Conflict Kuyper-Heemskerk
Ik kan wel wassen
tot mijn honderdste jaar!
KERK en SCHOOL
Academische' examens
Zendingswerk in Baliemvallei
vindt goede voortgang
De stem
ran 't bloed
Puzzle
2
VRIJDAG 9 JULI 1954
T^E TAAK VAN de geschiedschrijver is uitermate belangrijk. Niet alleen
omdat hij de feiten boekstaaft en zo voor het nageslacht bewaart, maar
vooral omdat hij indien hij althans zijn taak goed verstaat die feiten
en gebeurtenissen plaatst tegen de achtergrond van motieven, spanningen
en contacten. Een achtergrond, die veelal voor de tijdgenoten verborgen
bleef. Daardoor werpt de historicus vaak een helderder en soms ook een
ander licht op gebeurtenissen uit het niet al te verre verleden. Het boven
staande geldt zeker ook voor het proefschrift: Het Conflict tussen Kuyper
en Heemskerk, dat dr J. Voerman deze week aan de Utrectitse universiteit
verdedigde.
A AN DE HAND van nog niet eerder geopende archieven tracht hij een
verklaring te vinden voor dit conflict, dat in December 1907 uitbrak,
toen Heemskerk het liberale kabinet De Meester ten val bracht door het
afstemmen van de begroting van Oorlog.
Als Heemskerk dan wordt aangewezen als kabinetsformateur vermoedt
Kuyper, (die toen niet in de Kamer zat), opzet en hij is zeer ontstemd.
Heemskerk had hem, de partijleider, van zijn plannen op de hoogte moeten
stellen. Het afstemmen van de begroting met als gevolg de val van het
kabinet kon het afbreken van Kuypers politieke carrière betekenen en de
gehele ontreddering van de A.R. Partij ten gevolge hebben. Heemskerks
daad was volgens Kuyper parlementair niet geoorloofd.
Men kan dit conflict trachten te verklaren uit verschillende motieven.
Dr Voerman bepaalt zich alleen tot persoonlijke en politieke en de laatste
krijgen de meeste nadruk.
Interessant is het te vernemen, dat het passeren van Kuyper als for
mateur niet te wijten is aan Heemskerk, maar aan het feit, dat de toen 70-
jarige Kuyper allerminst persona grata was bij de andere partijen, noch
ook bij de Koningin.
Dat laatste is van grote betekenis in dit conflict. Dat de Koningin de
richting bepaalde waarin de kabinetsformatie zou geschieden en dat zij
de formateur aanwees, klopte feitelijk niet op Kuypers opvatting van het
parlementaire stelsel. Kuyper bepleitte n.L een stelsel van twee parlemen
taire groeperingen, elk onder één erkende leider, die elkaar als regerings
partij konden afwisselen.
'VELF WAS HIJ in 1905 op het nippertje door de liberalen geslagen,
maar in 1909 kon de balans weer te zijnen gunste doorslaan en was
hij weer de formateur en de minister-president. Maar bij het aanhangen
van dit Engelse systeem vergat hij, dat het in strijd was met het klassieke
parlementaire systeem, dat de leider van de oppositie zich uit de practische
politiek terugtrok, niet meer in de Kamer zat doch een reis rond de Oude
Wereldzee ging maken.
Zijn suggestie, dat Heemskerk slechts een noodkabinet zou vormen en
dat hij bij een overwinning van rechts in 1909 in het kabinet zou worden
opgenomen was met dat klassieke stelsel al evenmin in overeenstemming.
De sterke voorkeur van Kuyper voor het tweepartijenstelsel vindt zijn
grond in het op de bres staan voor de rechten en vrijheden van het volk.
In dat kader past ook zijn visie, dat het kabinet nauw contact zal onder
houden met de partijen. De finale beslissing in een constitutioneel gere
geerd land, dient steeds te blijven bij de volksvertegenwoordiging. Daarom
ook vindt Kuyper dat de vorst „de schitterendste positie heeft, indien hij
zonder de minste poging tot tegenwoordstelling terstond en kortweg de
uitspraak van de meerderheid der kiezers volgt".
T~\EZE OPVATTINGEN brengen Kuyper in strijd met de jongeren en met
de practijk als later de evenredige vertegenwoordiging wordt inge
voerd en de idee van de twee groeperingen elk met een eigen principiële
hoofdgedachte en een eigen leider niet meer te verwerkelijken valt.
Het proefschrift van dr Voerman geeft ons een belangwekkend stukje
historie, dat ons helpt de figuur en de invloed van dr Kuyper nader te be
palen. Maar tevens geeft het ons een idee van de betekenis van de andere
dan naar voren optredende hoofdfiguren.
Opmerkelijk is daarbij de weinige animo voor een ministerszetel bij
de A.R. voormannen. Idenburg treedt slechts tot het kabinet Heemskerk toe
nadat de Koningin hem persoonlijk heeft getelegrafeerd toch zitting te
nemen. En Colijn beschreef in die tijd het ministerschap (van koloniën)
als „een ambt waarbij men zich. voor een zeer karig loon nog wel, mpet
laten uitschelden door Jan en Alleman, zonder dat men af en toe eens .met
een karwats kan antwoorden". Belangwekkend ook is dit proefschrift, om
dat het een duidelijk beeld geeft van de verschillende opvattingen omtrent
het leiderschap van de partij en de moeilijkheden tot een goede oplossing
te komen, doordat Kuyper en de A.R. Partij als het ware tot één begrip
geworden waren.
Het tragische in het conflict Kuvper-Heemskerk is dan ook. dat men
in 1907 inzake het afstemmen van de begroting wel handelde naar Kuypers
opvattingen, maar dat men het deed zonder hem.
schitterend! Ik ben 66 jaar,
maar het wassen gaat nu vanzelf.
