De jungle is veiliger dan een
drukke stad...
Ab Spaargaren:
Verwaarloosde vinding
in V.S. ontwikkeld
nu
Vaak is 't de mens die het dier
aggressief maakt
op bezoek bij vele zieken tegelijk
Vlootschouw op het IJ: 32 schepen
Italië op de
tweesprong
Achterstand ran Europa bij de
toepassing van nieuw systeem
De vernieuwing van
het kerklied
s
ZATERDAG 4 JUNI 1955
IS HET GROTE WILD GEVAARLIJK
(door ir. F. J. Appelman van Blij-Dorp)
NAIROBI (KENIA). Juni
IS HET GROTE WILD gevaarlijk Een olifant, die door een jager was
verwond, trok de vorige maand te Songololo (Belgische Congo) een
boom om, waarin een Afrikaan was gevlucht. Met één beweging van zijn
machtige slurf doodde het dier zijn slachtoffer. Het antwoord op de vraag
waarmee Ik begon, moet dus luiden: bijna elk dier kan onder bepaalde
omstandigheden gevaarlijk worden. Maar geldt dit ook niet voor de
mens
De keren dat het grote wild gevaarlijk wordt en ongelukken maakt,
zijn zeer bepaald uitzonderingen op de regel, dat het voor de mens onder
normale omstandigheden niet gevaarlijk is, mits die mens maar geen
domme dingen doet. En die doet hij helaas maar al te vaak. Daaraan moet
de oorzaak van het grootste deel der ongelukken worden toegeschreven.
Het kan gebeuren, dat een argeloze
wandelaar of bosproductenzoeker onder
de wind op een slapend dier of een moe
der met kleine jongen stoot. Heel gemak
kelijk zal dit niet gebeuren, want het
wild en speciaal moeders met kleine
jongen zijn uiterst voorzichtig en waak
zaam. Maar het komt een enkele keer
voor en dan heeft dit, vooral met olifan
ten, neushoorns, buffels en de grote kat
ten wel eens zeer ernstige gevolgen
Groot wild, dat zich onverwachts, dus
zonder een enkele waarschuwing, via
neus, oor of oog, met zijn ernstigste
kwaadaardig of humeurig zijn geworden
en alles en iedereen aanvallen. Maar ook
zij zijn gelukkig zeldzaam en ieder mens
die in een streek leeft of werkt, weet
gewoonlijk of er een menseneter of een
„rogue" rondzwerft en is dus gewaar
schuwd.
MENSELIJKE MISDADEN
In alle andere gevallen echter is de
mens zelve de oorzaak van het agressie
ve gedrag van een wild dier, al heeft het
slachtoffer zelve daaraan vaak ook geen
schuld Als men weet hoeveel misdaden
er tegen het grote wild begaan worden,
Een leeuwin bij haar gevelde prooi: een zebra. Dit fascinerende beeld
legde een dappere fotograaf op de gevoelige plaat vast tijdens een
exploratietocht door Afrika's wildernis.
vijand geconfronteerd ziet, kan soms on-| moet men zich werkelijk verwonderen,
middellijk tot de aanval overgaan, dat er relatief nog zo weinig ongelukken
Meestal schrikken beide partijen even erg' gebeuren en geraakt men steeds meer
en meestal verdwijnen de beide antago- overtuigd van de waarheid, dat
nisten leder zo snel mogelijk in tegenge-wat gebeuren moet, voordat e
stelde richting, maar er is nu eenmaal) dier de mens aanvalt,
geen regel zonder uitzonderingen en ge-: Zelfs van zwaargewonde dierer
vallen met dodelijke afloop, voortvloeiend reert het grootste deel nog
IS het grote wild gevaarlijk7
Een vraag, die eerst recht inte
ressant wordt, wanneer ten des
kundige daarop het antwoord geeft.
Ir F. J. Appelman, de ondtr-direc-
feur uon Diergaarde „Blij-Dorp",
die thans op uitnodiging ran de
Ned Commissie voor Intern. Na
tuurbescherming, de British Fauna
Preservation Society en het Secr.
des Pares Nationaux du Congo
Beige, een studiereis maakt door
Kenya, Uganda, Tanganyika en de
Belgische Congo, werd op rijn tocht
met deze vraag geconfronteerd. Wij
zijn er van overtuigd, dat onze
lezers het zeer op prijs zullen stel
len, van zijn bevindingen kennis
te kunnen nemen. Wij laten ir
Appelman gaarne aan het woord
in het hiernevens geplaatste artikel.
Noorse lening in Nederland
De Noorse regering heeft heden een
contract gesloten met een Nederlandse
bankgroep vertegenwoordigd door de
Twcntsche Bank voor 'n Noorse obligatie
lening van 35 millloen gulden. De loop
tijd zal 20 jaar bedragen, de rente 4Vi pet.
