Sportvlieger
les en de
Van Tijen nam één dag
volgende zweefde hij
4 -
ITSJIRO
HATOJAMA
riE
de
leider ran een grote natie
1955
5
VRIJDAG 18 MAART 1955
Vijt-en-twintig jaar zweefvliegen
Een minuut en twintig seconden
boren Noordwijks strand
r
Los van de grond! De heer Van
Tijen maakt hier met de Zög-
ling de eerste zweefvlucht
boven het strand bij Noordwijk,
6 April 1930.
ZES. APRIL zal het vijf-en-
twintig jaar geleden zijn, dat
j de heer J. E. van Tijen in de duinen
bij Noordwijk de historische eerste
vluchten in Nederland met een
j zweefvliegtuig maakte. Een gebeur-
tenis, waaraan vele voorbereidin
gen waren voorafgegaan.
Jaren te voren had men al met
verschillende toestellen geëxper i-
menteerd, maar het was tot dusver
t slechts gebleven bij korte sprongetjes.
De successen echter die de Duitsers
in het Rhön-gebergte met hun mo-
i torloze vliegtuigen boekten, leverden
het bewijs dat het mogelijk was, echt
te zweven.
Er werd gesproken over ongelofelijke
1 vluchten van meer dan honderd kilo
meter. Urenlang bleven de toestellen in
de lucht. Dat moest Nederland ook
I kunnen!
Eén dag les
En Nederland kón het. Eind Maart 1930
had de heer Slot, constructeur bij de
i vliegtuigfabriek Pander, zijn zweefkist,
i de Zögling,klaar en had ir W. W. E.
1 von Hemert met de heer Slot op aan-
i wijzingen van ir W. L. C. Lindenburg,
i ingenieur bij de Rijkswaterstaat, een ge
schikt terrein voor het houden van
zweefoefeningen gevonden, n.l. het strand
bij Noordwijk, waar men bij N.W.-wind
1 kon profiteren van de stijgwinden langs
de duinen.
Toen kwam echter het ontstellende be-
j richt, dat dr Van der Maas, die de eerste
vlucht zou maken, ziek was en vooreerst
niet zou kunnen vliegen! Wat nu te doen?
Wachten tot de enige zweefvlieger her
steld zou zijn, was niet mogelijk. Men
besloot dan ook het enthousiaste lid van
en verzadigd met theoretische kennis,
hunkerend deze kennis aan de praktijk
te toetsen, verliet hij de hoofdstad Zo
werd de tweede Nederlandse zweefvlie
ger „opgeleid" door de eerste enmet
De volgende dag. Onder leiding van de
heer Slot werd hard gewerkt aan de
montage van de Zögling, zodat na ander
half uur het vliegtuig dwars door de
duinen naar het strand kon worden ge
bracht. In de lij van de buitenste dui
nenrij werd krijgsraad gehouden. Er
stond een prachtige bries recht op de
kust. Ideaal zweefweer! Meeuwen zweef
den op de stijgwind langs de duinen
Twee monteurs van de Panderfabriek
groeven zich in bij de staartde kabel
werd uitgelegd en nadat de bestuurder
zijn riemen had vastgemaakt, comman
deerde hij: „Spannen!" Rustig en gelijk
matig liepen twee groepen van drie trek
kers in V-vorm met de rubberkabel
vooruit. „Lopen!" De beide monteurs
lieten de staart schieten, de Zögling
sohoof over de plank, stak zijn neus op,
de ring schoot los en vrij zweefde het
toestel nu op zes zeven meter hoogte.
De Zögling bleek goed bestuurbaar te
zijn en na nog een paar van deze spron
getjes te hebben gemaakt, had Van Tijen
er zoveel vertrouwen in gekregen, dat
hij het voorbeeld van de meeuwen wel
dacht te kunnen volgen.
