4 onze jeuqó-p&qin&f
<3~tet oude boomblad
Vreemdste tandartspractijk ter wereld
'ZOITOAGSBLAD 18 DECEMBER "f954
onze BRievenBus
Beste allemaal,
HZo, dit is dan de
laatste brievenbus van
dit jaar. Ik hoop dat
jullie allemaal goe
de Kerstdagèn zult
hebben, een prettige
vacant ie en een ge
lukkig Nieuwjaar. Ik
deuk wel dat jullie
in de vacant ie veel
tijd ruit hebben om
brieven te schreven.
Of zou er ijs ko
men, zodat jullie kun
nen schaatsen
De puzzle van de
vorige week was niet
heel erg moeilijk
ker, mager, meter, water, motor en
koker De hoofdprijs is gewonnen
door Rietje van Es. de troostprijzen
zijn voor Truysje Moekestorm. Piet
Jan Jansen eii de tweeling Wouter
en Nanmng de Jong. Hartelijk gefe
liciteerd!
Cobie? Wat fijn dat r.. I
hebt gekregen. Chiel Sinlcmaa rtcnsdijk
Dat is inderdaad heel mooi post
papier. Tinele Terlaak. Ik heb de
Luthcr-film ook gezien. Eke dc Boer.
hij is erg mooi. hè' Is dat reisklok-
je van Jou er zo een. die je kunt dicht
doen. Jadi Donkers? Wie weet win je
toch nog wel .ens een eerste prijs.
Roel ter Horst. Van Llentjc, Nelly
en Mleke Blever kreeg ik gezellige brie
ven. Wat hebben jullie veel gekregen,
zeg! Jij geeft Blacky zeker zo af
en toe wel eens een koekje, is het niet,
Joke van Welsenis? - Nee maar.
Tonny Reehorst, heb jij een pop uit
Portugal gekregen? Hoe heb je haar
genoemd? Van C'orrle en Greetje
Bokhorst kreeg ik ook weer lange brie
ven. Hoe is het nu met Barendje, is
hij al weer beter? Ga jij naar Utrecht
verhuizen. Willie van de Graaff, wat een
eind weg' Wat naar dat je kleine
broertje uit de kinderstoel is gevallen.
Lenle Koen. hij huilde zeker wel hard
Wat heb je aan ..pa gegeven. Nel-
leke de Jong? Heb jij een spiegel
tje gekregen. Maaike Bambacht, ben jij
zo'n ijdeltuit? Bedankt voor je mooie
plaatje Jaap Stolk. Je hebt het prach-
omdat er met Kerstmis en Oudjaai
geen Zondagsblad verschijnt. In de
plaats daarvan komt ons grote
Kerstnummer, dat ook dit jaar weer
prachtig uitgevoerd wordt. -- Voor
deze puzzle zijn extra prijzen be
schikbaar gesteld: twee hoofdprijzen
en acht troostprijzen. Doe maar
goed je best! Vergeet niet je roor-.
naam. achternaam en volledig adres
i n je brief te schrijven.
prachtige pantoffels, die je hebt gekre
gen. Thea Geleynse. Dat is zeker
wel een leuk spel. Adrle l'ittenbogaart?
Ja. Afke Bergsma, dat is een hele
tijd geloden. sinds je me hebt geschre
ven. Heb je het zo druk met huis
werk' Bij Dickie van de Water
komt een kerstboom met electrische
kaarsjes. Dat zal mooi zijnL Wat heb
je een mooi gedichtje gestuurd. Janie
Biesepol. Ik heb er van genoten.
Nou, dat was een leuk grapje, dat je
stuurde. Cornells Hoekwater. Nee.
maar Johannes Klelehrodt, wat heb jij
veel cadeaux gekregen! Heb je al
die suikerbeestjes opgegeten. Ada van
de Wete? Dat is goed. Ineke Koorn-
necf. dat Je in het vervolg vroeger gaat
schrijven Peter van Daalen heeft
ook al zulk mooi postpapier gekregen.
