Gillette
Duitsland vindt de oplossing
verplichte Berufsschule
Huishoudelijk onderricht naast karakter
vorming van het grootste belang
in
de
DE CO-EXISTENTIE
ROND FORMOSA!
Het
cadeau
Sleepboot Hunter redde Deense
kustvaarder Vega
ZUIVERE TIJDMETING
Moskouse conferentie door
Molotof geopend
7
DINSDAG 30 NOVEMBER 1954
OPVOEDING VAN HET FABRIEKSMEISJE
(Van een onzér verslaggevers)
et jonge meisje, dat in fabriek, ate
brood verdient, toch voor te bereiden op haar toekomstige taak van
huisvrouw en moeder, is reeds vele jaren een sociaal probleem. In Belgie
begon men na de oorlog met het Mater Amabiliswerk, dat later in Neder
land werd overgenomen. In Katholieke kring onder de zelfde naam, in
Prot. Christelijke kring werd het Klimopwerk en in neutrale kring werd
de Zonnebloem als symbool gekozen. In stichtingsvorm met overheidssub
sidie wordt thans moeizaam getracht het voort te zetten. Moeizaam, om
dat middelen en medewerking, hoezeer de noodzakelijkheid beseft wordt,
toch slechts te verkrijgen zijn, wanneer ook de werkgever zijn steun geeft
Het is namelijk zo, dat het werkende meisje gedurende één middag per
week vrij moet hebben om op een huishoudschool lessen te volgen in huis
houdkunde, koken, naaien, kinderverzorging e.d. Deze middag vrij geven
betekent echter voor de werkgever, en vooral in het kleine bedrijf een
belangrijk offer. In de grote bedrijven gaat het iets gemakkelijker, maar
ook daar is het slechts een uiterst klein percentage van de arbeidsters,
dat in de gelegenheid gesteld kan worden om de lessen te volgen.
leerplichtig blijft. Ook al wordt na het
verlaten der lagere school werk gevon
den in een fabriek. Het is namelijk zo,
dat de ongeschoolde arbeider en ar
beidster een opleiding ontvangt in de
Berufsschule. Eigenlijk kunnen we zeg
gen: ..Er bestaat een leerplicht tot 18
jaar." Ook voor de jongen en het meis-
Het percentage jeugdige arbeidsters,
dat aan het Mater Amabilis, het Klimop
of Zonnebloem-werk kan deelnemen
blijft een fractie van het totaal aantal.
En toch.zal het overgrote deel na
enige jaren de leiding van haar huls
houding en haar gezin in handen krij
gen. Zal de jonge vrouw het weekloon,
dat de man thuisbrengt grotendeels be
steden moeten, de kinderen grootbren
gen. hun kleren naaien en verstellen, ze
in dagen van ziekte moeten verplegen.
Een taak, die toch werkelijk wel voor
bereiding en een zekere mate van ken
nis eist. Met de voortschrijding van tech
niek en industrialisatie zal de omvang
van dit probleem toenemen, want steeds
meer meisjes vinden werk in fabrieken
en kantoren.
Voor een gedeeltelijke oplossing heb
ben wij naar België gekeken, een radi
caler systeem bezit Duitsland waar elk
meisje (en elke jongen) tot 18 jaar
l/OT
'I Verklaarde
uifzichf
A MERIKAANSE en Europese diploma-
ten houden zich nog steeds bezig met
het vraagstuk of de communistische en
democratische wereld rustig naast elkaar
kunnen bestaan. Het was Moskou, dat het
eerst het voorstel deed voor een inter
nationaal. politiek ..gezelschapspel", het
welk co-existentie genoemd wordt. Mis
schien dat voor deze voorgespiegelde co-
existentie nog eens een „Modus vivendi"
gevonden kan worden, maar altijd zal
toch het gevaar blijven dreigen, dat twee
totaal verschillende ideologieën met el
kaar in botsing komen en de vonk zal
uitslaan. In ieder geval, momenteel is er
van een „Vreedzaam-naast-elkaar-leven"
van de communistische en de niet-com-
munistische wereld in de Chinese wate
ren rond Formosa nog totaal niets te be-
Efc; speuren Amerika en
nationalistisch China
zijn het in hoofdzaak
eens geworden over
de bepalingen van
een defensieverdrag.