Ik kan nu wel wassen tot mijn
honderdste jaar. Alle buren roe
pen over mijn heldere was. Ik zeg
Wilt U
een heldere was
aan de lijn, dan
moet het Castella
Parels zijn 1
Zo schrijft ons één van de vele tiendui-
enden huisvrouwen, die opgetogen zijn
iver de snelle en fantastische resultaten
die zij bereiken met Castella Parels,
het wasmiddel van de nieuwe tijd.
(Advert entte
Castella Parels strooit men zó in het
water en direct ontstaat verrukkelijk
schuim. Geen papje vooraf te maken
Alle vuil trekt enorm snel uit het goed:
in paniek vluchten de vuilste vlekken.
Eén maal spoelen Js genoeg. Door de veel
kortere behandeling gaat het goed veel
langer mee:
hier is nu eindelijk
eens een 100"/.
lig wasmiddel.
En U staat versteld
van de blankheid, dei
helderheid en
zachtheid van alle goed, dat U behandelt
met Castella Parels.
Volg de beste raad, die U ooit werd
gegeven: haal nog vandaag Castella
Parels (47 ct per pak) in huis!
Diaconale conferentie Art. 311 Zendingsarlse dr Dreck-
in Spakenburg meier weer naar Indonesië
In Spakenburg is de jaarlijkse Centrale! Zendingsartse mej. dr G. J. Dr®ck-
Diaconale Conferentie van de Geref. Ker- meier van de Geref. Zending is vandaa0
ken -rt. 31 gehouden met de Oranje naar Indonesië vertrok-
Proff. C. Veenhof uit Kampen deed ken. Eigenlijk is dr Dreckmeier al ge-
enige mededelingen over de Stichting Ge- pensionneerd, maar het werk blijft haar
reformeerde Kinderbescherming, waarbij zo aantrekken, dat zij besloot in de be-
nu reeds 58 kinderen onder voogdij staan. kende kraamkliniek Panti Wilasa
Ds M. J. C. Blok richtte zich in felle marang te gaan arbeiden. Met dezelfde
bewoordingen tegen de nieuwe Armen-1 boot vertrokken: zuster A. M. Vegter.
wet. die hij als een geruisloze evolutie van naar het ziekenhuis Trenggilling
het socialisme zag. Ieder wordt cliënt van Poerbolinggo en mevr. Verkuyl-v.
wil r
niet
de overheid. Het woord
meer erkend zien. De liefdadigheid wordt
hier morsdood gemaakt. Hij verweet de
Herv. en Chr. Geref. Kerken, dat zij de
subsidie der overheid aanvaarden en sig
naleerde ook in de Geref. Kerken ten-
denzen in deze richting.
jp. mjGA Wiersema. Blerum. A var
Val. Groningen Doet ex tandheelkunde
C J ten Cate, W G Eloff. G Kotze. H J
""erinea. Groningen. C Penning. Den Haag.
NIJMEGEN, 7 Juli Geslaagd voor doet
sychologie; W J Berger. Overveen; G A de
Wit, Helmond en P Th I M Begheyn. Nij-
n. Cand psychologie: de dames J Post,
M A L G Meuwese, Nijmegen en A M L Ro-
Nijmegen en de heer G L de Bruyn,
Nijmegen Cand Nederlands: mej E H A van
Hoboken. Oudenbosch. Cand kunstgeschiede,
is: C J A C Peeters, Breda.
UTRECHT. 7 Juli. Geslaagd voor doe
c rechten mej A M Jansen. Apeldoorn, me:
M G J Dijkman. Zeist. J Siderlus. Buiten
post (Fr), jhr H P van Berestein, Nijmegen
Doet ex klassiek letteren B L Hijmans. Zeist
Cand ex wis- en natuurkunde (A) A P d<
Jong. Utrecht. CJP van Buyteni
G J
R P
i Stauele. Utrecht
Utrecht. Cand.
rkunde (D) P Ullersma.
J Borgei
m laude
Genderen. Utrect
Eykhout, Utrecht. Can
nde (E) J A Achermai
jrkunde (F) G v
nersfoort. G Hej
en natuurkunde (F) D L van Rheener
Bilt. Cand wis- en natuurkunde (L> mej A
Reintjes, Utrecht (cum laude). J A J van
Nunen. Utrecht. Th J Benraad. Utrecht.
Doet ex wis- en natuurkunde G J Leppink.
Utrecht (cum laude). J W W A Wit, Middel
burg (cum laude). M S R Nlhom, Utrecht,
P C Ftlhrl Snethlage, Zutphen. Doet ex na-
Utrecht. Th
Doet
pharmacie mej A -
i Dommelei
AMSTERDAM, (G.U.), 8 Juli Geslaagd
voor cand theologie: mej G W Boot. L J R
Ort, G E Bakker, allen A'dam; en A Stein-
hart. Utrecht. Doet rechten: O W J H van
Crugten, A dam; W R Veldhuyzen, Amstel
veen en W J Meulenkamp, Santpoort Doet
Nederlands: J S ten Brlnke. A dam Dóet ge
schiedenis; C A v d Berg. J W Vink en D T
Steenis. allen A'dam. Cand geschiedenis; mej
A dam. Doet economie; H Knorrlnga. A'dam;
C H Muller. Bussum; G J van Zadelhoff,
H P Heeger. D Ruller, J G E Rooda. A Balk,
Ch A Voskuil. TJia Klan Tie -----
frlch, allen Amsterdam
(Se ged.): mej J T H
berg; mej C Belmer. A'dam; mej N Boon.
*'-* R J M Croughs Tjllatjap; mej R van
S J Reysco, Enschede; J A Roorda.
