Vereniging van geneeskruidtuinen
bestaat veertig jaar
Producten, onder meer uit Noordwijk,
hebben goede naam
Hr„
Millionnairs zijn er
nu nog
Totale vermogen in Sassenheim zeer
sterk gestegen
in Voorhout
niet
ook
Salarissen verpleegsters op
1 Januari flink omhoog
BEOWE LEIDSCHE COURANT
3
VRIJDAG 3 DECEMBER 1954
OORLOGSKIND VERJAART
MAANDAG ZAL HET VEERTIG JAAR zijn geleden, dat de Nederlandse
vereniging van geneeskruidtuinen werd opgericht. En. hoewel de ver
eniging deze belangrijke dag zonder meer zal laten voorbij gaan, lijkt het
ons niet ondienstig in het kort iets te vertellen over haar belangrijke taak,
die zich niet alleen beperkt tot de medische wetenschap, maar eveneens
van belang is voor handel en industrie. Prof. dr R. Hegnauer van Leiden,
de secretaris der vereniging, was zo vriendelijk ons hierbij van de nodige
uwrlichting te dienen.
ging is een oorlogskind. Zoals
Ibt met zovele dingen gaat, heeft ook de
Etog bepaalde lichtzijden. Wanneer het
T^Mcrnationale contact door een oorlog be
moeilijkt of zelfs geheel wordt verbroken,
wordt de mens dikwijls aangewezen op
ilichzelf of zijn naaste omgeving, waar hij
'01 eiders contacten buiten de grenzen had.
De Nederlandse Zoutindustrie in Boekelo
hier een voorbeeld
De geneeskunde heeft vodr haar phar-
uaceutische industrie medicinale kruiden
Ij.1 todig. Deze werden vóór de eerste we-
itldoorlog goeddeels uit het buitenland
jr f betrokken, op enkele uitzonderingen (pro-
heten van enkele oude kruidenkwekers,
e jJoa. te Noordwijk) na. De arbeidslonen
■e. h ons land waren te hoog om een der-
olijke cu tuur rendabel te doen zijn.
Toen in 1914 evenwel de grenzen geslo-
llêr ten werden en de import zware schade
i leed, kwamen, onder leiding van prof. De
ff van Utrecht, enkele mensen bij-
>m de situatie te bespreken. Het ge-
hiervan was de oprichting van d«
rlandse vereniging van geneeskruid-
Het doel dezer vereniging kan kort wor-
fen samengevat: De kennis van de cul-
S^hur en het verzamelen van geneeskrach-
planten te verspreiden en te stimu-
'sheren. Het gevolg van een en ander was
in den lande k
arden bovenge
stellen. Op corporatieve basis, omdat
Uooral het drogen der kruiden een kost-
bare geschiedenis is. Door de aard van
I IE ons klimaat moeten de kruiden kunstma-
't ft gedroogd worden, en een goede droog-
ref ktttallatie is zeer duur. Het zou alleen
enkele financieel krachtige
kwekers mogelijk zijn een dergelijke ap
paratuur aan te schaffen.
Ex- en import
De cultuur van geneeskrachtige kruiden
ïis.Th thans, mede door overheidsbemoeiingen.
onbelangrijk. Dit wil natuurlijk niet
ïPJJjeggen, dat ons land zichzelf op dit ge-
Wed geheel kan bedruipen. In geen geval,
ionn Hoewel wij kruiden exporteren (bepaalde
*K»rten, die het hier goed doen en waar
«el vraag naar is), is de import nog
"s iteeds vele malen groter. Van de paar
iderd planten kunnen er in ons land,
.jpzien klimaat en bodem, slechts een tien-
iftW verbouwd worden. Dat zijn o.a.: digi-
(vingerhoedskruid), angelica (waar
de wortel gebruikt wordt), het drie
kleurig viooltje, de Chinese rhabarber, va
leriaan, de lobelia atropa bella donna (tol-
Gm kruid) en de goudsbloem.
Helaas is het Nederlandse product, ge
ien de hoge droogkosten, vrij duur, ver-
eleken met het buitenland. De Balkan,
raar in sommige gebieden het klimaat
eichikter is en de lonen veel lager zijn,
m daardoor veel goedkoper aan de markt
komen. Daartegenover staat, dat sommige
"an onze producten van zeer goede kwa-
teit zijn, en daardoor geen last, of wei-
ig. van concurrentie hebben.
De meeste kwekers oefenen de cultuur
i. RIJDT RUSTIC
RI|DT VEILIG
RIJDT OPEL
Advertentie I.
