golvenü
Tweetalige rechtspraak
in het Koninkrijk
KERK ft SCHOOL
IVO ROL
De stem
van 't bloed
IL Puzzle
s*
2
ZATERDAG 26 IUNI lSj
"P^E STRIJD in de Friese rechtszaal over de vraag van het gebruik van
het Fries bij de rechtspleging ligt ons nog vers in het geheugen.
Sedert dien werden vele pamfletten geschreven, vergaderingen belegd,
moesten ministers reeksen op hen afgevuurde vragen beantwoorden en
stegen de golven van emotionaliteit tot ongekende hoogte.
Over deze strijd wil ik niet schrijven, maar hem te noemen verhoogt
reeds aanstonds de belangrijkheid van mijn onderwerp. Want de vraag,
waar het in de Friese kwestie om ging, is niet nieuw. Ik bedoel de vraag,
of bij de rechtspraak, anders dan in geval de beklaagde een vreemdeling is,
van een andere taal gebruik mag worden gemaakt dan van het Nederlands
Om mij in dit betoog te kunnen volgen, moet de lezer zich wat ruimer
oriënteren dan alleen op het rijksdeel gelegen aan de haringvijver. On
getwijfeld zal die ruimere oriëntatie sedert de Ronde Tafel-conferentie
met de West niet zoveel moeite kosten, want nu wij doende zijn geweest
een statuut tot stand te brengen, waarin de brede koninkrijksgedachte,
de zelfstandigheid en gelijkwaardigheid der Landen Nederland, Suriname
en de Nederlandse Antillen wordt vastgelegd, zal een sprongetje naar de
West niet moeilijk zijn.
A LS GE DE KAART der Nederlandse Antillen voor U neemt, consta-
teert ge aanstonds, dat deze uit twee groepen bestaat, ieder van drie
eilanden. De zgn. benedenwindse, bestaande uit Curasao, Aruba en Bo
naire; tot de bovenwindse worden gerekend Saba, St Eustatius en St
Martin. Over deze laatste drie handelt ons onderwerp: tweetalige recht
spraak in het koninkrijk.
Het zijn, wat oppervlakte en bevolkingsaantal betreft, geen imposante
gebieden. Het gezamenlijk grondgebied dezer drie eilanden bedraagt rond
77 km2, dus in de orde van grootte als de gemeenten Coevorden, Bergen
(N.H.), Gaasterland of Rheden; doch een stuk kleiner dan Terschelling.
Het bevolkingsaantal blijft beneden 3700 inwoners en is te vergelijken
met Bergschenhoek, Halfweg. Sas van Gent of Vreeswijk.
Maar of wij deze drie eilanden een klein gebied wensen te noemen,
toch zijn zij zeer interessant; bovenal, ze vormen een deel van het Ko
ninkrijk der Nederlanden.
Over de oorspronkelijke bewoners kunnen we niet veel te weten
komen; waarschijnlijk zijn het Indianen geweest. Maar reeds vrij spoedig
hebben zich blanke, merendeels Engels sprekende bevolkingsgroepen ge
vestigd, waarvan de afstammelingen nog steeds aanwezig zijn. Engels
wordt op deze eilanden op de scholen en in de kerken als voertaal ge
bruikt. Op Saba draagt de bevolking nog oud-Engelse en Schotse namen.
Een gedeelte der ingezetenen belijdt de r.k. godsdienst, doch het merendeel
behoort tot het Methodisten-kerkgenootschap en de Anglikaanse kerk.
'TVDT ZOVER enige mededelingen ter algemene oriëntatie.
-I Hoewel het bestuur in het Nederlands wordt gevoerd, bestaat er
echter een gouvernementsbesluit van 6 Augustus 1872, door de bevolking
aangeduid als het besluit van Koning Willem III, waarbij de kantonge
rechten en de raden van Justitie bevoegd worden verklaard, bij de behan
deling van rechtszaken gebruik te maken van de Engelse taal in plaats
van de Nederlandse.
