Jlicuwe fciitsrlje (Courant ae 3rote opschudding in het Westen over publicatie Nieuwbouw hervat K.L.M.-directeur verwacht halvering passageprijs ZE ZIJN ER WEER! Stappen in petto om boeven terug te krijgen Ook Bonn ratificeert Bulthuis VRIJDAG 18 MAART 1955 BUREAUX: Steenslraat 37. Directie, Redactie. Abonnementen- en Advertentie-afdeling: TeL 31441. Poetrekening: 58936. ABONNEMENTEN: 6.40 per kwartaal; 2.15 per maand; 0.50 per week. ADVERTENT1ÊN: 0.18 per millimeter. (Bij contract belangrijke korting). Vijf en dferligste jaargang No 10298 ir: Dr. E. D1EMER Chef-Red.: H. W. I. ENSERINK CHRISTELIJK-NATIONAAL DAGBLAD Voor Leiden en Omstreken .Staatoastlcb l« ahffcleoen mgn hert la feghcnspoct" DE DOCUMENTEN VAN JALTA Londen, Parijs onaangenaam getroffen door voorstellen van Roosevelt (Van onze correspondenten) PARIJS/LONDEN/WASHINGTON. 17 MAART DE PUBLICATIE van de geheime Jalta-documenlen heelt in politieke kringen van het Westen grote jpschudding veroorzaakt. Een woedende premier Churchill verklaarde in het Lagerhuis, dat de docu- nenten „vanzelfsprekend de Amerikaanse versie zijn »n niet een officieel verslag, waarover de betrokken mogendheden het eens waren". Zelfs de uittreksels in de pers bevatten volgens Churchill ernstige onjuist heden. De premier gaf toe, het Amerikaanse rapport nog niet te hebben gezien. Hij bevestigde, dat de BrilGe regering zich niet tegen de publicatie heeft ver zet, doch voegde hieraan toe, dat Londen de open baarmaking wel ongewenst achtte. Nu het toch is ge schied. blijft al het gepubliceerde geheel voor Ameri kaanse rekening, aldus Churchill. Londen Churchill uitte in felle bewoordingen Ijn critiek aan het adres van het Ame- •ikaanse ministerie van buitenlandse za ten. „Als een te vroege publicatie van Jeheim overleg gewoonte wordt, dan be tekent dit niet bepaald een bevordering Ier vrije uitwisseling van standpunten, so meende de premier. In het rapport worden Churchill de volgende woorden in de mond gelegd: de Polen kunnen rnjj niets sche lenChurchill zei hierover, dat hij 3e suggestie welke uit deze woorden spreekt, niet aanvaardt „Mijn reputatie tijdens de oorlog en thans toont geloof ik wel duidelijk aan, welke sympathie ik gevoel voor het Poolse volk en zijn lot gevallen na de conferentie van Jalta". Churchill zag slechts deze oplossing voor deze „verwarrende Amerikaanse publicatie": een eigen, Britse lezing van de conferentie. Hü wilde daarmee ech ter wachten, tot hij de Amerikaanse do cumenten heeft bestudeerd. In Londen Is men met name onaange naam getroffen door Roosevelts voorstel, Korea onder internationaal beheer te stellen, doch zonder Engeland. Roosevelt wilde de verantwoordelijkheid voor Ko rea geheel in handen leggen van China, de Sowjetunie en de Ver. Staten. Naar Genève Prof. Bakker dii. Europees atoomonderzoek Prof dr C. J. Bakker, hoogleraar in de experimentele physica aan de gemeen telijke universiteit te Amsterdam en di recteur van het instituut voor kern- physisch onderzoek aldaar, heeft de be noeming tot directeur van het Europese laboratorium voor kernphysisch onder zoek te Genève aanvaard. Taptoe-Delft van 10 dagen Washington Ook Dulles, de Amerikaanse minister in buitenlandse zaken die voor de pu blicatie van de documenten verantwoor delijk ls, heeft zich gisteren kwaad ge maakt. Voor zijn vertrek naar Canada verklaarde hij tegenover verslaggevers, dat de strijd over de conferentie van Jalta vermoedelijk door alle eeuwen zal voortduren. Toen verslaggevers hem echter vroegen, waarom hü tot publicatie overgegaan, werd de minister boos. een rood hoofd van woede deed Dulles een stap in de richting journalisten, stak zijn kin naar op bijtende toon: „Ik ben