Jlieutue £riJtsrl)e (tfimrant
4
Alfred van Sprang vloog
Rode Praag
naar t
Wie 't goed heeft,
blijve thuis
Vuur verteert 800.000 ha
bos in Ontario (Canada)
V.S. zullen Peking polsen
over kwestie-Formosa
WOENSDAG 27 JULI 1955
BUREAUX: Steens treat 37.
Direcme. Redactie. Abonnementen- en
Advertentie-afdeling; Tel. 3144L
Poetrekening: 58936.
ABONNEMENTEN: 6.40 per kwartaal;
ƒ2,15 per maand; ƒ0.50 per week.
ADVERTENTIÊN: 0,18 per millaroetec.
(Bij contract belangrijke korting).
Zee en dertigste jaargang No 10404
CHRISTEUJK-NATIONAAL DAGBLAD
Chef-Red.; H. W. I. ENSERINK
Voor Leiden en Omstreken
Stantoastlcfi h ghfblfprn
tnyn bert in tcyhfnspatl"
ZIE PAGINA S
ACHTER HET IJZEREN GORDIJN (I)
Waar gevels schuil gaan achter
communistische leuzen
(VAN ONZE CORRESPONDENT ALFRED VAN SPRANG)
TOEN DE TELEFOON in mijn werkkamer in Den Haag één van de eer
ste dagen van Juli overging, bleek er aan de andere kant van de
lijn iemand met een sterk buitenlands accent naar me te vragen.
U spreekt met het gezantschap
van Tsjechoslovakije.
O ja
Het betreft Uw aanvrage voor een
visum
Ja
Wij hebben uit Praag opdracht
gekregen U een visum te verstrek
ken..
Voor hoe lang
Twee weken
Zo begon het bezoek aan Praag.
Tevoren had ik al vele malen ge
probeerd een kijkje achter het IJze
ren Gordijn te nemen. Alle aanvra
gen voor een visum waren echter
steeds afgewezen. De Tsjechen waren
nu de eersten die het waagden een
journalist van beslist niet-communis-
tischen huize te laten zien hoe het
leven in een door-en-door commu
nistische maatschappij eigenlijk is.
PEPER EN SIGARETTEN
Een paar dagen later. Een luidspreker
op het vliegveld van Brussel kondigt aan:
Passagiers voor Praag wordt verzocht..
Met wat Belgen, twee Hongaarse ten-
Bil VOORBAAT
Dit is het eerste van een serie
artikelen over het leven in Praag
Het zou me niets verbazen als ik
aan het einde van deze serie door
sommigen van communistische
sympathieën beschuldigd zou wor
den. Die mogelijkheid heb ik tevo
ren overwogen. Het heeft geen in
vloed gehad op de Inhoud van deze
artikelen. Wel is deze inleiding er
oorzaak van.
Misschien is het overbodig het
met zoveel woorden te verzekeren.
Ik ben geen communist. Het com
munisme moge voor sommige ze
kere aantrekkelijkheden hebben,
voor mij heeft het die absoluut niet.
Het verblijf vn twee weken in het
communistische Tsjechoslowakije
heeft in deze overtuiging geen en
kele verandering gebracht.
Aan de andere kant is het mpn
plicht als verantwoordelijk journa
list. zo eerlijk en objectief mo
gelijk verslag uit te brengen van
wat er in de wereld gebeurt. Ook
in de communistische wereld. Het
voeren van propaganda voor of
tegen iets behoort tot de compe
tentie van anderen.
Het is mogelijk dat deze beschrij-
stemming is met andere beschrij
vingen. Daar kan ik niets aan doen.
Ik kan u slechts verzekeren dat zrj
in overeenstemming is met de fei
ten zoals ik die ter plaatse heb
geweten.
nlsspelers die van Wimbledon op weg
naar huis zijn, een Britse diplomaat met
zijn vrouw, een gezelschap Polen,
Franse zakenman en enkele Tsjechen,
stap ik in een toestel van de Sabena. In
de stoel naast me zit een man met
vervaarlijke snor, een tweed colbert
leren knopen en een pijp. Het lijkt
Brit te zijn; in werkelijkheid' is het ech
ter een Tsjech. Heel voorzichtig knoop ik
een gesprek met hem aan.
