Paul
Eluard: zonnepoëzie
veel leed gebor
utt
en
ipijker
&\oe\Wjjte
Nieuwe verwikkelingen in
Berkelse zaak?
Ike start met het nieuwe
Amerikaanse Congres
V.S. zouden Nederlands verzet
tegen „wapenpool" steunen
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
5
DONDERDAG 6 JANUARI 1955
Zij
LETTERKUNDE IN FRANKRIJK
n
kunst is altijd jong en ook
verrassend en nieuw
TK STA IN VOOR HET LEVEN, ik sta in voor het heden en de toekomst'
schrijft Paul Eluard in 1946. Welk een glorieuze overwinning op de
dood en de fataliteit, welk een geloof in de mogelijkheden van het men
selijk bestaan spreken uit deze woorden. Eluard's gehele werk getuigt van
de zekerheid, ,,dat het leven volmaakt is", dat, wanneer men een onder
scheid zou willen maken tussen „goed" en „kwaad", men vroeg of laat
tot de conclusie zou komen, dat men al het kwade onder het goede zou
moeten rangschikken.
te sterk
Hoewel Eluard's poëzie
lyrisch karakter draagt, te
persoonlijk leven gebonden is. dan dat
men haar als ..moraliserend'
nen betitelen, ligt er toch wel degelijk
aan ten grondslag de opvatting dat de
dichter een morele taak heeft in de
wereld. Hoe vaak zegt hij niet dat zUn
gedichten niet alleen ..evocaties" zijn,
maar tot doel hebben anderen te Inspi
reren; de dichter moet de anderen leren
zien (een van zijn bundels heet D o n n e r
a voir) dat wat zij, verblind door de
gewoonte, door onverschilligheid, niet-
weten, of een teveel aan smart of geluk
niet of niet meer zien; zijn werk moet een
„poëzie voor allen" zijn. Daarom gebruikt
Eluard ook de meest alledaagse woorden,
die door zijn groot dichterschap een die
pere, rijkere, of intensere betekenis krij
gen die wij er allang niet meer in konden
vinden. Laten wij ons bij het lezen van
zijn poëzie niet misleiden door de schijn
bare eenvoud van sommige verzen als:
„Je dis ce que je sais
Ce qui est vrai"
want dan zou het nieuwe universum, dat
hierachter verborgen ligt, zich niet aan
ons kunnen openbaren. Laten we echter
ook niet terugschrikken voor de schijn
baar te ingewikkelde symboliek van an
dere gedichten: er zal een ogenblik ko
men waarop we, misschien geheel
wachts, de sleutel ervan vinden,
't Verklaarde
uitzicht
HAMMARSKJOELD Bij
CHINESE DRAAK
Z""1 ISTEREN IS de secretaris-generaal
van de Ver. Naties, Dag Hammars-
kjoeld, in het hol van de.... Chinese
draak, te Peking, aangekomen om mei
Tsjoe En-lai te onderhandelen over de
vrijlating der elf Amerikaanse vliegers.
Zoals men weet, bevinden deze zich in de
gevangenis op beschuldiging van spion-
nage, welk feit geenszins vaststaat. On
getwijfeld getuigt het van moed, dat Ham-
marskjoeld vergezeld door enige juridi
sche experts en secretarissen, in commu
nistisch China een goede zaak van de V.N.
gaat bepleiten. Moedig, omdat men er in
Peking nu eenmaal geen zachtzinnige me
thoden, noch elegante manieren op na
houdt. Daar zouden buitenlandse missio
narissen die met dit regiem geconfi
teerd werden, van kunnen getuigen. Wij
herinneren er aan, dat indertijd door de
Assemblée der Ver. Naties een resolutie
werd aangenomen, waarin
taris der V. N. werd verzocht, alles in het
werk te stellen de vrijlating te verkrij
gen, niet slechts van de reeds genoemde
elf Amerikaanse vliegers,
het andere personeel der V. N., dat nog
in handen der
munisten is. Als de
verstrekte cijfers
juist zijn, dan zouden
nog ongeveer 2200
Zuid-Koreanen, 500
Amerikanen, 45 Brit
ten en voorts een honderdtal andere
krijgsgevangenen uit de Koreaanse oor
log, Australiërs en Zuid-Afrikanen, door
de Chinese communisten worden vastge
houden.
Het stemt tot onrust inzake de „good-
will"-reis van Hammarskjoeld, dat de elf
Amerikaanse vliegers, waar het in de
eerste plaats om gaat, twee jaar na hun
gevangenneming werden veroordeeld, ter
wijl inmiddels op Korea een wapenstil
stand tot stand kwam. Ja, er rijst meer
argwaan als men bedenkt, dat Peking en
Moskou voortdurend schermen met het
begrip co-existentie, het vreedzaam naast
elkaar leven van twee blokken en stel
sels. De Chinese draak heeft op zijn minst
twee koppen: met de ene kop wordt het
„ja" van dc co-existentie naar het Westen
toegeknikt en met de andere kop wordt
„neen" geschud. Heeft Tsjoe En-lal niet
ter gelegenheid van het zevenjarig be
staan van Birma's onafhankelijkheid de
hulp van Rood China aan de Aziatische
en Afrikaanse landen toegezegd in
hun strijd tegen het Westerse „kolo
nialisme"! Dit fictieve kolonialisme
bestrijden betekent voor Peking het
handhaven van de vrede. Evenmin blijkt
iets van de Chinese toegenegenheid als
men denkt aan de Rode kreet „te wapen"
waar het de bevrijding van Formosa be
treft en waar de, door de Ver. Staten
krachtig gesteunde. Tsjang Kai-Sjek de
scepter zwaait. Communistisch China is
zeer verbolgen over het feit dat de Ame
rikanen met nationalistisch China een
verdedigingsverdrag inzake Formosa heb
ben gesloten.
