Vermalen tanks de Vliehors en
de broedende vogels?
Eiland aan rand ran de
zich over de nabije
wereld beraadt
toekomst
Illusie en
werkelijkheid
't Zit vast vaster met VELPAFIN
Goggomobileen auto die beslist
niet kan kantelen
s
VHIIDAG 4 MAART 1955
DREIGING OVER VLIELAND
(Van onze §-redacteur)
AN DE RAND van de wereld ligt Vlieland, Zijn kusten rijzen, hoog en
stijl, wit blinkend als de krijtrotsen van Doverop uit de, met ijsschol-
len bedekte Waddenzee. Op de flanken van de duinen ligt sneeuw tussen
donkere dennebomen. De vuurtoren, die boven op het duin staat, is rood.
Hij geeft in de nacht een nadrukkelijk aangloeiend licht.
Zevenhonderd -mensen wonen in de winterdag in de ene straat, die het
dorp vormt. Zevenhonderd mensen, min vijf-en-twintig kinderen, die des
Maandags naar de vaste wal gaan, om er te leren en die Vrijdagavond met
de boot weer thuisvaren.
de tien hotels, vijf kampeerhulzen. het c
flatbedrijf; bij de 66 kamerverhuurders
in de honderd zomerhuisjes, timmert m
schildert men. wordt behangen en v*
bouwd en is men voorts druk bezig om
waterleiding vorstvrij te houdenl
En intussen schrijft elke eilandbewoner,
die een pension heeft en dat zijn
bijna allemaal, een brief naar de gasten
aan de vaste wal. Mét de boodschap, dat
het hen aangenaam zal zijn, om van zoveel
tot zoveel Augustus de familie, als van
ouds, te herbergen.
De heer M. Cupido van pension Zee
zicht. die zeventig gasten kan bergen, zit
nu al helemaal vol. En zijn schoonmoeder
vergaat het evenzo. J. J. de Leeuw,
secretaris van de VVV Vlielands Belang,
de waard van het Hotel De Wadden staat
er net zo voor. Zowel administratief als
practisch zit Vlieland het hele jaar voll
"TJE WENSDROOM van de Oostenrijkse
pacifiate. Bertha von Suttner, die n
1889 met haar roman „Die Waffen nieder"
eon internationaal eucces oogstte, is geen
werkelijkheid geworden. Zij verwierf de
Nobelprijs voor de vrede en hoevelen na
haar. De mensheid staat voor een be
angstigende bewapenins wed loop. al doet
zich de kreet om ontwapening nog even
heftig horen als in de tijd van Bertha von
Suttner. Ontwapening heeft slechts zin
als geen mogendheid een ..voorsprong"
behoudt en dan dient die ontwapening zo
wel de conventionele als de kernwapens
te betreffen.
President Eisenhower heeft zo juist ont
huld. dat het problematisch is of het
Westen nog lang een
voorsprong zal kun
nen behouden op het
gebied van atoom-
en waterstofbommen.
En Rusland schreeuwt
van de daken, op
atoomgebied zelfs verder te zijn. Churchill
acht de Chrietelijke vrije wereld hoogstens
beveiligd voor een periode van vier Jaar.
Vandaar dat hij nogmaals met klem be
toogd heeft, dat zowel atoomwapens als
conventionele wapens voor de beveiliging
van het Westen noodzakelijk zijn. De
Britae minister Eden heeft te New Delhi
gezegd, dat de ontwikkeling der modern
ste wapens de schaal naar de vrede
«chijnt te doen overslaan, want alle landen
zijn thans even kwetsbaar. Slecht* een
krankzinnige, aldus Eden, komt op de
gedachte het atoomwapen te gaan hante
ren. Men ziet, hoe verdeeld de meningen
zijn.
Men kan de huidige, geheime conferén-
tie te Londen, waaraan Amerika. Canada.
Frankrijk. Engeland en Rusland deelne
men. beschouwen als een nieuwe toets
steen voor de oprechtheid der leiders van
het Kremlin. De subcommissie van de
ontwapeningscommissie der Ver. Naties
breekt zich het hoofd over een stelsel van
contróle op de vervaardiging van atoom
wapens. Maar Rusland voelde indertijd al
niets voor het Amerikaanse plan-Baruch.
dat contróle wilde op de grondstoffen
voor atoomwapens. Sinds de rivalen in het
bezit zijn van de waterstofbom, zal er
van contróle wel helemaal niets terecht
komen. Zal het IJzeren Gordijn daartoe
worden opgetrokken?
