Oude poppens Nederland pel bloeit weer op in Gillette Blïft Verboden klucht bracht in 1682 Jan Klaassen ter wereld Reclame kan hecht deel zijn van verkooppolitiek ZEGELKING VAN SALOMO Het cadeau l Russisch aanbod niet-realistisch (ieti"eeSj| )Zi'enbafen Tijdelijk 2 pakken van^O^ct. voor 74 et..' 9 VRIJDAG 19 NOVEMBER 1954 MARIONETTENMUSEUM OP KOMST (Van een onzer verslaggevers) HET POPPENSPEL in Nederland maakt goede vorderingen. Steeds meer theaters nemen hun plaats in aan de schitterende maar lang niet altijd hemel van de Hollandse kleinkunst. Don en Ly Vermeire zijn e week teruggekeerd van een groots opgezet tournée door de West en o Bulthuis, de bekende Nederlandse auteur, liet kort geleden een hand ing, leer- en leesboek voor het poppenspel het licht zien. De auteur chtte samen met de poppenspelers Don Vermeire en Feike Boschma „De van Nederlandse Poppenspelers" op, die zich nu reeds in een grote (stelling mag verheugen. ij Te betreuren is het echter, dat de mees- het poppenspel alleen maar 1 uit hun jeugd, toen ze met volle a genoten van de avonturen van Jan met zijn Katrijntje, die het im- •r aan de stok hadden met hun huisbaas, h dit is wel de meest primitieve wijze het poppenspel kan brengen. [Maar hoe komt men toch aan die Jan sen? Ach. daarover zijn verschillen- [e redeneringen in omloop. Veelal wordt ii afkomst gezocht bij een trompetter jn Prins Willem van Oranje, die toeval- |g ook Jan Klaassen (Jan Claesz) heette, o zijn er nog meer van die verhaaltjes i! leuk misschien, doch waarschijnlijk Jan Claesz stamt af van Thomas Assa- jjn, de toneelstukkcnschryvcnde karmo- jjnvcrvcr, wicnj klucht „Jan Claesz of de «waande dienstmaagd" in 1682 verboden rerd. Toen kwam het op straat en werd het !«wraakte spel uitgevoerd in poppenkas- in. Ziehier de revolutionnaire geboorte an die baldadige Jan Klaassen! De Straatpoppenkast was echter niet ge- leel een nieuw verschijnsel. Maar laten ue daarvoor eerst eens gaan dwalen i Jk jongste tijd van de poppengeschiedi Deze is in elke cultuur afzonderlijk on taan. Bij de Oosterse cultuur (India) wi iet het schimmenspel met zijn geheim- linnige schaduwbeelden met de hoofd- iguur Viduska. Op Java was het Semar die de populaire Wajangfiguur werd. Ter- rijl de uit deze beide schimmenacteurs roortgekomen Karakoz (Zwartoog) in Tur- lije velerlei triomfen vierde. In het oude Rome bestond al heel vroeg le uit Egypte gekomen marionet onder rerschillende benamingen. Het was toen kerkspel. De R.K. kerk kende het «ppenspel boven of naast het altaar. Het Trente verbood het kerkspel dat steeds ruwer gespeeld werd ei het op straat, waar het volk gretig publiek vormde. De Comedia dell' Arte bracht het :ië. Vandaar namen de Zigeuners Oost-Europa in de vorm var inspel. Hun vrolijke poppen echter wat humor en type be- eerder af van de Turkse schimmen de Italiaanse Pulchinelle. Dit Was Italiaans acteur, die zichzelf als m it ten tonele bracht. Daarvóór heetti poppen Pupazzi, maar de naam Pulchi- werd zo'n begrip, dat alle poppen genoemd werden. George Sand en de poppen j In Frankrijk kwam het poppenspel pas cel later tot bloei. Hier was het de be- nogal romantisch aangelegde Hf ster George Sand, die x zich een 'dig propagandiste van „het speelgoed r dichters" toonde. I fn haar Thê&tre des Amis op het prach- L' e slot Nohant gaf zij dertig jaar lang ral komische poppenvoorstellingen. De r ontstonden meestal tijdens t diners, waar ieder een bijdrage kon in de publieke belangstelling wordt gezet. Zo zijn Don en Ly Vermeire, die deze eek van een tournée van vijf maar.den door de West zijn teruggekeerd, wel heel goede vertegenwoordigers van die schone poppenkunst. ZU hebben zich op marionetten gespe-j cialiseerd. Uit