Gérant van groot restaurant r-t heeft duizend zorgen Dertig jaar lang: het en het eerst weer laatst naar huis aan de slag 5 DINSDAG 14 DECEMBER 1954 EEN DAG UIT HET LEVEN VAN. (Van onze redacteur) ■pR IS GEEN DAG in het leven van de heer C. Bouman Sr, gérant van een der grootste restaurants in Den Haag, dat hij vóór middernacht zijn bedrijf verlaat. Er gloort voorts geen morgen, waarop hij niet de eerste is, die de deur van zijn gast vrij huis binnengaat, om de eerste klant In de keuken produceert de koffiemachine de eerste droppelen van del duizend eieren e dag. Zij zullen vloeien in honderden koppen, naar die koppen zullen hon- en. champignons derden mannen en vrouwen, oude en jonge mensen, afgeleefden en in de kracht van hun jaren werkenden, de handen uitsteken. Café, koffiehuis heet zo'n inrichting voor maatschappelijk verkeer. Het drijft dan ook op de koffie. van de dag te begroeten. Dat laatste ge schiedt des ochtends even na acht uur. De werksters, die de nachtploeg vormden, zijn dan klaar gekomen met het boenen van de vloeren. De stoelen, die ongezellig op alle tafels gestaan hebben, zijn weer op hun plaats gezet. De stofzuigers zijn wegge borgen. Het ruikt in het huis naar de nieuwe dag. louder legger De gérant, die de rondte doet door alle ruimten van zijn uitgebreide huis, ziet de eerste bezoekers komen, chefs van grote magazijnen in de binnenstad, die de eerste koffie bij wijze van ontbijt ko men gebruiken. Zij concentreren zich rond de leestafel, die meest wonderlijke instelling, die een koffiehuis kent. Daar liggen alle Nederlandse ochtendbladen er vele avondbladen, geïllustreerde tijd schriften uit binnen- en buitenland, vak bladen van allerlei aard, kwaliteit er richting. Daar liggen de lach en de traar van het dagelijkse leven, waarvan mer kennis kan nemen onder het genot var één kop koffie mét een koekje. En dat voor een prijs, die een millimicron is die, welke de koffiedrinker zou moeten betalen, als hij al die tijdschriften door de post liet bezorgen In die eerste uren is de zaak nog stil. Buiten is het gerucht van de ochtend- etad: mensen, die naar hun werk rennen meest op de fiets; trams die voorbij kreunen; stemmen, die opklinken tegen de muren van het huis, waar, achter de voorname vensters, de lampen branden. De gérant heeft op zijn tocht door alle lokaliteiten gezelschap gekregen van zijn echtgenote. Dat wil zeggen: zij doen het los van elkaar: de oudere, grijs wordende heer richt z'n schreden naar de comestl- bles-winkel, die zich onder de grote cafézaal bevindt en waarin de magazijn meester hem op de hoogte stelt van de stand van zaken- Mevrouw gaat de linnenkamer inspec teren en al die andere vertrekken, waar huishoudelijk geoefende ogen speuren naar ongerechtigheden en naar mogelijk heden van herstel. De heer des huizes laat z'n aandacht gaan over de rekken met blikgroenten, over de schappen met gedistilleerd, de wijnkelder en de bierinstallatie. Mevrouw inspecteert het glaswerk, het serviesgoed, de kleding van het personeel. Dat gaat met een enkele oogopslag. De gérant is in de keuken terecht gekomen, heeft het menu van de dag, dat de kok hem reeds gister ter hand stelde, nog even besproken. Hij kijkt in de ijskast naar de voorraden: de tong, de levende kreeften, de oesters. Hij beziet de gepa neerde schnitzels, de zwezerikken, de op de voorhand gemaakte koude schotels. Hij «telt zich op de hoogte van de toestand in de banketbakkerij en hij informeert naar de toestand van het ijsbereidingsbedrijf. Overzicht Teruggekeerd zijnde werpt hij een blik in het restaurant, keurt de vijf en veertig gedekte tafels, ontmoet zijn vrouw, die wat verschikt aan de bloemen en gaat, op zijn beurt, met haar rustig een kop koffie zitten drinken. Daarbij zit hij altijd zó, dat hij alles