Ja. Joke van Loon. soms vergeet
ik wel eens wie tot mijn ..oude" ne
ven en nichten behoren. Dus jij hebt
deze week weer een verjaardagsfeest
gehad. Leny Botermans. Was het gezel
lig? Ik hoop. dat je blij bent met
de prijs. Anneke van der Spek. Ook
bij Adrie vander Stelt heeft Sint Ni-
colaas een heleboel pakjes door de
schoorsteen laten vallen. Wat een
grappig gedichtje, Peter Ritmcyer!
Willy Koomans van de Dries is dol op
pepernoten en Lenle zeker ook? Heb
ben de krasjes van jullie vulpotloden
verschillende kleuren. Nelly en Greetje
.Maan? Wat leuk Ras van Beek.
dat je broertje sigarenbandjes spaart.
Vond je de puzzle zo moeilijk. Coen
Mulder? Volgende keer weer eens een
gemakkelijke, hoor. Ik vond het ook
een spannend verhaal van die soldaat.
Lenle Visser. Adrie de Jong versier
de haar brief met een grappig poezie-
plaatje Leuk hoor, zeg doe je de groe
ten aan Helena? Adrie Verhoef heeft
me verteld wat zil bij hem thuis alle
maal doen op Zondag. Van harte be
terschap gewenst, Gert Grootendorst.
Wees maar flink, hoor! Hebben jullie
moeder fijn verwend met haar verjaar
dag, Ada van der Ent? Is je zusje
ouder of jonger dan JIJ. Rietje Kroon?
Wat grappig, dat Jij twee vuurrode
paddestoelen ..p je brief tekende. Dien*
(juist. In t vervolg niet weer verge
ten jbrief op tijd te posten. Piet
Hoogrndoorn.
En dan volgen .hier de nieuwelingen:
Loesje Lammers, Ria Leerling. Deli
Emmerzaal. Ada en Aatje de Ronde,
Leida Lam boo, Corry Boogaards, Wira
Wassink, Aad van Vliet. Sjaak Rouw.
Ineke Stegeman, Maria Deelen, Greet
je van der Noord. Trausje Prins, Ana
Montizaan. Huib en Willy Kraayeveld
en Kees Spee. Ik wens jullie allemaal
een gezellige vacantle toe!
IK ben een boomblad. En lk ben al
oud.
Ik ben geel geworden van ouderdom.
Mijn huid is verschrompeld en mija
enige arm is stijf geworden. Zó stijf,
dat ik het takje waaraan ik geboren
ben. haast niet meer kan vasthouden.
Och, héél lang leven zal ik wel n:et
meer. Ik ben zo moe.. Ik zou best wil
len slapen op de grond onder de boom.
Hoor je de herfstwind daar? Hij is
geen vriend van mij. Hij doet lelijk te
gen mij. Hij zegt dat ik een oud. lelijk
boomblad ben en dat lelijke bladeren
niet meer horen aan een mooie boom.
Daarom blaast hij met zijn koude
adem tegen mij. ik draai in het rond..
Ik word er ziek van
Die kille wind wil mij van mijn twijg
afrukken, mij wegblazen over de natte
wereld. Zie maar eens hoe hij op mij
afstormt. Hoe hij om mijn lijf draait.
Nee. die herfstwind is geen vriend
van mij. Lang niet..
Maar ik houd my nóg vast.. Alleen,
lèng zal het niet. meer duren.
Weet je met wie ik wel goede maat
jes was?
Met de zómerwind. Die wiegds mij
Heel teer en langzaam op-en-neer. Die
streelde met zijn zachte, warme hand
over mijn groene huid en h;j zei alle
maal lieve dingen tegen mij, van de
zon. van de kinderen van de velden
van de b'oemen. Prachtige verhalen
H j zei óók. dat ik een mooi blaadje
was. Een mals blaadje aan een sterke
eikeboom. En hij wiegde mij En hij
zong voor mij. Net of ik een klein kind-
Want kleine kindjes houden ook van
lieve wijsjes en van zacht deinen.. Dat
weet ik héél goed.
