Nauwkeurige registratie zal
kanker helpen bestrijden
Ook Randstad Holland wil met
vacantie, maar hoe?
2
DINSDAG 9 AUGUSTUS 19SS
GEORGANISEERD OFFENSIEF
Rotterdam en Amsterdam krijgen
nu ook zgn. cobaltstralers
(Van een onzer verslaggevers)
DE KANKER IS ZONDER TWIJFEL de meest gevreesde van alle ziek
ten, die massaal deze twintigste eeuwse mensheid teisteren. Zozeer
is de angst hiervoor verspreid en algemeen, dat de medische wetenschap
de term „cancerophobie", kankervrees, als algemeen gebruikelijk erkent.
Dit is trouwens op zichzelf weer een ziekte en het gevolg er van kan zijn,
dait de patiënt aan eventueel beginnende kanker te lang wacht met zich
onder doktersbehandeling te laten stellen, zo lang, tot het misschien te
laat is.
MiMcfoien is de kankervrees zo groot,
omdat de meesten aannemen, dat kanker
absoluut ongeneeslijk la; ln tegenstel
ling tot cholera, tbc. rheumatiek en asth
ma, ziekten, die ook georganiseerd be
streden zijn of worden en voor een ge
deelte reeds -overwonnen zijn. Zover is
men met de kankerbestrijding nog niet,
maar wel kan men aan de hand van
veel cijfers reeds verklaren, dat kanker
lang niet onder alle omstandigheden do
delijk behoeft te zijn. Integendeel: wat
bepaalde vormen van de gevreesde ziekte
betreft, kan men reeds op een zeer hoog
percentage aan genezingen bogen.
Voor de bestrijding van een vijand is
het evenwel verei6t. dat men de vijand
en zijn gewoonten kent. dat men weet.
waar deze zich ophoudt en hoe groot
deze in getal is. En om deze vergelijking
op de kanker te betrekken: wat dat be
treft is men nog maar in het beginsta
dium. Minstens even belangrijk als de
bestrijding van de kanker is de kanker-
registratie, een moeilijke. fhaar ongetwij
feld dankbare taak. naar men ons dezeT
dagen bij het Koningin Wllhelmina Fonds
voor de Kankerbestrijding heeft verteld.
Het fonds kon het v-orig Jaar 1.2 mil-
lioen gulden ter beschikking stellen van
de kankerbestrijding. Wil het K.W.F. zijn
verplichtingen nakomen en de bestaande
organisatie uitbouwen binnen het raam
van d* in Nederland aanwezige moge
lijkheden, dan zal het daarvoor ieder jaar
anderhalf millloen nodig hebben, zo
taxeert men.
De meest spectaculaire uitgaven, die de
zer dagen werden gedaan, zijn het be
schikbaar stellen van een half en een
kwart millioen gulden voor de aankoop
van cobaltstralers door respectievelijk
het Antoni van Leeuwenhoekhuis te Am
sterdam en het Rotterdams Radio-The
rapeutisch Instituut. Dergelijke appara
ten. soms met de niet al te gelukkige
naam van „cobalUbommen" aangeduid,
staan reeds in Den Haag, ln Tilburg en
in Leiden.
Dubbele bediag
De Amsterdamse Inrichting heeft het
dubbele bedrag nodig, ondanks het feit,
dat het eigenlijke bestrallngsapparaat
nagenoeg niet verschilt van het door Rot
terdam bestelde. Maar de opbangingsin-
rtchtlng zal veel uitgebreider worden dan
tot nu toe In ons land gebruikelijk was
en daardoor zal men er een «eer veel-
iljdlge bewegingsbestraling knnnen toe
passen.
De wensen van het Rotterdams Radio-
Therapeutisch Instituut gingen aanvanke
lijk een andere kant uit naar een ander
soort bestrallngsapparaat. een zgn. beta
tron. waarmee men een veel doordrin
gender röntgenbestraling kan bedrijven
en een nieuw soort stralentherapie kan
toepassen. Technisch is dit toestel even
wel veel ingewikkelder en aangezien de
nieuwbouwplannen van het Instituut nog
steeds geen vaste vorm hebben aangeno
men. heeft men er de voorkeur aan ge
geven, het technisch eenvoudiger toestel
aan te schaffen, dat nagenoeg niet aan
bedrijfsstoornissen onderhevig kan zijn.
Het model van de cobaltbom In klas
sieke uitvoering (zo men daarvan al
kan Spreken), zoals dit het volgend
Jaar in de Rotterdamse Radlo-Thcra-
peutlsch Instituut zal komen.
Belde apparaten zullen worden ge
bouwd door de firma Smit-Ttöntgen te
Leiden; met de aflevering zullen acht
maanden en anderhalf Jaar^zijn gemoeid.
Men heeft ingezien, dat voor een
doeltreffende bestrijding van kanker
gevallen niet ieder ziekenhuis in Ne
derland het meest geéigend kan zijn.
