Parlement ontbonden; strijd rond Lagerhuis laait op Van een twee-par tij en-stelsel en de liberale neergang Bijeenkomst Grote Vier Televisie heeft goede kansals regering niet te zuinig is MAANDAG 9 MEI 1955 DE VERKIEZINGEN IN ENGELAND (I) door prol. dr I. J. de long Actie tegen mr Stoffels wordt feller Rechter laakt persvrijheid in Nederland In Indonesië is een comité gevormd, dat het ..eerherstel" van Watrisal ten doel heeft. Dit eist. dat de Indonesische rege ring stappen moet nemen -tegen de verde diger van de hoogwaardigheidsbekleders der republiek Zuid-Moiukken voor de krijgsraad te Djokja, mr P. Stoffels, of diens visum herzien, daar mr Stoffels een vooraanstaand man is. die zijn ambt van advocaat zou gebruiken om de R.Z.M. le doen herleven. WairisaI is een der verdachten, die mr Stoffels er van beschuldigt gelden van de R.Z.M. te hebben gebruikt. Gelijk men weet. heeft dr Nikijjuluw reeds hiertegen krachtig stelling genomen. Zaterdag legde mr Sfoffels het proces- verbaal aangaande deze kwestie over Het I ging om 10 ton copra, die volgens hem i eigendom was van de deelstaat Oost-Indo- nesié. Na afkondiging van de republiek Zuid-Molukken was de copra in beslag j 1 genomen. De copra werd verkocht aan leen maatschappij in Hollandia. In een daarop volgende rechtszaak werd de partij toegewezen aan de R.Z.M. Volgens WairisaI was de waarde van de copra f 19.000 en mr Stoffels zou van dit J bedrag f 15.000 hebben gebruikt en zou slechts de rest hebben gegeven aan dr Nikijjuluw. Tijdens het verdere verloop van het pro-1 ces toonde de rechter de Maartnummers' van de tijdschriften Mena Moeria en de Stem van Ambon, die volgens hem ge bruikt worden als spreekbuizen van de R.Z.M. Naar zijn mening toonde de ver schijning van deze bladen, dat de Neder landse regering geen toezicht uitoefent, en handhaving dezer bladen zou een ongun stige invloed hebben op de betrekkingen tussen Nederland en Indonesië. Op een vraag van de rechter verklaarde mr Stof fels. dat hij deze bladen kende en regel matig ontving. Hij voegde hieraan toe. dat de Nederlandse Grondwet persvrijheid waarborgt. B LONDEN. 9 MEI LJ KONINKLIJKE proclamatie is het Britse parlement ontbonden; nieuwe verkiezingen voor het Lagerhuis zijn officieel uitgeschreven. •En daarmee is de electorale strijd hier dan in alle ernst begonnen. Wij hebben in en buiten het parlement overigens al enige belangwekkende voorproefjes gehad: eerst de debatten over de werkgelegenheid in Noord- Ierland en daarna die over de sociale diensten en verzekeringen. De so cialistische oppositie heeft de haar geboden gelegenheid om haar een week geleden bekendgemaakte verkiezingsprogram toe te lichten, ruim benut. Al kan men stellig niet zeggen, dat de conservatieven zich onbetuigd lieten. Het zijn evenwel niet deze en andere binnenlandse vraagstukken, hoe beslis send wellicht voor de uitslag ook. die de gehele wereld met zo grote belangstelling deze verkiezingsstrijd doen volgen. Uiter aard gaat het de buitenlandse waarnemer allereerst om de Britse positie in de „grote politiek". Om vraagstukken 1 als het voortzetten van de proefnemingen met de waterstofbom, 't top-gesprek der Grote Vier. de: Britse bijdrage tot de Westerse verdediging en de spanning in het Verre Oosten. En bovenal om de vraag, wie in deze tijd de koers van het Britse schip van staat verder zal trachten te bepalen. Attlee of Eden? Zonder twijfel kan naar de mens ge sproken de gang van zaken tijdens en de uitkomst van deze verkiezingen van groot belang zijn voor het verloop van de we reldpolitiek. En daarmee ook voor ons land en zijn