c
Bisschoppelijk mandement gaat
de rooms-katholieken aan
alleen
Samenwerking met eerbiediging van
eikaars inzichten blijve!
Het Christendom schept
geen eigen politiek
KERK en SCHOOL
Levensgevaarvalkuilen
op Nieuw Guinea
LWÈnm*<LMjmL
Spreek met oordeel... lijm met VELPON
uur hem geen ha/uinen
Puzzle,
□f
2
WOENSDAG 6 OCTOBER 1954
De beet Tilanus is van ooi deel
(Van onze Parlementsredacteur)
IN OVEREENSTEMMING met het weer van deze zomer heeft het een
beetje gestormd, was het een beetje buiig en soms somber. Aldus de
heer Tilanus, fractievoorzitter van de C.H.U., toen hij gisteren tijdens de
algemene beschouwingen over de rijksbegroting de binnenlandse politieke
verhoudingen in ons land besprak. Waar regen en storm vandaan geko
men zijn weet ik niet, daar moeten de weerkundigen zich mee bezig houden.
Maar de herkomst van de politieke buien en stormen is wel te onderkennen,
zo meende deze politicus op zijn zeventigste verjaardag.
Het mandement van de bisschoppen
partiële grondwetsherziening. Hij las
daarin, dat er geen algehele herziening
komt en dat alleen zaken van niet-prin-
cipiële aard aan de orde zullen worden
gesteld. Wel zag hij graag de bepalingen
nopens de buitenlandse betrekkingen op-
iv bekeken: afschaffing van de stil
zwijgende goedkeuring zou hem niet be-
i katholiek
leving is de directe aanleiding geweest
Maar de eigenlijke oorzaak ligt veel die
per: die is te zoeken ln de jaren 1945 en
1946. Toen was er een speciale groep
heren in het kamp te St Michielsgestel.
Zij dachten, dat de confessionele partijen
hun tijd hadden gehad. Daarmee zagen zü
echter het Nederlandse volkskarakter
over het hoofd. Toch beweerden zij, dat
confessionele partijen achterlijk en con
servatief waren. Het kiezersvolk dacht
daar anders over. tot teleurstelling van de
Partij van de Arbeid, die in haar begin
selprogram principieel de partijvorming
op confessionele basis heeft afgewezen.
De heer Tilanus erkende op het voet
spoor van mr Burger (soc.), dat de C.H
Unie de antithese niet op de voorgrond
stelt en liever zoekt naar wat verenigt
dan naar wat scheidt. Maar de Partij vs
de Arbeid verwerpt principieel en prac-
tisch de confessionele partij. De heer
Tilanus herinnerde aan een manifest,
leden jaar door het bestuur van de socia
listische partij uitgegeven, waarin op de
confessionele partijvorming een scherpe
aanval was gedaan. Daarin werd gespro
ken over „onvruchtbare vleugelstrijd
politieke onmacht". De kiezers werden
opgeroepen, de confessionele partijen
der te doorbreken. Dit was pijnlijk en
tend. De CHU heeft van de doorbraak
niet zo heel veel last, gelijk de statenver
kiezingen opnieuw hebben bewezen. Bo
vendien is de doorbraak geen nieuw be
grip. Een halve eeuw geleden werd
gesproken van een doorbraak In liberale
richting. Nu van één in socialistische rich
ting. Het succes is nooit voor de politieke
verhoudingen van betekenis geweest. Wel
is nu de Partij van de Arbeid zélf door
broken met nieuwe Ideeën, waarvooi
alleen maar dankbaar kunnen zijn.
waarschuwende geluiden horen: welvaart
ts ten slotte een précair bezit. Hij vroeg
zich af. of de departementen wel vol
doende de strenge hand van de minister
van Financiën voelen, die als penning
ster van ons land ook wel eens nee
t kunnen zeggen Daarnaast vroeg dhr
Tilanus zich af. of het wel nodig is. me.t
de aangekondigde belastingverlaging te
wachten tot 1956. Zeer teleurgesteld toon
de hij zich over de aangekondigde hand
having van een deel van de extra-ven-
jotschapsbelasting.
Wat de verwerping van het EDG-ver-
drag door Frankrijk betreft fiets geheel
anders dan de verwerping van de ge
dachte aan een gemeenschappelijke Euro
pese verdediging) wilde de heer Tilanus
niet meedoen aan jeremiades: hij w:
enthousiast voor geweest, wan
ructie was onuitvoerbaar. Hij t
de zich van harte verblijd, dat er eer
lossing gevonden is ter Londense confe
rentie en hij riep minister Beijen
houdt de zaak alstublieft zo eenvoudig
mogelijk.
Graag wilde spr. weten, wat Nederland
>ncreet van plan is te doen voc
83.000 Europese vluchtelingen Hij kon
zich niet begrijpen, dat nog iemand dwe
pende sympathie kon hebben voor de toe
standen en methoden achter het ijzeren
gordijn.
Verheugd was de heer Tilanus voorts
over de zinsnede in de troonrede inzake
Begin
Nu is het bisschoppelijk mandement ge
komen en zeer kort daarna een fel protest
van de zijde van de PvdA. Dat was het
begin van de politieke stormen en buien.
Deze zijn te verklaren uit tweeërlei
zaken. In de eerste plaats omdat nu omge
keerd de Partij van de Arbeid zich zag
aangetast in haar Idealen van 1945 i
de tweede plaats omdat gewezen wordt
op verbodsbepalingen met kerkelijke
sancties, die overigens helemaal nle
nieuw waren, maar wel tegen het pro
testantse gevoelen Indruisen.
