otie over verhoging van
bouwvolume aanvaard
jE.
Theo v. d. Meel uit Leiden al
vier jaar in Australië
Leiden krijgt aansluiting op
rijksweg 4a in 1957
Chr. Reisvereniging had goede
avond in de Burcht
19J| NIEUWE LEIDSCHE COURANT
3
WOENSDAG 15 DECEMBER 1954
Replieken in zaad begonnen
(toeu
Meester doet aanval op antwoord
van de burgemeester
yu OOK IN DE REPLIEKEN de raadsleden zich niet hebben laten be-
v teugelen in de spreektijd, komt de Leidse raad wel zeer sterk in tijd
Hoewel gisteravond om 7 uur werd begonnen, zijn nog niet eens
is b die fractievoorzitters aan de replieken toegekomen. De heer Van Weizen
h vanavonc^ Pas aan het woord. Hoe laat de hamer over de begroting
nbu Za^ Va'^en *s daarom met geen mogelijkheid te voorspellen. Na mid
gernacht zal dat in elk geval wel zijn.
Een uur en
r™:,
tien minuten heeft de frac-
van de P.v.d.A., de heer
nodig gehad voor zijn repliek,
as in de aanhef fel van toor
verschillende zijden aanmerkingen
In gemaakt op de lange spreektijd v:
raadsleden moest hem van het hai
de burgemeester geen voorbeeld v:
iknoptheid heeft gegeven met zijn e
„halve waarheden en algeir.ee:
Later verklaarde spr., dat hij
loeld had te zeggen „halve antwooi
-De heer Meester vond de opmerking
jan de burgemeester over de spoed, die
liet meer kon worden betracht van ach-
B^r de groene tafel, volkomen misplaatst
prjmdat niet gezegd is waarin de oorzaken
hairecies schuilen. Hij waarschuwde ern^
Mg tegen pogingen de begrotingsbehan-
Serlel wijze te beknotten
Hen- en poffertjesvragen"
n de heer De Hosson heeft het
r te weinig allure, om in Leiden
s groots aan te pakken. Dit vraagt
verdere beoordeling van wat te
G Ki
Volk en Vaderland
De fractievoorzitter van de
P.v.d.A. in de Leidse raad, de
s'ierq heer E. Meester, is gisteravond
hij de replieken van leer ge-
trokken tegen allen, die de
r' euvele moed hebben gehad een
uphl P°9inQ te wagen de door de
r I raadsleden aan de behandeling
iyssa van de begroting gewijde tijd te
beknotten. Ons blad heeft daar-
bij de eer gehad door deze voor-
zitter te worden genoemd. Hij
vond, dat wij in Volk en Va
derlandstijl tegen dit tijdsge-
bruik hebben geageerd.
Het is in dit land moeilijk
iets te lanceren, dat buiten de
zwaarwichtige toon valt. Wan
neer wij iets hebben gezegd
over het gebruik van minuten,
meenden wij, dat het duidelijk
was, dat dit niet op zwaartil
lende wijze moest worden op-
lèntj 9evat- De heer Meester echter
gebruikt nu een kanon om een
•drai mug te doden. Het raadslid, dat
t °3 op humoristische wijze in dicht-
i6j vorm heeft gereageerd, toonde
mud daarmee heel wat beter te we-
doi-sj ten wa humor is dan de heer
e8a1 Meester.
rai™ En wat dat „Volk en Vader-
te nl land" betreft, als de heer Mees-
J ten wat humor is dan de heer
beledigen, heeft hij het mis.
Zijn eigen toon en verspreking
ws*g doen in die richting veel ver
moeden. Over de aan verspre-
Op« kingen toe te kennen waarde
kan een goede psycholoog hem
no9 wel eens een inlichting
geven!
BOlllJIg is
ïkbeè zien
is gepresteerd. De P.v.d.A.-fractie
en poging gedaan achter deze din-
kijken en een bepaald perspectief
in de komende tijd. En dan wordt
0'nÏ nog geklaagd over gebruik van te veei
Nieifd' ^pr" had er geen bezwaar tegen
GrJ'gend jaar vroeger te beginnen, als het
Gijdschema dan maar wat ruimer is.
n Spr. viel scherp de in het Zuiden door
ig vf1"11'®® R,K* raden gebezigde methoden
van*" en meende, dat de Leidse K.V.P.-
«den hier een zendingstaak hebben te
drvullen. Hij vond het een teken van
lerlijke zwakte, wanneer men een de-
t over het mandement uit de weg gaat.
rbijsterend achtte hij het, dat de Prot.-
ir. raadsfractie hierover heeft ge
degen.
Ziektekosten
[Wat het door vier P.v.d.A.-leden lnge-
ide voorstel over de ziektekosten van
ambtenaren aangaat, spr. had hier ge-
stichtingsvorm, waarbij
het bestuur vier door het college aan
wijzen leden zitting zouden hebben,
drie, gekozen door het plaatselijk ge-
erleg.
[Het antwoord van de burgemeester
de publiclteitsambtenaar vond spr.
onbevredigend. Hij vroeg het col-
dringend deze zaak ernstig te be-
Na zijn bezwaren tegen avondverga-
fringen van de raad te hebben genoemd
•leitte hij een breder contact over de
►oblematiek van Leiden met de rand-
pfmeenten.