Gouverneur Wagner, die dit besluit in naam des konings uitvaardigde
bleek een practisch man, die meer voor een goede rechtsbedeling voelde
dan een taalstrijd wenste uit te lokken. In de overweging tot dit besluit
verordening genaamd constateert de vertegenwoordiger van de
Kroon, dat op deze eilanden nagenoeg volkomen onbekendheid met de
Nederlandse taal bestaat en het Engels by na uitsluitend wordt gebruikt.
Op grond van deze constatering spreekt hij de vrees uit, dat rechtspraak
in het Nederlands grote bezwaren oplevert, welke bezwaren dringend
voorziening eisen. Deze voorziening bestaat hierin, dat het Engels op de
bovenwindse eilanden ter rechtzitting en in de stukken mag worden
gebezigd.
DÊ HEER CH. VOGES, voorzitter van de Antillaanse staten, die van
deze eilandengroep afkomstig is, vertelde mij van deze regeling,
waarop het hoofd van de betrokken afdeling van ons departement van
overzeese rijksdelen zo vriendelijk was, dit besluit voor mij op te diepen.
Wel probeerden Nederlandse rechters zo nu en dan aan de bepa
lingen van deze regeling te ontkomen en hielden zij zich aan het gebruik
van de Nederlandse taal, omdat zij de Engelse niet goed spraken. Doch,
zo zegt de heer Voges, toen ik eens een zaak voor zo'n rechter te behande
len had, waarvoor bij de bevolking nogal belangstelling bestond, heb
ik mii op dat recht met succes mogen beroepen.
Maar de bovenwindse eilanden behoren met de benedenwindse tot
één gebied, doch voor Curasao, Aruba en Bonaire geld deze bepaling als
zodanig niet. Wanneer stukken, in het Engels gesteld, opgezonden moes
ten worden naar het Hof van Justitie of een kantongerecht van Curagao
c.s., diende een vertaling van de hand van een beëdigde tolk hierbij te
worden gevoegd. De kostenregeling terzake is nauwkeurig omschreven.
Voor de benedenwindse eilanden, waar ook tweetaligheid heerst,
mocht een dergelijke regeling niet gelden. Met nadruk verklaart het be
sluit om aan alle twijfel een einde te maken, dat op deze eilanden alle
rechtszaken, zowel in als buiten rechtsgeding schriftelijk in de Neder
landse taal worden behandeld. Echter, voor de mondelinge behandeling
wordt de Nederlandse of de landstaal toegestaan.
OVER DE LANDSTAAL van Curasao, Aruba en Bonaire nog een enkel
woord. Hier is het Nederlands geen vreemde taal, integendeel, men
moet zich steeds weer verwonderen over de zuivere uitspraak en de
ruime beschikking van de woordenschat onzer taal. Hoewel echter Neder
lands de officiële taal is, wordt op de benedenwindse eilanden in het
gewone verkeer veelvuldig gebruik gemaakt van het Papiamento, een
spreektaal die voornamelijk is ontleend aan het Portugees, waarop
Spaans, Nederlands. Engels en zelfs Afrikaanse talen invloed hebben ge
had. Overal waar de emotie, de propaganda en het' persoonlijk contact
naar voren treden, is deze landstaal een uitermate geschikt middel om
hieraan uitdrukking te geven. Misschien zou men het zo kunnen stellen,
dat het Nederlands voor deze mensen de taal is van het verstand en het
Papiamento's de taal van het gevoel.
f^ENOEG STOF bijeengebracht om te betogen, dat de Friese kwestie in
verband met de tweetalige rechtspraak niet nieuw is in ons Koninkrijk
In de naam van Koning Willem III loste gouverneur Wagner deze
moeilijkheid in 1872 zodanig op, dat nog altijd de rechtzoekenden op de
bovenwindse eilanden zich bevredigd gevoelen.