Stevige handen droegen de Zögling het
duin op. Weer werden de rubber kabels
gespannen en nu planeerde het toestel
van groter hoogte recht op de zee af. Weer
naar boven voor de vijfde start. Van
Tijen stuurde behendig zijn vogel, zoals
dr Van der Maas hem bU het droogvlie-
gen had geleerd, in een boog naar de
duinen terug, tot hij in de omhoog stu
wende wind terecht kwam, draaide toen
de neus weer tegen de wind enhij
zweefde. Na écn minuut en twintig se
conden zette de vlieger het toestel weer
kunnen uitbreiden. De nieuwe clubs
schaarden zich onder de Commissie vooi
het zweefvliegen van de K.N.V.v.L.
waaruit op 4 Februari 1933 de Vak-afde
ling voor het Zweefvliegen en 8 Jun
1934 de Bond van Nederlandse zweef-
vliegclubs voortkwamen. Op 1 Januari
werden de banden met de K.N.V.v.L.I
weer nauwer aangehaald door de om-
zetting van de bond in de Vakafdeling.
Zweefvliegen, waarmee de huidige or
ganisatievorm tot stand was gekomen.
t
Monument
rpER GELEGENHEID van het
25-jarig bestaan van de Ne
derlandse zweefvliegerij zal de
heer J. E. ran Tijen, de man die
de eerste zweefvlucht in ons land
maakte, op 16 April no de alge
mene jaarvergadering van de
K.N.V.v.L. in de duinen bü Noord-
wijk op de plaats, waar de eerste
start plaats had, een monument
onthullen.
anderd. Heel merkwaardig is de ont
wikkeling van de waardering van de
heid voor het zweefvliegen. Hoewel
de oorlog in Duitsland en Polen en
later in de landen achter het IJzeren
Gordijn de zweefvliegerij op enorme
schaal werd ingeschakeld bij de werving
en selectie van motorvliegers, duürde
het in Nederland nop wel enige jaren
voordat men de waarde er van ging in
zien. Dit kwam eigenlijk pas na de
tweede wereldoorlog toen de K.N.V.v.L.
de grote order op 66 zweefvliegtuigen bij
Fokker plaatste. Overheid, Nationaal
Lucht vaart fonds en de K.N.V.v.L. zelf
verschaften het kapitaal.
Op het ogenblik is men weer een
nieuwe fase ingegaan met de uitwerking
van het tienjarenplan, dat beoogt de
omvang van het zweefvliegen in ons land
belangrijk uit te breiden.
Het is namelijk gebleken, dat de zweef
vliegerij van groot belang is voor de op
leiding van onze vliegers, zowel bij de
K.L.M. als bij de Kon Luchtmacht. Dit
tonen de volgende cijfers wel. Uit de
76 candidaten, die zich in de jaren 1951
1955 voor toelating tot de Rijkslucht
vaartschool opgaven en die allen een
zweefvliegople;ding hadden genoten,
konden ten slotte vijftig leerlingen wor
den geput, terwijl er van de 559 can
didaten zonder zweefervaring slechts 96
candidaten de selectie met succes door
stonden. Bij een Europese luchtmacht
bleek tijdens een periode van zes jaar,
dat men om honderd geslaagde leerlin
gen te krijgen, 134 zweefvliegers moest
aannemen tegen 228 niet-zweefvliegers.
Getallen die dus wel Iets zeggen.
Om zoveel mogelijk van deze onder
vindingen gebruik te maken, heeft mer
enige jaren geleden zweefvliegcursussen
voor scholieren ingesteld, waaraan slechts
geringe kosten zijn verbonden. De
sussen worden gedurende drie weken in
de zomervacanties op Teriet en enkele
andere vliegvelden gehouden.
De regering heeft voorts besloten,
de komende tien Jaren subsidies te
strekken tot een bedrag van f 4.500.000,
terwijl de K.N.V.v.L. anderhalf millioen
gulden als renteloze lening ter beschik
king heeft gesteld voor het Investeren in
vliegtuigen, lieren, hangars en werkplaat
sen. Van aanvankelijk zuiver een siport
is het zweefvliegen een waardevol ele
ment in de luchtvaart geworden.
Tienjarenplan
1954 Topjaar
Het topjaar voor de Nederlandse zx
vliegers was wel het afgelopen jaar. On
danks de verregende zomer wisten
vliegers I. de Boer (Amsterdam).
