Bewoners van Molenblok doen hun
beklag bij gemeente
Vissen en vrachtvaren
Katwijker bommen
met
Adres aan verschillende instanties kreeg1
180 handtekeningen
Winkelbeurs in Bloemenlust
al direct succes
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
WOENSDAG 10 NOVEMBER 1954
MISÈRE IN KATWIJK AAN DEN RIJN
Het ergst zijn de lekkages aan de puien,
tengevolge van het naar binnen open
gaan van deuren. Bij regenval, vooral
vanneer er stoot- of rukwinden voorko
nen, zijn er geen teilen, emmers, zemen
aatdoeken genoeg om het door cfe voor
pui binnenkomende water op te vangen.
Er plegen zich in zulke gevallen
TN VERSCHEIDENE openbare vergaderingen van de Katwijkse ge-
meenteraad heeft het lid, de heer A. Wassenaar, gewezen op het feit, dat
zeer vele van de 262 Molenblokwoningen te Katwijk aan den Rijn gebreken
vertonen. Reeds in de vergadering van 1 October vorig jaar stelde dit
raadslid vragen over de toestand, waarin deze woningen verkeerden. Op
die datum was alleen het laag gebouwde gedeelte van de woonwijk nog
maar gereed. De flatgebouwen moesten nog worden opgetrokken.
Op 23 November, ruim anderhalve
maand later, wijdde het co He ge van B
en Wna de commissie van fabricage
te hebben gehoord, een prae-advies aan
deze kwestie. „Van de 262 in aanbouw
zijnde woningen,'' aldus dit prae-advies,
„worden 76 ééngezinswoningen gebouwd
volgens een ontwerp van het architec
tenbureau Van Tijen en Maaskant cn
186 étage -woningen naar ontwerp van
het architectenbureau Merkelbach en
Biling. Bij het onderzoek, dat is inge
steld, bleek, dat van emsüge klachten
over lekkage of van ernstige construc
tiefouten geen sprake is.
De woningen worden geheel volgehs
bestek en tekeningen opgeleverd; van
fouten ln de bouw kan niet worden ge
sproken. Bij de met hevige slagregens
gepaard gaande Zuidwester-storm in Sep
tember j-L is inderdaad door de spon
ningen var. deuren enzovoort water naar
binnen gekomen Bekend is, dat zulks
bij vele andere woningen, ook nieuw
gebouwde, eveneens het geval is geweest
Ter verfrssing van woon- en slaapka
mers is in één der bovenramen een gla
zen jalouzie aangebracht Door deze be
wegende delen wordt hier bij veel
regen en wind water doorheen ge
jaagd. Dit is niet te voorkomen. Enkele
dakconstructies zijn nog niet gereed,
waardoor waterdoorslag mogelij k is
Wanneer de constructies klaar zijn, zal
dit euvel zijn opgeheven. Bij enige glas-
en etemitpanelen. dde onvoldoende met
kit waren verzorgd, zal de aannemer
deze volgens bestek opleveren." Tot zo
ver haaiden wij het prae-advies aan.
Ongegrond
B. en W, besloten het prae-advies met
de verklaring, dat zij de opmerkingen
van de heer Wassenaar ongegrond acht
ten. Het antwoord ven deze laatste hier
op luidde, dat hij de hoofdaannemer met
aansprakelijk wilde stellen, maar wel de
architect.
Het deed spreker echter genoegen, dat
„ook al probeerden B. en W dan ook
de gestelde vragen te kleineren en van
geen belang te achten," het onderzoek
toch al het resultaat bad opgeleverd, dat
enkele voorzieningen en verbeteringen
noodzakelijk werden geacht. HU haalde
een uittarting aan van de directeur van
de Amsterdamse wonlngdienst, luidende,
dat de na-oorlogse bouw ln het alge
meen slechts een levensduur van 25 jaar
zal hebben. Maar spreker was van oor
deel. dat de woningen in het Molenblok
die levensduur niet zouden balen en hij
V.VV1 do critlek van B. cn W. op zijn
vragen al
Wijzigingen
Lange tijd na 23 November van het
vorig jaar hoorde men toen officieel
geen klachten meer over de toestand,
■waarin de woningen in het Molenblok
verkeerden. Intussen kwamen echter de
flatwoningen gereed, die onmiddellijk
werden betrokken. Toen kwam de kwes
tie ineens weer aan de orde, ln de ge
meenteraad In de vergadering van 29
Juli J.l. vroeg de heer C. van Bcelen. of
de nog te bouwen flatwoningen volgens
hetzelMe systeem zouden worden opge
trokken als de reeds bestaande Wethou
der H. P. Block gaf ten antwoord, dat er
welhcht enige wijzigingen in het con
structieplan zouden wonden aangebracht.
Daarbij maakte de heer N. J. van Duy-
venbode de opmerking, dat hij zich
kenschap gaf van het feit, dot er bij de
gereed gekomen woningen con«touctie-
fouten wanen gemaakt. Hij verzekerde
echter, dat alles in het werk zou
den gesteld om verbeteringen in de
■tructie aan te brengen. De heren Van
Bee ie ii en Wassenaar wezen er nog op,
dat zU tegen het hoog bouwplan hadden
gewaarschuwd
Het was hierna, dat de bewoners van
het Molenblok zelf in actie kwamen.