Daarom zal de kankerbestrijding
worden geconcentreerd in zeven cen
tra en vijf subcentra, inrichtingen,
die zich reed6 in het verleden ver
dienstelijk hadden gemaakt voor de
kankerbestrijding dan wel een outil
lage hebben, die ze een voorsprong
geeft op andere Inrichtingen. De
centra zijn: Amsterdam (Antoni van
Leeuwenhoekhuis), Rotterdam (Rot
terdams Radio-Therapeutisch Insti
tuut) en de universitaire kankercen
tra te Groningen, Leiden, Amster-
het publiek direct, maar ook vla wQkver-
pleglngen cn dergelijke instanties.
Er zijn wel stemmen opgegaan, die de
omvangrijke en dure maatregelen, aan
een goede registratie verbonden, liever;
willen overlaten aan grote of'rijke lan
den. Maar van de zijde van het K.W.F.
oordeelt men dit al te kortzichtig. Ons
land is juist aangewezen voor een derge
lijk onderzoek, omdat men hier over zeer
nauwkeurige gegevens over de bevolking,
leefwijze en -gewoonten en geaardheid
beschikt en daaruit, samen met de uit de
registratie voortvloeiende gegevens, con
clusies kan trekken, die van onschatbare
waarde voor de kankerbestrijding zouden
kunnen blijken te zijn.
De voorstelling het zij nog eens met
nadruk vastgesteld die „men" van de
kanker heeft, is veel te ongunstig,
daarover is iedere deskundige op dit ge
bied het eens. Daarmee wil niet gezegd
zijn, dat kanker geen ontzettende ziekte
is. Maar men moet ook niet denken, dat
kanker ln alle gevallen dodelijk is. Om
een ruwe schatting te maken: een derde
van alle kankergevallen Is bij de huidige
stand van de wetenschap in Nederland te
genezen. Voor de rest kan men het leven
van de patiënt verlengen of zijn lijden
aanzienlijk verzachten.
Het zal evenwej, èn voor de registratie,
èn voor de doeltreffende aanpak van dit
gehele complex van lichamelijk en
psychisch lijden in het algemeen, noodza
kelijk zijn, dat de bestrijders zich niet ge
handicapt weten door financiële belem
meringen. Dat behoeft niet, indien het
Koningin Wilhelminafonds de sympathie
en de steun heeft van het gehele Neder
landse volk.
Ook i
Een draagbaar in kofjer verpakt model van de cobaltstraler,
die over enige tijd in het Amsterdamse Antoni van Leeuwenhoekhuis
zal worden geplaatst. Het eigenlijke bestralingsapparaat verschilt niet
veel van degene, die nu in Nederland al in gebruik zijn, maar de op
hanging is zo uitgebreid, dat een veelzijdige bewegingsbestraling moge
lijk zal zijn.
dam. Utrecht en Nijmegen. De sub
centra zijn: Maastricht. Eindhoven.
Middelburg, Leeuwarden en (binnen
kort) Deventer.
Het K.W.F. zal deze centra en sub-
centra naar vermogen steunen: het geld
zal voorlopig hoofdzakelijk ter beschik
king gesteld worden voor apparaten, die
ten dienste van de radiologie kunnen
worden gebruikt, daar men hierin de
grootste achterstand heeft in te lopen.
Natuurlijk zullen deze twaalf Inrichtin
gen lang niet alle kankerpatiënten kun
nen behandelen, die in Nederland een be.
handeling vergen. De concentratie wordt
slechts aangewend voor die patiënten, die
aan een zelden voorkomende verschij
ningsvorm van de ziekte lijden of wier
behandeling speciale Instrumenten vergt.
Het Koningin Wilhelminafonds steunt
ook de Centrale Kankerregistratie; de
centra en sub-centra hebben zich verbon
den hieraan mee te werken. Men hoopt
de gegevens op alle ziekenhuizen ln
land te kunnen rekenen, hoewel men
natuurlijk geenszins de moeilijkheden on
derschat. die dit oplevert voor de toch al
waar belaste artsen en het andere
verplegend personeel.
Te lcmg wachten
Een van de eerste conclusies van de
registratie is reeds, dat de ttJd, die jer
verstrijkt tussen het merken van het
eerste verdachte symptoom door de pa
tiënt en het bezoeken van een arts. ont
stellend lang Is. Men heef» de hoop. dat
dit beter zal worden door een meer in
tensieve voorlichting. niet alleen van
Amerika blijft onzijdig
Strijd om Nieuw-Guinea
gaat voort
Een woordvoerder van een groep van
veertien Aziatische en Afrikaanse landen
in de Verenigde Naties heeft te New York
verklaard, dat zij gisteren een verzoek
aan de V.N. hebben goedgekeurd oi
de Algemene Vergadering het vraagstuk
Nieuw-Guinea te bespreken. De Vergade
ring begint 20 September. Aan het ver
zoek is een memorandum toegevoegd,
waarin staat, dat de in April gehouden
Aziatisch-Afrikaanse conferentie heeft
ingestemd met de eis van Indonesië.
Te Washington verklaarde de assistent-
staatssecretaris van buitenlandse zaken.
Walter S. Robertson, dat Amerika een
strenge onzijdigheid zal bewaren in het
geschil tussen Indonesië en Nederland
over Nederlands Nieuw-Guinea.