Sinds het zweefvliegen in Nederland'Koek (Arnhem) en O. Koch (Badhoeve-
zyn intrede deed. is er wel veel ver-1 dorp) het gouden brevet te halen, v
voor men een afstand van 300 kilometer
moet afleggen en 3000 meter moet stijgen.
Hiermee zijn er nu vier Nederlanders
met dit brevet. De heer Koch, die ge
zagvoerder is op de New York-lijn van
de K.L.M mag tevens als eerste Neder
lander een diamant dragen op het gouden
insigne. Hij heeft het namelijk klaarge
speeld, „op eigen kracht" boven de
Veluwe een hoogtewinst van 5800 m. te
boeken. Het aantal zweefvliegclubs werd
'gebreid tot 31 en men heeft in totaal
31.716 vluchten gemaakt, d.w.z. 4187 vlieg-
Had men in het begtn van de zweef
vliegerij slechts terreinen in de duinen
tot zijn beschikking, thans telt ons land
vijftien velden. Op alle vliegvelden, be
halve Schiphol. Leeuwarden, Volkel, De
Peel en Texel kan men vliegen. Alleen
Ypenburg is in verband met de werk
zaamheden tijdelijk buiten gebruik, maar
verwacht mag worden dat de zweef
vliegers hier in de loop van het jaar
kunnen terugkeren, terwijl de K.N.V.v.L.
tevens plannen heeft, op het toekom
stige sportvliegveld Zestienhoven een
klein streekvliegcentrum in te richten.
Op het vliegveld Eelde wordt Zaterdag
een dergelijk centrum in gebruik geno
men. Ook op het vliegveld Volkel en
het eiland Ameland zal men binnenkort
Alvorens de heer J. E. van Tijen
de eerste vlucht met een zweef
vliegtuig maakte, had hij als lid
van de bemanning van de Graf
Zeppelin al vier-en-twintig
oceaanvluchten op zijn
naam staan.
Gupa: HOUTEN STOPSEL van Ceta Bever a'
Toch is het zo
ZIJDECULTUUR UIT CHINA
6de
298) Het i» bekend, dat Europa de
tgdecuhuur van de Chinezen heeft be
kken, doordat op het einde van de
eeuw in het geheim enige corona
Khotan in WeatTurkeMan naar
intium werden gebracht. Reed» eer
had China het alfalfa-gra» en de
rank uit het WrMen ingevoerd, zo
de gesmokkelde iydr geen
hebben
rden
bet wild leeft, zgn er echter nog de
le aoorten, die wél in hrt wild we
aangetroffen, en die een bclangrgk aan
deel in de zgde-industrio leveren, wel
ke zgde dan al» „wilde* agde bekent
staat. De bekende Shantungzgde, di
door de Antheraea pernyi wordt gel.
verd, behoort daar bgv. toe. evenal
de kurumushizyde uit Japan,
.tien
gedarht hebben, er
al» China ondank
de vrijgevigheid
(Nadruk verboden)
Belgische oud-premier sprak in Scheveningen
Uitbreiding Benelux tot andere
landen bepleit
Di Kortenhorst waarschuwt voor vervanging
van wat groeide
Eén van de zes moderne gestroomlijnde Olympia's, die thans door de
zweefvliegclubs worden gebruikt.
de Aèroclub op Schiphol, de heer Van
Tijen, die als sportvlieger zeker niet al
teveel moeite met het zweven zou heb
ben. te verzoeken deze vlucht te maken.
Op 5 April togen de heren Slot en
Van Tijen naar de Amstelveenseweg 213,
het woonhuis van dr Van der Maas, die
nog steeds ziek te bed lag. Hier ontving
de heer Van Tijen een „droogvliegles"
Volendamse kleding mag
niet verdwijnen
De gedeputeerde staten van Noord-
Holland stimuleren het vormen van een
fonds om het dragen van Volendamse
kleding te behouden. Dit wordt een na
tionaal belang geacht, temeer omdat het
gevaar bestaat dat met enkele tientallen
jaren de bijzondere klederdracht speciaal
bij mannen zal zijn verdwenen. Het is de
bedoeling dat de provinciale VW, teza
men met Volendam, Amsterdam en de
provincie een stichting in het leven roe
pen. die bijdragen geeft bij de aanschaf
van een costuum. Een mannenpak kost
normaal f 340 Gedacht is aan een bijdrage
a an f 135.
rustig aan het strand neer. De eerste
zweefvlucht op Nederlands grondgebied
was een feit geworden!