Vlug leverbaar bij
'l Gebr. Van Ulden
Hoge Rijndijk 90 Tel. 23041
Bedrijfsleider NZH
y De heer C. Wassing ter
aarde besteld
Onder buitengewoon grote belangstel-
3 Tnng werd gistermiddag op de begraaf
plaats van het Groene Kerkje het stoffe
lijk overschot van de heer C Wassing
Ier aarde besteld, in leven bedrijfsleider
*an de remise Rijnsburgerweg van de
alt NZH.v.M., die dezer dagen op 62-jarige
r it leeftijd overleed, Op de begraafplaats be-
9.45 Vonden zich de directeur en hoofden van
opi dienst van de maatschappij, benevens tal-
5 rijke vrienden en kennissen van de over-
j kiene. In het sterfhuis leidde ds B. C
Visser, Hervormd predikant uit Oegst-
feest, de rouwdienst.
1 Toen de kist in het koor van de kerk
geplaatst, sprak de directeur van de
KZH.. ir J, J. urrissen uit Haarlem, die
overledene schetste als een man, die
•P voorbeeldige wijze zijn plicht heeft
Vervuld. Spr, richtte woorden van troost
lot de weduwe en verdere familie. Ds
mjkVisser las 2 Cor. 5 en op verzoek werd
^Gezang 300a vers 1 en 2 gezongen. Nadat
de kist in het familiegraf was bijgezet,
»<J da Visser het Onze Vader.
Mej. A. C. Berends werd
gecremeerd
In het crematorium te Driehuis-Wes-
lerveld werd gisterochtend het stoffelijk
•Wrschot gecremeerd van mej A. C Be-
''nds. die op 84-jarige leeftijd te Leiden
Verleed. De overledene was van de op-
Ébting af op 15 Maart 1910 van de open
de leeszaa: cn bibliotheek Reuvens tot
1 Juli 1935 directrice van deze instelling
Behalve de familie kwam in de stoet
mej. H B A. Heijse. de tegenwoor
dige directrice, die in een kort woord
ketste wat de overledene voor de lees-
jjal heeft betekend. Zij was een pionier-
n had een grote liefde voor delees-
Hiema sprak dr H Broers uit
«nersfoort een persoonlijk woord en
"*nkte namens de familie voor de bc-
•Welling.
PUZZLE
PROMINENTER
1 K van Steenwijk. Oostdwars-
Pacht 16. Leiden: 2 H Hooijmeijer.
wnmastraat 19. Lisse; 3 M Visser.
Rijnmond 23. Katwijk aan Zee
van geneeskrachtige kruiden uit als ne-
venarbeid, daarbij gesteund door de erva
ring, die de vereniging heeft opgedaan.
In Wageningen is een speciale afdeling
voor geneeskrachtige planten, die re
teert onder het instituut voor veredeling
van de tuinbouw, van wier onderzoekin
gen en adviezen de kwekers uiteraard
eveneens profijt trekken.
Bij het horen van het woord „genees
krachtige kruiden", denkt de leek nog te
dikwijls aan de homoeopaat of aa
kwakzalver. Nietwaar, een patiënt krijgt
van zijn „gewone" huisarts geen genees
krachtige kruiden mee. Het zijn pillen,
het is een zalfje, een poeder, een drankje
of een aantal tabletten.
Industrie
Maar men denkt er meestal niet as
dat vele van deze pillen, zalfjes, poede:
drankjes of tabletten voor een groot deel
bestaan uit stoffen van geneeskrachtige
(medicinale) kruiden. Wanneer een kruid
bepaalde nuttige stof heeft, haalt de
pharmaceutische industrie deze er uit
gooit de rest weg. Soms heeft deze r
tige stof een ongewenste secundaire i
werking, en dan komt de chemicus
te pas, die door verandering van
molecuul dit euvel weet te weren.
Natuurlijk zijn er ook medicijnen, die
geheel langs synthetische weg bereid wor
den, omdat deze methode efficiënter is
en of andere manier. Maar, zoals ge
zegd, de moderne geneesmiddelen worden
nog steeds voor een groot deel uit genees
krachtige kruiden befeid.
Brand in huis aan
Zoeterw. Singel
Gisteravond omstreeks half 10 heeft een
brandje gewoed in het pand Zoeterwoud-
Singel 17. De bewoner van de kanjer
s om half 9 's morgens weggegaan, fér-
wiil het gasstel, waarop een ketel met
water stond, nog brandde. Toen het wa-
verdampt was. brandde de'bodem van
de ketel door, waarna enig houtwerk in
de omgeving en kleding, die in een kast
hing, vlam vatten. De brandweer heeft
het vuur door middel van de hoge-druk-
SDuit geblust. Ze was gewaarschuwd door
de hoofdbewoonster van het huis. rr
w de wed A. van V. De schade
geschat op f 900. Er liep geen verzeke
ring op de verbrande goederen.