Dei» actie vond zijn besluit in een adres,
dat door 180 gezinshoofden werd onder
tekend.
Een groot aantal bewoners van hulzen
ln het Molenblok te Katwijk aan den Bljn
heeft dezer dagen een klachtenlijst ge
zonden aan alle leden van de Katwijkse
gemeenteraad. In die lijst wordt
•omming gegeven van een verbazingwek
kend aantal Individuele en algemene
klachten. Afschriften ervan «Un toege-
sonden aan de Katwijkse bouwvereniging,
aan het ministerie van Wederopbouw en
Volkshuisvesting, aan het ministerie van
Sociale Zaken en Volksgezondheid en aan
de Woningraad te Amsterdam.
Op 29 September is vanwege de geza
menlijke bewoners van het Molenblok een
brief aan het gemeentebestuur gezonden,
waarin men zich hoogst verwonderd toont
over het uitblijven van reacties van die
zijde op reeds eerder geuite klachten
Men acht het betreurenswaardig, dat het
gemeentebestuur niet bevredigend heeft
geantwoord op ln de raadsvergaderingen
gestelde vragen en de vraag wordt ge
steld, of het adres wel de ambtelijke weg
heeft bewandeld. In de brief wordt ver
der geconstateerd, dat het gemeentebe
stuur blijkbaar nog niet voldoende is
doordrongen van de noodtoestand, die bij
regenachtig weer in de huizen
Molenblok heerst.
Het valt nu te verwachten, dat in de
openbare raadsvergadering, die vóór het
einde van deze maand wordt gehouden,
de klachtenlijst zal worden behandeld,
waarover de leden van de raad nu be
schikken. Wellicht worden dan tegelijker
tijd diverse rapporten over de zaak door
B. en W. ter tafel gebracht In het bijzon
der dat van de commissie van fabricage
aldus de opstellers van het klachten boek,
die hierbij zeggen te denken
verloop van eerder in de raad gehouden
Trieste rij
ben. Hjj schoof B. en W het bagatel-li
seren van de in het Molenblok gemaakte
fouten in de schoenen Het bevreemdde
hem ten zeerste, dat de ui de voorgaan
de vergadering uit de gemeenteraad be
noemde commissie va-n onderzoek aan
de raad geen rapport uitbracht. Hij
maakte de opmerking, dat B. en W.
direct de toezegging hadden gedaan \#r-
beteringen aan te brengen, maar dat
daar een jaar la-ter nog niets van was
gekomen. Het kwam hem voor, dat het
college geen uitweg meer zag
Voor veel bewoners van flats achtte
de heer Wassenaar de toestand onhoud
baar. HU stelde daarvoor noch B. cn W.,
noch de commissie van fabricage, noch
de tegenwoordige directeur van gemeen
tewerken aansprakelijk, al meende hij,
Deze kelder onder een flat aan de Dahliastraat in het Molenblok staat
al lang blank. De foto werd onder moeilijke omstandigheden genomen.
Het binnendringen van het water wordt geweten aan verkeerde aanleg
der rioleringsbuizen. Van deskundige zijde is men indertijd attent ge
maakt op de fouten. De waarschuwingen werden echter in de wind
geslagen. Foto D. Kruyt
rige tonelen af te spelen. Gordijnen en
overgordijnen worden nat en beginnen te
verschimmelen. Zelfs lopen hier en daar
de kleuren dooreen.
Vooral bij de bewoners van de beneden-
hulzen in de hoogbouw komt het voor.
dat plafonds nat worden en gaan drui
pen. Vloerbedekkingen en het viltpapler
daaronder worden doorweekt met water,
schimmelen en verteren bij het opdro
gen. Het verteringsproces bij vaste vloer
bedekkingen ls niet te stuiten. Haarden
kachels verroesten, spiegels
het in de onmiddellijke nabijheid
voorpul staande meubilair wordt
vochtig, dat alles klam aanvoelt en
gevaar, dat de gebruikers van natte fau
teuils rheumatiek oplopen, niet denkbeel
dig is.
Tuimelramen zijn niet goed ingezet
lekken allemaal. Alle ramen laten water
door, omdat niet één ruit met stopverf is
Ingezet. In douchecellen en toiletten ko-
lekkages voor, waardoor i
verdraaglijke stank ontstaat.