De heer Tilanus toonde zich uitermate
verbaasd over de felheid van de socialis
tische reactie. Want het PvdA-orgaan
geeft uitdrukkelijk vrijhei voor het
woord der kerken op het taalkundig
maatschappelijk terrein. Men kan het
mee eens zijn of niet, maar een storm
van veronwaardiging kan nimmer steunen
op het socialistische beginselprogram.
De CHU-fractlelelder had het mande
ment zelf gezien en gelezen als een woord
van de r.k. kerk, gericht u i t s 1 u 11 e n c
tot de leden van die kerk. Er staan uit
spraken in, bijv. over het persoonlijk ge
loof, die ook de heer Tilanus als pro
testant toespreken. De goede apostolische
bedoelingen van de r.k. leden van
PvdA worden mild beoordeeld,
streng afgewezen. De schelding tussen
godsdienst en leven verwierp de heer
Tilanus eveneens als een fundamentele
dwaling, waarmee hij zich speciaal
prof. Oud (lib.) richtte.
Niet vooi oits
Spr. begreep de beroering bij de Partij
van de Arbeid en het NW. Ook in r.k
kring wordt over het mandement nage
dacht. geschreven en gesproken Maar on
danks dat alles blijft het mandement eer
woord voor de eigen kerkgenoten er.
gaat ons niet aan. Er staan dingen in.
waarmee de heer Tilanus het als protes
tant niet eens zou kunnen zijn, maar dal
hoeft ook niet, want het raakt mijn vrij
heid niet. aldus spr. Alleen de verkiezin
gen kunnen uitmaken, of de rk. bereid
zijn het woord van hun bisschoppen
gehoorzamen of niet
De Partij van de Arbeid is niet bereid
het karakter van doorbraakpartij prijs te
geven. Ook daarover kunnen alleen de
kiezers oordelen. De heer Tilanus be
treurde de verbreking van de samenwer
king in de Raad van Vakcentralen door
het NW. Die samenwerking was vrucht
baar. Misschien, aldus de heer Tilanus.
heeft ook hier de tijd verzachting ge
bracht. getuige een verzoenende brochure
van drs Roemers ..Wat bezielt het NW"
De heer Tilanus eindigde dit deel van
zijn rede met het uitspreken van de hoop
dat de vruchtbare samenwerking in het
kabinet, waarvan dr Drees telkens w
heeft getuigd, niet wordt verstoord
dat er zowel binnen als buiten het kabi
net een geest van samenwerking zal bliS-j
ven met volledige erkenning en eerbie
diging van elkanders inzichten
De heer Tilanus had zijn beschouwin
gen geopend met dank te zeggen aa
hem voorafgaande sprekers, de heren Oud
en Burger voor de hem aangeboden ge
lukwensen.
Précair bezit
Het grote politieke debat
Aldus prof. Oud, die verbod lot samenwerking
zag als consequentie van mandement
(Van onze Parlementsredacteur)
BLJ PROF. OUD, de liberale fractie-leider, die gisteren als tweede het
woord voerde in het debat over de algemene politieke beschouwin
gen bij de rijksbegroting 1955 lag het zwaartepunt bij de interne politieke
verhoudingen. Natuurlijk zijn er in een gemengd kabinet dezelfde tegen
stellingen als in de Tweede Kamer, zo constateerde hij. Het antwoord op
de vraag nopens het voortbestaan van het kabinet kan slechts gegeven
worden door het kabinet zelf of door de partijen, die het steunen. Als oppo
sitie-man wilde hij hiertoe niets bijdragen.
tenen. Zo bezien Is er een groot vlak van
gemeenschappelijke aanraking voor de
overgrote meerderheid ln de Kamer. Maar
(Advertentie)
5 doktoren
waanchuwen legen
het misbruik van
laxeermiddelen
Al* o geregeld laxeermiddelen «met. ie er na
een menier om er »en ef te komen. SS ven de 10O
pereonen lukte het; u kunt bet ook. En »ei zo:
Drtnk In de loop *en elke dig enkele rlazen
veter en hepeel een »eat uurvooruw stoelgang.
Voorbeeld geven
Het woningvraagstuk zag de heer Tila-
us met de troonrede als nog steeds het
meest nijpende probleem. Ten behoeve
de woningbouw zullen andere wer-
moeten worden getemporiseerd. Wij
en zelf maar het voorbeeld geven,
aldus de heer Tilanus en de verbouw
het Tweede Kamergebouw maar uit
stellen (hier schudde de voorzitter, dr
Kortenhorst, resoluut het hoofd). Met het
•oornemen tot huurverhoging kon de
heer Tilanus zich verenigen, maar de in
stelling van een huur-egalisatiefonds had
zijn instemming aanvankelijk niet. Te
dezer zake wilde hij overigens eerst de
concrete voorstellen afwachten.
Voorts was spr. blij, dat de definities*,
ouderdomsvoorziening in voorbereiding
is en hij hoopte, dat nog dit parlemen
taire jaar een wetsontwerp zal worden
ingediend.
Tenslotte Nieuw Guinea. De heer Tila
nus was ingenomen met het door minis
ter Luns en ambassadeur dr Van Royen
ingenomen standpunt inzake de Neder
landse souvereiniteit: hier mag geen
sprake zijn van aarzeling. In dit verband
brak hij de staf over de zinsnede in het
onlangs verschenen voorlopig verslag
over de begroting voor dit gebiedsdeel,
waarin de mogelijkheid wordt geotiperd
van het delen van het beheer van Nieuw
Guinea met andere landen. Ook in ons
blad is hierop gewezen: de zgn. condo
minium-status heeft nog nooit iets goeds
gebracht.
