Arme Nederlander verdient
in Canada
nu
goud
DINSDAG 9 AUGUSTUS 19SS
VAN DE ZEE TOT AAN DE ZEE(III)
„In de vaderlandse papierwinkel
kon ik dat nooit bereiken
(Van een onzer verslaggevers)
TT RENTENBOLLEN, krakelingen en janhagel, een heel stilleven van
echt Nederlandse heerlijkheden zien we daar opeens in een etalage-
raam aan de Drummond Road in Stamford. De naam G. de Mol op de
winkel bevestigt nog eens ten overvloede, dat een landgenoot zich hier
gevestigd heeft, met medenemen van het aloude receptenboek. Voor de bel
is uitgeklingeld, staat bakker De Mol al achter de toonbank, wit-bestoven
van het meel, vriendelijk en goedlachs, een levende reclame voor zijn
producten. De ontvangst is allerhartelijkst, zoals meestal het geval is bij
Nederlandse immigranten. Ze zijn blij een landgenoot, vers uit Holland,
te zien. Ze praten graag over hun ervaringen en ze sloven zich bijna
allemaal uit om goede raad mee te geven voor hen, die ook emigratie
plannen hebben.
Bakker De Mol verliet zijn roggebrood-
bakkerij in de Haarlemmermeer in 1951,
om met riln vrouw en acht kinderen
naar Canada te gaan. Een heel waag-
•tuk dus. Door bemiddeling van de im
migratiedienst kreeg hij een baan bij een
Canadese bakker in Grimsby. Hij leerde
land en volk kennen en hij zag dat er
goede kansen waren voor de verkoop van
Hollands banket. Want op dit punt zijn
de Canadezen niet verwend-
Da familie, waarvan de oudste kinderen
de vader flink bij zijn werk steunden,
kocht al spoedig een eigen huis en in 1953.
twee Jaar na aankomst, besloot men tot
aankoop van een winkelpand, waarvan
het achterste gedeelte werd omgebouwd
tot bakkerij. De onderneming slaagde bo
ven alle verwachting. Het Hollands gebak
ging er bij de Canadezen in als koek.
Zodoende kan bakker Mol zich nu
eigenaar noemen van een woning en een
flinke bakkerij, die binnenkort al weer
uitgebreid zal worden. Hij werkt daar met
twee volwassen zoons en twee dochters,
terwijl hij nog twee andere Nederlandse
Immigranten In dienst heeft. Behalve zijn
winkel bij de zaak heeft hij nog
filiaal opgericht, terwijl hij zich twe«
stelwagens aanschafte om zijn producten
ook bij andere winkeliers te brengen,
zijn nl. op de Hollandse artikelen
gesteld, daar ze gemakkelijk van de hand
gaan.
Ook dit gezin had genoeg moeilijk
heden te overwinnen in de eerste
van zijn verblijf In Canada, doch het ging
allemaal vrij snel. omdat de gezinssamen
stelling in dit geval zeer gunstig was.
Daar kwamen nog andere factoren bij,
die van nog grotere betekenis waren.
ZOEJf HET IN KLEINE STADJES
Heel verstandig was het bijv. van De
Mol. zich niet te vestigen in een grote
stad, maar in een kleinere plaats. Am
bachtslieden en middenstanders die het
plan hebben voor zichzelf te beginnen,
kunnen niet beter doen dan zich in een
van die vele snel groeiende kleine stad
jes of dorpen te vestigen. Deze kleinere
gemeenschappen hebben behoefte aai
lerlel goederen en diensten. De vraag
overtreft er altijd het aanbod. Voor
Toch is het so
Ingewikkelde bewegingen
van de maan
wiskundigen hebben
4121 Franse
het midden va
formule opgesteld
van de haan die de maan
beschrijft. Dese formule is
wekkend werk geworden,
slaat 29 bladt\jden. Zoud>
hier moeten afdrukki
ruimte die we anders
on ie beschouwingen
•rhgnlgk net vol
doende ign om de-
.e éne formule van
de maanbaan af te
drukken.