DE boom waaraan ik groeide, staat
voor een groot huis. De isk. waar
aan ik groter werd. stak uit voor een
groot raam. En ik kon in de kamer kij
ken. die achter dat raam was. In een
sla opkamer.
Daarin ging iedere nacht een klein
meisje slapen. Haar moeder bracht
haar ai; jd naar bed. En voor ze Ui
het bedje stapte, keken ze nog even
door het grote raam naar buiten.
Ze keken de mooie laan in. die naar
het bos liep. Ze keken naar dc zon. die
mooie kleuren in de lucht toverde. Ze
keken naar de vogeltjes die zongen in
onze boom. Ze keken ook naar de blaad
jes oak naar mij
Dan lachten ze. Dat klonk zo mooi
Nog veel mooier dan de fluisteringen
En dan ging het kleine meisje naar
bed Ze sliep in een ouderwets bedje.
Een suhómmelbedje. Het schommelde
heen-en-weer als de moeder er zacht
jes tegen drukte. En dat deed ze elke
avond.
En ze zong ook. Zachte wijsjes,
waar ik graag naar luisterde. Mooie
woorden voor een mooi. klein, lief meis
je dat ging slapen in een schommel-
..Suza kindje, schommel zacht.
Slapen moet je in de nacht
Moeder wiegt je nu zo zoet
als buiyen de wind de blaadjes doet".
Dat zong die moeder voor haar eigen
kindje. En het was net ol ze het ook
een beetje voor mij zong. Zie je., nu
weet ik dat kleine kindjes ook houden
van lieve dingen.
MVAK nu ben ik oud geworden En
helemaal geel Ik bei verdórd. Mijn
hu'd zit vol rimpels.
O kijk.. Daar komt dc regen aan.
Die is zo vies. zo koud! Die plaagt me
ook al. Die zegt dat ze die rare vieze
plekken van mijn huid wil wassen. Die
te'e vlekken van ouderdom. Ze ruist.
Jat ik een lelijkerd ben. En ze gooit
kil water over mij heen.
Daar wordt een blad nog zieker, nog
kouder van
Nee hoor. de herfstregen is ook geen
Weet je met wie ik nog meer goede
maatjes was? Met de zomerregen Die
was niet zo koud. Die maakte mijn stof
fige huid weer mooi schoon. Die maak
te ades weer heerlijk fris.
En als dan de ion weer ging schijnen,
dan had ik een prachtige parel aan
mijn neus hangen. Daar zaten wel hon
derd zonnekleuren in.. Een vreemde
waterparel haast een diamant
De zomerregen zei ock altijd vrien
delijke dingen tegen mij. Ze vertelde
van de verre landen, van de andere
b'aadjes. Ze zei ook. dat ik een mooi
blaadje was Haast de mooiste van de
hele eikeboom. Dan lachte ze even en
waste me met haar zachte handen.
Ik moest veel van haar drinken om
groter en sterker te worden. Ja. ze
was erg lief voor mij.
Maar de zomerwind en de zomerre
gens zijn hier niet gebleven. Ze hebben
mij in de steek gelaten. Nu zijn hun
boze broers gekomen.
Nee. de beste vrienden uk de zomer
tijd zal ik wel nooit meer terugzien.
En dat maakt mij erg verdrietig..
XJX)R. daar komen die plaaggeaaten
weer aan. Dc kan me niet meer
vasthouden. Mijn arm doet zo'n pijn.
Q. pas op! Ik val
Wat een raar gevoel is dat. Wat ben
ik nu duizelig. Ik ga omhoog, omlaag,
omhoog., en weer omlaag.
Nu lig ik op de grond. Mijn zusjes
en mijn broertjee liggen er pok al. Die
zijn koud en nat en geel.
Wat wordt een blad toch slaperig ala
net op de grond ligt. Oaaataaa
Daar ligt het gele eikeblaadje nu.
Onder dc eikeboom. Door de regen
vastgekleefd aan de aarde. O, wat droe
vig.