wat er geschiedt achter het grote buffet kan overzien. Zijn huis staat open, als een duiventil. Alles komt er ln, alles kan er ook uit. Dat is duidelijk- Het komt er voor hem op aan verantwoordelijk als hij is aan de aandeelhouders van de N.V., die het gebouw exploiteert le weten, waar het blijft. „Wat ik nü heb is pracht personeel, maar ik heb het wel eens anders gezien. Als je dan een opmerking maakt zeggen ze: „Hoe hebt U dat kunnen zien? En dat is het juist, waar je ook zit, daar boven, links of rechts: kijken moet je. Daar heb je ogen voor in je hoofd gekregen". De chef is verschenen, evenals dc gérant, een keurig man. altijd voor een ontvangst gekleed. Dat is ook de juiste opvatting: zij zijn de hele dag g ast- De aanwezigheid van de chef evenwel ontslaat de gérant voor een moment van zijn waakzame verplichtingen. Hij gaat hét luchtje van de dag schepper.: naar de boulevard of rond de Vijverberg. Dat geeft aanleiding tot enkele beschou wingen. Uit de tijd der landauers Hoe jong zijn deze mensen, die thans de 65 jaren bereiken- Hoa jong én hoe oud. Toen zij begonnen te werken, als vijftien-jarigen en dat was voor 'hém in de Grote Oude Deyl waren de landauers nog hoofdverschijnselen op 's heren wegen. Dat wès nog wat: een uitstapje naar de Oude Deyl! Als een tank is het leven hen voor- bijgeraasd: boordevol van mensen en dingen: mensen op velocipedes en stoomfietsen, in calèches en op paar den, in lange wapperende rokken en in shorts, met warrige haren en vlak gestreken kuiven, met plechtige hoge hoeden en met de petten achterste voren op het hoofd, de klep in de nek vanwege de felle luchtstroom in de open, eerste automobielen. De man, die in die dagen het restaurant koos als werkterrein, moest tegen de ar beid niet opzien: hij begon 's morgens met het maken van mastiek het dekken van de tafels dus en dat werd niet als arbeid beschouwd. Hij begon pa9 te ver dienen, als er klanten kwamen en dat was in dat bedrijf na de middag Nu wordt het dagelijkse luchtje schep pen door de gérant van een groot be drijf ook wel eens gebruikt om een zieke stoker van de centrale verwarming te be zoeken of een ander lid van het perso neel, dat enige tijd verstek moest laten gaan. De mensen zijn dichter bij elkaar gekomen en wat er aan sociale voorzie ningen werd bereikt, hebben zij ook ver diend. Want het verleden heeft, in dit vak, veel slovende mensen gezien, die maar moesten zorgen, dat ze het onder houd voor zichzelf en de familie in „het seizoen" bij elkaar kregen! Walt Disney liet wordt voor dc gérant tQd om terug te gaan naar zijn établissement, waar het inmiddels allemaal anders geworden ls. Dc leestafel heeft een totaal andere be zetting gekregen/ De artist in ruste, die jaren geleden hele steden heeft doen schudden van het lachen, zit er bij z'n koffie, die de kcllner hem bracht achter allerlei soorten groente i wéér wijnen. Op zo'n ochtend wordt dan voor een wèèrde aan voedsel besteld, waarvan U eenvoudig verstomd staat I Als er geen Kerstdagen in 't zicht zijn, is er wel wat anders. Want elke dag ko men er honderden hongerigen om zich te voeden. En de spijskaart toont immer de fantasie van de kok. die. met een tiental helpers op de tweede verdieping, voor zijn dagelijkse hete vuur staat. Onder het praten met deze en gene is het publiek al weer veranderd: de kan toren in de omgeving van het restaurant storten hun inhoud aan secretarissen, ambtenaren, directeuren-met-zakenrela ties. over de stad en het huis uit. De bal kons rond de grote zaal, uitlopers van het restaurant, raken bezet. Er moeten plotselinge veranderingen worden aan gebracht in de opstelling van de tafels, want een conferentie komt lunchen en boven in de keuken gaat het door dat alles spannen! Er worden acht vaste menu's klaar