In ieder geval aal
hieruit wel voldoen
de duidelijk blij
ken. dat da maan
cirkeltje om da aar
de beschrijft, maar
dat haar beweging
heel wat ingewik
kelder ia dan we
gewoonlijk veronder
stellen. Dat is ove
rigens niet so onbe
grijpelijk. Om ta
beginnen staat da maan niet steeds op
detelfde afstand van do aarde, maar nu
eens op grotere, dan weer op kleinere
afstand. Het verschil tussen de grootste
en de kleinste afstand van de maan tot
de aarde bedraagt ongeveer 42.000 km,
een afwijking dus van 10 pet. (Dit heeft
consequenties met betrekking tot
sonsvrrduistering. want staat de
n in dat geval het verst van de aar-
rerwjjderd, dan kan ijj de «on niet
geheel bedekken en «ien we in plaats
een totale, slechts een ringvormi-
let da afstand van de maan tot de
aarde, wisselt ook da aantrekkings
kracht tussen desa twea hemellichamen
dus ook da snelheden, waarmee (ij
elkaar wentelen. Want da «arde
trekt weliswaar da maan aan, maar om
gekeerd trekt de maan de aarde aan.
Tengevolge hiervan beschrijft da aarde
i golfachtige lijn, met meer of min
der sterke afwijkingen, al naar gelang
de afstand aardemaan
Maar in de bewegingen
komt sich nog een derd<
eompliceerd
Ts hebben ech
ter nog wat punten
over het hoofd ge-
■ien- Ook de pla-
nngen
- nadert of lieh
■ich de
oorstellen
een loop-
En het passeren van de
sehiedt tweemaal per maan
Laten we kort agn. U so
baan van de maan kunnen
door een grote autoband, m*
vlak ter breedte van Tl.OW km. In die
breedte beweegt aieh de maan tjjdens
haar grootste afstand van de aarde. De
dikte van die band is 42.000 km. want
dat is het verschil tussen de grootste en
de kleinste afstand aardemaan. En de
breedte van de band aan de binnenaijde
bedraagt ongeveer 65.000 km. want ao
groot aijn de variaties die de
ichte
het
dichtst bij de aarde sta
band van formidabele
weegt aich do baan vi
gens uiterst gecomplic
En weet U dat de maan eens in de
19 jaar precies deaelfde positie inneemt?
Daarover een volgende keer.
(Nadruk verboden)
Jerry Tennissen en bakker De
Mol wonen beiden op het Nia-
gara-schiereiland, waar nog
duizenden andere Nederlan
ders zich vestigden. Het is dan
ook een gebied, dat zich snel
ontwikkelt. Natuurlijk gaan al
le „nieuwkomers" al spoedig
eens een kijkje nemen bij de
beroemde Niagara-watervallen.
Op de foto: rechts de Hoef-
\jzerwatervallen op Canadees
gebied en links de Amerikaan
se waterval. Een muur van wa
ter vormt hier de grens tussen
Canada en de Ver. Staten.
z'n ogen de kost geeft, een vak verstaat
en een zakeninstinct heeft, liggen de
kansen voor het opscheppen. In derge
lijke plaatsen was het, dat we talloze im
migranten vonden, die na enkele jaren
een bloeiende smederij, timmermanswerk
plaats of winkel hadden opgebouwd. In
een grote stad had dit zeker twee keer
Een goed padvinder
lukt overal alles...
Een 16-jarige Zweedse padvinder
is met schepen naar Niagara-on-
the-Lake gelift om de achtste Jam
bon
i bijw
Hg i
ndse padvinder,
die in het kamp aankwam.
