Moordende dagmarsen door
spookachtig oerwoud
Parij se accoorden nu
meer in gevaar
niet
MAANDAG 29 NOVEMBER 1954
MENSENETERS IN AMAZONEGEBIED
Franse expeditie in aanraking met
i verwilderdprimitief volk
rAls u met door de krokodillen of miereneters wordt opgevreten, dan zullen
het de kanibalen zijn, die u zullen roosteren." Dit waren de woorden die
de 23-jarige Franse ontdekkingsreiziger Alain Gheerbrant, steeds weer,
het] eerst in Parijs en daarna in Caracas en in Bogota, te horen kreeg. Met twee
ng. j landgenoten en een Columbiaan wilde hij ondanks die waarschuwingen
proberen, wat vóór hem nog geen enkele blanke had gedurfd, namelijk
van Columbia uit door de gevreesde Sierra Parima naar Brazilië gaan. De
Sierra Parima oftewel „De Groene Hel" is de hoogste en ook de meest uit
gestrekte jungle van het Amazone-gebied. Er zijn slechts twee Indianen
stammen die in de schemerachtige duisternis van dit gigantische oerwoud
leven: de Maquiritares, die tamelijk betrouwbaar zijn en enigszins be
schaafd en de gevreesde, barbaarse Guaharibo's.
dan de eerste overwinning van
Mozart in de jungle. Van dat ogenblik
af bleek steeds weer de 26ste Symphonie
Es-dur als een magisch medium te
nnen dienen.
In de muziek van Mozart vond men
i bijzondere bekoring," 6chrijft Gheer
brant. „Zowel op de Indianen als op ons
oefende ze, naar 't scheen, een kalmeren-
erking uit. Zij opende de geheime
deuren van onze harten."
Grofe armoede
Met behulp van de door Mozart op deze
wijze voor hen gewonnen Maquiritares
gelukte het de expeditie in het voorjaar
an 1950 in het gebied van de prae-histo-
sche Guaharibo's door te dringen.
Na een wekenlange mars door de rim
boe, die zo dicht was dat men overdag
bijna de indruk had dat het nacht
eikten ze de eerste nederzetting
de Guaharibo's.
at ze hier te zien kregen, tartte iedere
:hrijving. De nederzetting „stonk" en
alles getuigde van een ontstellende ar-
Zelfs had men de bodem van de
jungle nog niet kunnen bereiken. Men
leefde op een rottende vegetatie Het was
somber, duister, donker en onheil
spellend.
De spookachtige bevolking was bleek cn
uitgemergeld en de huid van deze oer
woudbewoners was met uitslag overdekt.
Zij zagen er uit of ze nog nooit in aan-
iking met het zonlicht waren geweest.
Men kon de nederzetting nauwelijks als
Opgedoken uit het dichte struikgewas
staarden de Guaharibo's ons onbeweeg-
als had «en ontzettende schrik
hun ledematen versteend. Langzaam wen
den wij ons aan de aanblik van deze
•historische mensen, die zich door een
bijzonder toeval op dit gedeelte van onze
planeet in leven hebben kunnen houden.
De expeditie bleef enkele dagen in deze
ipookachtige nederzetting. Lang genoeg
>m het leven van de Guaharibo's te kun-
ïen gadeslaan, hun te kunnen fotogra-
Volgens de verhalen die Gheerbrant en
jn mannen te horen kregen, waren de
Guaharibo's nog kannibalen Gheerbrant
zijn drie vrienden lieten zich echter
niet afschrikken.
De uitrusting der expeditie bestond uit
kano's, twee jachtgeweren, fototoestellen,
vire-recorder met „muziekbandjes"
rder tal van geschenken: aluminium
kookgereedschap, kammen met paarlen
bezet en bontbedrukte doeken.
Na moordende dagmarsen wisten de
iannen na 330 dagen de andere zijde
an de „Groene Hel" te bereiken.
De collectie foto's en aantekeningen,
ie ze hadden meegebracht, bleken van
latonschatbare waarde voor de anthronolo-
gen te zijn.