Ontris
Op de binnenmuren van de voorpui)
irmen zich zwarte, dikbeschimmelde
plekken. Schoorstenen lekken of trekken
niet. Het is door de lekkages vrijwel niet
mogelijk, schoorsteenversieringen
brengen, wanddoeken of spiegels op te
hangen, en electrlsche klokken en sche
merlampen. Over de rioleringen wordt
het adres van de Molenblokbewoners
gezegd, dat die in de meeste woningen
en overlaat. In sommige huizen han
gen onfrisse luchtjes. Er zijn
cheuren vertonen, waarschijnlijk tenge-
olge van verzakking. In de Dahliastraat
staan bij regenval kelders blank, de riolen
lopen dan vol, hot grondwater stijgt en
ontstaat op die manier een eldorado v<
ongedierte. Als het water weer zakt. ls
de stank bijna niet te verdragen.
dat de commissie van fabricage, die zioh
de kok van de gemeentelijke huishou
ding durfde noemen, toch wel een stuk
van de verantwoordelijkheid moet
gen. Het grootste deel der schuld werd
aan de architecten gegeven, die mooi-
weer-woningen zouden hebben gebouwd
Drie andere raadsleden steunden toen
de heer Wacsenaar. te weten de heren
H. Haasnoot, dr G W. Overdyking en
n Beelen. Zij onderschreven alles
gezegd was. Ook mr J. van der
Marei was het met de heer Wassenaar
Hij wilde, zo bij een onderzoek de
klachten gegrond mochten blijken, uit
gezocht zien wie voor de fouten aan
sprakelijk zijn. de architecten of de aan
nemer. B. en W zegden daarop een
snelle behandeling van de zaak toe.
Bezoek
Om een beeld te krijgen van de i
kelijke toestand in het Molenblok heb
ben wij gistermiddag lukraak in enkele
woningen een bezoek gebracht. Op drie
adressen im het flatcomiplex hebben wij
slaapkamers gezien, waar het behang
van de buitenwand was gescheurd,
dat het was vergaan tengevolge
door de buitenmuren naar binnen gesla
gen waiter. Een week lang ail worden in
de hele omtrek door gemeentewerklie
den horstel werkzaamheden uitgevoerd
Op een adres in de Anjerstraat was van
gemeentewege een grote kachel ge
plaatst, waarmee de buitenmuur, die aart
de buitenzijde met een waterwerend
middel was behandeld, moest worden
drooggestookt. Sinds dit huis wordt be
woond hebben de bewoners deze daaip-
kamer nog niet hunnen gebruiken.
Kelders blank
Aan de Da-hliastraat staan alle ge
meenschappelijke kelders aan de ach
terzijde van de huizen blank. Een maand
geleden werd één der bewoners toege
zegd. dat zijn kelder zou worden leeg
gezogen. Tot nu toe is dat niet gebeurd.
In een woning aan de Molenweg was
vloerbedekking sterk door vocht
getast, behang was vergaan en een grote
tekening was. door vochtwerking, uit de
lijst gesprongen. De kamer wordt nood
gedwongen gebruikt. Vanwege gebrek
alle door
te duiden
De uitvoerder van IJsselstems
mingsbedry f N.V. te Gouda achtte het
overgrote deel der klachten overdreven.
Stank in badkamers weet hij bijvoor
beeld aan onoordeelkundig gebruik var
de afsluiters op de afvoerbuizen. Stank
in W.C 's werd volgens hem veroorzaak'
door valwinden in de ventilatiebuizen.
Naar zijn oordeel hadden de flats ten
minste nu in de voorgevels er van zo
genaamde Franse balcondeuren zijn aan
gebracht andersom moeten staan. D<
uitvoerder vertelde, dat van het winkel-
blok, waar de Franse balcondeuren
d e Oostkant zijn aangebracht, geen
klachten zijn binnengekomen.
Van deze slaapkamer in een huis aan de Anjerstraat hebben de bewo
ners, sinds het betrekken van hun woning, geen gebruik kunnen maken.
Regenwater sloeg door de muur naar binnen. Volgens deskundigen is
bij het optrekken van de spouwmuur geen gebruik gemaakt van een
lat, waarop gemorste kalk doorgaans wordt opgevangen. Op sommige
plaatsen zou de ruimte tuisen buiten- en binnenmuur zijn overbrugd
door de snel verharde kalk. Het gevolg daarvan zou zijn, dat door de
buitenmuur geslagen water ook doorsijpelt naar de binnenmuur. De be
woners van het huis, waarin de afgebeelde slaapkamer is te vinden,
waren na alle ellende toch in hun schik met de hulp, die bij het opknap
pen van de muur van gemeentewege wordt geboden.
Foto D. Kfuyt
R11NSBURG
Als de vijfde December in zicht komt
gaan de Rijnsburgse winkeliers het ph-
bliek duidelijk maken, dat men in de
eigen plaats heel goed terecht kan om
de al of niet zoete kinderen een passende
beloning te geven. Het was gistermid
dag burgemeester Höweler. die de ope
ning verrichtte van de derde winkel-
beurs. die in de veilingzaal van BJpemen-
lust wordt gehouden. Hij prees dit ini
tiatief.