gemaakt, afgezien nog van de dagschotels en de afzonderlijke lek- die elke dag hun middagkoffie leestafel komen nuttigen en hij infor meert naar de gezondheid van de stok oude generaal, die in de serre is neerge streken en uitziet over de stad waar hij carrière maakte. De meneer uit Deventer, die elke Dins dag in de stad komt, heeft de juffrouw uit Naaldwijk weer ontmoet, die ook elke Dinsdag juist daar moet ztfn het leven hangt van toevalligheden aan elkaar zeg gen de mensen dan. En de marine-officier steelt een snelle kus van het meisje, dat hg vandaag niet wéér privé ontmoeten kan. De gerant kent ze allemaal. Als hij straks naar Cannes gaat en daar op een terras zit. zal iemand een hand op z'n ;eggen: „Zo. hoe gaat Biaritz. in Parijs, in Maas tricht of Stad Vollenhove zal hij, gaande over een plein of ktykend voor een win- kclctalage, altijd wel een bekend gezicht zien en een groet beantwoorden. Dc hele wereld komt bij hem! Damesbezoek Zoals de heren in de ochtend het ge bouw bezetten, zo doen de dames het in de middag. Op de plaats waar zo juist de generaal zat strijkt dan een dame van middelbare leeftijd neer met een vriendin van gelijke jaren en zij drinken soms thee, soms héél wat anders. De gérant, die een man van smaak is. vindt wel, dat de wereld heel erg verandert. Er komen dames, die gewinkeld hebben en uitblazen, er komen er ook, die niets anders te doen hebben, dan te laten zien, Lunchtijd*0* mooi ze zijn- hoc soed se^leed en i die ook wel graag hebben, dat iemand dat tegen haar zegt. Dat gebeurt dan ook wei. De middag is niet de meest geschikte tijd voor serieus werken- Wat dan binnen komt verstaat de kunst van het zitten en Het oude bitteruur heeft z'n grote tijd gehad. Ook in dat opzicht veranderden de zeden. Maar er zijn, zo tegen vijven, van die vaste klanten, die dan van de koffie afstappen en overgaan op andere dranken. Ter inleiding van de dinertijd, die weer dezelfde opwinding brengt, die het lunchuur kenmerkte. De leestafel, de meest merkwaardige instelling, die het maatschappe lijke leven in ons landje kent. Voor de prijs van één kop koffie: abon nementen op talloze kranten en tijdschriften. z'n krant. De gepensionneerde gemeente ontvanger van een Brabants dorp, die z'n laatste jaren in de Residentie slijt, nam tegenover hem plaats. In een hoek bij het raam heeft een auteur een hele tafel in beslag genomen. Het blad ligt bedekt met z'n laatste uitgaven en hij puurt uit wat-cr-achter-het-venster-langs-gaat waarschijnlijk inspiratie voor nieuwe Do plek is er wel naar, om hem inspi ratie te geven- Want aan diezelfde tafel zat enige jaren geleden niemand anders dan dc befaamde Amerikaanse filmteke naar Walt Disney en die raakte niet uit gekeken en uitgepraat. Er zgn trouwens op het koffie-uur meer hier geweest: de regis- Avond In de avond is alles opnieuw anders. Allerlei clubs bezetten dan. naast de vaste avondklanten, de ruimte binnei wordt gebridged en ge-canastaad. gérant zit aan dit tafeltje en aan dat, hij heeft, in de loop van de dag héél ni< personeelsleden op zien komen: andere kellners, andere borden- en koppenspoe- Iers achter de machine, die, onzichtbaar opgesteld, bij het buffet staat. De kok. die bitterballen en croquetten maakt is een andere, dan die vanmiddag canard sauvage roti a la Orange (u dacht dat U daarvoor naar Parijs moest?) klaarmaak te. Alleen de gérant is dezelfde. Hij misschien even weggeweest voor een v gadering met zijn commissarissen of e bespreking op de administratie, maar is er steeds. Hij gaat pas weg als de allerlaatste ploeg opkomt: een uur na midder nacht. de schoonmakers, de wrijvers van de vloeren, de stapelaars van de stoelen, de reparateurs van ongemak ken. Hij laat een ontwricht huis ach ter, een huis waarin wéér gewerkt wordt voor de nieuwe