Bent u in België geweest? vraag ik.
Jaantwoordt hij.
Zaken?
Ja.
Hoe vond u het daar?
Het is er voor ons erg goedkoop...
Hij haalt een doosje tabak uit zijn zak
en stopt een verse pijp. Het ls Engelse
tabak. Op het doosje zit een sluitzegel
met de mededeling: „For U.S. armed
forces overseas". Het is dus kennelijk
tabak voor Amerikaanse militairen.
Heeft u dat gezienvraag ik, wij
zend naar het zegel.
Ja, antwoordt hij rustig Ik heb het
doosje gewoon in een winkel te Brussel
gekocht
Krijgt u daaj- geen moeilijkheden mee
in Praag
Hij glimlacht: O, nee
Kunt u nu gemakkelijk naar het buiten
land
Ja, als het voor zaken is
De Tsjechische handel met het buiten
land is geheel in handen van de staat.
Het zijn dus allemaal ambtenaren die als
zakenman naar het buitenland gaan en
iteraard ambtenaren waar men vertrou-
en in heeft. De man naast me moet er
een zijn; hij houdt zich echter volko-
len op de vlakte.
Hoe gaat het nu in Tsjechoslowakije?
probeer ik toch.
Er is van alles te krijgen
Is er nog distributie
Nee
En is het leven duur?
De-stewardess serveert een koude lunch.
Mijn buurman eet er met smaak van,
daarna steekt hij het papieren strooier
peper in zijn zak en evenals de
andere passagiers zet hij het restant van
zijn buitenlandse valuta om in Ameri
kaanse sigaretten welke accijnsvrij (voor
gulden twintig) in de lucht verkocht
worden.
Die zijn zeker niet in Praag
Alleen zwart
En wat kosten ze dan
Tien gulden een pakje.
VITAME VAS: WELKOM
We vliegen twee uur. Dan strijkt het
viermotorige toestel neer op het zonnige
vliegveld van Praag. We taxiën tussen
Poolse en een Russische machine
door naar het platform. Boven het nieu-
stationsgebouw zijn vlaggen en wel
komstgroeten in vijl talen aangebracht.
Het Tsjechische „vitame vas", natuurlijk
daarnaast veelbetekenend het Russische
Npnbetcbeym Bac en vervolgens Wel
come, Soyez bienvenus en Willkommen.
Er voor staan wat „afhalers" te wachten.
Daar staat mijn vrouwroept de
Tsjech uit.
Hij wuift geestdriftig.
Ik wens u een prettig verblijf in
Praag. zegt hij bij het uitstappen.
Even later sta ik in het stationsge
bouw met grote foto's van historisch
Praag aan de wanden en producten van
de Tsjechische industrie in vitrines. Een
vrouwelijke immigratie-ambtenaar zet
zonder veel formaliteiten een stempel op
mijn pas. De douane heeft geen belang
stelling voor mijn koffers, maar ze wil
wel precies weten wat ik aan buitenlands
geld bij me heb.
Een bus van de Ceskoslovenske Aero-
linie brengt me naar Praag. De stad
blijkt helemaal in het teken te staan van
de Spartakiade, het grote turnfestijn dat
een voortzetting is van de vroegere Sokol-
feesten. Overal waaien de rood-wit-blau-
we Tsjechische en rode communistische
vlaggen. De schuttingen zijn volgeplakt
met kleurige affiches. De gevels van
sommige grote gebouwen gaan schuil
achter communistische leuzen van Lenin,
Stalin, Kalinin en de overleden Tsjechi
sche president Klement Gottwald. Dwars
over de straten hangen spandoeken. Bo-
Branden zullen tot
September woeden
TORONTO. 26 JULI
DE ENORME bosbranden in de Ca
nadese provincie hebben nu een
catastrofale ontvang aangenomen.