Macht der muziek
Gheerbrant, die zün avonturen in het
Duitse weekblad Der Spiegel heeft be
schreven. wilde met behulp van de Ma
quiritares in het centrum van het land
der Guaharibo's doordringen. Daartoe
moest hij eerst het vertrouwen winnen
de hoofdman der Maauiritares, die
de expeditie tegemoetgekomen was. Hij
de3 liet zich echter niet bewegen, kano's en
nnen ter beschikking te 6tellen voor
tocht. Gheerbrant beschouwde de on
derhandelingen reeds als mislukt, toen
an zijn mannen de wire-recorder in
werking stelde en de „Stars and Stripes"-
ïars liet horen.
De hoofdman luisterde zwijgend toe.
Vervolgens liet men de jazz-trompet van
Louis Armstrong weerklinken. Ten slotte
erd Mozarts Symphonie nr. 26 in Es-dur
.fgedraaid Toen raakte de hoofdman in
opgewonden toestand. „Welke muziek is
vroeg hij. Wij legden hem uit wat
-as en hü antwoordde na een kort
stilzwijgen: „Boven in de bergen maken
Maquiritares ook muziek. U moet mee
komen en naar hen luisteren en de mu-
iek op uw machine opnemen om ze in
w land te kunnen voorspelen. Dan kunt
zeggen: „Dat is de muziek van de Ma
quiritares, van de beste Indianen."
lien we er morgen naar toe gaan?"
de
recorder te kunnen opnemen. In tegen-
telling tot de Maquiritares, die op jacht
;aan, kennen de Guaharibo's geen geor-
;aniseerde jacht. Zij vechten niet voor
hun levensonderhoud in de natuur.
Zij strijden niet tegen de natuur, doch
trachten door list de natuur producten
af te dwingen. Dientengevolge komen zij
zelden in het gneot van wildbraad. Zij
voeden zich hoofdzakelijk met gevangen
vogeltjes, kleine dieren en insecten. En
als de gelegenheid aanwezig is ook met
mensen. Zij verzamelen bessen en honing
en eten wormen, rupsen en grote bloe
men. waarvan de kelken dikwijls vol ma
den zitten. Zelfs eten ze soms aarde
Wanneer 't hen eens mag gelukken om
wild neer te leggen, dan eten zij dit rauw.
zonder de huid er af te nemen. Zij ken
nen zelfs geen zout. Alleen door het ge
bruik van vuur en doordat ze op hun
benen staan onderscheiden ze zich van
de dieren.
We zagen meermalen, zo schrijft Gheer
brant. dat een Guaharibo-moeder tegelijk
een kind en een hondje of een aap zoogde.
Eén Guaharibo en drie Maquiritares
zijn met de Franse expeditie naar de be
woonde wereld teruggekeerd. „Onze
avonturen waren voorbij." zo schrijft
Gheerbrant. „hun avontuur begon pas."
In Beieren en Hessen stemden
9 millioen Duitsers
De laatete parfum - c re a t i e
van L.T. PIVER. Paris
Parfums resp. f 2.95, 6.25 en 14.-
Lotions resp. f 5.75 en f 22.50
houden. Negen millioen West-Duitsers
togen ter stembus voor de verkiezingen
van nieuwe parlementen. De verkiezings
campagne had een fel verloop. De herbe
wapeningscoalitie van bondskanselier
Adenauer alsmede de Saarkwestie vorip-
den de belangrijkste inzet
Plaatselijke kwesties kwamen nauwe
lijks ter sprake. Het resultaat der ver
kiezingen geeft aan. welke partijen er
in de komende vier jaar in Beieren en
Hessen zullen regeren. En dus betekent
dit ook, hoe de vertegenwoordiging van
deze staten in de Westduitse Bondsdag
(Eerste Kamer) zal zijn samengesteld.