De eerste 5 jaar zal geen aflossing op de
lening geschieden. De obligatlën zullen
in de loop van deze maand tegen een
koers van 100 pet worden uitgegeven.
wild
met een jong kalf bij is. dan wel men
begrijpt de onmiskenbare bewegingen
van een boos wordende olifant niet en
het is gebeurd!
Dit alles vormt een voortdurende zorg
voor de directie en het personeel der
wildparken. De directeur van het Nal-
robi-wildpark vertelde mij, dat hij als
het ware elke dag een ernstig ongeluk
verwachtte vanwege het domme optre
den van sommige bezoekers.
Hoogst gevaarlijk is het natuurlijk
ook, een dier zijn prooi te betwisten. De
Massai's moeten dat wel eens doen, om
dat zij hun vee weiden in gebieden,
waarin ook vaak leeuwen leven. Ais
deze hun vee aanvallen, gaan de Mas
sai's hen met schild en speer te lijf er.
hoewel de leeuw het vrijwel altijd af-
iegt, gebeurt dit niet steeds zonder dat
een of meer massai's ernstig gewond of
zelfs gedood worden. Gelukkig is het
aantal „veedieven" onder de leeuwen
niet zo erg groot; deze grote katten gaan
zich dan pas aan het vee te buiten, als
het wild schaars wordt.
Dat de Massai's hun kudden tegen de
leeuwen beschermen, is volkomen be
grijpelijk. Maar wat te denken van hen,
die trachten een leeuw zijn rechtmatige
prooi een zebra of een antiloop te be
twisten? Toch komt dit onder de, zo zeer
naar vlees verlangende Afrikanen nog al
eens voor! Vaak lukt het hun de leeuw
of leeuwen met veel geschreeuw van de
prooi te verdrijven, maar het kar. ook
w-el eens anders verlopen, zoals blijkt
uit een berichtje in het Jaarbericht van
het Gamedepartment van Uganda over
1953, dat vrij vertaald en enigszins ver
kort luidt: „Een man die bezig was
brandhout te verzamelen, stootte daar
bij plotseling op een leeuw die bezig
wa3 een Kob (antiloop V) te verslinden.
Dom genoeg trachtte hij de leeuw te
verjagen en diens prooi te stelen, waar
door het dier zo boos werd, dat hij hem
besprong en ernstig toetakelde. Geluk- i er lust toe gevoelen,
kig snelde een vriend, die een speer bij j bezichtigen zijn. In de
zich had. te hulp. Het gelukte deze, de .week van 13 tot en met
leeuw te verdrijven, aan welk dapper op. 19 Juni zullen twee-en-
treden cie dorpeling zijn leven dankt." twintig eenheden hetzij
Bedenkt men echter, dat dagelijks hon- j 0p stroom, hetzij aan de
derden inboorlingen en vele jagers in kaden ligplaats k'.ezi
WW,.— zogenaamde ..gevaarlijke" 0p het jj :u,
i - ._j onge. f,|ucf,fhat'
(Van een onzer verslaggevers)
HET VALT niet mee om Albert Spaargaren zo ver te krijgen, dat hij iets
wil vertellen. Hij begon: „Nu ja, wat is er dan voor bijzonders aan
mij?" en dan staat een mens met z'n mond vol tanden. Maar eigenlijk was
dat niet nodig, want weet u binnen vyf minuten iemand anders te noemen,
die een drukke baan heeft als godsdienstonderwijzer, twee of drie keer
per week een (veelbeluisterde) radiorubriek verzorgt, geregeld op zieken
bezoek gaat, spreekbeurten vervult en daarnaast ook nog de tijd vindt om
in het plaatselijke verenigingsleven een rol te vervullen? Maar wanneer
men tegenover hem zit, merkt men niets van dit alles. Alleen constateert
men, dat het gesprek over velerlei onderwerpen handelt, geregeld ver
springt over de veelzijdige facetten van Spaargarens interessensfeer.
Een man wiens gezicht u mis
schien vreemd is. Zijn stem heeft
u echter ongetwijfeld wel eens
door de radio gehoord: Ab
Spaargaren van het NCRV-zie-
kenprogramma.
Maar wij kwamen eigenlijk voor de
man die via de N.C.R.V.-microfoon op
„ochtendbezoek" gaat bij de zieken,
ene keer twee, de andere keer drie maal
per week. Dat Is op 1 April 1946 begon
nen en gedeeltelijk een gevolg var
feit, dat Albert Spaargaren in de
logsjaren zelf geruime tijd aan het bed
gekluisterd was. Na zijn herstel werd hij
mede-oprichter van de C.J.M. V-...Zie-
kendienst". die het contact tussèn zie
ken onderhield, begrijpend dat duizen
den jonge mensen in ziekenhuizen ei
natoria door vele morele gevaren
den bedreigd. Iedereen vocht zich
ongeluk om in leven te blijven, behalve
de zieken zelf. zegt Spaargaren ons.