Hierin wordt be
paald, dat de Ver. Staten bescherming
zullen verlenen aan Formosa, de Pesca
dores en misschien enikele kusteilanden,
die thans in het bezit zijn van nationa
listisch China, onder leiding van Tsjang
Kal-sjek.
Voortdurend wordt de wereld min of
meer in alarmtoestand gebracht door be
richten, dat een sterke, communistisch-
Chinese vloot wacht op een kans haar
slag te slaan met een invasie. Oorlogs
bodems zouden naar het gebied van Swa-
tow. tussen Hongkong en Quemoy. zijn
overgebracht. Al ontkomt men niet aan
de indruk, dat van nationalistisch Chi
nese zijde de zaak wordt opgeblazen,
toch blijven deze communistisch-Chinese
.speldeprikken" gevaarlijk, omdat men
niet weet. welke acties er op kunnen
volgen. Enige dagen geleden was er weer
zon alarmerend bericht, afkomstig van
het Chinese nieuwsagentschap, waarin
werd gezegd, dat op het eiland Woeitsjioe
communistische troepen waren geland.
Woeitsjioe is een eilandje, dat op 100 km
ten westen van Formosa en op 25 km
van het vasteland is gelegen. Er ontston
den gevechten, maar de nationalistische
vliegtuigen en kustbatterijen wisten de
landing der communistische Invasie-vloot
te verijdelen. De strijd speelt zich hoofd/-
zakelijik af om het bezit van kleine eilan
den als Quemoy, Matsoe, Woeitsjioe en
Tatsjen.
Het State Department te Washington
heeft bij herhaling doen blijken, dat het
in deze woelige, allesbehalve van „co-
existentie" getuigende, wateren de zaken
niet op de spits wil drijven. Generalissi
mus Tsjang Kai-sjek zou maar al te
graag zien. dat de Amerikaanse vloot hier
actief ingreep, maar die animo is bij de
Amerikanen voorlopig uiterst gering, al
zal een MacArthur hier anders over
denken. Trouwens de Amerikaanse zeven
de vloot heeft slechts tot taak, de be
langrijke .burcht van Tsjang Kai-sjek"
Formosa, alsmede de groep der Pesca-
dores-eilanden te beschermen. Zoals men
weet, Is Formosa in een sterke, militair-
strategische positie gebracht, waar er be
halve een behoorlijke luchtmacht een
leger van ongeveer 500.000 man aanwezig
is. Toen op het Chinese continent, in de
strijd met de communisten tijdens de
burgeroorlog, de kansen van Tsjang Kai-
sjek verkeken waren, heeft deze zich op
Formosa ..teruggetrokken", nog altijd
hopende dat het getij zou keren. Enige
tijd geleden heeft onze reizende corre
spondent Alfred van Sprang een boeiend
beeld gegeven van dit, in de internatio
nale politiek weer sterk de aandacht
trekkende, Formosa, dat sinds de
Koreaanse oorlog het doel der commu
nisten schijnt te zijn. Meermalen heeft
Peking verkondigt, dat Formosa bevrijd
zal worden, hetgeen dus zou betekenen,
dat Amerika dit strategische bolwerk
moet prijsgeven
Sinds Truman verklaarde dat de
Amerikaanse zevende vloot in de
Straat van Formosa een beschermende
taak kreeg, is het onaannemelijk dat
Formosa zal worden prijsgegeven. Het
is immers in de militair-strategische gor
del. gevormd door Japan. Okinawa (Rioe
Kioe-eilandenï en de Philippijnen van
zeer grote betekenis. Met lede ogen zien
de communisten, dat Amerika Tsjang
Kai-sjek financieel en met wapenmate
riaal blijft steunen, al hoedt Washington
zich er voor. daadwerkelijk in de strijd
verwikkeld te geraken. Hoe dit alles zich
in de toekomst gaat ontwikkelen valt
niet te voorspellen, omdat, zoals wij
meermalen schreven de verschuiving van
geen vakonderwijs maar vormingsonder-
rieht.
Toch bezit de Berufsschule in Wupper-
tal een installatie voor de lopende band!
Het werken aan de lopende band wordt
door vele meisjes verkozen boven an
der werk. Psychologen verklaren dit
met de stelling, dat het meisje bij deze
eentonige, bijna automatische, arbeid
haar gedachten vrij spel kan laten.
