Hollandse "vloot jongens van Israël de HUNTER Koningin Juliana sloeg twee nieuwe guldens DONDERDAG 2 DECEMBER 1954 ZEEMAN-VERSLAGGEVER hen zich in het algemeen kennen als prima vaklui De kudde van kiboets Kfar G'- ladie wordt gemolken. Scha penkaas is een specialiteit van deze kolonie. Geen kliekjes als volk te kunnen een Neder- VIII. (Van een onzer verslaggevers) N JERUZALEM, uitgerekend daar, verkoopt een vroeger beroemde tenor van de Weense Staatsopera het onder Engelse naam over de hele wereld j kllekjesgeest". verzuchtte de heer Van tode en veelgegeten worstproduct „hot dogs". Hij doet dat stilzwjgCTdggjEX,"'/»* niemand kijkt er dus van op. Onze taxichauffeur heeft een breed voor- kwam hier niet als vreemde naar toe. rofd. Hij was voor de oorlog een min of meer bekende hoogleraar in de naar als verstrooide, die thuisgebracht of andere -ologie. En dat kan allemaal in dit Israël. Niet alle immigran- jwerd strijken hier neer uit Zionistische overwegingen of louter en alleen uit Er jj' dug geen p]aafs vc najshoefte hot dogs te verkopen. De meesten zijn hier, omdat ze nergens an-;lands eiland. Die indruk Its meer rustig kunnen ademhalen. Maar naast de Weense tenor b.d. en stens krijgen na c "€C; p Duitse ex-professor troffen we ook de man en de vrouw uit Nederland u Welke rol spelen zij hier? De rol, welke de Nederlandse kolonie eens een kijkje kon nemen, zou er geen No Israël speelt, is in elk geval een bij-1 verschil kunnen bemerken En dit pio- Althans vele Israëli's verzeker- nieren heeft wat uitgehaald ook. Ruim ons dat. In de lounge van het mooie 90 pet van de veestapel is hier geparen- i-hotel te Haifa spraken we er met teerd aan de vermaarde Friese stieren- -A. D. van Gelder over Hij is een tak! ^fcanslaand man. iemand to ai Hollandse VJSSetS ,K ucte uuigcii heeft. PR ZIJN MEER van dergelijke spreken- I" Uit zijn mond vernemen we iets over 1 de voorbeelden te geven. Wist u. twel en wee van de hierheen gekomen dat een flink deel van de niet onbelang- iderlanders. De conclusie van dit openlijke Israëlische vissersvloot door Neder- Bprek kan zijn. dat er onder hen veelilandse Joodse jongeren bevolkt wordt? •1" is en gelukkig weinig ..wee". In Er zijn vele leden van de voormalige kort gezegd: Israël is zeer ingenomen Joodse brigade onder hen, vertelde men onze mensen. En die met Israël. I ons. en bijna allen leerden op de visserij- araan is dat nu te danken? school te IJmuiden hoe met netten, vis De heer Van Gelder zegt: „Omdat zü|cn schepen om te gaan. Toen zij dat eek tb bijna allemaal voor hun vestiging allemaal wisten en thuis ertofnet nieuwe oude land zo serieus voor- iden" En daartoe in ons land veelal >la« I gelegenheid kregen. Anders dan bij de •UEuropese Joden b.v.. die op een bopstoel zaten en geen keuze hadden, bij die van ons was het geen vlucht n vreemde. Hen dreef iets heel an- ItoC. R. En zo kwamen zij tot weloverwogen Ippen, die vruchten blijken af te «pen. •Er lewamen hier geen knoeiers, maar asen met doordachte ideeën, die over al waren, dat zij het land ook daad- trkelijk vooruit konden helpen", zo tide ir Van Gelder het De overgrote tederheid van hen heeft dan ook niet korgesteld en uit hun midden zijn n gekomen, die het land aan zich ver- jeft Zoals b v de man. die gladiolen ging tken en de hele bevolking in korte tijd diolen-minded maakte. En wat hij met gladiolen deed. deed wijlen Frans v. Hoorn (een naam die in tuinbouw- jngen nog steeds met eerbied wordt .biii fcjOToken) met de veredeling van 'ase Ktll,en als pruimen en appelen De zui- !.rT®ndustrie draagt ook al een typisch xlandse stempel. Hetgeen weer te dan- is aan een man als Jacob Aa. die veel heeft gedaan