Waarom
beter smaakt
dan shag
Cong
o
is nu een land van
millioen christenen
zes
Rattenvanger van Hameln
heeft volkstuintje
DONDERDAG 9 JTJNI 1955
SLECHTS EEN NACHT VLIEGEN
Reusachtig waterkrachtplan is
nog (lang?) geen werkelijkheid
(Van onze speciale verslaggever)
DE BELGEN hebben het klaargespeeld ce Cor.go gedurende en na
de oorlog te behouden, en tóch bez.lten zij geen vloot. België kan
zelfs de Congo openlijk een kolonie noemen in een wereld, die in aller
lei conferenties en congressen het „kolon.alisme" veroordeelt. Zodoende
bezit België een overzees rijksceel, dat lach'.ig maal zo groot is als het
moederland. Ter vergelijking kunnen wij er aan herinneren, dat Nieuw-
Guinea dertien maal het moederland is. De bevolk ng van de Congo
bedraagt dertien millioen zielen, waarvan 100.000 Europeanen, verge
leken met 700.000 Papoea's en enige tienduizenden Nederlanders op
Nieuw-Guinea.
elkaar: Stanley geslaagd, zoals ook nu
Leopoldstad geslaagd is; Brazza weg
kwijnend, in lompen en op blote voeten,
zoals ook nu Brazzaville wegkwijnt. De
ontmoeting moet niet erg vriendschap
pelijk zijn geweest, want Brazza vond.
dat het met zoveel uitrusting niet moei
lijk was, succes te hebben.
Hele landstreken werden toender-
tljd door de slavenhandel ontvolkt.
De Hollanders hebben aan deze
mensenroof meegedaan. In het Por
tugese Luanda bevindt zich nog een
fort, dat korte tijd in Nederlandse
handen is geweest. Dat was in de
tijd van Maurits, de Braziliaan, die
een bruggenhoofd in Afrika zocht
de i
i de plantages
Het is onmogelijk om als men de
Congo bezoekt, niet onmiddellijk te
denken aan de overeenkomsten en ver
schillen met ons overzees rijksdeel
Evenals Nieuw-Guinea is de Congo
niet bijzonder vruchtbaar, maar terwül
Nieuw-Guinea afgesloten is en slechts
in deze tijd met behulp van de modern
ste middelen kan worden geopend, heeft
de Congo duizenden kilometers water
wegen. die met behulp van een spoor
weg aan de zee kunnen worden aange
sloten. De rijkdommen van Nieuw-Gui
nea moet men nog zoeken, maar de
Congo heeft een overvloed van de groot
ste schatten der aarde, vooral het ura
nium, waarop de gehele wereld begerige
ogen slaat. De Congo is een rijk bezit.
Nieuw-Guinea een roeping.
Nieuw-Guinea ligt dagen vliegen en
meer dan een maand varen van Neder
land verwyrierd. Naar de Congo is het
slechts enkele dagen per boot en één
nachtje vliegen. Wie zaken wil doen in
de hoofdstad Leopoldstad met haar be
trekkelijk hoge wolkenkrabbers, brede
aspaltwegen en luxueuze hotels, kan
's middags te Brussel in het vliegtuig
stappen en de andere morgen te Leo
poldstad zijn: 's Avonds kan hjj weer te
rug om de volgende dag te Brussel zijn
ochtendkoffie te drinken.
Leopoldstad heeft tal van Nederlandse
vestigingen en men hoort de Neder-
Nederlandse. radio in de café's De oud
ste maatschappij is de Nieuwe Afrikaan-
sche Handelsvennootschap, die reeds 95
jaar werkzaam is en daarvóór onder an-
plek, waar de rivier een kom vormt
zich vervolgens uoor een kleine opening
breekt, met enorme .kracht. Een betrek
kelijk onbetekenende dam zal nodig zijn
om al die waterkracht op te vangen
dienstbaar te maken aan de mens.
energie zal een groot aluminiumbedrgf
bedienen, waarvoor men bauxiet ovei
Oceaan wil aanvoeren, uit Guyana
misschien ook uit Suriname. Voorts wil
men chemische bedrijven oprichten
gehele landstreken electrificeren. Het
kapitaal komt uit Amerika en Canada,
en de Belgen zien dit niet zonder be
duchtheid, want het zou een grote
vreemde invloed scheppen, die nie
weren is, omdat de Congotractaten vrije
toegang van kapitaal waarborgen
Anderzijds wordt getwijfeld aar
verwezenlijkbaarheid dezer plannen. De
gouverneur-generaal, een energieke fi
guur, sprak, zelfs van „de droom var
Inga".