Zij staat daar en doet haar werk.
Maakt ze een fout -dan vindt zij mis
schien daar de terugslag van op haar
loon. Dat ergert haar en er is een grote
kans. dat bij herhaling, haar reactie een
voudig is: ..Ik zoek een andere baan."
De zin van het werk ziet zij niet, noch
de samenwerking die in het bedrijf
heerst, noch de verantwoordelijkheid
voor haar kleine taak.
Bediijt in het klein
De lopende band in de school te Wup-
pertal dient om de meisjes een idee te
geven van dit alles. De klas voert een
miniatuur bedrijf. Besloten werd bijv.
potloodhouders voor een bureau te ver
vaardigen. Hiervoor waren verschil
lende handelingen nodig. Blokjes hout
moesten op een viltlaagje geplakt wor
den en voorzien worden van een pot
loodhouder. Men liet de meisjes bespre
ken hoe de verschillende onderdelen en
de benodigde apparaten het beste opge
steld konden worden. Er bleken 25
handelingen nodig om het voorwerp te
maken. Er werden ploegen gevormd,
een chef benoemd (de lerares) en het
bedrijf kon beginnen. Al gauw bleek,
dat er nogal eens wat haperde. Werkte
een der meisjes afwezig. Ze moest ver
rangen worden en de anderen ervoeren
;r de last van.
Zo leerden de meisjes, dat haar plaats
ian de lopende band geen onbewoond
'iland is. maar een plaats in de maat
schappij. waard om goed vervuld te
v/orden. Op deze wijze wordt evenzeer
de persoonlijke karaktervorming als
het bedrijfsleven gediend.
Trouwens het bedrijfsleven zelf kan
ln de Berufsschule nog een behoorlijk
lesje krijgen. Bij voorbeeld door de op
stellen te bestuderen, die door de leer
lingen geschreven worden cn waarin
met naïeve openhartigheid dikwijls over
de werkplaats, de arbeidsgemeenschap,
en de ..bazen" wordt gesproken. Er zijn
meisjes, die met het hart in de schoe
nen naar haar werk gaan; er zijn cr ook,
die trots zijn op het bedrijf waar zij
werken. De werkgever kan uit die ge
schriften van de 14- tot 18-jarigen eens
horen hoe goede werkplaatsen, behoor
lijke wasgelegenheden, en een goedkeu
rend woord op prijs worden gesteld
of.... bitter ontbeerd worden.
De practlsche vakken als koken, naaien
kinderverzorging en ziekenverpleging
ontbreken, zoals we reeds zeiden, niet.
Wat het eerste vak betreft wordt daar
bij voortgebouwd op de kennis verwor
ven op de lagere school, waar het een
leervak is. Zelfs kleine dorpsscholen be
zitten een leskeuken, waar dikwijls de
inmaak in de kasten staat te pronken!
De Nederlandse bezoekster staat by
dit alles wel even bewonderend te kij
ken, maar in Duitsland zelf acht men
alles nog in een proefstadium. Welis
waar werd juist deze zomer (op 29 Juli)
de honderdste geboortedag van de stich
ter der Berufsschule. Georg Kerschen-
steiner, herdacht en kan de idee dus
niet nieuw genoemd worden, maar toch
voelt men zich nog in het experimentele
stadium, omdat juist in deze eeuw de
techniek een dusdanige invloed op de
maatschappelijke instelling van de mens
heeft gehad, dat oude normen dikwijls
moesten worden losgelaten.
De eerste eis!
Maar de eerste eis. die de maatschap
pij desondanks blQft stellen, is toch die
van het hechte evenwichtige gezin. Aan
dit gezin hebben de oorlogen gerukt en
het schade berokkend. Een schade, die
nauwelijks meer te herstellen scheen.
Hoe meer de vrouw ingeschakeld wordt
ln het arbeidsproces hoe meer dit gezin
bedreigd zal worden. Wanneer het meisje
ln de jaren, dat zij het gevoeligste is.
slechts leert om geld te verdienen en
van dit loon zóveel mogelijk plezier
te maken, dan kan men moeilijk ver
wachten. dat zij later andere normen
zal aanleggen wanneer het erom gaat
de werkelijke waarde van het leven
voor haar gezin te bepalen.