„Ik gebruikte mgn hersens in
plaats vaft mijn portefeuille", ver
telde Jan Olaf Tengo uit Stock
holm
wgs.
hij
dagen geleden
neus stond. Hij had al gauw ge
noeg te doen. Hij kon helpen bij het
opzetten van de tentenstad, waarin
de 10.000 padvinders uit 40 vrije
landen ongergebracht worden voor
de jamboree, die van 18 tot 28
Augustus duurt.
Jan Olaf had een Zweedse rederij
geschreven, dat hij graag als wer
kend passagier naar Canada wilde
Hij werd aangenomen, maar toen
hij aan boord kwam kreeg hg te
horen, dat hij te jong was. De re
derij besloot echter, dat hij aan
boord mocht blijven.
„Ik spaarde zoveel geld tgdens
de overtocht", vertelde Jan grin
nikend, „dat ik verder als toerist
tn plaats als lifter kon reizen, na
dat het vrachtschip de haven van
Boston (V.S.) was binnengelopen".
Zijn vrienden zullen voor de
luchtreis 300 dollar de man moeten
betalen.
Hij was van Boston met de trein
naar Buffalo gereisd, waar hij op
n dere
t gestapt
de Niagara Falls. Hij had zich uit
stekend weten te behelpen met zfjn
schoolengels. Een Amerikaanse
•padvinder bracht hem naar het
jamboreeterrein.
„Ik ben nou bijna uier jaar pad
vinder en ik heb genoeg geleerd om
wereld de weg te vin
den'
i hij.
vrouw en vier kinderen,
dat men in die t(jd mocht
een onuitputtelijke voor
raad energie, gepaard aan een even grrfte
portie handelsgeest.
Het geld stak hij in een kwekerij,
waarop hij als partner van de eigenaar
ging werken. Na een jaar kocht hij Fox
Haven Farm, een bedrijf van 80 ha, al
waar hij de veefokkerij ging beoefenen.
Maar toen hij zag, dat grote partijen be
vroren gevogelte uit de Ver. Staten in Ca
nada werden ingevoerd om in de behoef
ten van de kip- en kalkoenminnende Ca
nadezen te voorzien, zag hij nieuwe
gelijkheden. Weer een jaar later liet hij
de koeien schieten, om zijn bedrijf reso
luut om te schakelen op de kippenfokke
rij. Toen was het nog maar één stap naai
de oprichting van een eigen diepvries-
Installatie met alles wat daaraan vastzit,
want waarom zou een ander gaan strijken
met de winst op de door mr. Teunissen
gefokte kippen? Zo stampte hij in
jaar een bedrijf uit de grond, dat behalve
aan 54 arbeiders aan ruim 70 Canadese
kippenboeren werk verschaft.
De fieldman, die deze immigrant in 1950
zag arriveren en die hem in het begin met
raad en daad terzijde stond, is zelf met
stomheid geslagen over dit resultaat, dat
zelfs in Canada wel zeer uitzonderlijk Is.
GEEN PAPIERWINKEL
„Zo'n man had ln Nederland ook van
alles kunnen bereiken," zeggen sommi-
Met een glunder gezicht laten bakker De Mol en zijn jongens zien,
hoe Nederlandse cadetjes en boterkoekjes ook in Canada gebakken
kunnen worden. Dat ze daar zeer goed aan de man te brengen zijn
heeft hij al lang bewezen. (Tweede van rechts onze verslaggever).
zoveel tijd gekost, als ze er al ooit ln
geslaagd waren.
Onze bakker is overigens niet helemaal
opgegaan ln het verdienen van dollars,
zoals vele immigranten plegen te doen.
Hij is ook een meelevend lid van de
formed Church en heeft als fieldman
deze kerk vele pas aangekomen Neder
landse immigranten met raad en daad
terzijde gestaan. Daarom mag zijn geval
méér dan geslaagd worden genoemd.