Volgens de laatste berichten van Ass.
Press is reeds meer dan 800.000 ha.
prachtig bos (een vierde van Neder
land!) door het vuur verteerd. Ten
Noorden van Blind River (Ontario)
hebben vier geweldige bosbranden
zich verenigd tot een ontoombare
vuurzee, welke wordt voortgejaagd
door een krachtige wind. In dit ge-
De gevels van sommige grote gebouwen in Praag gaan schuil achter
communistische leuzen van Lenin, Stalin, Kalinin en Gottwald, de over
leden president van Tsjechoslowakije. Hier ziet men er een van de Rus
Kalinin.
Oostenrijk vrij
WENEN, 27 JULI
OOSTENRIJK is vandaag na 17
jaar (Anschluss 1938) weer
vrij. Frankrijk deponeerde als laat
ste in Moskou de ratificatie-oorkon
den van het Oostenrijks staatsver
drag. De Amerikanen en de Russen
hebben nog aanzienlijke troepen
machten in Oostenrijk gelegerd, en
wel resp. 15.000 en 45.000 man.
(Men zie ook 't Verklaarde Uit
zicht).
Oorzaak Veluwe-brand
nog niet bekend
Politie vraagt getuigen
Voor de enorme brand op de Veluwe.
waardoor minstens 250 ha bos en heide
verloren ging. heeft men nog steeds geen
oorzaak kunnen vinden. Niet alleen het
fei.t dat er op drie plaatsen tegelijk
brand uitbrak, maar ook de omstandig
heid, dat dit reeds de derde brand in
deze omgeving binnen zeer korte tijd is.
wordt verdacht geacht. De eerste bran
den konden echter in de kiem worden
gesmoord.
De rijkspolitie te Epe heeft vercshll-
lende getuigen gehoord, doch zooder re
sultaat. Ook een oproep van de politie,
waarin de mensen, die het eerste bij de
brand aanwezig waren, werd gevraagd
zich te melden, heeft tot nu toe geen
resultaat opgeleverd. Er heeft zich nog
niemand gemeld.
Op de Afsluitdijk
Autobus door brand
vernield
Passagiers konden tijdig
uitstappen
Vannacht één uur Is op de Afsluitdijk
een autobus waarmede 45 passagiers naar
Zwaag-Westeinde b(j Dokkum werden
vervoerd, geheel uitgebrand. De passa
giers, die vanuit Amsterdam naar Fries
land terugkeerden, konden tijdig de auto-
erlaten, waarbij niemand enig letsel
opliep.
Chauffeur De Baat in
Duitsland weer tot
jaar veroordeeld
Dirk de Baat, de 24-jarige Nederlandse
vrachtauto-chauffeur is tot een jaar ge
vangenisstraf veroordeeld wegens nalatig
heid bij een auto-ongeluk, dat twee jaar
geleden zes mensen het leven gekost
heeft.
De Baat werd beschuldigd van nala
tigheid en het toebrengen van lichame
lijk letsel door nalatigheid bij het on
geluk, dat plaats gevonden heeft op de
autoweg' FrankfortKeulen nabij de
brug over het Wiedbach dal op 23 Oc
tober 1953.
Hij verloor de macht over het stuur,
toen zijn remmen weigerden, waardoor
zes andere auto's en een motorfiets ge
ramd werden.
De president van de rechtbank
Koblenz wees nogmaals op de grove
latigheid van de chauffeur en de gevol
gen daarvan. Hij zag daarom geen aai
leiding om de strafmaat te verkleinen.
Overigens werd by de behandeling i
revisie afgezien van intrekking van hi
rijbewijs. In het eerste vonnis stond dat
het voor vijf jaar ingetrokken zou wor
den, en werden de kosten van de revl
siebehandeling tot een derde beperkt.
De verdediger, dr. Ormond, wees ln
zijn pleidooien op de onlaakbare per
soonlijkheid van verdachte, die
slachtoffer van het falen
raat ia geworden.
