Nieuwe Leidsche Courant | 1955 | 14 april 1955 | pagina 4

Willem Beukelsz gleed met
forse hekgolf te water

Regering liet onderzoekingsvaartuig
bij De Dageraad bouwen

Zeventiende natuurfilosofisch
congres geopend

Chr. plattelandsvrouwen en het
volkscredietwezen

Symposium over toekomst van
gewoonterecht in Afrika

Bloembollenkweker beboet met
drieduizend gulden

Koningin bezocht Nederlands
sanatorium in Davos

Wereldraad of I.C.C.C. de
moeilijke keus

NIEUWE LEIDSCHE COURANT

DONDERDAG 14 APRIL 1955

die vergelijking met een kind
knoopte de heer Lienesch aan Hij tooo-
de zelfs in een zuigekng al karakter
trekken te kunnen aanwijzen, want de
Willem Beufcelezoon is volgens hem een
eenling, een schip, dat anders jS dan an
dere vissersschepen Verder zei hij nog
enfkcle dingen over de taak van dit schip.

T"\E KEGGEN WEG cn glijen maar. dat gaat er op een varen!" Met een
forse hekgolf joeg gistermiddag de ..Willem Beukelsz" te water,
vanaf de langshelling van seheepsbouwwerf De Dageraad te Woubrugge
de Heijmanswetering in. Van de werf af zag men het jeugdige publiek
aan de overkant van het in de zon blikkerende water terugwijken voor
de aanstormende golf. Maar niemand werd nat en zo is de doop van dit
schip, dat naar de eerste haringkaker in de geschiedenis werd genoemd
en dat ruim profiteerde van de groene zeep op de glijbalken, een prettige
gebeurtenis geworden, waaraan ieder, die er bij was, de beste herinne
ringen bewaart. Voorzover men zijn eigen gevoelens als maatstaf mag
nemen.

Zonder veel gepraat ging het allemaal.

De heer J. H. Boot, de directeur van De
Dageraad, vroeg mevrouw Lienesch. of
zij de tewaterlating wilde verrichten, en
de echtgenote van de directeur der visse
rijen voldeed aan zUn verzoek Tik met
het hamertje en daar zwierde de cham
pagnefles. tegen de boegrand barstend
ln een wolk wit schuim. Het neerrinkelen
van de flesscherven ging verloren in hei
gebeuk op de keggen en de pal. waarmee
de regeringstr.v.vier nog vastzat. Mevr.

Lienesc-h had Willem Beukelsz een goede
vaart gewenst. Goed ging het. Er kwam
beweging in het schip Het begon te glij
den. Het raakte het water en daar ver
dween eerst schroef en toen roer in het
vookenspattende water. De kabel moest
worden gevierd, maar driftige Willem
liep niet op de overzijde, zoala jaren ge
leden eens een andere visboot zich vast
werkte ln de bodem der Heimanswete-
Tlng.

Opgetogen gezichten op het zonbesche
nen platform. Gefeliciteerd mijnheer
Lienesch. Ja. ook gelukgewenst mijnheer
Boot, en zo ging dat. Zonder veel plicht
plegingen. dat zeiden we al. Niet. dat
er niets gezegd is. Maar daar was het op
de werf nog niet de tüd voor. In hotel
Swam ain de koele bovenzaal kregen de
6prekers hun kans. Eerst de heer Boot.
toen de directeur der visserijen cn ten
slotte namens de visserü-inspectie de heer
P. H. de Boer.

Winnie Boot. die mevrouw Lienesch
bij het betreden van het naar nieuw hour
ruikende platform rose anjers had ge
geven. zat aandachtig naar de heren te
luisteren. Veel zal ze niet hebben begre
pen van wat er te berde werd gebracht
Dat was overigens ook niet van zo grote
betekenis. De heer Lienesch zei al, dat
de belangrijke dingen eigenlijk gezegd
moesten worden bij de overdracht van de
Willem Beuketezoon. En zo was er weinig

nieuws te noteren.

Bouwerstrots

De heer Boot vond. dat de tewaterla
ting maar wat goed was verlopen, met
een glimlach daarbU zeggend, dat het de
dertiende van de maand was. HU verge
leek het nieuwe onderzo#kingsvaartulg.
zoals het nog In de ruige staat in Wou
brugge lag. bi) een juist ter wereld ge
komen kind. En met gerechtvaardigde
bouwerstrots had hij het over „een wolk
van een kind".

Visserijgolfjes
Nederlandse vissers
naar Canada?

De nog jonge Engelse Mercury Fishing
Company wil de visserij onder de Cana
dese kust gaan beoefenen. Reeds eerder
hebben er Engelsen bij Canada gevist,
maar een groot succes is het toen niet
«oworden Niet omdat onder de kust van
Canada geen haring zwemt d;e zit er
in bepaalde perioden meer dan voldoen
de maar omdat de Engelse vissers
b 'ijicbaar niet de weritkracht van de Ne
derlanders opbrengen.