GOUD UIT KIPPENBOUT
Wie mister Jerry Teunissen daar zo
achter zijn bureau op z'n privékantoor
zitten, heeft al gauw door, dat hij
een gewiekst zakenman te doen
heeft. Zulke Nederlanders vindt men in
an levensmiddelenzaken van Ontario.
Daar ziet u de in cellophaan verpakte
kippenbouten en kalkoenen en de frisse,
vrolijk gekleurde doosjes met stukjes kip.
Allemaal bevroren en allemaal voorzien
an de naam „Fox Haven Farm". Het
komt echter nogal eens voor, dat deze
lekkernijen totaal zijn uitverkocht en
moet de winkelier z'n klanten ver
tellen, dat hij al lang nieuwe voorraad
heeft besteld, maar dat de fabriek door de
overstelpende drukte de order niet onmid
dellijk kon uitvoeren. Daarom ging die
mijnheer Teunissen er toe over deze kip-
in kalkoenen te laten fokken, slach-
in bevriezen. Daarna stuurt hij ze
het land in, want hij is de eigenaar van
Fox Haven Farm. Hij verwacht dit jaar
>mzet van 7500.000 en als de ver
bouwing van de fabriek klaar is, zal de
productie nog aanzienlijk stijgen.
In zijn fabriek vinden 54 mannen en
rouwen werk, meest immigranten, uit
vijf verschillende landen afkomstig. Tien
tallen Canadese boeren doen niet anders I
dan de eendagskuikens, die de heer Teu-'
nissen aan hen levert, opfokken met het| v
>ens door hem ter beschikking ge- Ik
stelde voer, tot ktppen. die geschikt zijn
in Fox Haven Farm verwerkt te wor-
BEZ1T: VROUW EN 4 KINDEREN
Toch Is het nog maar vijf jaar gele
den, dat de eigenaar van dit bedrijf voet
wal sette In Canada ala c<
Nederlandse Immigrant. Z(Jn bezit be-
gen dan. Maar de heer Teunissen zegt:
„Geen sprake van. In de eerste plaats is
daar geen behoeft© aan allerlei ndeuwe
dingen zoals hier in Canada. Bovendien
is het in Nederland onmogelijk om zo
maar op wat anders over te schakelen
als Je dat beter oordeelt. Je verliest er je
goede naam door. En bovendien verdrink
je in de papierwinkel. In de tijd, die je in
Nederland nodig hebt om formulieren ln
©VER 2>E KLEINE GEVOESENS DES L-EVEMS
Uw kopje thee
en een Spencer
In Tibet drinkt men thee met boter. Het zal wel
heel lekker zijn voor wie er aan gewend is. Maar
geef ons maar thee met suiker en, desnoodseen
wolkje melk. Ja, dat thee-uurtje is een der goede
tradities, die wij van onze Engelse buren overnamen.
Mank van UW thee-uurtje iets heel bijzonders door
bij Uw Jcopje geurige thee een geurige Spencer op
te steken. Want ook in Spencer is een genot, dat
tot een traditie werd. En de ene traditie is de
andere waard.
Dit merk
op elk doosje
Spencer
waarborgt U de
onveranderlijke
kwaliteit
Nu geen protest van
R.K. zijde
Rooms Anneke Beekman-
geval in de Ver. Stalen
Wij lazen in de Jewish Chronicle:
In een ziekenhuis in Boston (V.S.) be
viel de 21-jarige verpleegster Hilde Mc
Cloy in 1951 van een dochter. Het kind,
ontsproten uit een buitenrechtelijke ge
meenschap, kreeg de naam Majorle en
aangezien mej. McCloy het kind zelf
niet kon opvoeden werd het enkele da
gen na de geboorte in huis gegeven bij
een Joods echtpaar, dat zelf geen kinde
ren bezat. Het echtpaar, dat in Boston een
chemische-stomerij had, ging zich aan
bet kind hechten en aangezien de moeder
zich weinig aan haar dochtertje gelegen
liet liggen, vroegen zij het recht van
adoptie aan. Mej. McCloy, die inmiddels
was getrouwd, welk huwelijk met een
dochter werd gezegend, gaf hiervoor geen
toestemming en eiste het kind na jaren
op om het in een klooster verder te laten
opvoeden. De moeder zelf wilde het kind
niet in huis hebben, doch wilde het ook
niet bij het Joodse echtpaar laten. De
rechtbank te Boston sprak zich uit dat
de familie Elises het kind aan de moeder
moest afgeven. Mevr. Elises nam echter
met haar pleegdochtertje Majorie de
vlucht.