Maar zie eens.Daar komt een vrouw
aan. Ze blijft staan., ze bukt.. Ze
zegt: Wat een mooie blaadjes zijn
dat. Ze zegt nog meer. Die daar
vind ik de mooiste van allemaal. Die
zal ik voor mijn meisje meenemen.
En toen?.. Toen pakte de vrouw dat
oude. gele eikeblad op En ze nam het
mee naar de warme kamer. Ze legde
het op het tafeltje, naast het schommel
bedje. Daar werd het eikeblad een beet
je wakker van.
En toen het om zich heen zag..
Toen keek het door het raam de stille
laan in, die naar het bos gaat. Toen
zag ze de sterke eikeboom staan. Ze
zag zijn tak op-en-necr gaan door de
herfstwind.
Even ritselt het eikcb ad Net of het
zeggen wil. Gelukkig lig ik bij het
bedje van mijn kleine vriendin.
Toen was het of het heel even gelukkig
lachte
Maar dat heeft niemand gezien.
M. W. H DE WEERD.
Het is bijna Kerstfeest als jullie
deze plaat zien. Marietje staat met
de poes op haar arm voor het raam.
Misschien kijkt ze wel uit naar oom
en tante, die op bezoek komen! De
kerstboom is versierd en de tafel is
gedekt. Nu moeten jullie eens pro
beren of je kunt ontdekken, welke
voorwerpen op de plaat met een K
beginnen. Het is wel een heel werk,
maar jullie hebt er alle tijd voor.
tig gekleurd. Fijn. dat de prijs zo
goed van pas kwam, Niesje Konijnen
burg. Nou. een 9 is tenminste een
behoorlijk cijfer. Joke Hoogerwerf. Zie
je wel dat je het wel kunt' En wat
ga jij nu allemaal naaien. Suusjc de
Wit? Jij ook hartelijk bedankt voor
je tekening. Martien Smit Kun jij
goed boetseren. Gcrda Ouweneel, het
is leuk werk, hè. Jullie hebben zeker
op school ook Kerstfeest, Rietje Stam.
Wat voor prikkaarten waren dat.
Dick Stoelhorst? Wat leuk om in de
schuit van je vader mee te varen. Jan-
nie Snelleman. Dat lijkt me een grap
pig spel, dat je gekregen hebt. Beter
de Jong. Dag Koolmersje. ja. jij
hebt wel veel gekregen, zeg Toch wel
leuk om een beetje verwend te worden,
is 't niet? Je brief was nu prachtig op
tijd. Jan Bakker, dat zie le. Zo'n
vulpen lijkt wel gewichtig, hè Ada van
Dalen? Ik hoop dat je gauw weer
gewoon kunt mee-eten aan tafel, C'obi
Vavier. Fijn i'-it je de puzzle gemak-,
kelijk vond. Peter van de Beid. Dus
jij mag al in het diepe zemmen, Nelly
Kuyt! Kun je al duiken? Gelukkig dat
je die doos postpapier nog kon ruilen.
Lise Veldhuijzcn. Heb jij veertien
negens, Wim Schutte, waarvoor dan
wel? Janny Leeuwenburgh is op de
kunstijsbaan geweest. Is Ad.i ook mee
gegaan? Het geeft niet. hoor Jan
van Es, als je een keertje overslaat.
Prachtig heb jij je brief versierd,
Kees Klop. Wat een grappig postpa
pier met die aap. Maja van Kampen. Doe
je de groeten aan Anke? Fijn. dat
je de puzzle toch hebt opgelost. Kees
van den Hoek. Robbie den Ouden
vindt het zo fijn. dat Peter ook een
troostprijs -gewonnen heeft. Dat zijn
't Js heel stil in ae klas. De juffrouw vertelt de Kerstgeschiedenis.