Wanneer men van LeopoJdvllle naai
Matadi vliegt, merkt men hoe gering 't
deel van de Congo is, dat voor de land
bouw wordt geëxploiteerd. Men ziet
niets dan bossen en daartussen sa
nahs, die ontstaan zijn door afbranding
van het woud.
Matadi, dat 100 km van de zee ligt,
is tegen de bergen gebouwd. Ook deze
stad telt hoge bouwwerken. Toen de
koning onlangs de stad bezocht, hadden
zich dichte drommen negers verzameld,
die hem met grote geestdrift begroet
ten. De'katoentjes der vrouwen vormden
een kleurige omlijsting der straten. De
beste hiervan zijn vervaardigd in twee
Nederlandse fabrieken.
Op de reis langs de stroomversnellin
gen van de Congo gaan vele herinne
ringen herleven.
Hier ondervond Stanley, toen hjj in
de tweede helft van de vorige eeuw de
rivier afzakte, de grootste moeilijk
heden. Zijn mannen moesten de boten
op de nek nemen en hoog over de heu
vels dragen. Bij het tegenwoordige Leo
poldstad ontmoetten Stanley en Brazza
In de zakenwijk van Leopoldsiad kan men dagelijks lange rijen
geparkeerde auto's aanlreilen
dere naam zaken deed. Stanley, die in
1877 de rivier afzakte, deed reeds zaken
met deze Nederlandse firma. Verder
heeft men er Hagemeyer, Tels en Co
de Borsumy, terwijl Heinekens bier im
porteert.
Oud lijk
De machtige Congostroom. waaraan
Leopoldstad het leven te danken heeft,
ls een gebonden reus. Over een afstand
van 100 km tot Matadi toe versperren
de stroomversnellingen de rivier. Het is
du® niet te verbazen, dat hier dicht hij
de Stanleypool een stad verrees, welke
de hoofdstad van de Congo is geworden.
Reeds in oude tijden lag hier de hoofd
stad van een groot negerrijk. dat door
de slavenhalers vierhonderd jaar gele
den verwoest ls. De funderingen en de
goede riolering heeft men teruggevon
den.
Een spoorlijn, die millioenen tonnen
goederen per jaar kan vervoeren, ver
bindt Leopoldstad met Matadi, de grote
uitvoerhaven. Tussen beide steden is een
hoogteverschil van driehonderd meter.
Geen wonder, dat er plannen zijn ge
vormd voor een waterkrachtcentrale,
die vier maal zoveel kracht zal ontwik
kelen als de Niagara. By Inga is een
Eens was deze streek berucht om de
menseneters. Er waren stammen, die
mensenvlees droogden en „exporteer-
Vice-admiraal Schorer
in Den Haag overleden
In alle stilte is gisteren in Den Haag
ter aarde besteld het stoffelijk overschot
van de gepensionneerde vice-admiraal
jhr G. L. Schorer, die op 4 Juni is
leden. Jhr Schorer werd in 1876 gebo
ren te Amstercj^m. In 1895 werd hij
marine-officier.
In 1907 kreeg jhr Schorer het bevel
over de eerste Nederlandse -onderzee
boot, in 1916 werd onder zijn bevel*de
eerste onderzeeboottocht naar het
malige Nederlands Indië gemaakt.
Van 1927 tot 1933 was jhr Schorer
1929 vice-admiraal) hoofd van de afdeling
Materie.el-Zeemacht van het departe
van Marine. In 1928 werd hij benoemd
tot adjudant in buitengewone dienst v:
de Koningin; voorts was hij commandeur
»n de orde van-Oranje-Nassau en ridder
in de orde van de Nederlandse Leeuw.
Jhr Schorer heeft deel uitgemaakt van
de Raad voor de Luchtvaart.
Omdat Shagretta bereid en gemêleerd is volgens het unieke
Clark Procédé EQ7.
Omdat het Clark Procédé EQ7 onder meer betekent dat bij
het vervaardigen van Shagretta natuurgeferraenteerde tabak
wordt gebruikt, die aan Shagretta die uitzonderlijke rijpheid
geeft
Omdat het Clark Procédé EQ7 een betere, gelijkmatiger tabaks-
mêlering garandeert en een mooier uiterlijk geeft.
shag.
Koop en rook een pakje Shagretta en vergelijk het i
U ZIET HET - U VOELT HET - U PROEFT HET
Shagretta smaakt beter dan shag!
