Wfc LEIDSCHE COURANT
6
MAANDAG 6 DECEMBER 1951
FANTASTISCHE VORDERINGEN VAN DE TECHNIEK
Iitmluitiiï yerber straks
VOORAL IN DE LAATSTE VIJF JAREN zijn er op het gebied van
ruimtevaart (1) aanzienlijke vorderingen gemaakt. Of er nog enig ver
band bestaat tussen deze baanbrekende ontwikkelingen en de vliegende
schotels, welke vooral de laatste vijf jaren van zich hebben doen spreken, is
niet bekend. Het is echtêr wel opgevallen, dat de geleerden, die voorheen de
ideeën over ruimtevaart als fantastisch naast zich neerlegden, thans geheel be
keerd schijnen te zijn.
Als vaststaand mag worden aangenomen, dat èn Rusland èn Amerika zich
thans ernstig met het probleem bezig houden.
In Amerika loopt men niet te koop met de behaalde resultaten, doch er
zijn voldoende gegevens om zich een heeld te kunnen vormen van wat er op
dit gebied gaande is.
Dat Rusland niet stil zit kan men
slechts concluderen uit de zeer schaar
se uitlatingen, welke er op wijzen, dat
dit land ook op dit gebied om de hege
monie vecht. Wij merken in dit ver
band op, dat onlangs door officiële
Russische instanties werd bekend ge
maakt, dat bij proefnemingen een raket
een hoogte van 400 mijl (ruim 600 km)
had bereikt.
Hoe fantastisch te bedenken, dat wel
licht binnen zes jaar de techniek der
mate is gevorderd, dat een onderzoe
kingstocht naar de maan werkelijk
heid is geworden. Op hoeveel dringen
de vragen zal dan een antwoord wor
den gegeven? Wij denken bijv. aan het
gebied van de sterrenkunde, het leven
op andere planeten, de weerkunde enz.
Zover is men nog niet, doch men is
stukken verder dan iemand van ons
ooit had durven dromen.
In 1948 maakte ln Amerika de minister van
Defensie, James Forrestal bekend, dat de stu
die en het onderzoek over de ruimtevaart ter
hand werd genomen door de drie onafhanke
lijk van elkaar werkende delen der weermacht
(Landmacht, Luchtmacht en Marine). De al
gehele coördinatie is in handen van het Comité
Gelelde Projectielen.
Ieder der drie delen heeft precies afgebaken
de onderzoekingsgebieden. Aan het Congre6
vroeg Generaal Curtis le May fondsen voor
speciale vliegpakken, uitrusting om operaties 1
de ultra-atmospheer te kunnen overleven, zo
als ruimtevaartuigen, ruimtevliegvelden en in
strumentaria. welke in een dergelijke omge
ving nodig zijn.
Echter (zoals wel meer voorkomt bij een
onderzoek waarbij meer instanties betrokken
xljn) heeft men ook hier het euvel, dat de een
verder is met zijn onderzoekingen, dan de an
der. waardoor het geheel stagneert. Zo zijn de
rakettypeontwerpers verder dan degenen, die
zich met de studie over de brandstof bezig
houden. Het wachten ia wellicht op atoomaan
drijving.
Terecht merkte de Chef van de Raketsectie
van het Marineondcrzoekingslaboratorlum in
Februari "54 op: „We zijn eigenlijk aan het
bouwen, zonder dat we weten waarmee en
hoe. Voordat we nu een poging doen. men
selijke wezens in een ruimtevaartuig te ver
voeren, moeten we eerst een praetische. be
trouwbare en onbemande satelliet construeren.
Om dit te doen. laten we nu eerst efficiënte
raketinstallaties maken. We hebben nodig: on
derzoekingen op het gebied van brandstof,
hoge temperatuur metalen, methode om de bin
nenkant van raketmotoren en de buitenkant
van het frame van het vaartuig, welk op hoge
■nelheden berekend moeten zijn, af te koelen"
Babyraket
Tot dusver is men er in geslaagd, uit een
▼2 op seer grote hoogte een babyraket te lan
ceren. die (voortbewogen door een brandstof-
middel uit vloeistof bestaande) wtst op te
klimmen tot een hoogte van 464 km. hierbij
een snelheid van 8400 km per uur ontwikke
lend. Echter, dit Is niet voldoende om te ont
komen aan de swaartekracht van de aarde.