De R.K. geestelijkheid, hierbij door d®
r.k. pers van Boston gesteund, eiste
terecht de terugbrenging van Majorie
om het kind groot te brengen ln de reli
gie. die de moeder aanhangt en voor het
kind wenst. In de zaak van het Joodse
oorlogspleegkind Anneke Beekman kwam
de r.k. kerk echter niet voor dit recht op
en hielpen religieuze instellingen zelfs
mee het Joodse meisje achter te houden.
Op 15 dezer zullen aan de Nieuwe
Haven te Willemstad de tentoonstellin
gen „Zo is Nederland" en „Het konink
lijk huisarchief' geopend worden door
de Stlcusa. De heer H. G. Meyer is in
verband hiermede uit Nederland overge
komen
vullen, vergunningen aan te vragen en
diploma's te halen, bouw je hier een zaak
op. Dit is een jong land met vrijheid en
mogelijkheden zonder tal. Als je maar
ogen hebt om te zien en energie om ze te
grijpen."
Coty en zijn achterkleinkind...
MARINE DIENT WETENSCHAP I
Met Hr Ms VOS op Noordzee
om zwaartekracht
te meten
(Ddor dr B. J. Collette)
deze afwijkingen en variaties zeer
klein, het is best mogelijk ze te meten
met behulp van zeer gevoelige instru-
De Juiste afstand tussen Amerika
Europa en ook tussen Engeland en 1
vasteland is nog steeds niet bekend
indien men nu maar de grootte
de zwaartekracht overal ter wereld
weet, is het mogelijk deze afstanden
en meer ln het algemeen de vorm van
de aarde, die in grote lijnen een afge
platte bol is, te berekenen.
Deze landmeetkundige of geodetische
zijde van het meten van de zwaarte
kracht lag ten grondslag aan de eerste
onderzeebootreizen van prof. Venlng
Meinesz, maar door waarnemingen
vooral ln Indonesië en West-Indië is
dit werk ver boven zijn oorspronke
lijke opzet uitgegroeid en heeft zelf»
aanleiding gegeven tot nieuwe gedach
ten over het ontstaan van gebeTgten
en andere vragen in de aardkunde.
Hr Ms fregat Vos in de baai van
Eastbonrne (Zuid-Engeland) tijdens
AMSTERDAM zullen waar
schijnlijk slechts weinigen van de
talrijke bezoekers opgemerkt heb-
ben, dat aan boord van Hr Ms
fregat Vos een instrument opge-
steld stond, waarvan de blauw-
drukken in geen enkel marine-ar-
chief ter wereld te vinden zullen
I zijn.
Maar het is ook niet te verw ach-
ten dat temidden van al de luister
van onze vloot het onaanzienlijke,
op een butagasfles lijkend instru-
ment de aandacht zou hebben ge-
trokken. En zo al iemand een
vraag hierover gesteld had, ik
denk niet, dat de enthousiast
rondleidende matrozen veel meer
hadden kunnen vertellen, dan dat
het iets was, dat met zwaarte
kracht te maken had.