Ook na de oorlog bleef de „Zieken-
dienst" bestaan en men zocht contact
met de N.C.R.V. Er werd op gewezen,
dat alle omroepverenigingen zich met de
zieken bezig hielden, en dat ook de
N.C.R.V. zich op dit terrein moest bege
ven. doch dat verzorging van de geeste
lijke kant alleen niet voldoende wa
Er volgde een gesprek en het resultaat
Prachtig schouwspel in Amsterdam
(Van een speciale
verslaggever)
FOOR DE derde maal
gaat onze Koninklijke
Marine een vlootschouw
houden om het Neder
landse volk meer ver
trouwd te maken met dit
deel onzer strijdkrach-
Gebeurde het tn 1953
gedurende twee dagen op
het Amsterdamse IJ en
vorig jaar zes dagen in
Rotterdam, dit jaar zal
gedurende een volle weeic
ongeveer een kwart van
r onze huidige vlootsterkte
boos werd, "dat" h'y hem j in Amsterdam, voor tvU
dieren komen, dan
lukkei
»n de
uit zulk een toevallige ontmoeting, zijn
bekend. Ervaren woudlopers zullen dan
ook, als zij niet op jacht zijn, niet probe
ren geruisloos door de jungle te sluipen,
doch hun komst of aanwezigheid aankon
digen door bijvoorbeeld een liedje te
fluiten of op andere wijze geluid te ma
ken. Dit betekent volstrekt niet dat men
met veel lawaai door de jungle moet
trekken, daar reeds een weinig geluid
voldoende is om de Jungle-bewoners op
hun hoede te doen zijn en tijdig de af
tocht te doen blazen.
Een uitzondering hierop zou men kun
nen maken voor mensetende roofdieren,
maar die zijn gelukkig zo zeldzaam, dat
we die hier gevoeglijk buiten beschou
wing kupnen laten. Hetzelfde kan gezegd
worden van gevaarlijke „alleenlopers",
dieren die om de een of andere reden
(AP SICILIË worden morgen verkiezin-
gen gehouden, waarvan de uitslag
beschouwd wordt als de beste aanduiding
van de politieke richting waarin Italië
zich sinds de algemene verkiezingen van
1953 beweegt. Dit is vooral van belang nu
het Russische neutraliteitsoffensief, dat
zich voornamelijk geopenbaard heeft in
Oostenrijk en Joegoslavië, in volle gang
Uit de uitslagen
't Verklaarde
ultzlchl
de politieki
in het
Westen te kunnen
opmaken, in hoe
verre de jongste
maatregelen van
de Sowjetunie hun
invloed hebben
doen gelden op de
openbare mening In Italië, speciaal ln het
autonome gebied Sicilië.
Een volkomen betrouwbare maatstaf
zal de uitslag van de verkiezingen van
morgen evenwel niet kunnen zijn, aange
zien te veel plaatselijke factoren de situa
tie dreigen te vertroebelen. Belangrijker
dan de uitslag van de verkiezingen is dan
ook de vraag, wat er ln Italië zal gebeu
ren, als de verkiezingen achter de rug
Zoals men weet, heeft Italië vorige
maand een nieuwe president gekregen: de
linkse Christendemocraat Giovanni Gron-
chi. Deze uit de vakbeweging afkomstige
politicus staat er om bekend, dat hij wei
nig voor de Italiaanse deelneming aan
het Noordatlantisch pact voelt en voorts,
dat hij wil aansturen op het opnemen van
de linkse socialisten van Pietro Nenni in
het Italiaanse kabinet, om deze groep op
deze wijze los te weken van de commu
nisten.
Enkele weken geleden werd verwacht,
dat Gronchi het ontslag van bet kabinet
van premier Scelba zou accepteren
«en andere politicus vervolgens opdracht
te kunnen geven tot het
kabinet, waarin ook de Nenni-socialiaten
opgenomen zouden worden. Gronchi heeft
dit niet gedaan, naar men zegt, omdat de
Christendemocraten eerst de verkiezingen
op Sicilië wilden afwachten. Vandaar dat
de Italianen en met hen de rost van
vrije volkeren, met belangstelling ultz
naar het resultaat dat de Slclllaanse v
kiezingen in dat opzicht zullen hebben
vlucht boven de aanval; ware dit niet
het geval, het aantal slachtoffers zou vele
malen groter zijn.
Tot de kwalijkste veroorzakers van
„gevaarlijk geworden" dieren, behoren
uiteraard de stropers en vooral de in
heemse stropers met hun primitieve
wapenen en misdadige vangmethoden.