Men staat voor de moeilijkheid hoe een
evenwicht te vinden tuasen de geweldige kou
de en de enorme hitte, welke zullen optreden.
In de barre koude aan de schaduwzijde der
•arde zal men de zaak moeten verwarmen,
maar in zonlicht zal men de bemanning moe
ten beschermen tegen de intense zonnehitte.
Men denkt hier een oplossing te vinden in een
combinatie van zwart-wit kleuren en voorts
door het gehele „vaartuig" langzaam te laten
draaien waarbij men het aantal wentelingen
kan regelen.
Speciale chemische zuiveringsinstallaties zijn
ontworpen voor de vertrekken der bemannin
gen. Dezen zullen zuurstof en helium ademen
waardoor het gevaar voor stikstofbellen wordt
uitgesloten. Men heeft contröle- en registratie-
Instrumenten, welke de geringste verandering
tn de snelheid registreren. Deze zijn bestand
tegen de enorme schokken, welke bij het af
schieten van een raket en voorts tegen de ern
stige schokken, welke bij versnelling zullen
optreden. Gyroscopen (duizendvoudig nauwkeu
riger dan de in gebruik zijnde) en automati
sche navigatiemiddelen staan gereed.
Het zich voortstuwen in de lucht. (Uit:
„Expedities naar de Planeten")
stof en voorzien van instrumenten, welke bloed
druk. hartslag en ademtempo registreerden.
Gedurende de vlucht naar boven werden alle
afwijkingen langs radiografische weg automa
tisch naar een controlekamer geseind. Er
traden geen ongewone afwijkingen op.
Alle apen doorstonden de vlucht naar boven.
Vier werden gedood toen hun parachute bij
het dalen weigerde, zich te openen, terwijl een
vijfde (nog steeds in zijn capsule opgesloten)
door de hitte in de woestijn omkwam, voor
dat het dier werd teruggevonden.
Bij enkele muizen, die de eer hadden deze
tocht mee te maken en waarvan alle bewe
gingen werden gefilmd, heeft men kunnen
waarnemen de gedragingen, wanneer men ge
wichtloos wordt, m.a.w. wanneer de zwaarte
kracht ophoudt. Gedurende twee tot drie mi
nuten bij terugkeer naar de aarde was de
zwaartekracht gelijk aan de snelheid van het
raket. De muizen wogen dus op dat moment
niets. Zij ondervonden hiervan geen nadelige
gevolgen. Een foto toonde aan. dat een nor
male muis net zo makkelijk op z'n hoofd stond
als rechtop.
Er kan worden aangenomen, dat ook men
selijke wezens geen nadelige gevolgen zullen
ondervinden, maar er zullen wel enige andere
complicaties of liever sensaties optreden. In
dien men gewichtloos is en dus niets weegt,
kan elke beweging, welke men maakt zeer na
delige gevolgen hebben. Even aan uw neus
krabben kan betekenen een bloedneus, ja zelfs
een complete kno" c out. Morsen uit een g'.as
melk zou rare verschijnselen geven. De melk-
druppels zouden in de lucht blijven hangen.
Speciale vorken, messen en lepels moeten wor
den ontworpen, zodat men zich niet verwondt,
veelvuldig te gebruiken voorwerpen zullen met
klampen of anderzins ergens tegenaan moeten
worden bevestigd of gemagnetiseerd. Het is
overigens een vraag hoelang men deze ge
wichtloze sensatie kan doorstaan.
snelheid ontwikkelt. Na een bepaalde afstand
herhaalt zich de geschiedenis. Hierdoor wordt
telkenmale de zwaartekracht bevochten. Im
mers, na de start zal het raket (met
staartstukken) de lucht insuizen. Na een poos
je trekt de aarde zo sterk aan het toestel,
dat het eigenlijk moet dalen. Nu schiet men
het eerste staartstuk af. Hierdoor wordt het
lichter, terwijl het bovendien precies als op
de grond wederom de lucht insuist. Deze be
weging herhaalt zich nog een tweede keer, doch
nu neemt men aan, dat dan de greep van de
aarde op het toestel geëindigd is, zodat het vrij
rond kan vliegen.