Dadelijk na de Vlootweek Is Hr Ms
Vos n.l. uitgevaren met zeer vreed
zame bedoelingen: het meten van de
zwaartekracht op de Noordzee. Dit on
derzoek geschiedt cmder auspiciën van
de Nederlandse Geodetische Commis
sie en wel op instigatie van haar voor
zitter, prof. dr ir F. A. Vening Mei
nesz. wiens naam de lezers wel bekend
zal zijn door de vel® onderzeebootrei-
zen, die deze geleerde ondernomen
heeft. Ik hoef u slechts de wereldreis
van de K 18 te noemen en velen zul
len zich deze gigantisch® tocht weer
herinneren.
Wat doen we
QOK TOEN WAS de zwaartekracht
di. de aantrekkingsdracht van de
aarde, de drijfveer en niet het diepzee-
onderzoek, zoals sonvmiger wellicht
menen. De zwaartekracht is n.l. niet
overal even groot. Aan de aardpolen
Is zij groter dan aan de evenaar, om
dat de aarde afgeplat is, waardoor men
aan de polen dichter bij het middel-
of zwaartepunt is. En zo zijn er nog
wel meer oorzaken t« noemen, zoals
onregelmatigheden ln de opbouw van
de buitenste aardlagen. Ook al zijn
Hoe doen we het?
DE NOORDZEE wordt niet ge
werkt met een onderzeeboot, maai
met een oppervlakteschip. De zwaar
tekrachtsmeter door prof. Vening Mei
nesz ontworpen, een slingertoestel,
heeft een betrekkelijk rustige opstel
ling nodig. Door de golfslag is deze
voorwaarde niet aanwezig, maai
golfbeweging neemt naar de diepte
toe af en zo kan men in een onder
zeeboot. dus enkele tientallen meters
onder de zeespiegel weer wel meten.
De Noordzee is echter zo ondiep dat
alleen bij uitzonderlijk rustig weer
dergelijke metingen mogelijk zouden
zijn en daarom is vrijwel dit gehele
gebied tot nu toe onverkend gebleven.
Enige jaren geleden is nu in Ame
rika een instrument ontwikkeld in
principe een verfijnde ulster of
balans en oorspronkelijk een gewoon
landinstrument dat in een water
dichte klok op de bodem van de zee
neergelaten kan worden en waarbij
de aflezing en de overige handelingen
langs elect ronische weg vanaf het
schip kunnen gebeuren. Men kan met
dit instrument tot op een diepte van
ongeveer 100 meter werken en zo vult
dit instrument het onderzeebootslin-
gertoostel prachtig aan.
Wij verwachten dat de zwaarte
krachtmetingen op de Noordzee licht
zullen werpen op verschillende proble
men. Als vanouds is daar natuurlijk
het landmeetkundige aspect, maar de
directe aanleiding tot dit onderzoek
ligt op een geheel ander gebied en was
de stormramp in Februari 1953. Hier
over zullen wij u in een volgend arti
kel het een en ander vertellen.
René Coty, de Franse president, verloor geen ogenblik, toen hij en zijn
vrouw het verheugende bericht kregen, dat er een achterkleinzoon was
geboren. Zij haastten zich naar de kliniek te Parijs, waar mevrouw
Jeanine Lemarechal, een kleindochter der Coty's, het leven had ge
schonken aan een zoon. Op de foto: een trotse overgrootvader en dito
overgrootmoeder en een moeder, die blij het nog niets vermoedende
kindje in de armen houdt.
Groei van handelsvlootj
De Nederlandse koopvaardijvloot telde
op 1 Januari 1320 schepen van 3574.367
B R T. In aanbouw waren 183 schepen of
852 000 B R T. Op 1 Juli bestond de vloot
uit 1342 schepen of 3.511.381 B.R.T. In
aanbouw waren 171 schepen met 760.700
B.R.T., waarvan 16 of 67.900 B.R.T. in
Duitsland, 3 of 10.600 in Frankrijk
1 tankschip van 2300 B.R.T. in Japan..
Hierin zijn begrepen de kustvaarders
maar niet de vissersschepen.
zwaartekrachtmeter wordt
i speciale htjalnrlchtlng rtvrrr
boord gezet