Djokjakarta; mej W H S Roos. A'dam; B W
J Vroom. 's-Hertogenbosch; I J Haloltcheff.
Amsterdam. Cand rechten; W H Vliegen,
R A Salomons. J G Petersen, allen A dam;
en P J Zomerdijk. Haarlem. Doet rechten:
mej M Wijnstroom, A'dam; J den Hertog,
Bussum en H A Klein, Bussum Cand Engels;
mej M J Mons, A'dam. Doet Engels; mej E
Westra. A'dam. Cand kunstgeschle
K Langendtjk cn (met lof) R W I
Ier. A'dam Doet e
P J Scholtz. A'dam en J de Vrij
de. Cand politieke en sociale we
(sectie C 2); J P Kramer, Amst
DELFT. 7 Juli Geslaagd VOO
|tro-technlsch Inger
ussum; F
Dordrecht;
...i den End<
Eindhoven; W H M Her
geweg. Vel sen; J Kiwk
E Kroos. Eindhoven; G A C van der Linden,
Veghel; D Macdaniel. Lopik (U); L J K va;
Opijnen. Overveen; H S J Pljls, Buggcnum
J M Schiermeier. Hilversum; P Schoffel
A'dam; A J M Stolwijk. Woerden. K W i
Witteveen Deventer en H E van Wijngaar
ïellssen. Langeweg
Br.I; J van Dulvendijk. Terneuzcn; C L
Dijkgraaf. R'dam; H C d<
Harderwijk; F Rehbach. Nijmegen; J
awel. Wateringen; W Schaplnk, Dor-
t; G J Schot, Heemstede; J L Verbeek.
A'dam; G L Walther. Leeuwarden en J J G
Warrlnga. Vucht.
DELFT. 9 Juli Geslaagd voor Ingenieurs-
«amen werktulgk ingenieur; J W Deknatel.
Den Haag; C Dijkstra. Rijswijk (Z-H); H J
wijk (Z-H); D van de Vaart. Delft;
tan Delft; J K Zuurendor
Z-H). Cand acheepsbouwk ing<
'oordt. Boskoop.
GRONINGEN. 6 Juli Geslaagd vt
Arische (Indo-Iraanse) taal. en Jetterkundi
G H Schokker
V J de Grc
Leeuwen. Maartensdijk (U);
Haverman*. Ber-
A'dam; P A
i Offen-
beek. IJmuiden; A C M Onel. A dam; J
der Peul. Terneuzen; F J N Pik, Aalsn
J C Slagter. Oostwoud. H J Smit. Dm
(N-Hi; P J van Stekcienburg. Eindhi
T Visser. Leeuwarden; A W Walther. Leeu
warden; H M J J Wertenbroek, Breda,
i bouwkundig lngeniei
Roerr
i P.i
Broerse, Enschede J J
K G M de Haan. Eindhoven; Y
broek. Groningen; W Hartman. 1
HeUdenriJk. Velsen; R J Hoeve
J Leering, IJsselstein; H T van l
H Oortwijn, Wormerveer; D P;
E J M Peters, Loblth; R J Riks
foort; O van Roggen. Mlddelb
Schaafsma. Hengelo (O).
Doorn; mej j
Almelo;
Prop mljnlnger
Almelo; J E var
E M Hermans.
A C R Ketelaa
Bergen op Zoi
B J van Beukerli
aren. Delfzijl; E Dijk-
an Gessel. R'dam;
P W H Houx. Tegi
n; J A van der K
IV A van Lonkhui.
A'dam; J J Meulen-
Mostert. Pljnacker- J van Put. Geldrop;
RomkJn. R'dam; D W Schotel. Baarn;
Staartjes Naarden; W H Stheeman. Ze
N J Vlaa'r. Roermond.
- Ingenieur; J C Bal
ie L H G M Bauwens Weel
BeU. Heemstede; J I' E t
;JC Dito. Den Hel
Ottevangers. Haarler
fou-
Rijs-
ingen.
Sneek. J J Hofstr
:n. H Öostra. Groningen, mej W A P va
sckom, Den Haag. J Bergsma, Gronlngei
Woerden. H van Gogh. Ba:
Utrecht. 6 Juli. Geslaagd voor cand.
rechten: A. Verstenen en J. F M. Pee
ters, beiden te Tilburg; C. L. J. M. Rijken
en L. J. Bouehez, belden te Eindhoven
mej. L. E. Loggers en A. Kieboom. bei
den te Utrecht. Voor doet. rechten: J
Vrij en mej. K. A. van Vliet, belden tt
Utrecht: H. G. O. Kettlifcz te De Bilt;
C. P. Gerritsen te Hilversum. Voor In
disch recht: Sie Ing Liang, mej. M. T.
Ritmeester en II. H. WUnands, allen te
Utrecht. Voor cand. geschiedenis: mej.
H. A. C. Janssens te Utrecht. Voor cand.
vee-artsenljkunde: J. Beekman te Zwolle;
R. O. Cohen te Amsterdam; J. van Dob-
benburg-h te Houten; J. Dorrestijn te
Zaltbommel; W. A. M. Kalkman te Goes.
Voor cand, geneeskunde: H. J. A.
der Wouw te Nedenveert. Voor 'cand.
tandheelkunde: F. P. A. Gomes te Apel
doorn; H. M. Govaert te Groede; A. van
Herk te Utrecht; E. Ph. Yap Tjong te
Utrecht; A. J. van Kalken te Enkhuizen;
H, R. J. B. M. Karthuis te Breda; F A.
J. Leemans te Oss; R. van Linsehoten
te Rotterdam: A. Nieuwland te Den
Haag; G. J. Nuys te Velp; J. F. Schiep
te Oud-Beyerland; G. H. Schols te Ge
leenC. M. C. M. Sohoofs te Helmond;
J. J. Tanamal te Utrecht; The Tjie Koan
te Utrecht; J. A. Tjalsma te Den Haa;
W. Th. Trouerbach te Dordrecht:
Valkenburg te ScherpenzeelW. Went
te Vlaardingen; B. van Wflk te Alphen
aan den Rijn. Voor cand. rechten: A. F.