Uit een andere tekening valt op te maken,
dat men niet verticaal stijgt, doch met een
Het drietrapsraket zal bemand met robots,
volkomen van de grond af worden bestuurd
en geleid in een van te voren uitgestippelde
koers rond de aarde. Terwijl het aldus rond
de aarde cirkelt zullen automatisch radio- en
televisiezenders informaties aan de aarde re-
layeren, zodat een beeld wordt verkregen van
de aarde, bezien van het raket uit. Wederom
zal men voorlopig de eer gunnen aan apen en
muizen om het baanbrekende te ondergaan.
Als men alle gegevens heeft verzameld en
voldoende hieruit heeft geleerd, dan zal het
moment aangebroken zijn. dat de eerste met
menselijke wezens bemande satelliet een
ruimtevaart zal ondernemen.
Gedurende de eerste minuten zal de beman
ning vastgebonden liggen op haar g-kussens,
terwijl robotten het schip in de ruimte zullen
leiden. Op de gewenste hoogte zal of de robot
of de bemanning zelve het schip in de koers
brengen, waarin het eindeloos zal varen, totdat
men wederom wil gaan landen.
Oorlogsterrein
Het gebruik dat de huidige onderzoekers er
van willen maken, ligt helaas wederom op oor
logsterrein. Van deze basis uit zal men in
staat zijn H-bommen te lanceren, welke door
radar gecontroleerd op elk gewenst doel op de
aarde kunnen worden gedirigeerd. Deze ruim
te-basis kan ook dienst doen als een controle
punt voor langeafstand projectielen, welke van
de aarde zelf uit worden afgeschoten.
Maar het vredesgebruik is zeker zo belang
rijk. Sterrenkundigen zullen in staat zijn de
sterren helderder te zien. Nieuwe ontdekkingen
uit het heelal zullen spoedig volgen. De be
manning zal de aarde kunnen waarschuwen,
omtrent op komst zijnde orkanen en weerge-
S Om het leven aan boord te veraangenamen,
zal men televisieprogramma's en radiouitzen
dingen aan boord kunnen zien en beluisteren.
Het leven daarboven is evenwel niet zonder
gevaar. Meteoren zo klein als stofvuiltjes zul
len een gat in de romp slaan zelfs als ze
slechts met een snelheid van 75 km per se
conde hiertegen zullen botsen. Meteoren van
NIET zo
Gewichtloos
Vorderingen
Op het gebied
t kan een menselijk
dige vorderingen geboekt. Hier moet men twee
problemen oplossen. In de eerste plaats, in
hoeverre ls het menselijk lichaam bestand te
gen de enorme snelheden, welke bij het af
schieten van een raket zullen optreden. Ten
tweede: hoe reageert het menselijk lichaam in
het luchtledige wanneer het gewichtlooa Is.
Wij komen op dit laatste straks terug.
Proefondervindelijk heeft men vastgesteld
op het vliegveld MUROC (luchtmacht), dat
een menselijk wezen meer gt (2)* kan door-
aan dan men verwnchtt*. Zo heeft men bijv.
•en centrifuge gemaakt (een ruimte lijkende
op een stuurhut, welke op een as snel rond
draait) waarin de reacties van de hierin ge
plaatste personen middels photographie en tele
visie worden bestudeerd.
Men heeft ontdekt, dat een persoon achter
overliggend in de centrifuge 4 tot 5 g"s kan
doorstaan gedurende 10 minuten zonder hier
van storende gevolgen te ondervinden. Dit
komt overeen met een snelheid van 30 km per
seconde. Volgens berekening ia dit de gemid
delde te verwachten kracht, welke bij de aUrt
van het vaartuig zal optreden.
Meer uitgewerkte centrifuge*. welke cvntréle.
en navlgatievertrekken van ruimteschepen
voorstellen, zijn ontworpen om de bemannin
gen (alvorer* dezen hun eerste vlucht zullen
ondernemen) onder verschillende g"s te trainen,
ln elk onderdeel van de vlucht, van de start
tot en aet het navigeren ln de vrije ruimte.
Reeds is men in staat geweest, straalvlieg
tuigen een kogelbaan te laten vliegen, dus een
baan. die langzaam, maar voortdurend naar
beneden loopt (precies een vallende granaat).
