De mooiste dag van mijn leven Laatste hoop der Russen: een neutraal Duitsland Maar het Westen zul deze hog prijs niet betalen M BEURSBAROMETERl Nederland wordt weer internationaal geldschieter Godfried Bomans: avontuur met Pieter Bas OP LIJST BIJ EINDEXAMEN Nog andere ontdekkers? 4 ZATERDAG 16 JULI 1955 AAN DE VOORAVOND VAN GENÈVE GENÈVE, Palcria des Nations, 15 Juli Spoedig na de Geneefse con* ferentie over Indochina bleek, dat hei*. Europese legerverdrag ten dode was opgeschreven- Het Franse parlement verwierp het verdrag en het scheen of de Russen er definitief in waren geslaagd, de Westduitse herbewapening in Europees verband te verijdelen en verwijdering te brengen tussen Duitsland en Frankrijk. Het is de verdienste van de staatsman Anthony Eden, die toen nog minister van buitenlandse zaken was, dat de vrije wereld nog verrassend snel uit de moeilijke situatie werd verlost, via de uitbreiding van de Westeuropese unie en het opnemen van West-Duitsland in de N.A.V.O. Deze ontwikkeling hadden de Russen niet verwacht en zij hebben haar ook niet meer kunnen tegenhouden, ondanks de vele dreigementen, die later bleken zonder inhoud te zijn geweest. Ook nu West-Duitsland met een eerie I Het is voor de Westelijke landen uiter- van verdragen aan het Westen is gekop- mate moeilijk en gevaarlijk, serieus in te peld, blijft de onzekerheid In het Westen gaan op de Russische voorstellen Het is Westelijke wereld verwekken, welke zou P j kunnen leiden tot verzwakking van de positie van het Westen in de koude oor log. Het is dan ook noodzakelijk, dat de niet-communistische landen onder leiding van de Ver. Staten een serieus onder zoek instellen naar de oprechtheid van het door de Russen geuite verlangen naar beëindiging van de koude oorlog. Bij dat onderzoek zal wellicht blijken, of dit alles slechts voorgewend is, of dat het gezonde verstand werkelijk bij de nieuwe leiders van de Sowjetunie heeft gezegevierd. DE KEUZE Anderzijds zou het onverantwoordelijk zijn, voetstoots aan te nemen, dat het nu voortaan koek en el ln de wereld zal worden, dat de waakzaamheid overboord kan worden gegooid en dat een vreed zaam samenleven van communisten en niet-communisten verzekerd i6. Het ge vaar is zeker niet denkbeeldig, dat de Russen er met hun vreedzame politiek op uit zijn, het doel te bereiken, dat zij al tientallen Jaren voor ogen hebben en waarvan zij enkele Jaren geleden verder verwijderd waren dan ooit: de commu nistische wereldoverheersing. Uit uit spraken van communistische theoretici is ons bekend, dat deze verovering van de wereld niet met geweld behoeft te ge schieden, maar door ondermijning en rompeling. Tsjechoslowakije is daar sprekend voorbeeld van! Die theo- -ér l fc De prachtige villa Maison Blanche zal gedurende de conferentie onderdak verlenen aan Boelgantn en Molotof. J~^E HANDEL op de effectenbeurs had deze week een onregelmatig ka rakter. Van de internationale fondsen bereikte Alg. Kunstzijde Unie een hoger niveau onder invloed van de gunstige cijfers der dochteronder neming de Vereinigte Glanzstoff. Locale industriewaarden waren verdeeld, scheepvaartfondsen wisten de koerswinsten iets te vergroten, terwijl ten slotte cultuurwaarden een hoger koerspeil bereikten, tengevolge van nadere, minder ongunstige, gegevens inzake de nieuwe transferregeling. De naderende conferentie van Genève heeft tot dusver slechts weinig invloed op de beursstemming uitgeoefend. In het beursverslag van Wallstreet werd een dezer dagen gewezen op de neiging kunstzijdefonds kreeg „wind zeilen" en kwam, onder invloed tenlandse retici verwachten, dat de zgn. kapitalis- j afwachtende houding aan te WIE ZICH tot de bewonderaars van Richard Wagner wil rekenen en wie