LAethergolven J
Over de geestelijke
volksgezondheid
KERK en SCHOOL
Mandement: Steen in de vijver
de Nederlandse politiek
Maar tevens een waardevol middel
in de strijd tegen de doorbraak
van
oor hom ffopn bazuinen j
Puzzle 1
2
ZATERDAG 25 SEPTEMBER 1954
ii
T~\E BEWEGING voor geestelijke volksgezondheid vindt, gelijk gezegd
haar bakermat in Amerika. Lang heeft het echter geduurd, alvorens de
roepstem naar geestelijke volksgezondheid in ons land gehoor vond.
Eerst in het voorjaar van 1923 werden de eerste voorbereidingen ge
troffen tot het scheppen van een organisatie, die tot taak zou hebben de
problemen van psychisch-hygiënische aard in studie te nemen. Het duurde
evenwel tot 31 Mei 1924, alvorens de oprichting van de Nederlandse Ver
eniging ter bevordering der geestelijke volksgezondheid een feit was ge
worden.
Toen aldus ook in ons land aangetoond was, dat het beoefenen van
psychische hygiëne nuttig en nodig was, hebben verscheidene groepen van
ons volk deze gedachten overgenomen en in practijk gebracht.
Zo ontstonden achtereenvolgens de R.K. Charitatieve Vereniging voor
geestelijke volksgezondheid, opgericht 10 Juni 1930, de Ned. Hervormde
Vereniging voor geestelijke volksgezondheid, opgericht 11 Mei 1933, en de
Vereniging tot bevordering van de geestelijke volksgezondheid op Gerefor
meerde grondslag, opgericht 22 Juni 1934.
Al deze verenigingen werden, op initiatief van de toenmalige directeur-
generaal voor de volksgezondheid, met nog enkele andere verenigingen op
25 April 1934 in één verband verenigd; de Nationale Federatie voor gees
telijke volksgezondheid.
TVE VRAAG MAG gesteld, waarom naast de Nederlandse Vereniging voor
geestelijke volksgezondheid nog andere, religieuze, verenigingen voor
psychische hygiëne zijn opgericht. Deze vraag is niet beantwoord met de
simpele opmerking, dat het uitzonderlijk karakter van ons volk, de zucht
naar afscheiding, splitsing, de neiging tot het vormen van afzonderlijke,
vaak nauw verwante partijen en partijtjes wel niet anders te verwachten
zou geven.
Het is allerminst uit neiging tot afscheiding of uit concurrentiezucht of
uit gebrek aan waardering voor het vele en moeilijke en nuttige werk dat
de Ned. Vereniging voor geestelijke volksgezondheid heeft verricht en nog
verricht, dat de bovengenoemde religieuze verenigingen zijn opgericht.
Integendeel, het waren grondige redenen juister en beter gezegd, prin
cipiële overwegingen, welke er toe geleid hebben eigen wegen te gaan be
wandelen, al was men natuurlijk bereid om met anderen op verschillend
gebied samen te werken.
Voor de beweging voor geestelijke volksgezondheid toch en hier
mede keren wij terug tot ons uitgangspunt is de waarde van het gods
dienstig element van zeer grote betekenis. Alle hygiëne, maar inzonderheid
de psychische hygiëne, grijpt terug op het ethische leven, op zedelijk-gees-
telijke bereidheid om te gehoorzamen aan de eisen door de hygiënisten ge
steld, grijpt terug op zelfbeheersing en onthouding, op zelftucht en bereid
heid tot het offer. En het ethisch, zedelijk leven staat op zijn beurt in nauw
contact met de godsdienst.
TJET RELIGIEUZE LEVEN van de mens werkt daarom in hoge mate
AA voorkómend, wanneer het er om gaat de verstoringen van de geeste
lijke volksgezondheid tegen te gaan. De godsdienst kan voorkomen, dat de
mens op de vlucht gaat voor zichzelf, voor zijn gezin, voor zijn arbeid, om
dat juist de godsdienst de mens stelt voor allerlei verantwoordelijkheid,
voor die ten opzichte van zichzelf, van zijn kinderen, van zijn naaste.
De godsdienst werkt echter niet alleen voorkómend, praeventief, maar
óók genezend, curatief, omdat zij aantoont het onlosmakelijk verband tus
sen zonde en ziekte, omdat zij bloot legt de diepste oorzaak van alle stoor
nissen en afwijkingen op psychisch-hygiënisch gebied en de weg aanwijst
om uit dat moeras der zonde te geraken. Dit feit is van fundamentele be
tekenis, want in wezen hangt elke'beweging, elke stoornis of afwijking der
geestelijke volksgezondheid samen met de omstandigheid dat de zonde een
breuk in het leven deed komen. Daarom alleen hij, die de zonde niet voor
bijziet, maar als grond erkent van alle disharmonieën op psychisch-hy
giënisch gebied, zal, door haar in het geloof te bestrijden, jn waarheid gees
telijke volksgezondheid kunnen beoefenen.