De heer Tilanus was gisterer de laatste
spreker. Vanmiddag werd het debat
voortgezet. Op het sprekerslijstje stonden
achtereenvolgens de heren Romme (kath.
v). Zandt (s.g.). Schouten (a.r.) en De
Groot (comm.).
(Advertentie)
Haar verloren, al verloren I
Roos is een teken dat Uw hoofdhuid
verschilfert. Uw haar zal uitvallen in
dien U niet zéér snel Ingrijpt! Want
Uw ondervoede hoofdhuid schilfert
reeds en verhoornt.
Daar moet U onmiddellijk iets tegen
doen. Wat? Dat is geen vraag meer
sedert Silvikrin, de wetenschappelijke
haarvoeding, is uitgevonden. Ga ter
stond Silvikrin gebruiken. Silvikrin
heeft reeds talloze mensen over de ge
hele wereld uitkomst gebracht. Silvi
krin bevat n.l. de 14 natuurlijke op
bouwstoffen voor de haargroei, zoals
Tryptofaan, Tyrosine, Cystine en de 11
overige uit de animo-groep. De weten
schap heeft vastgesteld, dat Silvikrin
al deze opbouwstoffen in de juiste
verhouding bevat.
Jaarvergadering N.P.B.
Op de 25 en 26 November in het Ool-
gaartithuis te Arnhem te houden 84ste
algemene vergadering van de Ned. Prote
stantenbond zal ds J. Zuurdeeg te Parijs
spreken over De Priesterarbeider. In de
hoofdbestuursvacature ds D. G. van Vreu-
mingen uit Groningen wordt candidaat
gesteld mevr. J H Eernstman-Steghers
uit Wassenaar. Voorts treden af de heer
A. Strating te Groningen en ds mr F. C.
M. Boenders uit Budel. De eerste vaca
ture stelt het hoofdbestuur voor onbezet
te laten; voor de tweede vacature heeft
de Ver. van Vrijz. Hervormden een twee.
tal candidaten gesteld.
Bij de verhouding tussen de politieke
partijen gaat het om een belangrijke
principiële zaak, niet om een politiek spel.
Daarom wilde hij het bisschoppelijk man-
dament uit principiële gezichtshoek be
spreken. Het gaat om een eerste klas be
ginselstrijd, die gevoerd moet worden.
HIJ wilde daarbij noch naar links noch
naar rechts zien.
Allereerst ging prof. Oud ln op het be
ginsel van de confessionele partijvorming.
Het verband tussen geloof en politieke
overtuiging achtte prof. Oud onmisken
baar. Maar, zo zelde hij, „willen doen"
(nl. Gods wil) ls niet altijd synoniem met
„doen". Het vlees ls nl. zwak en daarom
is het niet eenvoudig, te doen wat God
wil. Bovendien moeten wij daarvoor we
ten, wat God wil. Er is goddelijke open
baring, maar de reacties daarop komen
van menselijke organen, die kunnen fa
len. Dr Schouten had prof. Oud eenj ge
vraagd of hij uitging van Goddelijke
openbaring of van eigen menselijk licht
Deze tegenstelling nu achtte prof. Oud
meer schijn dan wezen: ook de mense
lijke reactie op de Goddelijke openbaring
moet uit ons zelf komen.
Ook niet-gelovigen kunnen gegrepen
zijn door een hoger beginsel en ook bij
hen komt de spanning voor tussen wat
zij doen en wat zij moeten doen. Een ho
ger beginsel geeft wel een maatstaf, geen
uitgewerkt stelsel. De maatstaf van het
christendom ls de Westerse beschaving,
de naastenliefde, die uitgaat van mede
verantwoordelijkheid voor de medemens
In dit opzicht is er niet zoveel verschil
tussen positieve christenen en niet-chrls-
gelijkheid aan maatstaven geeft niet al
tijd een gelijke politiek. Het christendom
schept geen eigen politiek, evenmin als
het humanisme.
De V.V.D. en de P.v.d.A. zijn uit de
zelfde gedachte opgekomen, doch zij lo
pen uiteen, zowel vóór als nè het
dement: er ls nl. verschil ln waardering
voor de verhouding tussen collectiviteit
en persoonlijkheid.
Totalitair
Ook de christelijke partijen kunnen
bij het totalitairisme terecht komen
Het beginsel van ds Zandt bijv. noemde
prof. Oud in wezen totalitair. De door
Calvijn bestuurde Geneefse gemeen
schap was dit eveneens. Ook het katho
licisme is in wezen totalitair, al neemt
het uit opportunistische overwegingen
wel eens een andere houding aan.
Wat het mandement zelve betreft stel
de prof Oud voorop, dat de bisschop
pen volledig het recht hadden, het uit
te vaardigen. Doch even onbetwistbaar
is het recht tot critlseren. Hij zag in he'
mandement gevaren voor de vrije poli
tieke wilsvorming, waarop de democra
tie rust. Het is de roeping van de kerk
om de wereld voor te houden, ook op
het terrein van de staatkunde te hande
len naar de maatstaven van het chris
tendom. Maar bij het geven
oordeel over concrete maatregelen moet
de kerk uiterst voorzichtig zijn. Nóg
voorzichtiger moet zij zijn bij het beoor
delen van een partij. Zij mag wel
Opstandige Papoea's in actie
Nederlandse patrouille werd bij Wisselmeren
met pijlen beschoten
(Van onze correspondent Alfred van Sprang)
TN DE BUURT van de Wisselmeren (Nieuw-Guinea) zijn een Neder
landse bestuursambtenaar en een detachementscommandant van de
algemene politie door de bevolking met pijlen beschoten. Geen van beiden
is geraakt. Eén van de pijlen heeft echter de pet van een inheemse politie
agent doorboord.