dag. De kranten en tijdschriften op de leestafel worden bijeengeveegd en de nachtwind speelt door de vensters, die open gaan. Als hij sluit, gaat juist de laatste tram kreunend door de bocht. De dag is voorbij. Geen apekool in Den Bosch Weer 21/2 jaar geëist tegen president Robert L. Presiden'i van het hof snoerde kleermakerszoon herhaaldelijk de mond Voor het Bossche Gerechtshof is giste- :n in hoger beroep opnieuw twee en :n hal acvgrfjaangnei isbgkqjmfwyp mi half jaar gevangenisstraf met af trek en ter beschikking stelling van de regering geëist, tegen de Haagse kleer makerszoon Robert T. F. L. Zoals men weet, voer hij, als president van een ge heimzinnige ..Conseil consulair secret plomatique" met zijn jacht President Robert nara Afrika. In Casablanca volg de de ontknoping van de geschiedenis, die vele familieleden van de fantast du peerden. Hijzelf werd aangehouden, toen hij in Hoek van Holland het land binnen wilde komen. De rechtbank te Maastricht had hem eveneens 2Vt jaar opgelegd. Dc president van het Hof gaf Robert L. weinig gelegenheid zijn fantasierijke verhalen te vertellen. „Dat is allemaal Hilchcocl zitten En de krantenverkoper, die daar tussen dc tafeltje-, doorgaat, raakte in de draai deur eens klem, doordat niemand minder dan Sir Anthony Eden te snel dóór-wilde! Aan de tafeltjes in de grote zaal hebben mannen plaats genomen. Want de ochtend is, in tegenstelling tot de middag, voor de mannen. Mannen met actentassen. waaruit order-boeken, prospecti, staten met cijfers, rapporten, argumenten, voor stellen en dwangbevelen komen. De laat- sten uit de tas van de gerechtsdeurwaar der, die zeker niet voor het huis of de gérant komt, maar wél voor z'n eigen existentie: hij wil koffie om een ander» smaak in de mond te krijgen! Koffie, koffie. Bij honderden liters wordt het gedistribueerd. Mevrouw de gérant i9 naar de koffiemachine gegaan om haar te controleren, op smaak cn geur, alsook op temperatuur en kwali teit. Dat doet ze zo viermaal»' per dag. „Wat een mooie verdienste zit er aan koffie" zegt de gérant bijna liefkozend, als hij „zich neerlaat" gezicht nèèr het buffet aan het tafeltje van een koffie- vertegenwoordiger, die z'n boekje al voor de dag haalt. Hij heeft op zo'n dag vele collega's de vertegenwoordiger, want het onderhoud met de magazijnmeester in de ochtend heeft de koopman in de gérant wakker geroepen. Hij heeft nieuwe wijnen nodig en oude genevers. En dan: het Kerstfeest staat voor de deur. De kok heeft hem de menu's getoond. De aankondigingen van de maaltijden zijn verzonden aan de vaste klanten- Nu komt het aan op wijsheid bij het inkopen. Want hoeveel kalkoenen, poulardes, ganzen en hazeruggen zoudt U bestellen, al9 U voor enkele honderden gasten een kerstdiner moest maken? De ervaring van vroegere jaren is voor de gérant een goede leermeester. Ganzen worden er nooit veel gegeten. Daarbij is het een grote vogel. Hij zou met een stuk of drie toekunnen. Maar kalkoenen? Zijn vijf en twintig genoeg? En een gelijk aantal eenden, hazeruggen en kippen? Bovendien: twee- Het hart van het restaurant vormen fornuizen in de keuken. De soe pen, de sauzen, het wildbraad, de groenten en wat er uit de frituur pannen komt, vinden hier hun oorsprong en vorm. kernijen. die men bestellen kan en k la minute voorgezet krijgt. De kok maakt op 200 verschillende ma nieren aardappelen klaar en hij heeft tweehonderdenzestig wijzen om tong op te dienen. Hij kan dus voort. Terwijl de gast het gereedstaande voorgerecht con sumeert, laten we zeggen, dat hij een cocktail d'Huitres bestelde of een Frivo- lité a ia Russe. dan wel een Délices de Zélande achter welke namen zich oesters en eieren verschuilen, wordt zijn soep. als ware het een rcligieuse hande ling zó ernstig, afgewerkt en opgebracht. Heldere