voor de particu- - zuivelindustrie. En dan een klassiek lorbeeld. Dat van de eenvoudige Hol- G&e huisvrouw, nu waarschimlijk al I ïrootmoeder gepromoveerd. d;e in de genoemde landbouwkolonie Dagania o pracht van een Nederlandse koestalend met het land r<* W'.te. Een boer uit onze polders, zo hij en groot werd. Zo trawlers, wilden ze ook op de hun nu vertrouwd geworden visbodems blijven varen. Dus werden deze trawlers te Mak- kum (Fr.) speciaal voor hen gebouwd. dag langs de Israëlische kust op een stukje Hollandse bodem. Uit al het voorgaande blijkt duidelijk dat deze mensen behalve idealen het zo mogelijk nog meer nodige vakmanschap meebrachten. Een geluk voor hen en een geluk voor het land. De landbouwer, die de kiboets opging, nam zijn eigen pootgoed mee, de vee boer zijn stier, de bloemkweker zijn gla diolen, de frui'-veredelaar zijn pruimen- en appelenstekjes en de adspirant-vissers hun schepen. Dat was de beste manier van emigreren, naar gebleken is. Want hij die met lege handen komt is ongetwijfeld in het nadeel- Meen niet, dat ons land thans helemaal in het vergeetboek is ge raakt. Integendeel. Men weet wat Neder land te bieden heeft. Toen nog niet zo lang geleden het vee door mond- en klauwzeer werd aangetast, herinnerde het hoofd van de vétérinaire dienst zich plot seling weer de naam Utrecht, waar hij eens studeerde. De man vloog er even heen. nam het nodige serum mee terug en redde op deze manier de veestapel uit de wurgende greep van het mond- en klauwzee- Dan nog iets. De uit Nederland stammende technici en handelaren ken nen onze kwaliteitsproducten en voeren ze graag in. Zo blijft er allerwegen een opgroeide Parfums Pompeis - Floramye - Rêve d'Or Flacon» f 1.7S -,f 3.- en f 4.50 De Schrift als Wegwijzer het nieuwe Israël een zeer belang, rijke plaats tn. Voor degenen die het land onder het stof der eeuwen vandaan halen is het Ouae Testa- bron van wetenschappen, üe H Schrift heeft het land immers met de grootste nauwkeurigheid in kaart gebracht. Daar plukt men heden ten dage nog de vruchten Er zijn ons enige treffende staal- tjes van verteld. Zo is er het verhaal van as Amerikaan, die in Israël naar olie kwam zoeken. Lange tijd zocht h'J tevergeefs, taant hij kende de Schrift niet. Op een goede aag echter liep deze man een geteerde Jood tegen het l\jf, zo een. die met de Talmud opstaat en naar bed gaat. bij wijze van spreken. „Wat", zo riep die Talmud-man uit. „heb je dan niet de Schrift ge- raadpleegd voor je begon'.' olie-expert moest tot zijr toegeven, dat hij zulks verzuimd had. Hij kreeg toen het advies hel Boek Koningen maar eens op te slaan en hoofdstuk 18 te lezen Ue man volgde die raad op en las de geschiedenis van de profeet EMa en de priesters van Baal. Zo kwam onze Amerikaan tot de wonder lijke conclusie, dat het water bij het brandoffer op de Karmel ge bruikt en door het vuur van de hemel opgelekt, aardolie moest zijn. Hij toog dus naar de Karmel en boorde met succes oliebronnen Maar ook als stafkaart doet de Schrift dienst. Zoals in 1948 bij de inval van Syrische troepen, üe commandant van de Israëlische troepen, generaal Igaël Vadin, kende het Boek op rijn duimpje en herinnerde zich dus, hoe Ara mese legerscharen 2800 jaar tevo ren hetzelfde op dezelfde plaats probeerden. Hij stelde zijn mili taire eenheden op zoals de ouae koningen van Israël dat deden en volgde hun sfratepie. Met veel succes. Ook zijn officieren ge bruikten de Schrift toen als staf kaart en militair handboek. Het kan verkeren, zou onze Brederode ook in dit geval gezegd hebben Maar ook voor vreedzamer doeleinden wordt naar de Scurtft gegrepen. In de oude boeken staan nl. hoogst belangrijke