Het aantal buffels, neushoorns en olifan
ten dat rondloopt met etterende wonden,
die een. gevolg zijn van strikken om hals
of poten, is werkelijk niet gering. Die
strikken, vervaardigd van allerhande
materiaal, tot telefoondraad toe, snijden
in het vlees tot op het bot, waardoor
enorme wonden vol vliegen en maden
dat uit deze ontmoetingen voort- u0ntailand
j vloeit, waarbij maar al te vaak een aan-
prefe- va' uitgelokt wordt, uitermate gering! g\p EEN enkele uitzon-
ltijd de Ware lit niet zo, dan zou het «ante' U dlrtn„ na 2ijn j,„ de
aanwijzingen „killed by Hon" of killed schepen waa,-
by elephant" boven de graven der op d Koninklijke
ÏIi 1*?,^ JagerS thans beschikt
Het^s nog aiufd hi", wa, v.lHger door
de ongebaande jungle te wandelen, dan e
in een stad met druk verkeer. Althans. kende hoplools krijjl non
indien zich in die jungle geen Mau-&e steiger van de Konln-
mau-benden bevinden, maar dat is een kl\jke Shell, zal er z\jn
andere kwestie. en de twee nieuwe on-
Niet gering is ook het grote wild, dat
in een plank met spijkers of een ring met
stekelvarkenspennen, listig verborgen op
ae wildpaden, getrapt heeft en zich met
een enorm dikke, zwaar ontstoken poot
voortsleept tot de dood een einde aan zijn
lijden maakt.
Daarnaast slepen zich de stakkers
voort met een speer of enige pijlen in
hun lichaam. Is het een wonder dat
sommige gepijnigde dieren het eerste
het beste schepsel aanvallen dat zij
tegenkomen En maar al te vaak wordt
pen onschuldige hef slachtoffer.
SLECHTE JAGERS
Maar ook een deel van de jagers gaat
niet vrij uit en wel dezulke, die met ge
weren van onvoldoende kaliber, of op
te grote afstanden een dier beschieten,
zonder ervoor zorg te dragen, het met de
grootste zekerheid op een der weinige
direct dodelijke plekken te treffen. Er
wordt veel meer wild „verloren" gescho
ten dan men denkt, vooral van de dieren
die tijdens de schemering bejaagd wor
den. waardoor de invallende nacht het
nazoeken onmogelijk maakt. Dan wordt
uit schaamtegevoel of om minder oor
bare redenen nog wel eens vergeten de
betrokken Gameguard (die tot taak heeft
alles in het werk te stellen om het ge
wonde dier zo spoedig mogelijk uit zijn
lijden te helpen) te waarschuwen en al
weer moet men zich verwonderen, dat
er niet veel en veel meer ongelukken ge-
Tot de gevaarlijke dierenbedervers
moet helaas ook gerekend worden de
dierenvriend, die meent de wilde die
ren in de wildparken te moeten voeren
of versnaperingen aan te bieden. Het Is
dezelfde dierenvriend, die in diergaarden
de dieren ziekvoert. In de wildparken
echter wordt hU bovendien nog een ge
vaar voor zijn mededemens. In Amerika
heeft dit slag lieden de zwarte beren In
het Yellowstonepark bedorven en ge
vaarlijk gemaakt; hlfr In Afrika is men
druk bezig de bavianen in de wildpar
ken te bederven door ze, uit de auto te
Wanneer men ln het Nairobi Wildpark
komt en in het bavianengebied stil
gaat staan, zitten motorkap, spatborden
en dak in een minimum van tijd vol ba
vianen. Als dat jonge dieren zijn. is dat
wel grappig en ongevaarlijk, maar ook
de volwassen bavianen doen cr al aan
mee en lang niet alle bezoekers besef
fen. dat een volwassen baviaan een
hoogst gevaarlijk heerschap kan worden.
Ongelukken zijn dan ook niet uitgeble
ven en in enkele wildparken zijn reeds
mensen verscheurd of aan verschrikke
lijke bijtwonden overleden, omdat ze
hun raampje open hadden laten staan!
Voor sommige bezoekers schijn' het
ook nog niet voldoende te zijn om met
hun wagen tot op 20 meter afstand van
een troep olifanten te komen, neen -
dat moet tien meter zijn! Men let er dar
niet op, of ziet te laat dat er een moeder
derzeebootjagers Holland
en Noord-Brabant, de
torpedobootjagers Evert-
sen en Kortenaer en de
fregatten voor de onder-
zeebooibestrijding De
Zeeuw, Van Ewijck en
Vos. de voor conuool-
werk bestemde oceaan-
mijnenveger Onverdro
ten en een squadron
kustmijnenrepers. twee
patrouille-boten en een
nelten-legger.