F. H. VAN DE WETERING
Vraag Uw leverancier
In- en doorvoer van honden
en katten verboden
Ter wering van hondsdolheid heeft mi
nister Mansr.cit met ingang van U6 Juni
1954 de in- en doorvoer van honden en kat-
I, in en door Nederland, verboden. In-
doorvoer van hond of kat is alleen mo
gelijk als een verklaring van een dieren-
kan worden overgelegd, waaruit blijkt
dat deze ten minste een maand en ten
hoogste twaalf maanden voor de in- oi
doo. voer een volledige enting van 't dier
tegen hondsdolheid met een zenuwweefsel-
vaccin of met een op eieren gekweekt vac
cin (flury stam) heeft verricht. Deze ver
klaring moet zijn gelegaliseerd door de of
ficiële veeartsenijkundige dienst van h
land waar de enting heeft plaats gehad.
Overleefde concentratiekampen
De heer F. Wiriz morgen
75 jaar
I Morgen viert de heer F. Wirtz te Den
Haag. oud-secretaris van de Stichting
van Oud-gedetineerden en Gijzelaars in
Concentratiekampen, zijn 75ste verjaar
dag. In de kringen van oud-gedetineer-
";n en gijzelaars in concentratiekampen
hij een bekende figuur
Ds Overduin heeft in zijn boek: „Hel
i hemel in Dachau" o.m. aandacht aan
de heer Wirtz geschonken. Hij zegt
daarin: „Mijn vriend Wirtz heeft in ons
kamp te Amersfoort een paar interessan
te voordrachten gehouden over zijn stu
diereis in Sowjet-Rusland na de eerste
wereldoorlog. Toen wij 2 Februari 1942
.r Duitsland op transport werden ge
steld, waren in dat transport elf domi-
opgenomen, vele communisten en
JooQsgezinden, en als laatste trad Wirtz
in ons gelid. Nu waren wij overtuigd dat
dit een dodentransport zou worden, want
W. had een ernstig conflict met de S.S.
gehaa. Van dit transport bestaande uit
06 man zijn slechts arie teruggekomen.
Dominee ldema uit Delden. Wirtz en
ikzelf."
Over zijn verblijf in het concentratie
kamp te Oranienburg heeft de heer
Wirtz na de bevrijding in vele plaatsen
van ons land voordrachten gehouden.
Van zijn hand verschenen ook verschei
dene artikelen. Evenals op zijn zeven
tigste verjaardag wenst hij zioh morgen
aan iedere hulde te onttrekken.
Op juristencongres
Prof. Beekhuis vervangen
door zijn echtgenote
het tweedaags
De deelnemei
gres van de Nederlandse Juristen Vereni
ging. dat gisteren te Arnhem ls geopend,
zijn 's middags door het gemeentebestuur
van Arnhem ontvangen In het gi
Vrije Luth. Gemeente in
Doetinchem
Vrijzinnigen niet eens met
nieuwe kerkorde
In Doetinchem is een aantal vrijzinnige
Lutheranen, mede op initiatief van de Lu
therse predikant, ds J. H. Ritzema Bos, en
uge leden van de grote kerkeraad der
Lutherse gemeente overgegaan tot het
stichten van een z.g. vrije gemeente. Het
motief voor deze actie is de nieuwe kerk
orde. zo deelt ds J. P. van Heest, voor
zitter van de Lutherse synode mede in het
Evang. Luth. Weekblad. Men meent In
Doetinchem volgens de synode-president
dat de nieuwe (Lutherse), kerkorde duide-
toont, dat zij aan het „verrechtsen"
Men mist node art. 50 van he-t oude re
glement over de „geloofsvrijheid".
De groep zoekt geen aansluiting bij de
afdeling van de Ned. Protestanten-Bond
omdat deze „naar de kerken toewerkt".
Daaruit concludeert ds Van Heest, dat
deze actie nadrukkelijk niet naar de kerk
toewerkt.