Daarom wil men thans Nederland
se vitsers interesseren en hen 10 mo
gelijk doen emigreren naar Canada.
Aan de heer N. Parlevllet. reder te
Katwijk aan Zee. werd verzocht te
onderzoeken hoever de belangstelling
van onze vissers zich in dit opzicht
uitstrekt. De heer Parlevllet heeft In
de eerste plaats aan de mannen
uit de plaatsen rond het IJssel-
meer gedacht, maar naar we ver
nemen bestaat ook onder Katwljkers
en IJmuidenaren belangstelling voor
het experiment.

De meest efficiënte vorm van het uit
oefenen der visserij onder de Canadese
(kust acht men de vleetvisserij met
.Engelse drifters De Mercury Fisfting
Company, die zioh te Halifax zal vestigen,
heeft reeds enkele van deze drifters aan
gekocht. De plannen zijn door de visse-
rOmaatsehappij uitgewerkt in samenwer
king met de heer Stookhamer in Enge
land, die onder meer betrokken Is ge
weest bij de opbouw van de Poolse en de
Israëlische vissersvloot.

V|jf voor de mlddenweek
De Woensdagmarkt is dik in de aan
voeren gezet: er waren niet minder dan
vijf trawlers binnen, die vandaag gevolgd
werden door een trio gisteren bracht
de Thorina van 31 Maart «10 kisten vis
en 00 stijve, de Bloemendaal van 31 Maart
had 3«0 kisten en 130 stijve en de Claesje
zorgde voor 900 kisten en 50 9tuks stijve.
Dan was de Sumatra er met 855 kisten
vis en 130 stijve en de SCH 117, die als
gevolg van een abuis al eergisteren werd
opgegeven, loste 930 kisten en 100 stijve
kabeljauwen.

Drie vandaag

Vanmorgen waren present de Allan-
water van 4 April met 890 kisten vis ei
240 stuks stijve kabeljauwen, de Evellnt
van 2 April met 1125 kisten en 50 stijw
en de Mnria van Hattem met 930 kisten
vis en 170 s'.uks stijve kabeljauwen, buit
gemaakt van 1 April af.

Schuitjes

Er waren gisteren ook nog een paar
schuitjes aan de markt met 2000 kilo tong,
30 kisten schol en wat bijgoed. De Deen
E 468 had bovendien 40 kisten varia
800 stukj ijsksbcljauwcn. die var,
weinig overtuigende kwaliteit waren
derhalve niet meer dan f 62 i f 57 op*
brachten.

Export en binnenland
De kabeljauw en de tong wan
de butienlandse markt bestemd
kabeljauwen brachten het voor België tot
f 96 a f 72 de regel, terwijl
kisten van f 80 tot f 90 betaald is. De
grote tong maakte f 2 en de grootmiddel
an ce f 190 tot d» f 2 terwijl voor
de halve pondjes zakkende prijzen geno-
toert werden tot f 2.25 de kilo De
daalden naar f 2 65 en de tweeën bleven
op f 210 hangen.

Haring deed naar kwaliteit tussen de

over de bevordering van een zo rationeel
mogelijk gebruik maken van de va-
stand. Waarom de opdracht tot he'. bou
wen van dat schip juist naar De Dage
raad was gegaan, de heer Lienesch had
hierop een kort antwoord klaar: omdat
De Dageraad de bouwopdrachten zo uit
voert, da* er gezegd kon worden ..Als
Boot het doet. komt het wel goed".

De tewaterlating werd door een groot
gezelschap genodigden bijgewoond Wij
merkten onder de aanwezigen op wet
houder J. Blank, loco-burgemeester van
Wouhrugee, de heer H. Hoogeboom. ge
meentesecretaris. drs D J. van DijX.
voorzitter van het bedrijfschap voor v,s-
serijproducten. mr Th. J. Birmerman.
secretaris-gencraaJ van het departement
cn dr B Havinga, visseryfoioloc-g En
schipper N. Pronk cn machinist W. E.
Pronk van de Antonie van Leeuwenhoek,
die straks op de Willem B~ukelszoon
gaan varen, waren er ook. Begin No
vember vermoedelijk zullen zo. hun
plaatsen op het nieuwe schip, dat 700.000
gulden kost. kuooen innemen. Dan kan
voor de tweede maal in de hisicrie een
vVillem Beukelszoon werken aan de ver
heffing van de visserij.

De „Willem Beukelsz", een schip waarmee men zich speciaal zal toe
leggen top de bestudering der haringrassen en de haringteelt, glijdt met
wapperende vlaggen en onder stoomfluitgeloei te water. In de inzet
mevrouw A. C. H. Th. Lienesch, die de fles champagne tegen de boeg
liet vallen.

Foto N. van der Horst

„Dennenheuvel" vijftig jaar

Theo van der Pas speelde
werken van Chopin

Gisteravond gaf de pianist Theo van der Pas ter gelegenheid van het vijf
tigjarig bestaan van het sanatorium „Dennenheuvel" een pianorecital in
de Stadsgehoorzaal. Ondanks het feit, dat de muziek van Chopin de meeste
concertbezoekers buitengewoon goed bekend is, had Theo van der Pas het
toch aangedurfd, zijn gehele programma aan deze Poolse meester te wijden.