De heer Meester overhandigde een mo-
hapJe, ondertekend door de vijf fractievoor
zitters, waarin de raad zich uitspreekt
t>ertrer noodzaak voor meer bouwvolume,
rievfcr ondersteuning van het college. Een
n-dTU»tal van 700 woningen per Jaar wordt
hou^erin a,s noodzakelijk minimum genoemd
Oversteken
nk, [inzake de oversteekplaatsen wilde hij
aal,le wettelijke regeling niet afwachten.
Ipr. keerde zich tegen het voorstel Rave-
Mein over verbreding van de Koepoorts
bug en was blij met het toegezegde rap-
8 p9°rt over zijn suggesties ter verbetering
maèïn het verkeersvraagstuk. Zijn fractie
elf-kad geen behoefte aan het voorstel
fiuestroo over het zwembad,
ogl De heer Meester had het gevoel, dat
inïAeiden niet voldoende invloed kan ult-
ddl7tfenen op een sleutelbedrijf als de
Principe
In 24 minuten heeft mr Woudstra,
voorzitter van de Prot.-Chr. groepering,
een zeer principieel en met grote aan
dacht aangehoord betoog gehouden. Ook
hij was niet bevredigd met het antwoord
van de burgemeester over het co
met nabuurgemeenten. Dit moet kunnen
groeien in georganiseerd verband.
Na protest te hebben aangetekend tegen
de uitlatingen van de heer Meester in de
aanvang van diens rede roerde spr. de
kwestie van de Geref. school in het Mors-
kwartier opnieuw aan. Spr. had een af
schrift van een ministeriële brief bij zich,
waarin stond, dat de urgentieverklaring
kan worden afgegeven als het rjjksschool-
toezicht de bouwplannen heeft goedge
keurd. Die plannen kunnen er niet komen
als er geen grond is aangewezen voor de
school, zodat hier een oplossing moet
komen.
Over de ziektekostenkwestie sloot spr.
zich bij het antwoord van wethouder
Menken aan.
Zijn principiële betoog handelde over
het mandement en de opmerkingen, dien
aangaande door andere sprekers gemaakt
Mr Woudstra vond, dat vorige mande
menten principieel dezelfde inhoud had
den. Vorig jaar had hij in eerste instantie
wel over dezelfde zaken als de heer
Meester gesproken, maar alleen omda'
hij die in het sectieverslag aan de orde
had gesteld. In 1947 is in het senioren,
convent de afspraak gemaakt in eerste
aanleg alleen te stellen, en niet te de.
batteren.
Eensgezind
In de debatten over het mandenjent had
ir Woudstra een eensgezindheid gecon
stateerd tussen P.v.d.A., V.V.D. en C.P.N.
was bepaald roerend te zien, hoe
mej. Van Nienes de heer Hagens daarbij
de hals viel. Deze hier gedemonstreer
de eenheid is niet alleen maar schijn.
Onderling mogen de heren diepgaande
meningsverschillen hebben, er is een
eenheid, die alle verdeeldheid te boven
gaat.
Er is een heel andere breuk tussen men-
ïif mensen en tussen partijen en par
tijen. Volgende week is het Kerstfeest,
waarop wij herdenken, dat God Zijn
Zoon op aarde zond om de mensheid te
verlossen. Hierover gaat het In uw en
ijn leven. Heeft dit alles niets met poli
tiek te maken? Wie heeft dan de slaaf
verlost, de vrouw, wie heeft Staat en
Kerk vrijgemaakt, wie heeft de wereld
verlost van de machtswellust? Degene,
Die heeft gezegd: „Mij is gegeven alle
macht in hemel en op aarde
Er zijn in ons land partijen, die Jei
Christus als Heer van leven en wereld
erkennen. Daartoe behoren de Prot.-Chr.
groeperingen en de K.V.P. Dat wil niet
zeggen, dat er eenheid tussen hen is bij
de aanpak van politieke vraagstukken.
Die eenheid is er ook niet tussen de V.V.D.
P.v.d.A. en C.P.N. Tegen de gezagsleer
van de R.K. Kerk koester ik ernstig*
principiële bezwaren, aldus mr Woudstra.
Maar als het mandement oproept to
terugbrengen van het openbare leven tot
de gehoorzaamheid aan Jezus Christus
onderschrijf ik dat. Dan onderschrijf ik,
dat er Chr. politieke partijen nodig zijn.
De V.V.D. en P.v.d.A. erkennen ook
gemene Christelijke waarheden, maar
maken die los van de Christus. Dan gaan
alle vrijheden, die Christus heeft gewon
nen. verloren. Daarom is de doorbraak
levensgevaarlijk voor de West-Europese
cultuur.
Droevig
De heer Van D ij k, fractievoorzitter
van de K.V.P., noemde in het begin
zijn 25 minuten durende repliek nar
de fractie de „stijlloze uitlatingen"
de heer Meester een droevig staaltje
van het omlaag halen van het gezag in
de persoon van de burgemeester.
Spr. trok zijn voorstel over de sociale
lasten onderwijzend personeel in en ging,
wat de administratiekosten bijzondere
scholen betreft, samen met de heer Stolp
accoord met het voorstel van 1
dit in prae-advles te nemen. De heer Van
Dijk vroeg uitgebreider inlichtingen ovei
de door Rijk en provincie te geven steur
aan het Jeugdwerk en juichte het initia
tief van wethouder Van Schaik toe Inzakt
de school voor zwak begaafde jongens
met technische aanleg. Is het mooie
sportveldenplan ook realiseerbaar?