Hij zeide. dat de zaak ..niet duidelijk
is" daar de bevolking van Nieuw-Guinea
niet van hetzelfde ras is als het Indone
sische volk, zodat men van opvatting zot
kunnen verschillen tot welk land Nieuw-
Guinea behoort.
Op een andere vraag antwoordde Ro
bertson. dat Indonesië niet beschouwd
wordt als een land onder communistische
invloed. V
Hij herhaalde, dat Amerika de nationale
onafhankelijkheid van niet-zelfbesturende
volken steunt en niet onverschillig
tegenover kwesties van koloniaal bestuur
in Goa en op Malakka.
(Opmerkelijk is dat op de A.A. Conft
Op één „been"
kun je niet lopen!
Er zijn meer van die zaken, die je dub
bel moet hebben. Moeder ondervindt
dat bijv. bij de was. Ze heeft de dub
bele waskracht van Omo nodig om
haar twee grote wensen te vervullen
ten eerste dat het goed witter wordt
dan ooit en ten tweede, dat tegelijk
de vlekken er spoorloos uit zijn.
Met een ander wasmiddel bereikt ze
meestal maar één van de twee. Hoe
waar is het gezegde: èn zuiver wit
èn vlekkeloos, dat's Omo-schoon.
Het moderne Omo bezit het geheim t an de
z.g. dubbele waskracht. Alleen Omo geeft U
een resultaat, dat U spontaan doet opmerken
Omo voor de schoonste was van mijn leven.
Ds M. Niemöller eredoctor
te Boedapest
De Geref. theologische academie
J Boedapest heeft aan ds Martin Niemöller.
de president van de Synode der Hessi-
j sche Evangelische Kerk, een eredoctoraat
ln de theologie verleend, aldus een
richt in een Westduits kerkblad.
óp het eeuwfeest van de academie in
de tweede helft van September zal aan
j Niemöllen het eredoctoraat worden uit
gereikt.
Ir H. Pomes, 50, te Delit
overleden
Op 50-}arige leeftijd is te Delft overle
den ir H. Pomes, wetenschappelijk hoofd
ambtenaar aan de Technische Hogeschool
aldaar. Hij was werkzaam op het labo
ratorium voor mineraalscheiding in de
afdeling der mijnbouwkunde.
Het stoffelijk overschot zal Donderdag
middag te Westerveld worden gecremeerd.
Z.W.O.-subsidie voor studie
over het Jansenisme
De Ned. organisatie voor Z.W.O. heeft
dr J. A. G. Tans, wetenschappelijk hoofd
ambtenaar aan de universiteitsbibliotheek
te Utrecht, twee maal achtereen een sti
pendium verleend voor een studie ovei
Quesnel.
Paschasius Quesnel was een Frans
geestelijke, die leefde van 1634 tot 1719 er
,s „Nouveau Testament en frangais
des Rèflcxlons morales sur chaque
Verse" grote bekendheid verwierf. Door
zijn Jansenistische tendenzen kwam hij
iet de Jezuieten ln conflict en in 1713
erden in de bul Unigenitus 101 zijner
stellingen (Réflexions) veroordeeld.
(Vervolg van pag. 1)
naar het buitenland, in 1954 ging al
13 pet de grens over en het lijkt er op,
dat dit percentage snel stijgt. Spreekt
men In Tirol niet van een Nederlandse
invasie?
Zuinig met grond
Niettemin het overgrote deel zal op
eigen land aangewezen blijven. Maar hoe
dan? Zwitserland heeft 450 ha bos en
woeste grond per 1000 inwoners. Frank
rijk 430. Duitsland 210, België 90.... Ne
derland slechts 45 ha. En daar gaat dan
de vacantiegangers nog een deel van
af (grootgrondbezit. departement van
oorlog. waterwinplaatsen. reservaten,
moeilijk bereikbare gebieden), waar hij
niet bij kan komen.
Lichamen als de Nederlandse Heide
maatschappij houden zich intensief bezig
met de vraag: hoe kunnen we zuinig aan
doen met de recreatiegebieden? Hoe kun
nen deze centra de stroom vacantiegan
gers opvangen? Bepaalde cultuurland
schappen blijken voor de recreatie veel
waardevoller te zijn en ook veel meer
mensen te kunnen opnemen dan bepaalde
ongerepte natuur- of bosgebieden. Een
goed verzorgd cultuurlandschap kan
schatting 1 2 mensen per ha opnemen,
waardoor men komt tot een extra capaci
teit van '4 tot Vi millioen.
Een landschap moet niet te dicht be
bost zijn en niet al te groot; van groot be
lang zijn de wegen en paden eneer
goede wegaanduiding. Zo kan men hele
ongerepte gebieden voor de vacantie-
ganger „ontslluten".
Parklandschap
Volgens deskundigen van de Heide
maatschappij voelt de vacantieganger zich
ongaarne ver van de bewoonde wereld.
Daarom zou een parklandschap, een men
geling van open- en geslotenheid, waari:
de openheid overweegt, de voorkeur ver
dienen ..Het z(jn de bosranden, niet het
bos zelf, die de grootste aantrekkings
kracht uitoefenen", schrijven L. A. Hey-
delberger en ir G. Memelink in de jong
ste aflevering van het Tijdschrift der Ned
Heidemaatschappij. Hoe langer de bos
randen, hoe nuttiger het recreatiegebied.