Wij kennen Van der Pas als Chopin-
vertolker en weten, dat hü zich een ge
heel eigen visie op Chopins muziek ver
en heeft Of men het altijd met zijn
opvattingen eens kan zijn. is de vraag;

eror.rlooft zich soms iets te veel vrij
heden met de tempi en de rubati. Dit
b.v het geval in de Mazurka in a,
op. 17 no 4. waar het karakter van de
volksdans enigszins verloren ging.

Van der Pas had even tijd nodig om
op dreef te komen; de interpretatie van
de Ballaue in As liet het een en ander te
;en over De pianist maakte zeer
veel gebruik van het rechterpedaal, wat
tot gevolg had. dat vele noten in de
snelle passages ineenvloeiden. Ditzelfde
bezwaar hadden wij trouwens ook bij de
interpretatie van andere werken, o.a. bU
het Scherzo in bes

De Nocturne in Fis kreeg een zeer
fraaie vertolking. De kracht van Theo
van der Pas ligt vooral in zijn piano- en
pianissimo-passages; dit bleek ons niet
alleen bij de interpretatie van deze Noc
turne. maar ook bij de Etude in As. op.
25 no 1. de Wals in As. op. 69 r.o 1 cn het
Andante spianato. Hier vielen de fijn
heid van toucher en de subtiele voor
dracht bijzonder op. Het was jammer,
dat de toon ruwer werd. naarmate het
fortissimo werd benaderd, maar het élan.
mee de pianist Chopins muziek ten

gehore brach*, maakte veel goed, ook al
«tellen wij ons de beginmaten var. het
Scherzo in bes mysterieuzer en de Wals
ln Es minder onstuimig voor

Het appla'is drong de pianist tot het
geven van twee toegiften: een Nocturne
van Chopin en de Sonate in C van Scar-

Helderse zaak drie
verdachten gestraft

Drie van de vier hoofdambtenaren die
betrokken zijn geweest bij de fraudu
leuze handehngen bij de rijkswerf in
Den Helder, zijn vanochtend te Alk
maar veroordeeld.

De 35-jarige P. H. Fdie veertien da
gen geleden voorlopig in vrijheid werd
gesteld, is vandaag tot 368 dagen ma.
veroordeeld De 31-jarige bedrijfsmge-
nieur ir N. H M. kreeg twee jaar. De
45-jarige technische hoofdambtenaar Fr
J. L. werd tot 382 dagen m.a veroor
deeld en onmiddellijk in vrijheid gesteld
Over de vierde verdachte M. J werd in
verband met zijn ziekte nog geen uit
spraak gedaan.

De rechtbank achtte bewezen dat de
drie eerstgenoemden steekoenningen
hebben aangenomen van de N V. Navi
gator en de N V. LKM-werken te Am
sterdam Zij zouden deze NV.'s hebben
begunstigd bij leveranties aan de Ko
ninklijke Marine en de rijkswerf.

prooihandelsdag 1955

Op Donderdag 21 April zal het Ver
bond van de Nederlandse groothandelin
samenwerking met de vereniging De
Amsterdamse haven, in Amsterdam de
gTOothandel6dag 1955 houden. Op deze
dag. die in het tekeil van de invoer zal
staan, wordt het woord gevoerd door ir
E A. Plate, plv. directeur-generaal voor
handel en nijverheid, ir J. A. P. Franke,
directeur-generaal van de voedselvoor
ziening. mr C. P. Tuk, hoofd der afde
ling wetgeving verbruiksbelastingen en
mr P. A Blaisse, lid van de Tweede
Kamer.

De Plattelandsjongerengemeenschap
Nederland houdt Zaterdag op de Weis
plaat bij Spijkenisse een ploegwedstrijd

„Men zij in de eerste plaats mens, lid van
een gemeenschap"

Gistermiddag is in het groot-auditorium der Leidse universiteit het 71-de
congres van de Organisatie van Natuurphilosophische en Technologische
Faculteiten in Nederland door de heer E. H. de Nooy, praeses van het da
gelijks bestuur der organisatie, geopend. Hierbij waren tegenwoordig: de
rector magnificus der universiteit, prof. dr J. N. Bakhuizen van den Brink,
namens Curatoren en namens de gemeente Leiden jhr mr F. H. van Kin
schot, de hoogleraren Van den Honert, Oort en Kuenen, het faculteitsbe
stuur, vertegenwoordigers der industrieën en vele andere genodigden.

Zoals bekend, is het de bedoeling, dat
de studenten door deze congressen zich
op de hoogte stellen van de bepaalde
richtingen in hun faculteit aan andere
universiteiten. Deze bijeenkomsten be
staan uit vaklezingen door hoogleraren en
algemene lezingen voor iedere studierich
ting. afgewisseld met excursies en gezel
lige bijeenkomsten.

De praeses van de congres-commissie,
de heer J. W. Tuyn, verwelkomde de aan
wezigen, maar moest tot zijn leedwezen
er op wijzen dat de deelneming niet bij
zonder gunstig was, dit Jaar: 120 Leide-
naars en 110 studenten van andere uni
versiteiten. Door de veel te geringe be
langstelling voor een dergelijk congres
komt, volgens spreker, het interacademia
le contact in een wankele positie.