Het totaal aantal kop
pen van de gezamenlijke
bemanningen van deze
scheepsmacht bedraagt
bijna 3000. Aan boord
van de De Ruyter beuin
den er zich al ruim 800.
IAL' SCHEPEN zullen
dagelijks gedurende
zes uur van 10 tot 12,
14 tot 16 en 18 tot 20
uur te bezichtigen
ziin, behalve op de eerste
en op de laatste dag,
wanneer het aantal be
zoekuren beperkt is. Ver
wacht wordt, dat 60.000
bezoekers, ook uit andere
provincies, een bezoek
aan Amsterdam zullen
combineren met een be
zichtiging van enkele
eenheden.
De kosten kunnen geen
bezwaar z{jn: 10 cent,
voor welke prijs men met
een Marinebootje van
steiger 14 naar de be
oogde schepen gebracht
'wordt.
Traditie-getrouw gaat
deze vlootweek gepaard
met talrijke ceremoniën.
Iedere morgen om 9 uur
is er aan boord van de
De Ruyter de eeuwen
oude vlaggenparade met
muziek. Op Dinsdag 14
Juni 's morgens 10 u. zal
een marine-bataljon uan
ongeveer duizend man
een mars met muziek
door Amsterdam maken.
Zaterdagmiddag 18 Juni
zullen op het IJ b(j stel-
ger 14 demonstraties wor
den gegeven met een
helicopter en gedurende
de hele vlootweek zal de
onderzeeboot O 21 onge
veer 50 meter ten Zuiden
van de De Ruyter, duik-
demonstraties geven.
T\JA zonsondergang wor-
den de schepen luti-
terrijk geïllumineerd met
een speciale feestverlich
ting. Waarmee we maar
zeggen willen, dat de
hoofdstad aan de voor
avond staat van een on
getwijfeld spectaculair
vloot-bezoek, waarvoor
overigens nergens scho
ner en indrukwekkender
omlijsting kan worden
gevonden .dan juist in
Amsterdams bedrijvige
REVOLUTIE OP RADIO- EN TELEVISIEGEBIED
(Van een onzer verslaggevers)
Ï^NKELE DAGEN GELEDEN bereikte ons uit Amerika het bericht, dat
J het grote concern van General Electric zal overgaan tot de productie
van radio- en televisietoestellen met gespoten bedrading. Zelfs zullen dit
jaar reeds een millioen dergelijke toestellen worden afgeleverd. Met het
systeem van de gespoten bedrading werd voor de oorlog reeds geëxperi
menteerd, maar thans heeft zich deze methode in Amerika meer geperfec-
tionneerd en zyn de gedrukte schakelingen ontworpen, waarbij a.h.w. met
metaal op papier geschreven wordt.
Deze methode wordt thans bij Gene
ral Electric toegepast. Bij de Westeuro-
pese en dus ook bij de Nederlandse in
dustrieën van electrisehe apparaten is
men nog niet zo ver voortgeschreden.
Aanvanxelijk heeft men hier wel moge
lijkheden gezien, maar de matige resul
taten dcoen bij velen de lust vergaan
in deze richting verder te zoeken.
Hoe de situatie thans in Nederland?
Van gezaghebbende zijde vernemen wij,
dat Philips 'n de dertiger Jaren reeds van
enkele typen radiotoestellen enige series
uitbracht waarin het principe van de
gespoter, bedrading was toegepast. Dit
systeem is echter door Philips bij de fa
bricage van latere ontvangtoestellen los
gelaten, niet omdat de nieuwe techniek
voineed maar omdat de tijd nog niet
was om er mee door te gaan. Het
destijds genomen initiatief moet dap ook
worden gezien als een beginpunt van een
ontwikkeling die in principe nog niet is
afgebroken
Op hei tijdstip, dat de gespoten bedra
ding werd beproefd, was de ontwikke
ling van de radio-ontvangtoestellen ech
ter alle. minst gestabiliseerd, zodat men
de gebruikelijke bedrading niet zonder
eer vaarwel wilde zeggen
Voor Cic duurdere toestellen en voor die
t de middenklasse is de toestand van
stabilis-iiie ook thans nog niet ingetre
den Van sommige kleine apparaten zou
nen dit kunrer zeggen Vonr deze toe
tellen i» het dan ook niet denkbeeldig
lal mei. binnenkort naai wegen zal zoe
ken om de fabricage te vereenvoudigen,
bij-voorbeeld door een andere wijze van
bedrading toe te passen Daarbij zal men
voort kunnen bouwen op de inzichten en
resultaten die destijds werden verkregen
met he* systeem der gespoten bedrading.