inlichtingen voor landbouwdeskundigen, geolo gen en andere wetenschapsmen sen, die tot taak hebben het lana in cultuur te brengen of bodem schatten aan het lioht te brengen. Zelfs in deze door en door aardse dingen is de Schrift dus de Weg wijzer bij uitstek ge dat anders zijn, in 95 van de 100 ty pische fooiengevallen raakt ge uw tip niet kwijt. En dat is altijd een goed teken, menen we. We hebben ons zelf de vraag gesteld hoe het mogelijk is. dat al deze mensen, die in eén heel andere omgeving opgroeiden en in gans ander klimaat ademden, zich in dit Israël zo snel op hun gemak voel den. En toch houdt ook de heer Van Gel der. oud-consul, vol. üat het leven hier heus zoveel prettiger is. Men moet waar schijnlijk zelf Jood zijn om dat helemaal te kunnen begrijpen. een van de grote aantrekkelijkheden ons het leven zonder het verplet terende gewicht van de oud-Hollandse conventies geschetst. ,Als ik weer eens in Nederland ben moet ik er altijd aan denken mijn boord je te sluiten, mijn gezicht in de plooi trekken en mijn jasje aan te houden. Ook r.' voel ik me prettiger zonder die dingen", merkte onze gastheer op. De gang van iedereen met iedereen is hier inderdaad zeer vriendschappelijk, onconventioneel. Als een goede mop doet dan het verhaal de ronde van een meisje en van de kiboetsim (landbouwko lonie). die naar Nederland terugkeerde ich er verder te bekwamen. Toen zij daar de eerste de beste dag naar ouder gewoonte in haar short verscheen wer den de staldeuren voor haar gesloten ge houden en kwam zelfs meneer pastoor er te pas. Kijk. daar lacht men hier nu Israël worstelt met heel andere pro blemen dan die van shorts! De leefwijze, dachten we. heeft een enigszins Ameri kaanse inslag, het arbeidstempo In elk geval wel. Dat ligt nl. zeer hoog. Volgens ir Van Gelder, oud-consul te Haifa zijn onder de immigranten uit Nederland de landbouwers sterk in de meerderheid, dan volgen de handwerkers academici, terwijl slechts een klein percentage de handel beoefent Hollander in de Negev Chuljot, een landbouwkolonie ten Noor den van het Hule-meer. waar wel sprake is van een Nederlandse gemeenschap. ..Hoe voelt u zich nu onder de Joden?" „We konden op deze openhartige vraag even openhartig antwoorden met de me dedeling, dat wc echt het gevoel hadden tussen een volk te verkeren, dat bezig is zich op te richten en bij die poging een fiere zelfbewuste houding weet aan te nemen. Want dat :s het opvallende. Ge kunt hier heel moeilijk van uw fooien afkomen. In gelegenheden, waar Ameri kanen hun dollars hebben laten zien, mo- "T)E NEDERLANDSE TECHNICI hebben ook een belangrijk aandeel in het be woonbaar maken van het land. Een mar als ir A. de Leeuw is een van de top figuren van Waterstaat en dientengevolge de grote man van het Negev-avontuur Zijn naam is met dit machtige irrigatie- werk. voor de jonge natie van de aller grootste betekenis, onafscheidelijk ver- j bonden. Als mannen gelijk deze hoofd-ingenieur Ihun zin krijgen, wanneer dus een grillig -woestijngebied door een groots bevloel- ingssysteem herschapen kan worden in een vruchtbare vlakte, dan kan Israël een bevolking twee of driemaal zo groot als nu te eten geven! In Jeruzalem hadden we een ontmoe ting zij het een korte met deze waterbouwdeskupdigc. Wie 's avonds acht uur onaangediend een huis in de Jeruzalemse villa-wijk betreedt kan moeilijke problemen komen te staan. Zo stonden we tegenover een reeds half in smoking gehulde mijnheer De Leeuw, die een oud en heel menselijk probleem dat van het boordeknoopje trachtte op te lossen. Maar irrigatiewerken liggen hem heel wat beter dan dergelijke boorde- knopenvraagstukken. In elk geval, het echtpaar