ZONDAGSBLAD 18 DECEMBER 1954
Reizende dokter trekt per dag
116 kiezen en verricht '26 vullingen
ZO'N lange tocht door de woeste bin
nenlanden zei dr. Walter Wearn
is natuurlijk wel erg vermoeiend,
maar je hebt tevens de gekste ervarin-
i na i^t'
ben dc oude 1
Bluey Bennett en zijn zusje behiel
den dc by hen getrokken kiezen als
herinnering aan dr. Wearns bezoek.
zo trouw opzoekt. Maar de muziek van
't orgel, meneer, daór heb ze wel
wat an. Ze zegt dat ze d'r altijd zo
rustig van wordt as u speelt, vooral
dat laatste ogenblik as de kerk uit
gaat. Dan lükt het net of u 't alleen
voor hèèr doet. zegt ze. en dan lig:
ze maar stil in d'r eigen mee te
zingen. M'n zoon wil ook wel es wat
voor d'r spelen, op 't ouwe orgel
van m'n man. Maar u weet wel dat
onze Jochem na dat ongeluk maar
één arm kan gebruiken, en dat gaat
dan niet zo best. Daarom is ze altijd
zo blij as ze 't orgel in de kerk hoort.
Ze wou beslist dat ik u dat es een
keer ging vertellen, cn daar had ik
nou vandèèg de beste gelegenheid
ZE is uitgepraat. Weifelend vraagt
ze zich af of ze nu gelijk weer
moet gaan.
De kleine man tegenover haar is
het eerste moment niet in staat om
iets terug te zeggen. Zo dikwijls
heeft hij 't zich moeilijk gemaakt met
de vraag voor wie hij elke Zondag
die vertroostende liederen speelde,
voor wie hij het Evangelie op die
manier probeerde te vertolken. Maar
aan de zieken, de stille strijders in
de afzondering heeft hij niet gedacht
en ook, nee, juist in die stilte
heeft Gods Geest zo'n ruime kans om
Zijn heiligend werk te doen. Is 't niet
diep beschamend, om tegenover ió-
veel genade eigen kleingeloof te zien?
Zuster Verlooi", zegt hij eindelijk,
met opzet het woord gebruikend dat
hen als kerkleden samenbindt
..zuster Verlooi, ik wil je wel zeggen
dat je me geen groter genoegen had
kunnen doen dan hier met die bood-
^toe te komen. Jullie heb-
in een behoorlijke les
gegeven, en" hij neemt plots een
cordaat besluit ,,en je kunt er op
rekenen dat ik morgenmiddag zelf
voor je dochter op 't orgel kom spe
len!"
Hij denkt wel aan de Zondags
schoolcommissie, die er als ieder
jaar op vertrouwt dat hij morgen op
het Kerstfeest in de kerk speelt. Maar
dat moet dan voor één keer zijn jong
ste schoonzoon maar doen, die kan
het ook tamelijk goed en die is hier
nu toch.
Op 't gezicht van Jansjes moeder
is dc verrassing duidelijk merkbaar.
,,As u dat zou willen... 't Kind
krijgt zo weinig bezoek, de mensen
raken d'r an gewoon dat ze ziek is!"
,,Je kunt er op aan, hoor!" belooft
hij nog eens.
Dan gaat ze. Zelf laat hij haar
uit, neeinl op de stoep met een krach
tige handdruk afscheid.
De voordeur is nog maar net dicht,
of uit de huiskamer komt zijn oud
ste kleinzoontje hem pruilend binnen
roepen.
,,Opa, wat blijft u toch lang weg!
Oma zegt dat 't tijd voor Klaas Vaak
wordt, en u zou ons toch nog een
verhaal vertellen!"
Glimlachend laat hij zich meetrek-
Ik kwam In een gehucht. Een tienja
rig inboorlingcnmeisje werd met man
en macht in de stoel gezet. Ik draaide
mij om om mijn instrumenten te pak
ken en weg was zij. Zij rende naar
de dichtstbijzijnde boom cn klom er in.
Drie keer wist zij te ontsnappen. I»e
derde keer liet ik haar in de boom zit
ten en toen ik laat in de middag weg
reed, zat ze er nog in.
Een paar dagen later reed ik langs
een eenzaam spoorlijntje. Er kwam een
trein aan. De machinist bracht de loco
motief tot staan. Dokter! riep hij
help mij eens even! Ik zag u rijden, en
toen dacht ik.. Nu. ik hielp hem en een
kwartier later reed de trein door en was
de machinist twee kiezen kwijt.