Het witte Legioen voor
Chr. reisvereniging
Het bestuur van de afdeling Leiden
•an de Ned. Chr. reisvereniging deelde
•ns mee, dat het bekende Rotterdamse
toneelgezelschap van de Chr reisvereni
ging op 14 December in Leiden een uit
voering geeft. Het gezelschap, dat ook
voor andere instellingen in verschillende
plaatsen optreedt, voert op „Het witte
Legioeni". Dit stuk verplaatst de toe
schouwer op het terrein van de genees
kunde, waar dokters en verpleegsters
zich geven aan de lijdende mens.
speelt omstreeks kerstmis en zo wordt
verband gelegd tussen dit hoogfeest der
Chr. Kerk en de taak van het witte le
gioen. De schrijver ls Maarten
Vucht
De uitvoering heeft plaats in de grote
zaal van de Burcht.
Postduiven-expositie
De kring Leiden en omstreken van
Zaterdagvliegers zal Vrijdag 10 en Zater
dag 1.1 December een gezamenlijke ten
toonstelling van postduiven houden in
Oud-Hortuszicht. De expositie is Vrijdag
8 tot 11 en Zaterdag van 2 tot 10 urn-
geopend; de toegang is vrij.
Burgerlijke stand van Leiden
Get>oren: Neele M d v J v d Plas en
P Poot; Sietske d v A v d Lede en J Aan-
tjes; Johannes P z v J P Verstraten en P
Onvlee, Caroline C d v M N van Egmond
R J Nieman; Marinus H F z v M N
i Egmond en R J Nieman; Margarethe
L Brugman en A Orth; Elisabeth d v
T F Ye en M T Glas; Kathe C H d v J
Noorlander en M Plug.
Overleden: P Janssen z, 2 dagen; C P
den Hollander weduwnaar 82 j; R C M
Turenhout z 1 j; M M Groenewoud d 18 j
30.000ste verwacht
Jongerius te Utrecht
failliet
Negenhonderd arbeiders
bij betrokken
De Utrechtse rechtbank heeft bij vonnis
in 1 Dec. 1954 de N.V. Jan Jongerius te
Utrecht ln staat van faillissement ver
klaard.
Tot rechter-commlssaris ls benoemd jhr
ir D. Rutgers van Rozenburg. Tot cura
toren zijn benoemd mr F. B. van Keulen,
advocaat m Utrecht, en de heer H. B.
Bulten, technicus te 's-Gravenhage.
Sedert 7 December 1951 was aan ge
noemde N.V. surseance van betaling ver
leend, met benoeming van belde laatstge
noemde heren tot bewindvoerders.
De N.V. omvat verscheidene garagebe-
rijven ln Utrecht en Amsterdam, een
groothandel ln petroleumproducten en
een grote constructiewerkplaats.
Er zijn -n totaal ongeveer 900 werk
nemers bij deze zaak betrokken. Hoewel
er sedert oegin 1952 een duidelijke ver
betering .n het oedrijt »s ingetreden,
bleef er een groot tekort aan liquide mid
delen, waarin ondanks vele pogingen niet
kon worden voorzien. Met name ontstond
de laatste maanden een achterstand ln d*
betaling der tijdens de surseance ver
schuldigd geworden belastingen en so
ciale lasten Gehoopt wordt voor zoveel
mogelijk de verschillende b»Hriif5delen
normaal voort te zetten.
De vereniging tracht langs zo doelma
tig mogelijke wegen te arbeiden. Dit blijkt
al dadelijk uit de samenstelling van het
bestuur: de voorzitter, prof. dr F. H. L.
van Os (Groningen), de secretaris, prof.
dr R. Hegnauer (Leiden) en prof. dr O.
F Uffelle (Utrecht) zijn pharmacognosten
(deskundigen op het gebied van de leer
natuurlijke geneeskrachtige stoffen),
dr O. Banga is landbouwdeskundige (hij
de directeur van het hierboven ge
noemde instituut voor de veredeling van
tuinbouwgewassen te Wageningen), dr D.
L. Kedde (Leiden) is een voormalige apo
theker. dr Klaassens van Apeldoorn is
.an van de pharmaceutische industrie,
de heer H. Casperse uit Noordwijk is een
van de practijk (hij heeft een kwe
kerij van medicinale planten), de burge
ter van Doornspijk, de heer De Vries,
heeft zitting in het bestuur als vertegen
woordiger der corporaties van kruiden
kwekers, en de heer Kolle uit Amsterdam
vertegenwoordigt de groothandel.
So is het mogelijk, dat de diverse be-
igen (wetenschap, tuinbouw, industrie
handel) door onderling overleg goed
gediend worden. Vermelden wij ten slotte
nog, dat het tijdschrift der vereniging de
passende naam „Herba" draagt. De redac
tie bestaat uit de heren Van Os, Heg-
r en Uffelie.
Agenda van Leiden
Vrüdag
Stadsgehoorzaal. 26 en 711 uur:
waterorgel.
Groot auditorium, half 4: 53ste Dies
Natalis S.S.R Leiden, prof. dr L. W. G.