Geen wonder dat de Achterhoek zo ge
liefd is, en Twente, en sommige Brabant
se rivierdalen, het Oranjewoud in Fries
land, het Geuldal, het Gooi, Zuidoost
Ontsluiting acht men nog mogelijk van
bepaalde gebieden, als de Gelderse vallei,
Nijkerk. Putten, Brabantse riviertjes en
Zuidoost Drente.
Snel handelen 1
En Nederlanders móeten im
mers organiseren zou er geen
rentie te Bandoeng 29 landen vertegen
woordigd waren, van welke de meeste
lid zijn van de V.N. Indonesië heeft thans
met de steun van 13 andere landen geen
groot succes geoogst).
Ethiopië en Libyë waTen afwezig, toen
net besluit genomen werd. Het verzoek
heeft tot strekking er bij Nederland en
Indonesië op aan te dringen onderhande
lingen over Nieuw-Guinea te voeren.
plaats zijn voor een nationale ree
tiezaal, èn geen taak voor recreatie
deskundigen? Het ziet er voor de
millioenen in Randstad Holland zeer
somber uit, tenzij men op grote
schaal gemakkelijker bereikbare ge
bieden voor recreatie in orde maakt.
Terecht wordt in het blad van de
Heidemaatschappij opgemerkt: „De
explosief toenemende behoefte aan
recreatie vordert een snelle en over
tuigende handeling van alle krachten
hierbij betrokken".
Harahap te optimistisch
P.N.I. wil radicalen in
kabinet
Boerhanoeddin Harahap, die thans In
donesisch kabinetsformateur is, heeft
volgens Ass. Press gisteren tb Djakarta
verklaard, dat zijn kansen na de Zondag
gevoerde besprekingen met de politieke
partijen groter geworden zijn.
Donderdag loopt zijn opdracht af.
In welingelichte politieke kringen
wordt zijn optimisme echter niet gedeeld.
Daar zegt men, dat de Partai Nasional
Indonesia te veel voorwaarden stelt,
welke Harahaps partij. de.Masjoemi, niet
bereid is te aanvaarden. De P.N.I. wil
o.a., dat de nieuwe regering een n
nale vrede tot stand zal brengen, x
mede zij bedoelt, dat ongeveer 20
tieke partijen een bestand sluiten, de
strijd om de macht opgeven en si
uitsluitend voor het welzijn van
land werken. Maar de P.N.I. wil boven
dien, dat in het nieuwe kabinet de radi
cale partijen vertegenwoordigd zullen
zijn. Men acht het in politieke kringen
niet mogelijk, dat de heer Harahap slaagt,
indien de P.N.I. haar eisen niet matigt.
Moeilijkheden nemen toe
De P.N.I. heeft hedenochtend aan de
heer Harahap medegedeeld, dat zij niet
de personen kan beschikbaar stellen, die
Harahap als minister wenst, namelijk de
heer Wilopo als vice-premier en de heer
Moekarto voor buitenlandse zaken. Zij
heeft echter afgezien Van haar oorspron
kelijke candidaten de heren Hardi
Soenario. In plaats daarvan stelt zij de
heren dr A. K. Gani en Roeslan Abdoel-
gani voor. Harahap verklaarde aan de
pers, dat door hem gestelde candidaten
beslissend zijn voor het slagen van
pogingen. Hierop heeft overleg gepleegd
met de Masjoeml over het aan de P.N.I.
te geven antwoord. Hij deelde voorts nog
mede. dat de wens van de P.N.I. om d«
Serikat Kerakjatan Indonesia en de Per-
satoean Indonesia Raja van Wortgsone-
goro in het kabinet op te nemen, geen
conditio sine qua non in.
CHOCOLADE...
VenkaJk
Vriend van Hatta overleden
Te Blarlcum is op 85-jarige leeftijd
overleden de heer J. D. L. Ie Febvre,
oud-resident van Sumatra's Westkust. De
overledene heeft 30 jaar als bestuurs
ambtenaar ln Nederlands-Indlë gewerkt,
merendeels op Sumatra. HIJ was onder
andere oprichter van de arbeldstnspecUe
op Dell en ondervond Indertijd nog al
tegenwerking. Hij was een vriend van drs
Moh Hatta en Sjahrlr noemde hem in
zijn boek „Indonesische Overpeinzingen"
de vader van de Indonesiërs. Hij verge
leek hem met Multatull.
In zijn Jonge Jaren was de heer Le
Febvre een groot viend van Pieter Jelles
Troelstra.
De crematie ls op verzoek in alle
•Ulte geschied.
De Nederlandse Antillen zijn toege
treden tot het Amerikaans-Nederlandse
verdrag ter vermijding van dubbele be
lasting
Op het eiland Saba ts grote schade
aangericht door regenval, welke veroor
zaakt werd door de orkaan Connie, welke
de Caraïben teisterde. Persoonlijke on
gevallen kwamen niet voor.
93.