TJOE HEBBEN NU de verschillende verenigingen voor geestelijke volks-
AA gezondheid de taak, welke zij zich stellen, tot nog toe ten uitvoer ge
bracht? En dan moet het antwoord luiden: op velerlei manieren en onder
scheidene wijzen.
Zo zijn op vergaderingen, landdagen en congressen, voor de radio en
in brochures, de meest uiteenlopende onderwerpen behandeld, teveel om op
te noemen. Practisch stimuleert de beweging voor geestelijke volksgezond
heid de oprichting van consultatiebureaux voor zenuw- en zielszieken, toe
vallijders, psychopathen en moeilijk opvoedbare kinderen; zij bevordert
nazorgarbeid van psychiatrische inrichtingen en steunt paelologische insti
tuten en verschillende kruisverenigingen.
Dit alles doet wel zeer duidelijk zien, hoe groot en uitgestrekt het ter
rein der geestelijke volksgezondheid is. En dit kon ook niet anders, want
de geestelijke volksgezondheid moet zich bemoeien met zowel individu ais
gemeenschap, zowel met de afzonderlijke persoon als met allerlei verhou
dingen der mensen tot elkaar in huwelijk, huisgezin, school, kerk, maat
schappij en staat.
Tussen deze twee: de individuele mens en de samenleving in gemeen
schappen, is nu eenmaal een nauw contact, dat op elk van beide zijn terug
slag heeft en voert tot onderlinge horigheid of juist tot onderlinge oppositie.
Daarom vindt de geestelijke volksgezondheid haar werkterrein bij de
patiënt, die uit het krankzinnigengesticht in de maatschappij terugkeert, en
bij de geestesgestoorde, die het consultatiebureau bezoekt, bij de ontslagen
gevangene en bij de morphinist, bij de prostituée en bij de ongehuwde
moeder, bij het misdeelde kind en in het ongelukkige huisgezin.
LIGT ER met betrekking tot de geestelijke volksgezondheid nog een
-1 onafzienbaar arbeidsveld braak voor bemoeienis. Vele hulpknechten
zullen moeten worden gerequireerd en meer dan één vereniging op dit
terrein zal met de andere(n) moeten samenwerken.
Op deze wijze alleen zal het mogelijk zyn het ideaal te benaderen, dat
men zich voor ogen stelt, n.l. de mensheid geestelijk gezond te houden en
(of) geestelijk gezond te maken.
DR. A. C. DROGENDIJK.
Zet Uw zorgen aan de
WRIGLEY IvpK*
kikkert U helemaal op. 1 W
Heerlijk verfrliiend. zuivert
en k..l d
-L°°' tonden.
Florence Nightingale
wordt herdacht
Dinsdag 28 September zal minister
Suurhoff, de Florence Nightmgale-herden-
klng des avonds om vijf over acht inlei
den met een radio-toespraak in een ge-
rumontOk Programma voo- Hi'vero,m i
Op dezelfde avond brengt de VARA in
haar televisie-programma ae fiim De
witte engel, welke he* leven van de baao-
breekster der verpleging van gewondar
en zieken in beeld brengt.
In de week waarin IS October valt, de
voor ons land officiële herdenkingsda'.um,
worden in verscheidene plaatsen bijeen
komsten belegd, waartoe voornamelijk
de rijpere jeugd wordt uitgenodigd. Te
vens is aan daartoe In aanmerking ko
mende scholen gevraagd een lesuur aan
Florence Nightingale te wijden. Onder
auspiciën van het nationale comité is een
herdenkingsuitgave ..zuster" tot stand re-
De regering heef! opnieuw zee vluch-
telingens'udenten toegestaan in ons land
hun studie te komen voortzetten Het
universitair asylfonds heeft tot nu toe
60 vluchtelingen geholpen
Z.W.O.-stipendium voor
Haagse leraar
De Ned Organisatie voor Zuiver We
tenschappelijk Onderzoek heeft aan dr H.
Baudet. leraar in de geschiedenis aan het
Ned. Lyceum in Den Haag een stipen
dium verleend om in Frankrijk verder te
werken aan een belangrijke historische
studie. Dr Baudet bestudeert de Franse
19e eeuw en heeft zich op het platteland
hiertoe nadere psychologische kennis op
gedaan.
Plm. 25.000 vei duist erd'
anderhalf jaar geëist
Voor de Utrechtse rechtbank heeft
gisteren terechtgestaan de 46-jarige
vertegenwoordiger P B. uit Abcoude, die
werd verdacht van verduistering in
dienstbetrekking van f 20 000 k t 30.000
ten nadele van de Coöp Aankoopvereni
ging annex malerij .Abcoude". De eis
luidde 1^ jaar gevangenisstraf.
Minister Mansholt heeft blijkens zijn
begroting gelden aangevraagd voor de
stichting van twee bijzondere landbouw-
winterscholen.