bovendien in het tijdvak van 22 Juli tot 21 Augustus zijn vacantie in Duitsland wil doorbrengen dat is het tijdvak van het Wagner- festival in Bayreuth zal tot zijn genoegen horen, dat er die weken vanuit Amsterdam rechtstreeks naar deze stad kan worden gereisd. Wij bedoelen, dat men niet behoeft over te stappen als men de trein neemt. De Westduitse Spoorwegen scholen van de A.N.W.B. te recht als hulpinstructeur, te Sneek, Nieuw Loesdrecht, Rijpwetering of aan de Ka- gcrplassen. Men Is meestal Intern bij de school en geeft als regel des morgens en des middags les. slechts by uit zondering des avonds. Men behoeft zelf niet over een jachtje te beschikken, maar heeft men er een, dan wordt daarvoor vanzelfsprekend huur betaald. Overigens kan men veertig tot vijftig gul den per week verdienen. Dit is het Volkenbondspaleis waarin de Grote Vier hun belangrijke conferentie zullen houden. voortduren. De Russen verloren de slag evenwel nog moeilijker en gevaarlijker, om de zgn. Parijse verdragen, omdat zij niet op de gebaren ie reagei geen directe invloed konden uitoefenen een stemming van ontevredenheid in de op het verwerpen ervan. Ze hebben even wel een belangrijke troefkaart in handen gehouden, n.l. de door de Duitser zozeer gewenste hereniging, die «lechts met Russische medewerking kan worden ver wezenlijkt Onge'.wijfeld zal de Sowjetunie trach ten, met het Westen tot overeenstemming te komen over het neutraliseren van een herenigd Duitsland, naar het voorbeeld van Oostenrijk. Maar het We6ten wil deze hoge prijs niet betalen en er zijn dan ook maar weinig mensen, die werkelijk ge loven dat het Russische plan op korte termijn kans van slagen heeft. Het is evenwel geenszins de bedoeling van de Russen, onmiddellijk resultaten te zien. Zij hebben de tijd en volgen wellicht ook hier een polltiek-op-lange-termijn. Er hebben geruchten de ronde gedaan, dat Amerika van plan zou zijn, het Rus sische offensief inzake het neutraliseren van Duitsland op te vangen door een ver rassend en origineel voorstel te doen. n.l. het scheppen van een groot neutraal blok in Europa, waarvan niet alleen Oostenrijk en Öultsland, maar ook Hongarije, Polen, Roemenië en wellicht Bulgarije en Alba nië deel zullen uitmaken. De bedoeling van het Amerikaanse plan zou zijn, de Russen te dwingen, zich achter hun eigen landsgrenzen terug te trekken. In latere berichten wordt gesproken van een gedeeltelijke demilitarisering van een herenigd, niet-neutraal Duits land, dat zich bij het Westen zou mogen aansluiten. IKE'S POLITIEK De vrees voor een derde wereldoorlog, die volgens pessimis*en zou uitbreken, zodra de herbewapening van West-Duits land een feit zou zijn geworden, is inmid dels niet bewaarheid. Dat komt voor een deel wellicht door het feit. dat president Eisenhower een zeer verstandig beleid heeft gevoerd, ondanks het krach'ige verzet in zijn eigen Republikeinse partij. Aan het eind van het vorige Jaar luidde hij een nieuwe politiek ln, die rekening hiald met het vreedzaam naast eikaar bestaan van Oost en West. Hij wilde de Indruk bij de Russen wegnemen, dat Amerika met het streven naar de her bewapening van West-Duitsland een derde wereldoorlog tegen de Sowjetunie voorbereidde. Wellicht is hij hierin ge- geslaagd. Dat valt nog moeilijk *e beoor delen. Intussen is het interessant om eens na te gaan, in welke mate de instelling van het Westen is veranderd ten opzichte van de Sowjetunie. Zolang Stalin nog leefde, was de vrees groot dat er onverwacht een derde wereldoorlog zou uitbreken. Na zijn overlijden herleefde overal de hoop, dat de nieuwe leiders, de dagen der revolutie nauwelijks gekend hebbende, en wellicht verder verwijderd van de ideeën van Lenin en Stalin levend, dan