SchoLten over: De achtergrond van onze
defensie; is onze militaire inspanning
verantwoord?
Cantine Koksschool. 8 uur: De Schouw
spelers met „Adieu. ik verdwijn"
Oolucht).
Schouwburg, half 8: K. en O.. Ned.
Comedae met „De Drie Zusters" van An
ton P Tsjechof.
Koor Pieterskerk. 7.15—7.45 uur:
Avondgebed.
choten. 8
gemeente-
Zaterdag
Stadsgehoorzaal. 26 en 711 uur:
waterorgel.
Van der Waalsplein, 1 uur: aankomst
Sint Nicolaas in de Professorenwijk.
Leiderdorp: Berkenkade. 3 uur:
intocht Sint Nicolaas.
Maandag
Stadsgehoorzaal, half 8: „De Stem des
Volks", voorconcent gouden jubileum.
Turk. 8 uur: Leidse smalfilmliga.
De Doelen. 8 uur: Leidse amateur-fo-
togra fen verenigin g.
Schouwburg, 8 uur: abonnementsvoor
stelling, toneelgroep Theater met „Een
zomer smeult tot as" door Tenessee
Williaims.
Nachtdienst apotheken
Apotheek Nieuwe Rijn, Nieuwe Rijn 18,
tel. 20523 en de Doeza-apotheek, Doeza-
«traat 31. tel. 21313
Tentoonstellingen
Prentenkabinet, Kloksteeg 25, 25 uur:
foto's van Nico Je9ee (tot 11 December)
Lakenhal 104 uur: Kindertekeningen
uit vele landen (tot en met 15 December).
lltmlit.
Haagse rechtbank
Motorrijder veroorzaakte
ernstige aanrijding
De officier van Justitie bU de Haagse
rechtbank, mr G. J. de Lint, eiste vier
maanden gevangenisstraf, waarvan twee
voorwaardelijk, tegen een machinist nit
Zoeterwoude. Deze had op 1 Septei
jl. een ernstig ongeval veroorzaakt op de
Hoge Rijndijk tussen Leiden en Alph>
a. d. Rijn.
Hoewel hij niet in het bezit was v;
een rijbewijs, reed verdachte die avond
toch met een motor. Als duopassagiere
reed een 19-jarig meisje mee. Omstreeks
half elf naderde de man van de Gemene-
weg af de Rijndijk, wetende dat dit eer
voorrangsweg is. Van links, uit de rich
ting van Leiden, naderde over deze vc
rangsweg de Woerdense fabrikant W
A. in een auto, met vrij grote snelheid
rijdend Verdachte reed langzaam, weife
lend of hij nog voor de auto langs zoi
kunnen of niet. Hij meende van wel er
gaf nog vol gas. Ondertussen had de auto
mobilist de aarzelende motorrijder ook
opgemerkt en was hij onwillekeurig
links uitgeweken. Toen de motorrijder
plotseling toch de voorrangsweg wa:
gereden, had hij geremd. Een aanrijding
was ontstaan, waarbij een voet van de
duopassagiere zodanig werd verbrijzeld,
dat deze geamputeerd moest worden.
Verdachte gaf volmondig toe, dat het
ongeluk aan zijn fout te wijten was.
meende echter, dat hij niet geraakt
zijn, als de automobilist niet geremd had.
De officier van Justitie vond het
moeilijke zaak. Het was niet moeilijk te
zeggen, dat verdachte een elementaire
verkeersfout heeft gemaakt, maar r
lijk om de diepte daarvan te peilen. De
officier, meende, dat verdachte zich fat
soenlijk verdedigd had en :«s er
overtuigd, dat de man het grote leed, dat
hij had toegebracht, verwerkt had. Hij
heeft een taxatiefout gemaakt, aldus de
officier. Anderzijds krijgt men ook te
maken met de aarzeling van de automo
bilist. Als deze pal rechts was blijven rij
den. wat zou er dan gebeurd zijn? A]
deze elementen zijn echter moeilijk af te
wegen Verantwoordelijk is verdachte
voor de verkeerde taxatie. Het feit. dat
hij geen rijbewijs had, plaatste hem vol
gens de officier in een bijzondere positie.
„Het is onduldbaar, dat iemand zonder
voldoende bekwaamheid zich in het
keer begeeft." aldus de officier
Voorgelezen werd nog de verklaring
van een caféhoudster, die getuige wa
weest van de aanrijding. Door het
vankelijk langzaam rijden van de motor
rijder had zij ook niet anders gedocht dan
dat de auto voorran-g zou krijgen,
In zijn laatste woord bepleitte verdach
te een voorwaardelijke straf. Hij zou an
ders zijn betrekking verliezen. Nu be
taalt hij wekelijks schadevergoeding voor
het toegebraohte letsel.
Uitspraak 16 December.