Beter dan in Rotterdam, kon je hier al ter
dege merken, dat intussen het herfstseizoen was
begonnen. Tussen de kale takken hingen spinne-
webben; op de vochtige bosbodem woekerden
paddestoelen, en de zandige grond van het pad
was met een kleffe laag verkleurd gebladerte
bedekt.
Louis herinnerde zich zijn stellige verzekering,
dat hij vóór dit jaar ten einde was een roman
geschreven zou hebben. Als grootvader of Ieneke
hem van grootspraak beschuldigde, was het niet
ten onrechte ofschoon hij zich onmogelijk kon
voorstellen, hoe hij nog méér van zichzelf had
kunnen vergen dan hij de afgelopen maanden
al gedaan had.
De enige oogst van bijna tien maanden var
zijn leven was. afgezien van enkele reeds ver
geten gedichten, dat hoorspel. Volgens z'n col
lega's was het een succes geweest, en hij hoopte
van harte dat dit waar was. Maar wie van her
vermoedde, hoeveel hij er zich voor had moeter
ontzeggen? Hoe weinig er daardoor was terech:
gekomen van een normaal leven? De uitzendini
had een uur geduurd. Maar met de energie ei
aan besteed, had hij Ieneke al deze maandei
véél gelukkiger kunnen maken als hij die har
omgezet in daadwerkelijke liefde. Voor andere;
zou hij een aangenamer mens zijn geweest
bovendien zou hij door Caty nooit in dergelijk
ellendige moeilijkheden zijn geraakt..
Het kwam misschien door de frisse, zuiverend
lucht in het stille bos, door de ongecompliceerd;
eenvoud van Gods rijke schepping.. In gedach
ten langzaam het pad volgend, handen op de
rug, het stijle voorhoofd in rimpels boven de
wenkbrauwen, kwam het even bij hem op. dat
de vroeger zo plezierige ambitie voor schrijven
.aandeweg een soort demon begon te worden.
Hij wenste vurig, dat Ieneke straks lief voor
ïem zou zijn, opdat hij een poosje vergetelheid
jou vinden. Het leek hem onmogelijk, terug te
keren op de weg die hij eenmaal was inge
ilager.. Grootvader was niet de enige meer
lie iets bijzonders van hem verwachtte; hij waf
iu iemand, die bepaalde verwachtingen hac
jewekt en verplioht was daaraan te beantwoor
Eerlijk gezegd vervulde hem dit van trots
laar tegelijk besefte hij ook zijn eigen zwak
eid, en zijn verlangen naar Ieneke was haas:
eimwee.
,,Dat is Louis, geloof ik; hoe komt die ineens
;er!" hoorde hij op een gëgeven moment.
Verrast opkijkend ontdekte hij Ieneke, die
gearmd liep met grootvader, op een der zijpaden.
Louis veranderde hetzelfde moment van koers;
hij zwaaide en stak tussen de bomen door naar
het tweetal over. Grootvader kwam maar lang
zaam, strompelend, uooruit. Blijkbaar durfde
Ieneke hem niet los te laten; onwillekeurig deed
ze Louis denken aan een verpleegster, wandelend
met een patiënt. Alleen haar gezicht dat op
klaarde, en haar ogen die verhelderden, weer
spiegelden haar verrassing.
Louis was er zeker van, dat ze geen stap
vlugger liep om eerder bij hem te zijn; noch
tans foeterde grootvader in z'n knevel: „Nou!
nou! kind, trek me niet onderstboven
asjeblieft! Ga jij maar!"
Grootvader gaf nog altijd liever de schuld aan
een ander, dan dat hij erkende, niet voldoende
uit de voeten te kunnen. Hij bleef met Ieneke
stilstaan.
„Maar, jongen!" zei ze.
„Ik kon het ginder werkelijk niet meer uit
houden," verklaarde Louis, na Ieneke od haar
warme lippen en grootvader op diens wang
gekust te hebben, wetend, hoezeer de laatste
hierop stond. „Je ziet, ik houd van verrassin
gen!"
„Maar waarom ben je dan gisteravond niet
gekomen? We hebben je tot 't laatste ogenblik
ïog verwacht hè, grootvader?" Ze droeg een
ilpino-muts, waarvan het diepe zwart haar
gezonde gelaatskleur, haar rode lippen en haar
bruine, glanzende ogen contrastrijk verleve-
ligde. Toch leek ze minder onbevangen blij dan
Louis haar kende.
Vlotweg gaf hij een paar voor de hand lig
gende verklaringen. Al gauw vroeg hij: „Dus
,ullie hebben óók geluisterd, gisteravond? En?
Hoe vond je het?" Vóór Ieneke langs, die haar
antwoord niet dadelijk gereed had. informeerde
hij verder: „En u. grootvader, kon u het nogal
waarderen?"
9 IWordt vervolgd.)/
Voor het eerst naar school
In '53 waren er 255.445
nieuwe leerlingen
Blijkens een statistisch overzicht over
het aantal leerlingen, dat in de periode
van 1947 tot en met 1953 tot de lagere
scholen ls toegelaten, blijkt, dat het aan
tal leerlingen, dat in 1953 voor de eerste
maal naar de lagere school ging in ve
houding tot het aantal in 1947 met bijl
de helft is toegenomen.