of troebele soep. aangelengd met room of gebonden, als consommé Macc- doine, als gewone kippen-, tomaten- of erwtensoep wordt zij opgebracht. Inmid dels wordt de vis, de hazerug. of schnit zel of de Chateaubriand Chez Soi zo gaar al9 boter en gereed gemaakt voor gebruik. De gérant heeft met dat alles precies dezelfde bemoeienis als de gezagvoerder op een schip met dergelijke bezigheden. Hij heeft gezorgd dat de met dc maaltij den belaste koks, kellners en obers, buf fetjuffrouwen en cassières, hun gang konden gaan. Hij groet de leiders van bet reisbureau, Groningse „aardappelslag" een succes De „aardappelslag" in Groningen is on<ianks al-Ie moeilijkheden toch suecesyo'. geweest. De oppervlakte niet-gerooide aardappels is beperkt gebleven tot ruim 200 ha. De beteelde oppervlakte in Gro ningen was rond 22.000 ha. De 200 hec tare niet-gerooide aardappels zijn in een abnormaal jaar als dit toch nog een ge ringe oppervlakte. Van de 200 ha. die nog zijn overgebleven kan op zijn hoogs: nog 10 of 15 procent worden gerooid. De rest moet definitief als verloren worden beschouwd. Voor een gedode vos op de Veluwe f 25 In de omgeving van Harderwijk en Ermelo zijn talrijke vossen gesignaleerd, die reeds zoveel overlast hebben veroor zaakt. dat de landelijke organisatie van bedrijfsoendenhoudes een premie van 25. heeft uitgeloofd voor elk exem plaar dat hier wordt geschoten. Vliegen op afbetaling ook met de KLM Voor personen uit het gebied van groot New York De KLM zal in samenwerking met een van de grootste Amerikaanse bankinstel lingen. te beginnen op 1 Januari 1955 ln het gebied van zgn. „Greater New York", de gelegenheid openstellen tot vliegen op afbetaling. Credieten zullen worden leend van minstens 60 dollar aan per sonen boven de 21 Jaar, die ln het ge noemde gebied woonachtig zijn en/of daar hun werkkring hebben. De kosten be dragen 3.83 dollar per jaar voor elke honderd dollar, hetgeen neerkomt op c rente van circa 7 pet. In dit geval is dus geen zgn. „aanbetaling" vereist. Het voor dc luchtreis verleende c: diet kan in termijnen van 12. 18 of 24 maanden worden terugbetaald. Namen van nieuwe KLM Superconstellations De vier nieuwe Super-constellations van het type 1049-g. die de KLM bij de Lockheed vliegtuigfabrieken in Califor- nië heeft besteld en die in het voorjaar van 1956 worden afgeleverd, zullen de volgende namen ontvangen: Pegasus (het gevleugelde paard uit de Griekse mythologie); Phoenix (de 500 jaar oude vogel uit de Egyptische mythologie die verjongd uit zijn eigen as verrees); Griffioen «de heraldische leeuw met vleu gels) en Roe (de Arabische sprookjesvo gel uit Duizend en een nacht). Deze vliegtuigen zullen de volgende re gistratietekens krijgen: PH-LKE (Pega sus. PH-LKF (Phoenix), PH-LKG (Grif fioen) en PH-LKH (Roe). ipekool en daar houden we ons hier liet mee op", aldus de president. Robert L. zeide in hoger beroep te zjjn gegaan, omdat hij zich onschuldig voelde. Hij ontkende alle verklaringen die getuigen tegen hem in brachten. De advocaat-generaal, mr Revecoeur, ^-onderstelde, dat verdachte zo geheim zinnig over de conseil blijft doen ook ter rechtzitting weigerde L. daarover bijzonderheden te zeggen om later met zijn bedrèigertfen door te gaan. Zelfs in het huis van bewaring tracht hij nog de grote meneer te spelen, dat hij weigert te werken. Opnieuw is de rol van de Maastrichtse notaris Q. in deze zaak ter sprake geko- Men veronderstelt thans, dat deze geldschieter van L.'s organisatie, ln een klooster bij Dublin verblijft. De verdediger van verdachte, mr J. :room uit Maastricht, vroeg opnieuw ■ijspraak voor zijn cliënt, „wiens ivalachtig gedoe niet waar genoeg weegt, om onde rde tem oplichting te Het levensmiddelenmagazijn van een groot restaurant, de pantry zogezegd, waar men alles op het gebied van eten en drinken vinden kan. Zo ziet de gérant zijn bedrijf: hij ziet de ruggen én de ge zichten van zijn personeel aan het buffet, zodat hem geen en kele handeling of verrichting ontgaat. 