De heer Berkemeijer heette allen wel
kom en bood mevrouw Höweler bloemen
aan. Vanzelfsprekend kwamen vooral
's avonds de dames in groten getale eeh
kijkje nemen Zij zullen bij de rondwan
deling door de zaal wel tot de conclusie
zijn gekomen, dat de gedachten van de
winkeliers inderdaad kunnen worden
gerealiseerd. Of het nu gaat om de aan
schaffing van een wandkleed of h
stoel, een paar rubberlaarzen of m<
elegant schoeisel, men kan in Rijnsburg
terecht. Een mooi leeslampje of een goed
boek. een stofzuiger of heerlijk fruit,
kan er te kust en te keur krijgen. Men
kan er leren breien en de kinderen
zorgen, uit de grabbelton een geschenk
opdiepen, demonstraties van de nieuwste
snufjes op huishoudelijk gebied bijwo-
Oud-Katwijk her leeft
.Vooral in de laagbouw is de ventilatie
niet ln orde. Toiletten, keukenkasten en
douchecellen hebben er helemaal geen
ventilatie en met de ventilatie van de
keukens U het zo gesteld, dat de buren
kunnen meegenieten van etensluchtjes.
Die luchtjes dringen tot in de slaapka-
door. In het Lupinehof komt bij re
genval het water zo hoog. dat de vloe
de daarop liggende bedekking
nat wonden. In vrijwel alle woningen
sluiten de deuren niet goed, waardoor kie-
ontataan, die met geen enkel middel
wtnddlcht zijn te krijgen. Er wordt over
permanente tocht geklaagd, over het niet
goed sluiten van brievenbussen en over
'Hegenplagen.
De gezamenlijke bewoners van het Mo
lenblok zijn van mening, dat er een nood
toestand heerst. die met alle het ge
meentebestuur ter beschikking staande
krachten moet worden opgeheven. En dat
stond en zonder langdurige bespre
kingen op hoog niveau. Vóór het begin
herststormen en de regenval. Op-
wordt in het adres geschreven,
de wantoestand voor goed verdwenen zal
zijn, opdat ziekten en epidemieën verre
Katwijk zullen blijven, opdat men in
het Molenblok de winter met een gerust
hart tegemoet ral kunnen zien. Er moet
worden gezorgd, zo staat er verder,
dat als er een commissie van onderzoek
wordt benoemd, die commissie baar taak
zal verrichten bij storm en slagregens om
goed overzicht te krijgen van d«
euvels aan genoemde woningen.
Het adres wordt besloten met de op
merking. dat het de bewoners van het
Molenblok voorkomt, dat er veel wo
ningen zijn opgetrokken, die naar de gel
dende maatsta-.-en niet bewoonbaar mogen
worden geacht.
Ze ..moesten zwaar zeylen om op die
hoogte te blijven cn kreegen veel water
over zoo dat zy lieden de pompon niet
lens konden houden. Des namiddags om
drie uuren de storm noch aanhoudende
waayden het groote zeyl aan stukken
en gingen als toen ten anker doch kon
den het niet voor anker houden door
dien dat zy Lieden vreesden daar onder
door te zullen worden gehaald, dat in
de noodzakelijkheid gebracht om het
anker te kappen en ter consefvatie van
schip, laading cn volk het vaartuyg even
bezuyden het dorp Catwyk aan Zee aan
strand te zetten. zijnde alstoen den stuur
man tdit was van Duyvenbooden) in de
Land' zee over boordgeslaagen. doch ge
lukkig gered. Zynde by het uytlossen
9 stuks kaaten en een baal mos of Schots
Ctriav&n vermist zonder dat zij Deposanten kun-
wieven zcg2cn waar di„ Kebieeven zijn"
Aan de raedsagenda voor de vergade- ARA. Not. Arch Katwijk nr 5046 1).
ring van 30 September j 1. was op ver-1 In een op hetzelfde voorval betrek
soek van de heer Wazonaar een punt king hebbende verklaring van de stuur-
toegevoegd. dat luidde ..Bespreking van man. d.d. 13 2 1802.
de bebouwing m het Molenblok." Toen dat de bom 's avonds
dit punt aan de orde kwam ontstond een strand werd gezet.
nogal heftige discussie, waarbij de heer boord geslagen was.
Worsteling met de zee moest vaak
met de dood worden bekocht
de bomschuit niet slechts diensten bewees aan de visserij, maar even
zeer benut werd voor de vrachtvaart. Zo was het reeds in de 15de eeuw,
zo was het ook nog in de Franse tijd. Misschien herinnert men zich nog,
hoe Cornelis Schaap, een oudere broer van de bekende Katwijkse koop
vaardijkapitein Maarte Schaap, op het eind der 18de eeuw geregeld
zijn boter- en kaasreizen naar Londen maakte voor Anthony van Hoboken?
manning van de bom gedurende een
week logies.
Ankers verloren
Zeventien dagen later teisterde ander
maal "n zware storm onze Noordzeekust-
Na op 18 Jan. 1802 van Huil vertrokken
te zijn met een lading aardewerk met
bestemming Emden. noopte een hevige
storm de bom „de Vijf goede Vrienden"
boord schipper Willem Pronk.
Jacob Ouwehand en de ma-
Gijsbert de Mol en Teunis Schaap
onder de Engelse wal voor anker te bly-
De 20ste evenwel trok men de stoute
schoenen aan. hieuwde het anker en
zette de reis voort tot de volgende mid
dag 3 uur. Op dat moment was het ten
gevolge van een hevige zuidwesterstorm
onmogelijk geworden om nog maar het
geringste zeil te voeren; de mast werd
gestreken en ..De Vijf goede Vrienden"
ging andprmaal voor anker.