naburen. Wij hopen de le zer van dit blad. gezien dit grote belang, ln een reeks van artikelen uitvoerig nader over een en ander voor te lichten. BRITS REGEERSYSTEEM Bij wijze van inleiding vandaag enkele opmerkingen over de achter grond: het Britse regeersyreem en het kies- en partijenstelsel. Deze wij ken van de onze op tal van punten Aan de oever van de Thames ligt Engelands historische par lementsgebouw, dat deze maand weer meer dan ooit in het middetpunt van de pu blieke belangstelling staat. leden in een afzonderlijk district ge kozen. En wel met een eenvoudige meerderheid, d.w.z. dat hij of zij, die in een district het grootste aantal stemmen heeft verkregen, verkozen wordt verklaard. Onverschillig het aantal mededingende candidaten in dat district en het getal der op hen uitgebrachte stemmen Thans 30.000 TV-toestellen Dit heeft tengevolge, dat de gemiddel de Britse kiezer een sterke neiging heeft zijn stem uit te brengen op de candidaat van een partij die werkelijk kans maakt op een meerderheid in het Lagerhuis en waarvan hem de politiek het naast staat. Zulks uit vrees ook dat een op andere I wijze uitbrengen van zijn stem de door hem beslist niet gewenste party de meer- derheid zou doen verwerven. De beide grote partijen onderstrepen dit bovendien voortdurend in hun propa-1 partijen zich voortdurend verdedigen Vara vraagt zendtijd voor VVD en humanisten tegen de beschuldiging de stemming verloopt, zul- n Buitenlandse Zaken van de Grote Vier deze week weer bijeenkomen, nu Dulles. MacMillan eh Pinay hun Russische collega Molotof heb ben uitgenodigd, in Wenen hel Oosten rijkse vredesveidrag te komen onderteke nen. Mogelijk zal deze bijeenkomst van de ministers der Grote Vier worden ge- betekent tegenover de tijdelijke volgd door een conferentie in een andere regeringspartij tegelijkertijd een krach wereldstad over algemene kwesties waar- t.;oe oppositiepartij, die op ieder ogenblik over tussen Oost en West verschil van 1 bereid is de regeertaak over te nemen, mening bestaat. Het is duidelijk dat de /j0 v;nden wij dan ook in het Lagerhuis kwestie van de Duitse hereniging op een tegenover de „Pr:me Minister". zijn ka- dergelijke conferentie het voornaamste binet en zijn aanhangers, met een open punt van bespreking zal uitmaken. ruim e er tussen: de leiding van Hare Het is vooral Engeland, dat streeft naar 1 Majesteits meest loyale oppositie met zijn een bespreking ..op hoog niveau" met de 1 Schaduwkabinet" en zijn volgelingen ngrijpend af, gelijk al onmiddellijk tot uiting komt bij het uitschrijven van verkiezingen. Bij ons vinden de Tweede Kamerverkiezingen els regel, krachtens de grondwet, eens in de vier jaar plaats. In Engeland schrijft de wet sinds 1911 voor, dat de ma ximum zittingstermijn van Lager huisleden vijf jaar is. Maar behou dens oorlógsomstandigheden heeft nog nimmer een Lagerhuislid zijn volle termijn uitgezeten. Telkenmale komt een ontbinding van het Parle ment tussenbeiden: het nu ontbon den Parlement zat nog slechts ruim •irie-en-een-half jaar. Het uiteindelijke besluit tot een derge lijke ontbinding berust bij de voorzitter van het kabinet: de Prime Minister". En hij laat zich bij het nemen van zijn be slissing medt leiden voor overwegingen van tactische aard. Is het ogenblik mis schien gunstig om een verkiezingsover winning te behalen? Of is de situatie zo dat langer uitstel tot een famp voor de „regerende partij" zou kunnen leiden? i Wel wiskundig zeker tot neergang is ge- Op bet ogenblik is het debat nog in volle doemd. Gelijk zich in de laatste vijf-en- Dp ontwikkeling gang. welke van deze overwegingen de!derti{/ jaren onafwendbaar dit lot over en het Is onbillijk zwaarstwegende is geweest. j de eens zo grote en machtige Liberale achteraan sukkelt PARTIJ-REGERING j „'ZelVX'" Wij schreven: „de regerende par- tij". Hier ligt een ander, zeer groot VISSEIZOEN VERVROEGD verschil met ons stelsel. By ons is 1 jn antwoord op een vraag van het Twee- thans een coalitieministerie, bestaan- 1 de Kamerlid Posthumus heeft minister de uit aanhangers van tenminst» "fn,h°" <J»t h« vi.seizo.ri „1 -.