Shagretta de nieuwe, lekkere sigarettentabak kunt U roken in
de soort die U gewoon bent.
VIRGINIA - AMERICAN - HALF ZWAAR - ZWAAR
Shagretta smaakt ook heerlijk in de pi)p.
Rijk koopt deel van
„Sorghvliet"
Blijkens een door minister Van de
Kieft ingediende wijziging van de begro
ting van Financiën heeft de regering
voor een bedrag van 1 791.000 van de
Amerikaanse regering gekocht een deel
van het landgoed „Sorghvliet" te 's-Gra-
venhagc, Dit bedrag zal in drie jaarlijk
se termijnen moeten worden betaald.
De Amerikaanse regering kocht in '48
dit ongeveer 22.5 ha grote terrein van
mr. A. Goekoop, met de bedoeling, er
een ambassadegebouw te doen bouwen.
In dat jaar bedroeg de koopsom
1.250 000. die door de Nederlandse re
gering werd betaald en met Amerika
verrekend door vermindering van de
schuld krachtens de leen- en pachtover
eenkomst met 471.191,36 dollar
Nu de Amerikaanse regering haar am
bassadegebouw elders bouwt wilde zij
het terrein op Sorghvliet wel kwijt en
minister Van de Kieft heeft het. onder
voorbehoud van goedkeuring door de
staten-generaal ten behoeve van de Staat
der Nederlanden aangekocht voor het
zelfde bedrag aan dollars als Amerika er
in 1948 voor betaalde. De tegenwaarde
in Nederlands geld is. zo blijkt uit de
cijfers, in zeven jaar tijds met niet min
der dan 541 000 gestegen.
Op een heuvel ten Westen van Rou-
aan zal een cité universitaire gebouwd
worden, plaats biedende aan 350 stu—
flenten en bestaande uit 4 gebouwen.
Mannen die
„gezien'' zijn
prefereren
BRYLCREEM
EEN MYSTERIEUZE MAN
En hij vangt de ratten zelf toch
ook met een val
(Van onze speciale verslaggever)
HAMELN, begin Juni.
"C^EN STOFFIG PORTIEK van een ouderwetse vierde étage-flat aan de
Sandstrasse in Hameln. Het is er broeiend warm. Zonnestralen val
len door de gèbroken ruiten van het trappenhuis naar binnen. Daar is het
naambordje op de kale deur! Het doel van een zevenhonderd kilometer
lange reis is bereikt. Met sierlijke krulletters staat er op het koeren
bordje: ..Hermann Schiebel". De bel klingelt en een oud vrouwtje met een
zwarte omslagdoek om haar grijzige hoofd doet open. „Kunnen wij de
heer Schiebel spreken?" vragen wij. De oude schudt het hoofd „Herr Rat-
tenfanger is in zijn volkstuintje", zegt zij en ze wil de deur al sluiten.
„Waar is dat?" Zij legt het uit en we dalen de steile trappen af, op zoek
naar niemand minder dan de befaamde rattenvanger van Hameln, wiens
werkelijke naam Hermann Schiebel is.
Het oude stadje Hameln. is ondanks
haar rattenvanger nog steeds niet bevrijd
de ratten. De banketbakkerswinkels
*n er vol van! Dertig Pfg betaalt u
voor een van brood gebakken rat! In de
buitenwijken van Hameln zien we in de
verte de tuinderijen. Tientallen mannen
•rouwen zijn er aan het werk. Tuinie-
ls in Duitsland even geliefd als foto
graferen. Een jongetje met krullend
blond haar zit in het gras op zijn mond-
accordeon te spelen. „Weet je ook waar
de tuin van Herr Schiebel is?"
„Van wie?" Het jongetje lacht. „O u
bedoelt van Herr Rattenfanger." We
knikken. Dat is de tweede keer, dat men
reageert! „Daar", wijst het jongetje
we lopen naar een tuintje waar een
zestiger in een overhemd, dat eens wit
geweest is, staat te spitten zyn rug is
nqar ons toegekeerd. Verschrikt keert hij
om. Dan steekt hU ons lachend de
handen toe. „Schiebel is mgn naam," zegt
„Herman Schiebel". „Van beroep
rattenvanger" vult onze fotografe aan.
nan glimlacht. „Ja." zegt hy, „dat
klopt. I-k ben de rattenvanger van Ha
meln, en daar ben Ik wel een beetje trots
Maar komt u mee in mün tuinhuisje,
daar kunnen we gezellig zitten."