Tieleman te Amsterdam; P den Tex te
Bilt hoven; J. E. van Putten te Utrecht:
F. H. E. W. du Buy te Nieuw Amster
dam; A. P. Vriends te Den Helder. V<
doet. rechten: J. F. van der Vorm
Rotterdam (cum laude); jhr H. Ph.
Quarles van Ufford te Arnhem (cum
laude)L. Simons te Maastricht. Voor
doet. Nederlandse letteren Kapelaan
W. v. d. Schoor te Utrecht. Voor
vee-arts examen: A. Heuff te Bussum;
P- F. J Jansen te Nijmegen; B. Bosch
te Harlingen; J. H. van Oosterom tf
Zwammerdam; P. J. Borm te Hulst;
P. W. M. van Adrichem te Amsterdam;.
H. S. van der Meulen te Dokkum; G. H.
den Haas te Druten. Voor doet. genees
kunde: mej. J. H. Bakker te Kampen;
H. H. Faber te Enschede; E. A. Marcus
te Zwolle; J. A. van der Hoeven te
Woerden; J. Maresch te Utrecht; C. van
de Poel te Rotterdam; mej. G. C. M.
Sdhooneniberg te Woerden; mej. S.
Schouten te Utrecht; D. Vroege te
Woerden; E. van de Zwaag te Harlingen.
Ds G. Juckema uit Middelstum ver
trekt 16 Juli als geestelijk verzorger aan
boord van de Zuiderkruis naar Zuid-
Afrika.
Zendeling E. H. Mickelson was voor een kort
bezoek in ons land
(Van een onzer redacteuren)
We zaten tegenover een haast jongens
achtige, sportieve figuur. Klein kneveltje
;n open. opgewekt, gebruind gezicht.
Zo op het eerste oog zou men niet zeggen,
dat dit de eerste zendeling is, die de
Baliem-vallei op Nieuw-Guinea betreden
heeft en die pas teruggekomen is van
een pionierstocht door de wijde omgeving
van de vallei, waarbij hij in aanraking
kwam met Papoea's, die nog geheel in
het primitieve stadium leven en nog pas
voor het eerst een blanke zagen. We
ontmoetten zendeling E. H. Mickelson,
die morgen weer door 'zal reizen naar
New York, bij zijn korte verblijf in
Nederland in het centrum van het Alli-
•Zendingscentrum, huize „Parousia"
te Naarden. Hij was hier de gast van
Nederlandse afdeling van de Ohrist-
and Missionary Alliance, eer. pio
niers-beweging, die 70 jaar geleden in
Amerika werd gesticht en zich voorna
melijk werpt op de bearbeiding van nog
onontgonnen zendingsgebieden.
In 1884 zond de C.M-A. haar eerste 5
zendelingen uit. Thans heeft zij
dan 700 arbeiders op 22 zendingsvelden.
61 millioen mensen wonen, die
talen en dialecten spreken. Er zijn
deze gebieden nu 88.000 leden van
kerk. 2000 inheemse werkers zijn reeds
•'oor het werk opgeleid.
Op 20 April van dit jaar landde zen
deling Mickelson. vergezeld van zijn col
lega Vanstone en een jonge Papoea-
onderwijzer van de Wisselmeren, met
w en baby (dit om hun vreedzame
bedoeling te illustreren) met een twee-
motorig amphibie-vliegtulg op de Ba-
liemrivier, in welks brede vallei
schatting een 100.000 mensen wonen.
De zendingspiloot A. Lewis, die boven
vele onbekende gebieden gevlogen heeft,
had ook hier weer een prachtvlucht
volbracht. Het was een volkomen onbe
kend gebied. De bevolking is verdeeld
over verschillende delen van het land,
waartussen dan een niemandsland
Heeft men het eerste gebied betreden
en is men daar goed ontvangen dan ko
men de moeilijkheden, als men naar he'
volgende deel wil. Want men is nu vriend
van de groep in .„het eerste gebied. En
Oost en West samen op
de Kirchentag
Op bijeenkomsten zijn
65.000 vaste bezoekers
Oost en West ontmoeten elkaar
Leipzig. Dat geldt ook - voor vooraan
staande regeringsfunctionnarissen
beide zones, die de Kirchentag biju
Gisteren spraken zij elkaar voor het
eerst tijdens een lunch, die hun aange
boden werd door de president, dr Rei-
nold von Thadden-Trieglaff.
Johannes Dieckman. vice-president van
Oost-Duitsland en voorzitter van de
Volkskammer. en Herman Ehlers. voor
zitter van de West-Duitse bondsdag
men deel aan deze lunch.
Andere gasten uit het Westen waren
staatssecretaris Strauss en Gustav Hei-
nemann, oud-minister en thans voorzitter
van de synode der Evang. Kerk. ei
het Oosten was er Otto Nuschke,
vice-premier, die met kerkelijke zaken
is belast
De deelnemers aan de lunch verklaar
den, dat niet uitsluitend over kerkelijke
aangelegenheden gesproken is. Meer
wilden zij niet zeggen. Dr Wilhelm Anz.
uit Maagdenburg (Oost-Duitsland) heeft
op de tweede dag van de Kirchentag
gezegd dat noch de klassenloze com:
nistische Sowjet-staat, noch de z.g. vrije
wereld zouden leiden tot een heilstaat. 8-55 In|
Tot nu toe nemen 65.000 personen voI-I^q011-
ledig aan, deze bijeenkomsten deel. Nieuws
Chr. Geref. Studenten
gaan naar De Witte Hei
De Chr. Geref. Studentenbond zal
van 1216 Juli op De Witte Hei te Huis
ter Heide een zomerconferentie houden.