Op doorreis naar Peking heeft Ham
marskjoeld ook de vredesapostel Nehroe
om steun verzocht bij zijn missieve in
Peking, de vrijlating der elf Amerikaanse
vliegers te bewerkstelligen. Weliswaar
heeft de Indische pers bescheiden opti
mistische klanken doen horen, maar Neh
roe heeft Hammarskjoeld met een kluitje
in het riet gestuurd. Ook deze Nehroe is
een figuur, steeds de mond vol hebbende
van vreedzame co-existentie, getuige zijn
woorden op het wetenschappelijke con
gres in Baroda, maar waarom heeft hij
zich dan niet openlijk achter de secreta
ris der V. N. geschaard?
Het ziet er nog niet naar uit, dat Ham
marskjoeld het doel, dat hij zich voor
ogen gesteld heeft, in Peking zal berei
ken. Op zijn zachtst gezegd, het psycho
logische en politieke klimaat is daar niet
gunstig voor. De Roden hebben indertijd
direct gezegd, dat zij wel een soort van
„ruilhandel" ambieerden in verband met
de begeerde vrijlating der Amerikanen. Zij
eisten namelijk de terugkeer
innerlijke gemeenschap mee voelen v
op we de dichter dus ontmoeten. En dan
zullen we elk van deze kostbare werken
als een wonder beleven.
Er is inderdaad een miraculeuze zijde
aan Eluard's dichterschap. Weinigen heb
ben als hij het vermogen alle wezens er
alle dingen te metamorphoseren: om var
de mens een vogel te maken, dronken
van vrijheid, of een rots. een vlakte,
hem identiek te maken met het verslin
dende licht, met een spiegel die de zon
weerkaatst; het aansteken van een vuur
is voor hem een daad van vriendschap;
de ogen der geliefden bergen de ontel
bare wonderen der aarde in zich. Vrij
heid. licht, spiegel, zon. vuur, ogen, al
deze symbolen en nog andere, zoals edel
stenen, water, sneeuw, sterren, vinden wij
verspreid door heel het oeuvre van Paul
Eluard. Zij geven er een bijzondere stra
ling aan en verraden ons de liefde die de
dichter al wat schoonheid en zuiverheid
is. toedraagt. Steeds ontlast het glanzen
de visioen hem weer van het gewicht
van de smart, zoals de hoop hem altijd
bevrijdt van de angst en hij de haat als
tijdelijk ervaart en de liefde als eeuwig
durend: „le mal doit être mis au bien".
Uit leed geboren
Natuurlijk is deze „zonnepoëzie" uit
onnoemelijk veel leed geboren, leed door
ziekte, door het verlies van geliefden,
de twee oorlogen waarin zijn volk gestort
wordt.
Op 16-jarige leeftijd moet Eluard zijn
studie onderbreken om in Zwitserland
van tuberculose te genezen. Ontslagen,
moet hij in dienst: van het sanatorium
naar het frontZijn eerste gedichten,
in 1917 gepubliceerd, getuigen van zijn
grote gevoeligheid; ook komen wij er
reeds in tegen, in een nog broze vorm,
de hoop, die later een der hoofdmotieven
van zijn levenskunst zal worden, naast
de tederheid, de striemende hartstocht,
de behoefte aan eenzame overdenking en
het verlangen naar het totale deelnemen
aan al wat des mensen is, de strijd voor
de persoonlijkheid van het individu en
het plichtsbesef jegens de naaste.
In de jaren tussen de beide wereld
oorlogen speelt de surrealistische bewe
ging een grote rol in zijn leven. Het Sur
realisme biedt een mogelijkheid tot ver
nieuwing van de wereld aan de ontmoe
digde, van hun as losgeslagen jonge kun
stenaars en zo vindt een ware artistieke
explosie plaats waarin dichters en schil
ders meegesleept worden. De Surrealis
ten beogen een systematisch onderzoek
van al die gebieden, die niet tot de tast
bare realiteit behoren, de droom, de hal
lucinatie, het visioen en het onderbewust
zijn. In zijn „Surrealistisch Manifest"
drukt André Breton het aldus uit: „Alles
brengt ons er toe te geloven dat er een
bepaald punt bestaat waarop leven en
dood. realiteit en verbeelding, verleden
en toekomst, niet meer als tegenstellin
gen worden gezien" en dit punt nu wen
sen de Surrealisten te bereiken. In gees
telijke zin alleen al betekent dit een to-
taje revolutie en dit is ook wat zij
wénsen: de persoonlijkheid te bevrijden
van alle conformisme, tradities en con
venties. zowel als van de alleenheer
schappij van de Rede het is begrijpe
lijk dat bij velen van hen (zo ook bij
Eluard) deze revolutionnaire drang zich
ook op politiek gebied manifesteert, n.l.
door hun toetreden tot het communisme.