'n Nieuw Record:
Due George Record (Extra Mild) 18 c
Maatschappelijk Werk
Achttien millioen meer
De begroting Maatschappelijk Werk
voor 1955 vraagt een bedrag van 89.2
millioen aan of 18 4 millioen meer dan
voor 1954. Dé minister wil zijn beleid
richten op drie punten: doelmatige or
ganisatie en waar nodig bundeling van
het werk, vervolgens versterking van het
werk, gericht op het gezin en wat zich
daaromheen groepeert, en uitbouw van
het werk voor bijzondere groepen. Een
onderzoek is ingesteld in de ontwikke
lingsgebieden Noordoost Overijssel.
Zuidoost-Drenthe, Zuidwest-Noord-Bra
bant en Noord-Limburg. Dit jaar wordt
met Oost-Groningen begonnen.
Een eeuw onderwijs in de
gymnastiek te A'dam
Op 11 October 1854 nam de Amsterdam
se raad een voorstel aan van de arts-
dichter dr J. P. Heye om op de openbare
lagere scholen het leervak gymnastiek in
te voeren. Dit eeuwfeest wordt op 7 Oc
tober in de Apollohal gevierd met een
grote school-gymnastiek-demonstratie.
Drie duizend personen uit stad en land
zijn er voor uitgenodigd; allen leiding
gevende figuren op het. terrein der
lichamelijke opvoeding.
Drie October Zondag van
gebed voor Israël
De eerste Zondag van October is in d
Ned. Herv. Kerk ieder jaar de gebeds
zondag voor Israël. Ditmaal valt hij op
3 October. Waar de prediking in vele ge
meenten gevat is in het kader van De
Grote Trek. is het de bedoeling, dat deze
gebedszondag een nieuwe liefde voor de
Bijbel doet ontstaan als het boek. dat wij
uit handen van het volk Israël ontvingen.
De Herv. Raad voor de verhouding van
Kerk en Israël roept op die dag op tot het
gebed tot Israëls God voor het behoud
van Zijn Verbondsvolk. Tevens wordt dan
in de Herv kerken een collecte gehoud>
voor het werk van de Raad. waarvan h
budget door de financiële deelname
het ziekenhuis te Tiberias aanmerkelijk
gestegen.
Het convent van voorgangers van c
Ned. Protestantenbond houdt Vrijdag 29
October een conferentie in Utredht, waar
prof. dr. K. Hidding uit Leiden zal spre-
BRUINS SLOT
(Van één onzer verslaggevers)
Het veelbesproken mandement der bis-
•hoppen is nog eens onder de loupe ge-
3men tijdens een vergadering van de
Anti-revolutionaire Kieskringcentrale te
Den Haag. gisteren ln een der zalen van
de Dierentuin gehouden.
Dr J. A. H. J. S. Bruins Slot was de
erste, die het woord nam om te spreken
ver wat hij noemde de steen in de vij-
er van de Nederlandse politiek. Hij zag
daarin drie trekken, de zakelijke strek
king, het kerkelijk hiërarchieke moment
a de wereld, waarin het terechtgekomen
De R.K. stelling tegen de doorbraak
kunnen de Anti-Revolutionairen alleen
toejuichen, zo zeide hij. Zij betekent
ons een zekere parallelliteit. Welis-
zijn de argumenten van de bisschop
pen niet altijd even sterk. Het ls wel goed,
dat zij de zaak vanuit het standpunt van
de pastorale zielszorg bekijken, maar
daarbij ls het niet te verhelen dat men
nergens ln het mandement kan lezen,
om het socialisme voor de Roomsen
af te wijzen ls.
Het meest bevreesd ls dr Bruins Slot
3or de doorbraak. Als deze zou door
zetten, zullen we binnen een jaar of vijf-
zeer midden ln de regententijd van
vóór Groen van Prinsterer terecht komen,
zeide hij. Wanneer derhalve uit het
mandement een overschrijding van de be
voegdheid van de kerkelijke gezagsdragers
blijkt, moét men dit helemaal zien ln
het totalitaire Roomse systeem, al is dit
laatste voor ons niet te aanvaarden. De
werkwijze van de R.K kerk beschouwen
de, kan men echter gerust van democra
tie spreken, aangezien de Rooms Katho
liek zich ln vrijheid heeft gebonden aan
zijn kerk.
De R.K. kerk gaat ln het mandement
staan achter de politiek van haar eigen
partij. Wat dr Bruins Slot te betreuren
vindt, is. dat niet alle ambtsdragers van
kerken, waartoe A.R. leden behoren,
achter de partij staan. In de strijd tegen
de doorbraak wordt vaak de steun van de
kerkelijke ambtsdragers gemist. Uit de
boodschap van de kerk moet resulteren,
dat je A.R. wordt. In dit opzicht kunnen
e een les trekken uit het mandement.
We leven in een tijd van doorbraak.
Daarom moet de strijd gericht zijn tegei
het opdringen van het socialisme. We
moeten het niet zover laten komen dat
er ln de toekomst alleen maar onder
scheid zal zijn tussen progressief en
conservetief. Het gaat om de erfenis van
Kuyper en Groen. Daarom begroet dr
Bruins Slot het mandement van harte.
