Jlteutuc geilisrfje GToitrant
KLM-machine 5 km voor Bergen in zee gestort; 21 doden
Oorzaak onbekend - men
denkt aan explosie
Ramp wellicht veroorzaakt
door ontploffing
DINSDAG 24 AUGUSTUS 19S4
BUREAUX: Steenstraat 37.
Directie, Redactie, Abonnementen- en
Advertentie-afdeling: Tel. 31441.
Postrekening: 58936.
ABONNEMENTEN: 6.40 per kwartaal;
2,15 per maand; 0,50 per week.
Directie: F. DIEMER
Hoofdredacteur: Dr. E. DIEMER
Chef-Red.: H. W. J. ENSERINK
CHRISTEL11K-NATIONAAL DAGBLAD
Voor Leiden en Omstreken
Vijf en dertigste jaargang No 10124
.StaaUattlcft l» aMlr»m
«tjn hert to Itgtje aspotf'
Vermakelijkheids
belasting op
de helling
C. J. VAN SCHAIK
G. K. FEEKES
A. J. DE WOLF
M. C. VAN DER MARK
DÉVERMiSSlNG V. D." BONTEKOE'
Slachtoffers van
de ramp
Gezagvoerder Charles Christian
Harman werd op 14 Januari 1918
geboren in Edmonton (Canada). Hij
was gehuwd, maar had geen kin
deren. Gezagvoerder Harman was
in K.L.M.-dienst sinds 20 Februari
1947 en werd vlieger le klas en
intercontinentale gezagvoerder op
1 April ljfól. Zijn vooropleiding ge
noot hij bij de Royal Air Force.
Hij was bij de K.L.M. tevens in
structeur. Zijn deskundige inzichten
hadden aller waardering. De heer
Harman heeft indertijd de eerste
Superconstellation van Amerika
naar Schiphol gevlogen.
Tweede vlieger Antonius Johan
nes de Wolf, geboren te Delft op
11 October 1916, was gehuwd en
had twee kinderen. Vlieger De
Wolf was in K.L.M.-dienst sinds
1949. Zijn rang in militaire dienst
was kapitein-vlieger-waarnemer
bij de Kon. Luchtmacht.
Derde vlieger Rudolf Mano To-
field Meyers was geboren in Er-
melo op 19 Juli 1928. Hij was ge
huwd en had 1 kind. Vlieger
Meyers had een militaire opleiding
bij de Kon. Luchtmacht en was in
K.L.M.-dienst sinds 1954.
Telegrafist Anton Florus van Ag-
gelen, geboren te Amsterdam op
30 Maart 1920, was gehuwd en had
2 kinderen. Hij kwam in dienst
bij de K.L.M. op 16 Januari 1946.
Eerste boordwerktuigkundige
Laurens Cornelis Koppenol werd
geboren te Amsterdam op 19 No
vember 1918. Hij was gehuwd en
had 2 kinderen. Hij trad reeds be
gin 1939 in dienst van de K.L.M.
Tweede boordwerktuigkundige
Sebo Berend Geertsema werd ge
boren in Termunten (Gr.) in 1926.
Hij was gehuwd en had 1 kind.
De heer Geertsema trad in dienst
van de K.L.M. in 1947.
Eerste steward Christian Johan
nes van Schaik werd geboren te
Utrecht op 29 Januari 1926. Hij
was gehuwd en het echtpaar had
1 kind. Steward van Schaik was in
K.L.M.-dienst sinds 1949.
Tweede steward Gustaaf Lam-
bertus Feckes, geboren in Den
Haag op 21 November 1920, was
gehuwd en had geen kinderen. Hij
was sinds enkele jaren in dienst
van de K.L.M.
Stewardess Magdalena Christina
van der Mark was op 29 Maart 1929
geboren in Curasao, waar ook haar
ouders wonen.
Tot de verongelukte passagiers
behoort het echtpaar A. Peeper uit
de Messchaertstraat 4 te Amster
dam. De heer Peeper is directeur
van de N.V. Gebr. de Leeuw, een
groothandel in textiel uit de St.
Antoniebreestraat te Amsterdam.