Ook in óns land wordt dit begrepen
en erkend, zoals wij in het begin zeiden:
„Er wordt aan gewerkt". Maar de mid
delen waarover men beschikt zijn te j
gering.
Naast de financiële steun van de over
heid is grotere medewerking van het
bedrijfsleven onontbeerlijk. Men zal ons
tegenwerpen, dat het bedrijfsleven reeds
genoeg belast is, maar.... uit deze
lasten vloeien ook baten. Het fabrieks
meisje van nu, is de arbeidersvrouw van
Is ook de moeder der komende
generatie. Door haar de kans te geven
ch te ontwikkelen en voor te bereiden
op dit alles geeft men al die toekomstige
gezinnen en dus de maatschappij een
kans. Hoeveel energie, hoeveel arbeids-
en hoeveel kapitaal gaat er verlo-
door de onkunde van die vrouwen,
die met linkse handen voor haar huis
houdelijk werk staan en die ook psy
chisch niet in staat zijn de verantwoor-
delykhc'l van een gezin te dragen, door
dat zij hierop niet voorbereid zijn.
We zijn een stap vooruit gekomen.
Niet Havenga maar
Strijdom gekozen
Als opvolger van dr Malan;
De Zuidafrikaanse Nationale Partij
heeft Johannes Strjjdom tot
premier gekozen. Hij volgt de demis-
sionnaire premier, dr Malan, op.
Dr Malan heeft zich, zoals eerder
gemeld, wegens zijn vergevorderde
leeftijd, teruggetrokken.
Strijdom is de „sterke man" van de
Nationale Partij, die zich herhaaldelijk
voor de republikeinse status van de Unie
heeft uitgesproken. De vergadering.
werd,
de
Een
scheerapparaat.
Geef met St.NicoIaas deze Gillette
52ADaar beleeft iedere man, élke
morgen weer plezier van. Het is
ééndelig precisie apparaat, zware
uitvoering, in sierlijk étui: met dis
penser, bevattende 10 Blauwe Gillette
mesjes Prij9
Gillette precisie scheerapparaten verkri
F. 1.10 tot F. 25.-
Een „goeie morgenbegint met Gillettel
vierde
In die vijf jaren nl. heeft de dirigent
Piet Ketting, die tevens gisteren zijn 50ste
verjaardag vierde en overstelpt werd met
bloemen, met talrijke moeilijkheden te
kampen gehad. Zo groot waren deze
dat het bestaan bedreigd werd. Doch
Ketting en de orkestleden zetten door
nu zijn er 40 beroepsmusici bijeen, die
Twee matrozen overgezet
Bemanning trolseerde storm en woeste zee
Deze wandschildering in de Berufsschule te Neuss beeldt de huishou-
lijke kundigheden uit, welke ieder meisje dient te beheersen. Oók het
meisje, dat in fabriek of bedrijf haar brood verdient.
je. dat geen middelbaar of universitair
onderwijs kan volgen. Ook wanneer
geen huishoud- of ambachtsschool wacht.
Gaan zij werken, dan moet de werk
gever één ochtend of middag vrijgeven
voor het volgen van de lessen aan ae
Berufsschule. Waar Hfet ons hier gaat
om het vraagstuk van de jonge arbeid
ster zullen we ons bepalen met de or
ganisatie van dit onderwijs.
Prof. dr Emmy Wingerath, die wij in
het Culturministerium te Düsseldorf
spraken, is een van de enthousiaste
werksters voor dit onderwijs, dat meer
wil zijn dan het aanleren van enige
huishoudelijke handigheden.
De Berufsschule wil meer. Zij wil een
positief antwoord geven op het sociale
en paedagogische probleem, dat de op
voeding van de jeugdige fabrieksarbeid
ster stelt.
Nu de werkgever door de wet gedwon
gen is zijn medewerking te verlenen aan
de verdere vormingsmogelijkheden van
zijn werkneemster. heeft hij ook het
recht verworven van deze opleiding pro
fijt te trekken. Dit prpfijt ligt voorna
melijk in: beter sociaal begrip bij zijn
werknemers; meer kameraadschap en
verantwoordelijkheidsgevoel. De Be
rufsschule is er niet om de technische
vaardigheid van de arbeidsters in het
beroep, waarin zij werkzaam zijn, te ver
groten. Dit zou organisatorisch trouwens
moeilijk uitvoerbaar zijn. Immers juist
het jonge meisje verandert herhaaldelijk
van werkkring.