Ook van Chr. nationale zijde moet een
antwoord komen op de doorbraak. Het
mandement is derhalve een waardevol
hulpmiddel in de grote strijd, die komen
Echter „non tali auxilio". niet met een
zodanige hulp. zeide de tweede spreker,
prof. dr R. Schippers, hoogleraar aan de
K.L.M. 35 jaar
Plesman-plaquettes
over ganse aarde
Op Donderdag 7 October a s. is het 35
Jaar geleden dat de KLM werd opgericht.
35 jaren vormeh geen jubileum en voor
een viering is bovendien, aldus de KLM,
geen aanleiding, nu kort geleden twee
toestellen verongelukten en het bovendien
nog geen jaar is geleden dat dr A. Ples-
man overleed.
Wel zal op genoemde datum in 86 KLM-
kantoren om 11 uur plaatselijke tijd een
plaqqette worden onthuld met de beelte
nis van dr Plesnian.
In Den Haag, ,gal deze onthulling ge
schieden in het 'passagekantoor aan de
Hofweg. De president-directeur der KLM,
de heer I. A. Aler, zal daarbij een toe
spraak houden.
In de 35 jaren van haar bestaan heeft
onze nationale luchtvaartmaatschappij
5.300.000 passagiers, 220.500.000 kg vracht,
post en bagage vervoerd. De toestellen
legden in die jaren tezamen in totaal 400
millioen kilometer af in 1.425.800 vlieg
uren. Thans stijgt er op, of landt er, elke
4H minuut van de 24 uur ergens ter
wereld een KLM-machine. Het luchtnet
is 236.000 km lang, het verbindt 104 ste
den in 68 landen, er zijn rond 14.500 per
sonen bij de KLM in dienst in Neder
land en in het buitenland. De maatschap
pij heeft 86 kantoren in de wereld, en
bezit bijna 90 vliegtuigen.
V.U. Inderdaad zün er goede dingen in
het mandement te vinden. Het pastoraat
van de roomse kerk ls echter fout. Volg
zaamheid, waarmee de gelovigen de bis-
scnoppen moeten volgen, ls niet overeen
komstig de Chr. vrijheid van geweten.
In de hele volgzaamheidsidee wordt het
vrijheidselement leeggezogen. De R.K.
kerk staat tussen God en de mens ln. De
ambtsdragers zijn er niet voor. om lei
ding te geven in zaken van practisch oe-
leid zoals daar. Ouderlingen dienen
slechts raad en troost te bieden, aldus het
bevestlglngsformulier.
In dit gezelschap moeten we geen bul-
ging maken tegenover deze leer. Zo doet
de A.R. partij dat niet. Men kan van
reformatorische, kerk niet vragen, dat zij
de politieke richtlijnen geeft; wel dat
zij laat uitkomen, dat het hele leven
der Gods leiding staat. In de R.K. kerk
neemt de vereenzelviging van Christus ei
de kerk zienderogen toe. Als derhalvi
Chr. politiek"Katholieke politiek dan is
prof. Schippers daar vlammend tegen.
Dan mogen we wel praten over de strijd
tegen de doorbraak, maar er ondertussen
niet intrappen. De Roomse kerk is het
immers uitsluitend om opmars te doen,
een opmars ln drie étappe's, te weten:
emancipatie, propageren van de natuur
lijke ordening, gelijk ze ln de kerkleer
worden uitgelegd, en tenslotte sacral 1-
sering van het leven.
De katholieke organisatie heeft een
geestelijke als adviseur, de Christelijke
daarentegen is vrij. Daarom zij het man
dement afgewezen, omdat het een poging
ts, de aandrift, die tot Christelijk leven
gedreven heeft, flauw en zoutloos te ma
ken. Daarom hebben wij liever met nie
mand te. doén, behalve mét de God van
het .Woord, overeenkomstig de Refor-
(Advertentie)
ONDERWIJZERSEXAMEN
De kortste en voordeligste opleiding:
RESA-HILVERSUM
(Bekende Schriftelijke Cursus)
Japanse leger verdedigt
voortaan Hokkaido
Amerika heeft thans de verdediging
in het Japanse eiland Hokkaido aan net
Japanse leger overgedragen. De Ameri-
se troepen worden van Hokkaido te
ruggetrokken op Honsjoe.
sSd
Mi
Mi
Zó boeiend is nu PANORAMA
Dies S.S.R., Dellt,
7 en 8 Oct.
De afdeling Delft der S.S.R. zal op 7
en 8 October haar 43ste dies natalis vie
ren. In de middag van 7 October zal prof.
mr P. J. Verdam in de aula van de T.H.
een rede houden over: Hogeschool en
Student. De dies natalis wordt in de
vroege morgen van 9 October besloten
met een vuurwerk.
In Assen komt Ulo (art. 31)
Op de aanvraag van de stichting voor
onderwijs naar de leer van de Geref.
Kerken (art. 31). om in Assen een Ulo
school met vier lokalen te mogen slach
ten, werd door de gemeenteraad gunstig
beschikt. Een deel van de P.vd.A stem
de tegen, de A.R. en C.H, raad?leden
stemden voor, hoewel zij de aanvraag als
zodanug zeiden te belrcuren.