Als referenten zullen optreden prof. L.
d. Meiden, over; Wedergeboorte en
Bekering, prof dr J van Genderen en
K. v. d Vegl. die het onderwerp:
Bijbel en Wereld-beeld. resp. van de theo
logische en de natuurwetenschaopelijke
wijze zullen behandelen, ds L. Floor jr
te Opperdoes over: Het Woord Gods
over de Mens en mej. M. F. Bikker,
psvchologisch candidate te Amsterdam,
over: Van Bewustzijn tot Zelfkennis.
Ds S. A. de Vries (77) te
Beek overleden
Te Beek (L) is in de ouderdom- v
77 jaar overleden ds S. A. de Vries, er
predikant der Ned. Herv. Kerk.
Ds Sybe Aeilio de Vries werd in 1900
te Zevenhuizen (Gron.) door zijn neef,
wijlen dr G. A. Wumkes, in het predik
ambt bevestigd. In 1905 werd hij predi
kant 'te Tandjoengpinang. Daarna stond
hij te Koepang 1907, Bandoeng 1910 er
Beek (L) 1922 waar hij werkzaam is ge
weest tot aan zijn emeritaat op 1 Jan.
1947.
Hij was te Bandoeng 11 jaar secretaris
van het blindeninstituut en heeft er een
militair tehuis gesticht.
Gerben de long (onderwijs
schipperskinderen) 70
De directeur van het Schoolfonds voor
Schipperskinderen vanwege de Ned.
Kerk. en oud-directeur van het door
|hem gestichte Koninklijk Onderwijs-
gaat nu naar „de vijand"? Wordt
goed ontvangen, dan kan het gebeu-
dat men een varken wil slachten.
Maar... de gast moet het zelf betalen,
anders wordt hij bedreigd
Schelpen zijn het betaalmiddel. Daar
an men alles voor kopen. Varkens,
iaar ook een vrouw. Dat mr Mickelson
schelpen bij zich had, leidde tot een soort
bedelpartij, maar ook tot bedreiging door
anderen, die nog geen schelpen hadden
gehad. Ten einde raad bad de zendelin;
tot God. En ziehet bedelen hield op
ook h©t bedreigen. Zelfs kwamen zij,
daaraan meegedaan hadden,
schelpen terug brengen.
Het begin is er nu. De contacten zijn
gelegd. Reeds komen lijders aan allerlei
ziekten naar de zendingspost, die nog
slechts in enkele tenten is gevestigd,
medicijnen te halen. Zelfs komen ei
moeders met hun kinderen. De zende-
ling-taalgelcisrde Bromley Is al bezig,
de taal op te schrijven. Zo zal
oor voet verder gaan, ook op het pad
der Evangelieprediking. De vriendelijke
ontmoeting met zovelen geeft hoop op
goede uitkomsten. j fonds voor de Scheepvaart, de heer Ger-
ben de Jong. die 14 Juli 70 jaar hoopt te
t t ij worden, zal op 15 Juli op Groenendaal
Teleurgestelde vrijzinnigen te Heemstede gehuldigd worden door
ruim 450 kinderen van de Prot. Chr. In
ternaten in Sneek, Zwolle. Rotterdam
Beroepingswerk
Ned. Herv. Kerk.
roepen: te Schoonhoven (vac.
d. Heuvel) H. Harkema te Zeist; te
Lexmond en te Noordeloos (toez.) cand.
T. Langerak te Utrecht.
Bedankt: voor Capelle a. d. IJssel
(wijkgem. West 3e pr. pl. toez.) J. van.
Lokhorst te Nieuwpoort.
Aangenomen: naar Bodegraven
(vac. Joh. Verwelius) C. J. v. d. Bosch
te Bruchem-Kerkwijk, die bedankte voor
Arnemuiden. Naar Wychen en Leur, L.
J. C. Visbeek te Soest (sanatorium Zon
negloren) Naar Heilouw J. v. d. Graaf
cand. te Leerbroek.
iroepbaar: M. Bergsma. Garde-
renseweg 12, Putten tGld.) G. Biesbroek,
Willemstraat 87. Slikkerveer. L. W. Blok,
Boergoensevliet 11a, Rotterdam Zuid. L.
Koppert. Langestraat 197, 's Gravenzande
E. J. N. Kronenburg, Herenlaan 53.
Zeist.
Toegelaten: tot de Evangeliebe
diening: P. de Jong te Zwijndrecht.
Geref. Kerken
Aangenomen: naar St Pancras. C.
L. Timmers. cand. te Heemstede, die be
dankte voor Balk, Eist. Giessen Oud- en
Nieuwkerk. Hoek, Krimpen a d. Lek en
ce IJsel. Moerdijk. Nederhorst den Berg,
Nieuwerkerk a d. IJsel en Oldemarkt.
Examens: F. H. Schalkwijk en L.T.
Schalkwijk, beiden te Heemstede, zijn
door de classis Haarlem geëxamineerd
en beroepbaar verklaard.
Chr. Geref. Kerken
Examens: Geslaagd aan de Theo
logische School te Apeldoorn en be
roepbaar verklaard J. W. de Bruin,
Apeldoorn, J. H. Carlier. Rotterdam. Th
Rutters. 's Gravenmoer en A. H. Schip
pers. Baarn.
Voorts werd na afgelegd prop. ex tot
de school toegelaten J. de Jong, R.dam.