een hechte samenwerking i ontstond een muzikaal repertoire van de c rang, omdat Don en Ly Vermeire braken met de oude opvatting dat het j spel slechts geschikt was om de poppen te j laten dansen in de stjjl van „Hup Marjan- neke, stroop in het kanneke, laat de pop- j petjes dansen Toen het echtpaar Vermeire regelmatig begon op te treden groeide de ervaring en met de ervaring' fantasie Een van de poppen van Cia van Boort. Ze maakt ze allemaal zelf, meestal van klei of papier- maché. Don en Ly vertelden ervaringen (Van een onzer verslaggevers). Var-norgen vertelden ae ma- rionettisten Don en Ly Vermeire. op een persconferentie in Pulchri Studio in Den Haag het een en ander over hun tournée, dat zy op uitnodiging van d- Sttcusa door de West hebben gemaakt. Zij gaven in 1-2 dagen maar liefst 109 voorstellingen. Bij elke uitvoering waren er gemiddeld 200 kijkers. Op hun tournee kwamen zij «n Suriname, op dc Antillen en m Java. Het grote probleem daarbij was de taal. Immers Don en L-y Vermeire kregen een zeer geva rieerd publiek. Een publiek, dat ae ene dag Neger-Engels en de an dere keer Maleis, Surinaams of Papiamento sprak. Doen hier bracht een wire-recorder ae oPios- stng. In Nederland hadden Don en Ly voor het vertrek de tekst met be hulp van enkele Antilliaanse stu denten in de verschillende dialec ten op de band vastgelegd. Het succes tijdens deze rut- maandelijkse reis was fantastiscn De meeste voorstellingen wer den gegeven in tenten. Het transport tijdens dc reis leverde velerlei moeilijkheden op. Meeste, maakte men gebruik van vliegtuigen en aLs dit onmogeiuk was ging men per auto of per prauw.... De totale afstand die men afgelgd heeft bedraagt ruim dertig duizend kilometer. Intussen is het echtpaar met de Bonaire teruggekeerd. Van vacan- tie komt niet veel terecht. Men is nu al weer bezig aan een kerstspel van de Letlandse dichter Manfred Kyber. In de toe komst hoopt men een tournee van een jaar door Zuid-Amerika te maken. Contacten hiervoor zijn reed gelegd. Minimum-broodprijs wordt afgeschaft fVan onze Parlcmentsredacteuri Het kabinet heeft besloten, tegelijk me! de maximum broodprijs, ook de mini mumprijs af te schaffen. In verband hier mee zal minister Mansholt bevorderen, dat de desbetreffende verordening van 't bedrijfschap wordt vernietigd. Dit deel de minister Zijlstra gisteravond mede tij dens de behandeling van de begroting •ar. Economische Zaken. Bij dit besluit is overwogen, dat in het 1 ge meen bij 't vervallen van maximum prijzen geen minimumprijzen dienen te worden gehandhaafd, tenzij bewezen kan worden, dat er dan een chaos zou ont staan. Dit bewijs is niet geleverd, aldus de bewindsman. Hij achtte het in het .I-gemeen zeer gevaarlijk, wanneer men de toestanden uit de dertiger jaren als norm gaat nemen voor de huidige nor male tijd. De bewindsman liet doorsche meren. dat hij niet zo erg overtuigd was van de overcapaciteit in het bakkersbe drijf: het aantal vestigingen is sedert ae Vestigingswet teruggelopen en er is niet zo'n erg grote liefhebberij om bakker te worden. Bij het ontstaan van desastreuze concurrentie zal plaatselijk bekeken moe ten worden, wat hiertegen kan worden gedaan. In dit verband wees de bewinds man on het algemeen te voeren midden stand fceleid: opvoeden tot het dragen van eigen economische verantwoordelijk heid en tot zelfstandige kracht en alleen in uitzonderingsgevallen beperkende maatregelen. Op 1 Januari Afschaffing collectieve paspoorten Colleotieve paspoorten worden 1 Jan. a.s. afgeschaft. Ze zullen nog geldig blij ven voor reizen met een wetenschappe lijk, een cultureel of een godsdienstig doel, benevens voor dagtochten. Reizi gers. die In 5 jaren meer dan eenmaal de grens