,Ja," zegt hy daar. „Wat wilt u eigen
weten?" „Alles", antwoorden we.
Nu", zegt de beroemde man in het
vuile overhemd. „U kent natuurlijk wel
de geschiedenis wan de rattenvanger die
1084 Hameln van een grote ratten-
plaag bevrijdde. Hij wat, zoals de oude
boeken zeggen, gekleed in „een mantel
vele kleuren". In opdracht van de
burgemeester verjoeg hij de ratten. Dat
den". Ook nu komt het nog wel eens
voor, dat er kannibalen gesignaleerd
worden, maar dan wordt het een ge
ruchtmakende politiezaak, zoals onlangs
in Frans Equatoriaal Afrika het geval
De tyd van de romantische verhalen
is voorby. Ook hier ln de Congo.
De Congo, eertijds een ontoegan
kelijke wildernis, ontvolkt door ro
vers en menseneters, telt thans meer
dan vier millioen Rooms Katholie
ken en anderhalf millioen Protes
tanten. De zendingscorporaties heb
ben zich verenigd, tot één lichaam
van werkelijk internationaal karak
ter. Zij drijven honderden scholen,
tientallen hospitalen en een ontel
baar aantal poliklinieken. De neger-
kerken zijn nog jong en hebben veel
leiding nodig, maar zij zijn er, met
eigen predikanten, en de oprichting
ran een universiteit zal het spoedig
mogelijk maken, hun een academi
sche opvoeding te geven.
Advertentie
VEBMJ0ERD HET
WONDEROLIE
met onhandige llkdoornrlngen en Ke-
lüke scheermesjes. Een nieuw vloeibaar
lel. NOXACORN. neem» de pijn wer ln
conden. Feltplekken en eksterogen ver-
ompelen m-t wortel en al. Bevat geiul-
bentocf !,,r. ten P.esje NOXACORN
septisch iKdoornml Idel van f. 1.35
aart U reel ellende.
Havenwerken aan de machtige Congostroom
Toch is het zo!
BLINBSPELEN OUB
legger
»eol*i
Philitlor 3 parigen simultaan blinr
hsd gespeeld, een prestatie die men zi
verbazingwekkend achtte dat het waar
srhgnlgk srheen dat latere geslachler
haar in twgfel tonden trekken. Vnlgeni
Spanje en vandaar in Italië beland-
grotendeels in liet vergeetboek te
i geraakt, zodat we ons gemakkelijk
unen indenken dat de Fransen, na
inisneming van de drie blindpartgen
Philidor gelgktgdig wist te spelen,
de veronderstelling verkeerden dat
i dergelijks gehrugenprestatie nog
imer w.a geleverd.
Dsehubair,
«rhaakmeett
Philidor» pr
Mgrlegd,
een Arabisch manuscript
ide eeuw heeft Said ihn
een te Isfahan wonende
ruim 1000 jaar vóór
talie in een protocol werd
iclgktgdig enige partgen
schaak gespeeld zonder de borden
zien. Bijzondere kwaliteiten in h
blindspelen werden voorts toegeschi
ven aan de. Arabiarhe schaakmeeal
Al Sauli, die ongeveer een eeuw lat
leefde en vóór 950 stierf. Na du
srhgnt de kunst, die via de Arahieri
•ermelde gegevens ai.it
ontleend) voornamelijk dient om di
verschillende partgen uit elkaar te hou
den. Anders zou het kunnen voorkomrr
dat de srhaakmeeater wel alle atellinger
goed in hel hoofd heeft, maar niet mee,
weet bg welke horden lij behoren
Desondanks blijven er voor de leel
nog enkele punten over die verklaring
licline* i n,
Daarover een volgende keer.
deed h\j nfef met rattenbrood. Maar met
een fluit, een gewone fluit. Hij liep er
mee door de itraten en uit alle huizen
stroomden de ratten tiaar builen, hem
achterna. Ze kropen uit de muren, spron
gen van de daken, kwamen uit de bed
den en de meubels. Het werd een itoet
wan wel driehonderd meter," vertelt hg
op getogen, alsof hij het telf gezien heeft
„De rattenvanger liep de stad door en
floot al maar dezelfde mysterieuze melo
die. Men werliet de stad door de Ooster
toren en kwam spoedig bij de Weser, die
u daar riet. Aan de oever bleef hij staan en
tpeelde. En de ratten, betowerd door de
melodie, liepen als blinden in het water.
Allemaal.' Hameln wat bevrijd van zgn
ratten.' De rattenvanger ging naar de
burgemeezter en verlangde zijn loon.