Basis vóór de besprekingen zijn de
Brits—Franse voorstellen van verleden
jaar. Deze voorzien uiteindelijk in een
totaal verbod van atoomwapens, maar
ontwapening moet geleidelijk, in fazen,
plaats hebben zowel voor de conventio
nele als voor de atoomwapens. Aan de
andere kant streeft het Westen juist full
speed naar het bereiken van een nood
zakelijk machtsevenwicht. De Izwestia
hitst, dat Churchill zich in het Lagerhuis
oorlogszuchtig heeft getoond. Mao Tse
Toeng wil de ..machten van het imperia
lisme van d<« aarde wegvagen". Veel kans
op «ucces biedt de Londense ontwape
ningsconferentie dus niet.
hét
ar ver
men er 246.500 te zullen boeken. In 1953
waren er nog maar 187.000. De stroom
stijgt met het jaar'
Al die hoge cijfers werden geboekl,
danks het feit, dat na de oorlog, behalve
badgasten. ook Defensie Vlieland
dekte
De straaljagers van Leeuwarden houden
er schietoefeningen op doelen, die op de
Vliehors staan opgesteld, en de marine
heeft er eveneens schietbanen.
Noch de eidereenden. die bij honderd
duizenden op het eiland plegen te broeden
hebben zich daarvan iets aangetrokken,
noch de mensen van de wal. want die zijn
bliiven komen.
Maar thans is er een nieuw gevaar, dat
het eiland bedreigt: minister Staf wil er
een tankcircuit inrichten.
„We wisten nauwelijks wat dat be
tekende", zo vertelde ons de heer De
Leeuw, maar toen ik hoorde, dat
minister Staf hier. enkele weken ge
leden al, was geweest, heb ik mijn
trawanten toch bijeengeroepen". De
trawanten: dat zijn de leden van de
Vereniging voor Vreemdelingenver
keer. Bij hen hebben zich alle leden
van de rest van het bloeiende vereni
gingsleven op Vlieland aangesloten.
Om de vrijheid
De oefenende tanks zullen, als zij
komen, op Vlieland twee belangrijke din
gen in gevaar brengen: de Vliehors en de
vrijheid.
De Vliehors is het twaalf kilomeier
lange stuk woestijn, dat zich ten Westen
van het eiland uitstrekt en er vast mee
verbonden is. waar wind en zee, vogels en
mensen nog vrij spel hebben!
Een van de laatste plekjes vrijheid in
Nederland. Het is een oord van intense
rust en stilte. De kleur is grijs. Hier er
daar verheffen zich wat opgewaaide zand
heuvels; ver weg blikkert water en ln di
honderden kleine kreken, die er zijn, azer
de vogels (het zijn er tienduizenden) op
voedsel.
Hier, evenals op alle plaatsen van het
eiland, mag de vacantieganger vrtf zwer
ven. Er staan nergens verbodsborden, er
zijn rode vlaggen, noch prikkeldraadver
sperringen. Dit Vlieland is voor duizenden
de laatste uitwijkplaats. Dat maakt het
voor de bewonen tot een bron van rijke
inkomsten, want zij leven van Vlieland,
de Vliehors en die vrijheid, soals die er
thans gevonden worden!
Herrie en stank
Tanks, het is duidelijk, betekenen herrie
en stank. Weliswaar worden zij over zee
aangevoerd en laat Rijkswaterstaat,
i de i
i dier?
eiland, ze niet op s
schieten tóch en hi
daarvan zijn op men
Dat is vraag éénl
En wat met de atmosfeer van het eiland,
waar het minder regent en de zon vaker
schijnt dan waar ook in Nederland.
De heer De Leeuw, die eens de zeeën
bevoer als marconist, grijpt vertwijfeld
na^r z'n hoofd. „Nu hebben we geen In
dustrie en geen veeteelt, dat beduidt, dat
we geen stank hebben en nu gaan dit
walmende tanks de atmosfeer bederven."