Eluard's houding tegenover de Sur
realistische beweging is er een van on
gelimiteerde activiteit, waarin altijd de
Kunst de eerste plaats inneemt en alle
andere morele of politieke tendenties
leidt en inspireert. Déérin onderscheidt
hij zich van de theoreticus Breton en van
Aragon, de dichter voor het volk, dat hij
altijd lyricus blijft. En daardoor juist
blijft zijn werk zuiver poëzie.
Een morele depressie jaagt hem in 1024
uit Frankrijk weg; hij trekt de halve we
reld rond: Australië, de Oost-Indische
Archipel, Brits-Indië. Na zijn terugkeer
in Parijs publiceert hij Capitale de
la D o u 1 e u r een van zijn ontroerend
ste werken, dat een helder beeld geeft
van zijn tijd èn van zijn eigen innerlijke
toestand van ontreddering Vele dicht
bundels volgen; steeds blijft Eluard vol
aandacht de gebeurtenissen om hem heen
en in zijn eigen leven gadeslaan. In La
Vie immédiate (hoe welsprekend
zijn al deze titels) vinden wij treffende
regels over zijn eerste grote liefde, die
vecht voor eigen behoud maar dan toch
verloren gaat. Enige tijd later geeft
Eluard aldus uiting aan zijn gevoel een
volkomen échec te hebben geleden: „Wat
blijft er over van al wat ik over mijzelve
gezegd heb?"
Op fluisteitoon gelezen
Dan komit in 1936, in Les Yeux fer-
tlles, een nieuwe liefde, een nieuw ge
zicht, „figure pale et lumineuse"; daar is
alles juichtoon, vertrouwen, rust. Maar!
enkele jaren daarna, in 1939, komt op-
nleliw de oorlog, met de bezetting. Zoals
vele andere dichters, mengt Eluard zich
in de verzetsbeweging. Vele belangrijke
geschriften gedichten en pamfletten
zien in deze jaren 't licht, worden
levensgevaar verspreid, op fluistertoon
gelezen rondom tafeltjes van Parijse
café's; Eluard houdt zich een jaar lang
schuil in een krankzinnigengesticht dat
centrum van het verzet is. Vermom-
bewoner van Amsterdam-
Zuid een kit kolen uit de
kelder halen. Door de
slechte verlichting (er
brandde in de kelder
slechts een zgn. „gloeiende
spijker") stapte hij mis en
viel van de keldertrap. Hi)
mocht nog van geluk spre
ken, dat hij er met enkele
kneuzingen en een lichte
hersenschudding af kwam.
Dit zjjn de sigaren, die de
leden van de klaverjasclub
hem hebben gestuurd.
En dit Is de les:
Op keldertrappen, overlopen en
xolders. In ganzen, trappen
huizen. schuren e.d. goed licht
van Philips lampen. Om de
kosten hoeft niemand het te
laten. Op dexe punten worden
lampen Immers maar weinig
gebruikt. Bovendien zijn de
Philips lampen uiterst zuinig
en laag In pnjs.
PHILIPS
LAMPEN
Méér LICHT voor WEINIG GELD I
NOGMAALSDE BRIEFJES
Gedetineerde ontmoette mevrouw 0., die hem
over zelfmoordplannen vertelde
LTET A.N.P. HEEFT dezer dagen in een uitvoerige brief van een gedeti-
L-l- neerde in de strafgevangenis aan de Pompstationsweg te Scheveningen
ter publicatie mededelingen ontvangen over een gesprek, dat deze gedeti
neerde zegt te hebben gehad in een der eerste maanden van 1952 de
juiste datum kan hij zich niet herinneren in een lunchroom hier ter
stede met (de thans overleden) mevr. O., echtgenote van de Berkelse arts
die, zoals bekend, tot levenslange gevangenisstraf is veroordeeld, omdat
hij zijn vrouw door toediening van vergif van het leven zou hebben beroofd.
Déze gedetineerde zegt, dat hij een
lunchroom bezocht en. zoekend naar een
geschikte plaats in de overvolle zaal.
dame. die aan een der tafeltjes zat.
voorwerp uit de hand liep. Nadat
hij het had opgeraapt en haar ter hand
gesteld, verzocht hij aan hetzelfde ta
feltje te mogen plaatsnemen, hetgeen
erd toegestaan. Hij kwam in gesprek
met deze dame. die er slecht uit zag en
hoofdpijn klaagde. Od zijn sugges
tie, iemand van het personeel een mid
deltje tegen hoofdpijn te laten halen,
zij hebben geantwoord, dat zij leed
een gezwel in de hersenen, dat vroeg
of laat toch haar dood zou veroorzaken
In de loop van het gesprek zou de dame
hem steeds vertrouwelijker mededelin
gen hebben gedaan, hebben verteld over
haar man. die arts was. over de ver
houding met haar moeder, en hem. on-
ler gebruikmaking van de woorden
.suïcide" en „succomberen", hebben mee
gedeeld voornemens te zijn zich van het
leven te beroven. Hij zou hebben ge
tracht haar dit uit het hoofd te praten
evenrwel zonder zichtbaar succes Ver
volgens zou de vrouw, die zich als mevr
Ondei leiding van de Democraten
Het 84ste Congres van de Ver. Staten
heeft een aanvang gemaakt met zijn
werkzaamheden. Het is voor het eerst,
dat de republikeinse president Eisenho-
moet samenwerken met een in
meerdenheid democratisch Congres. Ge
lukkig hebben leiders van de democra
tische partij hem reeds verzekerd, het
de republikeinse regering niet moeilijk
te zullen maken, In de Senaat hebben
de Democraten slechts een meerderheid
twee 6temmen. Daar is dan de stem
if an de enige Onafhankelijke in het
Congres, de senator Wayne Morse uit
Oregon. In het Huis van Afgevaardigden
is de meerderheid der Democraten 29.