Gehinderd
De laatste spreker was de fractievi
zitter van de V.V.D.de heer Hagens. die
zich in zijn 23 minuten durende repliek
voornamelijk richtte tot wethouder Van
der Kwaak. Hij tekende met de heer
Meester protest aan tegen pogingen de
spreektijd in de raad te bekorten
erheugd, dat mr Woudstra gesproken
heeft over zijn bezwaren tegen het orga
nisatiesysteem van de R.K. Kerk. Daar
ging het in 't mandement juist on
meende de door hem voorgestane
draagzaamheid niet aanwezig te zien bij
het Prot. en R.K. volksdeel.
De heer Hagens toonde zich gehinderd
oor de toon. die wethouder Van der
Kwaak heeft gebezigd in de beantwoor-
van ziln vragen. Hij had de indruk,
dat de wethouder zich er toe had gezet
de V.V.D. „eens af te drogen".
Spr. constateerde, dat zijn vraag welke
gronden er zijn voor de kans. dat de sub
jectieve uitkering kan worden verhoogd,
niet is beantwoord en vond de opmerking
de wethouder „op welke posten moet
worden bezuinigd" goedkoop. Hij be
streed de mening van wethouder Van der
Kwaak, dat er een reserve zou zijn van
4 millioen; spr. kwam maar tot 1,5
millioen.
Fietsen voor Minerva
Over een afstand van hon
derd meter stonden gisteravond
een tweehonderd fietsen in de
nabijheid van de sociëteit aan
de Breestraat tegen de muren
en ramen geplaatst. De door de
burgemeester aangekondigde
maatregel tegen deze wijze van
„stallen" heeft dus bijzonder
veel indruk gemaakt. De politie
was druk aan het tellen en het
raadslid Lardee kon vannacht
om half een vaststellen, dat de
maatregel niet geheel overbodig
zou zijn. Boze tongen beweer
den, dat de studenten hiermee
een demonstratie gaven. Maar
zij waren rustig bij een nacht
voorstelling in Trianon.
K. en O.-lilmstudiekring
Rashomon, doorbreking van
Japans isolement
In Kioto staat aan de zuidzijde der plaats een grote, sedert eeuwen ver
vallen poort. Rashomon, een toevluchtsoord voor dieren en rovers. Lijken
worden er gebracht en kinderen te vondeling gelegd. Zo omstreeks het
jaar 1100 vinden hier drie mensen een schuilplaats voor de neergutsende
regen. Een arme houthakker, een Boeddhistische priester en een dief, die
er toevallig voorbij komt. Een schamel stelletje.
Dan gaan ze vertellen. De geschiedenis
in de edelman die met zij-n vrouw langs
de plaats komt waar een bekende bandiet
het rusten is. De wind waait de
sluier van de vrouw op en onthult haar
schoonheid aan Tajomaru. de bandiet.
Onder voorwendsel, dat hij verborgen
kostbaarheden weet, voert hij de edel-
naar dicht struikgewas, waar
hem overrompelt, vastbindt en de vro'
schendt. Daarna wordt de man gedood
e vrouw vlucht.
De moordenaar wordt gepakt. De hout-
Doet in verzekeringen en helpt zijn
landgenoten
(Van onze correspondent in Australië, Leo 't Hart)
DITMAAL GAAT HET EENS NIET over de problemen van gehuwde
immigranten, met of zonder kinderen, maar over een vrijgezel-immi
grant. Al is hij eigenlijk geen echte „vrijgezel" meer, zoals verder zal blij
ken. Maar in ieder geval maakte Theo v. d. Meel, afkomstig uit Leiden, het
leven van een immigrant op een andere manier mee, dan bij gezin-immi
granten het geval is.
Achttien maanden hield Theo het uit ln
deze branche, waarna hij zich met
zekeringen ging bezighouden. Wat hij
nog doet, en met veel genoegenl
Immigiantenhulp
Hiernaast behoort Theo v. d. Meel tot
een der oudsten, zij het tevens tot de
jongsten in jaren, van het Nederlands
Ontvangst Comité, dat zich verdienstelijk
maakt om immigranten in dit vreemde
land met raad en daad bij te staan. Wat
zouden ze tobben als er geen „Interpre
ters" oftewel tolken aanwezig wari
aankomst der schepen. Het mondj
gels, dat sommige immigranten zich te
voren eigen hebben gemaakt beter wat
dan niets zou hen in de meeste geval-
Eerlijk gezegd ben ik vergeten
Theo is gaan emigreren. Hij zei niets ter
nadele van zijn baan in Leiden en hi;
voor zover ik het tenminste bekij
ken kon, geen bijzondere aanleiding orr
tussenuit te trekken. Toch scharrelt
d. Meel nu op z'n eentje door het
grote Sydney
Nou ja, op z'n eentjeDat moet ook
eer niet zo erg letterlijk worden opgc-
it. Want door zijn activiteit op verschil
lend terrein, het leven van onze emi
granten rakend, heeft Theo heel
vrienden en bekenden gekregen.