Uittocht naar elders
De heer De Leeuw gaat bepaald naar
elders, als het mocht doorgaan I
Zijn overbuurman. D. Bruin Jr, eige
naar van hotel Bruin. niet. Als de tanks
bulten het seizoen komen oefenen, z
er wel wat in.
..O. ik oók wel", roept de heci
Leeuw, maar ze willen veertig oefendagen
blijft in elk geval, maar de Vliehors is de
Vliehors niet meer. En het zou voor hem
onplezierig zijn, als men die ging af-
Deze schilderachtige dorpsfiguur zag er
echter niet naar uit. of hij zich door wét
I dan ok zou laten weerhouden, om toch
I de Vliehors op te gaan. als er eens weer
een schip zou vastzittenHet hoofd
I der school, de heer J. R. Smits, 'heeft
hPt weinig vertrouwen in de zelftucht van de
tanks j soldaat, waar het eieren van broedende
uitwerking «er>den betreft. Het argument, dat jonge
soldaten amper uit de handen van de
meester weg zijn, als zij dienst moeten
nemen, zwaaide hij weg.
„Er zijn te veel slechte voorbeelden", is
ziin mening.
De heer S van Engelsdonk Gastelaars.
die des winters timmert en des zomers
een manege exploiteert, heeft de schrik al
beet van de eenheden, die er nu op de
Vliehors oefenen. „Tanks en paarden
zijn natuurlijke vijanden", zegt htj.
Zo leeft Vlieland in hoop en vrees over
wat er gebeuren zal.
De naaikrans houdt een feestavondje, de
gymnastiek geeft ®en uitvoering en een
meneer van de wal komt voor het Rode
Kruis spreken over bloedtransfusie.
Dat zijn allemaal gebeurtenissen, waar
hebben en die vallen juist in hel hoog
seizoen, omdat het de tijd is. waari
Vlichorst hel best begaanbaar ia.
Dan treden voor tanks evenwel n
lijkheden op: zand en stof. „Wij w
wat het is", zeggen de Vlielanders. Zij be
grijpen niet wat ir Staf. die toch weel
een stuk grond als de Vliehors is,
haalt!
Noch Jelle Horrlus. de kapitein van de
Vlieland, noch W. Kale. zijn machinist,
zouden weten waar al die Vlielanders
heen moeten, als het denkbeeld van de
heer De Leeuw, neergelegd in een tele
gram aan de ministerraad, zou doorgaan.
Martha Rab. de jonge dochter van één
der vier dorpskruideniers. is tegen sol
daten. Niet omdat het soldaten zijn, maar
vanwege de herrie. Haar vader, is pen
ningmeester van de winkeliersvereniging.
Hoewel winkeliers nog wel eens wat aan
soldaten verdienen, ziet hij er niets in.
Johannes, strandjutter van naam en
faam. laat het ook niet helemaal koud. Hij
Hongerende herten
Waarschijnlijk door de honger ge
dreven, laten verscheidene herten zich
in de bewoonde streken in de omge
ving van Achterveld zien. Een groepje
van tien dezer dieren werd zelfs op
gemerkt. toen he*, zich aan het in
een hooiberg opgeslagen hooi van een
Achtervelöse landbouwer te goed
deed.
De motorrijder H uit Achterveld ls
echter met een hert in botsing geko
men. Hij liep ernstige verwondingen
op. terwijl zijn motor aanzienlijk werd
beschadigd.
Ook is een personenauto, bestuurd
door L. uit Amersfoort, beschadigd
bij een botsing met een reebok.
Gewapende inbrekers
aangehouden
Gisteravond slaagden twee surveilleren
de agenten te Roterdam er in. twee man
nen aan te houden, die in het loodgieters- I
bedrijf van K. aan de Zuidhoek hun slag
hadden geslagen Het waren
koopman J. C. G. er. zijn iiu-i
de dakbedekker H. C. G. Bij fouilh
bleek de oudste van dc twee in het bezit
Krachtiger bestrijding na de oorlog
Derde Europese rheumacongres
Juni te Scheveningen
de Koningin verklaarde zich bereid
beschermvrouwe te zijn
in
H. M.
(Van i
onzer verslaggevers)
pas in de laatste tientallen jaren het inzicht
W~ONDERLIJK GENOEG
meer algemeen geworden, dat de rheumatiek, naast t.b.c. en kanker,
een even gevreesde als gevaarlijke volksziekte is. Of, zoals men het op
een gisteren in Den Haag gehouden persconferentie uitdrukte: tot voor
betrekkelijk korte tijd hadden alleen de aan geneeskrachtige badplaatsen
verbonden artsen belangstelling voor rheuma-patiënten.