Per 1 Juli leggen predikant en grote ker
keraad hun ambt neer. Volgens de vige
rende reglementen treedt de synodale com-
voorlopig op als kerkeraad. Deze
week vergaderde deze commissie met de
gemeente in Doetinchem voorzover
niet met de actie instemde. Men zou trach
ten een nieuwe kerkeraad te vormer
C. H. Lindijer te Rotterdam, oud-predikant
r Doetinchem zal als consulent optreden
enige tijd in Doetinchem vertoeven. De
Luth. gemeente telt ongeveer 200 leden.
Wereldnieuws
in zakformaat
De Duitse scneepvaarlmaatschappijen
Norddeutsche Lioyd en Hamburg-Am:-
rikaliin zullen de volgende maand een
regelmatige dienst op Australië gaan on
derhouden. Nadat president Eisenhowe-
een ernstig pleidooi had gehouden voor
het buitenlands nulpprogramma (3-4 mil
liard dollar) keurde de Huiscommiss-e
voor buitenlandse aangelegenheden dit
programma goed. Het moet nu nog door
Huis van Afgevaardigden en Senaat wor
den goedgekeurd- In Tunesië zijn he
vige gevechten aan de gang tussen Franse
politie, versterkt met parachutisten, tegen
een groot leger van nationalisten. Bij
een verkeersongeluk in België, waarbij
twee bussen in dichte mist op elkaar in
reden, zijn vier personen gedood en twaalf
gewond. In Boeganda (Oeganda) is
conferentie begonnen tussen een spe
ciaal overgekomen Britse professor voor
Gemenebest-aangelegenheden cn de stam
hoofden van Boeganda- Op de conferen
tie zal worden gesproken over de toe
komst van dit gebied, dat door de Britten
zijn (onwillige) kabaka is beroofd-
De Westduitse socialisten (oppositie)
hebben in de Bondsdag een motie inge
diend, waarin de regering wordt verzoent,
de onlangs gevormde perscommissi*
schaffen- Dc commissie wordt ais
bedreiging van zijn persvrijheid be
schouwd.
Uit de Staatscourant
Aan prof. mr L. J. M. Beel, minister
an Binnenlandse Zaken, is verlof ver
leend tot het aannemen van de onder
scheiding van: a grootkruis in de Kroon
orde van België; b grootkruis in de Dane-
brogorde van Denemarken.
Aan mr A. Rombach is op zijn verzoek
eervol ontslag verleend als voorzitter van
het Scheidsgerecht voor de Vermogens-
aanwasbelasting. onder dankbetuiging
jor de in die functie bewezen diensten.
Benoemd is tot voorzitterIIHiÉ
Scheidsgerecht voor de Vermogensaan-
asbelasting mr J. L. L. Wery. vice-pre
sident van het gerechtshof te "s-Graven-
hage, zulks onder gelijktijdige intrek
king van zijn benoeming tot plaatsver
vangend voorzitter van dat college.
Benoemd tot lid van het Scheidsge
recht voor de Vermogensaanwasbelasting.
mr W. G. F. Borgerhoff Mulder, raads
heer in het gerechtshof te 's-Gravenhage.
De Rotterdamse wethouder van de be
drijven. de heer Van den Brule. heeft
dezer dagen de vernieuwe vishal van
gemeentelijk afslagbedrijf aan de Wi
kousdijk in gebruik gesteld.
Burgemeester C. G. Matser sprak
woord van welkom, waarop de voorzitter
der vereniging, prof. mr J. C. van
uit Leiden, antwoordde.
Op de eerste congresdag ls gesproken
over civielrecht, naar aanleiding van tv
uitgebrachte prae-adviezen, t.w. van
G. J. Scholten, advocaat in Den Haag,
van prof. mr J. H. Beekhuis te Gronin-
m. die zelf wegens ziekte het congres
,et kon bijwonen. Zijn echtgenote
rhter zijn taak over, door zUn geschrift
De ontwerper van het nieuwe
prof. mr E. M. Meyers, woonde deze
ste congresdag bij.
Van 23-28 Mei 1955 houdt het inter
nationaal Congres over verbrandingsmo
toren een derde internationale bijeen
komst te Scheveningen. Prins Bernhard
ls beschermheer. In aansluiting hieraan
wordt te Rome van 6-15 Juni het vierde
Wereld Petroleum Congres gehouden.