In 1947 werden 174.399 leerlingen op de
lagere school toegelaten; in IK"
aantal 255.445. Hiervan gingen
openbaar onderwijs 77623 leerlingen;
naar het Prot Chr. onderwijs 70.989 leer
lingen; naar het RK. onderwijs 172.115
leerlingen en naar andere bijzondere oi
derwijsinrlchtingen 4718 leerlingen. G
rekènd met een percentage van 100 voi
de aantallen leerlingen, die in 1947 voi
de eerste maal de lagere school bezoch
ten, was het percentage in 1953 bij het
openbaar onderwijs 162 procent; bij het
Prot. Chr. onderwijs 148 pet; bij het R-K.
onderwijs 136 pet; bij andere bijzondere
onderwijsinrichtingen 167 pet en het
totaal 147 procent.
Godsdienstonderwijs bij VHMO
Studieconferentie op De
Horst (29 Aug. -3 Sept.)
Van 29 Aug. tot 3 Sept. zal op De Horst
te Driebergen een studieconferentie wor
den gehouden voor hen, die studeren yoor
de acte godsdienstonderwijs voor het
V.H.M.O., alsmede voor de kweekscholen
Als referenten ztillen optreden de heren
drs C. van de Zwet van het Chr. Paed.
Studiecentrum te 's-Gravenhage, prof. dr
R. Schippers van de V.U., dr J. Haan,tjes,
dr P. J. G. A. Hendrikx, de hoogleraren
prof. dr G. C. van Niftrik, prof. dr C. J"
Bleeker, prof. dr G. Sevenster en prof.
dr C. W. Mönnich, allen van de gem.
universiteit te Amsterdam. Voorts dr F
Boerwinkel, prof. dr J. de Graaf van de
R.U. te Utrecht en dr G. P. van Itterzon.
Herv. predikant te 's-Gravenhage.
Nijverheidsonderwijsakten
ROTTERDAM, 8 Aug. Gedurende de
maanden Juli-Augustus slaagden voor de
nijverheidsakten NIV en NV de volgende
candidaten:
voor de akte NIV (werktuigbouwkunde):
B Alberts, Den Haag. W C M Audiffred. Rot
terdam, P J Barnhorn, Haarlem, P A Been
hakker. Sliedrecht, J van den Berg, Eindho
ven. J C Bon, A'dam, F C van den Broek.
Tilburg, P J W van Cuijk. Tilburg, J C A
Donders, Sittard, G Groenendijk, Sliedrecht.
A B H Hagens. Sneek. G ter Hcnnepc. Brlelle.
H. de Jager, Deventer, W G Kerssemeijer.
Hilversum. T Koelewijn, Apeldoorn, A J G M
Hoenders. Soestdijk. F G A Korzilius. Dorst.
H C Kramer, Doesburg. G E Menkveld, Arn.
hem, J Molenaar, A'dam. G van Rlgteren.
Harderwijk, A de Rover. Sliedrecht, J E
Rutgers. Ede. P F E Schreppers. Tilburg,
E Smits. Helno. J C Tak. Dordrecht, G Wer
ner Viaardingen, A Westerik, Apeldoorn, en
S voorde" aktePN^Velectrotcchnlek)M A
Broekhuizen, Sneek, P J Craenen. Eindho
ven, HAM van Engelen, Eindhoven. A G
Janssen. Weert, G Th J Kemperman. Oegst-
geest. L Konink, Utrecht. A J C Nuij Eind
hoven, J A Nijman. Haarlem. G W J
Jincent, Den Haag. W Wichman, Apeldoc
n T WuId. Amsterdar-
De c
het paedagogisch getuigschrift N.Ó.
DEN HAAG, 8 Aug. Paedagogisch ge
tuigschrift N.O. kregen: J Westerink, .Elburg
en A Zlkken Apeldoorn; voor de akte N B
(timmereh) zijn geslaagd: G J H Luiten. Win
terswijk, J Westerink. Elburg. A Zlkken,
Apeldoorn.
President Rhee van Zuid-Korea wil
de Amerikaanse troepen in zijn land hou
den („de commuqisten zijn sterker dan
wij") en dat is de reden waarom hij de
leden der bestandscommissie heeft aan
gezegd. het land vóór Zaterdag te ver
laten. Dit melden Amerikaanse correspon
denten uit SeoeL
Beroepingswerk
Ned. Herv. Kerk
Beroepen: te Boornbergum, Kort«.
emme (Fr.), S. Bijleveld te Oudega.
Te Graft, De Rijp, Oost- en West.
Graftdijk, Grootschermer, Driehuizen et
Schermerhorn M. J. v. d. Ende te Middel
hert.
Aangenomen: de benoeming tot
hijstand in het pastoraat te Ankeveetj
A. D. Meeter, em.-pred. en hulppred. te
St Johannesga.
Geref. Kerken
Aangenomen: naar Makkum J. p
Kakes. cand. te Zaandam, die bedankte
voor Den Bommel.
Geref. Kerken art. 31
Beroepen: te Bunschoten-Spaken-
hurg (als miss. pred. voor West-Borneo),
G. Roukema te Ede.
Chr. Geref. Kerken
Beroepen: te Rijnsburg, T. Brienen
cand. te Werkendam.