Concertgebouw-orkest naar
Nederland terug
Het Amsterdamse Concertgebouworkest,
dat thans een tournee door de Verenigde
Staten maakt, zal Vrijdag as. zijn laatste
concert voor de terugkeer naar Neder
land te New York, io de „Carnegie Hall",
geven.
Mevrouw Julia Gray, die er a
spraak op maakte, de oudste vrouw i
Engeland te zijn, is in de ouderdom i
107 jaar te Cambridge overleden. Ze
nooit ziek.
Aan E. Krol is met ingang van 1 Ja
nuari op zijn verzoek eervol ontslag
leend als directeur van het rijksopvoe
dingsgesticht voor jongens te Amerongen.
Volksveimogen in bollenstreek
het volksvermogen sedert 1947 heeft doorgemaakt in de onderschei
dene gemeenten van de Leidse bollenstreek waaronder wij in dit geval
verstaan: Oegstgeest, Warmond, Voorhout, Sassenheim, Lisse en Hillegom.
Ook hier kan een zeer sterke toeneming worden geconstateerd, waarbij
heel wat kleinere vermogens naar hogere groepen zijn opgeschoven. Veelal
is de toeneming in aantal bij de middelgrote en grote vermogens aanzienlijk
méér dan die van het aantal gegoeden. Het viel in de jaren na 1947 blijk
baar gemakkelijker een reeds bestaand vermogen (sterk) te doen aan
groeien dan de allereerste opbouw van een vermogen tot stand te brengen.
heid ligt de oorzaak niet bij de ver
arming van de Warmonder „topmen
sen", maar bij geheel andere persoon
lijke oorzaken zoals overlijden, even
tueel vertrek uit de gemeente en
dergelijke.
Het aantal min of meer gegoede inwo
ners is ln Warmond sedert 1947 terugge
lopen van 222 tot 210 en het totale volks
vermogen ter plaatse
In Oegstgeest is het aantal min of meer
kapitaalkrachtige inwoners practisch ge
lijk gebleven, n.d- 921 in 1947 en 928
sedertdien. -Ook het volksvermogen on
derging in deze gemeente geen verande
ring, het bedroeg en bedraagt 60 mil-
Moen. Toch zijn ook hier de topvenmogens
merkbaar in aantal en omvang toe
genomen
Kapitaaltjes beneden vijftien mille
•n er in Oegstgeest aanvankelijk 166.
dien werd dit aantal 173. terwijl het
inwoners met een bezit tussen vijftien
twintig mille is toegenomen van
103. Een behoorlijke daling in aantal
ondergingen de twee volgende vermo
gensklassen, dus die van twintig tot der-
n die van dertig tot vijftig mille.
Eerstbedoelde groep daalde namelijk van
173 tot 155 en de laatste van 178 tot 167
Dat dit geen gevolg is van een zekere
verarming van de Oegstgeester bevol
king maar juist van een opschuiven var
talrijke vermogens naar een hogere
groep, blijkt duidelijk uit de toeneming
het aantal vermogens tussen vijftig
honderdduizend gulden, deze groep
steeg namelijk van 176 tot 208!
Daarop volgen weer twee categorieën
die daalden: inwoners die tussen één en
ton bezitten, waren er in 1947 in
Oegstgeest 80 en sedertdien slechts 69
Voor de vermogens tussen twee en drie
ton zijn de cijfers 24 en 20. maar voor
de groep tussen driehonderdduizend en
:n half millioen 13 en 16.
Tenslotte werd de „top" in 1947 ge
vormd door 11 ingezetenen, die ieder
meer dan een half millioen bezaten en
die tezamen 11.6 millioen hadden Deze
top is uitgegroeid tot 17 ingezetenen met
dan een half millioen en die met
elkaar 13 millioen bezitten
Doordat het zielental van Oegstgeest
sedert 1947 gestegen is en het totale
volksvermogen, zoals boven gezegd, ge
lijk bleef, is het vermogen per inwoner
gedaald van f 5 740 tot f 5.460
Warmond
Warmond is een van de weinige
gemeenten in ons land waar het
volksvermogen sedert 1947 duidelijk
gedaald is en waar met name de
slagen toegebracht schiinen te zijn
aan de topvermogens. In werkelijk-
miillioen. Daar bovendien het inwonertal
is toegenomen is het vermogen per hoofd
van de bevolking gedaald van f 4 952 tot
f 4.022.
Kapitaaltjes beneden vijftien mille
ren er destijds 49. nu 44. Inwoners met
een bezit tussen vijftien en twintig mille
destijds 25 en nu 26 en lieden met een
kapitaal tussen twintig- en dertigduizend
gulden destijds 41 en nu 40.