Enige malen moest ik stoppen voor
een kudde schapen. Die dieren horen bij
Australië. Ik maakte dan met de her
ders een praatje. Een van die tanige
kerels vroeg mij, zijn gebit te bekij
ken. Ik keek. Twintig minuten later was
de openluchtvoorstelling ten einde en
de herder verlost van enige kauwertjes
En dan die bakker! Ik kwam In een
gehucht. En daar snelde de vrouw van
de bakker op mij toe. Of ik haar man
even wilde helpen, want die verging van
de pijn. Bij mij kon hij niet komen,
want hij mocht zijn deeg niet in de
steek laten. Toen ben ik maar naar de
bakkerij gegaan en in no time was
de bakker genezen van de pijn en zijn
gebit iets uitgedund. Ik ben er nog trots
op. want het dorp at die dag precies
op tijd goed gebakken vers brood.
TTET deed helemaal geen pijn! zei de
sproetige Bluey Bennett, die ik als
eerste patiëntje behandelde in Carinda.
Vol trots vertoonde hij de cricketbal,
die ik hem geschonken had voor zijn
manhaftige houding. Die geschenken
zijn nodig om de kinderen te trekken.
Gelukkig zijn er altijd particulieren en
zakenmensen bereid om zulke cadeaux
voor het goede doel af te staan.
In mijn kliniek op wielen voer ik
steeds manden vol tennisballen, cricket
ballen. snuisterijen en sinaasappelen
mee. Als de jeugd die gevulde manden
ziet. stijg ik meer in hun achting dan na
de moeilijkste behandeling.
In Carinda had ik nog een schoollo
kaal ter beschikking, maar in tal van
andere gehuchten ln de binnenlanden
van Nieuw-Zuid-Wales zijn geen scholen
Dan kroeg ik de zonderlingste vertrek
ken ter beschikking gesteld. Bij voor
beeld in Angledool, een vlek met nog
geen tien huizen en 100 km verwijderd
van de naastbijzijnde plaats van enige
betekenis. Daar kwam ik in de rechts
zaal terecht De kinderen zaten op de
banken. Zelf werkte ik in het getuigen-
hokje. Aan de muur hingen de portret-
ton van misdadigers, die door de justi
tie werden gezocht. Een grimmige at-
mospheer voor die kinderen! Maar mijn
tennisballen en sinaasappelen deden ook
daar wonderen.
Een andere keer installeerde ik mij
in een danslokaal. Er was geen andere
ruimte ter beschikking! Mijn uitrusting,
ik bedoel het speelgoed en de lekker
nijen. wogen echter ruimschoots op te
gen het wantrouwen der kinderen, waar
'ik ook kwam.
Over mijn uitrusting moet U niet ge
ring denken. Niet alleen mijn instru
menten en geneesmiddelen plus de ge
schenken. maar ook spaden en touwen
behoren er toe. Want als mijn wagen
ergens blijft stoken, moet ik zelf aan de
slag daar in de wildernis zijn geen
telefooncellen en gedienstige garage
houders.
IN tal van plaatsen, waar ik kwam.
was ik überhaupt de eerste tand
arts. die er ooit was geweest. Elders
was het 25, soms 50 jaren geleden se
dert er een collega „verdwaald" was.
Daarom besloot ik. er voor te zorgen,
dat al die vergeten oorden eens in de
twee jaar een tandarts te zien krijgen.
Nu is het niet eenvoudig om zo'n toer
door de wildernis te organiseren. Er
zijn maar weinig tandartsen bereid om
hun praktijk twee weken stil te leggen
en de eenzaamheid in te trekken Daar
komt nog bij, dat lang niet iedere
tandarts physiek in staat is om 3200 km
in veertien dagen af te leggen, en bo
vendien dagelijks gemiddeld 56 patiën
ten te behandelen met door dc bank 116
extracties en 26 vullingen per dag. En
dan. niet iedere tandarts heeft een vrouw
als de mijne, die mij op zo'n wilder-
nistocht begeleidt en als assistente kan
optreden.