Bedankt: voor Sliedrecht, B. Bijle
veld te Noordeloos.
Aangenomen: naar Almelo, L.
Floor jr te Opperdoes.
Baptisten Gemeente
Examens: E. Huizing te Ter Ape!
en H. Stukker te Almelo, beiden cand.
aan het Spurgeon-College te Londen, zijn
beroepbaar gesteld.
Pax Christi congres in
Nijmegen begonnen
In aanwezigheid van de aartsbisschop
van Parijs, kardinaal Feltin,
megen het Pax Christi congres begonnen
Bij de officiële openingszitting
eveneens tegenwoordig minister Beel, de
commissaris der Koningin in Gelderland,
jhr dr C. G. C. Quarles van Ufford en
het voltallige gemeentebestuur
megen. De president van de Nederlandse
sectie, de aartsbisschop-coadiutor
Utrecht, mgr. dr B. J. Alfrink, sprak het
openingswoord. Het congres heeft ten
het R.K. geweten makker te roepen t
de bevordering van de vrede. Deelnemen
uit vele landen wonen het congres bij.
Krimpen aan de Lek
Steun voor dijkbewoners
bij betaling kosten
(Van onze parlementsredactlej
Het is niet zo, dat de bewoners van
dijk bij Krimpen aan de Lek het ongerief,
dat hen door de dijkverhoging treft, zeil
moeten bestrijden of de kosten var
nodige voorzieningen aan hun huizen zelf
moeten betalen. Het hoogheemraadschap
treft in verschillende gevallen zelf de r
dige maatregelen of leent daarbij, geheel
onverplicht, een helpende hand.
Tot nu toe werd geen gebruik gemaakt
van de bevoegdheid opruiming te eisen
van de bebouwing, welke voor het verho
gen van de waterkering hinderlijk is. Een
onderzoek naar de vraag, of voor 1
hoogheemraadschap, zo mogelijk in i
menwerking met het rijk, financiële bij
stand is geboden, is reeds enige tijd
geleden begonnen, zo deelt minister Al-
gera mee op vragen van het Tweede
Kamerlid, H. van Sleen (soc.)
Ernstig bezinetekort in
Roeanda-Oeroendi
Uit 'alle delen van de Belgisch-Afri
kaanse koloniën wordt benzine verzonden
naar Roeanda Oeroendi (het Belgische be-
heerschapsgebied, dat aan Congo grenst).
Ongeveer zes millioen liter benzini
negen-tiende van de totale voorraad in
Roeanda Oeroendi, is Vrijdag jl. bij i
me brand in het benzine-depot a
Oesoemboera verloren gegaan.
WOENSDAG 10 AUGUSTUS
Hilversum I. 402 m. VARA: 7.00 Nieuws
7.10 Gram. 7.15 Gymnastiek 7.33 Gram. 8.00
Nieuws 8.18 Gram. 8.25 Vacantlekalender 8.3"
Gram. 8.50 Voor de huisvrouw 9.00 Gymnas
Morgenwijding VARA; 10.20 Voor de vrou\
11.00 Gram. 11.40 Voor de Jeugd 12.00 Dans
muziek 12.30 Land- en tutnbouwmededellngei
12.33 Voor het platteland 12.38 Gram. 13.0
Nieuws 13.15 Tentoonstellingsagenda 13.18
Hawaiianmuzlek 13.45 Gram. 14.00 Medische
kroniek 14.10 Gram. 15.00 Planorecital 15.15
Voor de jeugd 16.45- Voor de zieken 17.15
Gram. 17.50 Regeringsuitzending; Nederli
en de wereld: „Paspoorten", een gesprek t
sen dr E. O. baron Van Boetzelaar en D. J.
van Wijneri 18.00 Nieuws en commentaar 18.20
Pianospel 18.35 Actualiteiten 18 45 Gram. 19.10
Achter de wereld", klankbeeld VPRO; 19.30
Voor de Jeugd VARA: 20 00 Nieuws 20.05
Metropole-orkest en koor 20.45 ..Het kind van
de buurvrouw", hoorspel 22.10 Gram. 22.20
Tussen mens en nevelvlek", caus. 22.35 Bart
on en plano 23.00 Nieuws en S O.S.-berlchten
J3.15 Scoalistlsch nieuws ln Esperanto 2320
Lichte muziek 23.46-24.00 Gram.
Ivcrsum IL 298 m. NCRV: 7.00 Nieuws
Gewijde muziek 7.45 Een woord voor de
dag 8.00 Nieuws en weerbericht 8.15 Gram.
--- Voor de zieken 9.30 Voor de huisvrouw
dichte muziek 10.10 Gram. 10.30 Morgen-,
t 11.00 Radio Philh. Orkest 11.55 Gram.
Land- en tuinbouwmededelingen 12.33
Lichte muziek 12.53 Gram. en actualiteitei
5 Kam
ïziek 13.45 Grs
'jeugd 17.15
17.45 Orgelspel
18.00 Lichte muziek 18.45 „Spectrum van het
organisatie- en verenigingsleven, repor-
19.00 Nieuws en weerbericht 19.10 Instru-
taal septet 19.30 Buitenlands overzicht
19.50 Gram. 20.00 Radiokrant 20.20 Kamer-
21.15 „De zwerver Odysseus keert
huiswaarts", caus. 21.30 Kerkkoor 21.45 Gram.