De heer en mevrouw Peeper waren
naar Amerika geweest om hun
dochter, die een zoon had gekregen
te bezoeken. Zij waren met het oog
op de opening van een nieuwe tex
tielfabriek in Woerden (op morgen)
met de Willem Bontekoe naar Ne
derland vertrokken om tijdig in het
land terug te zijn.
De overige slachtoffers zijn:
Het uit drie personen bestaande
gezin Baussan uit Haïti, dr Ernest
Decker, mrs Decker, mr Leonhard
Jamison en het uit vier personen
bestaande gezin Yarrow (echtpaar
en twee jongens uit de Verenigde
Staten). Ook dr en mrs Decker en
mr Jamison komen uit de V.S.
De 53-jarige heer Joseph Yarrow
was president van Betts and Belts
Corp. en Woodbury Manufacturing
Co., fabrikanten van electro-moto-
ren. Hij stond sedert 1920 aan het
hoofd. Hij vertrok met zijn vrouw
en zijn tweelingzoons Zondagavond
uit New York voor een vacantie-
en zakenreis van een maand.
JjE BANGE VREES over het lot van het ver
miste K.L.M.-vliegtuig Willem Boniekoe
verkeerde gistermiddag in droeve zekerheid,
toen twee zoekende scheDen omstreeks vijf
uur lussen Egmond aan Zee en Bergen aan
Zee verschillende wrakstukken aantroffen,
waaronder twee Witte hoofdkussentjes met
daarop in blauwe letters: K.L.M. Daarmee
kwam vast te staan, dat de viermotorige
Douglas DC-6B op slechts enkele tientallen
kilometers van het eindpunt (Schiphol) in
zee was gestort, ongeveer 5 km uit de kust.
Alle 21 inzittenden negen bemannings
leden en twaalf passagiers moeten om
het leven zijn gekomen, 's Avonds omstreeks
half acht werd het eerste stoffelijk overschot
aangetroffen: het lijkje van een drie- of vier
jarig kindje, het zoontje van het echtpaar
Baussan uit Haïti.
Over de oorzaak van deze achtste K.L.M.-
ramp na de oorlog tast men nog in het duis
ter. Slechts de verklaring van een strand-
exploitant en enkele anderen in Schoorl, die
rond half één een doffe plof hoorden, zou
kunnen wijzen op een explosie, aie het
K.L.M.-vliegtuig in volle vlucht heeft ge
troffen.
De Willem Bontekoe was Zondag om 17.30 uur plaatselijke tijd uit New
York vertrokken. Het toestel had geen tussenlanding gemaakt te Gander
op New Foundland, maar was rechtstreeks gevlogen naar Shannon op
Ierland, waar het Maandagmorgen aankwam. De machine had door gun
stige wind een snelle vlucht over de Oceaan gemaakt en landde IV2 uur
vóór schematijd te Shannon. Negen passagiers gingen daór van boord,
onbewust varr het grote gevaar, waaraan zij op deze wijze ontsnapten.
Het waren mevr. Ursula Donohue, de I de Marine-luchtvaartdienst als door de
heren Glen Faraley en William Geragh- K.L.M. ondernomen. Ook hulp van
ty, mevr. Mary Kelleker, de heer en Britse kustwacht werd aanvaard,
mevr. McAllister en mej. Margaret Mc I Lincoln-vliegtuig steeg van Upwood, in
Een rubberboot, een deel van de
pantry en enige kussens, die door de
loodsboot Bellatrixwerden opgevist
deden de aangrijpende spanning over
de K.L.M.-machine Willem Bontekoe
verkeren in de rampspoedige zeker
heid dat het trotse toestel in zee was
gestort. Met sombere gezichten
brachten redders de gevonden wrak
stukken aan wal.
het district Huntingdonshire op en zocht
ten westen van de koers die het vlieg
tuig had gevlogen.
Omstreeks 5 uur bracht de kotter
Texel uit IJmuiden het bericht dat ruim
20 km ten Noordwesten van IJmuiden
.•rakstukken en papieren op zee rond
dreven. Even later rapporteerde de
loodsboot Bellatrix een stoel, twee witte
kussens met K.LM.-merk en enige an
dere voorwerpen te hebben zien drijven
op dezelfde plaats.