Vandaag staat ze in een wasserij,
morgen aan de lopende band en een
maand later heeft ze misschien atelier
werk gekozen. Ze kan bij elke beroeps
wisseling moeilijk in een andere klasse
komen. Bovendien, het onderwijs is
het accént in de Europese politiek ge
volgen heeft voor de Aziatische politiek.
Het is niet denkbeeldig, dat na ratifi
catie der Parijse en Londense aceoorden,
waarbij het Sowjetblok een Westduits
leger van voorlopig 500.000 man aan zyn
grens krijgt. Moskou en Peking nieuwe
moeilijkheden in de pacific zullen uit
lokken. Van nationalistisch Chinese zijde
lanceerde men berichten, dat Russische
onderzeeboten actief waren in de wate
rend de nationalistische eilanden
Tatsjen. Matsoe en Woeitsjioe langs de
kust van communistisch China dus.
Peking negeert de Amerikaanse protest-
nota's inzake het neerschieten van vlieg
tuigen. waarbij Amerikaanse militairen
en burgers het leven lieten; Peking wil
de gevangen genomen Amerikanen niet
vrijlaten en het is dus begrijpelijk, dat
het wantrouwen in de voorgestelde ..co-
existentie" periodiek toeneemt.
Het State Department wil niet dat
Formosa in handen valt van de commu
nisten, Formosaja. daar heeft men
grote offers voor over. maar is het dan
niet vreemd, al waje het slechts gegrond
op politieke motieven, dat men zich in
Amerikaanse kring ten aanzien van
Nieuw Guinea nog zo lauw toont?
één te langzaam, dan stokte het. Was
het vilt slordig gesneden, aan werd het
product lelijk. Ook de prijs werd in de
lessen berekend en daarbij kwam naar
voren, dat er vele factoren waren, waar
mede men niet gerekend had. Licht en
electriciteit zijn posten. die het .-be
drijf" drukten. Bij een volgende les was
i een wel zeer avontuurlijke thulsri
is de sleepboot Humber van L. Smit
Internationale Sleepdienst giste
avond om kwart over elf te Maassluis
binnengelopen. De bemanning heeft ee
flink aandeel gehad ln de grootscheeps
hulpverlening tijdens het stormweer va
de afgelopen dagen toen de SOS-sein(
niet van de lucht waren. Zij gaf ee
staaltje van grote moed en knap vak-
ïschap ten beste door het ver
Deense kustvaartuig Vega op sleeptouw
t nemen en behouden binnen te brengen.
Aldus mtldt het A.D.
Toch is liet so
(212) Geen horlng* Inapt vnlmnnkt
goed. Zelfs het grandioze eeuwige
rhythme ran het zonnestelsel is niét
volstrekt nauwkeurig. Maar welk ding
ter wereld is dan wil volkomen accu
raat? Wil men de onnauwkeurigheden
van chronometers, of van de astrono
mische klok constateren, dan tal toch
beschikking
i het kristal1 wekken dus eledri
op.
Maar ook het c
val. Want wordt
kanten van het kristal
verschil aangebracht, da
een beetje in, of het set
en bij een bepaalde
quentie tal het kristal
makkelijk in een eigen
igekeerde is het ge-
het kristal bestaat uit een regel
matige bouw van atomen, die deels
positiefdeels negatief geladen tijn.
Druk np het kristal of uitrekking daar-
rl spinier
trillingen
Trillingen
olstrekt gelijke frequenti
ie klok in het alleronguns
•én seconde in 317 jaar verkeerd lor
Deze preciese tijdmeting ver<chilt
inntienlijk van da tijdaankondiging
De andere zijde van het kwa
Sadruk verboden
Rotterdams Kamerorkest
zijn jubileum
VERRASSEND WERK VAN 19-1ARIGE ZOON
VAN DIRIGENT KETTING
HET ROTTERDAMS KAMERORKEST vierde gisteravond muzikaal en
feestelijk een jubileum. Dit feit is niet alleen van plaatselijk, doch
eigenlijk van nationaal belang. Is het Rotterdams Kamerorkest in feite
uitgezonderd de radio natuurlijk niet het enige kamerorkest in ons land,
zeker in deze volledige bezettingt« In de Rotterdamse Schouwburg vierde
dit orkest zijn eerste lustrum. Oud is het ensemble dus nog niet, maar
dit jubileum mag toch wel eens afzonderlijk worden genoemd.
stuk voor stuk prestaties leveren. Een
fraaie strijkersgroep, prachtige hobo'i
(luiten en ook goed ingespeelde koper
blazers.