passeren, zijn over het algemeen goedkoper uit warneer zij zich een woon paspoort aanschaffen. Tweede Congresdag Genootschap voor Reclame ENGELSE EXPERT GAF ZIJN VISIE OP BUDGET EN BESTEDING Twee lakeien compleet met plumeau uit Don en Ly's Vermeire's sprookje De baard van Koning Dagobert. In deze kring heerst een enthou siaste activiteit. In Januari hoopt men een poppentijdschrift uit te geven en ook zijn er plannen voor een Mario nettenmuseum in voorbereiding. Ja, het spel der poppen wordt weer kunst met een grote K. i Boort, de gelukkige bezitster van het theater „De Schelleboom" te Oisterwijk met twee van haar poppen. Iiveren. Daarna ging men naar het tliea- trzaaltje en improviseerde de pasgeboren tekst, die pas later werd opgetekend. De poppen waar George Sand mee op- fad maakte haar zoon Maurice, een zwakke jongeman met een uiterst ver fijnd kunstgevoel. Het Théótre des Amis werd in geheel Europa bekend. Toen George Sand stierf ging haar zoon er mee terder in Parijs, doch na enkele jaren crleed Maurice en met hem het trotse Théótre des Amis ÏN NEDERLAND WAS HET poppenspel grof en boers geworden. Omstreeks 1920 leefde het weer even op, toen ver schillende Duitse marionettisten naar ons jand kwamen, zoals de befaamde Paul De eerste Nederlandse marionettenpio nier was Herman Roelvink. Na hem kwa men Bert Brugman en Piet van Gelder. Het poppenspel werd opnieuw geboren en breidde zich in een onnavolgbaar tempo Er verscheen een groot aantal poppen- tijdschriften en boeken en de theaters ichoten als paddenstoelen uit de grond! In Amerika. Rusland en over het gehele continent ontdekte men dat de kunst van poppen een voortreffelijk middel is om Jonge mensen kunstzinnig op te voe- verschillende kweekscholen en aca demies (ook in ons land) wordt er gebruik van gemaakt. He: poppenspel is weer een kunst var de zuiverste soort geworden, die in Neder land door een keur van poppenfenomenen vertonen sprookjes van Hans Ander en van dc Letlandse dichter Manfred Kyber. Ook staan er harlequinades van Nico Wijnen en Rico Bulthuis op het om- grijke repertoire, dat zich steeds uit breidt. Er zijn er nog meer Behalve Don en Ly Vermeire hebben c in Nederland nog Feike Boschma, die met zijn origineel en volkomen oorspron kelijk marionettenspel grote vermaard heid verwierf in Europa. Dan is er Cla van Boort, die pas de be schikking heeft gekregen over een eigen theatertje in Oisterwijk: ..De Schelle boom". dat onlangs door de commissaris de Koningin in Noord-Brabant is ge opend. Ook Jan Nellssen Is een bekende naam in de Nederlandse poppenwereld Hij heeft sinds kort een theater in Am stelveen. dat uitblinkt door de prachtige geluids- en lichteffecten. Verder hebben we nog de handpoppen speler Guido van Deth, die vooral in zijn „Verloren Zoon" een staaltje van de al lerfijnste poppenkunst laat zien. En zo kunnen we nog meer namen noemen. Na men van hen. die zich met hun gehele persoonlijkheid Inzetten voor een klassie ke kunst die groeit en bloeit! Tussen de verschillende poppenspelers in ons land bestaat een hechte band. die nog hechter werd. toen Rico Bulthuis, sa men met Don Vermeire en Feike Bosch- ma. dit jaar „De kring van Nederlandse Poppenspelers" oprichtte. (Van een onzer verslaggevers) Op de tweede congresdag van het Ge nootschap voor Reclame in het dakpavil joen van het Groothandelsgebouw te Rot terdam hebben de deelnemers zich bezig gehouden clame in al haar facetten. Was het motto „De wapens eclame beslist veelal het budget, aststelling daarvan houdt de gemoederen il sinds 1910 b« „Hoe komt het, dat daarvoor nog steeds rjgeen practische oplossing van algemene aard is gevonden?" vroeg spreker zich af. de dag van Donderdag „Verbreding", dat voor