Aan Eisenhower Is de democratische
steun toegezegd in aangelegenheden be
treffende buitenlandse politiek en de
fensie, maar dit geldt niet voor ae bin
nenlandse politiek.
Toch zal Eisenhower rekening moeten
houden met behoorlijke oppositie, ook uit
de eigen gelederen, waarin grote ver
deeldheid heerst. Er is namelijk een
aanhang van Eisenhower, de „liberale
groep" en een republikeinse „oude gar-
waarvan vooral de bekende sena
toren MaeCarrhv en Knowland de repre
sentanten zijn. Vóór de formele opening
de zitting woonden de president en
de leiders van het Congres een gods
dienstoefening bij, waarin zoals gewoon
lijk Gods zegen werd afgesmeekt voor
komende jaar. Ook werd een spe
ciaal gebed uitgesproken voor de missie
van de secretaris-generaal der Ver. Na
ties, Hammarskjoeld, die zich thans in
Peking bevindt om te onderhandelen
de vrijlating van Amerik. krijgs
gevangenen, die zich nog in communis
tisch China bevinden.
gevolg van de democratische
meerderheid is de Zuidelijke'democraat,
senator Walter George, thans voorzitter
de Senaat, zulks in plaats van vice-
president Richard Nixon. De nieuwe
democratische voorzitter van het Huis
Afgevaardigden is Sam Rayburn.
Vandaag komt het Congres opnieuw bij-
in Amerika verbleven, toen communis
tisch China aan de Koreaanse oorlog ging
deelnemen, mochten wel naar hun ge
boorteland terugkeren, maar tegen de
reeds genoemde 35 studenten heeft men
kennelijk ernstigebezwaren. Wij gelo-
niet, dat de missieve van Hammars
kjoeld zal mislukken, alleen vanwege het
feit, dat Eisenhower voor dit ruilhandel-
voelt.
peilijkheden zijn groter, want
Tsjoe En -lai zal tegenover Hammars
kjoeld zeker een krachtig pleidooi hou-
toelating van communistisch
China tot de Ver. Naties en voorstellen
de gehate representant van Tsjang Kal
lek in de V. N. de bons te geven. Keert
Hammarskjoeld onverrichterzake naar
Amerika terug, dan heeft hij ondanks zijn
goede bedoelingen, de V. N. geen dienst
bewezen. Wij geloven er niet in, dat de
Chinese draak te vermurwen zal zijn als
het dier geen politieke prooi zal wor
den toegeworpen. En dat is hetgeen waar
Eisenhower en vooral de rechtse groep
-Ider Republikeinen in de Senaat geen
lopig 35 Chinese studenten, die door de mars voor voelt. Er zijn Amerikanen die
Ver. Staten worden vastgehouden, uit j juist alle banden met het communlsii-
vrees. dat deze straks de communisten i >che blok. mei Peking en Moskou zouden
weer zouden steunen met hun in Amerika willen verbreken Zien wij met belang-
opgedane kennis en ervaring. Velen van!stelling uil. wat Hammarskjoeld in deze
de ongeveer 4500 Chinese studenten, die'omstandigheden nog kan bereiken1
een om Eisenhowers boodschap over de
„State of the Union" aan te horen.
Tenslotte een belangrijke verklaring
van de president over de Amerikaanse
strijdkrachten: Elsenihower gaf te ken
nen dat een inkrimping afhankelijk zal
zijn van de politieke wereldsituatie. De
president zeL dat hij het Congres zal
verzoeken gelden te verstrekken voor
een actieve strijdmacht van circa 3
milhoen man op 30 Juni. Momenteel
tellen de strijdkrachten 3.168.000 man
schappen. De luchtmacht wordt ver
hoogd tot 975 000 man Eisenhower heeft
aan de minister van defensie. Wilson,
verklaard, dat de dreiging van een mo
derne oorlog een voortdurende moder
nisering der landsverdediging noodzake
lijk maakt
mingen, reizen, het verzamelen van tek
sten, het moed en hoop inblazen van an
deren, het overal aanwezig zijn met zijn
enthousiasme, zijn opgewekte rust die
niet van die tijd en niet van die wereld
schijnen te zijn, dit alles behoort tot
Eluard's veelvuldige taak.
De jaren na de oorlog brengen hem
een nieuwe teleurstelling; de verdeeld
heid keert weer onder zijn volk terug,
onrecht en onwaarheid heersen
vroeger. Eluard wendt zich van de zgn.
gelegenheidspoëzie af en schrijft weer al
leen liefdesgedichten. Wéér is het het
wonder van de liefde tot die éne
dat hij steeds opnieuw ontdekt en steeds
opnieuw moet bezingen. Zo blijkt zijn
poëzie irv haar diepste wezen altijd aar
zichzelve gelijk te blijven, maar ook al
tijd jong en verrassend-nieuw te zijn.