Kleuleroiïderwijzeressen op
gouden feest
De Ver. van Chr. Kleuteronderwijze
ressen (1800 leden) vierde gisteren en van
daag haar gouden feest in Utrecht. Mej.
A. van der Mark uit Weesp werd tot
erelid benoemd. Een drukbezochte recep
tie werd gehouden. Gisteravond leidde
ds A. K. Straatsma uit Den Haag een
wijdingsdienst in de Pieterskerk. Van
daag sprak prof dr J. H. Bavinck een
rede uit.
ONDERWIJSBENOEMINGEN
Benoemd tot hoofd der Chr school te
Oud-Albla
Schra
Mir
I-school
ïertsga; Kei.
Wolv«
iel E
Steenwüker-
Beroeping swerJc
Ned. Herv. Kerk
0 epen: te St. Maartensdijk
1 Wijngaarden, te Haren (2e r
laai)
d. Velde
Meppel J. Kui-
Zaal I
H. Harkema te Zeist.
Aangenomen: naar Nieuw-Scheen-1
da P. Meijboom cand. te Rotterdam.
Bedankt: voor Putten J.
te De Bilt.
Benoemd: tot vic.
pers vic. te Lemele. I
Bedankt: voor benoeming tot hulp
prediker te Noord-Gouwe S Riemens em.
predikant te Willemsoord (Ov.).
Geref. Kerken
Benoemd: tot hulpprediker te Water
graafsmeer B. A. Knoppers em. pred. te
A'dam. die deze benoeming aannam.
Doopsgezinde Broederschap
Beroepen: te Workum M. J. van Ha
mel te Rotterdam, te Balk en Woudsend
A. J. v. d. Linden te Holwerd.
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii!iniii!iiiiiiniiiiiiiiiiiii!i:i!iiiii!iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiii™
PROMOTIES
ROTTERDAM, 24 Sept. Gepromoveerd!
tot doctor ln de economie op proefschrift:]
Enige Aspekte van die Invloed van eko-
nomiese Navorsing op makro-ekonomiese
Beleid in Nederland cn die Verenigde
Koninkrijk gedurende 1045—1952. M van!
Mijnsherenland (met lof).
Academische Examens
DELFT 24 September Geslaagd voor
:and werktuigkundig ingenieur P Greij-
ianus. Marum. D A de Jong. Eindhoven,)
R J B D Tulleken. s-Gravenhage. Cand
i-liegtuigbouwkundig ingenieur: 1 c J van
Biileveld. Rotterdam^^ro^v-crktmglomd^
ïx6gneodetisch ingMiieur M H C Lodewijks.
MELODIE EN WOORD DER V
ZONDAG 2
SEPTEMBER .1954
.n. VARA 8.00 Niei
weerber. postduivenber. en gram. 8.20 Gi
8.43 ..Langs ongebaande wegen"
Sportmeded.
10.0
9.05 Gram
9.46 r „Geestelijk lev<
Gram. 10.30 Met
2 00 Boekbespr. 2.20 D:
mondorgelspel 3."
Radio Philh ork.
VARA: 5.00 Instr.
Sportjoi
v d. mill.
3.Ó0 Harri-
Toneelbeschouwing 3.30
.30 Sportre'
5.30
5.50
1.30 Kor
6.15 Nieuws en sportiritsl.
Ned Herv kerkd. IKOR. 7.00 V
kind 7 35 Voordr AVRO: 8,00 Nieuws 8 Of
Lichte 'muz. 8.35 Cabaret 9.10 Heivriètte Da
vids neemt afscheid 9.50 Gram. 10.00 Ac
10 15 Mandoline ork. 10.35 Viool en plant
11.00 Nieuws lil;16 Dansmi
Hilversum II 298 m. KRO 8.00 Niei
Gram. 8 2S Hoofmis NCRV: 9.30 Nle
waterst. 9.45 Orgelconc. IKOR 10.01
Verkeersregels", caus. 10.30 Nederl.
Kerkdienst NCRV; 12.00 Vocaal ens
12.45 Gram. 12.20 Apologie 12.40 Ins
12.55 Zonnewijzer
4.45—12.00
KRO:
>ekbes
lugd 2.25 Omr' ork.
pens NCRV: 5.00 Geref. Kerkdi
3.16 „Onze
Gram. 4J10
,45 Sport 4.30 Ves-
6 30 Ge-
Kertoher-
O: 7.45 Nieuws 8.00 Gi
9.00 Act. 9.45 De gewone
3 „En deze weg
us", caus. Hierna: Avondgebed en lit
1.00 Nieuws 11,15 Maastrichts Sted. e
n solist 11.50—42.00 Gram.
Engeland BBC Home service 330 m. 12.10
Crif. 12.56 Weerber. 1,00 Nieuws 1.10 ..Rural
1 40 Gram. 2.20 Voordr 2.45 Symph.