Commissie ingesteld voor
ziekenhuisproblemen
Minister SuuFhoff heeft een commis
sie ziekenhuisvraagstukken in het leven
geroepen om hem te adviseren over alle
ziekenbuisproblemcn met uitzondering
van de boirwvraagstukken (waarvoor
reeds de ziekenhuiscommissie bestaat).
Als voorzitter, resp pbv. voorzitter,
zijn benoemd prof. dr P. Muntendam en
mr F. J. J. Besier. directeur-generaal,
resp. piv. directeur-generaal van de
volksgezondheid. Secretaris is mr J. d»
Vries, referendaris bij de afdeling maat
schappelijke gezondheidszorg.
Een derde commissie, o.l.v. mr J. wu-
kens. is zoals men weet bezig met het
voorbereiden van een wettelijke regeling
voor het verlenen van financiële rijks-
steun bij de bouw van ziekenhuizen cd
andere verpleeg- en befaandehngsinrich
tingen.
Hoger© salarissen voor
burgemeesters
blad ls afgekondigd, zullen vooral burge
meesters van kleinere plaatsen (tot 1000
inwoners) profijt trekken. Sinds de laat
ste loonronde verdienden deze burge
meesters ongeveer f 410 per maand, plus
ambtstoelage van ongeveer f 35. De
bezoldiging wordt nu minimaal f 445
maximaal f 490 per maand, waarbij dan
ambtstoelage van f 50 komt. Het
■ordt bereikt na zes dienst-
Elke land
een brillant
IN VOGELVLUCHT
Bij de aanbesteding van de bouw van
een technische school voor de chemische
industrie te Geleen was de fa Van ,Hat-
tum en Blankevoort te Beek (L.) laagste
inschrijfster met f 1.194.600 (hoogste in
schrijving f 1.665.000).
Dr F. J. P. van Dooren, lector aan
de R.K. Econ. Hogeschool te Tilburg is
benoemd tot hoogleraar in de bedrijfs
psychologie en sociale psychologie aan
deze hogeschool.
In samenwerking met de R.K. Duitse
Studentenvereniging wordt van 30 Aug.
1 Sept. op de R.K. volkshogeschool
Geerlingshof te Valkenburg-Houthem (L.)
het 5e int. studentenkamp gehouden met
als hoofdthema: Europa en de Democra
tie.
Van 5 tot 13 Juli wordt te Genève
onder auspiciën van de Unesco de 17e int-
onderwjjsconlerentie gehouden.
De Herv. gemeente van Hoogmade
ntving een legaat vsr. f 5 000; die van
Groningen een van f 500.
De vooral in kringen van de Geref.
Gemeenten, ae Herv. Gereformeerden, de
(Jhr. Geref. Kerken cn Oud-Geref- Ge
meenten populaire 10 jaren bestaande
kweekschool De Driestar te Krabbendijke
wordt naar Gouda overgeplaatst.
- Serooskerke od Schouwen (230 in
woners. waarvan 200 Hervormd) kreeg
een kerkgebouw aangeboden uit Austra
lië en weet niet of het dit geschenk moet
aannemen, dan wel de oude Herv. kerk
moet restaureren-
De Haagse wethouder ir L. J- M
Feber- prof- dr J- Bavinck. dr H. Fa-
her. dr A L. Constandse en dr J. P- var
Praag zullen op de conferentie: Ontmoe
ting der Levensovertuigingen, van 1 tot
I Aug. in de Int. School voor Wijsbegeer
te te Amersfoort spreken resp- over: R-
Katholicisme, Protestantisme. Vrijz-
Christendom. Sccptisisme en Humanisme
Zaal Irene te Enschede
Protestantenbond krijgt
gebouw terug
De Hoge Raad heeft het beroep
de gebr. K. te Enschede, die in het ge
bouw Irene aldaar een bioscoop exploi
teren .verworpen. De afdeling Enschede
van de Ned. Protestantenbond had
de ge"c-i\ K ontruiming gevorderd
dit door haar aan deze bioscoopexploi
tanten verhuurde gebouw. De recht
bank te Almelo had hen tot ontruiming
van deze zaal veroordeeld, van welke
beslissing de gebr. K. bij de Hoge Raad
in cassatie kwamen. Bij de verwerping
van dit beroep achtte de Hoge Raad het
terecht, dat de rechtbank niet alleen
gelet heeft op de financiële belangen
van de partijen, maar mede op het idee-
ele belang van de vereniging, om haar
zaal te verhuren voor godsdienstige bij
eenkomsten in het kader van haar doel
stellingen
B. en W. van Nijmegen stelden de
raad voor de Spaanse taal als facultatief
vak op het lesrooster van de H.B.S. A
te plaatsen.