De patrouille voer in een prauw de [zich
Ara-rivier af. toen er plotseling van de
met pijl en boog op haar gescho
ten werd. In dit gebied leeit een clan.
welke zich in typische Mau Mau-stijl
tegen elke vreemde Inmenging verzet. Zij
.1 niets met het bestuur, de zending en
de missie te maken hebben en weigert
les wat uit het Westen komt. De leden
an deze clan trachten zich zo volledig
lOgelijk te isoleren en geloven in een
Messias-achtige verschijning, welke hen
in alle zorgen zal verlossen
Enkele honderden volgelingen hebben
(Advertentie)
Chefarine „4"
doet wonderen
TEGEN PUNEN EN GRIEP 20 TABLETTEN 85 el
schuwen tegen onchristelijke stromingen
de consequentie hiervan is. dat er
ook moet komen een absoluut verbod van
samenwerking.
Netelig vond prof. Oud de sancties te
rn in-dividuele leden. Hier komt. hoewel
de formele democratie n-iet aaneetast
wordt, de materiële democratie, de de-
ocratie als levensbeschouwing. In het
gedrang Het.is de vraag of er binnen de
kerk werkelijk materiële vrliheid
heerst De leden worden behandeld als
nnmondigen. In dit verband verwonder
de prof. Oud zich over dr Bruins Slot
(a.r), die het schijnt te betreuren, dat er
geen gereformeerde bisschoppen zli-n.
Waaneer de r.k, hun kracht ln het isole
ment zoeken en bevreesd schijnen voor
samenwerking ln gemengde kring. Is er
weinig vertrouwen in eigen kracht.
Onfeilbaarheid
De liberalen willen opvoeden tot i
digheid: hun opvatting ls niet bindend
voor anderen Tegenover de socialisten
verdedigen zij de waarde van privaat be
zit, omdat het ontbreken daarvan onvrij
heid betekent. ..Onze fouten zijn echter
niet erger dan die van- anderen", zo
stateerde prof. Oud.
Het bisschoppelijk mandement bevatte
volgens hem een geest van eigen onfeil
baarheid en niet een van samenwerking,
die deze tijd nodig heeft Hij achtte het
onjuist dat partijen buiten de zedelijke
en geestelijke gemeenschap worden ge
sloten. Prof Oud-, die node de Erasmiaan
se geest bij het mandement had gemist,
besloot met te zeggen, geen behoefte
hebben aan het nodeloos opwekken van
tegenstellingen: hij verwachtte n-iets goeds
van een strijd tussen rooms en onrooms
Bij het begin van zijn rede besprak
prof Oud de algemene politiek. Het hui
dige kabinet karakteriseerde hij als eer
.kabinet van beminnelijk optimisme"
Minister Zijlstra vooral schoof hij oud-
liberale opvattingen inzake het vooruit
gangsgeloof in de schoenen en hij ried
hem aan in de gereformeerde catechismus
te lezen, waaruit blijkt, dat de mens niet
alles kan. Prof. Oud vond. dat de rege
ring wel bestuurde, maar niet regeerde.
Zij coördineert de loonronde en de be
lastingverlaging onvoldoende. Hetzelfde
geldt met betrekking tot de ouderdoms
voorziening en de onderwijsmaatregelen
Met de huurverhoging kon prof. Oud
accoord gaan, maar een huuregalisatie-
fonds verwierp hij ten enenmale.
(Advertentie)
TRAAG
DE JUISTE
SOORT
op de oevers van de Ara min of
gevechtsstelling gebracht met de
bedoeling elke poging tot penetratie te
verhinderen. Op de rivier zijn verschei
dene versperringen van boomstammen
aangebracht en op het land hebben zij
levensgevaarlijke valkuilen met scherpe
itukken hout er in gegraven.
Het is niet de eerste keer. dat een der
gelijke beweging in Nieuw-Guinea de kop
opsteekt. Evenals in Kenya bestaat hier
nog veel bijgeloof. En juist zoals bij de
Mau Mau berust de organisatie op intimi
datie en terreur door enkele leiders.
Velen doen mee uit angst voor represa-il-
s. maar grijpen de eerste de beste kans
n zich te distanciëren aan.
In dit geval betreft het een kleine groep,
die uit nog niet onder bestuur gebracht
gebied naar het zuiden is afgezakt. De
andere leden van dezelfde stam willen
niets met de beweging te maken hebben
hebben zelfs aangeboden er elgenhan-
een einde aan te maken. Dit voorstel
is uiteraard door het bestuur van de hand
gewezen.
De controleur van het Binnenlands Be
stuur. Raphaël den Haan, is met eer
patrouille (versterkt met acht inheemse
polltle-agenten uit Biak) van Enarotall
vertrokken om de orde en de rust In het
gebied te herstellen en te trachten de be
volking daar tot andere gedachten te
brengen.
Ontwikkeling van Nw
Guinea
Hoe kan dit het beste
geschieden
Op de'tropische landbouwdag te Wa
geningen hebben verschillende deskun
digen een "antwoord gegeven op de vraag,
hoe Nieuw-Guinea op de beste wijze kan
worden ontwikkeld.