vandaag was „Verdieping". Drie referaten, o.m. een van de Engelse adver tentie- en reclame-expert A. Everett Jones, stonden op het programma. Hoe het te besteden Na een korte koffiepauze sprak Mr A. Everett Jones uit Londen over de beste ding van het voor reclame uitgetrokken bedrag. Spreker wees op de onmogelijkheid alle dingen, die met het reclame-budget te maken hebben, uit te rekenen en vast te leggen. Hij legde er ook de nadruk op. dat adverteren voor Iemand, die pas met dit bijltje hakt. zeer moeilijk is, vooral ook omdat kunst en techniek steeds met de reclame meegroeien. „In Groot-Brittannië is in 1952 voor re clame een bedrag uitgegeven van 200.000.000. terwijl bet nationale inkomen 13.000.000.000 bedroeg, zodat de reclame daarvan anderhalf procent bedroeg." Mr Everett Jones ging daarna de verde ling van de aankopen in groepen kwam daarna tot een regel, die in EngeT laod gevolgd werd met de besteding de reclame-kosten. Meer dan de helft ging naar reclame in kranten en tijdschriften. Spreker noemde daarna de vele percen tages en onderdelen van de besteding van de rest aan folders, op treinen en bus sen, radio, affiches etc., en besloot met de aandacht te vestigen op het belang dat de sociale wetenschap voor de aanwending van reclame kan hebben. Verspillingen Prof. dr P. J. Verdoorn was de eerste spreker. De litel van zijn betoog was „Doelmatigheidbepaling der reclame" en de eerste punten, die hij aansneed waren de verspillingen door te veel. te weinig en onjuiste reclame. Over de omvang van de- de verkoop be- Toch is het zo'. 201) ITc spraken de vorige maal over koning Salomo wie door de Arabieren grote tovermacht toerd toegeschreven en wiens naam nog voortleeft in vele sprook jes en legenden. Door de Arabieren wordt ook hun cijferschrift toegeschre ven aan deze grote Joodse koning, om- hun cijh vroeger eens verteld heb- afleiding van onze cijfers zeker, maar verscheidene iten toch voor de stelling oorspronkelijk de Dawana- grondslag hebben gele- ■hrift in India is ontstaan. Dank zij de uitvin- in de cijfers. igen cüfers op ei anier uit het Salomonszegel al te lei- m, welk verschijnsel de Arabieren aarschijnlijk nog zal sterken in hun ening dat dit zegel inderdaad als and slag heeft gediend voor heider cij- erstelteL Maar dit is toch werkelijk et het geval, hoe aardig het Arabische rapje ook moge zijn. Nadruk verboden schikt zijn: de prijs, de kwaliteit, de clame en verkoopbevordering, de keuz» van het afzetgebied en de samenstelling van het assortiment. De reclame is dus steeds onderhevig s de concurrentie van de vijf andere vi koops-wapenen. Talloze combinaties scheerapparaat. Geef met St.Nicolaas deze Gillette 52ADaar beleeft iedere man, élke morgen weer plezier van. Het is een ééndelig precisie apparaat, zware uitvoering, in sierlijk étui: met dis penser, bevattende 10 Blauwe Gillette mesjes prijs Gillette precisie scheerapparaten verkrijgbaar t F. 1.10 tot F. 25.- Een Mgoeie morgen99 begint met Gillette! toepassing van deze wapens zijn mogelijk. En het is juist de principiële mogelijkheid, deze wapenen onderling te verwisselen en elkaar te laten vervangen, die maakt, dat voor de juiste grootte van het budget geen algemene regel te geven is. Een an dere reden daarvoor is het element van verrassing, dat wij in de reclame nooit mogen en kunnen uitschakelen. Er kunnen zich situaties voordoen, die men aan het begin van het jaar niet kon voorstellen. Reclame ls een tactisch Instrument en dient daarom ook wat de kosten ba- treft uiterst soepel te zijn. Ik zou daarom twee principiële regels willen geven, die het volgende Inhouden: het budget mag overschreden worden, als de opbrengsten ertegen opwegen, en: het budget mag