„„us., -„„.1 I ditmaal twee dagen eerder wordt geopend, twee partijen, de vobt.ekte regel. izodat men reeds op Tweede Pinksterdag Daarentegen >s voor de grote meer-jeen visje kan verschalken derheid der Britten het ideaal, dat het ministerie bestaat ui, aanhangers "„Tl- van een partij, die tevens oe meer- Uy Ei Curacao, die een groot tounsten-l s derheid van de LagerhuiszeteJs bezet. hotel zal openen. d* In normale tijden is dit ook praktijk. Stakingen afgelopen in Indonesië De stakingen in Indonesië, die bedoeld waren als een protest tegen de duurte, zijn geëindigd. Het Kongros Boeroeh Se- loereh Indonesia, de bond. die het initia tief nam tot de staking, wil later opnieuw tot dergelijke acties overgaan als er niets door de regering gedaan wordt Bambang Soegeng vraagt ontslag De chef-staf der Indonesische landmacht generaal-majoor Bambang Soegeng heeft ontslag gevraagd. Het kabinet beraad slaagt nog over het verzoek. Wanneer dit ingewilligd wordt, is de benoeming van Bambang Soegeng tot gezant in Zwitser land waarschijnlijk. Twee uur liggen op de weg.... Haagse familie Goderie gewond bij autobotsing Losmaken uit file had ernstige gevolgen voor twee gezinnen (Van ei verslaggevers) been en liep een kaakfraetuur op. het twaalfjarige dochtertje Connie kreeg een wonde bU een der ogen en de veertien jarige zoon Jan brak een voet. De auto werd totaal vernield. In de Belgische wagen kreeg de heer 1 Van 't Hooft een beenblessure, zijn doch- men met de personenwagen van de. tertje van tien jaar brak een sleutelbeen. 43-jarige Haagse journalist Jan Go-! De familie Goderie werxL op Jan Jr. na, Op de Rijksweg onder de gemeente Zevenbergen is gisteravond een grote, uit de richting Moerdijk ko mende auto van de heet Ch van !t Hooft uit Brussel, in botsing geko- naderde. Volgens ooggetuigen maakte de wagen van de heer G. zich los uit een file. met de bedoeling de voorrijdende wagens te passeren. De Belgische auto kon niet snel genoeg uitwijken en de botsing was on vermijdelijk. De gevolgen waren voor de Haagse familie vrij ernstig. De heer Goderie kreeg een gecompliceerde beenbreuk en klaagde over pijn in de borst, Mevrouw Goderie kreeg zware hoofdwonden, de 17-jarige dochter Mar,ja brak, haar neus- zuiver te maken. Met als gevolg, dat iuvuu enerzijds de opkomst van een derde partij heer"| uitermate wordt bemoeilijkt. En dat an- r derzijds. zodra een derde partij vaste grond onder de voeten heeft gekregen de tiuee bestaande partijen vrij- Er zijn in ons land tussen de 25.000 en i 54 in Eurovisie-verband. Maar de kosten 30.000 televisietoestellen. Dit deelde de vormen een bezwaar. Het zendernet W. Rengelink, secretaris van de wordt langzamerhand een mtllioenennet. Ncd. Telcvisiestlohtlng, Zaterdag in Rot- j De PTT tn de verschillende landen gaat de kosten in rekening brengen en men lecreta- vraagt zich af, of het nog betaalbaar ls. Op zichzelf had de heer Rengelink geen bezwaar egen de pogingen, re clame in de televisie ln te voeren, maar hij heeft een uitermate groot bezwaar tegen de commerciële tele visie zelf. Het is niet ondenkbaar dat onder