De reddingboot Neeltje Jacoba uit
IJmuiden meldde om half zevèn dat zij
een grote vierkante olievlek had aan
getroffen en voorts zwemvesten, een
vliegtuigstoel en kleinere voorwerpen.
De loodsboot Bellatrix vond een op 19
Augustus door de douane te Amsterdam
afgestempeld chequeboek
De mijnenveger Hollandsch Diep sein
de, dat zij enkele vliegtuigstoelen had op
gepikt.
Aangezien deze mededelingen verdere
twijfel uitsloten, werden terstond alle
reddingspogingen door de Marinelucht
vaartdienst, sleepboten, redding
loodsboten, alsmede een helicopter
het vliegkamp Valkenburg, op de plaats
van het ongeluk geconcentreerd.
Zware zee
In de stromende regen liep gisteravond
om half 10 de loodsboot Bellatrix, een van
de schepen, die aan het bergingswerk van
het verongelukte vliegtuig had deelgeno
men, de haven van IJmuiden binnen met
een droeve last aan boord. Het schip had
het lijkje van een jongetje, het zoontje
van het echtpaar Baussan uit Haïti in
van de sloepen. Dat was het laatste
sultaat van een droevige dag, die de red
ders van IJmuiden zich lang zullen her
inneren, omdat hun werk bij een zee:
ruwe zee zonder resultaat gebleven was
Omstreeks 10 uur gisteravond hebben
ook de andere schepen aan de in regen
sluiers gehulde vissershaven de geborgen
wrakstukken van de tn zee gestorte KLM-
machine gelost. De mannen, die nog in
oliegoed en doornat de trieste overblijf
selen van het eens zo grootse toestel van
boord van de schepen droegen, waren
diep onder de indruk van het troosteloze
(Zie ook pagina 4.)
Duizenden mensen stonden gis
termiddag in Egmond aan Zee
langs het strand om het zoeken
naar het verongelukte K.L.M.-
toestel gade te slaan. Op de
foto: een helicopter van de Ma
rine-luchtvaartdienst speurt de
zee af.
Moeilijk op le helderen mysterie
Vacantieganger zag een vliegtuig naar
zee terugkeren
OVER DE OORZAAK van de K.L.M.-ramp valt nog niets met zekerheid
te zeggen, maar personen die bij de reddingspogingen waren betrok
ken, denken aan een ontploffing. Er zijn namelijk uit elkaar gerukte
schuimrubberkussens, kapot gereten dekens en delen van vliegtuigstoelen
opgevist. Bovendien vertoonde het grootste deel van de kajuit-inrichting
en yan de gevonden papieren sporen van brand. Ook heeft de loodsboot
Bellatrix een brandend deel van het vliegtuig waargenomen.
lereerst de zendinstallatie onklaar is ge
raakt. Voort neemt men aan dat het toe
stel. dat met de wind in de rug
Aan een ontploffing denkt ook de 42-j.
strand-exploitant B. M. C. Sporre uit
Schoorl aan Zee. die gistermiddag tussen
twaalf uur en half één met zijn familie
leden een doffe dreun heeft waargenomen
welke hem als een explosie voorkwam.
Hij bevond zich op het terrasje van zijn
restaurant. Ook de andere aanwezigen
hoorden de klap en zochten met hun ogen
de zee af. Zij konden echter niets waar-
De redders menen dat de ontploffing
zich kan hebben voorgedaan ln de cock
pitruimte van het vliegtuig en zijn voorts
van mening, dat een volkomen onver
wacht voorval als een explosie het vlieg
tuig verhinderd heeft een noodsein uit
te zenden. Indien er brand in een der
motoren zou zijn opgetreden, zou er voor
het geven van een noodsignaal nog tijd
zijn geweest.
Van de zijde der K.L.M. gaf men te
verstaan, dat het zeer moeilijk is op korte
termijn vast te stellen of er zich een
ontploffing heeft voorgedaan. Minutieus
onderzoek door deskundigen kan mis
schien de oorzaak van dit ongeluk eens
aan het licht brengen.
Indien wij goed ingelicht zijn wordt als
voorlopig geconcludeerd dat het vliegtuig
plotseling iets is overkomen, waarbij al-
grote snelheid had, bij het neerkomen op
het water uit elkaar Is geslagen. Hier
n o.a. op: gebroken rugleuningen var
zitplaatsen in het vliegtuig en de deer
lijke verminking van gevonden stoffelijke
resten van inzittenden.