Geref. Gemeenten
Beroepen: te Borssele. Giessendam
en Gorkum, H. Rijksen, cand. te Middel
burg. die bedankte voor Kalamazoo
(V.S.),
LEIDEN, 9 Juli. Gepromoveerd
octor ln de letteren en wijsbegeerte
roefschrift getiteld: „Enkele aspecten
e personnlljkheldsdlagnostlek en de t
doctor In de geneeskunde op proefschrift
getiteld: „Klinische onderzoekingen
proefschrift getiteld: „Morbus haemolytici
geboren te 1
Onder voorzitterschap van de heer R.
Remmelts uit Den Haag is in Leeuwar-
een tweedaagse conferentie gehou-
van de Ver. van. Vrijzinnig Her
vormden in Nederland. Ten aanzien van
de benoeming van dr A. J. Rasker als
kerkelijk hoogleraar te Leiden deelde het
hoofdbestuur mede teleurgesteld en ver- 1
ontrust te zijn en met grote waakzaam
heid de gang der zaken te zullen vol
gen. Voorgesteld werd ds Mulder uit
Borger (Dr) uit te nodigen aan de uni
versiteiten te Groningen en Utrecht een
bijzondere leerstoel te bezetten. Besloten
tverd vooreerst een commissie in te stel
len om de sifuatie van de theologische
studie aan de universiteit te bestuderen.
Ds H. J. Kater uit Amsterdam behandel
de de positie van de vrijzinnigen in de
Ned., Herv. Kerk.
De aftredende bestuursleden, de he
ren R. Remmelts uit Den. Haag ei
A. de Wilde uit Nieuwe Dorp werden
herkozen.
Dr P. Smits uit Den Haag sprak op de
tweede dag over: De Leer aangaande de
Heilige Schrift.
M.O. Paedagogiek
Nijmegen, 8 Juli. Voor Paedagogiek zijn
aan het Mgr Hoogveld-Instituut te Nijme
gen geslaagd mej. M. J. P. Faassen, Vught
en J. Penders. Sittard.
Amsterdam. De Groningse kinderen
zullen zelfs met een eigen orkest ver
schijnen om de heer De Jong te huldi
gen voor het vele, wat hij in zijn lange
leven voor het onderwijs aan de schip
perskinderen heeft gedaan.
Billy Graham bij
Eisenhower
Na zijn terugkeer in de V.S. is Billy
Graham door president Eisenhower ont
vangen. De evangelist heeft de president
medegedeeld, dat hij overal in West-
Europa een godsdienstig ontwaken had ge
constateerd, dat geweldige maatschappe
lijke, politieke en economische gevolgen
zal hebben, aldus Ass. Press.
Zondagmiddag in Wassenaar
Esflandse kerkdienst
Door de Estlanders ln Nederlafid wordt
dit weekend ëen rêünie gehouden in Was
senaar. Zondagmiddag zal in de Dorps
kerk aldaar van 2 tot 3 uur een Estlandse
dienst gehouden worden, waarin dr F.
J. Taul uit Londen zal voorgaan.
De Nederlandse regering heeft een
heurs van f 2000 beschikbaar gesteld voor
'n Australische student, die in 1955 in ons
land wil komen studeren.
9 JULI
Hilversum I. 402 m. VARA: 7.00 Nieuws
7.13 Gram. 8.00 Nieuws 8.-18 Gram. 8.35 Orgel
spel 8.55 Voor de vrouw 9.00 Gym. 9.10 Gram.
(Om 9.35 Waterst.) VPRO: 10.00 „Tijdelijk
uitgeschakeld", caus. 10.05 Morgenwijding
VARA: 10.20 Voor de arbeiders i. d. continu
bedrijven 11.30 Viool en piano 12.00 Gram.
12.30 Land- en tuinb.meded. 12.33 Gram. 1.00
Nieuws 1.15 VARA-varia 1.20 Orgelspel 1.45
Drgengebed
lit. kal.
8.15 Gram. 9.00 Voor de h
9.55 Voor de kleuters 10.10 TT-ra
Lichte muziek 11.00 Voor de ziel
.00 Angelus 12.01
3.00 Holland Festival
VARA: 8.00 Niet
r.__12.30 Gn
Radio Philharm. orx.,
10 Van de wieg tot het
i0 Weekjourn. 5.30 Gram.
im. 6.20 Gram. 6.30 Dans-
tieke staalkaart. VPRO:
caus. 7 40 „Het Boek
7.55 „Deze week", caus.
5 8.05 Gram. 8.25 Voordr.
nde uitz. 9.00 Compositie-
10.30
11.45
12.30
ided. 12.33 Gram. 12.45
1.00 Nieuws en Kath. nieuws
1.35 TT-races 1.45 Gram. 2.00 TT-r
2.15 Metropole orkest 2.50 TT-races 3.00 „De
iheid van het Gregoriaans" 3.30 Gram.
3.40 TT-races 4.10 Zang cn orgel 4.""
Atlantisch allerlei 7.00 Nieui
de France 7.20 Pari. overzicl
wing Toui
LI.15—12.Q0 Gra
24.
Dit was een kans, en Drinkwaard wilde die be
nutten, nu zijn vrouw zelf stuurde in de richting,
die Lena Verkerk gewezen had Wie haar inge
licht had kon hem op dit ogenblik niet schelen;
bij voorbaat was hij zelfs de onbekende bericht
gever dankbaar. Toen hij echter zijn mond open
deed. niet om te biechten maar om trots te pronken,
met zijn zonde, die hij zijn vrouw als een verwijt
het gezicht wilde slingeren, verwierp vrouw
Drinkwaard zelf de kans weer, die ze gaf.
Dwingend en sissend kwamen de woorden uit
haar mond:
„Zwijg zeg ik je, ik wil ook iets zeggen en je
behoeft je niet schoon te praten. Of wil je ont
kennen, dat je ouwe scharrel weer vrij is, nu haar
man gestorven is en dat jij vandaag bij Jans
Vergeer op visite geweest bent! Ouwe liefde roest
niet, hé... en jij denkt een half millioen is meer
dan twee ton."