De Leeuw stond op het punt naar een belangrijk diner te gaan. Voor beide partijen een min of meer onprettige situatie dus. Gelukkig had mevrouw De Leeuw-Gerzon reeds toilet gemaakt en kon er in haar werkkamer een kort maar interessant gesprek volgen. Dat onvermij delijk over immigranten liep. Want me vrouw De Leeuw is zeer nauw betrok ken bij het werk van de Vereniging van Immigranten uit Nederland. En zij be vestigde wat ir van Gelder reeds ver klaarde: de mensen uit ons land hebben en behouden een voorsprong op de meeste anderen. Zij wist te vertellen, hoe reeds direct na de eerste wereldoorlog de op leiding van Joodse jongelui van Neder landsen huize, die voornemens waren zich als landbouwers in Palestina te vestigen, begon. Deze eerstelingen, in alle opzichten pioniers, werden destijds bij keuterboe ren in de buurt van Deventer onderge bracht. Daar ontvingen zij hun eerste landbouwwtjsheid. die zij later ln de ki boetsim in p-actijk brachten. Tot 1939 zijn op deze manier ca 1500 jongeren opgeleid. Later bood de Wie- ringermeer een prachtige gelegenheid dé jongelui om te scholen en rijp te maken voor het kolonie-werk. terwijl de laatste tijd 's-Graveland zeer in trek was als op leidingscentrum Joop Westerweel IN DE VILLA van mevrouw De Leeuw troffen we nog een Nederlandse dame aan. Mevrouw Willy Westerweel. spe ciaal uit Nederland overgekomen voc bijwonen van een plechtigheid te Gal-Ed, in de omgeving van Haifa. Vijf jaar ge leden is daar nl. een bos van ca 500 bomen geplant. De aanplanting kreeg de van wijlen haar man. de heer Joop Wes- terwzel. Deze jonge Nederlander heeft in de tweede wereldoorlog ontelbare vluch telingen over de Spaanse grens geholpen en werd. nu precies tien jaar geleden, ten slotte zelf gepakt. Hij moest zijn dapper optreden met de dood bekopen. Degenen die hun leven aan hem danken en thans in Israël leven veelal in landbouw kolonies houden zijn nagedachtenis ir hoge ere. Zeer veel leden van de Ne derlandse kolonie waren dan ook in Gal- Ed aanwezig, toen. de weduwe van Joop Westerweel een gedenksteen onthulde het bos dat zijn naam kreeg. Tegen het horloge weinig reden voor Het bouwt nu koorts achtig aan zijn toekomst. Ga zien wij zelf onze technici vormen, zo raadde de ook naar deze aangelegenheid nieuwsgierige bezoeker. En dus toog die naar het Israëlische „Delft", in de wandeling Technion genoemd. 42 jaar ge leden al tegen de Karmelhelling van Haifa aangebouwd. Zeg niet. dat de Jo den geen vooruitziende geest hebbenl een rondgang door dit Technion er- t men iets van de strijd tegen het horloge, waarin men hier gewikkeld is. Als ergens ingenieurs nodig zijn. dan in dit land. In het pas begonnen studiejaar lopm hier ruim 1500 studenten college. Al deze jonge mannen en vrouwen, wel 32 verschillende talen spreken se godsdiensten belijden, volgen de colleges in het Hebreeuws. Het Technion is gebouwd voor een ca paciteit van 300 studenten. Men is finaal uit de vijf hoofdgebouwen gegroeid er moest inmiddels omzien naar nieuwe on derkomens voor de studenten. In de schaduw van deze hogeschool, op het terrein van het Technion, zagen ook nog 700 jongelui aan werkban- staan. Dat waren leerlingen van eer het Technion verbonden onderwijs inrichting. welke in onze ogen het mid den houdt tussen een ambachtsschool er M.T.S. Zij vormen de technische mid denmoot. de schakel tussen lager en hoger technisch personeel. De besten van "en ook tot de ingenieursopleiding toegelaten. Fascinerend TNJDENS EEN KORT oponthoud in de universiteitsvestibule liepen we zo waar ook nog twee studenten uit Delft tegen het lijf. Hetgeen een aangename gewaarwording was. aangezien deze he ren. R. van