Zoals voor de hand ligt, brengt een
standaa-ciisering op grond van nieuwe
procédés tal van bijkomstige factoren
met zich. Deze vormen evenzovele
punten van studie en overweging. Van
daar dan ook dat de onderzoekingen,
niettegenstaande de eerste apparaten met
gespoten bedrading reeds in 1939 hun in
trede deden nog altijd voortgaan.
Voor- en nadelen
Wat de moeilijkheden betreft, vraagt
vooral de aanpassing van de onderdelen
aan een dergelijk nieuw procédé de aan
dacht. Deze aanpassing is uiteraard
slechts lonend Indien de voorwaarde
voor serie-fabricage ls geschapen
Een voordeel o m, is, dat de .zo gevoe
lige soldeerpunten vastliggen en dat men
daardo-n minder afhankelijk is van men
selijke fouten; bovendien kan het aan
brengen van de bedrading snel geschie-
Het staat overigens wel vast. dat toe
passing in de uiterste sectoren van de
pparatanbouw (de electronische reken
machine enerzijds en het kleine hoor-
apparaa' anderzijds» wellicht reeds lonend
zijn
BU
del van een perspomp een vloeibare lood-
legering in een enkele manipulatie als
bedrading ter bestemder plaatse op het
toestelcbassi» aanbrengt.
Daartoe is de machine aan de boven
zijde voorzien van stalen platen, welke
als matrijzen fungeren. In deze platen
zijn tapse uitsparingen aangebracht, waar
het lood doorheen kan vloeien. De bo
venste plaat zorgt tevens voor de nood
zakelijke afkoeling.
De eigenlyke chassisplaat bestaat uit
hardpap.er: de uitsparingen ln deze plaat
corresponderen nauwkeurig op die in on
derliggende stalen platen.
Tegelijkertijd met het aanbrengen van
de gespoten bedrading lopen de verschil
lende soideerpunten vol, waardoor de
van tevoren opgezette onderdelen op be
trouwbare wijze stevig ln het circuit wor
den opgenomen.
Uit een en ander blijkt duidelijk, dat
het montageproces ln menig opzicht sterk
van het algemeen gebruikelijke afwijkt.
Het ligt daarom voor de hand, dat het
voor en tegen tot in alle bijzonderheden
wordt overwogen alvorens men er toe
Geen bandopname
Tegenwoordig gaat hij 's morgens on
7 uur de deur uit voor zijn „ochtendbe
zoek" per microfoon. Bandopnamen
worden namelijk sporadisch gemaakt
Het zijn hoofdzakelijk directe uitzendin
gen. Maar dat Is nog niet alles, al vraagt
zo'n half uur zenden soms een voorbe
reiding van 24 uur.
De Jonge zieken schrijven veel en al
die correspondentie vraagt om antwoord.
Geen wonder dus. dat er ln Hilversum
de gehele dag een secretaresse druk
werk heeft.
Ook het overleg met de Inrichting
vraagt tijd.
Bovendien is er, zo hiertoe aanleiding
bestaat, het bezoek aan patiënten. Iets
wet veel tijd vraagt.
Een „duur" woord valt plotseling In
het gesprek, als onze gastheer zegt. dat
de instelling van het ziekenprogramma
„psycho-somatisch" !s. Het gaat er dus
van uit, dat niet alleen het lichaam ziek
Is. doch ook de geest. Ze!f een tijdlang
aan bed gebonden, weet hij te goed. dat
het woelen van de zieken niet alleen het
gevolg is van de koorts, doch ook zorgen
hen kwellen.
Wat gaat er allemaal niet door de geest
van een student, die kort voor een ten
tamen naar hef ziekenhui* moet. Er,
waarover peinst een huismoeder niet al*
zij komt te liggen. Du zorgen om zijn
gezin kwellen een zieke vader. Al deze
worden, wil men tot lichamelijke ge
zondheid komen. Dat is ook de reden,
dot in 't radioprogramma de beziphelds-
therapie is ingeschakeld, bestemd om de
geestelijke evenwichtigheid, het zelf
respect terug te urinnen.
Contact
Is de combinatie godsdienstonderwij
zer-radioman niet lastig? Op het ant
woord behoeven we niet lang te wach
ten. Acht jaar woont Spaargaren nu ln
West2aan en al die jaren heeft hij met
erg veel plezier gewerkt. Thans ligt zijn
werkterrein vrijwel geheel in Assendelft,
lleen preékt hij regelmatig in zijn
i'oonplaats. Dit voldoet hem uitstekend
n jui9t door de combinatie van de beide
functies wordt zijn werk gemakkelijker,
hoewel natuurlijk tijdrovender
Maar enerzijds vergemakkelijkt de ra
dio, die natuurlijk bekendheid betekent.
ntree bij zijn gemeentenaren. terwijl
anderzijds het contact met zieken en het
werken in de kerkelijke gemeente er
zorgt, dat de radiorubriek levend
blijft. En wie hem zo ziet. vol leven cn
enthousiasme, gaat heen met de overtui
ging, dat Albert Spaargaren, ondanks
zijn drukke werkkring, een vitaal man is.