Doch de burgemeester was gierig als een
vrek en lachte de tovenaar uit en ga
hem één dukaat en geen honderd zoal» htf
beloofd had. De rattenvanger zei niets en
wandelde weg." En Schiebel wertelde
hoe zijn verre voorganger weer fluitend
door het dorp liep en 131 kinderen mee
lokte naar de Koppeberg, uiaarin zij ver
dwenen. De rattenvanger ging weer naar
de burgemeester en vroeg hem twee zak
ken met goud. Di« kreeg hg, en de kin
deren toerden bevrijd/
De vierde
Herman Schiebel schenkt een glas wyn
in en vertelt verder. „En inplaat* dat de
Inwoner» van Hameln zich voor deze on-
verkwikkeiyke geschiedenis diep scha
men en er geen woord meer over rep
pen, zyn ze er trots op En elk „Hame
laartje" kent het verhaal van buiten.
„Sind» 1934 ben lk rattenvanger", zegt
hy. „Ik ben de vierde (de echte mee
gerekend!) die de oude traditie voortzet,
de oude traditie van de rattenvangers-
spelenSinda veertig jaar worden er
ln Hameln in de zomermaanden op een
groot podium voor*het oude stadhuis nl.
opvodbingen gegeven van het volksver
haal. Den speelt de rattenvanger weer
op z(jn fluit en lopen de kinderen achter
hem aan. De burgemeester geeft er zyn
ene goudstuk, enfin het hele verhaal
ontrolt «lch voor de ogen.
„Wilt u my eens
zien ln mfyn ratten-
vnngerspak?" zegt
hy. We knikken en
wandelen naar zUr.
hui» toe. Onderweg
vertelt Hermann
Schiebel nog. hoe men
er toe gekomen U
Juist hém tot ratten
vanger te kiezen Ik
speelde fluit in de
rattenv angerskape 1
een stadsharmonie die
wl| al zo'n vyftigjaai
hebben. Toen in 1934
de toenmalige ratten
vanger eervol ontslaj
kreeg, moest men eer
nieuwe hebben. Er.
daar Ik bode was oi
het stadhuis en dus in
dienst was van de ge
meente en bovendien
nog fluit speelde
vroeg men het ml1
En ik deed en dof
het. nog steeds graag
Het ls vermakelijk te
zien hoe sommige
mensen zich ln hei
ootje laten nemen. Er
zyn tientallen lieden
die denken dat Ik
écht ben," zegt hy
„Elke week ontvang
ik brieven uit de ge
hele wereld, waarir.
men my om raac
vraagt om ratten tc
vangen. Ik kan die
raad helaas niet ge-
de rat-
zichtlg. Hermann lacht en schudt het
hoofd. „Neen, naast myn pensioen als
stadsbode 'ja. ik ben al 65) verdien ik
er met myn „rattenvangen" nog een aar
dig weekloon byEen rattenvanger
moet ook met zyn tyd meegaan
We zyn weer in de Sandstrasse en be-
RATTE.WANGER IN BI RGER
klimmen opnieuw de trappen. Terwyi we
even ln de kamer van Herr Rattenvan
ger zitten, verkleedt hy zich en even la
ter komt hy als rattenvanger de kamer
binnenstappen, vrolijk spelend op zijn
fluit.
Aermann Schiebel U Schiebel niet
meer. Voor on» staat een man met een
spits gecicht. een grote hoed met een
lange pauwenveer. De man heeft een
(«ard en een snor, en draagt een wyde
korte rode mantel en een zwart majo.
„Aardig oostuum, hl?" zegt de stem van
Sohlehcl en de rattenvanger gaat zitten.
Wy knikken verbouwereerd. De eenvou
dige tuinder van tolken in hei vuile wit
te hemd ls verdwenen en in weinige mi
nuten veranderd ln een mysterieuze fi
guur, waarbij wij ons maar nederig voe
len. Geen wonder dat. er dames zUn die
by het raltenvangorsspel weglopen omdat
ze bang zijn voor de hoofdfiguur! HU
heeft Iets fascinerendsWe nemen
fluisterend afscheid. BIJ de deur rukt
Hermann zUn snor af. „Ik moet nog even
naar mUn tuintje", zegt bU. „Ik heb do
sproeier aan laten staan"
steeds ln Hameln
zelf ook met een val!"
„Is do burgemees
ter ook zo gierig als
zlln vroegere colle
ga?" vragen wy voor
t-V
Rattenvanger in vol ornaat