hier niet gekomen om daarover te spreken!' President Eisenhower heeft gisteravond verklaard, de documenten nooit te heb ben gezien en er nimmer over te zijn ge raadpleegd. Zowel senator Knowland als McCarthy drongen aan op ongeldigverklaring de besluiten van Jalta. Volgens Ameri kaanse bladen is de verkiezingsstrijd reeds opgelaaid naar aanleiding van do publicatie. De democraten stellen, dat de republikeinen de volledige verantwoor delijkheid dragen voor de gevolgen, de schade, die de publicatie het Amerikaans prestige in de wereld kan aandoen. De republikeinen voeren aan dat het pu bliek het recht heeft te weten, i Jalta is besproken en wat er de gevolgen in zijn. Mevrouw Roosevelt verklaarde, dat haar man, indien hij nog leefde, nooit de documenten voor publicatie zou heb ben vrijgegeven. litici van oordeel, dat de publicatie een stimulerende werking zal hebben. Zoals gemeld, zijn er in Jalta gering schattende opmerkingen gemaakt ovei Frankrijk. Alleen door deelneming aar de Westeuropese Unie kan Frankrijk zijn verloren prestige terugwinnen, zo meent De Fransen vernamen met wrevel het geheime voorstel van Roosevelt (aan Stalin), Indochina niet aan de Fransen terug te geven, doch dit gebied onder ternationaal beheer te plaatsen. Parijs Ook in de Franse hoofdstad heeft de publicatie haar terugslag gehad. Hier is men van oordeel, dat ze op een zeer gelegen ogenblik is gekomen: aan vooravond van de behandeling der Pa- rijse accoorden in het parlement. Ander zijds zijn sommige vooraanstaande po- Moskou: Churchill loog! Radio-Moskou heeft gisteren verklaard, dat Churchill de gang van zaken bij het diplomatiek contact tussen Londen en Moskou in '54 heeft verdraaid. Churchill deed 't voorkomen, aldus de radio, dat een twee-mogendhedenconferentie geen door gang kon vinden door de weigering van Molotof. In feite heeft Churchill zijn eigen voorstel verworpen door te verklaren, dat Molotofs voorstel tot een grotere confe rentie zijn plannen doorkruiste, aldus dt Vragen aan minisfer Stat Weet NAVO van Britse en Franse H-plannen? Het Tweede-Kamerlid Goedhart (Soc.) heeft minister Staf schriftelijk gevraagd of het besluit van de Britse en Franse regering om de productie van de water stofbom ter hand te nemen na en in overleg met de N.A.V.O. genomen werd. Zo niet, moet men daaruit dan conclude ren, dat Groot-Brittannië en Frankrijk hun beslissing op nationale overwegingen hebben genomen en dat de hoge bedra gen. die uitvoering van het genomen be sluit vordert, de andere militaire presta ties dezer landen wellicht op ongunstige •ijze zullen kunnen beïnvloeden? Acht de minister het niet wenselijk, zo wordt ten slotte gevraagd, dat besluiten van N A.V.O.-partners, die van belang rijke invloed op de gemeenschappelijke verdediging kunnen zijn, van tevoren in de daarvoor geschikte N.A V.O.-organen ter sprake komen en daarbij op hun nut voor de gemeenschappelijke zaak beoor deeld worden, en is 'hij bereid, dit stand punt te bestemder plaatse te bepleiten Nieuw lichtpuntje voor konstabel Fonteijn Nadat hij bij de Tweede Kamer verzoekschrift indiende Al sinds 1935 stelt de gewezen sergeant- konstabel van de Kon. Marine A. H. F. Fonteijn. die z.i. ten onrechte wegens asthma werd ontslagen, pogingen in het werk. rehabilitatie te verkrijgen. Zijn laatste stap was een verzoekschrift aan de Tweede Kamer De Tweede Kamer is van mening, dat niet gebleken is. dat het ontslag niet op goede gronden heeft berust of onbillijk is geweest. Niettemin wil een van de Ka merleden tot de minister van marine nog de vraag richten, of deze bereid adressant wederom in dierfst te nem waar vaststaat, dat de heer Fonteijn heden ten dage met aan asthma lijdt- Herders op stelten in Parijs Twee eskaders van tezamen zestien Thunderjets van de Noorse lucht macht brachten een bezoek aan de R.A.F.