4 Verdachte uit millioenen- affaire in Aken aan gehouden In Aken is aangehouden R. M. G.. die indertijd betrokken ls geweest bij de op lichting van een Haagse dame. wie men hierbij een zeer groot bedrag afhandig had gemaakt. De drie mededaders zijn in dertijd in verband met de zgn. Mtllioenen- affaire door de Haagse rechtbank ver oordeeld. G. had echter de wijk naar het buitenland genomen. Zijn uitlevering zal worden verzooht. Korea vrijwilligers hebben 24 uur vertraging De aankomst van het laatste grote de tachement Korea-vrijwilligers ia voorlo pig 24 uur uitgesteld. De militairen zou den aanvankelijk vandaag in Roosendaal arriveren, doch het schip, waarmee zij on derweg zijn naar Marseille heeft vertra ging. Het betreft 275 officieren, onderof ficieren en manschappen. Toch is het so WAAROM MOUWKNOPEN? ook by het wanen van de handen. Bij oude kledingstukken uit de tijd van de kruistochten of daaromtrent, xiet men dan ook vaak de mouw gesloten met een vetersluiting die gemakkelijk kon worden losgeknoopt wanneer de mou wen moesten worden opgerold of op- ipt. Des Onderzoek ramp Triton Doorbranden rode signaallamp factor bij het ongeluk? Eén der getuigen maakte melding van ontploffingen Het niet werken van een rood signaal lampje is mogelijk een van de factoren geweest bij het verongelukken van het K.L.M.-toestel Triton. Het is een kleine lamp, die aangaat wanneer het landings gestel bij het opstijgen nog niet volledig er geen manier was om de aignaallampen voor landingsgestellen te controleren in het instrumentenbord van het toestel. Als het landingsgestel cn de vleugel- klappen tegelijk bediend werden, zou de hydraulische druk op de vleugelkap- is in getrokken. De Ierse advocaat-gene-1 Pen vergroot worden. De benzine, raai. Sean Macbride. heeft verklaard, dat na dc ramp in de cabine van het vlieg- dit lampje met toestemming van dc KLM i 'U|g kwam, was uit een tank in de lin- van het Tritonwrak is verwijderd en dat jikei vleugel afkomstig. Op grond van deskundigen was gebleken, dat hetzijn onderzoek van het wrak kon de doorgebrand was. heer Bruynestcin. zo zei h(J, niet de mo- Indien het lampje, aldus Macbride. nietgelijkheid uitsluiten, dat er met het toe gewerkt heeft, dan zou de piloot daar-1«tel iets niet in orde was. voordat het door misleid kunnen zijn en geloofd heb ben. dat het landingsgestel volkomen in getrokken was. Daarna kan hij misschien het bevel hebben gegeven de vleugel- klappen in te trekken. Richard Margonical. de advocaat van de K.L.M.. vond het onjuist dat Macbride tijdens het onderzoek inlichtingen over het lampje bekend maakte. Die inlichtin gen zijn van onze cliënten afkomstig. Het kan zijn. dat het een verklaring van het ongeluk is. aldus df advocaat, maar zeker het niet. De gedachtengang was van s afkomstig, maar Macbride legt die het hof voor Je heer C. A. Bruynestcin van de technische dienst van de K-L.M. zei, dat Dc Amerikaanse professor dr David Ellis, wiens vrouw bij de ramp het leven verloor, verklaarde voor dc commissie van onderzoek, dat het toestel „traag scheen" toen het opsteeg. Het had naar zijn mening, sneller van de grond moe ten komen. Ook gaven volgens zijn zeg gen de motoren geen helder geluid. De gepensionneerde Ierse kolonel D. Brrrt- nan. die nabij het vliegveld woont, had op het uur dat de Triton verongelukte, een vliegtuig snel horen dalen en korte tijd later had hij twee ontploffingen ge hoord. Dit was de eerste maal dat een der getuigen melding maakte van on ploffingen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1954 | | pagina 5