Gelukkig is deze houding veranderd. F.n het besef, dat alle krachten moeten
worden gemobiliseerd om de rheuma terug te dringen, wint, vooral na de oorlog,
,tee«l» meer veld.
1-jarige |i
te zijn
Van 13
Scheveningen het derde Europes*
broer, j Rheuma-congres worden gehouden en Ipese landen,
llicht is de organisatie ervan opgodra-
de Nederlandse Vereniging van
geladen cyllnderpistool i Rheumalologen.
op zak. Zij waren het loodgietersbedrijf
aan de achterzijde binnengedrongen en
hadden reeds twee zakken sanitaire
tikelen klaargezet om mae te nemen.
Hoeveel afgevaardigden op dit congr<
rullen komen, kan men nu nog niet bij [lega'i
■-1 benadering schatten, maar volgens v
I zichtlge prognoses zuilen het er toch
iedere
i bU f
Ze hebben er nu de tijd voor. I
Straks breekt hot seizoen aan. Het
laatste? Men zal toch we! verstan
diger zijn in Den Haag, zeggen de j
Vlielanders.
En wij zeggen het mét hen. I
Toch is liet so
PLAATSAANDUIDING
288) We keni
17 Juni zal in het Kurhauslveel meer dan zeshonderd zijn. Men ver
acht afgevaardigden uit bijna alle Euro-
ook enkele daarbuiten.
Rusland is geen lid van de Europese
iga tegen de Rheumatiek maar de erva-
ing heeft geleerd, dat men daar toch niet
aaeerd is voor hetgeen de ctfl-
andere landen van het oude
werelddeel over deze ziekte en de vorde-
'el I ringen die men l>U de bestrijding ervan
heeft gemaakt, hebben tc vertellen.
Want op het congres te Genéve dat door
de Internationale Liga twee jaar geleden
'werd gehouden, verschenen op het laatste
nippertje enkele Russische medici, die op
i het betrokken gebied specialist waren.
Voor de oorlog
1 Voor de oorlog werd de rheumabestri)-
ding in ons land ter hand genomen door
het Praeventiefonds. met steun van ver-
schillende consultatiebureau's. In 1934
Iwerd door de stichting van een kleine
iclinische afdeling en een polikliniek te
I Leiden het wetenschappelijk onderzoek in
universitair verband mogelijk gemaakt,
i Toen de regering na de oorlog actief
steun begon te verlenen (een tendenz ove
rigens, die nog steeds in stijgende lijn is),
kon de bestrijding krachtiger worden aan
gepakt.
Als een van de eerste landen in Europa
I stelde Nederland, in Leiden, een leerstoel
I in de rheumatologie in. Uil wat "ten voor
de oorlog te Lelden was begonnen groeide
I na de bevrijding de Leidse Rheumatologl-
-che kliniek. Een «pdere speciale kliniek
voor lijders aan deze ernstige ziekte is de
St Maartenskliniek te Leiden. In Gronin
gen. Amsterdam. Utrecht cn Rotterdam
j bestaan in ziekenhuizerj aparte afdelin-
[gen. waar lijders aan rheumatiek kunnen.
worden verpleegd en omringd met alle
specialistische zorgen, die zij behoeven.
Koningin bescherm
vrouwe
A an het komende congres zal H.M. de
Koningin beschermvrouwe *Un. Waar
schijnlijk zal de dpeningszltling in de Rid
derzaal door één van de leden Tan het
koninklijk huis worden bijgewoond.
Het lijk draagt belangrijk in de kosten
van het congres bij. Den Haag biedt een
concert aan en gaf organisatorische blj-
stand en ook Amsterdam liet zich niet orv-
I betuigd. Ook de dames, die de deelnemer»
begeleiden, zullen niet worden vergeten.
Door hiervoor uitgenodigde deskundigen
zullen zeventien inleidende voordrachten
worden gehouden. Men zal het woord voe
ren over vier hoofdonderwerpen: de eo-
.'•iale sector, de acute rheuma. het bind-
1 weefsel en de veranderingen van de
I wervelkolom.