Allereerst Hessen: De Westduitse sociaal
democratische partij verloor, volgens
Reuter, bü deze landelijke verkiezingen
haar absolute meerderheid. Wel kwa
men de socialisten met 42 6 procent van
het aantal stemmert als sterkste partij uit
de bus. doch de C.D.U. van Adenauer en
de Vrije Democraten bleken samen meer
•zetels dan de socialisten verworven te
(hebben. De zetelverdeling is in Hessen
lals volgt: Sociaal-democraten 43. Chris
ten-democraten 25, Vrije democraten 21
en Vluchtelingen part ij 7
De hier bereikte percentages zijn: So
cialisten 42,6, Christen-democraten 24,1,
Vrije democraten 20.5, Vluchtelingenpar-
tü 7,7. Communisten 3.4. Duitse partij
1,2. andere partijtjes 0,5 procent.
Nu Beieren. Toen de uitslagen van 180
der 191 kiesdistricten bekend waren, was
de verhouding: Christen-democraten 40
procent. Sociaal-democraten 26,2, Vrije
democraten 6,7, Vluchteiingenparty 11,
Beierse partij 13.5, Communisten 1,5
kleine partijtjes 1.1 procent.
Doordat Adenauers partij in Beieren
de leiding heeft behouden, is het zo goed
al» zeker, dat de partiji
riugscoalitie in de Bondsraad in het be-
zit blijven van een meerderheid van twee-
Na brand Istanboel 1300
mensen straatarm
Volgens officiële schatting heeft de
brand, die Vrijdagavond laat uitbrak in
de, uit het Jaar 1460 stammende, bazaar
van Istanboel voor meer dan 500 millioen
Turkse ponden (600 millioen gulden)
schade aangericht. Wij hebben hier eer
der melding van gemaakt.
Ruim 1.300 mensen zijn door de brand
geruïneerd en 20.000 personen werkloos
geworden. President Bajar en ministers
begaven zich naar het toneel van de
ramp, toen de omvang van de schade be
kend werd. De overdekte bazaar, waar
Turken en vreemdelingen generaties lang
kleden en andere voorwerpen hebben ge
kocht. bestaat uit 64 straten met meer dan
3.000 winkels. De brand was de hevigste
sinds meer dan dertig jaar.
Drie leden van de brandweer werden
bevangen door de hitte en de rook. in hun
strijd tegen het vuur in de nauwe stra-
Italianen moeten plaatsen
van Duitse soldaten innemen
Naar verluidt zijn op het ogenblik be
sprekingen gaande om 100.000 geschoolde
Italiaanse arbeiders te werk le stellen in
de Duitse industrie, zulks In verband met
de formatie van een Duits leger, dat op
vele jonge Duitsers beslag zal leggen.
Naai de stembus
In het communistische Tsjeohoslowakije
werden, wat daar genoemd wordt, „alge
mene verkiezingen" gehouden; 368 candi-
daten voor 368 parlementszetels. Bij de
IK0RS televisiedebuut
Boeiende prediking in
beeld en gebaar
Het IKOR heeft gisteren zijn televisie-
debuut gebracht: de dienst in de Janskerk
te Utrecht. De regisseur Erik de Vries
stond voor de moeilijkheid aan een gees-
I telijke boodschap zichtbare gestalte te
geven. Hij heeft dit op een stijlvolle wijze
opgelost. Even gingen onze gedachten te-
t rug naar het Middeleeuwse mysteriespel.
I toen ook in de kerk het Evangelie in spel
vorm werd gebracht. Ds W. Barnard leid
de de dienst; de schriftlezing, en in de
I spelfragmenten zorgde hij voor de stem.
I Het spel zou de titel kunnen dragen: „de
i pelgrimage van Gods Boodschap door de
I wereld, uitgebeeld in de zwerftocht van
I Abraham. Irak en Jakob en het Joodse
volk. naar de stad. waarvan God do fun-
damenten uitmat" Dc predikanten ds J.
Wit en G. M. de Vr.es hadden eer van
hun werk. Alleen het derde en laatste
deel vormde niet de climax, die het zou
I hebben moeten brengen.