Naast doorzichtige, gewichtloze verzen
vinden we bij Eluard zowel forse con.
structies als korte, felle schetsen; overal
heerst die merkwaardige schittering
tot zelfs in de meest dromerige, fantasie
rijke, of smartelijke van zijn gedichten -
die wel één van de treffendste kenmer-
zijn kunst is. Eluard's grote in
telligentie zou de lezer er toe kunnen
brengen deze poëzie als „cerebraal'
betitelen; hem zou dan ontgaan de fijne,
r intense en onophoudelijke trilling
de emotie, die door dit gehele oeuvre
heenvaart. Het heldere water van deze
kunst is nooit rimpelloos, maar altijd be
wogen, door een lichte wind of door
heftige onderstroom.
Zóveel licht brengt ons Eluard's werk
zóveel liefde heeft hij ons als mens
geschonken, dat zijn naar de mens ge
troffen te vroege, véél te vroege heen
gaan. voor allen die van hem en van zijn
werk gehouden hebben, een niet te her
stellen verlies betekent.
Elisabeth Lugt
Toch is het zot
Kwnstsdiamant duurder
241) Het is altijd wat moe
niet onmogelijk, de prijs van ee
polieproduct vast te stellen. N
de monopoliehouders, want di
er gewoonlijk wel raad mee, m
ons, de buitenstaanders. Bij de
bepaling van diamant is er t
eigenlijk geen sprake van ét
De productie van deze stenei
immers geregeld door c
tijden van depressie
de productie geheel
of gedeeltelijk stop
lioen kostte. Met normale economische
beginselen heeft een dergelijke bedrijfs
voering du* niets meer uitstaande en
enige conclusie die we kunnen
trekken is deze, dat bij vrije bedrijfs
voering diamant een krats zou kosten
van wat er momentcel voor wordt be
taald.
In ieder geval is kunstmatige diamant
nlijk duurder. Moissant heeft
kunstmatige di
vervaardigd dooi
koolstof op te los^
sen in vloeibaar
speld tussen komen, zodat het monopo
lie in feite de prijzen dicteert.
En zoals het meer met monopolies
gaat, geven de productiekosten nok hier
geen inzicht in de vraag ivat diamant
nu eigenlijk zou mogen kosten. Vóór
de eerste wereldoorlog kostten de dia
manten van de De Reersmijnen f 17.
per karaat, maar die uit dn Premier
slechts f 4£0, hetgeen voor de huiten-
staanders overigens weinig verschil uit
maakte, want de verkoopsprijs was des
tijds ongeveer f 57.per karaat. In
1932 werd de Premier mijn gesloten om
de enorme diamantvoorraden niet met
nieuwe partijen te vergroten, en nadat
mogelijke productie van andere win-
nlaatsen) de stock aan diamanten een
beelie was opgeruimd, werd dezelfde
mijn na 13 jaren weer in werking ge
steld. wat het lieve hedrag van IR mil-
met ijzervijlsel, hi
kool en vloeibaar^
mosferen gezet, t ervolgens werd de tem
peratuur tol 1000° C verhoogd en de
druk tot het drievoudige opgevoerd,
i caarna druk en vertcarming werden
uitgeschakeld. Er vot-mden zich toen
uiterst kleine kristalleties die door het
■hnnldelijk
en druk c
kooldioxyd. Stelt
groeien echter nie
de diamantjes wo
terwijl de kostpriji
hitant hoog was.
Thans moeten
over de druk in
triden r
O zou hebben kenibaar gemaakt, hem
op een papiertje in „vlot blokschrift"
haar naam, adres en telefoonnummer
hebben verstrekt, daarbij de hoop uit
sprekend dat zij hem nog eens zou ont-
Geen conlac!
De gedetineerde zegt tenslotte geen
contact meer met de dame te hebben
gezocht en gehad, haar slechts
kunnen beschrijven, en het briefje te heb
ben verscheurd.
Vervolgens deelt hij mede in de mkan-
den Juni en Juli 1954 de verdediger var
de Berkelse arts, mr Huygens. van eer
en ander schriftelijk en mondeling op
de hoogte te hebben gesteld, wa
verklaring op verzoek van mr Huygens
op 13 Ju.i 1954 in de gevangenis
genwoordigheid van een rijksrechercheur
is herhaald en vastgelegd in een proces
verbaal.
Tenslotte spreekt hij er zijn teleurstel
ling over uit. dat hij, ondanks zijn be
reidverklaring daartoe aan mr Huygens,
niet ais getuige k décharge vooi
is gedagvaard, zet hij uiteen
daarop heeft aangedrongen en dringt hij
aan op publicatie van zijn mededelingen,
omdat r;ij zich verplicht adht
bekendheid te geven. Dat hij daarop niet
heeft aangedrongen voor de benande-
ling door de rechtbank, verklaart hij
het feit, dat toen nog de mogelijkheid
bestond, aat de arts zou worden vrij
gesproken, in weLk geval hij zijn
klaring zou hebben kunnen achterwege
Wat mr Huygens zegt
Het A.N.P. heeft de verdediger van u«
Berkelse arts. mr M. H. Huygens. ge
vraagd wat 'hij van deze verklaring
dacht, en waarom hij het dagvaaroen
deze getuige voor het hof niet heeft
verzocht.
Mr Huygens bevestigde, dat de gede
tineerde hem over zijn verklaring er
haar inhoud had ingelicht en legoe ons
ter vergelijking het afsohrift var
proces-verbaal van het verhoor
de inhoud praktisch da zelfde
Mr Huygens heeft de gedetineerde
op gewezen, dat zijn verklaring hem op
het eerste gezicht hoogst vreemd voor
kwam, maar van belang zou kunnen zijn,
indien zij op waarheid berustte.