Vals lachend rekte Jan Drinkwaard zich uit in
zijn stoel. Jans Vergeer! Eén keer was hij met
haar naar de voorjaarsmarkt geweest.
Zijn vrouw merkte de dissonant in zijn lach niet.
Verwonderd zat ze en sprakeloos... ze had hem
kleintjes gedacht na haar beschuldiging en hij
lachte. Zou ze zich vergist hebben en speelde hij
enkei zo op, omdat hij aan een zaak geld had
laten zitten? Als dat zo was...
Ze gooide het nu over een andere boeg en zei
verzoenend: „Je moet niet zo geheimzinnig doen,
ik ben toch je vrouw; als je geld verspeeld hebt,
moet je 't zeggen... ik lijd daaronder net zoveel
als jij."
„Mijn vrouw ben je en geld heb ik niet verloren,
't is iets dat veel erger is. Je bent nogal handig,
zoek het nu zelf maar uit", zei Drinkwaard sar
castisch, terwijl hij meteen opstond. In de deur
gaf hij nog een raadsel op: „Als je toch aan het
prakkiseren gaat. kan je ook wel eens uitknobbe-
len wat beter is: een kast met geld of een vinger
hoed vol liefde."
Prompt kwam het antwoord: ..Daar behoef ik
niet over te denken. Een kast vol geld natuurlijk;
c M Ki'eyn. Wuiwtjk; C KrUfaman. Bual met al die malle fratsen van liefde komt een boer
niet ver, die zijn goed voor lui, die geen gulden
hun eigendom kunnen noemen."
Met een harde klap gooide Drinkwaard de deur
achter zich dicht.
In het donker liep hij langs een sloot tot aan de
landkade, waar zijn eigendom ophield.
Geleund tegen een knotwilg als een stroper, die
zich schuil houdt voor een koddebeier, trachtte
hij zich te brengen in de stemming, die een ogen
blik geweest was tussen dominee Verzicht en hem.
Een scheur in een wolk gaf een streep maan
licht gelegenheid zijn weg te vinden naar de aar
de. Door die scheur zou ook een gebed omhoog
kunnen stijgen, maar bidden betekende, dat hij
zich vernederen moest voor zijn vrouw. Geld is
door C. BAARDMAN
beter dan liefde! Ze zou hem het leven zuur ma
ken en nooit toestemmen in een toenaderirfg tot
zijn zoon.
Zijn lippen prevelden een paar woorden, maar
de scheur in de wolk was alweer verdwenen...
Jan Drinkwaard verloor hierdoor alle contact
met het licht dat troonde boven de bonkige wol-
kenvloer.
Wild zwaaide Drinkwaard zijn armen omhoog.
Onhoorbaar was zijn lievelingspaard naderbij
gekomen en hapte naar zijn jaszak, waaruit al
tijd de klontjes kwamen.
Hij scheen deze zuiver aardse aanraking niet
te merken, nu zijn hart er naar uitging om de
hemel te benaderen.
Een ogenblik later keerde hij zich in de rich
ting van Langdijk en zond toen zijn ellende de
oneindigheid in. terwijl hij het uitschreeuwde:
„Jan, Jan jongen toch."
Krachteloos vielen zijn armen neer, een hand
kwam terecht op de kop van het paard. Even
schaamde hij zich voor het dier; dan begon hij
te praten en het paard te liefkozen: „Bles, ben
jij daar, trouw dier, hoor, de baas is ziek... met
dominees is het ook al niets gedaan. Ze kunnen
praten als Brugman, maar als je alleen bent is
het larie, dan krijg je met thuis. Ze willen de
baas klein krijgen, maar het zal ze niet glad
zitten; wat zeg jij daarvan, stom beestje. Wij
weten het samen wel, hé, de baas wil zijn zoon
hebben en dat mag niet; wat zou jij doen? Paul
Kommers aannemen en rijk maken?...Goed ge
zien hoor, je bent wijzer dan een mens."
Hoewel hij beter wist en het nooit zou durven
bekennen, geloofde Drinkwaard dat het paard
hem antwoord gegeven had; daarvoor was hij
boer en ging vertrouwelijk met zijn vee om. Ook
schaamde hij zich niet over sentimenteel gedoe.
Een dier mag je aanhalen en lief toespreken,
zelfs ijl het openbaar; een mens niet, al staat
die je nog zo na.
Met grote stappen liep Drinkwaard terug naar
zijn huis Zijn besluit was genomen, hij zou Paul
Kommers als zoon aannemen en hem rijk ma-
f.15 Pari.
8.00 Gevar. progra
Hoorspel 10.45 A
HOOFDSTUK IX
kerel, geen mannetje
Jan Drinkwaard was
uit koekebakkersdeeg.
Hij betekende meer: ecu schoolmeester kon in
zijn soort ook een kerel wezen, geen boer be
twijfelde dat, maar Drinkwaard was een boer
èn een kerel Deze combinatie vormde de hoogste
graad van volmaaktheid, die een mens kan berei
ken.
Zo iemand is in staat tot een groot offer. Een
offer als Drinkwaard bracht aan zijn positie Hij
had een punt gezet achter het verlangen naar
zijn zoon.
Dit wilde echter niet zeggen, dat deze punt
het einde was van alle redeneren, 't Was enkel
een vlucht uit een verlangen, dat slechts
nedering non bxengen Een geldbelegger laat
dubieus fonds los en gaat over op een meer
rendabel papier. Jan Drinkwaard was door de
wind gegaan Ziin d^e' liet hij niet los,
hij van richting veranderd.