Des avonds loopt de wind noordwest
..met een geweldige storm, als wanneer
zy van hun anker wierden gegooyd, en
resolveerde een tweede anker direct
klaar te maken 't wflk door hun is uit
geworpen. doch dit niet langer dan 2
a 2Vz uur houdende, alstoen des avonds
om 10 k 11 uur het Derde anker hebben
uytgeworpen. het welke het meede niet
langer dan 1 a 1>£ uur heeft gehouden,
zij alstoen raad en reddeloos zynde, het
op Gods genaade hebben laaten heen
dryven tot des morgens van den 22e
derzelve maand te raade zyn geworden
ten eynde zylieden het roer niet kunnen
de gebruyken De mast met de daaraan
zynde touwwerk ten beste van Schip cn
iaading te kappen en alzoo met behulp
van een opgerichte staak zijn gedreeven
tot in den Goeree."
Vandaar vertrok men in de avond van
de 23ste om twee dagen later in Maas
sluis het schip van mast. ankers, kabels
en touwen te laten voorzien. Zo arriveer
de men 5 Februari te Katwijk ..om de
Bom te laaten timmeren". ARA. Not.
Arch. Katw. nr 5046/3).
Op het eind van de Aprilmaand van
het volgend jaar werd de vissersvloot
ter hoogte van Lowestoft door een der
mate zwaar weer belopen. ..dat bijna de
geheeie vloot door het harde weer van
haar ankers was geraakt", lm- 5046/33).
„De Triumph"
Het Katwijkse strand
Welnu, by een tweetal rampen, die
vrachtvarende bomschuiten op het Kat
wijkse strand troffen in het prille be
gin van de 19de eeuw, willen wij eerst
een ogenblik stilstaan. De Januarimaand
van 1802 kenmerkte zich door uitzon
derlijk stormachtig weer. Dat ondervond
allereerst Willem van Duyvenbooden.
stuurman op de bom ..Expeditie", die op
r 23 November 1801 van Amsterdam ver-
LUCnijeS trok jn lading voor Londen. Eerst wa
ren ze al gedwongen om als bijlegger
Enkhuizen binnen te lopen, vervolgens
waren ze op 30 November genoodzaakt
te gaan bijleggen op de rede van Tessel
en op 't Nieuwedlep. en toen ze tenslot
te de 21ste December naar zee zeilden,
waren ze ter hoogte van Kamperduin
gedwongen naar Tessel en het Nieuwe-
diep terug te keren wegens contrarie-
Daar overviel hen de vorst, en vroren
ze in. Op 3 Januari 1802 slaagden ze er
evenwel in des avonds om 8 uur, met
behulp van sloepen het Nieuwediep uit
te komen en met oost-noordoosten wind
zee te kiezen. Ter hoogte van Wijker-
duin gingen Klaas Schol die onder
de naam van de Emdense schipper Tho
mas Thomassen voer om Fransen en
Engelsen te misleiden en zijn mannen
voor anker Na de volgende morgen
weer onder zeil gegaan te zijn. werden
ze in de namiddag ter hoogte van Kat
wijk belopen door een noord-noordooster
storm, weshalve de schipper besloot bij
te draaien.
Zeil aan stukken
Steen en been klagen de Molentalokbe-
wonere. Hat Is een trifste rij klachten.
die door hen werd opgeeteld en ongel wil- J
feld beeft de raad er met verwondering dit punt aar. de orde kwam ontstond een strand werd gezet, en de sloep
kennis van genomen, niet bewuat als men ogal heftige discussie, waarbij de hee- boord geslagen was waarna deze
rich blijkbaar ls geweest van de ernst van Waasenaar fm«iw grieven tegen de verbrijzeld^ werd aan bet strand.^ Huig
da toestsrid 'commissie van fabricage bleek te heb- Kruyt
de Katwy-
kers werden echter meer rechtstreeks
dan bij één der voorgenoemde rampen
betrokken in de scheepsramp van het
bomschip ..De Triumph"', schipper Jacob
Corr.ei^s Ouwehand. stuurman Cornelis
Ouwehand. De bom was op 10 November
met zware zuidwestenwind en regen van
Londen gezeild met een lading van 25
vaten suiker. 50 kisten blik en 1000 stuk-
het Waaigat verleende de be^ ken hou: aan boord. By Harwich was
men in zee gestoken, en in de avond van
12 November, om 7 uur dus terwijl de
avond reeds gevallen was kwam de
schuit bij zuidwesterstorm voor Katwijk.