Ter toelichting hierop zei mr Huygens,
dat hem aanvankelijk te veel details in
het relaas van de gedetineerde leken te
kloppen met bijzonderheden uit de later
bekend geworden en ook ter zitting van
de rechtbank naar voren gebrachte fei
ten. Dit. had hem argwanend gemaakt
ten opzichte van de inhoud. Na overleg
met de deken van de Orde van Advo
caten en andere autoriteiten had hij er
daarom van afgezien de gedetineerde
>or het hof te doen dagvaarden.
Nu deze echter, ondanks het feit, dat
in kennelijk voordeel nergens blijkt,
blyfit aandringen op publicatie daarvan,
vraagt de raadsman zich af of van diens
verklaringen niet ernstiger nota moet
worden genomen.
(Met de. behandeling ln cassatie heeft
deze nieuwe verwikkeling in de Ber
kelse zaak niets te maken. Maar. indien
de Hoge Raad de zaak voor een her
nieuwde behandeling naar e«n ander hof
mocht terug verwijzen, dan zouden de
verklaringen van de nieuwe getuige van
belang kunnen zijn. Red.)
Nieuwe fractievoorzitters in het
Amerik. Congres
De democratische fractie in het Ame
rikaanse Huis van Afgevaardigden heeft
John McCormack uit Massachusetts tot
haar voorzitter gekozen. Zoals bekend,
hebben de Democraten de meerderheid,
zowel in het Huis als in de Senaat.
Aan de andere kant werd William
Knowland (Californiëj eenstemmig ge
kozen tot leider van de republikeinse
fractie in de Senaat.
Na moord op president
Panamese regering
looft 50.000 uit
De Panamese regering heeft thans een
geloning van 50.000 dollar (ca. 190.000 gul
den) uitgeloofd voor degene die inlich
tingen kan verschaffen welke leiden tol
de arrestatie en veroordeling van de
moordenaars van president José An
tonio Remon. In gezaghebbende kringen
wordt verklaard, dat Remon enkele da
gen voor de moord de waarschuwing had
gekregen dat er een aanslag op zijn
leven zou worden gepleegd. Het is mei
bekend wie de waarschuwing gaf
Zaak Jungschlager
uitgesteld
Am. ambassadeur ontkent
besehuldigingen
De behandeling van de rechtzaal tegen
de heer Jungschlager, de Nederlander,
die 13 Jan. te Djakarta zou terechtstaan
od een reeks fantastische beschuldigin
gen. eveneens gericht tegen Amerika, En
geland en enkele grote maatschappijen,
is uitgesteld. De Amerikaanse ambassa
deur te Djakarta heeft inmiddels ce be
schuldigingen tegengesproken.
Corruptie op Formosa
Doodstraf voor Tsjiangs
advocaat-generaal
De voormalige advocaat-generaal Pao
Tsji-Hoeng is door een militaire recht
bank op Formosa, het eiland van de Chi
nese nationalisten, ter dood veroordeeld
wegens corruptie en machtsmisbruik.
Voor de uitvoering van het vonnis is nog
de goedkeuring nodig van Tsjiang Kal-
SJek.
Als advocaat-generaal leidde Pao het
onderzoek en de berechting van misdrij-
die door militairen waren begaan en
is de berechting van communistische
;plonnen.
Har: bleef stilstaan, maar
chirurg was paraat
'n van de grootste ski-trofeeën ter
wereld is gisteren door een skiër aan een
Zweedse chirurg aangeboden, die hem tij
dens een blindedarmoperatie twee maal
de dood gered heeft. Met zijn han
den had de chirurg het hart van de skiër
weer op gang gebracht, toen het tijdens
de oneratie stil bleef staan.
Alfred Dahlquist. de Zweedse „koning
tn de lucht", werd op Kerstavond in het
ziekenhuis te Ostersund opgenomen om
geopereerd te worden aan een blinde
darmontsteking. Ake Anderson, de chi
rurg van het ziekenhuis, zou'juist de
appendix verwijderen, toen hii bemerkte,
dat de hartslag van zijn patiënt minder
werd. Snel gaf hij een insnijding in di
borst en legde het hart bloot, dat ni
volkomen stilstond, om dit met zijn hand
>en. Binnen een paar seconden
begon het hart weer te kloppen. Twee
minuten later bleef het hart van DahH-
quist voor de tweede maal stilstaan. Op
nieuw wist de chirurg door massage de
dood te voorkomen. De 40 jaar oude
skiër, die in 1941 in Cortina wereldkam
pioen werd, heeft enige dagen geleden
het ziekenhuis verlaten.
Gisteren heeft htf aan dr Anderson de
ski-trofee, welke hem het dierbaarst was
de beroemde Noorse „Holmkollen be-
r overhandigd. Aldus meldt Ass.
Press.
Nieuw mobilisatiepian
V.S. voorbereid op
onverwachte aanval
De Amerikaanse luchtmacht heeft
nieuw mobilisatiepian voor de luchtmacht
voltooid, volgens hetwelk een onverwach
te vijandelijke luchtaanval onmiddellijk
kan worden gepareerd. Daartoe worden
(ln geval van een aanval) 349.000 vliegers
specialisten van de reserve direct op
geroepen, zodat deze macht in enkele
volledig gevechtsklaar is. Dit werd
gisteren door een hoge autoritiet van he
Amerikaanse ministerie van defensli
meegedeeld tegenover een versiaggevei
an A.F.P.