Prof. Bakhuizen van den Brink, spre
kend namens de universiteit, zei verheugd
te zijn als gastheer van het congres te
mogen optreden, alhoewel hij moest be
kennen van de meeste onderwerpen, die
op het congres behandeld zullen worden,
niet geheel en al op de hoogte te zijn.
Hij stond stil bij de eerste hoogleraren in
de natuurfilosofische faculteit aan de

Th v. d. Heijden sprak over juridische
en maatschappelijke facetten

De Chr. plattelandsvrouwen, die gisteren een bijeenkomst hielden, zijn
heel wat wijzer thuisgekomen dan zij ter vergadering gingen. De heer Th.
J. v. d. Heijden, rechtskundige en deurwaarder te Leiden, hield namelijk
een lezing over het onderwerp „Juridische en maatschappelijke facetten
van het. volkscredietwezen".

Spreker behandelde eerst de volks
spaarkassen in de eenvoudigste vorm.

Deze spaarkassen sterven langzamerhand
uit. Voorzover ze nog bestaan zijn ze
merendeels van hun eigenlijke opzet afge
dwaald. Immers: inplaats dat de deel
nemers sparen voor de aankoop van huis
houdelijke artikelen, verlenen thans veel
van deze instellingen crediet. Men krijgt
van de spaarkas een bon om bij bepaalde
winkeliers artikelen te kopen en betaalt
aan de spaarkas in termijnen terug. De
spaarders zijn feitelijk geen spaarden
meer .maar credietopnemers. De spaar
kassen teren vaak op de stortingen van de
werkelijke spaarders. Wordt een commer
cieel verkeerd beleid gevoerd en da'
gebeurt nogal eens dan gaat de onder-
nëming failliet en wordt de kleine man
ernstig gedupeerd.

latti. De wijze waarop Theo van der Pas
deze Nocturne, een jeugdwerk van
Chopin. Cat pas na diens dood werd uit
gegeven. voordroeg, maakte de toegift
tot het hoogtepunt van de avond. Ook
Scarlatti's Sonate in C kreeg een door
zichtige interpretatle. Het niet talrijke
publick toonde zich hierover terecht
enthousiast, maar het applaus vermocht
de pianist, die voor de pauze reeds bloe
men in ontvangst had mogen nemen, niet
te bewegen tot het geven van een dèrde
toegift.

A. van der Veen-Wiersma

f 18 en de f 10. terwijl makreel tussen de|34. 60. 56, 27. 36. 31. 30. 133, 98- 33. 62.

Op initiatief van het Afrika-Instituut
te Leiden

In het Koninklijk Instituut voor de Tropen te Amsterdam is gisteren een
driedaags symposium begonnen over ,,De toekomst van het gewoonte
recht in Afrika" waaraan deelnemen twee geleerden uit België, vijf
uit Frankrijk, zes uit Engeland, één uit Amerika en negen uit Nederland.

eveneens in samenwerking met het Ko
ninklijk Insütuut voor de Tropen werd
gehouden en wel over agrarisch recht in
Afrika.

Bij de toenmalige besprekingen raakte
men telkens aan vragen van gewoonte
recht. Toen reeds kwam de wens op, aar
de toekomst van het gewoonterecht lr
Afrika een afzonderlijke internationale
gedachtenwisseling te wijden. Deze wem
is thans, na ongeveer vijf jaar. in vervul
ling gegaan. Bij alle bijeenkomsten werd
bijzondere aandacht geschonken s
ervaringen in het Verre Oosten, d:
gelijk van betekenis voor Afrika zouden
kunnen zijn. Ook thans zal dat weer hel
geval zijn.

Afrika wordt, aldus spreker, in eer
sneller tempo ontsloten dan de meest«
andere tropische en sub-tropische gebie
den. Westerse Invloed brengt een desinte
gratie van de traditionele sociale gemeen
schap. Nieuwe sociale bindingen ontstaar
en nieuwe verhoudingen vragen andere
rechtsregels. Een belangrijke vraag is, of
het gewoonterecht zich zal kunnen aan
passen aan de behoeften van een zich
wijzigende maatschappij. „Het is belang
wekkend. dit vraagstuk, zoals thans mo
gelijk is. in een kring van internationale
deskundigen onofficieel te bespreken. Ne-
kan daarbij een bijdrage leverei
Indonesië in dit opzicht verricht'

Haagse econ. politierechter

Een bloembollenkweker uit Noordwijk had over 101,31 are tulpenbollen
gekweekt zonder dat hij in het bezit was van de vereiste vergunning en
daarom moest hij zich verantwoorden voor de economische politierechter
in Den Haag. Verdachte had 145.000 stuks bollen onder de naam van de
firma op de markt gebracht. De economische politierechter vond het een
zeer ernstige overtreding. De bepalingen, zo zeide hij, zijn er niet voor
niets en komen door dergelijke handelwijzen op losse schroeven te staan.

de markt waren z.i. zeer gering. De ge-
tuige-deskundige R., die werd gehoord,
zeide dat de overschotten inderdaad niet
hoog waren als andere jaren, doch dat
toch nog zeer grote aantallen bollen
overbleven, zodat het vak er werkelijk
niet om zat te springen. De economische
politierechter veroordeelde verdachte tot
3000 boete subs, rwee maanden hech
tenis.