Eerste clubs
Vóór deze eerste vlucht had de heer
L. A. de Lange, thans directielid van de
Rijksluchtvaartschool, al plannen uitge
werkt voor de oprichting van een zweef-
vliegclub op advies van de Kon. Neder
landse Vereniging voor Luchtvaart. Op
27 December 1929 werden deze plannen
verwerkelijkt. Toen werd namelijk be
sloten tot de oprichting van de Neder
landse ZeUvliegsport Vereniging De
Vliegende Hollander. Ook dc heer Slot
richtte een club op: de Eerste Nederland
se Zweefclub (ENZC). Deze club wekte
met vluchten langs de duinen steeds
meer de belangstelling op voor de nieuwe
sport. Al spoedig kwam men tot een
fusie met De Vliegende Hollander. De
nieuwe vereniging heette de Algemene
Nederlandse Zweefvereniging (ANZV).
In 1932 werd deze geliquideerd en wer
den hiervoor plaatselijke clubs opge
richt.
Een jaar later introduceerde de Am
sterdamse Club voor Zweefvliegen de
herstart in ons land. Dank zij deze
methode van starten heeft het zweef-
vliegèn zich tot alle delen in ons land
Wij VRAGEN UW AANDACHT VOOR
r Itsji-
Wij vragen Uw aandacht
ro Hatojama, de haaf-verlamde doch
niettemin energieke premier van Ja
pan. Toen Hatojama in November
Josjida opvolgde, was het hog lang
niet zeker, dat hij premier zou Kijven.
De jongste parlementsverikiezmgen
vei anderden dit uitzicht evenwel: de
Democraten van Hatojama behaalden
een winst van 63 zetels (van 122 tot
185) en het wordt thans vrijwel zeker
geaoht, dal Hatojama premier zal blij
ven. Binnen enkele dagen zal het
parlement hierover beslissen.
Toen Hatojama premier werd dank
zij de tijdelijke steun van de socialis
ten het hij een nieuwe maatregel
aankondigen, die ten doel had, de po
litieke zuiverheid te bewaren. Minis
ters. ode functies in winstmakende
ondernemingen hadden, moesten deze
zo spoedig mogelijk verlaten. Som
mige besluiten schokten oudere po
litici, die lang aan ..geishahuis-rege
ringen" gewend waren geweest. Vele
der officiële regeringszaken zijn altijd
afgehandeld temidden van hel com
fort en het vrouwelijke gezelschap in
de geishahuizen. Voorts werd verbo
den. dat ministers golf of mahjong
(een Chinees tafelspel) met zakenlie
den spelen.
Christelijk leider
Hatojama is (evenals Tsjang Kaï
Sjeik van nationalistisch China en
Syngmnn Rhee van Zuid-Korea) de
Christelijke Bapti9tische leider
van een voor het overgrote deel niet-
Christelijk land. ..Ik zing ongeveer 40
of 50 minuten per dag Christelijke
liederen", zo vertelde Hatojama on
langs aan een Ame
rikaanse verslaggever.
Hij gaat gemakke
lijk met mensen om,
maar niet familiaar.