Dit experiment, waaraan onvermijdelijk
de fouten van ieder begin kleefden, ver-
I dient zeker navolging in de toekomst.
Vrijwillige verkiezingen
in N.O. polder
Zaterdag Is In de Noordoostpolder een
j nieuwe poldercommissie, een op grond
i van vrijwillige verkiezingen in het leven
geroepen adviesorgaan, gekozen. De oude
j poldercommissie, bestaande uit 13 leden,
(was op 16 Juni 1951 gekozen en achtte
I zich niet meer representatief, aangezien
;edertdien het aantal inwoners was ver
dubbeld. De nieuwe poldercommissie telt
4 leden meer dan de oude. zodat 17 zetel»
ren te verdelen Hiervan kreeg de
•d.A. 5 zetels (oud 3), de K.V.P. 4 (3),
A.R.P. 4 (3), de C.H.U. 3 (3) en de
V.V.D. 1 (1). Van de 8279 kiesgerechtigden
kwam een zeer groot percentage op: er
werden 7404 geldige stemmen uitgebracht.
raad geen gevaar meer dreigen voor de
Paryse accoorden inzake dc herbewape
ning van West-Duits]and. De uitslag der
erkiezingen in Hessen Is in dit opzicht
7 r. uaieu voor joo parlementszetels, e
stonden stalletjes met
i *n m Ku>n <*nn "Hi (vermoedelijk varianten van „rode
tocraten in Hessen aan het bi
blijven, zal er in de Bondsraad geen wy-j
:iging ten nadele van de huidige rege
ringscoalitie komen.
Op 54-jarige leeftijd is te Amsterdam j
plotseling overleden de algemeen secre-
taris van de Kamer van Koophandel voori
Utrecht en Amersfoort mr J. Reinders.
Benoemd is tot ridder in de orde
van Oranje-Nassau ds K. Zuidersma, pre
dikant der Christelijk Gereformeerde
Kerken in Nederland te Hoogeveen.
Te Haren (Gr.) is op 67-jarige lief tijd
overleden tandarts dr Tamme Hoeksema,
wethouder van Openbare Werken voor
de Prot. Chr. fractie.
Vrijdag 17 Dee. zal aan de rijks-uni
versiteit te Utrecht voor het eerst in ons
land een Pakistaans onderdaan promo
veren. Het is de heer M. M. R. Khan van
het Instituut voor Sociale Studies te Den
Haag. Zijn proefschrift handelt over Do
Verenigde Naties en Kashmir
radijs") en de zaak was gauw'beklonken.
De candldaten werden allen, door het
onder communistische leiding staande, n
tionale front aangewezen.
Voorts zijn in geheel Hongarije nieuv
gemeenteraden gekozen Alle candidati
waren gesteld door het patriottiscl
volksfront. De stembiljetten vermeldden
uitsluitend hun namen Het uitbrengen
van de stem bestond in het dichtvouwen
van het biljet, dat daarna, zonder dat
enig teken op was aangebracht, in
stembus werd gedaan Wie tegen de offi
ciële candidaten wilde stemmen, kon de
naam van de candidaat doorhalen.
In Uruguay was gisteren de verkiezings
temperatuur „om het vriespunt"; de rege
ringspartij „Colorado" won. waardoor deze
liberale partij de absolute meerderheid
verwierf. In Griekenland boekten de
linkse Griekse partijen enige successe
de verkiezingen voor de gemeenteraden
en wel in de tweede ronde.
derden. Dientengevolge z
de Bonds-
jk... HUNTER feugjk.!
A-geleerde Fermi
overleden
Prof. Enrico Fermi, de in Italië geboren
Nobelprijswinnaar, is gisteren te Chicago
in de Ver. Staten op 53-jarige leeftijd aan
kanker overleden. In October had hij een
buikoperatie ondergaan.
Fermi construeerde de eerste Ameri
kaanse atoomreactor; ook was hij een van
de ontwerpers van de eerste atoombom.
Nog enkele weken geleden werd prof.