Aan de reservisten wordt een speciale
training gegeven omtrent de rol die zij ln
geval van een vijandelijke aanval zouden
Voorts wordt gewerkt aan 40 tot 50
speciale luchtbases, waarvan straaljagers
gelelde projectielen kunnen opstijgen.
Belangen van bedrijlsleven worden aangetast
Amerika steunt de Nederlandse oppo
sitie tegen de door premier Mendès-Fran-
ce van Frankrijk voorgestelde „wapen-
pool" Aldus hebben regeringsfunctiona
rissen in Den Haag verklaard. Amerika
dat 80 procent van do militaire hulp aan
de „pool" moet leveren, zou de voorkeur
geven aan afzonderlijke verdragen tussen
de Westeuropese bondgenoten. Hoewel
het Franse plan in zijn definitieve vorm
nog niet in Den Haag ontvangen ls, meent
de Nederlandse regering, aldus meldt Ass.
Press, dat het niet bruikbaar ls. De Ne
derlandse bezwaien bewegen zich zowel
ip politiek als op economisch terrein.
Te Den Haag vreest men. dat de „pool"
lie in Westeuropese landen orders ter
vaarde van tientallen millloenen guldens
kan onderbrengen, te machtig zal worden.
Het directoraat van de pool zou mogelijk
een onverantwoordelijke dictatuur wor
den. Dit zou een geweldige concurrentie
het verkrijgen van wapenorders ten
gevolge hebben. Voorts vreest men ln
Haag, dat het criterium voor het
plaatsen van orders, eerder op plaats en
eiligheid dan od kwaliteit en prijs ge
baseerd zal zlin Door dit alles zouden de
belangen van het Nederlandse bedrijfs
leven rechtstreeks worden aangetast.
Hiertegenover staat een bericht uit hi
bekende Franse blad Le Monde, waari
wordt gemeld, dat Amerika de Franse
voorstellen steunt en dat de „wapenpool"
eventueel zonder deelneming van de lan
den die er tegen zijn, doorgang zal vin-
Vandaag vertrok premier Mendès-
France naar Italië, waar hij zal trachten,
steun te krijgen voor zijn „wapenpool". In
ruil daarvoor zou hij Italië een rol in d*
ontwikkeling van Noord-Afrika willen
aanbieden.
Van Italië gaat Mendès-France naar
Duitsland, waar hij op 14 Januari a.s. (ln
het vacantleoord Baden-Baden) bespre
kingen begint met bondskanselier Ade-
x. Deze laatste schijnt bereid te zijn,
tegemoet te komen aan de Franse
ten inzake de „wapenpool". Adenauer
een snelle Inrichting van grote eigen
bewapeningsindustrie zelfs niet op prijs
stellen en liever zoveel mogelijk buiten
landse wapens betrekken.
Overigens zuilen Mendès-France cn
Adenauer in Baden-Baden het gehele
complex van de Frans-Duitse betrekkin
gen behandelen. Een belangrijk onder
werp is voorts het nog steeds omstreden
Saargebied.
Londen-New York in
11 uur en 47 min.
Gezagvoerder Bülteman van een Ameri
kaanse DC-6B heeft een nieuw record ge
vestigd op de route Londen—New York.
Hij vloog het traject in 11 uur en 47 mi
nuten. Het record stond op naam van een
Britse piloot die er in 1951 met een Stra-
tocrulser 12 uur en 53 minuten voor nodig
had.
Ook het record Londen—Montreal is
eebroken. Een Stratocruiser van de
B.O.A.C. legde de afstand af In 11 uur.
56 minuten (ouder record 12 uur. 22 min.).
Hachelijk avontuur van
kustvaarder Friso
De opvarenden van het Nederlandse
kustvaartuig Friso (250 brt) zijn op won
derbaarlijke wijze aan de dood ontsnapt.
In een verblindende sneeuwstorm moes
ten zij Kaap Lizard passeren. Het 9;n.D
liep op een rif en kreeg een grote scheur
In de boeg. Terwijl de Friso zinkende
was, schoot ln het barre weer een open
loodsbootje van Pórthleven in Cornwall
(Eng.) te hulp. De tweede stuurman van
de loodsboot, een gewone visser, sprong
met groot gevaar voor eigen leven op de
zinkende Friso over en wist het schip be
houden ln de haven te brengen.
„Het zijn fijne zeelui", zei kapitein
Pinkster over de dappere redders. „We
konden niets zien. het was erger nog dan
mist". De plaatselijke brandweer heeft
het bij de ingang van de haven vastgelo
pen schip door leegpompen weer vlot ge
kregen. Na voorlopig herstel zal het schip
de reis voortzetten. Eigenaar van de
Friso is de heer J- Klughlst uit Dublin.
Rukwind
Drie arbeiders onder
vallende muur
Gistermorgen zijn op de Groeneweg te
Amsterdam drie arbeiders bU het slopen
van een boerderij, onder een vallende
muur terechtgekomen. Het waren de 60-
jarige D II.. de 44-jarige H. II. M en de
39-jarige A H„ allen uit Amsterdam. Zij
hadden juist een verbindingsmuur ge
sloopt. toen door een rukwind een an
dere in de nabijheid staande muur werd
omver geworpen. Met verwondingen aan
hoofd, armen en benen werden ze naar
het Wilhelminagasthuis vervoerd.