strenge contróle een zekere vorm van reclame mogelijk i9, doch hij is er op tegen dat reclame-onder nemingen bij de programma's een vin ger in de pap hebben. Hij wees dan ook de zg „sponsored" programma's beslist van de hand. De samenwerking der omroepvereni gingen in de televisie loopt uitstekend. In 1954 zijn er 186 TV-ultzendingen gewees'- en hiervan zijn er 93 verzorgd door de omroepverenigingen apart en 93 door de verenigingen gemeenschappelijk. De tele visiestichting krijgt een eigen toneelgroep en heeft thans 170 man ln dienst, de om roepverenigingen samen (voor de tele visie) veertig man. Spr. noemde het uitermate ongelukki Eurovisie moeilijk Idal de televisie in ons land te weln! Bij <J. uitzendingen v.n de Eurevl.l. f™".", h"":. Hotel-j (Europese samenwerking in de televisie)!p n op grote moeilijkheden. Van tzendingen war kenhuis in Roosendaal. Ambulance bleel uit Deze scheiding Is een gevolg van een even onbegrijpelijke als ernstige omstan digheid: dc slachtoffers hebhen twee uur op de weg gelegen, vóór er een umhu- lanccwagen kwam 0111 hen te vervoeren. Volgens óén bericht verlangde de Bre dase garagehouder, aan wie verzocht was met spoed twee ambulnncewagen» te zen don, eerst zekerheid op wie hij de kosten kon verhalen. Daardoor kwam het, dat, hoewel het ongeluk al om haifaeht ge beurde, 0111 kwart voor negen nog steeds geen ambulanccwagcn was komen op dagen. Het ziekenhuis te Dordrecht heeft toen met spoed de slachtoffers gehaald. De zoon Jan was door een ambulance uit Moerdyk naar Roosendaal gebracht, omdat hij er hei ergst aan toe scheen. De ambulances uil Breda, die toch nog verschenen, konden teruggaan, zonder van dienst te zijn geweest. Een tragische omstandigheid was, dal de heer Goderie. die zich naar Roosen daal had begeven om familie Ie ontmoe ten, daar niemand had thuisgetroffen. De Roosendaalse familie was, eveneens vergeefs, naar Den Haag gegarn. Toen laatstgenoemde op de terugweg was, ont moette zij de gewond op de we liggende familie Goderie. Het was een ontstellend De heer Goderie is hoofd van de af- deling voorlichting der Bescherming Burgerbevolking. Nadat de ziekenauto's uit Dordrecht waren gekomen, reden, honderd meter verder, twee uit Breda komende auto's op elkaar. Er waren tien inzittenden bjj betrokken, doch allen kwamen met de schrik vrij. Riek Leistra uit Friesland en Jaap de Boer uit Oud Beymland traden Zaterdag in de Kieviefikerk te Wassenaar in het huwelijk. Beiden zijn zij vooraanstaande leden het Nederlandse team voor Gees telijke rn Morele Herbewapeni De bruidsmeisjes waren van vele nationaliteiten: v.l.n.r. Silvia H lenberger ZwitserlandRimske de Boer (Nederland), Leni Huygens (Nederland). Sibelin non Campen (Duitsland) en Aino Pousen (Finland). Nieuw-Guinea bedreigd Invasiecorps oefent te Semarang Het centrale commando van de Indone sische Nieuw-Guinea-corpsen meldt, dal het corps n Semarang reeds begonnen i« met de oefening van jongeren, die bij het corps zijn aangesloten. Het centraal com mando verklaarde, dat dergelijke oefenin gen ook op andere plaatsen zullen worden gehouden. Het is thans bezig met de op- •iding van kader. Groningen gaf 20.000 te weinig voor '40-'45-actie De resultaten van de inzameling ln de stad Groningen ten bate van de Slichting 1940—1945 zijn lot dusver meer dan de helft beneden de raming gebleven. Het bestuur van dezo stichting was hierover teleurgesteld, daar zij had gerekend en ontvangst van f 0.40 per inwoner, hetgeen op een totaal zou zijn gekomen van t 56.000. Een bedrag van f 40.000 door middel van een lijstcollecte had men be vredigend