Toren voor berging van
goudschat bijna gereed
De bergingstoren, waarmee de heer P-
Visser uit WQde Worm er met zijn her-
gingsvereniging de "2 millioen gulden
aan goud uit het t»U Den Helder gezon
ken Duitse stoomschip Renate Leonhardt
«11 halen, wordt op het ogenblik In
IJmuiden voor dit werk gereed gemaakt.
Wanneer de weersomstandigheden goed
zijn, «11 men half Juni de sprong
de Noordzee wagen.
Het gevaarte, dat gemeerd ligt bü de
Noordersluis, bevat op het ogenblik nog
45 ton water, zodat het op de bodem van
het Noordzeekanaal rust. Maar in de dub
bele wanden van de toren worden grote
gaten gebrand waardoor beton in de
werktoren wordt gestort. In de werkka
mer onder ln de toren, welke op het
wrak zal komen te rusten, wordt een o:
vangrijke apparatuur aangebracht:
gaat een llchtaggregaat naar beneden,
komt een compressor te staan, terwijl
voorts ook een zender van de Nederland
se Radio Unie wordt ingebouwd.
Inmiddels moet de juiste positie
het wrak van de Renate Leonhardt
nieuw worden bepaald, daar de boel, die
er boven lag, tijdens de jongste storm is
afgedreven.
Men schrijfl
JN brede kringen i
Hervormde zijde:
Protestantse ker-
land, ls een nieuwe be
langstelling voor liturgische vragen, met
name ook voor een vernieuwing van het
kerklied, waar te nemen.
De Hervormde Synode gaf nL in 1938
een nieuwe bundel van psalmen en ge
zangen uit De Gereformeerde kerken
stelden een zeer beperkte gezangenbundel
samen De pogingen tot een nieuwe
psalmberijming ondervonden veel critlek,
maar de noodzaak van en het verlangen
naar vernieuwing zijn sterker dan ooit
naar voren gekomen.
T NT U SS EN la de verwarring op dit ter-
A rein uitermate groot en ln menig hart
komt de vraag op. of hierin niet wat meer
orde en eenheid is te bereiken.
Uit de geschiedenis der kerk denk
b.v. aan de Afscheiding van 1834 we
ten we. dat de vragen van liturgie en
kerklied vaak een oorzaak van ernstige
conflicten en verwijdering zijn geweest
En de werkelijkheid van het heden is,
dat die verwijdering steeds groter dreigt
te worden.
Wij vragen ons of, of het niet de hoog
ste tijd wordt op dit terrein naar meer
eenheid te zoeken. Op zijn minst moe
ten wij trachten die dingen te voorko
men, die de verwijdering steeds meer
definitief dreigen te msken.
Binnen de Hervormde kerk sl is het
vaak een onmogelijkheid samen te zin
gen. Velen komen niet ln de kerk by
een predikant die gezangen opgeeft
Wanneer men er wel komt houdt men
de lippen op elkaar.
Ja, in meerdere gemeenten doen velen
ook dan niet mee. wanneer de psalmen op
oude rhythmische zangwijzen gezon-
Omgekeerd is het voor hen, die aan
de rhythmische zangwijze gewend zijn.
bijna niet meer mogelijk aan het zingen
op hele en vaak zeer lange noten mee te
Deze toestand is een bron van veel no
deloze ergernis en verwijdering.
JVAAR wij menen is in leidende krin-
"°n \an de Geret Bond de vraag al
ter sprake geweest, of het geen tUd
wordt tot het zingen van gezangen over
gaan.
Zover het nog lang niet en er zou
den heel wat weerstanden overwonnen
moeten worden. Maar het ls opmerkelijk,
deze vraag ln die kringen naar voren
ls gekomen.
de Geref. kerken ls een sterker
wordend verlangen naar de gezangen
en. In bijzondere diensten
worden soms liederen uit de Herv. bun
del opgegeven.
Wanneer we daar nog by vermelden
het in Hervormde kringen groeiende be
sef, dat een revisie van de nieuwe gezan
genbundel een dringende noodzaak Is.
mogen zeggen, dat de tljrt
gunstig is voor overleg in deze zaak tus-
de Ned. Herv. kerk en die kerken
armee zij door bijzondere banden van
belijden.s of van geschiedenis verbonden
Is."
F
x Hf
overgaat, een bestaand, voldoening ge
vend procédé te vervangen op een ogen
blik. da; van een algemene stabilisatie er
standaardisering nog allerminst kan wor
den gesproken.