Fermi de eerste winnaar van een speciale
Prijs van 25.000 dollar, welke onlangs door
het Amerikaanse Congres werd ingesteld
voor bijzonder verdienstelijke bijdragen
tot de ontwikkeling, het gebruik en de
controle van de atoomenergie.
Bij de vele telegrammen van deelne
ming was er één van de Italiaanse presi
dent, Einaudi, waarin gezegd wordt:
..Italië buigt zich diep en eerbiedig voor
de nagedachtenis van de eminente ge
leerde. die door in de problemen der
kemphysica door te dringen, zijn
voor eeuwen heeft verbonden ai
vooruitgang der wetenschappen
Prof. Fermi was de eerste die in 1934
een uranium-atoom splitste
Gelders dorp voelt zich
zwaar beledigd
Bewoners wenden zich tot
de rechters
De bewoners van het Gelderse Rijn
dorp Herwen en Aerdt voelen zich diep
gegriefd door het pleidooi, dat de verde
diger van een der jeugdige bewoners van
de plaats, mr Dirkzwager uit Arnhem,
de Gelderse hoofdstad heeft gehouden.
Volgens dit pleidooi zou niet de van
oplichting beschuldigde 20-jarige cliënt
de pleiter schuldig zijn. doch de
dorpsgemeenschap, inclusief de dominee,
de pastoor en de jeugdleiding. Van dat
laatste zou namelijk niets terechtkomen
dit dorp. dat leeft van de Rijnschip
pers. die er, uit Duitsland komend en
naar de vreemde varend, behalve contant
;eld ook ruime verdiensten achterlaten.
Als gevolg van dat laatste wordt in Her-
Aerdt (aan schippers) de meeste
drank in Nederland verkocht.
De advocaat stelde, dat in die omge
ving de verdachte wel mis gaan moest,
doch de dorpsbewoners hebben zijn be
weringen stuk voor stuk weerlegd en
zich tot de Arnhemse rechter gewend om
eerherstel.
Nu ook Gronings op school
vinden Groningers
Nu de Friezen het er door hebben ge
kregen. dat het onderwijs In het Fries
gegeven wordt, vinden de Groningers, dat
nu ook het Gronings zijn intrede moet
doen op de lagere school. Dit kwam naar
voren op het landelijk congres, dat de
vereniging Grunnen in Dordrecht heeft
gehouden. Men kon niet tot een definitief
omlijnd voorstel komen cn daarom wordt
er op de volgende landelijke vergadering
op de landdag in Leeuwarden, weer over
gesproken.
Toch is het so
DRAAIEN DER AARDE
211) We hebbi
teld dat de ai
matig loopt.
Nieuwe Israëlische
gezant
Yoran (46), de nieuwe ge-
zart van Israël in Den Haag, is heden
per trein uit Parijs in Nederland
aangekomen. Hij werd in Polen ge
boren en emigreerde in 1925 naar
Palestian, waar hij als landbouwer
in Hadera en Givat Ada werkte.
Later studeerde hij in Parijs en
Brussel en behaalde zijn doctors
graad in de rechten. In 1949 werd hy
benoemd lot rechter in het district
Tel Aviv. In 1951 werd hij gezant \n
Joegoslavië, vanwaar hij naar Den
Haag werd overgeplaatst. Dr Yoran
is gehuwd en heeft één zoon.
Ontstellende cijfers
Duitse scholieren gaan
achteruit in prestatie
Grole klassen en te druk
leven wreken zich
Op grond van omvangrijke onderzoe
kingen over de prestaties van de Duitse
schooljeugd is de MUnchener psycholoog
prof. dr Huth tot zorgwekkende resul
taten gekomen. Het concentratievermo
gen van de scholieren is volgens hem se
dert 1930 met 12 procent achteruitgegaan,
het geheugen met 26 procent, de nauw
keurigheid met 29 procent. Bij wijze van
voofbeeld: een veertienjarige presteert
thans net zoveel als een twaalfjarige in
1930.