wij wel menen te moeten aannemen, een politiek van toenadering tot het Westen zouden volgeo. De grote vraag, waarmee de vrije we reld thans geconfronteerd wordt is, of er werkelijk sprake is van ontspanning, of Boelgantn de waarheid spreekt als hij zegt, dat hij de koude oorlog wil beëin digen en of de nieuwe ontwapeningsvoor stellen werkelijk bedoeld zijn om een eind te maken aan de dreiging van een derde wereldoorlog. tische landen zichzelf zullen ondergra ven en hopen, dat deze landen met el- kaer in conflict zullen komen en elkaar vernietigen. Deze hoop voornamelijk gebaseerd op de verwachting, dat de ka pitalistische wereld op een voor de Rus sen goede c-n voor de vrije wereld kwade dag op econ. gebied zal ineenstorten. Of zij er nog zo over denken, weten wij niet. Wel is bekend, dat de Russen zelf met grote economische problemen te kampen hebben. Wellicht zijn zij geneigd, de situatie !n het Westen te beoordelen naar de toestand in eigen land. Daar schijnt het niet rooskleurig te zijn, ook al beweert Kroe6jtsjef dat het wel mee valt. We zullen dat maar afwachten en eerst eens zien, wat de conferentie vol gende week brengt verband met deze gewichtige besprekin gen op het hoogste niveau. Ongetwijfeld zullen de resultaten van de conferentie de internationale conjunctuur kunnen beïn vloeden. Gelijk bekend hebben de defen sieorders in Amerika en Europa de gang van zaken in het bedrijfsleven aanmer kelijk gestimuleerd en het is niet geheel uitgesloten, dat een gunstig resultaat der besprekingen het tempo der bewapening zal verminderen of dat althans de ef fectenbeurzen met een dergelijke kans zullen rekening houden. TTET HOOFDFONDS ontmoette deze week geen belangstelling van de zijde der arbitrage en het fonds was nigszins aangeboden in de markt. Ook Philips en Unilever konden de opgaande pakken krijgen, maar het de hebben dit gearrangeerd met een aantal andere Europese spoorwegmaatschappijen. Het resultaat is geweest, dat men de laatste week van Juli en de eerste drie van Augustus Bayreuth zonder overstappen kan bereiken uit Parijs, Oostende, Brus sel, Wenen, Salzburg en onze hoofdstad. Reizigers uit het buiten land krijgen op het traject op Duits gebied de korting, die daar voor retourbiljet ten wordt verleend. De op Bayreuth ondernomen reis kan op elk gewenst station In Duitsland worden onder broken. J natuur- aanleg of G-T, ASTVRIJHEID? Laat u vertellen in het Limburgse dorp Meers- Men kreeg hier op 7 en 8 Mei honderdvijftig inwo ners van het Duitse plaatsje Bornhelm op bezoek, allen leden van de bekende zang vereniging, die daar is ge vestigd. De gehele burgerij van Meerssen had spontaan aangeboden, de Duitse gas ten gratis te huisvesten en zo is dan ook gebeurd. Met muziek werden de buitenlanders bij de grens te Vaals door het organiserend comité ingehaald. Geen won der dan ook. dat er over Meerssens gastvrijheid m buitenlandse kranten veel is geschreven en geen wonder stroom van Duitse toeristen regelmatig het kleine, vrien delijke Limburgse plaatsje aandoet. vacantle productief willen maken, kunnen de komende weken op de vier Bondszell- Vooropgesteld lijk, dat men ze zeilen, dat mei ervaring heeft overdragen van zijn kennis op anderen en dat men be reid is zich aan te passen aan het gevolgde systeem. Zi), die er geen bezwaar tegen hebben dit op een examen te bewijzen (even tueel na een opleidingscur sus) kunnen inlichtingen vragen aan het Bureau voor Watertoerisme, Keizers gracht 590, Amsterdam. TkIVERSE belanghebbende instanties gaven deze raad aan ons door, die wij ook op onze beurt weer relayeren: denkt tijdig om uw paspoort. Dat mag som migen misschien aLs node loze bedisselarij in de oren klinken, maar wie de opge wonden