Oud-resident J. P. K. van Eechoud.
cretaris van het Nieuw-Guinea Instituut
te Rotterdam, waarschuwde, dat
eerst het gewoonterecht en de zeden
de Papoea terdege moet kennen, voordat
men de Papoea's landbouwvoorlichting
gaat geven. Prof. ir J. A. van Beukering
bepleitte doorbreking van de beslotenheid
der Papoease samenleving. Door gemeen
schapsontwikkeling. vakschol-in-g en vesti
gingsprojecten kan men in twee geslach
ten wel tot de gewenste ontwikkeling ko
men. zo meende de spreker.
Prof. dr ir C. Coolhaas achtte verho
ging van de welvaart voornamelijk
niet uitsluitend mogelijk door verbeterd
grondgebruik en mechanisatie. Eerste ver
eiste is echter een diepgaand gxondonder-
Ir Fokki-n-ga zag mogelijkheden van be
scheiden bosexploitatie en hout-industrie,
waarbij niet de herbebossing en bosver-
betering mag worden vergeten.
Prof. ir De Jong zag weinig mogelijk
heden voor de veeteelt. Prol ir Eysvogel
tenslotte, acht ontginning van Nieuw-
Guinea met ongeschoolde arbeidskrach
ten uitgesloten. Men moet de mogelijk
heid van landbouwbedrü"ven-op-mechani-
sche-basis onderzoeken. Nabij Merauke
zal een proefpolder worden aangelegd
voor machinale rijstbouw.
Wageningen niet optimistisch
over Nieuw-Guinea
Ir F J A. Dechering. vice-voorzitter
van het Nederlands Instituut van Land
bouwkundige Ingenieurs, heeft gister
avond te Wageningen de tropische land-
bouwdag officieel gesloten. Velen zijn
volgens hem van oordeel, dat sommige
inleiders wel een zeer pessimistische kijk
hebben op de mogelijkheden van Nieuw
Guinea. Hij meent echter, dat dit pessi
misme eerder realisme mag worden ge
noemd.
Ds v. Otterlo over naar
Gerei. Kerken
Met hem gaan 75 leden mee
van art. 31, Kralingen
Na gehouden samenspreking met de
classis, gistermiddag in het kerkeraads-
gebouw aan de Van Oosterzeestraat te
Delfshaven is ds W. J. van Otterlo. pre
dikant der Geref. Kerk art. 31 te Kra
lingen. wederom beroepbaar gesteld in
de Geref. Kerken. De vergadering werd
gepresideerd door ds R. van Reenen van
Capelle aan de IJssel.
Maandagavond had ds Van Otterlo
mede namens een 75-tal leden van de
Geref. kerk art. 31 te Kralingen aan de
kerkeraad van de Geref. kerk ter plaatse
het verzoek tot hereniging gedaan. Met
hem waren ouderling Haasbroek en
diaken Van Geer op deze kerkeraads-
vergadering aanwezig. Beide laatstge
noemden werden door de Geref. kerk
Kralingen als ambtsdragers aan
vaard.
Zolang ds Van Otterlo nog niet naar
elders beroepen is. zal hij hulpdiensten
verrichten in de Geref. kerk van Kralin-
Zondagmorgen hoopt hij om 9 en
10.45 uur voor te gaan in het kerkgebouw
de Avenue Concordia in de plaats van
ds G. N. Lammens.
Zendingsbenoemingen
Tot onderwijskrachten bij het zendings
werk op Nieuw-Guinea zijn door de Herv
Raad voor de Zending benoemd: mej. W
L. Beeling, Bodegraven; mej. M. M. Lau-
geman, Ommen; mej. J. M. Nellensteln.
Ommen en de heer W. de Nie, Den Haag
Bij de medische zending in Nieuw-
Guinea werden benoemd: zr A. Boersma
i zr A. C. S. Kater.
Tot zendingsarts in Indonesië: de heer
T. E. Meindersma.
ïoemd tot leraar staatsinr. aan het Chr.
m te Harderwijk mr A. Frank te Bllt-
i; tot onderwijzer aan de Chr Nat.
il te Nieuwkoop (Z.-H.) J. Horsting te
verpllletjea. 2« Week
avond één. 3e Week
ivond één. Daarna nleta meer.
want Cartar'a LeverplUetie»
werken. iond<
bet tempo
weer op eigen kracht
ran uw Ingewanden tijdelijk rertra-
dan tUdelUk Carter*» Leverpllletjea
om u weer op gang te helpen. Zo raakt u uw ver
stopping kwijt en vervalt u niet In de laxeer
middelen-gewoonte. Haal direct Carter's De-
varpilletjea. t UU per flacon. ST
52.
„Ik heb nagedacht over mijn werkelijke ge
voelens voor mijn moeder. Ik vermoed dat ik mij
zelf nobel achtte omdat ik haar spilzucht en ge
dachteloosheid accepteerde. Maar waarschijnlijk
verachtte ik haar een beetje en klopte mezelf op
de schouder omdat ik dacht dat ik beter was
dan zij. Ik moet nu vaststellen waar ik sta ten op
zichte van haar. Ik geloof niet dat het eerlijker
iou zijn overal te vertellen dat ik haar veracht
Nee. er moet een ander soort eerlijkheid zijn. Uit
liefde wendt men zo vaak dingen voor die niet
waar zijn. Ik doe alsof ik van moeder houd,
omdat ik vader geen pijn wil doen. Hier moet ik
over nadenken, lang en diep..." Zij legde haar
pen neer, bleef bewegingloos zitten, alsof de stilte
bezit van haar nam. Toen borg zij het dagboek
weg
Op de trap hoorde zij haar vaders voetstappen.