3.34 Caus 3 54 Symph ork. 4.45 Boek-
-. 5 00 V. d. kind 5 55 Weerber. 6.00
ws 6.45 Vergadering Verenigde Naties
ep 8.30 Hoo
915 Caus 9.30 Klankb. 10.
Epiloog 14.00—14.08 Nieuws
Light progt
Verz. progr. 1.13 Gevar.
1500 en 247 l
BBBBBWIWWWB-46 Gram,
2.30 Gevar. "muz.' 2,50 Ci
gram. 3.30 Gevar progr. 4.30 Hoorsp. m<
"-var. muz. 6.00 Hoorsp. 6.1
7 00 Nieuws 7.30 Amus. mu.
9.00 Gevar. progr. 10.00 Nu
10,15 Pianospel 10.30 Geestelijke liedere
145 Mannenkoor en piano 11.15 Gram 14.!
■42.00 Nieuws
NWDR 309 m. 12.00 Lichte muz. 1.00 Nu
3.00 Verz. progr. 4.00 Gevar. muz. 6.20 Orl
izlek.
Frankrijk Nat. progr. 347 m. 44.00 Gra
0 Nieuws 1 20 Hoorsp. 3.30 Gevar. nu
5 en 5 43 Gram. 6.00 Ork. conc. 7.30 Gra
8,02 Lichte muz. 8.32 Hoorsp. 10,46 Kamt
14.35 Gram. 14.45—12.00 Nieuws,
issel 324 m. 11.40 Gram. 12.16 Am'
2 00 Operamuz. 3 00 Sport 4.46 Gram. 5
1.00 Nieuws én weerber. 1.16 V. d. so
vs 8 05 Gram. 6.30 Godsd caus 7
vs 7.30 Gram. 8 00 Ork. conc. 8.50 Gra
Ork. conc. 10.00 Nieuws 10.15 Gra
issel 484 m. 12.00 Gram. 1.00 Nieuws 1
Verz. progr. 2.00 Gram. 5.00 Nieuws 5
43.
„Sommige predikanten kunnen zich een derge
lijke opvatting veroorloven," zei Julia Ficke,
„maar alleen zij, die met een diplomatieke
vrouw getrouwd zijn. U zult wel merken, dat
het moeilijk is voor hun vrouwen. De Grote Kerk
telt een paar nogal lastige figuren onder haar
lidmaten. Weet u, dit is een gemeente met in
tellect Men verlangt een persoon, die een Tho
mas van Aquino, een Plato en een James Joyce
in zich verenigt. Het geringste spoortje van dog
matiek werkt op hen als een rode lap op een
stier. Ik zeg niet dat meneer Phillips niet intel
ligent is, integendeel, ik ben van het tegenover
gestelde overtuigd. Maar hij zal ontdekken, dat
eenvoud zijn mensen in verlegenheid brengt. Zij
zijn gecompliceerd en gewend gecompliceerd te
denken."
Caroline keek haar strak aan en zei: „Mijn
lan is helemaal niet zo'n eenvoudig persoon,
mevrouw Ficke." Haar antwoord kwam niet
voort uit haar wens Paul te verdedigen, maar
uit het verlangen de uitdaging te aanvaarden
en haar mening tegenover die van mevrouw
Ficke te plaatsen, ofschoon zij haar in wezen
volkomen gelijk gaf.
O", antwoordde Julia. „Hij is 'dus niet zoals
hij eruit ziet. Op mij maakte hij een indruk van
zachtheid en eenvoud in de goede betekenis
van deze woorden natuurlijk. Ik had wel tegen
hem willen zeggen: „Wees voorzichtig, arm lam,
dat de wolven je niet verscheuren..." Kom, ik
moet er vandoor. Ik kwam eigenlijk om u en
man te vragen Zaterdag te komen theedrin
ken Dan kunt u wat mensen ontmoeten, die u
moet kennen. Ik had u liever te eten willen
vragen, maar ik heb een klein huis en ik kan
dus meer mensen hebben voor de thee. U komt
toch niet?"
„Graag. Aardig van u ons te vragen."
„Dat is dus afgesproken. Ik verwacht u tegen
Toen zij weg was keek Caroline de kamer eens
rond en trachtte zich voor te stellen, welke in
druk de beide dames gekregen moesten hebben.
Zij kwam tot de conclusie dat de middag succes
vol verlopen was, hoewel zij een beetje geprik
keld was door de takt waarmee mevrouw Fel-
lowes de geschiedenis met het beeldje had be
handeld. Zij was geen dwaas. Mevrouw Ficke's
verklaringen van genegenheid voor mevrouw Fel-
lowes waren niet oprecht, dat voelde zij, maar
zij bewonderde de wijze waarop deze onoprecht
heden geuit werden. Toen herinnerde zij zich
de rustige toon waarop Maisie Fellowes had ge
zegd: „Ik geloof niet dat je ooit een band met
iets of met iemand kan verbreken. Het blijft
altijd deel van je uitmaken, of je wilt of niet".