Theo verliet z'n kantoorbaan in Leiden
u vier jaar geleden. Hij ging naa:
kamp Bathurst, wat misschien niet
nodig was geweest, omdat een „single
altijd nog wel ergens een kamer
kan huren, in tegenstelling tot een gezin.
Hij heeft twee weken in het kamp ge
zeten, deelde hij me mede, en werd
„kitchen-hand" (keukenknecht). Dit ii
voor hem misschien een mooie voorbe
reiding geweest op het huwelijk en d«
toekomstige mevr. v. d. Meel—Wubben
:al hiervan zeker profijt kunnen trekken.
Hoewel hij er nooit in had gewerkt,
ging Theo na zijn „borstelperiode" in de
textiel. Waarschijnlijk heeft hij bij zijn
baas gedaan „alsof", wat bij de immigran-
j'n beetje tot de gewoonten behoort.
Jongeleen grabbelde in viagenbus
Extia bouwvolume van 50 woningen voor
universiteitsdienaren
In de secties heeft de wethouder van Openbare Werken, de heer Jongeleen,
antwoord moeten geven op 170 vragen over 121 verschillende onder
werpen. Gisteravond zette hij zich aan de beantwoording van de monde
ling'over 40 onderwerpen gestelde vragen. Begrijpelijk, dat hij, als wet
houder, de meeste tijd nodig had om dé raad in te lichten, namelijk een
uur en veertig minuten.
Het verslag van die antwoorden kan niet
anders dan brokkelig zijn, omdat zoveel
onderwerpen ter sprake zijn gekomen. We
zullen ze noemen ln de volgorde, zoals zr
zijn genoemd.
Begin December is aan de directeur var
Gemeentewerken opdracht gegeven eei
ontwerp te maken voor een gebouw ge
meentelijk kasbeheer. Uit de woningtelling
gememoreerd
- door de heer
Schüller, was de
wethouder ook
niet gekomen.
Een half jaar
commissie inge
steld met de op
dracht een wo-
ningkartotheek
ln te Hchten.
ging van de Jan
van Goyenbrug
en de Dissel-
brug kon spr.
geen toezeggin
gen doen. Als
het aan 't col-
lege lag zouden
Wethouder JONGELEENdeze beide brug
gen binnen kor-
vronen.... te tijd ln goed#
staat worden gebracht, maar andere, drin
gender zaken zijn tot nu toe voorgegaan.
Bij de voorbereidingen voor een nieuwe
rioolwaterzuiveringsinstallatie moesten ln
de laatste tijd ook nieuwe problemen wor
den verwerkt. De bestaande inrichting
moet meer dan verdubbeld worden en het
is niet onmogelijk, dat in Zuid-West een
nieuw gemaal moet worden gebouwd. Al
leen de voorbereidingen vergen al tien
duizenden guldens. Als dit werk niet als
werklozenobject kan worden uitgevoerd,
zal het college niet aarzelen er een nor
maal object van te maken.
Het voorstel Ravestein tot verbreding
van de Koepoortstorug nam spr. niet over.
De brug ligt niet goed en zal geheel moe
ten worden vervangen. Wel zal worden
overwogen voorlopig hekwerken te laten
aanbrengen ter bescherming van de voet
gangers. Het voorstel Van Dijk—Larde#
tot herziening van de verordening over
de toewijzing van woningen voor grote
gezinnen en het toekennen van huurtoe-
slagen nam hij wel over, alleen zal dit
niet binnen twee maanden, doch binnen
een half jaar aan de raad worden aange
boden. De ondertekenaars gingen hier
later mee accoord. De plannen voor dem
ping van de Uiterste Gracht én verbete
ring van de Hooigracht liggen bij de pro
vinciale directie. Verwacht wordt, dat de
Hooigracht volgend jaar aan de beurt
komt.
Wachten
De heer Huurman had een opmerking
gemaakt over de lange tijd, die bouw
plannen bij Gemeentewerken ter beoor
deling moeten verblijven. Die dienst
moest, met dezelfde organisatie als vóór
de oorlog, na 1945 een stortvloed werk
aanpakken, terwijl bovendien de lasten
van bouw- en woningtoezicht en uitvoe
ring van de hinderwet steeds zwaarder
gingen drukken. De personeelsbezetting
voorts teruggelopen. Voorlichting over
mogelijkheid met gemeentelijke hypotheek
een eigen woning te krijgen achtte de heer
Jongeleen geen taak van de gemeente.
Wat de volkstuinen betreft, spr. ontrolde
een groot papier met een plan voor de
grond, in plan Noord voor dit doel be
stemd. In Zuid-West kan nog niets
den bereikt, omdat de pacht nog niet is
afgelopen.
Alleenwonenden
Een interessant nieuwtje had de wet
houder voor die raadsleden, die de belan
gen van alleenwonenden hadden bepleit.
Naar alle waarschijnlijkheid komt in het
eerste bouwplan Zuid-West ook een
voor alleenwonende mannen en vrou
Een structuurplan achtte spr. ook
wenselijk. Maar er moeten eerst wonin
gen zijn om de uit krotten komende ge
zinnen te kunnen huisvesten. De' heer
Jongeleen zal binnenkort een voorstel in
dienen in Zuid-West 100 of 150 woningen
voor deze gezinnen te doen bouwen, zo
dat de ergste gevallen kunnen worden ge
holpen. Wat de Inschakeling van parti-
re architecten betreft, spr. heeft hier-
somtijds geen bevredigende ervarin
gen opgedaan. Bij zo'n geval moest het be
stuur van een woningbouwvereniging zelf
in gebreke worden gesteld.