Gelder uit Den Haag en K. B. Heller uit Amsterdam, al een paar maand jes in het land waren. Als Joodse jonge ren had dit studie-bezoèk voor hen wel bijzondere waarde. Gevraagd naar hun in drukken kregen we eigenlijk maar antwoord terug en wel het woord fasci nerend. Fascinerend het land. fascinerend nensen. fascinerend de technische ontwikkeling. En inderdaad is de explosiviteit, de dynamiek en de gezonde hardheid die al en alles hier beheerst een van de grote aantrekkelijkheden, speciaal voor jonge mensen. In het bijzonder hadden deze Delftse studenten dc mond vol over de irrigeren- de activiteiten van meergenoemde ir De Leeuw en zijn plannen om met het over tollige water van de Jordaan de droge Negev aan zijn natje te helpen. Daarvoor is o.m. nodig de aanleg van enorme stuw- bekkens. In orde van grootte zouden der gelijke projecten overeenkomen met ons IJsselmeerarea. Alleen is de gang van za ken hier natuurlijk precies andersom het geen Nederlandse waterbouwdeskundigen niet belet een technisch woordje mee te 9preken. De jonge Van Gelder zei het heel juist, toen hij met de volgende zin even de ontzaglijke problemen aanduidde, waar- men bij het uitwerken van dergelijke irrigatiewerken rekening heeft te hou den. Hij zei nl.: „Die moeilijkheden zijn niet alleen van technische aard, maar de politiek is er ook nag Een kleine illustratie. Kort voor onze ontscheping hadden de Arabieren weer eens flink ingehouwen op belangrijke knooppunten van pijpleidingen in de Ne gev. „Wij zijn nog een land in oorlog, vergeet dat niet", zei iemand. Zover wil- 'n Compliment voor Dit luxe blikje met 50 Hunter „Melange 1955" zal ook voor de meest verwende roker een extra Sint Nicolaasverrassing zijn. Als U er vlug bij bent, kan Uw winkelier U er misschien nog aan helpen het normale pakje van 20 stuks 75 ct. Iedere man is wild op zo'n typisch Engels blikje. Het staat zo royaal en z'n sigaretten blijven er kersvers in! Mol... HUNTER Ueertyk! Hoog bezoek aan Rijksmunt te Utrecht Zilverbons en oude zilveren guldens worden reeds ingehouden H.M. de Koningin heeft vanmiddag in de muntzaal van de Rijksmunt te Utrecht twee gepolijste nieuws guldens geslagen. .vee bijzondere exemplaren werden de Koningin als herinnering aangeboden. Sedert de opening van het tegenwoordig gebouw op 23 Juni 1911, waarbij koningin Wilhelmina aanwezig was, bezocht geen regerende vorst meer het muntgebouw. Het bezoek van de Koningin vandaag hield bijzonder verband met dc aanmaak nieuwe guldens, die ln de tweed* helft van het volgend jaar in circulate worden gebracht. Toen de Koningin om bij het muntgebouw aankwam, werd zij verwelkomd door minister Van ft en de muntmeester dr A. van 1 gel. Een zoon van dr Van Hengel bood de Koningin bloemen aan. Met belangstelling nam H.. het gehele bedrijf in ogenschouw: de graveerafdeling, de reduceerkamer, de goud- en zilversme derij. het smelthuis, de pletterij. het glocihuis, de randschriftafdeling, de muntzaal, de contróle-afdeling en da muntverzameling. Voor het bezoek was de muntpers voor de nieuwe gulden stilge- len we niet gaan. Maar zeker ia, dat algemene vredestoestand, ondanks alle wapenstilstandsverdragen, geen spra ke is. Óveral in dit kleine land voelt de bezoeker de dreiging van grenzen. daarachter de onverzettelijke wil van militante Israëlische jeugd, die van geen wijken weet. Industrie uit de veren Concurrentie op markt vraagt betere vormgeving Commissie tegen het smaakbederf voorgesteld door vrouwenorganisaties ln de gisteren te Amsterdam gehouden jaarvergadering van het Instituut voor industriële vormgeving, heeft ir H. I. Keus. die aftrad als voorzitter, verklaard dat evenals reclame