De Officier van Justitie
van mening dat bonafide kwekers hier
door werden benadeeld en hij eiste een
boete van ƒ5000 subs, drie maanden
Verdachte gaf het feit wel toe. maar hij
zag niet in dat hij andere kwekers zou
hebben benadeeld De overschotten op

Mr P J. Idenburg, directeur van het
Afrika-Instituut te Leiden, het studie
centrum dat het initiatief tot het sympo
sium heeft genomen, begroette deze deel
nemers ln een redevoering, die hij begon
met zijn grote erkentelijkheid uit te spre
ken Jegens de Stichting voor zuiver we
tenschappelijk onderzoek, die het houden
van het symposium mogelijk heeft ge
maakt.

Mr Idenburg wees er vervolgens op. dat
deze Internationale bijeenkomst de vierde
Is ln een serie, waarvan de eerste in 1950.

f 27 cn de f 17 terecht kwam. Kool maak
te f 59 f 48, grote gullen f 26 tot f 30
en middelgul terwijl de torren

van de f 20 tot de f 22 golden. Grote
schelvis ging voor f 27 a f 30 van de
hand en erootmiddel maakte f 33 f 30
de kist. Kleinmlddel9chelvis is verkocht
voor f 33 tot f 30 en de pennen deden
f 33 tot f 25, voor braadjes ls tussen de
f 23 en de f 18 betaald.

In i

i nit

Binnengekomen: KW 3.

Vertrokken: KW 57. 125. 127. 67. 155,

108. 41. 166, 44. 24. 126. 10. 26. 40. 51. 70.

37. 6». 141. 38. 78. 17. 107. 114. 169. 102.

159 6. 45. 16. 140. 9. 20. 127. 73- 129. 89. 48. derland kan daarbij
95. 161. 59, 168. 65 - 210. 71. 77. 21. 53 63. dooi

etenschappelijke en practische arbeid."

Nog meer dure bollen

Voor de economische politierechter
versoheen een bloemboltertkweker uit
Noordwijk, die zich moest verantwoorden
omdat hij onrechtmatig bollen van nar
cissen had gekweekt, en een bollenkwe-
ker uit Haarlemmermeer, die bij wijze
van vriendendienst het meetrapport, dat
onjuist was. had ondertekend. Eerstge
noemde gaf de feiten toe. maar hij be
schouwde de foutieve hulp van ae
tweede verdachte als een vriendendienst.
De tweede verdachte gaf ook toe dat de
ondertekening onjuist was. maar hij had
het zo erg niet ingezien. De Officier
Justitie eiste tegen de eerste een boete
van ƒ300 suibs. 60 da-gen en tegen
tweede wegens de valse ondertekening
een boete van ƒ200 subs. 40 dagen. De
economische politierechter veroordeelde
beiden conform de els. Een derde
dachte. een commissionnalr uit Benne-
broek, had tussen de eerste en tweede
verdachte bemiddeling verleend en f 100
voor de moeite opgestreken De Officier
van Justitie vond het heel aardig
verdachte verdiende, maar zag graag dat
dit overeenkomstig de wet gebeurde Hij
eiste een boete van 150 subs 30 dagen
hechtenis De economische politierechter
veroordeelde verd. overeenkomstig de
eis.

Klein goed

Zestig gulden boete subs, 15 aagen eiste
de Officier van Justitie tegen een niet
verschenen J. V., bloemkweker te Rijns
burg. Verdachte had over een opper -
vlakte ten onrechte bloembollen ge
kweekt. De economische politierechter
veroordeelde verdachte conform de eis.

Bij verstek behanderae de economische
politierechter een zaak tegen een niet
verschenen bloemkweker uit Alkemade
Verdachte had over een oppervlakte on
rechtmatig chrysanten gekweekt. De
Officier van Justitie eiste een boete van
ƒ60 subs 15 dagen De. politierechter ver
oordeelde verdachte conform de et-.
Voorts verscheen nog de echtgenote

Inleider waarschuwde voor credietver-
lening bij het aankopen van nieuwbouw.
Er zijn talrijke woningzoekenden, die In
handen vallen van louche lieden. Deze
aan de kunst met beloften van hypo-
tiheek-verstrekklngen en dergelijke menig.

enkele duizenden guldens, in de regel
spaarpenningen, afhandig te maken. Met
open ogen loopt menig niet ter zake kun
dige ln een listig door weinig scrupuleuze
kooplieden opgezette val. Spr. gaf aan de
hand van enkele voorbeelden uit de prak
tijk zijn gehoor de raad bij dergelijke
transacties in te schakelen de notaris of
m betrouwbaar makelaar en ontraadde
:n ieder met onbekenden in zee te gaan

Huurkoop

Uitvoerig stond hij stil bij het huurkoop
systeem. Inleider erkende daarvan de
voordelen, vooral voor productieve doel
einden. De afbetallngsaankoop voor con
sumptieve doeleinden achtte hij maat
schappelijk wel toelaatbaar, indien het
systeem met beleid wordt toegepast. Het
grote gevaar schuilt hierbij in het over-
kopen, ln het meer kopen, dat de draag
kracht toelaat. Verduisteringen worden
hierbij aan de lopende band gepleegd.
Men verkoopt artikelen, ver beneden de
huurkoopprljs, voordat zij betaald zijn
vervalt van de ene knoeierij in de andere,
totdat tenslotte deegevangenlsdeuren
de huurkoper opên staan. De huurverko-
pers gaan niet altijd vrij uit. Zij dringen
soms hun artikelen te sterk aan het pu
bliek <Jp en informeren niet vóór de leve
ring behoorlijk naar de financiële draag
kracht van hun afbetalingsklanten.