Diensten Herv.-Geref. kerk
te Parijs in Juli
Eeroepingswerk
Ned. Herv. Kerk
Strljeiv: A Corb
Willenswaard te Zevenhoven.
Geref. Kerken
..angenomen: naar Sijbrandabu
De diensten van de verenigde Her-'Th. Kuiper, cand. te Lemmer.
vormd-Gereformeerde kérk te Paros wor- G,rtf. Gemeenten
den mLnl om. Beroepen, DordrecM: c.ni
in Temple du Bercy. 5 rue de la Rijksen te Middelburg.
Lancette, Parijs 12e (métro Daumesnil) en|
op de 2e en 4e Zondag om half vier in de j iiilillilHinillllliiilliiHlIillllllilllilllliiHilHiiiiiliniiiimmiiiiiimmiiiiiiii™
Temple de Charenton 12 Rue Guérin Cha- y tt nna nir>t ten
renton (Métro Charenlon-Écoles). Scriba IJltndOOm nog titel tea
W. A. Brenning, 118 Avenue du Gén. Le- einde (verbeterd bericht)
clerc Soisy-sous-Montmorency (S. et O.) r-iocci^ai«,
4 Juli ds S. P. de Roos. Herv. pred. te De praeses van de Classicale verj
Heer Hendrikskinderen. 11 en 18 Juli (ring der Ned.^ HenA Kerkje Tiel
ds F. J. Jonkhof, Geref. pred. in Frankrijk.
25 Juli dr H. v. d. Loos, herv. pred. te
Haarlem.
Classicale
W. A. Engelbrecht eredoctor
in Rotterdam
Aan de vooravond van zijn 80ste ver
jaardag is Donderdag de heer W- A.
Engelbrecht te Rotterdam gepromoveerd
tot doctor in de economische wetenschap
pen honoris causa.
Promotor was de prof. W. E. Boerman,
die gewaagde van de bijzondere belang
stelling. welke de heer Engelbrecht altijd
had en heeft voor de aardrijkskundige
wetenschap. Spr. schetste de levensloop
de heer Engelbrecht, de militaire
loopbaan als eerste keuze, zijn banden
met Ned. Indië en later zijn functies in
het cargadoorsbedrijf, zijn voorzitterschap
van 1930 tot 1938 van de Kamer van
Koophandel te Rotterdam en zijn gelijke
functie in de Scheepvaartvereniging
Zuid. Daarnaast verzamelde hij oude
kaarten, journalen, zeekaarten en boeken.
Deze uiterst zeldzame verzameling op
historisch en geografisch gebied is thans
ondergebracht in het Museum voor Land
en Volkenkunde en het maritiem museum
„Prins Hendrik".