Toen wij in Praag arriveerden stond de stad juist geheel in het tekên
van de „spartakiade" een geweldig turnfestijn, dat als een voortzetting
van de vooroorlogse Sokolfeesten kan worden beschouwd.
en de ingang van een grote bank is een
metershoge foto aangebracht van Tsje-
choslowakijes nationale held, de hard
loper Emile Zatopek. Aan de overkanl
prijkt een afbeelding van een Russisch
uitziende soldaat met een machinegeweer
de borst. De vensters van vele
woonhuizen zijn beplakt met kleine com
munistische vlaggetjes en de in deze stre
ken veel voorkomende vredesduiven van
papier. De winkels hebben veel werk
gemaakt van hun etalages.
Palace Hotelzegt men bij hel
staatsreisbureau Cedoc, waar ik me meld
■en hotelkamer toegewezen te krij
gen. Hoe kom ik daar?
O. iedere taxi-chauffeur weet het
Maar de taxi-chauffeur die ik tref,
weet nog meer. Hij weet me twee-en-half
maal de officieel vastgestelde prijs te
laten betalen. Het is net alsof ik de kapi
talistische wereld nog niet achter me ge
laten heb
Hoeveel Japanners
nog in U.S.S.R.
LONDEN, 26 Juli
Tijdens de Russisch-Japanse be
sprekingen over een vredesverdrag
heeft de Sowjetafgevaardigde Malik
er vandaag mee ingestemd, 16 niet
met name genoemde Japanse bur
gers te repatriëren. In Tokio stelt
men dit gebaar in het geheel niet op
prijs; men wijst er in Japanse rege
ringskringen op, dat de Russen nog
steeds 12.000 Japanse burgers en
militairen vasthouden. En Malik
houdt vol dat het er nauwelijks 1200
Dulles: Duitse eenheic'
zit in de lucht
WASHINGTON, 26 JULI
DE VER STATEN zullen op d<
besprekingen die Maandag te
Genève beginnen (en die zich zou
den beperken tot een gesprek ovei
de gevangen Amerikanen in China)
proberen te ontdekken of communis
tisch China bereid is een wapenstil
stand in het gebied rondom Formosa
te aanvaarden. De Amerikaanse ver
tegenwoordiger is gemachtigd, elke
kwestie die beide landen betreft, te
bespreken. Aldus verklaarde gisteren
Foster Dulles, de Amerikaanse mi
nister van buitenlandse zaken.
Dulles zeide, dat verscheidene regerin
gen geloven in de wens van de Chinese
communisten, een vreedzame weg te be
wandelen en hij wees er op, dat Amerika
zelf voorgesteld heeft de besprekingen,
die Maandag beginnen, te houden. Dit
houdt geen erkenning van Rood China
in en zal evenmin afbreuk doen aan de
rechten van de Chinese nationalisten op
Formosa.
De minister acht de tijd voor recht
streekse besprekingen met premier Tsjoe
En-lai van Rood China nog niet rijp. Een
eerste voorwaarde hiervoor is de aan
vaarding van een besband in de Straat
van Formosa.
De hereniging van Duitsland, die vol
gens Dulles „ln de lucht zit", zou een
kwestie van practisch internationaal
staatsmanschap zijn. De minister meent,
dat de Russische bezwaren tegen de her
eniging kunnen worden opgelost door
middel van overeenkomsten om de troe
pen te handhaven op een wederzijds
•edgekeurd niveau en door toezicht op
;t land uit te oefenen.,
In Oost-Berlijn verklaarde Kroesjtsjef.
at de eenheid niet ten koste van het
Josduitse regiem tot stand kan worden
Inbracht. De Oost-Duitsers zullen, vol-
•ens de Rus, niet bereid zijn zich door
West-Duitsland te laten opslokken.
Intussen wordt het Sowjet-leger in
Oost-Duitsland met grote hoeveelheden
moderne conventionele wapens versterkt,
die de vuurkracht en bewegelijkheid
aanzienlijk zullen doen toenemen.
Tenslotte vermelden wtf nog dat Radio-
Moskou In zUn binnenlandse programma
olledige tekst van de jongste radio
toespraak van president Elsenhower
heeft nitgezonden.