Terug naar zee
De heer Baayens uit Rotterdam, die zijn
vacantie doorbrengt in Egmond a. d. Hoef.
hoorde in zijn zomerhuis omstreeks half-
één gistel-middag een brommend geluld
van een laag vliegende machine. Hij
de naar buiten en zag een toestel
laag vliegend van uit het Westen
het Oosten gaan en riep tegen zijn vr>
„Als die maar niet tegen het huis
de familie Hopman vliegt." Dit huis ligt
op enige afstand van zijn zomerhuis, aldus
De Tel.
Kort daarna maakte het vliegtuig, naai
hij meedeelde, op zeer geringe hoogte eer
zeer scherpe bocht en vloog Noordwest-
waarts in de richting van de zee. De heer
Baayens heeft niet kunnen ontdekken, in
verband met het slechte zicht, of het
passagiersvliegtuig betrof.
Mevrouw Baayens verklaarde nog, dat
Allister, mevr. Elizabeth Milligan en mej.
Mary Mullarky.
Op normale wijze steeg de Willem
Bontekoe van het vliegveld Shannon op
met bestemming Amsterdam, waar zij
plm 12.40 uur werd verwacht.
Het was 12.32 toen telegrafist Van Ag-
gelen contact opnam met Schiphol. Een
gewoon routine-gesprek. Hij bevestigde
de goede ontvangst van het weerbericht
en de op Schiphol heersende barometer
stand.
Als laatste melding gaf Van Aggelen
door, dat het toestel vermoedelijk om
12.47 boven het naderingsbaken bij
Schiphol zou zijn. Nadien werd niets
meer van de DC-6B vernomen....
Vijf minuten na het algesproken tijd
stip. waarop het toestel boven het nade
ringsbaken zou verschijnen, gaf de ver
keerstoren Schiphol aan het Bureau Ver
keersregelingen het bericht door dat dp
Willem Bontekoe er niet was.
Alarm
Onmiddellijk nam de luchthaven maat-1
regelen. Een half uur lang mocht geen I
toestel meer landen om de gelegenheid
open te houden, dat het toestel zónder
radar zou landen
Nadat men bij de K.L.M. een ogenblik
de mogelijkheid had overwogen, dat de
PH-DFO. door een radio-defect en lage
bewolking gedwongen, naar een vlieg
veld met helder zicht was uitgeweken,
werden al spoedig, met de 'gedachte aan
een eventueel ongeluk, opsporingsvluch-
tcn, zowel door de reddingsdienst van
De machtige luchtreus Willem
Bontekoe van de K.L.M., die al
zo vaak over bergen en oceanen
koerste en nu vlak voor de vei
lige haven op mysterieuze wijze
verdween.
haar man riep: „Dat vliegtuig loopt op
één poot; dat moet vast en zeker een
noodlanding maken
De heer Buys, badmeester op het strand
te Bergen aan Zee, verklaarde omstreeks
kwart voor één in het Noordnoordwesten
in de lucht boven de horizont een rook-
streep te hebben gezien. Hij heeft daarop
nog zijn verrekijker genomen, maar kon
niets meer ontdekken. Van een overko
mend vliegtuig heeft hij niets gehoord,
maar dat kan komen, doordat 't weer op
dat ogenblik bar was: het regende bij
stromen.
Om vijf minuten over tien bracht
de loodsboot Bellatrix gister
avond te IJmuiden het eerste
stoffelijk overschot van een pas
sagier der K.L.M.-machine bin
nen. Het was van het zoontje
van het echtpaar Baussan uit
Haiti.
WEERBERicirr
Plaatselijk buien
Het K.N.M.I. te De Bilt
verwacht tot morgenavond:
Veranderlijke bewolking
met plaatselijk enkele
buien en vannacht hier en
daar mist. Zwakke tot
matige wind. in hoofd
zaak tussen noordoost en
zuidoost. Mórgen overdag
dezelfde of iets hogere
temperaturen. (Opgemaakt vanmorgen
10 uur.
ZON EN MAAN
Woensdag zon van 5.39—19.45; Maan.
van 1.59—18.15 op 28 Aug. n.m.