Er is veel zwarte kunst
in de wereld
De buitengewoon sterke verbreiding
van het occultisme in zijn drie hoofd
vormen: waarzeggerij, magie en spiri
tisme, was onderwerp van een bespre
king van Duitse evangelisten in Mul-
heim aan de Ruhr. Een kenner van he
occultisme, de jeugdpredikant Koch uil
Mannheim, hield een referaat,
hij waarschuwde, het gevaar van
occultisme niet te bagatelliseren,
aantal aanhangers van het spiritisme in
de gehele wereld wordt op 70 millioen
geschat, er zijn gebieden waar 40—60 pet
van de bevolking occultistisch is
infecteerd. In vele grote steden vormt
het spiritisme gemeenten met ingeschr»
ven leden en diensten. Meer dan d<
helft van de Duitse bevolking houdt zich
met sterrenwichelarij bezig!
mede te delen, dat niet
•ergadering een motit
tegen de kerkvisitatoren
de zaak IJzendoom heeft aangeno
Klaarblijkelijk is door onze berichtgo
Tiel gemeld, waar sprake moest zijn
Harderwijk.
Voor het studiejaar '54/55 is 1
or magnificus van de R.K. Econ.
chool te Tilburg benoemd: prof. di
M. Piets en tot secretaris van de te
prof. dr J. J. Dalmulder.
Onderwijsbenoemingen
inoemd: tot onderwijzer(es) Chr.
school te Zwingelspaan J. H. van S
chum te Breda en mej. H. J. Luyku
Rotterdam; Chr. school te Oudlei
:j. P. v .d. Helm te Baarn; Chr.
school te Pulten K. van Kalsbeek
Joure; Chr. school te Vledderveen
tijd. J. Roelfsema te Zuidbroek;
school te Jubbega mej. J. Visser te
Benoemd: tot onderwijzer(es) Chr.
te Putten (Vel.) W. C. Vink te Coti
den en H. Roelfzema te Rotterdam;
Bakkerschool (BLO) te Sneek mej
Veninga te NJjezyl; school met de B;
te Workum mej. R. G. de Jong te L
warden.
Promoties
AMSTERDAM. G.U. 25 Juni. Gei
moveerd tot doctor in de geneeskundl
proefschrift: Over Verlammingen van
Nervus Facialis van intratemporale 1
sprong, J. W. M. Botman, geb. te Dü
Academische Examens
AMSTERDAM. G.U., 26 Jui
voor doet psychologie mej. HL!
B R Franken en B Hagels. Amsterdam. 1
economie D Ravesteijn, Den Haag, R TT
A Hung, Jhr R A van Swinderc
huis. C van Wagensveld. -
Hiap, Naarden. en
Haarler
Konini
Oldhoff, Groningen; 'H K A Visser, GnJ
gen; O F Meeuwes. Gieten,
arts: H J Bronks. Groningen; HFM
ders, Leiden; J Kool. Zeerijp; J Stegen
WOORD DER
Morgenwijding; 0.15 Órgelconc. 9.30 V d ïJ
9.35 Gram; 11.00 Voordr; 11.15 Kamerork:|°
Gevar muz; 12 30^Land-^cn tulnb mededjlg
1.15 Meded of gram; 120 Metropole ork; |fc
„Wat gaat cr om ln dc wereld?", caus: 2.20Cl
2.30 Voordr; 2 43 Sopr. en plano: 3.15 V d v4
Mil comm'; 6 00 Nws; 6.15 Amu^ muz; ^.Sol
HA? iHHHs
var mui; 850 Rep^ of^gram; 9.M
Engeland. BBC. Home Service, 330 f*
Crickctrep; 12.20 Gevar muz: 12.35 Wceijj
6 00 Symph ork 6.30 Gram: 8.02 StrUkens.; 8.32
Hoorspel: 10.35 CeUo en plano; 11.45—12.00 Nws.
12.30 Lichte mui: 1.00 Nws; 1.15 Gram; 1.30 V d
weerberT^!orNwV:°°6 l^Sport-.'^.25^ VolkslW j
5.00 Gram: 5.45 SportulUl" 5.50 Gram:' 6.00 Plano-
Nw'r 11.05 Dinsmur; 11.35—12.00 Gram.