overschreden worden, als de omgeslagen meerdere kosten meer ef fect zouden sorteren dan een prijsdaling van de producten. De lunch op deze tweede congresdag werd de deelnemers aangeboden door de gezamenlijke Rotterdamse dagbladen. De heer C. Vorstelman sprak in de middagzit ting over 't onderwerp „Een campagne in de praktijk", waarbij hij 'n bepaalde cam pagne van een Nederlandse meubelindus trie onder de loupe nam. Op heldere wijze vatte de heer F. E Hollander daarna de referaten en discus sies van het congres samen in een korte toespraak, waarna de voorzitter van hel Genootschap, jhr Van Andringa de Kern- penaer, het zeventiende congres van het Genootschap voor Reclame sloot. doeld is de communistische en de Westelijke wereld, niet vreedzaam naast elkaar kunnen leven? Deze vraag is ver vat in een Russische offerte en het ziet er niet naar uit. dat hier een „modus vivendi" gevonden kan worden. De Rus sen zouden in de eerste plaats alle expan sie moeten opgeven en bovendien commu nistische cellenbouw In Amerika en dc Europese landen staken. Een dwaas, dl® hierin gelooft. De andere offerte van de Sowjets was die van een conferentie, on verwijld te houden op 29 November, waarbij aan 24 landen, democratische en communistische, verzocht werd te Moskou of Parijs bijeen te komen, teneinde over een algemeen Europees veiligheidspact t® gaan praten. Eerder had de Sowjetunie zo'n schoonschijnend Europees garantie verdrag voorgesteld en wel op de bijeen komst der ministers van buitenlandse zaken van de Grote Vier te Berlijn, welk aanbod echter werd afgewezen. Waarom heeft zo'n conferentie, als Mos kou voorstelt, op dit moment voor de Westelijke landen niets aantrekkelijks? Allereerst zij opge merkt, dat de lan den van het Sowjet- blok wat divisies be treft, veel meer macht kunnen ont wikkelen dan de lan- 't Verklaarde vltzicbt Per pak 42 cent Zondag geen treinen over Moerdijkbrug De werkzaamheden aan de spoorbrug over het Hollandsch Diep bij Moerdijk maken het noodzakelijk het treinverkeer tussen Dordrecht cn Lage Zwaluwe Zon- I dag van 7 30 tot 19.30 uur weer stil te leggen. Ter vervanging van de treinen zullen autobussen rijden. Deze vertrekken ieder heel en ieder half uur van Dor drecht en tien minuten over ieder heel en tien minuten over leder half uur van Lage Zwaluwe. Daar deze autobussen de afstand niet in dezelfde tijd als de treinen kunnen afleggen, dient men rekening te houden met vertraging, die ongeveer een I half uur zal bedragen De internationale tremen Amsterdam I Parijs v.v. zullen over Utrecht en 's-Her- togenbosch worden geleid. Voor reizigers I uit Den Haag en Rotterdam, die met deze treinen wensen te reizen, rijden special® treinen en autobussen naar en van Roosendaal. Voor nadere inlichtingen wordt men verwezen naar de inlichtlngenbureaux en jde stationsloketten. Bij ongunstige weersomstandigheden zal Journalist uit Schoonhoven vrijgesproken van belediging De Rotterdamse rechtbank heeft gis teren dc 35-jarige journalist J. K. uit Schoonhoven vrijgesproken. Onder pseudoniem had hij in de Schoon- hovense courant een artikel geschreven, dat de 50-jarige manufacturier A. van B. uil Langcrak, beledigend voor zich achtte. Geëist was f 25 boete of tien dagen hech tenis. HOEST, GRIEP... J/fERMOGÈNE de stremming van het treinverkeer echter niet doorgaan- De reden van dit alles is. dat een in de werk ha ven bij de Moerdijkbrug ge reedgekomen overspanning voor de brug Zondagochtend zal worden ingevaren. den behorende tot de N.A.V.O. De i -ferentie zou dus bestaan uit „blokken" van ongelijke sterkte. Ten tweede lopen de belangen, die verdedigd zouden moe ten worden, absoluut uiteen; deze belan gen zijn niet gemeenschappelijk. Hoe kan men