In de luttele vijf jaren heeft Piet Ket
ting ook kans gezien van die 40 musici
een homogeen team te maken. Zoals dit
orkest gisteravond het verrukkelijke
werk van Ravel „Le tombeau de Coue-
prin" speelde, stond op een peil dat
dere grote stedelijke orkesten nog niet
hebben bereikt. Laat men nu volgend
jaar in het Holland Festival eens niet
tijdelijk een kamerorkestje gaan vormen,
maar het Rotterdams Kamerorkest In
schakelen ln ons nationale muziekfeest.
Met twee sprankelende ouvertures werd
het concert od het met bloemen getooldt
podium begonnen: van Rossini de gees
tige „LTtaliana ln Algeri" en van Boiel-
dieu het volksfeest in „La fête du village
voisln". Piet Ketting gaf beide werken
juist die aristocratie die nodig Is om ze
niet banaal te maken. Van de Nederlan
der Alphons Diepenbrock werden de bal-
lettten en de finale uit de toneelmuziek
bij Aristophanes' „De Vogels" uitgevoerd,
ou de tekst muzikaal en beter kun-
•oordragen dan Diepenbrock's doch
ter Joanna. Hier werd een sublieme
heid bereikt tussen voordracht en mu
dank zij het eenvoudige maar suggestieve
voordragen van Joanna Diepenbrock
het bewogen spelen van het orkest.
Een verrassing was het werk van
19-jarige zoon van de dirigent, de c
servatoriumleerllng Otto Ketting, door
zijn vader ook als componist getraind. De
Sinfonietta voor kamerorkest van Otto
Ketting is een uitzonderlijk knap stuk
k. dat op een enkele plaats misschien
nog wat maakwerk is, maar waarin toch
uiterst muzikale, lyrische passages zitten.
Ten slotte was er de eerste uitvoering ln
Nederland van de „Pastoral" van de En
gelse componist Arthur Bliss, een met
soms wat impressionistische lyriek door
drenkt werk, harmonisch van grote
schoonheid en melodische in een soepele
beweging. Bliss heeft de teksten van de
die hij verklankte, meesterlijk
aangevoeld; hij heeft de romantiek opge
heven uit het sentimentele. Allereerst
hulde aan het strijkorkest, dat hier heel
gematigde, 71-jarlge minister van
Financiën. Havenga verslagen, werd
achter gesloten deuren gehouden. De 80-
jarige Malan was niet op de -vergadering
van de partljtractle aanwezig. Hy ver
klaarde, dat hU zich op zijn boerderij bij
Kaapstad zal terugtrekken. Vandaag
dient Malan zijn ontslagaanvraag offici
eel by de gouverneur in en dan zal deze
de nieuw aangewezen premier opdragen,
een kabinet te vormen.
Zo is dus Johannes Gerhard us Strijdom,
|de man die de Nationale Partij groot
aanzien verleende, gekozen tot opvolger
van dr Malan. Zoals men weet, was zijn
tegenstander in deze strijd Nicolaas
Christiaan Havenga, in de wandeling
„Oom Klasie" genoemd. Havenga was mi
nister van Financiën, leider van de
Afrikaanse Party, die een fusie aanging
met de Nationale Party van dr Malan
en minister Strijdom. De nieuw benoem
de, Strijdom. Is al sedert 1934 leider Van
de Nationale Party in Transvaal en af
komstig uit de Kaapprovincie. Hy werd
14 Juli 1893 naby de havenstad Port Eli
zabeth geboren en studeerde rechten aan
de universiteit van Stellenbosch.