„Dat is niet waar," zei ze hardop. „Ik ben
volkomen vrij van Aporia, zo vrij alsof ik de
plaats nooit gezien had. Als ik er ooit aan te
rug zal denken, zal het alleen maar zijn met
een gevoel van opluchting omdat ik er aan ont
snapt ben. Maar dat is dan ook alles."
1
Hoewel zij luid sprak, misten haar woorden
de kracht van volkomen overtuiging. Zij wilde
hartstochtelijk graag ontsnapt zijn, maar iets in
dit nieuwe leven kwam haar nog steeds onge
lofelijk voor. En mevrouw Ficke had geprobeerd
haar duidelijk te maken, dat het aan haar was
het waar te maken als zij het kon.
„Ik kan het," zei ze trots, terwijl zij het thee
gerei wegbracht. Zij zou in de gedachten van de
mensen een gecompliceerde en uitblinkende Paul
scheppen. Zijn verstand was scherp genoeg
maar zij moest de mensen op zijn intelligentie
attent maken. Alleen kon hij het niet, nooit, in
geen duizend jaar.
Eö zij herhaalde het: „Ik kan het!"
HOOFDSTUK IX.
Maisie Fellowes zat aan haar bureau. Zij dacht
na, maar haar gedachten gingen in cirkels en
maakten haar moe Zij dacht aan Jeanie, aan
zichzélf en aan Paul Phillips, aan Julia Ficke en
aan de Grote Kerk. Het leven had haar moeilijk
heden gebracht, grote en kleine, maar zij was
altijd sterk genoeg geweest om die moeilijkhe
den te overwinnen. Over het geheel genomen had
zij van haar leven gehouden en het rijk en goed
gevonden Zij hield van John en bewonderde hem.
Zij hield van haar woning. Zij mocht graag
schrijven en haar bescheiden succes kwam haar
voor als een bijzonder geschenk van het lot.
Maar nu maakte zij zich zorgen. Zij was
een periode van het leven aangekomen, waarin
alles gemakkelijker werd. In haar geest was een
vrede, die zij verdiend had. Maar nu was die
vrede gegaan, wegens Phillips. John had bij zijn
benoemingen altijd bevredigende resultaten be
reikt. Hij beschikte over de gave de juiste man
op de juiste plaats te kunnen zetten. Maar met
deze benoeming was het anders. Het had iets met
John zelf te maken en met haar. Het leek alsof
John door deze benoeming een hoger geestelijk
niveau had bereikt. Zij kende haar man goed
genoeg om dit te kunnen constateren. De ver
antwoordelijkheid voor zijn besluit kon hij niet
ontlopen en John's verantwoordelijkheid was ook
de hare.
Nu zij met Caroline Phillips had gesproken twij
felde zij. Evenals Kate Welch had zij van haar
willen houden, maar zij kon het niet. Eerst, toen
zij over bloemen en huizen hadden gesproken,
dacht zij dat het goed zou gaan. Maar toen
was Julia gekomen. Maisie kende Julia te goed
om zich veel illusies over haar te maken. Zij
vond het jammer dat Julia in Warrenton was
blijven wonen. Julia had zich klaarblijkelijk in
haar hoofd gezet het de familie Phillips zo moei
lijk mogelijk te maken en zij wist dat het niet
gemakkelijk zou zijn te voorkomen dat Julia er
volledig in zou slagen hen te breken.
Het was duidelijk dat Julia op Caroline een ont
zaglijke indruk had gemaakt en zij, Maisie,
slechts zeer weinig. Maar Paul Phillips was er
ook nog. Zijn preek van de vorige Zondag en
zijn jong ernstig gelaat hadden Maisie diep be
wogen. Zij dacht weer aan de woorden van Kate
Welch: „Hij heeft de capaciteiten van een groot
man." Hij beschikte over een verschrikkelijke
oprechtheid, die haar bang maakte, vooral om
dat men daar in de Grote Kerk niet aan gewend
was. Zij had geschokte en zelfs boze gezichten
gezien en zij kon begrijpen waarom John hem
naar hier had gehaald. Maar wat voor kans had
hij tegen Julia en Byington en juffrouw Pyne
en al de anderen?
Cath uitz. 7 30 Nieuws 8.00 Ka-
r en sol 9.i5 Gram. 10.00 Nws
muz. 10.95 Nieuws 14.00 Dans.
voor Nederland 8.0O—8.16 Eng.
innelingen, lessen 63 en 64. deel
76 en 49 m.) 5.00—5.15 Eng. les
elingen. lessen 131 en 132, deel
MAANDAG 27 SEPTEMBER 1954
ilversum I 402 m. VARA: 7.00 Nieuws 7,13
m 8.00 Nieuws 8.18 Gram. 8.35 Lichte
'9 00 Gym v d. vrouw 9.10 Gram. 9.35
érst 9 40 Gram VPRO 10.00 „Voor de
10.05 Morgenwijding VARA:
d middenstand 1 20 Metro-
'd. vrouw 2.15 Sopr. en pi-
3.05 „Zolang jij bij r
.20 Koor en orgel 4.45 V. d. jeugd
5^5 Gram 6.00 Nieui
spel 6.30 Pari overz.