Deze onderzoekingen worden bevestigd
door ervaringen van werkgevers en
dagogen. In de kinderkliniek van
Hamburgse universiteit bleek de helft
de 2000 onderzochte kinderen aan
wstoringen te lijden. Een op de vijf
kinderen had voedingsstoornissen; een op
vijf kinderen had last met slapen, had
pathologische gewoonten of viel op door
motorische onrust.
Artsen en paedagogen noemden de vol
gende hoofdoorzaken. De schoolklassen
zijn te groot; het „meer-ploegen-onder-
wijs", zoals men dat in Duitsland kent,
dwingt de kinderen tot niet te verwer
ken wijzigingen in de dagindeling. Dan
is er de verstedelijking: film, radio, en
televisie, de geïllustreerde weekbladen,
lawaai en onrust van de grote stad over
stelpen de jeugd van heden met sensa
ties. waartegen zij niet zijn opgewassen.
Niet in de laatste plaats noemde men de
rlading van het lesrooster, het tekort
i vrije tijd. Een gewoonweg ontstel
lend symptoom noemde men het. dat de
afgelopen drie Jaar bij twintig kinderen
maagzweren vastgesteld werden; dit komt
anders alleen bij volwassenen voor.
Scheveningse logger
aan de grond
Zaterdagavond omstreeks kwart voor
elf is de logger Sch. 284 Martina bij het
binnenlopen van de Scheveningse h
aan de grond. Het schip verkeerde ir
woelige water in hachelijke positie. Er
stond op dat ogenblik 16 palm w
maar schipper Teun Kuit wilde het r
nemen, omdat hij twee leden van de
manning, die gekwetst waren, zo
mogelijk op de wal wilde krijgen. Nadat
de logger eerst op de havenbodem bij de
Zuidelijke pier vastzat, schoof het schip
door de stroming langzaam op het Noor
delijke havenhoofd aan. De reddingboot
Arthur was spoedig ter plaatse en zette
met behulp van de vletterlul lijnen
van het schip naar de pier om de logger
vast te leggen. Zo kon men althans de
Martina in bedwang houden. Verder
net wachten nog slechts op het rijzen
he; water. Omstreeks kwart voor tw
de logger met behulp van de Arthu
een lier losgekomen en veilig de h
binnengekomen De Sch. 284 is een schip
van de rederij Unie en zal. voor het
zee kiest, eerst voor een bodemirupi
naar de sleephellinf verdwijnen.
Society-huwelijk te Wassenaar
Te Wassenaar werd Zaterdag het huwelijk voltrokken tussen de heer
F. Th. Roeters van Lennep en mej. Yolanthe Reynders. Het bruidspaar
wordt hier gelukgewenst door (l.) mevrouw baronesse Van Wijngaar-
den-Michiels van Kennenich, de echtgenote van Wassenaars burge
meester en (midden) de Ierse gezante, mevrouw Josephine McNeill.
Het Groene Kruis hield zijn
jaarvergadering
Tijdens de Zaterdag in het Rotterdamse
Beursgebouw gehouden 57e algemene ver
gadering van de Zuidhollandse Vereniging
Het Groene Kruis heeft de voorzitter, dr
J. W. Noteboom uit Voorburg, meege
deeld,dat aan de Heemraadsingel in de
Maasstad een gebouw is aangekocht, waar
de vereniging een bureau zal vestigen. Hij
waarschuwde tegen een al te grote re
organisatie. Voorts is er een stichting in
het leven geroepen in verband met de
voor- en nazorg van geesteszieken De
verschillende kruis-verenlglngen zullen
bij dit werk in meerdere mate betrokken
worden dan tot nu toe het geval is ge
weest. In de grote steden zal meer decen
tralisatie moeten komen met groter eigen
verantwoordelijkheid voor de sub-afdelin
gen. Dank werd gebracht aan dr M. D.
Horst voor zijn werk al« directeur-ad
ministrateur van de ontsmettingsdienst.
Aan het eind van dit jaar zal hij deze
functie, die hij sedert 1937 heeft vervuld,
neerleggen. Dr Horst ontving de zilveren
ere-medaille.