Hierbij trad gedurende 30 seconden een perio
de op. dat de bemanning gewichtloos was. De
piloten voelden zk"; ietwat onprettig.
is niet denkbeeldig.
Dr. J. C. Bellamy (1950) en dr.
Wernher von Braun stellen zich der
halve voor om een kunstmatige zwaar
tekracht op te wekken. Hiertoe dient
een enorm wielvormig vaartuig met
spaken te worden ontworpen waarbij
de bemanning in de velg wordt ge
huisvest. De centrifugale kracht welke
door draaien van het wiel optreedt zal
een kunstmatige zwaartekracht ver
wekken waardoor de bemanning nor
maal kan lopen op een gebogen vloer
welke een rechte hoek met de as
maakt, (zie tekening)
Echter ook het constructiemetaal speelt een
zeer belangrijke rol. Het moet licht zijn en
bestand tegen hitte. De combinatie titaniet
(licht) en rhenium (bestand tegen hitte) wordt
overwogen.
Drietrapsraket
MAAR ZO
i dergelijke gaten onmiddellijk te herstel
len.
Het gevaar is volgens de geleerden evenwel
niet groot. Men zal via radar en televisie tij
dig gewaarschuwd worden en hierop zal zelfs
automatisch van koers kunnen worden veran
derd.
Onze medewerker heeft bij
het samenstellen van dit ar-
tikel en bij de keuze der teke- j
ningen gebruik gemaakt van
de volgende bronnen: Rocket
Propulsion, Eric Burggers;
Flying Saucers from Outer
Space, Donald E. Keyhoe; en
The Exploration of Space, j
Arthur C. Clarke.
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiliiiiiiiiiiiiliiiiniiiiiiiiiiirH
ingenieurs zullen in daartoe speciale c
(deze liggen klaar) de onderdelen in de ruim
te als een bouwdoos in elkaar zetten, hierbij
gebruik makende van koolzuurflessen om zich
te verplaatsen. De afstand tot de maan be
draagt ongeveer 380.000 km (tienmaal de omtrek
der aarde). De vlucht zal betrekkelijk gemak
kelijk zijn. De eerste vlucht zal het karakter
dragen van cartering, d.m.v. camera, radar, en
gezichtswaarneming. Om te landen zal het ra
ket met de staart naar beneden langzaam wor
den neergelaten. Aangezien de maan geen at-
mospheer kent. zal er geen gevaar bestaan,
dat het schip oververhit raakt.
De bemanning in haar ruimtepakken zal een
kleine basis Installeren en met de aarde radio
contact maken. De bemanningen van andere
schepen zullen deze basis vergroten. Onder
grondse luchtgekoelde schuilplaatsen zullen wor
den gebouwd teneinde een bescherming te ge
ven tegen de daghitte en de nacht koude 214
gr.). Waarschijnlijk zal men atoomkacheltjes
benutten voor hitte, generatoren en licht.
Vrachtruimteschepen zullen voedsel, meubilair
en andere benodigdheden van de aarde bren
gen.
Wederom beziet men het gebruik van de
maanbasls uit een vreedzaam en een minder
vreedzaam oogpunt. Gelelde projectielen zullen
gemakkelijk kunnen worden gelanceerd aange
zien de zwaartekracht hier slechts een zesde
bedraagt van die der aarde. Wanneer deze zich
eenmaal in de vrije ruimte bevinden, kunnen
ze worden geleid op ieder doel op aarde met
behulp van radar.
Springplank
De
Men schat dat binnen vijf Jai
raket, waarschijnlijk bestaande
trapsraket
1 h<t
drie
tekening i. uit een basis in de
woestijn of uit een enorm vliegtuig teneinde
het een aanvangssnelheid te geven zonder ver
lies van brandstof zal worden afgevuurd.