Ik doe mijn werk binnen het kader
Bluey's schoolkameraadjes zagen argwanend toe, toen hy als eerste
patiëntje de vuurproef onderging op de lagere school te Corinda. Dr.
Wearn geeft een verdoving, terwijl zyn vrouto als nurse optreedt.
Kruiswoordraadsel
,,Opa komt al. Laat het zandman
netje nog maar heel even buiten
staan, oma!"
Maar uit zijn ogen glanst een ont
roering die alleen zijn vrouw op
merkt. en waarvan zij ook alleen de
oorzaak mag weten.
punt. 19. soort tabak. 22 waardebriefje,
24. opening, 26. republiek in Zuid-Ameri-
ka. 28 vaartuig. 30 dier. 31. maat. 32
sieilijke plantjes. 34 Chin. maat. 35. bos
god. 37. laatste wilsbeschikking.
Verticaal: 1. soort fluweel, 2. voor
zetsel. 3 vlug. 4. gemeen. 5. zwaardvis,
6. naschrift onder brieven. 7. lederen
band. 10 vogel. 12. edelgesteente. 14.
voornaam. 15. plantengeslacht. 17. kle
dingstuk. 18. metaal. 20 paard, 21 voor
werp. 23. lawaai. 25. lijst. 27 vlug. 29.
niet het minst. 32 kloedje. 33 een der zo
nen van Noach. 35. stoomschip. 36. zang-
Horizontaal: 1. In de eerste tijd, 8
kleur, 9. maanstand, 11. costuum. 12.
uitroep. 13. zwemwiek, 15. weg, 16. hel
dendicht. 17. schildknaap, 18. hoogste
Inzendingen per briefkaart vóór 31
December aan het bureau van dit blad.
In de linkerbovenhoek aan de adres
zijde vermelden: „Puzzlc-oplosir.g". Er
zijn drie prijzen: 1. f 5.-. 2. f 2.50. 3. f 2J0.
Oplossing doorlopend kruis
woordraadsel 11 December
Horizontaal: 1. banket, tol. 2. aker, lot.
o.a., 3. S.S.. gier, kit, 4. club, marge, 5.
ulster, oir. 6 leven. muts. 7. era. storen,
8. raat. beige. 9. ut, raadsel. 10. S.O.S..
mee. alk. 11. teken, ober, 12. Iran. arena.
13. gast, kales.
Verticaal; 1. Bascule, rustig. 2. aks,
LI.. Erato, era. 3. Negus, vaars. kas. 4.
krib. testament. 5. element, ba. enak, 6.
tor. armoede, ora. 7. t.t.. K R O .Ur, isabel,
8. ooi. git, egel, ene, 9. later, snel, kras.
Dit kleine inboorlingen-meisje zit
in spanning, want wat zal dr. Wearn
nu met haar gaan doen? Haar vader,
een pikzwarte Australiër, bracht
haar 25 km door de wildernis om
haar tanden te laten nazien!
van het ..Far Western Children's Health
Scheme". En ik reken er op. dat wij
dit tandartsenwerk zullen kunnen voort
zetten. Ons herstellingsoord nabij Syd
ney gaat goed en de zuigelingenzorg,
zowel in klinieken als ..op wielen" loopt
eveneens uitstekend. Ik ben in 1947 met
die tandarts-in-de-wildernis-rol begon
nen. Jaarlijks trok ik door het Westen
en Noordwesten van Nieuw-Zuid-Wales
en ik verzeker u. dat er veel te doen
is op tandheelkundig gebied.
DIT Ja.tr (vertelde dr. Wearn ver
der) bezocht ik 21 dorpjes en ge
huchten. Alle nederzettingen, die binnen
30 km afstand een tandarts kunnen
raadplegen, sloeg ik over. Ik onder/.oclit
795 kinderen en 15 volwassenen. Slechts
112 van deze 810 patiënten behoefden
niet behandeld te worden. SlcehU 13
kinderen weigerden om zich te laten
onderzoeken. Van de 670 behandelde kin
deren waren de gebitten als regel zo
ver heen, dat aan vullen niet meer te
denken viel. Dus maar trekken! Ik trok
1604 tanden en kiezen en vulde er 333
bij kinderen van 5 tot 15 jaar.