Tot hoofdbestuurslid werd herkozen mr
J. H. de Vey Mestdagh. In de vacature-
C. L. van Es van Have verd gekozen de
heer C. Romeyn te Dordrecht.
Dr C. den Hartog. directeur van het
voorlichtingsbureau van de Voedingsraad,
Gevaren-classificatie
voor Ongevallenwet
Op 1 Januari treedt het Indelingsbesluit
1954 industriële ongevallen-verzekering in
werking. Daarin zijn. In vergelijking met
het vroegere besluit, dat van 1948 dateert,
vrij veel wijzigingen aangebracht. Van de
285 bedrijven zijn er 153 (meer dan de
helft) in een lagere klasse ingedeeld, van
44 bedrijven bleef de indeling ongewijzigd
en 88 bedrijven zijn in een hogere klasse
ingedeeld.
De gevarenklassen voor sanatoria en
ziekenhuizen (waar tuberculose als be
roepsziekte voorkomt) zijn. na een tussen
tijdse verhoging in 1951, thans wegens de
verminderde tbc onder de verpleegsters
weer verlaagd. (Sanatoria voorheen klasse
40, middencijfer 50. Thans klasse 22, mid-
dencijfer 22.)
Bedrijf 63 (slopen van bouwwerken)
heeft nog steeds de hoogste gevarenklasse
(58) en bedrijf 434 bis (administratie) de
laagste n.l. 3.
Deze gevarenklasse-indeling is van be
lang voor de premie voor de Ongevallen-
Dramatisch einde
van secretaresse
refereerde over „De sociale betekenis van
het voedingsonderzoek en de voorlichting
op voedlngsgebied".
De Jaarvergadering werd o.a. bijge-
oond door dr A. in 't Veld. inspecteur
an de volksgezondheid en het lid van
Gedeputeerde Staten, mevr. Chr. d«
Ruyter—De Zeeuw.
Weer een opstellenwedstrijd
van de N.A.V.O.
Ook in 1855 zal er weer een NAVO-
opstellenwedstrijd worden gehouden. De
wedstrijd is verdeeld in twee leeftijds
groepen. namelijk beneden 19 jaar en
19-30 jaar.
winnaars van iedere groep krügen
retour-overtocht per vliegtuig van
hun land naar Parys. alsmede een gra
tis verblyf van een week aldaar.
Het opstel, dat in het Engels of in het
Frans moet worden ingediend, mag niet
3000 woorden omvatten. Er
keuze uit drie onderwerpen
worden gemaakt.
(Gegevens verstrekt de secretaris van
de Atlantische Commissie, Gevers Dey-
nootweg 190 te Scheveningen).
Grandioos spel in
Bartoks Suite
Belgisch Radio-Orkest
TN PLAATS van 't Concertgebouw-
orkest, dat zyn tournee door
Amerika zo langzamerhand zal gaan
besluiten, speelde Zaterdagavond in
K. en W. op het 3de Abonnements
concert het Symphonie-Orkest van
het Belgisch Nationaal Instituut van
Radio-Omroep, in de wandeling het
N.I.R. genoemd.
Franz André, de bouwer en vaste diri
gent van dit ensemble, even befaamd om
Zaterdagavond is een 20-jarige secreta
resse l. Wennekes uit den Haag met een
zo goed als nieuwe Italiaanse auto in de
Zuid Binnensingel aldaar gereden. Hoe
wel de omwonenden en twee leden van
de Haagse brandweer nog in het water
sprongen, kon men er niet in slagen het
slachtoffer uit de wagen, die omgekeerd
in het wlaer lag, te bevrijden. 'J oen de
brandweer de auto opgetrokken had, kon
men de bestuurster uit de auto halen.
Hoewel nog kunstmatige ademhaling
werd toegepast, bleken de levensgeesten
reeds geweken te zijn.