Bovendien daalde ook het getal inge
zetenen, wier vermogen tussen dertig en
vijftig mille in ligt. en wel van 38 tot
35, terwijl het getal vermogens tussen
vijftig- en honderdduizend gulden gelijk
bleef, nJ. 30. Een stijging trad op in de
vermogensgroep tussen honderdduizend
en tweehonderdduizend gulden. Waren
er in 1947 vijftien ingezetenen met zulk
een vermogen, sedertdien is dit aantal
gestegen tot negentien!
De topgroep, destijds gevormd door 24
ingezetenen, ieder met een vermogen bo
ven twee ton en tezamen 9.8 millioen be
zittend. is evenwel gedaald tot 16 inge
zetenen met tezamen 7.8 millioen- Het
gemiddelde vermogen van de Warmon
der „topmensen" is dus gestegen van 4
ton tot 487 duizend gulden.
Voorhout
Voorhout geeft ln tegenstelling met
Oegstgeest en Warmond het typisch al
gemeen-Nederlandse beeld te zien van
vooruitgang over de gehele linie, maar
a! toch aan de top. In deze gemeente
het aantal min of meer gegoeden
van 140 tot 165 en het gezamenlijke
bezit van deze gegoede inwoners van 5.4
tot 7.3 millioen gulden.
Kapitaaltjes beneden vijftien mille wa-
•n er destijds 31. sedertdien is dat aantal
gedaald tot 27 maar daartegenover staat,
dat de groep inwoners met een bezit
tussen vijftien- en twintigduizend gulden
toenam van 14 tot 16 en die tussen twin
tig en dertig mille zelfs van 32 tot 43!
Ook de vermogensgroep tussen dertig
en vijftigduizend gulden breidde zich uit,
en wel van 35 tot 41. De aanzienlijke toe
neming kwam hier evenwel in de „top"
tot stand. In 1947 bestond de plaatselijke
top namelijk uit 28 ingezetenen, die ieder
meer bezaten dan vijftigduizend gulden,
van wie niemand meer bezat dan drie
ton en die tezamen konden beschikken
over 2.8 mallioen. Sedertdien heeft deze
top zich uitgebreid tot 38 inwoners, die
elk meer dan vijftig mille bezitten. Van
deze 38 zijn er evenwel 14 inwoners, die
meer dan één ton "waard" zijn. Onder
deze 14 in-woners zijn er bovendien en
kelen. die de grens van drie ton over
schreden hebben, terwijl zij tezamen
2.5 millioen het hunne kunnen noemen.
Milüonnairs zijn er in Voorhout dus ook
nu nog niet
Uit al deze ontwikkelingen resulteerde
een vermogen per hoofd van de bevol
king. dat in 1947 nog f 1.344,— bedroeg,
maar dat sedertdien aanzienlijk is toe
genomen. en wel tot f 1.740
Sassenheim
In Sassenheim is het aantal ge
goeden sedert 1947 toegenomen van
7095 tot 8066. Geen wonder, dat bij
een zo sterke stijging van het getal
min of meer kapitaalkrachtige inge
zetenen ook het totale volksvermogen
stepk gestegen is, en wel van 11 tot
17 millioen. Ook hier zit de sterkste
stijging in de hogere vermogensklas
sen. Inwoners met een kleiner kapi
taal dan vijftien mille waren er des
tijds 33. sedertdien evenwel70
Tussen vijftien en twintig mille be
zaten destijds 40 inwoners en tussen
twintig en dertig mille 44. Nu zyn
deze aantallen resp. 26 en 54.
Wat de middelgrote vermogens betreft.
1947 bezaten 47 ingezetenen van Sas
senheim tussen de dertig- en vijftigdui
zend gulden. Sedertdien is dit aantal toe
genomen tot 61. terwijl voor de vermo
gensgroep tussen vijftig- en honderd
duizend gulden de cijfers 34 resp. 59 zijn
Het aantal vermogens tussen één en
iree ton steeg daarnaast van 13 tot .32
De „t-op" evenwel werd destijds gevormd
door 13 inwoners met een groter vermo
gen dan tweehonderdduizend gulden en
die tezamen 3,8 millioen bezaten. Nu be
staat de top uit slechts 11 ingezetenen
die eveneens ieder meer dan twee ton be
zitten, maar die tezamen 3.4 millioen
hebben
Door een en ander is het vermogen per
hoofd van de bevolking in Sas^nheim
sedert 1947 gestegen van f1658 tot
f 2.110
In particuliere ziekenhuizen 35
Leerlingen krijgen zelfs een verdubbeling
van haar inkomen
De salarissen van de verpleegsters en
verplegers worden met Ingang van 1 Ja-
1 a.s. sterk verhoogd. In de particu
liere (dus ook de prot. Chr.) ziekenhui-
krijgen zij gemiddeld 35 procent meer
De leerling-verpleegsters zelfs ongeveer
honderd procent. In de ziekenhuizen
rijksregeling (overheidsziekenhuizen)
de verhoging niet zo groot, omdat daar
reeds de salarissen 25 tot 40 gulden hoger
lagen dan in de particuliere zieken-
ze verwachte verhoging (de nieuwe
rijksregeling moet nog door de minister
raad en de nieuwe collectieve arbeids
overeenkomst door de rijksbemiddelaars
worden goedgekeurd) zal gunstig werken
het schrijnend tekort aan verple
gend personeel. Naar wij verneme
eerst in de centrale commissie vooi
organiseerd overleg ln ambtenarenzaken
overeenstemming bereikt met betrekking
de salarissen van de verplegenden ln
dienst van de overheid. Dit overleg zal
leiden tot een niet onbelangrijke vi
ging der salarissen.