-vliegbasis te North Weald in het Engelse graafschap Essex. De straalmotoren maakten zo'n herrie, dat de kinderen, die nieuwsgierig kwamen kijken de oren moesten dichthouden. Wanneer de minister van Oorlog het gemeentebestuur van Delft er hun goedkeuring aan hechten, zal het mili tair muziekfeest „Taptoe Delft", dit jaar beginnen op Zaterdag 20 Augustus en 9 tot 10 dagen duren. De Bianca bij Noorwegen op stenen gelopen De Nederlandse kustvaarder Bianca is in de Ulvesund (Noorwegen) op de stenen gelopen en kreeg lekkage in het ruim. Het schip ligt nu te Maldoe en wacht op duikeronderzoek, waarna het door middel van het in werking stellen van twee scheepspompen voor reparatie naar Bergen zal opstomen. Rattenleger roofde 250 kuikens Gisteren kwam de landbouwer J. Camps te Oostrum tot d- onaangename ontdek king, dat zijn uit 250 stuks bestaande kui kenstapel verdwenen was. Het bleek, dat een leger ratten aan het werk wa weest.. De 250 kuikens werden alle zogen onder de betonnen vloer va kippenhok gevonden Koude douche Over vijftien jaar (Van een onzer verslaggevers) In 1970 zal er drie keer zoveel lucht verkeer zün als nu en K.L.M. is stel lig van plan mee te doen. De opmars van de wetenschap naar verbetering van de liegtuigen is in volle gang. Binnen af zienbare tyd zullen er toestellen zün, die liegbereik hebben van tien duizend kilometer en die de passagiers voor dc helft van de huidige prijs met een snel heid van negenhonderd kilometer ver- Dit vertelde de heer I. A. Aler, presi dent-directeur van de K.L.M., gisteren in zijn in Den Haag gehouden inleiding voor leden van het Nederlands Verkeers- instituut. De wetenschap zoekt naar verfijning, naar slankere vleugels, gladder oppervlak en verbetering van de stroming van de lucht om de vleugel, waardoor de ben zinevoorraad geringer dan thans kan zijn en de verhouding tussen de brand stofvoorraad en „betalende lading" ders wordt. Het volgend Jaar. als de met vleugel tiptanks uitgeruste nieuwe Super Con stellations het traject Amsterdam-New York zonder tussenlanding kunnen af leggen, zal die Super Connie twee keer zoveel brandstof als lading meenemen. In 1954 is twee-en-zestig procent van alle reizigers, die in dat jaar tussen Noord- Amerika en Europa hebben gereisd, per schip gegaan en maar acht-en-dertig procent per vliegtuig. Een Ion te weinig aan fiscus betaald Tegen de 62 jarige confectiefabrikant A. t. v. L. uit Zandvoort en de 49-jarige boekhouder J. v. H. werd te Haarlem resp. jaar en drie maanden geëist. De Zandvoorter had over Mei 1952 tot De cember 1953, 98.000 gulden te weinig aar omzetbelasting betaald. Hij was confectie fabrikant en voerde grote orders voo) overheidsinstanties uit. De boekhouder moest zich verantwoorden omdat hij de aangiftebiljetten mede had ondertekend. De bekende linkse DAMESKOUSEN met loodje 1.95 Natuurlijk bij Wellicht kent u dit beeld nog vit uw aardrijkskundeboek je: herders uit Les Landes op hun typische, hoge stelten. Alleen was de achtergrond dan anders. Men zag uitgestrekte velden, waarin grote kudden schapen graasden. Deze zonderlinge foto werd genomen in Parijs, waar de her ders de tiende verjaardag van een nationale vereniging meevierden. Op de achtergrond de Are de Triomphe. HAARLEMMERSTRAAT 172 - 174 - 179- HERENSTRAAT 9 Per ons 6 tot 12 cent THEE MINDER DUUR Gisteren zijn de theeprUzen voor de verbruiker verlaagd met 6 tot 12 cent per pakje van 100 gram. De theesoort van f 1.25 per ons büv. zal vrü algemeen In prijs \-erlaagd worden tot f 1.15. De theeprij9 was de laatste maanden zeer