Hij opende de deur.
„Zit je in het donker" vroeg hij.
Zij knipte de lamp op haar bureau aan.
„Ik wist niet dat het al zo laat was," antwoord
de zij. ,,Ik geloof dat het ongeveer etenstijd is."
„Misschien wel," zei hij, maar hij ging op de
divan zitten en stak zijn pijp op.
,,Of zullen we wat gaan lezen" vroeg hij plot
seling.
„Goed," zei zij. Hij liet zijn blikken langs de
boeken dwalen en zijn keuze viel op Solitude van
Sackville-West. „Hou je hier van" vroeg hij en
zonder haar antwoord af te wachten begon hij
luidop te lezen. Hij las het gehele lange ge
dicht van het begin tot het einde.
„Die paar regels enkele bladzijden terug... lees
die nog eens..." „Zo klinkt het woord...." of iets
dergelijks
Zo klinkt het woord in zijn corrupte vor
men.
en lokt het vlees en laat het, licht besmet,
doch van de ziel het diepst blijft ongerept;
Zo knakt de halm en weerstaat de vrucht
de storm.
„Dat klinkt als een troost," zei zij zacht.
„Keziah?" Zijn stem kreeg een plotselinge
diepte, alsof hij een sterke behoefte voelde aan
gemeenschap.
„Wat is er" vroeg zij toonloos.
„Niets." Zijn stem klonk vaster, alsof hij wilde
laten merken dat hij zijn gedachten niet durfde
uit te spreken.
„Je wilde me iets vertellen," hield zij aan.
,,Ja, maar ik veranderde van gedachten. Ge
deeltelijk wilde ik zeggen dat ik hoopte dat deze
regels waar zouden zijn. Maar ik denk, dat ik
niet in jouw achting wilde dalen, door te zeggen
dat ik er niet zeker van ben."
Een hol gevoel kwam over haar en nam de
plaats in van de nieuwe warmte die er de hele
middag was geweest.
„Waarom ben je er niet zeker van" vroeg zij.
„Dat is het... Dat is juist wat ik je niet wilde
vertellen. Ik hoop in elk geval dat zij wel waar
zijn.... Komt je moeder daar niet aan? Ik had
haar beloofd dat we de perziken gesneden en de
tafel gedekt zouden hebben."
Zij lachte en stond op, greep haar krukken
volgde hem vlug. Boven aan de trap bleef zij
staan, omdat zij het gevoel kreeg dat zij het
zo niet bij kon laten.
„Heeft iets of iemand jouw vlees gelokt" vroeg
zij.
Hij plaatste zijn hand op de leuning, keerde
zich om en keek naar haar op. Zij merkte op
dat hij er vermoeid uitzag. Zij moest erg on
oplettend geweest zijn de laatste tijd, dat zij dit
niet eerder had opgemerkt.
„Als je het zo wilt noemen." zei hij. „Maar
ga niet- vissen, lieveling. Ik heb je toch gezegd
dat ik van gedachten veranderde, nietwaar?"
Hij ging naar beneden en zij volgde hem.
Hij wilde het mij vertellen omdat hij mij zag
zoals ik werkelijk ben, dacht zij. Misschien
het gevaarlijk te waar te zijn. Misschien wordt
er dan meer gezegd, dan gezegd moet worden.
Er is iets met hem gebeurd. Hij heeft iemand
lief gekregen... misschien Julia Ficke. Ieder
een schijnt verliefd op haar te worden.. Nee, hij
niet., vader niet. Vader niet.. Dat kan ik niet
verdragen voor hem.. Of is het voor mijzelf dat
ik het niet verdragen kan?
Haar moeder zei: „ls de koffie nog niet eens
klaar? Ik dacht dat jij en Keziah voor deze keer
wel eens voor een eenvoudig maal hadden ge
zorgd".
„We zijn er mee bezig... We zijn er mee bezig.
Maak je niet dik. Wij zijn er in een wip mee klaar.
Wip... wip... waar komt dat woord eigenlijk van
daan, vraag ik me af? Gek woord. Nooit tevoren
bij me opgekomen...
Keziah, wil jij de perziken snijden terwijl ik
koffie zet?"
Mevrouw Woodley sloeg hen gade, zonder haa:
hulp aan te bieden Zij onthaalde hen op een ver
slag van de Chrysantententoonstelling waar zij
deze middag was geweest.
Beioepingsweik
Ned. Herv. Kerk
•oepenc te Driel C. B. Boere te
Groede.
Amersfoort (wij-kgem,«
3) K. Roubos te Zwolle; voor Ede G. Boerll
te Gouda; voor Lexmond J. W. de BruyaP
te Harderwijk.
Aangenomen: de benoeming tot]
vic. te Buurse J. Franck. cand. te Bilt-
hoven.
Haarlem, cand. Jan van Goyenkade 31 te.
Leiden. E
Geref. Kerken Jl
weetal: te Leeuwarden (7e preit
pl.) C. H. Appelo te Nijkerk en A. Brou-
te Barneveld; id. te Nieuwe Pekela
A. Reen te IJlst en J. Vegh te Wons. i
roepen: te Eist C. v. d. Giessen,»!
cand. te Hillegersberg: te Hoek (Z.) F. L.