geacht, rekening houdend met een bedrag van f 16.000 uit de uurloon acties van hetbedrijfsleven. Tot dusver heeft deze lijstcollecte echter nog geen f 20.000 opgebracht. Er zijn Groningse ge iten. waar de opbrengst meer dan het tweevoudige van de raming ls ge worden. Dc Stichting 1940—1945 heeft op een spoedvergadering besloten, een her nieuwde actie te voeren in de stad Gro ningen. Ned. immigranten staken in Zuid-Afrika Vijf-en-zeventig Nederlandse en Belgi sche Immigranten, die een opleiding vol gen aan een staatsschool voor mijnbouw te Benonl (Transvaal) hebben besloten te staken naar aanleiding van een aanval op een jonge Nederlander, welke vorige week is gepleegd. Toch tzending tegen andere lan den vijf a zes mille per uur. Bij de rege- I ring bestaat volgens spr. de onverstandige '8 Jaar j neiging tot beperking van het uit te ge- ven hedrag en spr. vreesde dat wan- op deze bedragen zal worden Ook dit weekeinde weer vele ongelukken op de weg Oude man en vier kinderen verdronken 1 dc l'ujIus ROMEINSE HORLOGES zuinigd de opwaartse ontwikkeling j duinen is Zati van de televisie zal neerbuigen. Het is;daar verongelu* nu het moment, de TV flink „op poten te j doch werd op dat n Humanistisch Verbond|d00r ecn HTM -bu 'f Vmrklaard vllzicbt heeft s de Jongste bespre- i Edens opvolger Mac Millan zeer actief ge weest, zo actief zelfs, dat Dulles het op een gegeven ogenblik ge wenst vond, zich met president Eisenhower in verbinding te stellen. Deze Engelse ac tiviteit valt te verklaren, omdat op 26 Mei as. in Engeland parlementsverkiezingen gehouden zullen worden, waarbij de In ternationale politiek een zeer belangrijke rol zal spelen. Intussen lijkt het waar schijnlijk. dat de conferentie in elk geval niet vóór de 26ste Mei zal worden gehou den, omdat de Engelse regering de han den vrij wil hebben Een oplossing voor Duitsland la Oo«' tenrijk" ligt niet voor de hand. Voor dez< «uggestie van Molotof voelt men in hei kabini Westen niets. Het handhaaft dan ook de voorwaarden, die het ruim een jaar ae- leden op de Berlijnse conferentie stelde: vrije verkiezingen onder internationaal totucbl Ier vorming v.n «n on.fh.nXe- lijke regering, die naar eigen goeddunken aansluiting kan zoeken bij het Westen Aangezien Moskou deze voorwaarden vrijwel zeker niet zal accepteren, heeft het weinig zin. de Duitse kwestie tot hoofdthema van de conferentie te mgken Nu de ParÜse accoorden van kracht zijn geworden, staat het Westen veel sterker d«a vorig jaar te Berlijn. Vermoedelijk «1 men de Russen dan ook voorstellen, onderhandelingen te voeren over het vage begrip „Europese veiligheid", waar mede Molotof vorig jaar zo gaarne «chermde. Eventueel kunnen hterbi) ook het Duitse vraagstuk en een beperking van de bewapening ter sprake komen Mogelijk zal dan blijken of de RU(Mn gillen aansturen op handhaving wan d- "talus quo, na de ontruiming van o->«t®n Men hecht een zeer grote beteknis het goed werken van de oppositie. Dit moge blijken uit het feit dat de oppositie-le:der sinds 1937 zelfs een niet- onaanzienlijk salaris uit de staatskas ont vangt Een loyale oppositie: enerzijds bij voortduring gereed het regeerkasteel te bezetten en de regering bij alle alle voor komende gelegenheden ten heffigste te bestrijden, maar anderzijds toch ook weer bereid de goede voortgang der staatsza ken in onderling overleg te bevorderen. Meegedeeld werd nog dat de Vara thans met bijna 356 000 leden de tweede omroep in grootte ls- De voorzitter, mr J. A. Bur ger. vond het verheugend dat nu ook de VVD vroeg om poliheke radio-uitzendin gen: zij heeft er recht op, als de verkie