taferelen bij de ge meentelijke uitgiftebureaux soms meemaakt, zal ons toe geven. dat de waarschuwing lang niet overbodig is. Be langrijk is het ten zeerste; door te talmen kan men zijn zorgvuldig uitgestippelde va- cantie zelf in de war 6turen. Een paspoort wordt ver lengd voor de duur van vijf jaar, gerekend van de duur van de verlenging af. Dus niet zoals ten onrechte nogal eens wordt veronder steld van de datum af, waarop het egenüjk zou ver- ANDANKS hardnekkige uitstelpogingen van de A.N.W.B. is de situatie, voor caravans in de meeste Euro pese landen nu zo, dat deze door auto's getrokken kam peerwagens in de meeste ge vallen van een reminstal- latie moeten worden voor zien. Aangezien dc Neder landse wetgeving, vergele- die de i Laten wij Nederlanders dan trots zijn en terecht! op de prestatie, die onze bruggenbouwers by de Moer dijk hebben verricht, de Zwitsers staan ook hun man netje wel op dit terrein. Mag de Moerdykbrug een record zijn wat lengte betreft, deze spoorbrug (voor de Rha- tische Bahn by Filisur, Zwitserland) is er een op het gebied van hoogte. andere Europi nogal tolerant Is, zullen Ne derlanders. die op deze toch al niet goedkope manier met buitenlandse vacantie gaan, de kans kunnen lopen, dat zy aan de grens tegengehou den worden. De meeste Europese landen stellen na- meiyk een rem voor cara vans verplicht, indien de zwaarte van het voertuig meer is dan de helft van het ledige trekkende voertuig, hetgeen er in de practyk op neerkomt, dat dit vrijwel steeds het geval Is. Dit geldt het zU met na druk ongemerkt ook voor gehuurde caravans. Men overtuige zich dus by voor baat van de remmen van zyn rydende vacantlehome en de voorschriften, die op dit ge bied gelden in de landen, die men moet passeren, of die men als doelwit heeft ge kozen. r\P 31 JULI zou op de Nürburgring in de Eifel de wedstrijd om de grote prijs van Duitsland worden gehouden, de belangrijkste gebeurtenis voor automobi- listisch Duitsland van het jaar. Deze wedstryd is ech ter door de Duitse autori teiten afgelast, evenals vele andere courses. Men heeft na het verschrikkelijke on geluk te Le Mans nieuwe en meer uitgebreide veilig heidsmaatregelen noodzake lijk geacht, waarmee enige tijd gemoeid zal zyn. l)E LUNEBURGER heide in Noord-Duitsland is een bij uitstek mooi ge bied voor het maken van wandeltochten. Er zijn meer dan 750 kilometer aan wandelwegen, waar van meer dan de helft van aanduidingdborden is voorzien. De meeste van deze wegen zijn ook toe gankelijk voor fietsers. stelling, op hoger niveau. De omzet ten by de Verei- nigte Glanzstoff namen in 1954 met in Gevaarlijk* verstekeling uitgedrukt, in hoeveelheid zelfs met 16*/» en deze verbetering duurde in 1955 voort. Gelijk bekend werd 9*/» dividend (v.j. 8*/«) aangekondigd. Ongetwyfeld speelt ook de voortdurend betere beoordeling van Duitse fondsen in het algemeen een rol van betekenis. Deze week waren Duitse aandelen en obligaties op de internationale beurzen zoals New York, Londen en Amsterdam vast gestemd. Nu West-Duitsland in de verdediging van het Westen is opgeno men en souvereiniteit heeft verkregen is het aanzien van dit land sterk aan het toenemen. De resultaten in het Duitse be drijfsleven behaald, zijn bewonderens waardig en bewijzen de grote industriële kracht. Dawesobligaties en Younglening trokken deze week de aandacht van het publiek en werden tegen stygende koer sen gekocht. Geiyk men zal weten, is het wetsontwerp inzake de toetreding van Nederland tot de z.g. Londense schulden overeenkomst enige tijd geleden by de Tweede Kamer ingediend. Intussen is het voorlopig verslag verschenen en na de vacantie zal de publieke behandeling van het wetsontwerp niet lang op zich laten wachten. Als