sticht", lezig^.^Orf
land", vraaggespi
Nle
6,20'Plan'
6.45 Koorzang 7.06 „E
geleden
ge-
mg 7.43 Rege
ning in Neder- i
F. J. A. Deche-
F° if B. Vermeulen. 8.00 Nieuws:
840 De familie Doorsnee 8.401
urn 9.20 Dansen 9.55 „De weg om-
■us. 10 10 Gram 10.30 Pianorecital
iws 11.15—12.00 Gram.
jm II 298 m. NCRV: 7.00 Nieuws:
740 Gram. 7.15 Gym. 7 30 Gewijde muz, 7.451
'n Woord voor de dag 8.00 Nieuws en weer
ber 8 15 Sportidtsl. 8.20 Gown. 8.30 Tot Uw
dienst' 8.» Gram 9.00 V. d. zieken 9 30 V. d.
vrouw 9.35 Gram. 40.30 Morgendienst 11.00
Gram. 11.20 Radio'-philh. ork. 12.25 Voor
boer en tuinder 12.30 Land- en tuinb. me-
ded 12.33 Gram. 12 59 Klokgelui 1.00 Nws
145 Mandoline ork. 1.45 Gram. 2.05 School
radio 2.30 Gram. 2.46 V. d. vrouw 3.15 nstr.
trio 3.42 Gnam. 4.00 Bijbellezing 4.30 Fluit,
cello en Mozartvleugel. 5 00 V. d. kleuters
545 Kamermuz. 5.45 Regeringsuitz.: Rijksde
len Overzee „Zuid Nieuw Guinea en zijn be
volking", door Dr C. Kooyman 6.00 Gemengd
koor 6.23 Sportpraatje 6.30 j
Staat
7.45
7.30
.00 Radiokrant 8.20 Amus. muz. 8.50 „Een
stationswachtkamer tussen Keulen en Pa-
>rspel 9.25 Gra
ijckw-
'ondoverdenking
K> Nieuws en SOS-ber. 1145-42.00 Gram.
:ngeland BBC Home service 330 m. 12.00
am 12 20 Gevar. muz. 12.55 Weerber. 1.00
;uws 140 Twintig vragen 1.40 V. d. scho-
3 10 Interv. 3.40 Ork. conc. 4.50 Caus.
V. d. kind. 5.55 Weerber. 6.00 Nieuws
6.15 Caus. 6.25 Sport 6.30 Rep. 7.00 Gram. 1
7 30 Caus. 7 45 „Princess Isa" opera 9 00
Nieuws 9.15 Caus. 9.30 Hoorsp. 10.40 Caus.
11.00—11.08 Nieuws en weerber.
Engeland BBC Light progr. 1500 en 247 m.
12.00 Orgelspel 12.30 Dansmuj
concert 1 45 V. d. kleuters 2.0<
1 00 Orkest 1
5 Toespra
14.20 Dansmuz. 11.50—-12.00 Nieuws
R. 309 m. 12.00 Lichte muz. 1.00 Nw
ïuws 7.30 Ork. conc. 9.45 Nieuws 11 4
k. conc. 5.00 Nieuws 5 45 Gevair. mua
icital 12.00 Nieuws 0.25 Dansmuz. 1.1
2.30 Ork.
2.05 Gl
muz. 4.55 Kamermuz.
m. 12.15 Pi-
Nieuws 1 40
2.30 Gewijde muz
1.1 46—12.00 Nieuws.
Brussel 324 m. 12.00 Gram. 12.30 Weerber.
92.34 V. d landb. 12.42 Gram. 1.00 Nieuws
Ipel 1.30 Graan. 1.46 Pianospel 2.00
Xoea-sen 4.02 C
uz. 6.00 Fran.
V. d. sold. 7.00 Nieuws 7.40
i. 8.00 Zang en piano 9,00 Kunstkalel-
»op 9.15 Omr. ork. 10.00 Nieuws 10.15
10.55-4.1.00 Niei
1 484 l
Grar
.00 Gram. 4,06 Lichte muz 5 00 Niéuws 5 li
iram. 5,30 Pianorecital 6.30 Gram. 7.30 Nw.
8.00 Gram. 8 45 Kamerork. 9 30 Gram 10 0(
10.15'Gram. 10.56 Nieuws
Nederland. 8.0Ó—6 1<
BBC Uitz.
or begin.
404, 76
elingen. less
i 63 t
64,
10.00—10.30 Nieuv
't week. Eng. 1.
mdrik Koolhove
A
R
i
A
R
A
R
A
R
b
A
R
O
A
R
Invulraadsel
Oplossing vorige puzzle
HORIZONTAAL: 1 Kwaad, 3 aap, 5
fondant, 7 zode, 8 knol, 10 lachend, 12
mg, 13 toets.
VERTICAAL: 1 Kaf. 2 dras, 3 antenne,
praal, 6 nadelig, 7 zwerm, 9 echt, 11 das.