Keiken over de apartheid
Van 7 tot 10 December wordt in Jo
hannesburg (Zuid-Afrika) een grote ker
kelijke conferentie gehouden over het
rassenvraagstuk. Ongeveer 150 afgevaar
digden. zowel blanken als niet-bianken.
zullen 33 kerken vertegenwoordigen. Bo
vendien worden leidende kerkelijke per
soonlijkheden uit het buitenland en
waarnemers van de Zuidafnkaanse re
gering verwacht Een predikant van de
Ned. Hervormde Kerk is voorzitter van
de commissie van voorbereiding.
t interpretatie van de i
vang-
zyn kennis u.
aerne muziek.
rijke gestalte .leidde zyn orkest i
tig. spaarzaam gebaar.
Zo Duits, in de beste zin van het woord,
als het Berlijns Philharmonisch Orkest is
wat welluidend-zwaar van klank, zeer
bekwaam en kundig van techniek zo
fTrTa"* *'an *ard is dit orkest van het
N.I.R. Helder als kristal, spits is hier de
klank, in de strikers als één strak ge
spannen metalen boog, Ln de blazers van
en bijzonder virtuoze beweeglijkheid en
de menging van beide groepen heeft dat
felle en kleurige, dat vinnige en levendige
dat wij b.v. ook bü hek Orkest van de
Franse Omroep konden constateren. Wer-
kclük een orkest van formaat, een ap
paraat met enorme mogelykheden, en
zelfs als men 't Duitse timbre zou prefe
reren boven het Franse, dan nog kan men
onmogelyk de oren sluiten voor de poten
tiële kracht en waarde, die er in dit Bel
gische orkest schuilen.
Nu onden wij voor de dirigent Franz
André niet dezelfde bewondering opbren
gen als voor zijn orkest. Hij heeft iets
droogs, iets nuchter-zakelyks in zyn mu
siceren, waarin wü ook de dynamische
spankracht sterker aanwezig wensten. Het
lijkt wel volstrekt a-romantisch gericht,
hetgeen ook past by zyn geheel op de
moderne muziek ingestelde geest.
Dit bleek duidelijk uit de twee „klas
sieke" werken, die op het programma
voorkwamen. Zü werden het zwakste deel
van de avond, n.l. de Suite uit „Céphale
et Procris" van Grétry (in de bewerking
van Mottl) cn vooral de Haydn-Variaties
Brahms, waarvan de eerst* variaties wa
rempel het karakter kregen van „som
bere muziek over het St. Antoni-Choral".
Maar de moderne muziek kreeg een an
dere behandeling, hoewel ook hier de
nuchterheid bleef.
Daar w:; de Serenade van Michal Spi-
sak: een goed stuk werk, speels van
houding en in de afwisseling van con
trasten knap gedaan. In de beheersing
van het moderne idioom behoudt Spisak
een eigen gezicht en men kan hem in de
duidelijke uiteenzetting goed volgen. Het
zou wel de moeite waard zyn dit werk
nog eens ten gehore te brengen.
Dan was er Ravels Pianoconcert, waar
in Cor de Groot solieerde. In het eerste
deel vonden wij hem wat weinig brillant,
in het prachtige Adagio kon zijn toucher
gerust meer kleuring verdragen, maar
toen in 't Presto de vonk ineens tot vuur
vlamde, toen bleef men büna ten achter
bij de snelle en driftige vaart der bewe
ging. En het orkest speelde de begeleiding
mei een gemak, waardoor elke facet, elke
kleur ln de partituur zichtbaar werd.
De topprestatie kwam met de weergave
van Bartoks Suite uit de pantomine „De
wonderbaarUjke Mandaryn". Verbluffend-
grandioos. zoals hier het Belgische orkest
deze rhythmische en harmonische inge
wikkeldheden speelde Wij vergaten hier-
voor totaal het morbide Lulu-achtige li
bretto en wij hadden geen oren genoeg
deze laaiende, schroeiende klanken-
in de talloze orkestrale vondsten valt
te houden. Ook hier zouden wy een her
haling van deze Bartok-Suite gaarne wen-
WeLk orkest durft het aan!
Dra H. E. Kokeevan den Berge.