de wet eenmaal in het Staatsblad komt, zal de betaling der ach terstallige rente geschieden. Cultuurwaarden konden profiteren van de gunstige berichten betreffende bedryfs- resultaten (H.V.A. suikerproductie b.v.) en de jongste richtlenen der Bank Indonesia inzake de transferregeling. De 40% der nettowinst, welke by genoemde bank moet worden gestort op een speciale re kening mag, volgens deze richtlenen worden belegd in staatsobligaties of aan gewend voor financiering van goedge keurde importen van kapitaalgoederen ten behoeve van het bedrijfsleven. MEN KAN NIET beweren, dat hier een grote concessie wordt gedaan, maar in de pénibele omstandigheden van het transfer-klimaat, geldt elke verlichting als belangrijk. Amsterdam Rubber en Ver. Deli behaalden de grootste koers winst. H.V.A. was tydelijk in de achter- Op 15 Juli J.l. werden wederom enige partijen Javatabak te Amsterdam geveild, welke zeer bevredigende prijzen op brachten. De Ver. Deli kon een koers- aar boven maken door het be- (Van onze speciale verslaggever) TN DE HAARLEMSE LAAN waar Godfried Bomans woont, staan veel J- rozestruiken en hoge heggen. Achter zulk struikgewas bevindt! zich ook het huis van de bedenker van Pa Pinkelman, Tante Pollewop, Erik en andere figuren. Er zit een koperen naambord op de deur, dat de naam „Bomans" in schoonschrift vermeldt. Het is een bord, dat men verwacht op de huisdeur van een gepensionneerd schoolhoofd. de Bijbel en er was geen enkel onder deel van de woning of het droeg zyn byzondere signatuur." „Het is een mooie dag als je met zo'n, tot dusver onbekend handschrift bezig kunt zyn. Maar verder: dc mool- i'n leven? Ja kyk, als je Een moment bekroop ons dan ook de gedachte, dat we, door het telefoon boek misleid, by een oud-oom of verre neef Bomans terechtgekomen zouden zijn. Maar nee: een jonge vrouw, wier aantrekkelijkheid in de duisternis van een met fietsen gevuld portaal niet die aandacht kon krijgen welke zij be slist verdiende, opende een deur 'en daar verrees Godfried Bomans uit de, hierby afgebeelde, geliefkoosde hou ding. Hij verdiepte zich juist in een lite raire sensatie: een posthuum manu script, hem toegezonden door een uit gever en geschreven door de jongste dochter van Nicolaas Beets, Ada. Het heet „Het Beetshuis" en vertelt van het leven in de woning van Beets. „Een prachtig boek, dat verrassende dingen onthult en een goed beeld geeft van het leven in zo'n negen- tiende-eeuws gezin: streng, maar vol stijl. De oude Beets hij was diep in de zestig toen Ada geboren werd las elke ochtend aan het ontbyt uit dc i als schryvi gedachten gedrukt ziet, is dat ook byzonder. Ik was vyftien jaar toei myn eerste prozabydrage geplaatst kreeg in Het Venster. Het heette „Ge bed voor Nederland" en was kreet om bcvryding van stof en spin rag over het vaderlandse leven. H< artikel was natuuriyk onder schuil naam geschreven, want ik mocht niet schryven. Ik moest huiswerk maken, een misverstand thuis waaraan ook andere ouders mank gaan. Daardoor kwam het ook, dat ik Pie ter Bas, m'n eerste boek, onder schooltyd moest schryven. Dat ge beurde tydens de wiskunde-lessen. Het kwam uit onder m'n toenmalige schuilnaam Bernard Majorick. T/OOR m'n eindexamen Hij had het ook gelezen derhoud onder vier ogen had ik het op m'n life- en vroeg naar de diepere met hem aan en bewees ratuurlijst gezet en ik bad. bedoelingen, die de schrij- hem, dat ik de schrijver dat de examinator, pro- ver er mee had. Een half van Pieter Bas was. Ver- fessor Alphons Steger, die uur lang praatte ik er stomd was hij en ver- nu allang dood is. het in ouer. Toen zei hij: „Je schrikkelijk beschaamd. discussie zou brengen, hebt er niets van begre- „Ik zal je een-tien ge- Door een