Tot zover was alles goed gegaan, maar
omdat het tengevolge van de hoge zee
onmogelijk was onder zeil te blijven was
de bemanning genoodzaakt het anker te
Tot 1 uur 's morgens hield het anker;
toen zag de bemanning zich door de
wind gedwongen het anker te kappen en
het schip ..na de strand te zetten". Bij
het naar het strand zeilen bleef de schuit
evenwel op de buitenbank steken en
werd in de grond geslagen. Veel lading
spoelde weg. Intussen zag het op het
strand zwart van het volk. Herhaaldelijk
deed men pogingen, om met boten tou
wen naar de bom over te brengen. Tel
kens weer trachtte men met wagens, dan
wel te paard gezeten ..De Triumph" te
bereiken. En als ge dit leest, hóórt ge
de korte bevelen van de voerlui, waar
mee ze de paarden aanzetten, en het
kletsen van de zwepen wegsterven in
het geraas van wind en golven; ge ziet
de angstige bijeengedromde schare, die
zwijgend of met een enkele, korte be
moedigende kreet de reddingspogingen
vanaf het strand gadeslaat; ge hóórt ook
dc ontzetting en schrik zich baan breken
door al die Katwijkse monden, wanneer
de boot met zijn onverschrokken beman
ning door een machtig klauwende golf-
kam wordt teruggeslagen. Maar alle wak
kere pogingen waren tot vruchteloosheid
gedoemd, zodat het voor de opvarenden
van de bomschuit ..eyndelyk zoo ver liep
dat het achterschip in de grond begon
te zinken en zij na het uytstaan van
veelen gevaaren met de vlugt hun leeven
moesten sauveeren en zyn op leevens-
gevaar behouden aan Land gekoomen."
(nr 5046/51).
Wrakstukken
Wanneer men de hele reeksen wrak
stukken. met of zonder naamborden of
spiegels, volgt, die opgetekend zijn in het
register door Jacob Kruyt en Willem
Taat, gesubstitueerde strandvonders te
Katwijk aan Zee bijgehouden, dan kan
men enigszins een beeld krijgen van het
schrikbarend grote aantal schipbreuken,
dat zich in de eerste helft der vorige
eeuw langs onze Noordzeestranden voor
deed. Zoals we reeds zagen, kreeg ook
de visserij zijn volle aandeel in deze on
heilen. De kans. om met één of ander
wrak achter zich naar huis te komen,
was dan ook niet zo klein als wij mis
schien denken. Een treffend voorbeeld
hiervan biedt een aantekening van 8
April 1840. die ons laat zien zien hoe drie
Scheveninger Pinken, respectievelijk on
der stuurman Jan de Jager, stuurman
Ary Vrolijk en andermaal een stuurman
Ary Vrolijk, benoorden Katwijk aan
brengen ..het wrak van de hier te huis
behoorende visscherspink de Nyvere
Visscher stuurman M. v. d. Oever".
Maar het meest volledige beeld van een
stormig Katwijks strand omstreeks het
midden van de 19de eeuw bieden ons
toch nog steeds ..Eenige aanteekeningen
gehouden Door D. Meerburg, 1853" (Ar
chief Meerburg). Wat dunkt U bijvoor
beeld van zijn ontboezeming uit Sep
tember was dat jaar;
..Sept. Trokken onze schuiten die be
stemd waren ter haringvisscherij op. als
H Leen: W. Dirks: K. Plas: Teun Plas:
D Kese: Jacob Plokker; Kregen na eene
week omhoog gestaan te hebben eene
de jeugd is bij de attracties ook
niet vergeten-
Elke bezoeker ontvangt een gratis lot
1 verder hebben de organisators het
goede idee gehad de baten van de beurs
storten in de kas van het Groene Kruis.
De beurs is vandaag en morgen open. Mor
genavond half elf vindt de trekking
loting plaats. Over het bezoek
gisteravond mochten de deelnemers al
vast niet klagen.
Borgstellingsionds voor
de tuinbouw
Provinciale Staten hebben ln hun ver
gadering van 7 Juli van dit jaar om prae-
advies in handen van Ged. Staten gesteld
een adres van enige ingezetenen var
Rijnsburg met het verzoek tot medewer
king aan de Instelling van een borgstel
lingsfonds voor de tuinbouwbedrijven al-
Uit een schrijven van de stichting
Waarborginstituut voor de Tuinbouw
Zuid-Holland aan Ged. Staten blijkt, dat
naar aanleiding van het adres door deze
stichting is besloten, in het gebied, wa
binnen zij haar werkzaamheden is
gonnen, ook de gemeenten Rijnsburg
Oegstgeest te betrekken. Om daartoe
geraken, heeft het bestuur zich reeds in
verbinding gesteld met de betrokken ge
meentebesturen, veilingsverenigingen
standsorganisaties en banken.
Ged. Staten stellen derhalve vooi
ln hun handen gestelde adres voor ken
nisgeving aan te nemen.
Waarom Arjos?
De heer D. de Best hield gisteravond
in de zaal achter de Voorhouterwegkerk
voor de Arjos een inleiding over he
denwerp „De Arjos en ik". Spr. behan
delde allereerst het doel van de club:
iets te leren begrijpen van wat zoal in
de politieke wereld omgaat. Dit blijkt erg
nuttig, aangezien vele jongeren niet
precies weten, wat ze eigenlijk wel zijn
Ze worden maar A-R.-man of -v
omdat hun vader en moeder het ook zyn-
De Arjos nu wil een „opleidingsschool"
jn, waar men beginsel en strijd van de
A R. partij kan leren. Helaas is de groep
in RynSburg naar verhouding nog veel te
klein en daarom wordt het tyd, dat de
Jongeren, die nog geen lid zijn, hun
ping verstaan, aldus spr.