Een drietrapsraket is er een met twee extra
losse staartstukken. Na de start schiet men het
eerste staartstuk op een bepaalde hoogte af.
waardoor het raket a.h.w. wederom (doch nu
in de lucht) een start krijg en een grotere
Als volgende stap na al deze experimenten
en training zal een vlucht naar de maan op het
programma staan. Het is nog niet duidelijk
hoe. maar de gedachten gaan uit naar het con
strueren van vliegbases ln de lucht. Van de
aarde uit worden dan materialen, brandstof
fen en voorraden hierop aangevoerd. Ruimte
(2)* g is afkomstig van graviteit valver-
snelling. Dit la rondweg 10 m per seconde dat
de «nelheid bij het vallen toeneemt
♦wtcde krip ikwtrpt
Het tweede doel waarom de aarde
zo belangrijk is, is het feit, dat ze ge
bruikt kan worden als springplank
voor de ruimtevaart in de werkelijke
betekenis van het woord. Immers men
heeft nu lang niet zoveel energie nodig
om zich te ontrukken aan de zwaarte
kracht. Men kan volstaan met een
minimum aan brandstof en een maxi
mum aan lading (c.q. passagiers).
Van hieruit zal men de onderzoe
kingen kunnen beginnen in het heelal.
Echter de vluchten naar andere pla
neten vergen een zeer ingewikkelde
navigatie. Mechanische hersenen zullen
ons te hulp moeten komen. Zij zullen
voor ons moeten berekenen, waar en
wanneer wij ons doel zullen moeten
tegenkomen. Doch hierover in een vol
gend artikel meer. Want nu zullen uw
hersenen gaan duizelen bij het lezen
van de enorme afstanden en voorts zult
u versteld staan te ontdekken, dat
het mogelijk is om in leeftijd te blijven
stilstaan.
OBSERVATOR
totste ratciérn afzeilen
Ape i
n en muizen
Tot duiver werden de proeven met apen
muizen gehouden Apen werden in «peclah
capsule» niesloten met een surplus aan zuur
mstkml „ruanUveart" geooemd.
drietrapsraket boven de oceaan volgens dr. Wemher von Braun (overgenomen uit „Expedities
naar de Planeten").
Toch is het so
Hoeveel water wordt melk?
(216) IVe plegen met een zeker ge-
nak te spreken van zoveel liters, o/
oxeel emmers water, en bevinden ons
laar wel bij. Maar door dit gegoochel
net cijfers en maten gaat het begrip
nor de werkelijke hoeveelheid wel
naar behoren in haar lichaam te kun
nen bereiden en wanneer we haar 20
liter water zouden toedienen met de
gedachte, dat ze daarmee teel kan vol
staan, hebben tce het lelijk mis. Voor
een grote melkgift heeft een koe 4
a 5 liter water nodig per kg melk.
Met 80 a 100 liter water per dag kan
ij dus wel onge-
de door
inhoud op
vloer had gedeponeerd. Van de
icn behoeven we ons vandaag niets
te trekken, want zij zijn toch al
g overleden dat nemen we al-
Nee. die twintig lit,
het
hoeveelheid
dat
hoeveelheid achter elkaar uit te drin
ken. Het is werkelijk een „long drink".
Wanneer vooral dat laatste nu maar,
in het oog wordt gehouden, zal het
verder niemand moeite kosten zich te
verbazen over de goede, brave koe,
die hcintig liter melk per dag geeft.
Dat is een behoorlijke gift. Maar wan-
40 liter
t bedenk
dat een koe dage
lijks een paar van
dergelijke baden
leeg moet drinken.
Nu kan natuurlijk worden aangevoerd,
dat een koe toch tvel erg royaal met
het water omspringt als ze alleen voor
20 liter melk al een ruwe 100 liter
behoeft. T och
scyt
indien
den op welk een veel grotere
schaal sommige processen zich bij de
koe afspelen. De mens heeft bijv. een
speekselafscheiding van ongeveer V/2
liter per dag. Maar een koe die op
hooivoeding leeft heeft 56 liter speek
sel per dag nodig om het droge spul
te verwerken. Dan is toch werkelijk
niet te veel gevraagd dat het lichaam
ook wat water zij het dan vat arg
veel water wordt toegediend?
Nu we het toch over een koe en het
bad hebben gehad, kunnen we ook
wel even vertellen dat onze landbouw
dien ons land wat minder hygiënisch
(Nadruk verboden).