Wij tekenen hierbij echter nog aan, dat
niettemin het bericht van General Elec-
over de productie van een millioen
radio- en televisietoestellen volgens het
systeem van de gedrukte schakelingen,
op wijst, dat men in Europa is achter
gebleven bij'Amerika. Waarschijnlijk zal
thans ook hier meer aandacht gaar.
besteden aan de toepassing van de ge
drukte schakelingen, juist in verband met
de productie van televisietoestellen.
Zo'n aanblik geeft de gespoten bedrading.
in de kerkorde der Ned.
Herv. Kerk staat, dat zij hereniging
zoekt met andere kerken, waarmee een
heid of verwantschap bestaat ln geloof en
Deze hereniging kan mede voorbereid
worden door 'meer eenheid te zoeken In
psalm en lied.
Is het een onwerkelijke droom, wan-
leer wij de went uitspreken, dat de Ga-
•eformeerden in de Herv. kerk hun vaak
t«rre houding ta.v. de klassieke zang
wezen der psalmen en t.a.v. het BUbels-
?rantwoorde gezang laten varen. 1
Met nadruk spreken wy van het Bu-
bels-verantwoorde lied, en met evenveel
nadruk willen wij eraan toevoegen, dat
de Herv. kerk een noodzakeiyke
herziening van haar gezangenbundel zal
nhouden, waarbij dan de kerkordeiyke
weg gevolgd zal moeten worden.
Momenteel is het nog al te vaak zo
it het al of niet zingen van gezangen
■n Sjibboleth is van een al of niet zul-
;re prediking en van de richtlngs-tegen-
s telling.
Is het een onwerkeiyke droom, wan
neer wij met verlangen uitzien naar de
dag, waarop de hereniging tussen nog
van elkaar gescheiden kerken een stapje
naderbij gebracht zal zyn door meer één
heid in psalmen en gezang?
TTET Is onze overtuiging, dat dit een
A oecumenische daad van de eerste
orde zou betekenen. De hereniging van
kerken zal moeten beginnen met het op
ruimen van allerlei onnodige hindernissen.
Wanneer dit een onwerkeiyke droom
geacht wordt, mogen wy erop wyzen,
dat zij voortkomt uit het hart van mensen,
die geraakt zyn door wat in Joël 2 en
Hand. 2 staat: „uw jongelingen zullen
gezichten zien en uw ouden zullen dro
men dromen".
De mogeiykheid bestaat, dat deze
droom een vrucht ls van de uitstorting
van de Heilige Geest op mensen, die
door ouderen geacht worden dronken te
zyn.
En onze bede ls, dat deze Heilige
Geest zal komen op alle vlees, want dan
zyn er geen onmogeiykheden meer.
Kan er n.et begonnen worden met het
opruimen van enkele hindernissen?
Wat ons betreft, wy willen liever een
b.v. tot 100 liederen gereduceerde ge
zangenbundel, waaruit we allemaal met
vreugde kunnen meezingen, dan een bun
del van ruim 300 gezangen, waaruit door
grote groepen niet wordt meegezongen
en waaruit door anderen slechta een klein
deel wordt gebruikt
De oproep uit Psalm 95 kunnen wij
niet uit ns hart verbannen;
Komt. laat ons samen Isrels Heer
de rotssteen van ona heil, met eer,
met Godgewijde zang ontmoeten.
Sneller afdoening
scholenbouw
In antwoord op schrifteiykë vragen van
mr Beernink. C H. lid van de Tweede
Kamer, heeft minister Cals meegedeeld,
dat het in het algemeen niet waar is. dat
de afdoening van bouwplannen voor
scholen 5 6 maanden duurt. Op het
ogenblik zijn er bijna 700 aanvragen,
waaronder vele, die betrekking hebben
op zeer kleine plannen, in behandeling.
Door personeelsmoeliykheden is inder
daad achterstand ontstaan. Het heeft
lang geduurd voor de vacature van
bouwkundig hoofdinspecteur kon worden
vervuld Bovendien zijn pas «inds 1 Mei
vier technische ambtenaren op diens
bureau werkzaam.
Organisatorische maatregelen zullen
worden getroffen om de behandeling der
aanvragen sneller te kunnen doen ge
schieden. Eigeniyk ls het nodig, dat reeds
in een vroeg stadium (wanneer 't schets-
plan gereed la) door de architect contact
opgenomen wordt met de bouwkundig
hoofdinspecteur. Teneinde de achterstand
In te halen zal echter voorlopig het in
behandeling nemen van schetiplannen
tUdeiyk worden beperkt. Nagegaan zal
worden, of voor kleine objecten «en een
voudiger afdoening mogelijk is.