In 1914 verhuisde hy naar Pretoria,
waarna hy in 1918 advocaat werd in Nyi-
stroom. In 1929 werd hy gekozen tot lid
van de Volksraad van Zuid-Afrlka. In
Transvaal was Strydom het enige Volks
raadslid, dat zich kantte tegen de coalitie
van Hertzog en Smuts. Toen beide gene
raals een nieuwe party, nam el Uk de Ver.
Zuidafrikaanse Nationale Party sticht
ten, sloten bijna alle Transvaler» zich bij
hen aan, maar Strijdom richtte met een
gering aantal aanhangers de nieuwe Na
tionale Party op. De breuk, die in 1939
ontstond tussen Hertzog en Smuts,
bracht een gunstige wending voor Stry
dom.
In de afgelopen tien jaar heeft StrU-
dom in de Volksraad enorm veel werk
verzet Hy werd de eerste Transvaalse
doordat het meisje niet voor haar vyf-
tiende jaar de fabriek in mag, mat
resten ons nog vele schreden tot het
doel: het meisje, ook wanneer het reeds
vroeg moet meehelpen de kost te
dienen, tenminste enigszins verantwoord
op haar toekomstige taak voor te
De marconist van de Nederlands»
sleepboot zat Vrijdag onafgebroken t<
luisteren naar noodseinen. Die kwamen
in de namiddag van het 340 brt metende
Deense coastertje, dat in het Kanaal
vocht tegen de orkaan en zware zeeën.
Het was voor dit nietige vaartuigje een
ongelijke strijd. Op de noodseinen kwam
vrij spoedig hulp. De Humber betrok al
na enige uren de wacht bij het in nood
verkerende schip, samen met een Britse
oorlogsbodem, zodat enkele koopvaardij,
schepen hun weg weer konden vervolgen.
Maar met het vallen Tan de duisternis
ging het spannen op de Vega. De acht
leden van de bemanning kregen het be
nauwd en zij zouden graag op de veilige
sleepboot over willen gaan. Daar was
hei weer echter te slecht voor. Tenslotte
werd een reddigboot van de wal te hulp
geroepen. Die arriveerde spoedig en wist
&n lijn over te brengen.
Via de lUn brachten de mannen van<
de Vega zich dwars door de woest*
golven in veiligheid. Het was een
knap staaltje van redding ln volle zee.
Maar intussen zaten Hollandse zee
lleden te popelen om het kustvaartuig
op sleeptouw te nemen. Ze wilden aan
boord om een HJn over te brengen. De
kapitein van de reddingboot vond het
welletjes na wat hU al gedaan had en
liet het afweten.
Dan maar zelf doen, vond kapitein A.
Poot van de Humber en na diverse mis
lukkingen slaagde hij er in. de matrozen
Aalbregt en Van der Linden over te zet
ten. De tros werd vastgemaakt en voort
ging het, naar de Theemsmonding. On
derweg was het aanvankelijk helemaal
geen pretje, want het weer was nog altijd
bar slecht. Niettemin bleef de Deen drij-
le en zo kon een trotse bemanning
de Humber het geteisterde scheepje
Zaterdagmiddag weer overdragen aan de
Deense zeelui, nadat de Vega was leeg
gepompt.
De Humber is hartje zomer uit Maas
sluis vertrokken naar het Midden-Oosten
as via Engeland onderweg naar de
thuishaven.
leider sedert 1910, die werkeiyk diep
doordrongen is van de beginselen van het
nationalisme. By de verkiezingen van
1948 beleefde hy met dr Malan zyn hoog
ste triomph. Er leeft in de nieuwe leider
een krachtige Calvinistische geest en in
zyn redevoeringen beroept hy zich vaak
op de Bijbel. Zo Is dus in Zuid-Afrika de
„strijd om de macht", na het aftreden
van dr Malan, beslist ten gunste van
Strydom, die thans 61 jaar is. De vraag
rijst of er nu opnieuw een splitsing in de
Nationale Party zal ontstaan.
fijnzinnig werk leverde. Dan aan de flui
tist Koos Verheul voor zijn stemmings
vol solospel en ten slotte aan de mezzo
sopraan Rosemary le Gras. die tn „The
Pigeon Song" een ontdekking bleek te
Mooi. vol materiaal, uitnemende
ademsteun cn gezonde muzikaliteit, Ro
semary le Gras, die een leerlinge is van
Johanna Zegers de Beyl, moet meer op
treden. Het Rotterdams Kamerkoor gaf
goede, maar wat de mannenstemmen be
treft nog niet fraaie, medewerking ln de
werken van Diepenbrock en Bliss. Lang
durig werden dirigent, solisten, de jonge
nnponist en koor en orkest toegejuicht
Tijdens de pauze recipieerde het bestuur
dc Stichting Rotterdams Kamerorkest
in de foyer. Onder hen die hun felicita
ties kwamen aanbieden merkten wc ook
op dr Rudolf Mengelberg, directeur van
Het Concertgebouw.