Opbrengst collecte
De collecte voor het Prot. interkerke
lijk thuisfront, die alhier werd gehouden,
heeft 360 opgebracht.
orkaan uit het NW met een buitenge-
>ne hooge zee.
Botsingen
.Waardoor de schuiten die omlaag nog
stonden hiermee is bedoeld aar
vloedlijn, en niet tegen de duinhelling
of op de wurref) ter uitoefening van de
kantvisscherij' in gemeenschap kwamen
met de reeds opgetrokkene, eenige botste
hevig tegen elkander, waaronder dan
ook W. Dirks was. Zijn geheel boord
werd weggenomen, waardoor 2',4 gang
verbrijzelde.
..Vier schuiten waren reeds van Kat
wijk afgevaren zijnde 2 van Plokker
n Haasnoot. Een dezer vier lag
de Hollandsche kust ten anker, die hem
getrosseerd had met veflies van zwaard,
r-mast, de boeg een weinig ingedrukt
Het zeil een weinig gescheurd
kwam naar den storm aan land. Zonder
Haring en voer na 2 dagen weder af. Het
s p.teun."
Ir is weinig verbeelding nodig, om
weinig benijdenswaardige positie voor
te stellen van P. Teun en zijn maats
een besomming-boek uit hetzelfde
jaar wordt het bovenstaande beeld nog
een weinig gecompleteerd: hadden
wij aanzienlijk schade aan onze visschers-
rtuigen te betreuren. Buitengewoon
hoog, ofschoon dood-stroom, rees hel
water- veel wierd daardoor van de duin-
gronden afgenomen, en de vaartuigen als
vare door een en op elkander geslin
gerd, en bijna alle ligt of zwaar bescha
digd wierden; één onzer visschers deel-
n het laatst en maakte eene schade
pim. f 160. Gezamenlijke schade be
droeg f 230. welke schade binnen negen
dagen wierd hersteld." (Dit slaat uiter
aard slechts op de schade aan Meerburgs
schepen! Ter vergelijking: een nie'
schuit kostte toentertijd compleet
f 3000.)
Vloedgoll
Tenslotte willen wij van dezelfde hand
Dg een aantekening uit 1854 geven
Febr. 1854 woei het hard uit 't WZW
■aren plm. 30 schuiten aan land,
acht. Twee uuren na hoog water
schoot de wind uit met een hevige bul.
vergezeld met donder en bliksem in
WNW. Daardoor ontstond een oploop
water, waaraan de naam toekwam
Baar. (bedoeld ls dus een vloedgolf
In een punt des tyds waren alle
schuiten die reeds vast stonden vlot,
van enkelden. wiens boegtouwen
braaken, aan zee haalden, van welke wij
e n hadden die met een schuit der
Maatschappij ook van het.Land gehaald
zynde in dc breking liggende, zoo zeer
nbotsing kwam. dat laatstgenoemde
schuit geheel ontredderd het volgende tij
KATWIJK AAN DEN RIJN
Katwijker in Colhen onder
tractor gedood
De uit Katwijk aan den Rijn afkom-;
stige 25-jarige J. Imthom is Maandag,
middag tijdens werkzaamheden met ee:
te Cothen (U dodelijk veron-l
gelukt. De tractor is tijdens het Wertl
op het land geslipt en achterovergesla-
gen. zodat het slachtoffer er onder ge
raakte. De gevolgen van het ongelu*'
ernstig, dat het slachtoffer!
spoedig daarna overleed.
Gevaarlijke bocht
De bocht in de Noordwijkerweg en d«
Achterweg in de richting Katwijk aan Zee
■ooral voor grote auto's zeer gevaar
lijk omdat het wegvlak hier niet meehelt.
Snel rijdende auto's vliegen hierdoor somj
.t de bocht. Dit gebeurde gistermorgen
eer met een vrachtauto, geladen met
enen van de Kalkzandsteenfabriek,
eze kwam in de berm terecht en kan-
flde gedeeltelijk, waardoor een groot
aantal stenen in de lager gelegen tuin van
de heer Van der Gugten terecht kwam.
Schade aan auto en afzetting was het
gevolg. Het wordt tijd, dat de bocht aan
de buitenzijde wordt opgehoogd.
KATWIJK AAN ZEE
N. van der Plas op zee
verdionken
De vijftienjarige Katwijkse'jongen N.
van der Plas, wonende J. yan der Vegt.
straat 57, opvarende van de logger KW 5,
volle zee overboord geslagen er
dronken. De logger is eigendom v:
rederij D. F. E.* Meerburg en staat onder
bevel van schipper G. Varkevissér. Het
jeugdige slachtoffer voer voor het tweede
jaar. Het ongeluk gebeurde Dinsdag.
Veilig Verkeer vergadert
De vereniging voor veilig verkeer houdt
Vrijdagavond om acht uur in het jeugd-i
huis de algemene jaarvergadering.