Sportvelden
De heer Jongeleen ontwikkelde grootse
projecten met betrekking tot de sport
velden. Aan de Boshuizerkade komen vijf
voetbalvelden, met de aanleg waarvan in
Maart 1955 wordt begonnen, wat bespeel
baarheid in 1956 garandeert. In de Kikker
polder zijn zes voetbalvelden geprojec
teerd. voor een deel eind 1957 en voor een
ander deel begin 1958 bespeelbaar. Als de
volkstuinen in Noord zijn verplaatst,
komen daar in Mei 1956 drie voetbalvel
den. Dit alles, het recreatieterrein met
openluchttheater Kikkerpolder meegere-
Industrie
Wat de industrie betreft, met de grond
prijzen kunnen we concurreren. Er lopen
onderhandelingen met twee bestaande
Leidse bedrijven over nieuwbouw op het
industrieterrein. Voorts zijn onderhande
lingen gaande met drie buitenlandse be
drijven en één bedrijf uit ons land over
:stiging in Leiden.
De welstandscommissie werkt nog maar
sinds 15 Maart 1954. Spr. vroeg de raad
nog wat af te wachten, alvorens hierover
een beslissing te nemen. Met de directie
van de N.S. zijn al besprekingen gevoerd
-BiA taq uba guiuado aqfi[ajsaaj ap jsao
duet Rijnsburgerweg. Het college koestert
geen bezwaren tegen de bouw van een
administratiegebouw van de lichtfabrie
ken tegenover het station. Over restaura
tie van molen De Heesterboom is een rap
port van een Ingestelde commissie binnen.
Het college hoopt op grond hiervan voor-
stelllen aan diveree Instanties te kunnèn
doen.
Verkeer
Over het toekomstige viaduct Lammen-
schansweg kon 6pr. meedelen, dat ln het
nieuwe ontwerp een vierbanige tunnel is
verwerkt, waarbij rekening is gehouden
met verdwijning van de trambaan. Over
het verkeersplan Meester zal het college
de directeur Gemeentewerken verzoeken
een rapport met voor- en nadelen uit te
werken.
De heer Jongeleen wilde, wat de ver
binding binnenstad-buitenwijken betreft,
de mogelijkheid niet uitsluiten, dat de
raad binnen niet al te lange tijd een voor
stel hierover bereikt. Tot de heer Questroo
zei hij, dat de verkeerssituatie Korevaar-
straat-Plantsoen zal worden verbeterd.
De heer Van Iterson had gesproken over
de niet-bekwame adviseurs, die de wet
houder omringen. Spr. was geneigd hier
tegen protest aan te tekenen. De wethou
der had veel waardering voor wat Ge
meentewerken sinds 1946 heeft gepres
teerd, al was hij ook niet blind voor de
gemaakte fouten. Sinds September ls een
commissie aan het werk om de reorgani
satie van de dienst voor te bereiden.
Huisvesting
Uit de door de wethouder gegeven
cijfers inzake de huisvesting bleek wel,
dat we in Leiden nog steeds achteruit
gaan. Op 1 December 1953 waren er 98
krepeergevallen, op 1 December J.l. 126.
De grote gezinnen van 8 en meer perso
nen. die op betere huisvesting wachten,
zijn in die periode in aantal gestegen van
160 tot 184. Het woningtekort bedraagt 12
procent. Met de woonschepen is het in
sommige gevallen een trieste bedoening,
is heel weinig aan te doen. Met
de 3700 ingeschreven woning-gegadigden
ls het tekort, aldus spr., wel schrikbarend
groot.
Lelden krijgt nu ook al last mei de af
werking van de bouwplannen, die tot nu
zo vlot van stapel liepen. In plar
d III bijvoorbeeld is ernstige stagna-
ntslaan door gebrek aan arbeiders er
rlaal Een lichtpunt Is. da-t Leider
dit Jaar een extra-contingent van 5C
ngen toegewezen heeft gekregen, he.
rl voor hoogleraren en dergelijke,
neer volgend Jaar ook zo'n extraatje
kan worden begonnen nan de bi
de asslstcntenflat ln het Boerhas
tier. Voor de bewoners van de Caeel-
Theo v. d. Meel, oud-Leidenaar,
in Sydney op een der immigran
tenschepen, waar hij zijn land
genoten met raad en daad ter
zijde staat als helper van het
ontvangstcomité.
len niet door de problemen heenhelpen.
Want Australisch klinkt beslist anders
dan Engels. En dan zijn er nog zo veel
andere zorgen, die voor de nieuw aange
komene verlicht moeten worden, en
Dver ik binnenkort in een ander ar
tikel meer hoop te vertellen.