Nadat ln dit overleg overeenstemming
as bereikt, hebben de organisaties
verplegend personeel eenzelfde regeling
bepleit in het overleg met particuliere in
richtingen, teneinde de reeds lang ver
dedigde gelijkstelling van salarissen te
bereiken. Ook in dit overleg werd over
eenstemming bereikt. Ten gevolge hier-
ls een zelfde salarisregeling aan he
college van rijksbemiddelaars aangebo
den. Tot nu toe ontvingen de verpleeg
sters in de particuliere ziekenhuizen eer
veel geringer salaris dan hun collega's ln
de overheidsziekenhuizen. Deze grief
wordt dus nu weggenomen.
i vernamen dat op basis van de Id
de aanhef genoemde en hieronder gespe
cificeerde cijfers overeenstemming ls be
reikt. De genoemde bedragen zijn nog niet
officieel bekend gemaakt
Sen eerstejaars-leerling verdient thans
tot 48 gulden in de maand (particulier
ziekenhuis). Straks krijgt zij 77 gulden ln
ziekenhuis, 87 gulden in een psychi
atrische inrichting en 84 gulden per
maand in een sanatorium.
len tweedejaars-leerling krijgt thans
tot 54 gulden per maand en straks 90
gulden, in een psychiatrische inrichting
101 gulden. Een derdejaars, die nu 62
72 gulden ontvangt, verdient straks 108
n ziekenhuis en 199 in een psychia
trische inrichting. Daar komt dan nog bij
vrije kost, inwoning en bewassing. Twee
maal per maand vrij reizen naar huta
Lisse
In Lisse steeg het aantal gegoede in-
oners practiach niet, het wis namelijk
8 en werd sedertdien 421. Het totale
venmogen van deze gegoeden steeg even-
el van 22 millioen tot 24,6 millioen.
Het aantal kapitaaltjes beneden vijf- -
tienduizend gulden steeg van 70 tot 72,
dat tussen vijftien en twintig mille bleef
onveranderd 55 en dat tussen twintig
dertig mille daalde van 90 tot 85.
Wat de groep der middelgrote verr
gens betreft, die tussen deTtig en vijftig
mille steeg in aantal van 74 tot 77 en die
tussen vijftig- cn honderdduizend gulden
van 66 tot 74.
Het aantal inwoners mei een vermogen
tussen honderd- en tweehonderdduizend
gulden liep terug yan 47 tot 39, maar de
topgroep ging in aantal vooruit. Destijds
bestond deze top uit 16 ingezetenen, elk
bezittend tussen twee ton en een millioen
en tezamen beschikkend over 4,9 mil
lioen. Thans bestaat deze top uit 19 In
gezetenen. die echter met elkaar 7.4 mil
lioen „waard" zijn.
Uit al deze veranderingen resulteerde
een vermogen per inwoner, dat in 1947
nog f 2.039 beliep maar dat nu gestegen
bleek tot f2 106
Hillegom
In Hillegom is het aantal gegoeden ge
stegen van 383 tot 416 en hun gezamen
lijke vermogen van 20 tot 24 millioen-
Waren er destijds 62 kapitaaltjes beneden
vijftienduizend gulden, sedertdien is dit
gestegen tot 64 Daarbij nam het getal
inwoners met een bezii tussen vijftien
en twintigduizend gulden toe van 37 tot
46. Het getal vermogens tussen twintig
dertdg mille evenwel liep terug
tot 81, terwijl daarentegen de
mogens tussen dertig- en vijftigduizend
gulden in aantal toenamen van 78 tot 88
Ook de vermogens tussen vijftig- en
honderdduizend gulden gingen in aantal
vooruit, en wel van 67 tot 73
Waren er bovendien in 1947 een en
veertig ingezetenen met een vermogen
tussen honderd- en tweehonderdduizend
gulden, thans omvat deze groep 48 in
woners. De „topgroep" tenslotte, die des
tijds bestond uit 12 ingezetenen, ieder
met meer dan twee ton en tezamen met
3.9 millioen. bestaat nu uit slechts 11
inwoners, wier vermogens boven twee ton
groot zijn. maar die nu met elkaar over
4.8 millioen kunnen beschikken.