opgelopen en daardoor waa het ver bruik gedaald. Gisteren meldden we. dal de theeprijzen op de Amsterdamse veiling flink waren gezakt. Ruim de helft van de partijen werd opgehouden. De prijzen liggen in Amsterdam beneden die van de buitenlandse markten. Gaza-incident in de Veiligheidsraad De Veiligheidsraad der Ver. Naties is gisteren begonnen met de behandeling van het incident te Gaza. waarbij 38 Egypte- naren en acht Israëliërs sneuvelden. Ge- neraal-majoor Burns, chef der bestands- commissie. vermeed zorgvuldig, partij te kiezen. Hij adviseerde, de oorzaken van de spanning aan dc Israëlische grenzen vast to stellen en die oorzaken weg te nemen. De zitting werd verdaagd tot de volgende week. Echipaar Schlitter blijft vreemd handelen Dr Schlltter, de Westduitse diplomaat die tegen de wil van Adenauer naar Lon den is-teruggekeerd, gedraagt zich steeds onbegrijpelijker. Gistermiddag probeerde Schlitter tever geefs. een samenkomst te organiseren met ambtenaren van het Britse ministerie van buitenlandse zaken. Kort daarop weigerde hij echter „wegens ziekte" de Westduitse ambassadeur te otnmoeten. Dr Schlitter heeft nog geen antwoord gegeven op het telegram van Adenauer waarin hem wordt bevolen, onmiddellijk aar Bonn terug te keren. Zoals gemeld, werd het echtpaar Schlit ter uit Londen teruggeroepen nadat me- ouw Sphlitter zich laatdunkend over de itten had uitgelaten. Tot ieders ver bazing keerde het echtpaar dezer dagen plotseling weer naar Londen terug. Naar later bleek, zonder medeweten van Ade- De zeven van Breda Kans op arrestatie van oorlogsmisdadiger Borgers binnen mogelijkheden (Van onze Parlementsredacteur). De pogingen om ook de laatste nog niet gearresteerde uit Breda ontvluchtte oorlogsmisdadiger (Borgers). die met zes anderen op Tweede Kerstdag 1952 ae benen nam en naar West-Duitsland un- weck, te pakken te krijgen worden voort gezet. En volgens de inlichtingen, die minister Donker heeft zijn de vooruit zichten hierop niet ongunstig. (Van een correspondent) BONN, 18 MAART De Westduitse Bondsraad (Eerste Kamer) heeft hedenmorgen met 29 tegen 9 stemmen (Saksen en Hessen) het gehele complex der verdragen van Parijs bekrachtigd. President Heuss behoeft er alleen nog zijn handtekening onder te zetten, dan is de gehele ratificatieprocedure vol tooid. De Parijse accoorden herstellen o.m. de Westduitse souvereiniteit en houden een Frans-Duitse overeen komst in ten aanzien van het Saar- gebied. Tot nu toe hebben Engeland, Italië en We9t-Duitsland de Parijse ver dragen bekrachtigd. Filty-lilty Volgens de door statistici opge maakte verwachting zal het vervoer van reizigers over de Atlantische Oceaan in 1960 door de scheepvaart en de luchtvaart gelijkelijk worden gedeeld. In antwoord op vragen deelde de heer Aler mede, dat men bij de K.L.M. wel eens beducht is, dat de plannen voor het nieuwe Schiphol niet tijdig klaar zijn. Als Schiphol na 1960 niet de nieuwe vorm heeft die dan nodig is voor het luchtverkeer, zou een gevaarlijke situatie kunnen ontstaan. De heer Aler gewaagde van een stro ming in Amerika, die zich afvraagt of de helicopter nog tot wasdom zal komen. Dit proces wordt door de K.L.M. met grote belangstelling gevolgd. Olie te duur? Concerns: Neen! Dr Ph. J. Idenburg zal V.N. adviseren (Var een onzer verslaggevers) Dr Ph J. Idenburg, de directeur-gene raal van het Centraal Bureau voor de Statistiek, zal over ongeveer een maand naar New York vertrekken om de Ver enigde Naties te adviseren omtrent de koopkracht van de verschillende valuta ten opzichte van de dollar. Dr Idenburg ls lid en ex-voorzitter van de statistische commissie der Verenigde Naties Het CBS. heeft een uitstekende naam op internationaal