Geen militair overwicht
in Defensie te Bonn
BONN. 27 Juli
In een gezamenlijke zitting van de
Bondsdagcommissies voor de veiligheid
en de begroting zijn gisteren belangrijke
besluiten genomen om het overwicht van
het burgerlijke over het militaire gezag
te verzekeren. Deze besluiten, die niet
door de Bondsdag behoeven te worden
goedgekeurd, bepalen dat het aantal offi
cieren in het ministerie van defensie van
1150 (regeringsvoorstel) tot 840 moet
wprden verminderd. Het basis-salaris van
de hoogstgeplaatste militair wordt voorts
verlaagd van 3600 Mark tot 2800 Mark
per maand om te verzekeren dat deze
militair geen gelijke o«f hogere positie
heeft dan de (burger) staatssecretaris
van het ministerie.
Tenslotte werd besloten, dat de voor
malige Wehrmacht-generaals Hans Spel-
del en Adolf Heusinger de eerste gene
raals van het nieuwe Duitse leger zullen
zijn. Het is niet bekend, wat hun nieuwe
posten zullen behelzen.
De gaucho, zwerver en muzikant
de
:ho voor Zuid-
de koeien jon-
boerenknecht.
die een heel
gen,
ir een d
romantischer leven
heeft dan zijn Hollandse
:ollega. Gaucho's zijn
kerels van de vlakte, van
de ruimte: kerels die bij
wijze van spreken op het
paard worden geboren en
er het liefst ook op ster
ven; die daarom wel een
beetje kunnen paardrij
den en dat het liefst to
nen door op de wildste
knol te stappen en dat
beest gehoorzaamheid
die door de eenzaamheid
reed was het praten in
zich zelf zat en gino zin
gen. Zingen van de goed
heid en verten van zijn
Zuid-Amerikaanse land.
het 1
i zijn
Men
rU-
den Op hun brede zadels
zitten ze als in een leun
stoel. Op het hoofd de
breedgerande vilten hoed;
om de hals de bonte hals
doek, een geruite blouse
of een mooi satijnen jak
met sieraden, een wijde
slobberende broek, de
rijlaarzen met rinkelende
zilveren sporen en in de
brede leren gordel, vaak
met gouden of zilveren
munten afgezet, het vlijm
scherpe mes. In de hand
de rijzweep en aan de
appa-1 zadelknop de lasso of de
van het vee slingeren, zo
dat een dier in zijn vaart
wordt geremd. BU mooi
weer ook aan het zadel
en bij slecht weer om de
hals. de „poncho", een
kledingstuk dat het mid
den heeft tussen een cape
en een omslagdoek. Al
naar het land en de tradi-
liefdes.
Gaucho's zijn zorgeloos.
Voor hen bestaat alleen
vandaag. Wat gisteren
was. is geweest. Morgen
ter de k;
levendig i
gebaren, om plotseling
sentimenteel te worden.
Hebzucht is hun vreemd.
Wat zij hebben zullen
tie
de
ndere
de boerenstand zijn deze
poncho's gekleurd (zo
als in Chili) of bruin en
zwart.
Gaucho's zijn zwervers;
die
liefde Er zijn er,
de kudden koeien over
honderden kilometers
hebben begeleid. Daarbij
zijn ze van alles geweest
veearts, vee-verloskundl-
ge. slager, administrateur
en muzikant. Want bij de
gaucho werd ook een pul-
delen, al was het hun
laatste sprietje (pikzwar-
te, teerachtige) tabak.
Hun maté-kop gaat altijd
de kring rond als een
soort vredespijp. Weige
ren zou onhoffelijk zijn
Men kan landen als Ar
gentinië, Chili, Urugauay
en Brazilië niet zonder
gaucho's denken. Ze zijn
vergroeid tot een levende
en werkende Zuid-Ame
rikaanse traditie: een
symbool van kracht en
Veenendaal, de stad van wol en van sigaren, heeft nog een andere spe
cial iteit: de jaarlijkse bijenmarkt, die de grootste is van Europa. De
liefhebbers zien er met hun veelsoortige maskers uit als Arabieren,
maar het spel van loven en bieden gaat op echt Hollandse manier met
„handjeklap".
bied hebben de autoriteiten al 40.000
ha. bos afgeschreven.