en efficiency ook industriële vormgeving zich een plaats moet weten te verwerven in het bedrijfs- Het „veren bed" waarop de industrie tot dusver rustte, de te gemakkelijke markt, is aanleiding geweest om tot dus ver aan dit onderwerp weinig aandacht te besteden. Met het keren van het getij zal de belangstelling ervoor moeten toe nemen bij de Nederlandse industrie. Mevr. B KortekaasDen Haan, voor zitster van di- Nederlandse Huishoud- raad. meende, dat de smaak in Neder land grondig verknoeid is in de laa-ste helft van de vorige- en de eerste helft van deze eeuw Er moet weer persoonlijk contact komen tussen ontwerper en con sument. zo meende zij. Zij stelde twee commissies van vrouwen voor: één die zich bezig houdt met de doelmatigheid van de vormgeving en een andere, die dc artistieke zijde van de vormgeving in het oog houdt. Tijdens deze vergadering is het rap port uitgereikt, dat de groep „Indus triële vormgeving" vervaardigde, die ln 1953 een studiereis naar de Ver. Staten maakte. Zonsverduistering op Kerstmis Volgens het meteorologische en geo- graphiache bureau te Djakarta zal er op 25 Decemher a.s. een totale zonsverduis tering zichtbaar zijn op Timor en Alor. In andere delen van Indonesië zal men de verduistering gedeeltelijk kunnen zien. zet. zodat de Koningin deze officieel ln werking kon stellen en twee gepolijste guldens slaan. In totaal zullen er honderd mlllioen zil veren guldens aangemaakt worden, die in het volgend Jaar geleidelijk in circulatie komen. De inneming van de 76 millioen zilverbons is reeds begonnen, evenals de Inhouding van oude zilveren guldens, waarvan er twee genoeg zijn vbor drie nieuwe guldens. Sinds de muntwet 1948 zijn door de Rijksmunt 800 millioen muntstukken in circulatie gebracht, nl 430 millioen centen, 95 millioen stuivers. 187 millioen dubbel tjes en 108 millioen kwartjes. De Koningin eindigde haar rondgang door het bedrijf in dc muntkamer voor bezichtiging van de unieke muntver zameling, die een waarde heeft van ver boven de ton. Zij bevat overwegend Ne derlandse munten van omstreeks 700 tot heden. In de zevende eeuw werden in Utrecht reeds munten geslagen voor de Fran kische vorsten en buitenlandse opdrachten kent men ook thans nog. want na de jong ste oorlog, kwamen opdrachten binnen van Indonesië en de Libanon. Franse premier-verkie zing wordt gemakke lijker De „Raad van de Republiek" wordt machtiger De Franse Assemblée heeft piet 412 tegen 141 stemmen een wetsontwerp aan vaard, waardoor «ie grondwet zodanig <nn worden gewijzigd, dat nieuwe pre miers hun amht gemakkelijker kunnen aanvaarden. Het komt er dug op neer, dat er nu veel minder moeilijkheden zul len zijn om een nieuwe premier te kie- i. Voortaan kunnen de premiers bij ivoudige meerderheid van stemmen gekozen worden. Men zal zich herinne ren. dat daarvóór een absolute meerder heid noodzakelijk wag van de 627 afge vaardigden. Vele candldaat-premiers konden voor het formateurschap die ab solute meerderheid nooit halen De stem- menmeerderheid was bü de behandeling van het betreffende wetsontwerp zó groot, dat het zeker Is, dat de wijzigingen onmiddellijk van kracht zullen worden. Door een andere belangrijke wijziging krijgt de ..Raad van de Republiek" een groter stem ln de wetgevend# procedure. Tot dusver was de Raad van de Repu bliek hoofdzakelijk een adviserend li chaam Voortaan zullen de wetsontwer pen door beide huizen van het parlement moeten worden goedgekeurd. Twee an dere grondwetswijzigingen hebben ten doel, de Invloed van de communisten te beperken en hun o a. de toegang tot d# staatsgeheimen te ontzeggen,

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1954 | | pagina 5