In ieder geval behoort Theo min of
ieer tot de vaste groep, die 's morgens
vroeg buiten de havenhoofden van Syd-
lan boord van de Nederlandse im
migrantenschepen klautert om daar zijn
diensten te gaan verlenen. Onlangs zag
ik hem bij zo'n gelegenheid aan het
werk als „accommodatie-bezorger". Alle
maal belangeloos werk. De helpers van
het comité krijgen zelfs niet eens hun
reisgeld of eventueel verlies van een dag
loon vergoed. Maar de immigrant, in het
bijzonder de ongehuwde, kan zich zodoen
de terdege nuttig maken voor land- en
zelfs voor vroegere stadgenoten.
hakker, verscholen ln het kreupelhout
(de novelle van Akutagawa Ryunosuke,
waaraan het scenario is ontleend, heet-
„In het kreupelhout"), is getuige geweest
van deze gebeurtenis. Uit angst zegt hij
niet de hele waarheid voor de rechtbank
Ook de anderen: de moordenaar, de vrouw
en zelfs de vermoorde, die door middel
van een medium spreekt, vertellen de
waarheid niet. Ieder heeft zijn eigen ver
haal en bekijkt de zaak uit zijn eigen
hoek
Ook de schrijver doet dat. Hij zet de
mensen in het licht van zijn cynische spot
en wil eigenlijk niet anders doen. dan
laten zien. dat de mensen maar een stelli
iezerise wezens zijn Om de waa
heid over de moord is het hem niet te
doen De scenario-schrijver heeft er geen
oplossing, maar wel een eind aangebreid,
dat toch aardig bij het verhaal past Een
kind. als vondeling daar neergelegd,
wordt door de houthakker meegenomen
De film geeft hierdoor een optimistischer
kiik op de mensen dan de novelle.
Met Rashomon heeft de Japanse speel
film verleden jaar haar intrede in ons
land gedaan.
Vóór de oorlog stond .Tapan met een
jaarproductie van ruim 700 films boven
aan de lijst van film-producerende lan
den. De meeste waren voor eigen land
bestemd.
Met deze film Ls Japan plotseling uit
een zeker isolement getreden. Op het
Twaalfde Internationale Filmfestival in
Venetië ontving deze film de grand prix.
Het is een buitengewoon goede eerste
kennismaking geweest. Zelden hebben we
een speelfilm gezien, die filmisch zo goed
was Uiterst sober ingesteld, heeft men
door knappe montage vaart en ook span
ning in de film gekregen Alle overbodig
heid is weggesnoeid. Geen overtollig
beeld is te zien. Alles heeft een functie
in het geheel, al zijn de zwaardvecht
scènes voor ons Westers gevoel een te
veel. in een Japanse film hebben ze een
traditionele rol te vervullen.
De natuuropnamen, hoe goed ook, zijn
er niet om de film mooi te maken, wel
om een zekere beklemming op te roepen,
deze intentie had de muziek ook.
Het hoogtepunt is echter het spel. Niet
veel filmartisten hebben zo'n expressief
vermogen en de gave door houding, ge
baar en mimiek hun gevoel op het witte
doek te realiseren. De tekst vervulde ook
maar een betrekkelijk ondergeschikte rol.
Tenminste, het zeggen er van. Men speel
de de tekst en men speelde die zó, dat
het internationaal te begrypen was.
We zijn met K. en O. blij. dat deze
voortreffelijke film voor de Filmstudie
kring heeft kunnen draaien.
A. C. Bouwman
Agenda van Leiden
Woensdag
Stadhuis, 7 uur: Raad behandel» ge
meentebegroting 1955.
Gerecht 10, 8 uur: K. en O., cursui
„Grafologie" door prof. dr C. J. T.
Böttcher.
Schouwburg, 8 uur: K. en O., RotL
Toneel met ,.De merkwaardige me
neer Pennypacker", blijspel van Llam
O'Brien.
Chr. Geref. Kerk. 7.45 uur: Afdeling
Zuid-Holland Bond van Chr. Geref. Zang
verenigingen, zangavond, ds C. v. d.
Weele over: Het hoe van onze koorzang.
Gulden Vlies. 8 u.: Tuinbouw en Plant
kunde, tuinbouwfilms.
Clubhuls „Oosterkwartier", 8 uur: Ver
eniging voor Paedagoglek, paedagogiscb
forum.
Lakenhal. 8 uur: Oud-Lelden, dr H.
Brunsïlng over: Van marmer en mum
mies.
Zomerzorg, 8 uur: Kynologenverenlging
„Rijnland", jaarlijkse klenavond.
Antonlus-clubhuis, 8 uur: Do Natuur
vriend. feestavond.
.Tacobazaal Burcht, 7.45 uur: Lelds*
Vogelvrienden, feestavond.
Turk, 8 uur: Ned. Relsvcreniglng, Wln-
terrelsfilm „Naar Ehrwald".
Donderdag
Schouwburg. 8 uur: K. en O., Rott. To
neel met „De merkwaardige meneer
Pennypacker".
Stadsgehoorzaal, 8 uur: Residentie-Or
kest, solist Julian Olevaky (viool).
Ruteck's, 8 uur: tweede demi-flnal®
amateur-parade.
Recreatiezaal H.C.WN.E.M., 8 uurl
Algemene bond van ouden van dagen,
feestavond.
Consistorie Chr. Geref. Kerk, half 89
uur: kijkavond goederen vervaardigd door
naaikrans „Tabitha".
Clubgebouw Morskwartler, 8 uur: »!-
multaan-seance schaken door dr G. Dal-
linga.