Meer dan 6.000 ervaren brandweerlie
den strijden in het midden en het Noor
den van Ontario tegen 157 branden,
waarvan er 27 uit de hand waren ge
lopen. Smeulende as heeft kostbare par
tijen pijnbomen, balsem -en hardhout
overdekt. Er zyn niet voldoende mensen
en het materiaal is airtoereikend om nog
Iets te kunnen redden.
Officieel is bekendgemaakt, dat men
geen hoop heeft, de branden vóór Sep
tember te hebben geblust. Per dag wor
den 14 branden geblust, maar dat is niet
genoeg want er breken 20 branden per
dag uit door smeulende as welke ver
door de wind wordt meegenomen.
Deze man op zijn klompen Is It de
NUmee»jse Vierdaagse een jaarlbkse
verschijning. En ook een jaarlijkse
obsessie voor de fotografen.
Babyverwisseling
Proces kan zeer veel
tijd in beslag nemen
(Van een onzer verslaggevers
De zaak van de babyverwis^ellng op 7
December 1931 te Lelden heeft in cr- ge
schiedenis van ons burgerlijk recht geen
juridische weerga. Men zal moeten trach
ten aan de hand van de wetsartikelen,
die er min of meer betrekking op jebben,
de te volgen gedragslijn te vinden. F r zal
een juridische procedure tot Inroeping
van staat nodig zijn. In de artikelen 318.
319 e.v. van het B.W. is daarover iets te
vinden. Volgen.» de wet valt aan 4e op
voeding in principe niet te tornen. In be
paalde gevallen wel. zo b.v. wm.neer
iemand onder valse naam ln de registers
staat ingeschreven.
Foto's, bloedproeven en vingerafdruk-
kén kunnen dienen als middelen om aan
te tonen, dat inderdaad een verwisseling
heeft plaats gehad. Het is de vraag of de
rechtbank in dit geval zal dat de
Haagse rechtbank zijn overlegging van
de ziekenhulsregi-sters kan gebieden. Er
zal een vonnis van de rechtbank nodig
zijn voor het door deskundigen ln te stel
len onderzoek.
De civiele rechtsprocedure la binnen
kort te verwachten. Mevrouw Pracht
Van Duyn en mevrouw Zeldenthuis—Van
Vegten zullen moeten procederen tegen
hun werkelijke ouders. Leny Prac.itVan
Duyn moet dus b.v. procederen tegen de
ouders Van Vegten. De rechtbank kan
dan uitmaken of eiseres werkelijk een
dochter is van de ouders. Wat het bloed
onderzoek en de te nemen vingerafdruk
ken betreft zullen de deskundigen moeten
bepalen wie deze proeven zullen rroeten
ondergaan. Er zijn twee mogelljknedcn.
De rechtbank spreekt met de we', in de
hand uit, dat geen wijziging valt aan te
brengen in de staat van de betrokken per
sonen of er wordt een getuigenverhoor
bevolen en instelling van een onderzoek
door deskundigen wordt gelast. Dit ver
namen wij gistermiddag van de zijde van
't advocatenkantoor van mr dr W. HLgen-
holtz te Lelden. Het zou kunnen zijn. zo
werd gezegd, dat het komend proces zeer
lange tijd, wellicht zelfs jaren in beslag
zal nemen.
HET WEERIN EUROPA
8 s
Berlijn
Frankfort
M (Inches
half bew.
licht bew.
half bew.
onbew
licht hew
licht bew
si IS
h
ss *5
WEERBERICHT
Kans op Buien
Veranderlijke bewolking
met enkele verspreide re
gen- of onweersbuien. Over
wegend matige wind tussen
Noordoost en Noord. Iets
lagere temperaturen.