Zij die huurkoopartikelen verduisteren
weten heel goed, dat ze een strafbaar feit
plegen. In de regel wordt armoede als
verontschuldiging voor het misdrijf opge
geven. Kijkt men echter verder dan de
neus lang is. dan komt het vaak uit dat
de knoeierijen te wijten zijn aan een opzet
n snoeplust te kunnen botvieren of zich
i een zekere luxe te kunnen uitleven.
In verband met het feit, dat de gehuw-
vrouw in afbetalingsovereenkomsten
an haar man moet worden gekend, s'.ond
spreker stil bij de sleutelmacht van de
vrouw en haar bevoegdheden om de man
te „verbinden".

Garantie

Velen kopen soms op afbetaling, niet
in de eerste plaats omdat zij het geld nle'.
in huis hebben, maar meer, omdat zij voe
len de macht in handen te hebben tegen
over de verkoper, indien het gekochte
achteraf nie'. helemaal in orde blijkt te
zijn. Een goede zaak, die prijs stelt op te
vreden klanten, zal ook deze klanten te
vreden stellen, Indien zij contant hebben
betaald. Maar de winkelier is vaak ge
bonden aan garantie-voorwaarden van de
fabriek, die met veef omhaal van woorden
in de praktijk nogal eens de garantie uit
sluitend of praktisch tot niets terugbren
gen in de gevallen, waarin men juist de
garantie nodig zou hebben.

Tenslotte behandelde de heer Van der

Leidse universiteit, Bontius en 'Snellius,
en gaf een korte schets van de toenmalige
opvattfng omtrent deze wetenschap. Op
geestige wijze wees hij er voorts op. dat
in de tijd van Simon Stevin de Leidse
universiteit tevens, zij het ook in los ver
band. 's lands eerste technische hoge
school bezat, waarvan de eerste docent
een zekere schermmeester Rudolf Keulen
was, die zijn „colleges" in de Faliede Be-
gijnkerk gaf (thans magazijn van de uni
versiteitsbibliotheek).

Verantwoordelijkheid

In zijn openingsrede stond de praeses
van het dagelijks bestuur van de organi
satie van het congres, de heer E. H. de
Nooy, stil bij het begrip „tijd", waarin
de natuurwetenschappen zulk een grote
rol spelen. Denke men slechts aan de af
standsoverbrugging en daardoor tijds
besparing door de hoge vlucht van de
vliegtechniek. De verantwoordelijkheid
van hen, die de natuurwetenschappen be
oefenen is zeer groot, aldus spr., temeer
daar die beoefening schier apocalyptische
resultaten gaat opleveren. Van onnoeme
lijk belang is het daarom, dat men de
wetenschap niet misbruikt doch goed
gebruikt. Men zij niet alleen chemicus of
physicus. maar ook en in de eerste plaats
mens, lid van een gemeenschap.

Tenslotte gaf de heer De Nooy zijn me
ning te kennen over de wetenschappelijke
vorming van de student in de natuur
filosofische wetenschappen. Hierbij komt
de oude vraag naar voren: is een allround
-vorming aan te bevelen, of dient men
zich zo spqedig mogelijk te specialiseren?
Spr. meende, dat ook hier naar het juiste
midden gezocht dient te worden.

Van groot belang bij üe vorming is
voorts het onderlinge contact tussen stu
denten, waarbij het studium generale een
prachtig hulpmiddel is. Men leert niet
alleen studenten van andere faculteiten
kennen, doch krijgt tevens gelegenheid
zich van de faculteit zelf op de hoogte te
stellen. Te zeer moet de student nog de
andere zijde van het hoogleraarschap mis
sen, namelijk die van adviseur. Niet al
leen de maatschappij heeft een adviseur
nodig; de student kan hem evènmin mis
sen. En eindelijk is een interacademiaal
contact voor de studeht onontbeerlijk.
Vandaar een congres als hetwelk - hij
thans mocht openen.

Eigen karakter

„Hoe belangrijk de natuurwetenschap
pen ook mogen zijn, ze zijn wat hun
waarde, betekenis en karakter aangaat
aan een natuurlijke begrenzing gebon
den Het is zelfs zo te formuleren, dat
juist de grootheid van deze wetenschaps-
tak slechts geconstateerd kan worden
als men die grootte vast kan leggen in

de maten van haar begrenzing. Uit d«
grootheid vloeit onomstotelijk een be
grenzing voort."