I Frans zal de voertaal van het congres
jzijn en de belangrijke wetenschappelijke
.1.1,.rij. k o u 41 i, m
CETA BEVER
Vijf maanden in de cel, thans
echter vrijgesproken
Broodbezorger trachtte slechts geld los te
krijgen van pofklanten
Toen i
vrijspra
Een Groningse broodbezorger, die op I kreeg
beschuldiging van grlddiefstallen vyf hoog
maanden in voorarrest heeft gezeten, is
gisteren door de rechtbank vrijgesproken,
welke uitspraak met applaus cn gejuich
op dc publieke tribune werd begroet.
De 43-jarige broodbezorger J. Z. zou
geldbedragen hebben verduisterd tot een
totaal v&n ongeveer f600. toebehorend
aan de R K coöperatieve vereniging
..Zelf Help". Dcr.c bedragen zou hij heb
ben geïnd van klanten en niet hebben af
gedragen.
Verdachte ontkende pertinent,
waren bedragen die hij onder de klanten
had zitten, oude schulden die in de loop
der jaren sterk waren opgelopen. Toen
verdachte zjjn functie aanvaardde vijf
jaren geleden, zat er bij de 130 klanten
in zijn wijk een „pof'schuld van ruim
f600.Het was een uiterst moeilijke
wijk en het kostte hem enorm veel moei
te het geld te innen.
In de loop der jaren was dit bedrag op
gelopen tot f1500.Verdachte rekende
wekelijks af en gaf wekelijks een lijst
van niet geïnde bedragen. In zijn boekje
noteerde hij de oude schulden, die hij
onmogelijk kon innen, in het rood en dat
betekende dat hij verder aandringen op
gaf, om althans tc trachten de lopende
aankoper, betaald te krijgen. Toen ver
dachte met vacantie was, deed een an
dere loper zyn wijk cn deze loper, ge-
horen dat de bedragen vee! te
en. Er volgde een onderzoek en
k er een verschil van f600,—.
Dc vraag was nu: pleegde verdachte
fraude of wisten de klanten niet meer
hoe hoog hun schuld was opgelopen?
atal getuigen was gehoord.
Auto reed pardoes
over bestelwagen
Vijf ineittentden gewond, maar
voerman en paard niet
Op de IJsselbrug bij Deventer is gis
teravond een personenauto met vijf in-
zittenden letterlijk over een bestelwagen-
tje. waarvoor een paard vos gespannen,
gereden. De vijf inzittenden van de auto
werden allen gewond, maar de voerman
en het paard kregen geen letsel.
Van het bestelwagentje bleef niet meer
over dan versplinterd hout. De auto
schoot na de aanrijding de dijkoprit af.
De gewonden zijn de heer S. van der
ring De officier deed afstand
horen van de andere getuigen
k. Uitspraak conform.
het .directeur v
vroeg Deventer er
luit Twello
Iets nieuws uit Duitsland
De Belgische schoolstrijd
Conflict RoomsRood
spitst zich toe
Socialisten in Kamer zongen
„Weg met de papen"
Voorzitter Kamiei Huysmana heeft de
Kamerzitting var» gistermiddag moeten
schorsen omdat de woordenwisselingen
tussen de regeringszijde en de R K. oppo
sitie een te fel karakter aannamen De
liberale minister van economische zaken.
Jean. Rcy, sprak er bij de behandeling
van de begroting van zijn ministerie zijn
teleurstelling over uit dat de C.V.P. thans
campagne voert tegen het school-
(Van onze correspondent) bij echt*
Op de brede banen uon het Olympisch van de
Stadion t
gegeven met dc Goggomobil. een wagengehouden met de mogelijkheid
die niet kan kantelen. Hif- heeft onder-) ling in de openlucht, ook in de
scheidene keren geprobeerd het legen-,
deel te betrü^en. maar het gelukte niet
tuige J V.. maande de klanten wel. Hy cn daarmee is gistermiddag de bruikbaar
heid van deze nieuwe rerschijninp op de
wegen van stad en land bewezen.