Nieuwsflitsen uit Voorhout
St Nlcolaas op de Chr. school
De kinderen van de Chr school kwa
men Zaterdag allen in het lokaal van
de bovenmeester bijeen, want zij zou
den gezamenlijk een film te zien krijgen
van St Nicolaas. Wat keken zij verrast
op, toen de werkelijke Sint met zijn
Piet in de klas verscheen. De vreugde
steeg ten top toen bleek, dat de kinderen
niet voor niets in de afgelopen week een
brief hadden moeten schrijven aan de
goede Sint, met hun diverse wensen er
in. En hij wist alles! Hij spraly zijn
vreugde uit over het goede schrijvèn en
ook werden tekeningen bewonderd
Hiervoor kregen de kinderen natuurlijk
aardige versnaperingen en bij het heen
gaan strooide Piet met zulle hand pe-.
pernoten.
Ongeval met bromfiets
Vermoedelijk door de sterke wind, kon
Zaterdagochtend mej. Van Emmerik, wo
nende 's-Gravendamse weg alhier, die
op een bromfiets reed en ln de bocht
naar rechts de Jac. van Beierenweg op
kwam. de macht over haar stuur niet
meer behouden Vanuit tegenovergestel
de richting naderde een vrachtauto van
de fa N v. d. Laan. De chauffeur pro
beerde het meisje nog te ontwijken, wat
hem niet helemaal gehikte, zij kwam
met het linkerachterspatbord van de
auto in aanraking. Het meisje bekwam
een armfractuur en een ongevaarlijke
hoofdwond Zij Ls in een ziekenhuis op
genomen. Haar bromfiets werd vernield.
Burgerlijke stand
GEBOREN: Geertruida J R M. dr v
L J v. Kesteren en J. M. v. Steijn; Ma
ria C A. dr v. Th J L Bakker en C.
M. v. d S'.ot: Maria J. dr v. L. L. Bax
en M. Brair.a: Elisabeth P. dr v. J A. L
Molenkamp en E P. v Werkhoven:
Georgius C. M zn v. F. v. d. Geer en
M. P Behbee; Antomus G. zn v. C. H.'
Koster en A W v. d. Lans.
ONDERTROUWD: B W van Warmer
dam. 36 jr (U.S.A.) en Q. J. Warmerdam.
27 jaar
GETROUWD: B J C. v. Werkhoven.
29 jr en C. C. Steenkamer. 26 jr; Th. J
Kortekaas. 29 jt (Lisse) en E. J. v. Steijn.
27 jr; C H A Langelaan. 32 jr en M.
C. J. Braat, 25 jr; Th. G. v. Steijn. 24 jr
(Eden) en H. M. v. d. Burg, 21 jr; P. J.
v. d. Klugt, 30 jr (Noordwijkerhout) en
A. Th. v. Schie. 25 jr; J. P. Kerkvliet,
27 jr (Noordwijkerhout) en H. M. Lan
gelaan, 26 jr.
OVERLEDEN: L. van Tol. 80 jr, wed.
van D. v. d. Voort; P. van Schaik, 55 jr.
LISSE
Fles met' geperst gas
gesprongen.
De expediteur Luyk laadde Zaterdag
middag tegen half vijf bij de firma A.
Reijerkerk in de Julianastraat een fles
geperst gas af. Tijdens het afladen merk
te men, dat de fles, waarvan de inhoud
onder een druk van 125 atmosfeer staat,
wat warm geworden was. Ter afkoeling
besloot men de fles in een vijftien meter
achter de werkplaats gelegen sloot ta
werpen. Enige minuten later werd de ge
hele omgeving opgeschrikt, toen de fles
met een geweldige knal explodeerde,
waarbij wa'rr en modder hoog werden
opgespoten. De expediteur, die reeds dui
zenden van deze flessen vervoerd heeft,
overkwam iets dergelijks voor de eerste
maal. Zonder de genomen voorzorgsmaat
regel zouden de gevolgen van de explosie
ongetwijfeld ernstiger geweest zijn.
Sint bij Kalkzandsteenfabriek
De personeelsvereniging van Van Her-
waardens kalkzandsteenfabriek hield Za
terdagmiddag een Sint Nicolaasfeest voor
de kinderen van het personeel. Niet min-
der dan tweehonderd kinderen namen er
aan deel. Natuurlijk was de Sint persoon
lijk aanwezig met zijn knecht.
Het is een goed en leuk feest geworden
met soms een benauwd ogenblikje van
wege het dikke boek van de Sint. De
heer Hadé uit Nieuw Vennep vermaakte
de kinderen voorts met goochelen; de al
gehele leiding berustte bij de heer E. van
't Voort.