En de oorzaak van al dat tandbe
derf? Kijk. het is droog in die streken.
Daarom zijn verse melk en groenten
scnaars. De ouders hebben echter ook
een beetje schuld, omdat ze het wel eens
lastig vinden, een koe of een moestuin
te houden Als regel krijgen de kinde
ren dus melkpoeder of gezoete gecon
denseerde melk Soms moeten groenten
en fruit van honderden kilometers ver
aangevoerd worden.
En dat was allemaal nog niet zo erg
(voor dc tanden!), als dc ouders der
meeste kinderen niet vrij veel geld ver
dienden met als gevolg, dat zij veel
chocolade, suikergoed, koekjes en an
dere heerlijkheden kopen. Al met al is
dat vele tandbederf in de wildernis dus
wel te verklaren Bij een meisje van
vijf jaar moest ik liefst 18 tanden cn
kiezen trekken en bij haar driejarig
zusje het gehele mclkgebit wegnemen!
HOEZEER de welstand funest kan zijn
voor het gebit, leerde ik van een
(prekend geval Op een goede dag kwam
-.■en vader met zes kinderen bij mij.
Hij was een boer, die er goed bij zit.
Ongeveer 20 jaren geleden begon hij.
Toen had hij liet moeilijk. En zijn drie
oudste kinderen. 13 tot 16 jaar, nadden
uitstekende gebitten, maar de drie
jongste, 4 tot 10, slechte monden, die
veel zorg vereisten. Toen er nog geen
geld was voor koekjes en andere zoetig
heden, waren zijn oudste kinderen op
gegroeid.
Maar nu. vertelde de vader vol trots,
ging het hem uitstekend cn kon hij
zich verooslovert vaak naar de stad te
gaan en daar kilo's cn kilo's „snoep" te
kopen Zijn jongste kinderen kregen al
les, wat de oudsten ontbeerd hadden
..En een slecht gebit", voegde ik er aan
toe. Maar de vader was er niet van te
overtuigen, dat de overdreven weelde
de oorzaak was van het tandbederf
zijner jongste spruiten.
Trouwens, ook de inboorlingen heb
ben een tandarts nodig., zodra zij Wes
ters gaan leven en vooral eten Dst
bleek rnij in Pilliga, een plaatsje op
meer dan 100 km van het naastbijzijnde
stadje. Hel oord telt 500 zielen, waar
van eenderde deel van inheemsen bloede
is. Zij werken, deze donkere mensen, op
de boerderijen ••n in de houtzagerijen
en namen het dieet der blanken over.
Ik hielp 39 donkere patiëntjes cn hun
gebitten waren zo slecht, dat ik 194 ex
tracties moest verrichten en slechts 7
vullingen. Een droeve commentaar <>p
het Westerse d.eët en een duidelijke
aanwijzing, dat caries een beschaving*-
ziekte is.
BSHALVE geschenken laat Ik (besloot
dr. Wearn het gesprek) mijn pa
tiëntjes ook de getrokken tanden en kie
zen achter. Ze bewaren ze als kostbar*
herinneringen. Soms ook toon ik, na het
trekken, het kind bet kwelduiveltje, dat
zoveel pijn veroorzaakte en Ik geef
ze dan meteen wat goede raad. Maar
deze wordt, vrees lk. maar al te snel
vergeten.
Ja, als lk zo'n paar donkere kinder
ogen in angstlg-nicuwsgierige spanning
naar mij zie kijken, terwijl ik de Ung
grijp, dan gevoel Ik mij wel eens als
een wreedaard. Maar ala regel schei
den we al» goede vrienden, mijn pa
tiëntjes en ik. En Ik verzeker u, dat het
een voldoening ts, zo'n dreumes met sIJÉ
zakdoek nog voor zijn mond na dc be
handeling te zien wuiven, ala wij weg
rijden. Natuurlijk waive* we terug.