Aldus sprak gisteravond in het groot.j
auditorium prof. dr P. H. van Laer,
hoogleraar in de Thomistische wijsbe-
geerte aan de Leidse universiteit, waar
hij een algemene inleidende lezing hield
over „Het eigen karakter der natuur,
wetenschappen

Het karakter der begrenzing kan wor-j
den uitgebeeld in drieërlei opzicht: in
groter verband der wetenschappen in 'ti
algemeen, tegenover de wijsbegeerte alj
wetenschap in het bijzonder en tegen-,
over het godsbegrip in uiterste instantie
Prof. Van Laer stond uitvoerig stil bijl
de in dit verband meest aanvaardbare
onderverdeling der wetenschappen in
zijns- en ordeningswetenschappen. De
natuurwetenschappen bewegen zich op
een terrein der eerste groep, en wel op
een deel van de ervaringswetenschappen,
die te splitsen zijn in mens-, natuur- en
cultuurwetenschap, alle behept met een
eigen karakter van object en onderzoe
kingsmethoden. Uit een usurpatie van de
natuurwetenschappen tegenover de an
dere groepen kan maar al te licht een
afwenden van de andere geestesweten
schappen in $en eigen isolement voort
vloeien, dat voor de wetenschapsbeoefe
ning, de toepassing van haar resultaten
en de mens zelf grote gevaren meebrengt.
Van zeer veel waarde is het daarom,
dat de beoefenaren der natuurweten
schappen reeds tijdens hun studie aca
demisch gevormd worden op het terrein
der geesteswetenschappen in het alge-

Begrenzing

Bij de aanraking tussen natuurweten
schap en wijsbegeerte moet steeds de
begrenzing van de natuurwetenschap in
acht worden genomen in die zin, dat de
wijsgerige vraagstukken, veelal zo nauw
met de natuurwetenschappelijke verbon
den. niet met de natuurwetenschappe
lijke middelen, methoden en wetten wor
den opgelost, zelfs niet 'benaderd. De
wijsgerige vraagstukken moeten met
wijsgerige methoden en met hantering
der wijsgerige wetten tot een oplossing
worden gebracht, omdat slechts dan een
verantwoord beeld wordt gevormd, op
grond waarvan natuurwetenschap een
antwoord vinden kan op gerezen'vragen
in het aanrakingsvlak beider terreinen,!

Over het algemeen bestaat er, zo con.:
stateerde spr., over verband tussen na
tuurwetenschap en godsbegrip een op
merkelijke ongodsdienstigheid bij de be
oefenaren der natuurwetenschappen. Een
misschien uit het natuurwetenschappen
lijk denken op het eerste gezicht ver
klaarbaar verschijnsel, dat niettemin
voorbijgaat aan de finale probleemstel
ling over het wezen van de stoffelijke
wereld, de oorsprong en de bestaans
grond van haar wetten, kortom de uit
eindelijke vraagstukken op het gebied
der natuurwetenschappen. Het zijna-
mysterie-zelf kan slechts doorgrond wor
den door de openbaring van de boven
natuurlijke, buitenmenselijke kant.

Prof, Van Laer vatte zijn betoog samen
in het vaststellen van drie feiten: de
bescheiden plaats, ondanks onmiskenbare
grootheid, der natuurwetenschappen ln
net gehele wetenschapsgebiedde eigen
ontoereikendheid en de natuurweten
schappelijke afhankelijkheid van de wijs.
begeerte, waar het gaat om fundamen
tele verklaring van de wetmatigheden en
wezensverschijnselen, en dé uiteindelijke
begrenzing van het natuurwetenschap
pelijk terrein, waar de eis gesteld wordt
van overgave aan de openbaring.

Op deze door enige honderden predi
kanten bezochte bijeenkomst ln het Jaar
beursgebouw drong de voorzitter aan op
het wekken van het Juiste oecumenische
besef: geloofsgemeenschap met allen die
Christus zijn. Dat hoeft niet te bete
kenen water in de wijn doen, ook geen
star standpunt, maar echte, levende en
sterke oecumeniciteit

Het gesprek over de aansluiting bij
een dezer organisaties zal vooral niet mo
gen ontaarden in een stelling nemen te
genover elkander.

Ds Kuiper achtte het bijna onmogelijk
op dit moment een vrije keus te doen.
Halen we het paard van Troje binnen

Prins en Prinsessen zetten skitocht voort

rFERWIJL DE PRINS en de Prinsessen
gisteren door het mooie weer uit hun
gerieflijk Isolement in dc Jamvallei-hut
werden verlost, reden koningin Juliana
en prinses Margriet na de gebruikelijke
ochtend-skitraining van Klosters naar
Davos. waar z(j een bezoek brachten aan
het Nederlandse tbc-sanatorlum. H.M.
werd bU de hoofdingang begroet door
de geneesheer-directeur dr P. Zuidema.
die tevens Nederlands consul in Davos ls.

De Koningin maakte e
de bedden en sprak m
die opgetogen waren
wachte belangstelling v
bezoekster. Prinses Ma

rondgang langs
vele patiënten.

a de koninklijke

van een kruidenier uit Rijnsaterwoude,
die zonder de vereiste vestigingsvergun
ning zijn bedrijf ln stand had gehouden.
De echtgenote verklaarde dat nu alles
in orde was. Zij had haar middenstands
diploma, net kruiaerueradipioma en nel
tabak9diploma behaald. De vestigings
vergunning had zij gekregen, maar zij
had die thuis laten liggen. De officier
van Justitie nam aan dat de zaak nu ln
orde was en eiste een boete van 15
subs 3 dagen Verdachte werd conform
de eis veroordeeld.