Schalkwijk, cand. te Heemstede. n<
amen: Geslaagd aan Theol. Hoge-ps
school te Kampen voor prop. E. Groenen-,e
berg te Ommen; voor cand. J. Rinzema'
te Groningen. p
Geref. Gemeenten 'r'
roeper.-; te Werkendam H. Lig-P£
tenberg te Rotterdam-W. je
Morgen installatie van
nieuwe landdiost
Morgen zal ir A. P. Minderhoud, de
euwe directeur-landdrost van
Noord-Oost-Polder, worden geïnstalleerd
tijdens een bijzondere vergadering
de poldercomimissie voor algemene be
langen te Emmeloord onder presidium
van de secretaris, tevens plaatsvervan
gend landdrost, dr A. Blaauboer. Daar-
Commando-overdracht bij
twee garderegimenten
Morgenmiddag zal In de Fred. Hen
drik-kazerne te Vught het commando
over hvee garderegimenten worden over
gedragen. Luitenant-kolonel J. P. F. v. d.
Horst zal het commando over het garde
regiment grenadiers overdragen
luit.-kolonel J .J. C. baron Taets van
Arneron-gen, waarna luitenant-kolonel
M. T. Kockelkoren het commando over
het garderegiment fuseliers Prinses
Irene zal overgeven aan luitenant- kolo
nel B. F. M. Wijtentourg.
Raad van State heeft nu
vier kamers
Bij beschikking van de vice-president
van de Raad van State is de afdeling
voor de geschillen van bestuur van dal
college gesplitst in vier kamers. Tot he
den waren er drie kamers. De splitsing
houdt verband met het grote aantal te
behandelen dienstplichtzaken.
epba
stelling:
r doet economie:
m; Cana ccc
endam; T Tieleman. Bussum; P H var
Gorkum. Amsterdam; Cand medicijnen (lepe
ged): G F Nelck. A'dam; mej K M Pruis-.e
:n Haarlemmermeer; mevr O S Westen-J
srg-Djojokoesomo. Amsterdam.
AMSTERDAM (G.U.). 5 Oct. Geslaagd"
Dor cand geneeskunde (2e ged.); mej H Aoc
M Balendong. geb. te Roermond; mej S van*
Dantzig. R'dam; L A Dougle, WiUemstadee
(Cur.); J J Fedder. Velsen; P J Geelen,le
Heer; S Goldstein. Brooklyn. N.Y.. USA;..
E Happe. Heemstede- P Hof. Steenwijker».
wold; C C Klicks. Bandoeng Indonesia*'61
Lo Goan Iem. Medan (Indonesia); mej M jat
i; H Moll, Alkmaar; Oei Oenr
Liang. Djakarta (Indonesia); H J J Ph Pie-,i<
ters. Zierikzee; W van Schuylenburgh. Ma-
lang (Indonesia); I van der Sluis. Maas-*1
H yerbeek. Hilversum; A H'«l
Jong, Leiden; K J Fortanier. Scheveningen;
Den Haag; A Kannegie3
Muller. Bennekom; J
Ohler, Den Haag; A J Pieters. Wageningen,4
E S Pieters Kwiers. Hoensbroek; J Vermeer"
Wageningen; L G Vogels, Voerendaal; R
Vries, Steggerda; R Wet
dema, Andelst; M
s Heere
ly; D Zijlstra,
tuinbouw; M KampsJel
ink. Andf
ïen Ned" bosbouw; A J v (J,
ïen Ned. landbouw: G Aarp
Aardema. Ureterp; M C?e
k; H'Dalllnga. God4a;
an Gent_
V H
Dedemsvaar:)
Jonge. Grs
Denig. Hilversum; M M M
N H A Gre>
'ageningen: H
m d Hoek. Pern..,
J H Kloosteihuls, Winschoten; B Krot
Utrecht; A J Lcnselink, Vordcn; M P Meln.
;rtsma. Loppersum; mej M de Roon, Hei-
ïnoord; J H van Roon. Wageningen; J Sy-
:nga, Zeist; W Westhoff, Utrecht; A Wil-
msen, Wilp (Gld); K Winter. Leusden; H
H Zegger, Wierden.
Cand. tropische landbouw; mej N Con-
andse, Huis ter Helde; J P van Lidth di
;ude, Hilversum; S G Manger Cats, Eefde
C V J Small. Oisterwijk.
Cand. tuinbouw: C Hoogzand, Sommels
dijk.
Cand. Ned. landboi
:lt;' J G van Kooij, Wageningen; P I
Lageweg. Zwartewaal; J Mesdag, Hatten
- Wljnjeterp;
C E Willir"
P Zwaginga, De
-De Ned. Studentenver. v. Werelii
vember op Woudschoten te Zeist eé
congres gewijd aan „Het vergelen Dei
van Europa" de hulpverlening aan c
minder ontwikkelde gebieden in Zuid-
Europa.