Hoe het gaan zal op gladde wegen, moet
nog worden ondervonden, maar na het
geen wij er van hebben gezien.
liberaal-socialistische regering gevi
schoolpolitiek. Zijn stakingen van het
schoolsparen. staking van credietverle-
machinefabriek uit r ;n" staking van de militaire" dienst en
werkstakingen gewettigd omdat wij op
politiek terrein van mening verschillen?,
zo vroej de minister en hij liet er op
volgen: „de regering zal neet aarzelen
met grote beslistheid sancties te treffen
tegen deze acties van de C.V.P." Deze
laatste woorden waren het sein tot een
onbeschrijflijk tumult onder de Kamer
leden. Aan rechtse zijde werd de minister
uitgejouwd cn probeerde men zijn stem
te overschreeuwen, terwijl men van de
linkerbanken de R.K. volksvertcgenwoor-
oigers werd toegeroepen: ..Wij stoppen
Jullie in de gevangenis" Nadat de 84-
larige voorzitter Kamiei Huysmar.s ge
durende vele minuten met zijn bel ge-
de onderhoudskosten komen tracht had de gemoederen tot bedaren te
.re motor watrme^déwagen j trrengen, besloot hij ten einde raad de
idering maar
rekeningzijde zong staande „A bas la calotte"
van stal- wet: met de papen) toen de leden van de
winter, i C.V.P. de zaal verlieten.
wij dat
-. AANP-
j 1 MAA&'tt
•el doen zal. De Goggomobil is van Duit-,
s« herkomst.'De N.V. Gremi te Gronin-J
gen i» de importeur, die reeds bekend-
heid met scootermerken heeft verwor
ven. De nieuwe wagen, die dichter de
auto dan de scooter nadert, werd ons
aangediend als de kleinste familiewagen
voor vader, moeder en twee jonge kinde- j
ren. Zij is veiliger en voordeliger dan een
grote auto. werd ons medezedeeld. het
geen ook in de prijs, f 3545 tot uiting
komt. De wagen rijdt 1 op 25, kost aan
wegenbelasting f 48 per jaar en aan W.A.-
v^rzekering f65 lot f70. Een open dak
vraagt f 50 meer. verwarming extra f 40.
Met zijn hydraulische vierwiel-i
en zijn stalen carrosserie acht i
Goggomobil volkomen veilig,
bijzonderheden zijn o.m.: ruime
sen voor de vier passagiers. Als de letela, I
behalve de /.itplaats van de bestuurder.!
verwijderd worden, is cr plaats voor 175
kg bagage. Men kan er een snelheid van
ruim 80 km mee bereiken De Goggo-1
mobil combineert de voordelen
auto n de eenvoudigste uitvoei
de gebruikskosten van een scoot
StpHL (fa efag. 'ht&ó fta-jAM
SPECIALITEIT: VERSE SINAASAPPELJAM *2 CT. PER POT
Personeel stal zoveel, dat de
zaak geen winst meer maakte
Heel de straat dronk gestolen koffie
Vrijwel het gehele pertoneel van een
groothandel in kruidenierswaren te Rot
terdam heeft gisteren voor de rechtbank
terecht gestaan, verdacht van diefstallen,
die zich ouer drie tot vier jaren hebben
uitgestrekt. Diefstallen, zoals de officier
an justitie zei. die een zeer grote om-
•ang hebben aangenomen, zodat de zaak i den echter
Verdere1 bijna geen minst meer maakte.
.tplaat-
de I t
Contróle kon er niet zijn. want leder
een deed het. Verscheldenen hebben voor
duizenden guldens aan levensmiddelen
weggenomen.
Er was een hele straat
d e koffie dronk, welke zou zijn gestolen
door een 20-jarig>> jongen Hij bracht
ze aan de hele buurt. Niét al t« duur,
maar toch ook weer voor zoveel, dat er
op den duur een geheel nieuw ameuble
ment kon worden aangeschaft. Toch was
het „de buurt", die de zaak tenslotte bij
de politie aangaf.
Toen dan alles aan het licht kwam. kon-
alle schuldigen worden
ontslagen de zaak kon nic'. iedereen
tegelijk missen.. c-n verschillende ver
dichten, die gisteren moeaten terecht
s'aan. bleken na de ontdekking zelfs op
slag te hebben gekregen. Er waren ar,
Jarenlange staat vsn dienst bij
Rotterdam de zaak hadden.
den gevangeninst
ijf maanden
geëist
i zijn moeder verkocht kels helers geldboeten van f 40 tot f200.