Vrijdag
Prentenkabinet, 4.15 uur opening ex
positie grafiek en tekeningen Jan Gre-
goor t Wim Noordhoek.
Stadsgehoorzaal. 8 uur: Maatschappij
voor Toonkunst, Trio Pasquier.
Kleine Burcht, 8 uur: Ned. Genealogi
sche Vereniging, contact- en praatavond,
spreker C. Roodenburg.
Café Aniba, Herenstraat hoek Witte
Singel, 8 uur: Leidse tuiniers- en bloe
mistenvereniging „Door Eendracht Ver
bonden".
Schouwburg. 8 uur: K. en O., Rott To
neel met „De merkwaardige meneer
Pennypacker".
Rehoboth, 8 uur: Christen-vrouwen
bond, Kerstfeestviering.
Kleine Burcht, 8 uur: Ned. Handels
reizigersvereniging, feestavond.
t g e e s t: Hofdijck, half 3:
officiële opening nieuwe Chr. school.
Nachtdienst apotheken
Apotheek Boekwijt, Breestraat 74. teL
20552. en de Haven-apotheek, Haven 18,
tel. 20085.
Tentoonstellingen
Lakenhal 10—4 uur: Kindertekeningen
uit vela landen (tot en met 15 December).
Bachs Weihnachtsoratorium
door „Con Amore"
Ook dit jaar is de Chr. oratoriumvereniging „Con Amore" haar traditie
trouw gebleven, kort voor Kerstmis een uitvoering van J. S. Bachs zoge
naamd „Weihnachtsoratorium" te geven. De uitvoering stond gisteravond
weer onder leiding van Simon C. Jansen, terwijl solistische medewerking
werd verleend door Dora van Doorn-Lindeman, sopraan, Aafje Heynis,
alt, Han le Fèvre, tenor, en Herman Schey, bariton. De instrumentale par
tijen werden verzorgd door het Noordhollands Philharmonisch Orkest,
de contiuoparty werd op het clavecimbel gespeeld door Jannie van Wering.
Over het geheel genomen was dit een
goed, in menig opzicht stijlvolle uitvoe
ring, diie in karakter weinig verschilde
met die van vorige jaren. Het koor zong
gedisciplineerd en met élan, het orkest
volgde de intenties van de dirigent in het
algemeen juist op, vocale zowel als in
strumentale soli stonden merendeels op
:n uitstekend niveau.
Simon C. Jansens visie op Bachs
cale werken is sterk dynamisch; de tempi
worden vaak snel, soms wat te snel ge
nomen. crescendi en decrescendi worden
vermeden, alle sentimentaliteit ontbreekt.
Een zekere koelheid kan men echter aan
deze visie niet ontzeggen; vooral in een
reeks cantates als deze, zonder innerlijke
samenhang en trouwens ook niet bestemd
op één avond te worden uitgevoerd,
is het dramatische element schaars en
dient het accent wat meer op het lyrische
te vallen.
nu ls wat te weinig het geval naar
smaak. Wellicht zou hiertoe een
grotere verfijning van de vocale en In
strumentale voordracht noodzakelijk zijn
dit is natuurlijk moeilijk te bereiken
Rotieidammers gaven een opvoering van
„Het witte legioen"
liabarak in de Sim
«Un
beschikbaar.
van de belangrijkste mededelingen
•ethouder Jongeleen tot het laatste
bewaard. In de Provinciale Staten had hij
gehoord, dat de Vrouwenweg, deel
makend van de verbinding LeldenZoe-
termeer. verlegd zal worden naar een
b. zuidwestelijk daarvan gelegen en
lee parallel lopend. Deze wordt dan
rijksweg 4a heengevoerd. Op zijn
vraag was het antwoord gekomen, dat de
Vrouwenweg (.n nieuwe gedaante) hier
ook op rijksweg 4a aansluiting krijgt, zo-
i uitstekende verbinding kort bij
dustrieWrem ontstaat. Tegelijk
hiermee wordt de Lammenbrug verbreed
Dit alles zal in 1957 worden uitgevoerd.
De toneelgroep van de afdeling Rotter
dam der N.C.R.(eis)V. was gisteravond
de Burcht present om voor de Leidse af
deling een opvoering te geven
stuk „Het witte Legioen". Dit
het eerste contact, dat Leiden met Rotter
dam had, zo vertelde de voorzitter, de
heer A. van den Bos. Volgend jaar hoopt
men het contact nog verder uit te brei
den door (met zes bussen als het kan) op
excursie te gaan naar de tentoonstelling
E 55.
Maar dan moet de wens, die het hoofd
bestuurslid, de heer J. Pruyssers, vorig
uitte: „elk lid een nieuw lid'
hij nu herhaalde, spoedig in vervulling
gaan. De heer Pruyssers vestigde nog de
aandacht op een reeks reizen
smalle beurs, die voor 1955 zijn geprojec
teerd.
Het stuk van Maarten Vucht, dat de
Rotterdamse toneelvereniging onder regie
van Dick Jansen opvoerde, speelde zich
af in een militair hospitaal. In de sfeei
van Kerslromantiek komt de ontknoping
van een drama, waarin zuster Hoogvliet
haar ontslag heeft gekregen. Men
onderstelde namelijk, dat zij uit liefde
luitenant Smetzers morfine had toege
diend om zijn pijn te verzachten.