gelukkige be- pen".ven" zei hij toen. stiering gebeurde dat ook. Ik vroeg toen een on- Een héél aardige dag!" richt Inzake de onderhandelingen de aankoop van een regeringsfabriek de vervaardiging van kunstrubber in de Ver. Staten. Het schynt evenwel, dat de transactie nog niet voor elkaar is. Borneo Sumatra Handel My heeft kan: gezien een koerswinst te behalen door het Toch is het so! Cond-cet-chatac van Ierland wegzeilde en een gelukkig eiland bereikte, waarna hÜ tenslotte een groot land in het Wes ten betrad. Naar men zegt, zou die Ierse koning van 123—157 hebben ge regeerd, welke t(jd wel zeer ver verwy- derd ia van het moment, waarop de Noormannen hun gesprek met de in boorlingen hadden (1000 n. Chr.). We zullen hier dan ook geen andere sa- zoeken"'dan uiUlub tend het besef dat een groot land in het Westen, aan de 1 overkant van de 1 Oceaan, by vele vol- j ken in de middel- eengoed rerband met he nen het bestai itdekkera van Amerika toekomt. De Basken, die immers altyd uitstekende zeelieden zyn geweest, zouden volgens de Franse onderzoeker reeds in de 7de eeuw Noord-Amerika hebben bereikt. Jam mer genoeg is hier geen bewys voor Gedeeltelijk mythisch, maar toch ook opvallend beslist in zyn aanduidingen, is het bericht van 120 kolonisten nit Wales, die omstreeks 1170 (dus ni de ontdekking van Amerika door de Noor mannen) door een expeditie op het vasteland van Amerika zouden zyn ach ter gelaten; trouwhartig wordt hieraan toegevoegd, dat van deze kolonisten Maar nu het grappige: ondanks al deze legendarische en oncontroleerbare verhalen over de eerste ontdekking van Amerika hebben de Amerikanen wel- licht Europa het eerst ontdekt 1 i Daarove De meeste Vrouwen zijn te goed van vertrouwen en daarom komen zij soms met dingen thuis, die zij helemaal niet bedoelden. Honderdduizenden huisvrouwen geven aan MAÏZENA DURYEA de voorkeur. Allemaal vragen zij hun winke lier dit wereldmerk, maar niet allemaal letten op wat ze krijgen. En toch is dat nodig. Er op toezien dat de naam DURYEA op 't pak staat. Want dat is de garantie van het originele product en voor een volledig slagen bij het bereiden en binden van groenten, van saus en soep. Met die naam DURYEA valt of staat het hele resultaat Rotterdams gasbedrijf voert „slangaclie" De tweehonderdduizend gasafnemers ln Rotterdam zullen in de loop van twee of drie jaar worden bezocht door één van de vijftien ambtenaren van het gasbe drijf, die elke woning zullen controleren op gasveiligheid, speciaal de verbinding tussen muurkraan en gascomfoor. Indien deze niet deugdelyk is, zullen zy advise ren een veiligheidsslang te kopen. Men heeft n.l. vastgesteld, dat deze verbin ding in een aantal gevallen te wensen overlaat. gerucht, dat sprake zou zyn van een a.s. fusie tussen deze maatschappy en de Twentsche Overzee Handel Mij. welke in Afrika voornamelyk werkt. Bevestiging van het gerucht is er nog niet. Ook Han delsveren. Reiss en Co en andere soort gelijke ondernemingen wisten enige koop- ïst aan te trekken. Scheepvaartaandelen zyn zonder veel ophef deze week enkele punten omhoog gegaan. Van tyd tot tyd constateert men in deze hoek enige kooplust, welke ech- r weer spoedig afzakt. Op de emissiemarkt is een 4% obl. lening Wagon-Lits verschenen, die aanlei ding zal geven tot dringen bij de toewy- :ing. Instrumentenfabriek W. 't Hart en Zn vraagt nieuw kapitaal in de vorm van andelen en een 4% obl. lening, tcrwyi of ficiële notering wordt aangevraagd. De Anglo American Rhodesian Development Corp. (Z.-Afr.) komt met een 4^% obl. lening hier geld opnemen. Nederland heeft op bescheiden schaal zyn vooroor logse rol van internationaal geldschieter

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1955 | | pagina 4