Van zijn krachtige
persoonlijkheid gaat
een sterke aantrek
kingskracht uit, die bij
de jongste verkiezin
gen rijke vruchten
heeft afgeworpen. Zijn
hgis, dat zich in een
van de hoogste gedeel
ten van Tokio bevindt,
is op Westerse wijze
van steen gebouwd. De
tuin heeft grote gras
velden en is als het
zen, waar Hatojama
Slechts een klein ge
deelte van de tuin is
op Japanse wijze aan
gelegd. In de Westers
ingerichte bibliotheek
is op de tweede ver
dieping, die uitzicht
geeft op een grote
tuin, houdt Hatojama
zijn politieke vergade
ringen Hij spreekt op
zachte toon en is af
kerig van de arrogante
loon. die vele van zijr,
landgenoten menen
Hoewel hy Engels verstaat, maakt
Hatojama meestal gebruik van een
tolik. Maar als een Engelssprekende
bezoeker te uitvoerig dreigt te wor
den, valft Hatojama hem in de rede
met de woorden: „Yes, yes, I under
stand you perfectly".
De Japanse premier is dol op golf
en „go" (een Japans soort schaak
spel). Zijn ziekte heeft hem evenwel
genoodzaakt, het Westerse spel vaar
wel te zeggen. Hij loopt nu meestal
gebrekkig rond* met een of meer
wandelstokken. Niettemin ziet zijn
donkere gezicht met snor en ouder
wetse bril er nog verrassend jong uit
voor een man van 72 jaar.
De vader van de premier, dr Kazuo
Hatojama. was president van de uni
versiteit te Tokio en voorzitter van het
parlement. Hij genoot zijn opleiding
aan de Yale-univeraiteit. Zijn moeder
stichtte de Kyoritsu-universiteit voor
vrouwen. En zijn edgen vrouw ls
thans presidente van die universiteit-
De Hatojama's hébben vijf dochters
De jonge Hatojama scheen voorbe
stemd te zijn, een belangrijke post in
het openbare leven te gaan bekleden.
Nadat hij zijn studie in de rechten aan
de Keizerlijke universiteit te Tokio
achter de rug had. werd hij in de ge
meenteraad van de hoofdstad gekozen
en later ook in het parlement. Voordat
hij veertig jaar was. werd hij minister.
In de dertiger jaren werd over hem
gesproken als over de toekomstige
premier. De oorlogsvoorbereidingen
van de militaire kliek in Japan brach
ten hierin evenwel verandering. Ha
tojama werd naar de achtergrond ge
schoven en trok zich terug in zijn
landhuis an de 'bergen.
Verbannen
Nadat Japan zioh aan de Amerika
nen had overgegeven, vormde Hato
jama de Liberale partij die bij de
eerste vrije verkiezingen in het land
de meerderheid behaalde. Hatojama
werd tot premier benoemd, maar gene
raal MacArthur greep in en besloot,
Hatojama uit het politieke leven te
verbannen, omdat hij voor de oorlog
een boek had geschreven, waarin hij
Hitler en Mussolini had geprezen en
de Japanners had aangeraden, het
voorbeeld van Duitsland en Italië te
volgen.
Tevergeefs verweerde Hatojama
zich door er op te wijzen, dat hij in
hetzelfde boek zijn geloof in het par
lementaire systeem had uitgedrukt.
Dit geloof zal hij zo zegt hij thans
nooit meer prijsgeven. Zonder succes
vestigde hij er voorts de aandaoht op,
dat hij in zijn boek ook had geschre
ven, dat Hitier een leugenaar en Mus
solini een boerenjongen was.
Onlangs heeft Hatojama te verstaan
gegeven, dat hij alles wil vergelen,
wat de Amerikanen hem (in hun on
wetendheid) na de oorlog hebben aan
gedaan. En hij wil zijn politiek in de
eerste plaats baseren op vriendschap
pelijke verhoudingen met de Ver
Staten.
In het Kurhaus te Schevenlngen heeft
gistermiddag de Belgische oud-premier,
prof. rar dr J. van Houtte. voor een groot
gehoor betoogd, dat het noodzakelijk ls,
om de Benelux, nu de Europese Integratie
voorlopig tot stilstand kwam. ook tot an
dere landen uit te breiden.
Hij constateerde, tegenover deze stil
stand, in de Beneluxlanden drie niet te
onderschatten resultaten. De thuismarkt
wist zich te verruimen, het kapitaalver
keer werd vrijgemaakt en op het terrein
der handelsaccoorden traden de Benelux
landen gezamelijk op.