Het spel van de hoofdrolspeelster was
Greg oor en Noordhoek
exposeren
In het Prentenkabinet zal van 18 De
cember tot 22 Januari een tentoonstelbng
worden gehouden van grafiek en teke
ningen door Jan Gregoor en Wim Noord
hoek De opening der expositie is op
Vrijdag 17 December 16,15 uur. met een
inleiding door de heer A. H. Gregoor.
niet altijd toereikend om het tragische ka
rakter goed tot uitdrukking te brengen.
Ook bij de anderen was dit het geval.
Toch hebben de aanwezigen, mede door
de vrolijke momenten, die Daadje en kor
poraal Vink brachten, een goede avond
De volgende avond Is vastgesteld op
Woensdag 19 Januari. In de Stadsgehoor
zaal wordt dan de documentaire kleuren
film „Marokko, tuin van Allah" vertoond.
B.B. werkt voort
Mobiele geneeskundige
groep start
Langzaam maar zeker wordt het net.
dat de B B.» over Leiden en Oegstgeest
het spannen is. dichter Dat wil zeg
gen, dat het werk gestadig voortgaat.
Er was in het Vides een bijeenkomst van
de mobiele geneeskundige groep De heer
Hagedoorn richtte woorden van welkom
onder andere tot verschillende ai
leden van de E H B O.-raad. een v
genwoordiger van de afdeling B.B.
het departement van B. Z.. inspecteur
Verzijden van de politie en wijk- en
diensthoofden.
Meegedeeld werd. dat de M G.G klaar
om te starten en dat van 19 Januari
om de twee weken de cursus zal plaats
hebben. De cursus wordt gegeven in het
weeshuis aan de Hooglandse Kerkgracht.
Dokter L- W van Liebenstein. arts bij
de G.G. en G.D.. gaf een uiteenzetting
de vorming van de groep en over de
oplefding. Tenslotte werden enkele films
over de zelfbescherming vertoond, als
mede een film over het bezok van H.M de
Koningin aan Leiden.
In het kader van een oratorium-vereni
ging, die naast dergelijke traditionele
werken ook elk jaar met één of meer
andere werken op een afzonderlijke uit
voering voor de dag moet komen.
Wat betreft de solisten was opmerke
lijk, dat zij allen enige tijd nodig hadden,
hun eigenlijke niveau te bereiken. Trou
wens, ook het koor was ln de eerste can
tate niet zo gelukkig, waarbij het te ge
ringe aantal tenoren wat pijnlijk opviel.
Dora van Doorn-Lindeman was aan
vankelijk minder gunstig gedisponeerd,
doch herstelde zich later grotendeels.
Toch bleek zij ln de echo-aria (no. 39),
niet de sterkste aria overigens van dit
werk, niet geheel opgewassen te zijn te
gen de technische moeilijkheden en tegen
de hoge tessituur van deze aria.
Aafje Heynis beschikt over een mooi
orgaan met warm timbre, doch beheerst
de mogelijkheden daarvan nog niet steeds
in voldoende mate. Toch had zij ln de
tweede en derde cantate zeer gelukkige
periodes.
Han le Fèvre had het zwaar met zijn
oeilijke partij; in de lagere regionen is
hij vaak zeer fraai, doch zijn bovenregis-
ter is dof en zwak van omvang. In de
aria no. 41 schoot hij bepaald tekort.
Herman Schey zong zijn belangrijke
partijen op zeer fraaie wijze; zijn prach
tige baritonale timbre is als voor Bach
geschapen en kwam ook hier uitstekend
tot zijn recht.
Jammer dat ln het koraal no. 42 de or-
chestrale begeleiding enigszins „uitgleed"
over een paar misgrepen van het koper,
dat deze partijen blijkbaar had onder
schat.
Dit alles neemt niet weg, dat dit een
mooie avond was, die aan een zeer talrijk
auditorium schoonheid en voldoening
heeft geschonken.
Terwijl aan het begin van de avond do
voorzitter van „Con Amore" was voor
gegaan in gebed, werd tot besluit het
dankgebed uitgesproken door dr H. J.
Westerink.
J. van der Veen
Zilveren jubileum van
brugwachter
Morgen is hot 25 Jaar geleden, dat de
heer G. Bergman, brugwachter eerste
klasse, wonende Vldet 17a, in dienst der
gemeente Leiden trad- De heer Bergman
doet dienst aan de Janvosscnbrug. De Ju
bilaris heeft te kennen gegeven, de dag
onopgemerkt voorbU te willen doen gaan;
hij zal die dag uitstcdlg zijn.
Onderwijsbenoeming
en W. stéllen voor. de heer F. A.
Schilthuizen te Gouda le benoemen tot
onderwijzer aan de openbare school Lan-
jobrug A.
Examens aan de Haagse
costuumschool
De volgende uit Leiden afkomstige da-
er, allen leerlingen van mej. Leget.
zijn geslaagd voor de door de Haagse
costuumschool-vereniging afgenomen exa
mens Voor het diploma lingerie-naaien
de dames E Gottenbos en J Ontzigt;
voor ooatumière mevrouw B. de Bruin—
Knol en mej. T. van Rijn en voor lerarea
mej. D. Boer.