8.30 „Lichtbaken"
ien'\ opera^
avondgebec
fieuws in Esi
1.50—12.00 Gra
9.00 „Cl
9.40 Gram. 10
.30 „Wij luiden de Zondag
cetultsl. 2.15 Lege
1.55 Gram.
Heirs-ofkes
.45 Hoorspel i
icht 7.30 Intervie
!UWS
11.00—11.08
and. BBC. Light Pi
12.00 Pari.
1.00 Cricket 1.35 Grai
12.15 Dam
1.45 Voor de k
iuzlek 2 25 Sport 2.35 Idem 3.00
'35 Spoi'
Orkest
Lichte muziek 4.45 Cricket 5.00 J;
5.30 Sport 6.35 Orgelspel 6.55 Cricket 7.00
"ieuws 7.25 Sr>ort 7.30 Hoorspel 8.30 Rep.
X) Gevar. muziek 10.00 Nieuws 10.15 Dai
uziek 11.50—12.00 Nieuws.
NWDR. 309 m. 12.00 Lichte muziek 1
ieuws 1.10 Gevar. muziek 2.00 Lichte m
3.00 Volksmuziek 6.00 Lichte muziek 7.00
>naal Prograr
trt 1.00 Nleux
rt 4.50 Kar
:nd. 8.02 Licht.
iel 10.00 Reci
imbel-recital 11.45—12.00
12.34 Gram. 1.1)0 Nie
k 2.3<f Koorconcert I
o 3.15 Gram. 3.45 Ac
Gram. 4.45 Eng.
5.30 Orgelconcerl
Nieuws 7.40 Gré
Verzoek progi
L H J Ram
HECHT. 8 Juli Gepromoveerd tot doc-
n de veeartsenijkunde op proefschrift
Steriliteit bij de Merrie. Abdul Azziz Res-
ang. geb te Raha. Zuid-Celebes. Indonesië.
AMSTERDAM-(GU.). 7 Juli Gepromo-
eerd tot doctor in de letteren en wijsbe-
eerte op proefschrift: Goed en Schoon in
e Sovjet-Kritiek, K van het Reve, geb te
[dem op proefschrift: De Motivering va
Godsdienstvrijheid bij Dlrck Volckert
on Coornhert, H Bonger, geb te Amste
idem op proefschrift: Studies on selective
Isterase Inhibitors, D K Myers, ge te Parry
lound. Canada (met lof).
Idem op proefschrift: Voedlngspsychiolo-
glsche
i Plantenolle. C Niemar
proefschrift; Over i
J D Jansen, geb
UTRECHT. 7
doctor in de ger
inde op proefschrift:
eskunde op proefschrift:
LEIDEN. 9 Juli.
geleerdh'
laude). Pi
P B Dirkser
ex Godgele
Kerkelijk voorl
Doetinchem (cum
;rdheid S Meyberg.
mej H C P
I psychologie
N Menklng—Van Dongen. Leiden. J Ibelings.
Rotterdam, W H Otto. Lelden. F A Pelgrim.
Wassenaar. Doet ex klassieke taal- en letter
kunde W J G Lübbe. Leiden. Doe
Leiden, e:
wijk aan
Schippers
l E Tholen, Den Haag.
C E
Den Haag, H
C Heering. Haarlem. C H Goekoop, Aerden-
hout, A A J Warmenhoven, Den Haag, G J
Weijland, Delft. J C de Rooy, Voorburg, E
W Bosch van Rosenthal, Wassenaar, E Döb-
ken, Den Haag. B G Moolenaar, Oegstgeest,
W M Th Adriaansen, Schiedam, CPA Gep-
Notarieel examen
DEN HAAG. 6 Juli Voor het notari
examen zijn geslaagd: K Kuipers, Mus:
kanaal, gem. Onstwcdde (Ie ged.); en
Prins. Bilthoven (2e ged.).
"s-Gravenhage, 8 Juli. Geslaagd vi
het notarieel examen, (le ged.): A. A.
Gastel. 's-Gravenhage.
s 5.00 Nieuws 5.10 Gram
.30 Voor de soldaten 7.0
8.00 Lichte muziek 9:00
i 10.00 Nieuws 10.15 Llch-
ik 11.00 Nieuws 11.05 Dansmuziek
11.45—12.00 Gram. 484 m. 12.00 Gram. 1.00
Nieuws 1.15 Verzoek programma 2.15 Gi
Lichte muzii
6.00 Voor de
8.00 Gram. 1
10.55 Nieuw
4.30
soldaten 6.30 Gram. 7.34
1.00 Nieuws 10.15 Licht<
11.00 Lichte muzie:
Engeland. BBC. European Serv. Ultz.
Nederland. 3.00—5.15 Eng. les voor begir
lingen. tOp 224 en 42 m l 10.00—10.30 Niet
Kruiswoordraadsel
Horizontaal: 1. Gereedschap, 3. grote
hoeveelheid, 7. voedsel, 9. mil.rang, 10.
terzijde, 13. behoeftig, 15. gasvormig, 16.
rivier. 17- flink, 19. maat, 20. insect, 21.
halsbont, 22. euvel, 25. deel van de bijbel,
27. in het jaar onzes Heren, 28. hijswerk
tuig, 29. bloeiwijze.
Verticaal: 1. Vergift, 2. dochter van
Laban, 4. reeds, 5. lange dunne lat. 6.
wijnmaat, 8. bestaat, 11. telwoord, 12. ja
gershoorn, 14. rondhout, 17. geluid, 18-
roofdier, 19. ambtshalve, 20. uitroep. 21.
been, 23. bergplaats, 24. gravin van Hol
land. 26. voorzetsel.
Oplossing vorige puzzle
s P ijs, kin A. ga N s. bon D, O pen,
k R ot, ba A s, PANDORA.