Hoog en laag water
Donderdag 11 November: hoog water
.05 en 15.24; laag water 11.19 en 23.431
VOORSCHOTEN
Rijkspostspaarbank
Aan het postkantoor alhier werd gedu
rende de maand October ingelegd een b»-
drag van f 39.482.90 en terugbetaald
f 44.385.46.
Spreekuur burgemeester.
De burgemeester ls verhinderd Vrijdag'
spreekuur te houden.
Tafeltennissers redden het wel
De tafeltennissers van SVLV kunnen
het in de derde klasse, waarin zij dit jaar
voor het eerst uitkomen, wel redden. Het!
bleek al dadelijk dat een klasse hogerl
spelen meer van de spelers zou vragen,
doch de teams behalen successen. SVLV 1
ontving HBS 6 en bleef met 6—4 de meer.
dere. Wil v. Wissen was topscorer met
8 punten, Joop Lamboo haalde er twee
binnen, Nico v. Wissen kon geen winst'
behalen, doch in een dubbel met zijn
broer Wil was hij in uitstekende vorm,!
beiden wisten op de sportief spelende'
HBS-ers de punten te veroveren; 6—4.
De stand ln de top van de derde klasse
is nu: SVLV I 4 gesp. 3 gew. 1 verl. 6 pt.;
Netbal 4 2 gesp. 2 gew. 4 pt.; Scylla 4
3 gesp. 2 gew. 1 verl. 4 pt.; St. Hoger
3 gesp. 2 gew. 1 verl. 4 pt.
Nieuwe Leidsche Courant
ook in Katw ij k
het meest gelezen dagblad.
in gezonken toestand daarhenen lag, ter-;
wijl de aan ons toekomende schuit, met!
herstelbare schade in de boeg, weder in l
•de rij der schuiten mogt komen en alzoo
Willem Dirks boven Jacob Plokker, eene;
onmisbare bewaring ten deele viel. In
opgenoemde storm waren drie onzer
schuiten in zee Pari, D. v. Duin en Korn.
Plas. De eerstgenoemde gelegen hebben-
de. de Egmoonder vuuren in het zigt, J
van zijn rigting \Vi touw afgegooid en
behouden gebleven, de twee andere zon-|
der verlies tot ons weergekeerd
In ditzelfde noodweer verging een
Scheveningse bom met man en muis....
Zandvoort
Wie een klein beetje thuis is in de
historie van onze zeeplaatsen, weet dat
soortgelijke gebeurtenissen met ramp-j
zalige afloop de gehele 19de eeuw door'
en zelfs in de 20ste eeuw onze visser»!
niet bespaard gebleven zijn. Het Zand-
voortse strand vooral stond bij de Kat-
wijkers in een kwade reuk: Februari 1853
strandde er de bom .De Vereeniging".
van de combinatie Schaap-Meerburg; 16
November 1861 verontgelukte op het
Zandvoortse strand in stormweer een
bom van Gijs Verdoes, en in December
1863 sloeg de bom ..Vrouw Neeltje" on
der schipper Jacob van Beelen om in
de nabijheid van Zandvoort. Bij al deze
scheepsrampen verloor de gehele beman
ning het leven.
Wij denken ook aan de Octoberstora
van 1331, en aan het jaar 1891, toen een
schuit van B. van Dam werd omgegooid,
en aan de storm op die Decemberzondaf
in 1894. die vooral onder de Scheveningse
vloot aen ware slachting aanrichtte.
Aanvaringen
Wij willen dit artikel evenwel besiui-
ten met de herinnering wakker te roe
pen aan een tweetal aanvaringen van
Katwijkse bomschuiten. In 1903 werd
de KW 6 van Meerburg overvaren door
het stoomschip Minerva". Uit de schaar-
gegevens in het archief Meerburg liet
zich hierover alleen vinden, dat de aan
varing plaats vond bij maanlicht, en
een nevelige kim, doch by vry goed zicht.
De bomschuit werd even vóór de mast
getroffen. Bij de aanvaring vielen doden
te betreuren. De kapitein van de Miher-
va" werd eveniwel door de Raad van
Tucht onschuldig geacht, aangezien het
rode vuür van de KW 6 niet voldoende
gebrand zou hebben. Het volgend jaar
werd door de Rahusen (verzekerings
maatschappij een bedrag uitgekeerd ter
vergoeding van de door de aanvaring
der KW 6 gederfde inkomsten
De andere aanvaring trof in 1906 een
bomschuit van Taat. de KW 21. in volle
een dag na de afvaar: van Katwijks
strand. De bom werd by nacht over-
n door een Batavierboot, waarbij
groot gat voor aan bakboord ont
stond. Een dóór in het vooronder slapen
de jongen kon door de kapitein van de
Batavierboot worden gered. De bom zelf 1
bleef drijven op zijn. lege tonnen! Aldus
het verslag van wijlen de heer D. Taat.
Het lied van lang verlee, dat de golven J
in Katwyks strand zingen, ontbeert I
elke romantiek: het is eer. hard lied. een
van vechten om het behoud van de
schuit, van het vege lyf en van het
sobere bestaan; en vaak een treurzang.
W. A. Poort