Het vermogen per hoofd van de be
volking is als gevolg van dit alles ge
stegen van f 1.571 tot f 1.725.
tot een maximum van 2.50 per reis, een
vacantletoeslag van 2 procent over sala
ris plus 600. Dienstkleding mag bij in
diensttreding worden vergoed.
Gediplomeerden
Dit wat de leerlingen betreft. De ge
diplomeerden beginnen met 270 per
maand, dat is 70 meer dan zij nu ont
vangen. Acht jaar lang krijgen ze een
verhoging van 15 per maand. Het eind-
salaris wordt dus 390.
Verplegenden ln opleiding voor een
aantekening, krijgen tenminste 270.
Eerste verplegenden beginnen met
310. Ook zij krijgen acht Jaar lang 15
meer tot 430. Thans verdienen zij 230
tot 350 per maand. Hoofdverplegenden
beginnen met 375. Hun maximum be
draagt 525 per maand. Daar komt bij
voor verplegenden en eerste verplegen
den tijdens de vacantia 2 per dag we
gens gemis van kost en inwoning (hoofd
verpleegsters 2,25), voorts vacantletoe
slag van 2 procent over het bruto jaar
salaris. Voor kost en inwoning wordt ech
ter 96 per maand afgetrokken, voor
hoofdverplegenden 123. Is er een pen
sioenregeling, dan mag ten hoogste de
helft van de premies tot een maximum
van IVz procent van het salaris worden
afgetrokken. Deze cijfers betreffen dus
de particuliere inrichtingen.
OoJc wijkzusters?
Het ziet er naar uit, dat deze verbete
ring ook zal doorwerken tot de groep
verpleegsters, die niet in een ziekenhuis
werken, zoals de wijkverpleegsters, wier
salaris soms evenzeer veel te wensen laat.
Waarschijnlijk krijgen de zusters van de
kruisverenigingen ook van deze verho
ging te profiteren. Men vreest namelijk
dat vele wijkverpleegsters die thans rond
200 verdienen anders naar de zieken
huizen (terug) zouden gaan. Men voert
hierover al besprekingen. Er zijn onge
veer 21.000 verpleegsters en verplegers
met inbegrip van de leerlingen. Van hen
zijn er 18.000 georganiseerd.
Verhouding roepiah
en gulden
Beslissing van de Hoge
Raad
Voor de Hoge Raad ls gisteren nog
maals het probleem behandeld, of Inder
tijd in Nederlands-Indische guldens aan
gegane schuldverplichtingen nu la
roepiah's kunnen worden betaald of niet.
Men zal zich herinneren, dat een admi
nistrateur twintig jaar geleden een
employé vier mille had geleend, waarvan
het laatste gedeelte, vijftienhonderd gul
den In roepiah's was terugbetaald. De
administrateur nam hiermee geen genoe
gen en trachtte voor de Amsterdamse
rechtbank betaling ln guldens te krijgen.
Zijn eis werd toegewezen, maar ln hoger
beroep door het Gerechtshof verworpen.
Ook de procureur-generaal concludeer
de gisteren tot verwerping van het be
roep in cassatie. Hij was het er namelijk
niet mee eens, dat de verhouding tussen
de Nederlands-Indische gulden en de
roepiah als 1 op 1 was gefixeerd; Integen
deel, Neder)and8-Indië had oen eigen
muntwet. Bovendien bestaat de Neder
lands-Indische gulden formeel niet meer.
Het lot van de overeenkomst blijft even
wel gebonden aan de Nederlands-Indischs
gulden, die nu voortgezet is in de roepiah.
In andere soortgelijke zaken is het Indo
nesische recht eveneens toepasselijk ver
klaard; hier dient dus hetzelfde te ge
schieden. De roepiah tenslotte heeft posi
tief schulddeigend vermogen.
Op 14 Januari zal de Hoge Raad uitspraak
doen.
Krijgt Den Haag nieuwe
Herv. studentenpredikant
In het klein moderamen van de Her
vormde kerkeraad Ln Den Haag is. zoals
ds Wormgoor ln de 's-Gravenhaagse
Kerkbode mededeelt, de vacature van de
studentenpredikant aldaar ter sprake ge
komen. Zoals men weet verzorgde ds F.
H Landsman de geestelijke belangen van
oe in Den Haag wonende Hervormde
studenten Enige maanden geleden heeft
hij echter de centrale kerkeraad verzocht
hem van deze zorg, in verband met zijn
drukke werkzaamheden voor de Synode,
te ontheffen. Een Haags ingenieur heeft
thans aangedrongen op hervatting van
dit werk onder de studenten. Inmiddels
is men maar alvast begonnen met hulp
van deze initiatiefnemer te onderzoeken,
hoeveel Hervormde studenten m ande-
globaal genomen, in Den Haag hun
domicilie hebben.