(Auuertentti
de Ttu&ó 7£Ct-Jam
DONDERDAG 7 OCTOBER
rsum I. 402 m. KRO: 7.00 Nieuws 7.10
7.45 Morgengebed 8.00 Nieui
Tenor 1
NCRV: 2.00 Gram. 2.23 Mezzo-sopraan en
piano 2.45 Voor de vrouw 3.15 Gram. 3.30
Planokwartet 4.00 Bijbellezing 4.30 Gemengd
koor en sol. 4.50 Gram, 5.00 Voor de jeugd
5.30 Kamermuziek 6.13 Amusementsmuziek
6.30 Fries programma 6.45 Leger des Hells-
kwartler 7.00 Nieuws 7.10 Gram. 7.20 Sociaal
gesprek 7.35 Gram. 8.00 Radiokrant 8 20 Gev.
programma 10.10 Periodieken-parade
ling AVRO: 8.00 Nieu'
.00 De antwoordman 11.15
Grai.i 11 35 .Bij ons in het dorp", hoorspel
12 00 Gram. 12.25 Ir. 't spionnetje 12.30 Land-
1.15 Mededelingen of i
ringsuitzending;
Sport,
00 Voor de kl<
7.05 Gesproken brief uit Londen 7,10 Repor
tage 7.15 Jazzmuziek 7.45 ..Veertig jaar en
dan te oud?" caus. 8 00 Nieuws 8.05 Radio
Philh. Crl-.est en solist 9.00 Cabaret 9.40
Gram 9 50 „Orfeo". opera 10 45 Buitenlands
overzicht 11.00 Nieuws 11.15 Sportactualltel-
ten 11.3012.00 Gramofoonmuzlek.
Televisieprogramma. NTS (gezamenlijk
programma): 10.42—11 45 Internationaal Con
cours Hippique (relais van de B.B.C.).
Engelar BBC Home Service. 330 m. 12.00
i 1.00 Orgelspel 1.25 Vooi
2.10 Mededelingen
.30 Hot
7.00 Nieuws 7.15 Cai
Orgelspel 7 50 Cause
7 25 Sport 7.30
8 00 Gram. 8.15 Plano
kwartet 9.15 Amerikaanse nieuwsbrief 9.30
Twintig vragen 10.00 Nieuws 10.15 Dlscu-sle
10 45 Orkestconcert 11.15 Reportage 11.45
Gram. 12,00—0.08 Nieuws.
Engeland. BBC. Light Programme. 1500 en
247 m. 12 00 Mrs Dale s dagboek 12.15 Voor
dracht 12.30 Variété-orkest 1.00 Dansmuziek
muziek 5.15 Mrs Dale s dagboek 5.30 Causerie
5 45 Militair orkest 6 30 Orkestconcert 7.15
Voor de jeugd 7.45 Hoorspel 8.00 Nieuws en
Journaal 8.25 Sport 8.30 Verzoekprogramma
9.00 Hoorspel met muziek 9.45 Vloolrecttal
10.00 Hoorspel 10.30 ..How do you do?" 11.00
Nieuws 11.15 Causerie 11.50 Oude dans
muziek 0 05 Voordracht 0.20 Oude dans-
NWDR. 309 m. 12.00 Orkestconcert 1.00
Nieuws 1.10 Operctteconcert 2.15 Weense
muziek 4.00 Filmmuziek 4.25 Pianotrio 5.00
Nieuws 5.45 Gram. 7.00 Nieuws 7.15 Gram.
8 00 HoorsDel 9 15 Planovoordracht 9 45
Nieuws 10.25 Dansmuziek 11.15 Moderne mu
ziek 12 00 Nieuws 0.25 Lichte muziek.
Frankrijk. Nat. Progr. 347 m. 12 30
concert 1.00 Nieuws 1.20 Orkestcón*—
Nieuws 2.25 Hoorspel 5.00 Recital 5.15 Orgi
concert 6.30 Amerikaanse uitzending 7ilsc
Balletmuziek 7.58 Gram. 9.00 Nationaal ork4„
11.00 Gram. 11.45—12.00 Nieuws. r
Brussel. 324 m. 11.45 Gram. (12.50 Koe
sen) 1 00 Nieuws 1.15 Orgels el 1.30 Grai
1.45 Orgelspel 2.00 Engelse les 2.15 Grai
2.30 Franse les 2.45 Gram. 3.00 Orkestconcé*°
3.45 Gram. 4.00 Koersen 4.02 Gram 5)ep
Nieuws 5.10 Gram. 5.15 Voor de klndeit.
6.30 Voor de soldaten 7.00 Nieuws 7 40 GraT'
7.50 Politieke causerie 8.00 Zang en plat-
8.25 Gram. 8.45 Orkestconcert 9.30 Verzoel
Gram. 7.30 Nieuws 8.00 Hoorspel 10.00 Nieuw,,
10.15 Zang 10.55 Nieuws. Tes
BBC. European Service. Uitzending vq
Nederland: 10 00—10.30 Nieuws; Engelse lit—
Kruiswoordraadsel t
HORIZONTAAL: 1 Advocaat, 3
pakking, 5 dwaas, 6 onfris, 8 rnodef
losbol, 11 drank, 14 waardeloos iets,!
plaaggeest, 17 bedorven, 18 gebakje,!
geheel de uwe. C
VERTICAAL: 1 droge stof van t*
2 deel van een schip, 3 insect, 1 iemfc
die alles goed vindt, 5 gerecht, 7 vo*
8 maanstand, 10 gulden, 12 ingezet s*
13 onbewoonbaar huis, 14 plezier, f
paard. f
OPLOSSING VORIGE PUZZLE
HORIZONTAAL: 1 azuur, 5 trié)
7 ore, 8 A.C., 9 uk, 11 etalon,13 sop,li
era, 16 tremel, 19 D.G., 20 N.T., 21
23 kennel, 24 taart. n
VERTICAAL: 1 Acre, 2 zoet, 3
record, 5 trust, 6 Io, 8 aie, 10 kórnetP
nagel. 14 pet, 17 ever, 18 lint, 22 NP
23 ka. P