dan „gemeenschappelijk" iets gaan verdedigen, wat totaal niet gemeenschap pelijk is! Een raadsel, dat ook de Ameri kaanse ambassadeur in Moskou, Bohlen, zodra hij, tijdelijk in de Ver. Staten zijn de, met Eisenhower en Dulles gaat con fereren, niet zal kunnen oplossen. Even min kan hij tekst en uitleg geven van het Russische principe, beogende „co-existen tie", namelijk vreedzaam naast elkaar leven, al wordt er voor binnenlands ge bruik in de Sowjetunie mee geleurd. Uit niets is nog gebleken, dat de psychologi sche achtergronden van de Kremlinpoll- tiek veranderd zijn; de principiële ge schillen tussen Oost en West blijven be staan. Onmiddellijk heeft men, zowel in Washington, Londen als Parijs de camou flage van het Russische voorstel doorzien. Men heeft het gekwalificeerd ais een overduidelijke poging, de ratificatie der Parijse overeenkomsten, die de herbewa pening van West-Duitsland mogelijk ma ken. alsmede de toetreding van West- Duitsland tot het Atlantisch pact, te tor pederen. De Westelijke wereld zou zich eerst veilig kunnen wanen bij een, ook door de Russen aanvaard, stelsel van doeltreffende contröle en Inspectie op d® wapening. Aangezien de machtsverhou ding Gruenther heeft er zo juist nog op gewezen ten gunrte is van het Sow- jetblok, zal de N.A.V.O. het machtseven wicht dienen te herstellen, Duitsland in schakelen bij het militair apparaat en dan kan men met de Russen over een Euro pees velligheidspact gaan onderhandelen. Wij weten nu reeds, dat de Ver. Staten niet zullen treden ln de uitnodiging van de Sowjetunie om op 29 November een Europese veiligheidsconferentie te gaan bijwonen. Dat zullen de andere Westelijk® partner® evenmin doen. Maar steeds meer tekenen wijzen er op, dat de conferentie tóch zal doorgaan. Peking. Roemenië. Tsjechoslowakije, Polen. Bulgarije voelen er alles voor. Het zal er dus op uitdraaien, dat, ofschoon het Oostelijk blok nu reeds veel sterker Is, op nieuwe zogenaamde „veillgheids"- maatregelen zal worden gebroed, teneind® het machtsoverwicht te behouden. Zeer juist heeft enige dagen geleden het Engel se blad de Times opgemerkt, dat de, door het Kremlin aangeboden „co-existen tie" alleen zou kunnen worden bereikt, als de partners van het Atlantisch pact eendrachtig cn waakz.aam blijven. Ook heëft tn het Lagerhuis minister Eden krachtig gewaarschuwd voor de nlet-rea- listlsche Russische leuzen, aangezien ook volgens hem, de Sowjetpolltiek funda menteel geen wijziging heeft ondergaan. Interessant ts de opmerking van Walter Llppman Inde New Vork Herald Tribune. Zij luidt als volgt: eerst als de Londense accoorden zijn geratificeerd (en ook die van Parijs) zal het Westen ln staat zijn om tegen het Oosten te zeg gen: „WIJ hebben een maximum grens gesteld aan de omvang der strijdkrachten, die gehandhaafd worden tussen de Elbe en de Atlantische Oceaan. Wil het Oos ten hetzelfde toepassen ten aanzien van de strijdkrachten, die gehandhaafd moe ten worden tussen de Elbe cn de Oeral? Als hier een accoord wordt bereikt, valt over ontwapening verder te onderhande len". Deze bekende journalist wijst ook op de onmogelijkheid in zo korte tijd van voorbereiding ter conferentie met de Rus sen te compareren. Immers daarvoor zijn honderden en nog eens honderden experts, secretarissen, beëdigde vertalers, tolken, pers-, radio-, en televislemenscn nodig van niet minder dan ongeveer 25 naties. Niet onverdienstelijk merkt hij op. dat daartoe dozijnen Parijse hotels „ontruimd" zouden moeten worden of, voor het geval de massa-conferentie in Moskou zou plaats hebben, en passant daar bin nen twe® weken enige hotels zouden moe ten worden bijgebouwd.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1954 | | pagina 9