statistisch gebied Dr Idenburg zal vermoedelijk ongeveer drie weken wegblijven. Maak het Uzelf gemakkelijk door het abonnements geld voor het 2e kwartaal 1955 ad 6,40 vóór 1 April a.s. op onze giro-rekening 58936 te storten. Di» voorkomt U geloop aan de deur en vergemakkelijkt onze administratie. Betalingen kunnen eveneens ge schieden aan onze loketten Steen straat 37. Wilt U bij betaling vooral opgeven het juiste adres waar de krant wordt bezorgd? Bij voorbaai hartelijk dank voor Uw med* werking. Adm. Nieuwe Leldsche Courant Tengevolge van afspra ken tussen acht aardolie concerns betalen de Westeuropese afnemers (ook de Nederlandse) veel te hoge prijzen voor olie uit het Midden-Oos ten. Aldus wordt ver klaard in een rapport van de economische V.N.- commissie voor Europa (de E.C.E.) waarvan wij gisteren reeds melding maakten. De grote oliemaat schappijen worden er tn het rapport van beschul digd, een prijskartel- systeem waarbij e> Socony Vacuum Oil Com pany, de Anglo Iranian Oil Company, de Gulf Oil Corp. en de Compag nie Frangaise des Petro- les. De prijs die in Europa tie pryzen op de Europese markt aanzienlijk te lagen zonder dat dit delige gevolgen zou heb ben voor de verdere ont wikkeling van de produc- e olie Midden-Oosten de productie kosten 30 dollarcent be dragen, verkocht wordt voor 1.75 dollar. De ruwe-olieproductie en de raffinage bevinden zich voor het leeuwen deel in handen van acht grote maatschappijen vijf Amerikaanse en drie Europese, zo wordt in het rapport verklaard. Deze maatschappijen worden afzonderlijk ge noemd. Het zijn: de Royal Dutch-Shell groep, de Standard Oil Co. New Jersey), de Standard Oil Company of California, de Texas Company, de betaald wordt voor de olie uit het Midden-Oos ten, is gebonden aan die van de Ver. Staten, waar de productiekosten hoger liggen, aldus het rapport. In het rapport worden de netto-winsten, in 1954 door de Amerikaanse Aramco Oil Company in Saoedi-Arabië gemaakt, geraamd op ongeveer 425 millioen dollar bij een totale productie in dal jaar van 300 millioen va ten. Dat betekent een netto-winst op ieder val van omstreeks 1.40 dol lar op een verkoopsprijs van 1 dollar 75. De grote marge welke bestaat tussen de prijzen en de productiekosten in het Midden-Oosten, moet het mogelijk maken de Drie Amerikaanse olie- maatschappijen hebben gisteren commentaar ge geven op dit rapport. De Standard Oil of New Jersey verklaart, dat het een aanval vormt op de in het Midden-Oosten werkende oliemaatschap pijen en gebaseerd is op onjuiste of opzettelijk hiervoor uitgezochte tistische gegevens. Reeds bij een vluchtig doorle zen van het rapport stuit men op grove fouten, zegt men. Volgens de Texas Oil Company bevat het rap port een aanbeveling voor één of andere i van internationalisatie der olie-industrie, doch de Texas Oil gelooft in de basisbeginselen vc vrije onderneming e concurrentie. De president vat Socony Vacuum Oil Com pany zei, dat de sa' stellers van het rapport toegeven, dat veel hun conclusies gebaseerd zijn op veronderstellin gen en niet op feiten. Subsidie gevraagd Moet het Rijk mede de schoolmelk betalen? De Vereniging van Nederlandse Ge meenten heeft bij minister Suurhoff be pleit dat ook het Rijk subsidie zal geven het verstrekken van schoolmelk. De melkprijsverhoging wordt wel voorlopig opgevangen door een subsidie van bedrijfschap voor zuivel, maar het be schikbaar gestelde bedrag is slechts Pasen toereikend. Een verhoging van ouderbijdrage (met 5 cent per liter) zal het verbruik te veel doen dalen. Thans it het aantal deelnemende kinderen geleidelijk toe. De vereniging acht het niet juist, de gemeentekassen met nieu' uitgaven hiervoor te