Een hinderpaal op de weg naar een vol
ledige economische Unie is nog steeds het
te grote verschil tussen de algemeen so
ciaal economische politiek in Noord en
Zuid. Hij stelde vooral de tegenstelling in
het licht die er. wat de landbouw aan
gaat, tussen Nederland en België bestaat
en meende, dat afschaffing van het land-
bouwprotocol een ramp zou betekenen
voor de Belgische land en tuinbouw.
De kostprijsverschillen ln vele sectoren
van de landbouw zijn namelijk nog aan
zienlijk.
De beperktheid van de Beneluxmarkt
en zijn samenstelling maken het onmoge
lijk een zekere integratie te bereiken, die
wel doorgevoerd zou kunnen worden op
een ruimere markt. Een zwak punt in het
Beneluxgebouw noemde de Belgische
spreker het feit, dat België en Neder
land landen zijn. met grotendeels dezelf
de hoofdproblemen: werkverschaffing in
gebieden met snelle groei van de bevol
king, zoek naar afzetgebieden voor toe
nemende productie van landbouw en In
dustrie en de noodzaak daarvoor van ex
port. „Is de Duitse landbouwmarkt niet
voor de Beneluxlanden open te stellen?"
vroeg hij. De wanverhouding tussen het
Nederlandse en Belgische prljzennlveau
zal gemakkelijker opgeheven worden,
wanneer het Nederlandse loonpeil de ten-
denz zou vertonen, aangetrokken te wor
den tot het Europese. De stijging van de
Nederlandse prijzen noemde de heer Van
Houtte gunstig voor België. Er zou nog
minder dispariteit zijn. indien het Neder
landse loonpeil werd vervangen door het
Zouden deze beschouwingen reeds moe
ten voeren tot een Europees gerichte ge
meenschappelijke politiek, het feit, dat de
Benelux een taak heeft tegenover Euro
pa. noemde de heer Van Houtte als vol
gend argument. Hij bepleitte een douane
unie, waartoe een voorstel gedaan moet
worden aan alle O.E.E.S.-landen. In de
vrijhandelszone zouden de douanerech
ten geleidelijk moeten worden afgeschaft
en een vrijmaking van het handelsver
keer tot 100*'. zou geleidelijk moeten wor
den bereikt.
Kan van de Benelux een initiatief uit
gaan voor het scheppen van een ruime
Europese vrijhandelszone, dan zouden
Internationale bescherming
van vogels
In October 1950 heeft te Parijs een In
ternationale conferentie plaats gehad om
te komen tot een internationaal verdrag
tot bescherming van vogels. Weliswaar
bestond reeds zo'n verdrag, doch dit stam
de uit 1902 en was verouderd.
Thans hebben dc ministers Luns en
Beyen het nieuwe verdrag ter al dan niet
stilzwijgende goedkeuring van de Tweede
Kamer voorgelegd. De inhoud er van: De
in het wild levende vogels worden be
schermd. ten minste ln de broedtijd, alle
zeldzame soorten het gehele jaar. Ge
streefd zal worden naar afschaffing of be
perking van het gebruik van middelen tot
het massaal doden of vangen van vogels.
Niettemin zullen vogels gedood mogen
worden ter bestrijding van schade, mits
niet de soort wordt uitgeroeid.
Tegen olie op zee
Minister Algera heeft een commissie
ingesteld, die moet onderzoeken wat er
gedaan moet worden in belangrijke zee-
'lavens, reparatie-havens en aan boord van
schepen i.v.m de voorechriften van het
pas gesloten internationale verdrag ter
voorkoming van verontreiniging van de
».ee door olie.
De commissie zal dit probleem doorlo
pend in studie houden en practische
maatregelen aanbevelen. Voorzitter is de
heer C. Moolenburgh, inspecteur-generaal
voor de scheepvaart.
onze drie landen niet alleen aan Europa,
maar ook aan de Benelux een grote dienst
hebben bewezen, zo besloot hij.
De voorzitter van de Tweede Kamer,
dr L. Kortenhorst, sprak een dankwoord.