Geref. Predikanten in Utrecht

„Salarieer predikanten als academici", zegt
prof. dr R. van Dijk van de VU.

(Van onze kerknieuwsredacteur)

DE GEREF. KERKEN zien zich voor een moeilijke keus gesteld: aan
sluiting bij de Wereldraad van Kerken of bij de Internationale Raad
van Kerken (I.C.C.C.). Aansluiting bij de ene, betekent verwerping van
de andere. Er is echter geen eenstemmigheid. Dit verschil van opinie zal
men niet al te tragisch moeten opvatten. Vrees voor scheuring is een hal
lucinatie. Zeker is, dat op dit ogenblik de tijd nog niet rijp is voor een be
slissing. Aldus formuleerde ds. P. D. Kuiper van Sassenheim in zijn ope
ningswoord op de jaarlijkse predikantenconferentie te Utrecht gisteren zijn
standpunt t.a.v. de oecumene.

of zullen we zelf het paard van Troje
zijn? was de schalkse vraag van ds Kui
per, die er verder op wees. dat de oecu
mene nog het beste werkt op de lange
afstand. Dikwijls lijkt het erop, dat hoe
dichter men bij elkaar woont, hoe meer
onenigheid er is. Blijkbaar geldt hier:
beter een verre vriend, dan een goede

Predikantstractementen

Het tractement van de dominee ls dik
wijls een teer punt. Zowel voor de ge
meente als voor de predikant.

Na het openingswoord van de voorzit
ter kwam de sociale positie van de pre
dikant aan de orde

Prof. dr R. van Dijk, hoogleraar ln de
sociologie aan de V.U.. die dit onderwerp
inleidde, kwam tot de slotsom, dat pre
dikanten moeten worden gesalarieerd op
het niveau van andere academici, inge
nieurs, ieraren, apothekers en artsen ln
overheidsdienst. Hij drong aan op het
instellen van een centraal fonds, waar
uit predikanten volgens bepaalde maat
staven, met tweejaarlijkse verhogingen
worden betaald

Prof. Van Dijk had crltlek op de en
quête in opdracht van de commissie»
van beheer, waarbij het onderwijzers
salaris als vergelijkingsnorm wordt ge
nomen. Alleen vergelijking met academici
achtte de hoogleraar verantwoord. D«
pensioenen van de emeriti moeten even
eens worden opgetrokken. Daar kleine
gemeenten door het predikantstractement
in moeilijkheden zouden komen, moet de
voorkeur worden gegeven aan een cen
trale regeling, waaruit en predikant én
emeriti kunnen worden betaald. Daaren
boven ware te bedingen: vrij wonen en
een toelage voor het aanschaffen van
studieboeken. Als dit alles veel kosten
met zich brengt, zal men de gemeente
moeten bewegen tot groter offervaardig
heid.

In de gisteravond voortgezette verga
dering heeft ds L. Kuiper van Amster
dam-Zuid een causerie gehouden. In het
bestuur werden herkozen de voorzitter,
ds P. D. Kuiper en de penningmeester,
ds D. Scheele (Assen). Het aantal bij
de vereniging aangesloten predikanten
steeg tot ruim 900.

De door de Vereniging aangewezen re
dacteuren van het Geref. Theologisch
Tijdschrift, prof. dr F. W. Grosheide en
prof. dr J. Ridderbos, beiden rustend
hoogleraar, werden herbenoemd.

In de vandaag voortgezette conferen
tie spraken dr A. L. Janse de Jonge uit
Amsterdam over: Psychologische vragen
rondom de zielszorg en ds G. van Duinen
uit Wassenaar over: Hedendaagse predi
king.

Heijden de praktijken van woekeraars en
de bestrijding daarvan. Sedert de geld-
schieterswet is het wel mogelijk deze
praktijken afdoende te bestrijden. Zij ko
men overigens, omdat het uitoefenen van
een geldschietersbedrijf door particulieren
aan bepaalde voorschriften en een ver
gunning is onderworpen, niet zo vaak

gens de geldende bepalingen haar Moeder
niet in het sanatorium vergezellen. Vaoi
zichtigheidshalve worden kinderen n
nooit tot het gebouw toegelaten en deze
bepaling wordt zelfs voor koninklijke
gasten niet opgeheven. Tijdens de rond
gang. die 2V2 uur duurde, heeft de Ko
ningin 190 patiënten bezocht en voor ieder
had zij een bemoedigend en hartelijk
woord.

Skitocht voortgezet

Bernhard en de
rene uit de Jam-
vallei-hut vertrokken. Vergezeld van gid
sen zetten zij gisteren hun tocht naar de
2510 meter hoger gelegen Wiesbadener-
hut voort. Onderweg werd de Dreilënder-
spitze, die op het punt van samenkomst
van de grenzen van Zwitserland en de
Oostenrijkse provincies Vorarlberg en
Tirol ligt, door het gezelschap beklommen
Tijdens de beklimming waren de twee
prinsessen met touwen verbonden met
Oostenrijkse gendarmes die hen verge
zelden. Prins Bernhard beklom alleen de
Dreilanderspitze.

Het is een dag skieën van de hut naar
Klosters. De meteorologische dienst te
Innsbruck verwachte echter voor van
daag weer nuralag.