belasten. Oproepkaarten verstoren Surinaamse verkiezingen De Surinaamse regering heeft een pro test van de coalitie van de NPS (natio nale partij Surinam» en van de Verenig de Hindostaar.se Partij ontvangen, over de voorbereiding van de op 29 Maart as. te houden verkiezingen. Het drukken der biljetten in een bepaalde kleur en d< aanbesteding was verzorgd door eer drtikkerlj. waarvan- politieke tegenstan ders van de coalitie eigenaar waren. Bo vendien. zo meende het statenlid va Verenigde Hindostaanse Partij, kon het op de ooroepkaarien voorkomende stem pel gemakkelük worden vervalst. Als bewijs werden negen ongestempelde kaar ten getoond. Het lid van de Indonesische partij die tot het eenheidsfront behoort, noemde de actie van coalitie een gevolg van vrees voor de uitslag van de ver kiezingen. Hij meende dat op de verkie zingen voldoende contróle bestaat ore eventue.c onregelmatigheden te voor Inmidnels vernemen wij dat de Suri naamse Staten met 11 stemmen tegen en twee onthoudingen een motie hebben aangenomen, waarin wordt aangedrongen op strengere contröle-maatregelen bij de verkiezingen V.N.S. bestelt schip in Hamburg De Howaldtswerke te Hamburg heeft van de Verenigde Nederlandse Scheep vaartmaatschappij te 's-Gravenhage op dracht gekregen tot het bouwen van enkelschroefmotorvrachtschip. Het een zusterschip worden van de in aanbouw zijnde Zulderkerk en de Zonnekerk en heeft een draagvermogen van 11.850 ton. Het schip zal ln Februari 1957 ln de vaart •vorden genomen. Aldus verklaarde gistermiddag minister Luns in de Tweede Kamer tijdens de In terpellatie van de heer Wagena.ir (comm.), gewijd aan wat er al zo gedaan ls om de zeven misdadigers weer ln Nederland te krijgen. Ook de bewindsman vond de gang van zaken allesbehalve bevredigend, maar uitvoerig legde hij uit, welke pogingen allemaal zijn ondernomen om ae „boe ven" uitgewezen dan wel uitgeleverd t* krijgen. De moeilijkheid is vooral ont staan door de uitspraken van de lagere Duitse rechterlijke macht, die concludeer den zeer tot ongenoegen van de rege ring' te Bonn tot de Duitse nationali teit van de betrokkenen. Hierdoor werd de Westduitse regering gebonden, omdat zij niet over de nationale wetten mag heenstappen. Door een wet. die 23 Febr. van kracht ls geworden, is komen vast te staan, dat ln den vervolge het ln Duit se dienst getreden zijn gedurende de oor logsjaren niet meer op zich zelf voldoende is voor het bezit van de Duitse nationali teit. Er Is geen reden om te twijfelen aan de goede wil van de Westduitse regering, maar wel kan gezegd worden, dat op lager niveau niet altijd de medewerking ls gekregen, die verwacht had mogen wor den. De Nederlandse regering heeft ge?n stappen nagelaten en zei ze ook niet na laten teneinde te bereiken, dat de ont vluchtte misdadigers hier te lande hun gerechte straf zullen uitzitten. Bij het Internationale Gerechtshof kan de zaak niet aanhangig worden gemaakt omdat de Bondsrepubliek zich niet aan de Juris dictie van dit Hof heeft onderworpen. De regering heeft nog wel stappen 'n petto, maar minister Luns vond het niet opportuun, zich hierover ln het openbaar uit te laten. Op verzoek van de heer Wagenaar werd de tweede termijn van zijn interpellatie pas vanmiddag gehouden. (Advertentie) BESHIR-SMYRNA 'n Kwaliteitskarpet 125x 180 ƒ133.— 200 x 300 ƒ350.— 225 x 325 422.— BOTERMARKT 23 TELEFOON 20854 WEERBERICHT Koude houdt aan krimpend naar Westelijke rlehtingen. Vannacht lichte en plaatselük matige vorst, morgen overdag tempera tuur enkele graden boven nul. (Opgemaakt te 10 uur). ZON EN MAAN Zaterdag: zon 6.50-18 52. Maan 4.32- 13.25. Op 24 Maart N.M.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1955 | | pagina 1