Cdrn. Basoskl
Communistisch China heeft geweigerd,
ie Amerikaanse protestnota. met betrek
king tot de 13 Amerikanen, te accepteren
In de .iota werd gepro'.es'.c-erd tegen de
gev- ngenisstraffen. die de Amerikaan i rljse verdragen.
Communistische N.A.V.O. in de maak
wegens spionnage zijn opgelegd.
Toen Molotof, de Russische minister
van Buitenlandse Zaken, gisteren de
Moskouse conferentie (van negen
munistische landen) over een Europees
veiligheidspact opende, waren de ver
tegenwoordigers der Westeiyke landen
afwezig. Tot de landen, die voor de Rus
sische uitnodiging hadden bedankt,
hoorde ook Nederland. In een nota
aan de Sowjet-Unle zegt onze regering,
zich te verheugen over de belangstelling
welke de Russen tonen voor het probleem
der Europese veiligheid. ZU Is
teleurgesteld, omdat de Sowjetunie slechts
een overhaaste conferentie heeft voorge
steld, maar geen concrete voorstellen
heeft ingediend, die het mogelyk zouden
maken een positieve mening te vormen
omtrent de vraag, of er een basis aan
wezig is voor een vruchtbare conferentie.
Zolang er geen redelijk vooruitzicht be
staat op het welslagen van zulk een con
ferentie, zal Nederland er niet aan deel-
Frankryk deed ln een nota aan Moskou
vyf voorstellen over de Europese veilig
heid 1. Overeenstemming over een Oos
tenrijks vredesverdrag; 2. Opheldering
/an het Russische standpunt inzake vrUe
lerkiezingen in en hereniging van Duits
land; 3. Diplomatiek overleg over alle
andere Europese vraagstukken met name
die over Europese veiligheid, welke later
ap een viermogendheden-conferentie be
handeld zullen worden; 4. Een conferen
tie van de Grote Vier kan gehouden wor-
ratiflcatie van de Pa-
goede kans op
staat; 5. Een bespreking van de Europese
veiligheid, waaraan alle Europese landen
en betrokken partyen deelnemen.
In zyn openingstoespraak op de con
ferentie van communistische landen be
treurde Molotof het. dat niet alle uitge
nodigde landen waren gekomen. Hy be
pleitte een actie tegen dc Wcstduitse
herbewapening en de vorming van een
collectief beveiligingssysteem in Europa.
Indien de Paryse verdragen bekrachtigd
worden, aldus Molotof, moeten de „vrede
lievende staten „hun defensieve maat
regelen versterken Hierin ziet men
voornameiyk een dreigement, dat een
communistische „N.A.VO," zal worden
gevormd, als West-Duitaland wordt her
bewapend.
Het essentiële van Molotofs rede is,
dat de communistische landen hun strijd
krachten met spoed moeten consolideren
en aanzieniyk versterken. Indien de Pa
rijse accoorden over dc Duitse herbewa
pening worden bekrachtigd. De landen
die aan de conferentie In Moskou deel
nemen, zyn: de Sowjetunie, Tsjechoslo-
wakUe, Albanië, Bulgarije, Honga-ye,
Roemenië, Polen en Oost-Duttsland. ter
wijl rood China vertegenwoordigd is
door een „waarnemer".
De Nederlandse nota werd gisteren tn
Den Haag overhandigd door de secreta
ris-generaal van het ministerie van Bui
tenlandse Zaken, mr S. J. Baron van
Tuyll van Serooakerken Interessant is
nog. dat te Moskou de fotografen we] een
„plaatje" mochten maken, maar torn de
conferentie begon, moesten de aanwezige
1 oplossing voor de grote problemen be- Journalisten de zaal verlaten.