Albert Plesman jr trouwt
in Den Haag
Dinsdag II Januari treedt Albert Ples
man jr., zoon van wijlen dr Plesman en
directeur van de K.L.M. in Italië, in het
huwelijk met Feilde Busi, Italiaanse
mannequin. Het huwelijk zal om elf uur
's morgens voltrokken worden ln de
trouwzaal aan de Javastraat in Den Haag.
De receptie wordt gehouden in het ouder
lijk huis aan de Tapljtweg 5.
De Haagse politie heeft gistermorgen
een inval gedaan in de kantoren van
een Haagse N.V., die zich bezig hield
met de uitgifte van zogenaamde schuld
brieven.
De administratieve bescheiden werden
in beslag genomen, omdat een overtre
ding van de LoterUwet wordt vermoed.
Het onderzoek is nog niet, geëindigd.
Markt- en visserijberichten
Irnnf1^^' 5 f"",' Gr°en«evelllng Witte
kool 33—46 gele kool 16-32
groene kool 30—35 boerenkool 35—51 rapen
41"i5 kr0,cn ,8—32 gekookte kro
ten uien 13-25 spruiten 15-70 andijvie
37— ,4 appelen J5—32 witlof 29—61 tomaten
^41 Pfnn 10? uK: s,a 4-13 knolselderij 5
KATWIJK AAN DEN RIJN, 5 Jan.
Groenteveiling Waspeen I 24—44 n 17—
25-26 rode ko°' 23~i* gele
kool 28—35 groene kool 17—32 boerenkool 33
-42 spruiten I 35—68 II 28-50 uien 23-27
drielingen 1517 witlof 36—38 alles per 100
kg; knolselderij 9—32 per 100 stuks.
RIJNSBURG, 5 Jan, Groenteveiling
Boerenkool 3840 rode kool 25—43 kroten 25
-2980 uien 18-28 gele kool 22—32 waspeen
,00L24-29 prel 35—173 «Hes
Per 100 kg; knolselderij 14—35 per stuk.
RIJNSBURG, 5 Jan. Overzicht Flora
Er ls snlds Maandag niet veel veranderd.
®r.b, ef aan de grote kant voor de
ultgezon-
rode
- nlrt
- bevrediger
Min
Max, Rolar
soorten als Olga, Vlctorine
Rtjnsover en Preludium kwal
anbod en dat was niet bepaald bevorder
lik voor de prijzen De gewone handels-
oorten als Krclage's Triumph. Hlldcgarda,
n Imperator, lagen tussen 70 en 80 cent,
,Vue:da'c.cn Flnland kwamen Iets hoger.
Vhite Sail noteerde tot f 1.15 Van de nar-
lsaen bracht Helios tussen «0 en 50 cent
P. Early Glory tot 70 cent en Carlton rond
5 cent. Gekleurde hyacinten kwamen in de
'uurt van f 30 nis ze extra best waren en
Innocence tot ruim f 20 per 100.
TFR AAR, 5 Jan. Groenteveiling
Uitlof I 44-55 II 26-44 stek 6-22 prei 34
-40 glasandljvle 52—64 andijvie 27—44 grne-
[kool 25 rode kool 30 spruiten 43—56 kro-
kg; knolselderij 2.30 boeren-
---Üj-*- - jlj^n—14 por
28 alli
I 1.60—2.Ö0
bos: knolselderij 11—16 pci
8—11 per kg.
GOUDA, 6 Jan. Kaasmarkt Aange
roerd 60 partijen. Notering: le kwal. 2.23—
26; 2e kwal. 2 20—2.22; extra zware 2.27—
2.30 Handel flauw.
1JMUIDEN, 6 Jan. Prijzen verse vis van
-80 gr tong 550—430 grm
>g 310—280 kl tong I 260
gisteren I
cllbot S
350—315 k
-234 kl tong II 220—212 tarbot MoLjjo
kg; tarbot II 128 tarbot IV 96—58
ro .7 40-31 Rr BCh0' 52-43 «rm schol
52—45 kim schol 64—56 kl schol I 60—48
il II 46—21 schar 31—28 gr schelvis 65
—51 grm schelvis 62—42 kim schelvis 54-39
li vis II 33—23 wi)-
mld gul 4232 kl
4 kl haal 28 ham 125110 poontjes
koolvls zw 34—24 <1 koolvls wit 33
i per 50 kg; gr kabeljauw 192—106
Is zw 72—67 gr koolvi wit 92—84
9278 alles per 125 kg. Aanvoer
26—25 k
1830
U1DEN. 6 Jl
er: YM 32-
13500; kotters: YM 210—8890. YM 33-3440.
IJMUIDEN 6 Jsn Prijzen verse vis
Heilbot 320 gr tong 470—450 grm tong 380—
i II
kg; gr schol 43—40 i
1 40 kl schol I 4840 kl schol n
13-25 gr schelvis 57-55 grm
1 kim schelvis 54—49 kl schelvl
I schelvis II 32 50—17.50 wtjtlni
ui 41-39 mldd gul 36—34 kl gu
per 50 kg; gr kabeljauw 152—90
625.3 gr leng 74-66 alles per