zingen komen. Hij pleitte zendtijd voor het Humanistisch Verbond. Zolang deze wens niet is verwezenlijkt, verleent de Vara gastvrijheid. -Qdende fietsers passi :clf Ingehaald •est uitwUkei geparkeerde auto en een bui uil tegenovergestelde richting. Hel melsj< overleed kort daarop. Zaterdagmiddag is mevrouw Danicls- Hoefnagels uit Nijmegen in haar auto ie W ij c h e n in botsing 'gekomen met een vrachtauto. De personenwagen werd g«*- heel in elkaar gedrukt. Mevrouw Daniels is kort daarop overleden. Haar schoon dochter, die chauffeerde, werd zwaai gewond. De 80-jarige heer Snel uit Naardcn werd bij het oversteken op de fiets op de rijksweg te B u s s u m door een per- gegrepei DISTRICTEN-STELSEL grote partijen, die id in het Lager- lelders door het rijk. Het Britse stelsel toch bevordert in hoge mate de ministerië.e evenwichtig heid Als regel komt er slechts tenge volge van een verkiezingsnederlaag van de „regerende partij" een nieuw kabinet. En dit ls ln enkele dagen, soms in en kele uren. samengesteld. Het Hogehuls, gelijk bekend op basis van erkentelijkheid samengesteld, speelt ln dit alles thans geen rol meer. En de Lagerhuisfractte maar in zeer beperkte mate. daar de partijleiders en sterk wicht op hun volgelingen hebben Buiten Kijf staat dat naast de aan deze zijde van de Noordzee zo belangrijke traditie het Britse kiessysteem er ten sterk6te toe meewerkt dit partijenstelsel te handhaven en Indien nodig is herstel len GEHEEL ANDERS GeheeJ andeis dan in ons J«*nd met /.ijn evenredige vertegenwoordiging wordt ieder van de 630 Lagerhuis- I Het tweejarige zoontje van de familie I. Rood. Zesstedenwcg te G r o o t e b r o e k, 'is Zaterdagavond, vermoedelijk spelen derwijs. in een sloot achter het ouderlijk huis geraakt en verdronken Zondagmiddag is bij de Mallumse molen te Eiber gen hel negenjarige zoontje van de familie Vrielink uit Neede ver dronken. Hij was met een neefje gaan fietsen. Het neefje was onderweg wat opgehouden. Toen hij bij de Mallumse molen kwam. zag hij slechts de fiets Na uren dreggen Is het stoffelijk overschot van de jongen gevondep. Na Eindhoven en Nijmegen klaagt nu ook Dordrecht over zoek geraakte giro's. Tai van giro-abonné'e kwamen tot de ontdekking, dat overschrijvingen uitble ven. Bij onderzoek bleek da* deze zen dingen niet op hel Centraal Girokantoor in Den Haag waren gearriveerd. In over- „Kom er in, my dear LONDEN, 0 MEI. 'In Londen werd vandaag bp de t' ee het volgende verhaat over Ko ningin Elizabeth II verteld Een hoedenmaker in West End zond de vorige weck één ran ztin verkoopstertjes naar Buckingham Palace met een selectie zomer hoe den. die de Konlnoin oezegd had, graag re willen zien. In het paleis werd hadr verzocht te wachten. Hare Majesteit wat luist bezig costuums aan te pas- Toen zij later werd binnengela ten. zag het meisje tot hoor schrik de Koningin op de vloer van het vertrek rondkruipen, op handen en knieën op zoek naar spe den „Kom binnen, my dearzei de Koningin, „met kinderen In huil kun je niet voorzichtig genoeg Drie mijnenvegers vandaag al in Den Helder Dank zij voorspoedige vaarl zouden de mijnenvegers Onverdroten, Onvermoeid en Brouwershaven niet morgen, maar reeds vanmiddag in de haven van Den Helder aankomen. Brieven voor De Ruyter Brieven voor opvarenden van de kruiser De Ruyter. die vandaag Is uitgevaren voor een reis langs de Britse en Franse havens, moot op in. 13. ia en 18 Mei uiterlijk 14 00 op hot marinepiisikantoor te Amster- aanwezlg zijn Het schip wordt op lei in Den Helder terugverwacht.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1955 | | pagina 5