22.00 „Wonderlijke wetenswaardigheid", caus.
22.15 Pianospel 22.30 Gram. 22.45 A/vondover-
ikine 23.00 Nieuws en S.O.S.-berlchten
23.15—24.00 Gramofoonmuzlek.
'visieprogramma's; NCRV; 17.00—17.30
de kinderen.
eland. BBC Home Service. 330 m. 12.00
Sport 12.30 Voor de boeren 12.55 Weerbericht
13 00 Nieuws 13.10 Ooggetuigeverslag 13.30
.55 Soort 14.00 Pianospel 14.15
lm. 15.00 Hoorspelen 16.00 Ves
pers 16 45 Causerie 17.00 Voor de kinderen
'7 53 Weerbericht 18 00 Nieuws 18.15 Sport
8 20 Dansmuziek 19.00 Gev. programma 19.30
Symphonie-orkest 23.00—23 08 Nieuws en
weerbericht
Engeland. BBC Light Progr. 1500 e
17.30 Orgelspel 18 00 Dansmuziek 18.45 H<
oei 19.00 Nieuws en Journaal 19.25 Sport 19.30
Klankbeeld 20.00 Gev. programma 20.30
..Round Britain Quiz" 21.00 Gev. programma
22.00 Nieuws 22.15 Causerie 22.20 Zang en
gitaar 22.35 Gram. 23.05 Voordracht 23.20 Llch-
muziek 23.50—24.00 Weerbericht en nieuws.
NWDR. 309 m. 12.00 Gev. muziek 13.00
leuws 13.15 Omroeporkest en solist 14.15
uitse volksliederen 14.30 Lichte muziek 16.00
Dansmuziek 17.00 Nieuws 17.45 Lichte muziek
19.00 Nieuws 19.15 Orgelspel 20.00 Dansmuziek
20.30 Gev. programma 21.45 Nieuws 22.10
Symphonie-orkest 23.30 Gewijd concert 24 00
Jeugd 17.00 Belastingpraatje 17.'1—17.20 Op-
>or<ngsdlenst en programma-overzicht 20.00
lurnaal 20.20 „Der nSchste Zug nach Krum-
-e I-anke" 21.00 Vacantie In Europa 21.40-
00 Filmreis door het menselijk lichaam..
Frankrijk. Nat. Progr. 347 m. 12.00 Sym-
22.40 Óram. 23.45—24.00 Nieuws.
Brussel. 324 m. 11.45 Gram 12.30 1
richt 12.45 Lichte muziek 13.00 Nieuws 13.13
Operaconcert 14.15 Gram. 16.00 Koersen 16.02
Omroeporkest 17.00 Nieuws 17.10 Gram. 17.50
De boekenmarkt 18.00 Kamermuziek 18.30
Voor de soldaten 19.00 Nieuws 19.30 Indruk
ken uit Peru 19.40 Gram. 20.00 Hoorspel 21.00
Gram. 21.15 Omroeporkest 22.00 Nieuws 22.15
Klanken van heden voor mensen van v
daag 22.45 Gram 22.55—23.00 Nieuws.
Brussel. 484 m. 12.00 Gram. 13.00 Nlei
13.15 Gram. 14.15 Omroeporkest en solist 15.00
Gram. 16.05 Lichte muziek 17.00 Nieuws 17.15
Gram. 18.00 Voor de soldaten 18.30 Gram 19.30
Nieuws 20.00 „Figaro's Hochzeit", opera 22.55
Nieuws.
Geen Belgische TV-programma's.
BBC. "Uitzendingen voor Nederland; 22.000
—22.30 Nieuws; Feiten van da dag; Engelse
beginnelingen, lei 57, deel 3 (op
Kruiswoordraadsel
HORIZONTAAL: 1. Eerste danseres; 6.
Russ. muziekinstrument; 10. plaats in de
schouwburg; 12. onbewerkt staal; 17. Uit
heems dier.
VERTICAAL. -. slede; 2. pret; 3. drank;
4. plaats in Abessinië; 5. vogel; 7. doorn
achtige plant; 8. boos; 9. rol gesponnen
tabak; 11. lyrisch gedicht; 12. vogeltje;
13. houding; 14. streep; 15. vruchtenmoes;
16. ouderwetse japon.
182
OPLOSSING VORIGE PUZZLE.
HORIZONTAAL: 1. Mascotte; 6. te; 7.
O.T.; 9. IJ.; 11. den; 13. el; 14. otter; 16.
ara; 17. Ariël 19. Alf 21. krent 23. al;
24. rak; 25. te; 26. pi; 27.. el; 29. tube-
VERTICAAL: 1. Melomaanf 2. St.; 3.
ceder; 4. ton; 5. t.L; 8. flatteus; 10. Lt;
12. erika; 13. er; 15. taf; 16. ale; 18. erker;
20. li; 22. N.T.; 24. rib; 26. pu; 28. L.O.