Daarin gaf hij uiting aan zijn verwachting,
of het plan van de heer Van Houtte.
om de Benelux een Europese uitbreiding
te geven, niet zou betekenen: een vervan
ging van de Benelux. „Het zou niet juist
zijn, als wij onze problemen daarin zouden
oplossen" aldus de Kamerpresident. Een
Europese douane-unie duurt zeker weer
10 jaar. Mensen, die 48 jaar oud zijn. zien
daar nog wel vrucht van. „Maar wij, die
de zestig naderen, willen ook wel de ver
vulling van onze Idealen zien." zo besloot
dr KortenhtVst. daarbij doelend op het
feit, dat de spreker juist gisteren zijn 48ste
verjaardag vierde en deswege door de vele
honderden belangstellenden, hartelijk ge-
huldig werd.
Omstreden
publicatie
Wat is het nut van de publicatie van
de geheime documenten betreffende de
Jalta-conferentie van 1945, waartoe de
Ver. Staten gisteren zijn overgegaan?
In internationaal opzicht is zij van geen
enkel belang. Het tegendeel is eerder het
geval: de publicatie had in dit opzicht
beter achterwege kunnen blijven. De eni
gen, die profijt kunnen trekken van het
onthullen van de geheime besprekingen,
zijn de communisten en de leiders der Re
publikeinse partij in de Ver. Staten, aan
gezien de documenten thans definitief
bevestigen, hetgeen reeds lang een bang
vermoeden is geweest: het falen van de
Democratische president Roosevelt in de
onderhandelingen met zijn geslepen bond
genoot Stalin.
Al geruime tijd Js er ln de Ver. Staten
een openlijke strijd aan de gang tussen
Republikeinen en
Democraten over de
vraag, of president
Roosevelt inder
daad verantwoor
delijk kan worden
gesteld voor de ca
tastrofale ontwikkeling in Europa en het
Verre Oosten, sinds Duitsland en Japan
verslagen werden. De Republikeinen wer
pen de Democraten voor de voeten, dat
Roosevelt onnodig enorme concessies aan
Stalin deed. De Democraten stelden hier
tegenover, dat Roosevelt niets laakbaars
deed, maar dat alles de schuld van da
Russen is, die alle internationale accoor-
den na de oorlog met voeten hebben ge-
Uit de publicatie blijkt thans, dat zowel
de Republikeinen als de Democraten ln
zekere mate gelijk hadden. Roosevelt ver
trouwde teveel op Stalln en trachtte teveel
Engeland en ln het bijzonder Frankrijk
te negeren. En de Russen h»bben zich In
derdaad niet aan de afspraken uit de oor
log gehouden. Maar dat was te voorzien
geweest. Churchill heeft ln de kritieke
oorlogsjaren vaak genoeg voor dit gevaar
gewaarschuwd.
Terecht vraagt men zich evenwel met
name in Engeland af, of het op het
huidige ogenblik niet onverantwoordelijk
is geweest, tot publicatie van de geheime
documenten over te gaan, temeer, waar
dit onthullen van geheimen naar het
schijnt slechts moet dienen om de positie
van de Republikeinse partij bij de Ameri
kaanse presidentsverkiezingen van vol
gend Jaar reeds bij voorbaat te versie-
Oude veten worden in de documenten
opnieuw opgerakeld en kunnen ln Enge
land en Frankrijk veel kwaad doen.
De Brits-Amerikaanse betrekkingen, die
de laatste jaren toch al niet bijzonder
waren, kunnen er opnieuw door In gevaar
worden gebracht. En In Frankrijk, waar
de regering van premier Edgar Faure
ernstige pogingen doet om de Parijse ver
dragen door een onwillig parlement te
doen aanvaarden, kan de publicatie ver
schillende twijfelaars er toe brengen, hun
stem aan de voor Europa zo belangrijke
verdragen te onthouden.
Resumerende: de publicatie dreigt de
eenheid in de vrije wereld nog meer te
verstoren dan ai het geval was. Om die
reden alleen al had zij achterwege moeten
blijven.