Engeland. BBC. Light Programme. 155
247 m. 12.00 Orgclsp; 12.30 Rep: l.OS^Orï
UV45 Gram?"o.SsrNws; *11.00 Dansmuz'; 11.55 Nws
spel: 5.45 Verz progr: 6.15 Sport; 6A5^ E
Nws; 10.15 Sport; 10 20 Klankb: ^43^ Jt
8.00—8.15 Eng lea V beginnelingen. (Op 484 en 4!
m); 5 005.15 Eng les v beginnelingen. (Op 224
en 42 m>: 10.00—10.30 Nws Het graafschap Cam
l 7Z i
bridge (Op 224 en 75 m).
ZONDAG 27 JUNI
Nws; 5.45 Amus muz; 7.00 Nws: 7.13 Am»
18.15 Symph ork en sol; 9.45 Nws; 11.30
{recital: 12.00 Nws; 0.25 Lichte muz: 1.15 j
MAANDAG 28 JUNI
HILVERSUM I 402 m. NCRV: 7 00 Nws: 7.10
Gram; 7.30 Gewijde mui: 7.45 'n Woord voor de
12.15 Claveclmbelrecltal; 12 30 Symph cost 1
recital: 2.30 Gewijde muz; 3 00 Symph_«a
3o"Va.m° nTv'dz1 v'
NaUonaalfl ork^ 9 43 P E
Brussel 3-4 en 484 m - 324 m: 11.45
I gendlenst; 11.00 Gram; 11.25 „De Predikant van
1 Wakefield", hoorspel; 12.25 Voor boer en tuinder
12.30 Weerber: 12 34^ V^ landb i2.42 Gr»
trio; 4.00 Bijbellezing; 4 30 Lichte muz:^ *S°°RV
voorlichting ln Nieuw Guinea door ds I. K. Kljnc
5.00 Nws: 5.10 Lichte muz: S.M1 Franse^ t(
Gram": 8.00 Kamerork en sol; 9.30 Metropo
BBC. Light
verhoging heeft terugwerkende
kracht tot 1 Januari j.l.
Voor burgemeesters in kleine gemeen
ten was het de laatste tijd bijna onmoge
lijk hun representatieve verplichtingen na
te komen. Er moest geld op toegelegd
worden.
Pionier van Deens Chr.
vakverbond overleden
Een der pioniers van het Kristeligt
Dansk Faellesforbund (Chr. Deens Vak
verbond). de heer Richard Jensen, is in
de ouderdom van 82 jaar overleden. De
heer Jensen heeft zich ondanks enorme
tegenslagen en ondanks het „rood of geen
brood" met zeer bijzondere trouw aan de
zaak der christelijk-sociale beweging ge-
Dit ultimatum was echter niet de voornaamste
reden, waarom Drinkwaard tenslotte toegaf. Er
was iets anders, Drinkwaard dacht aan zijn
zoon- iJ
Terwijl Paul met van opwinding gekleurde
wangen zijn zaak verdedigde, groeide in Drink
waard naast bewondering een warme genegen
heid voor de jongen, die zo fel vocht voor zijn
recht.
Voor deze genegenheid moest zijn geerfde trots
wijken. Met het gebaar van een heerser, die af
stand doet van een geliefd recht, legde hij ten
slotte de hand op de schouder van Paul.
Ernstig en dwingend zei hij: ,,Kijk mij aan.'
Overtuigd van zijn goed recht, boorde Paul zijn
blikken diep in de ogen van de een hoofd langere
boer- ^i-i
Zo oog in oog bleven ze een ogenblik staan,
en in die paar seconden werden de fundamen
ten gelegd voor een groot en onwankelbaar we
derzijds vertrouwen
Drinkwaard gaf hiervan het eerste bewijs toen
hij zei: ,,Paul, wat ik nu ga doen, zal elke boer
mij kwalijk nemen. Vraag wat je wilt en ik zal
je antwoorden. Wij weten van nu aan wat we
aan elkaar hebben Doe je plicht en ontzie me
met als ik soms weer een van mijn oude kuren
heb. Een mens moet met zijn tijd meegaan en
jij bent een kerel."
Verlegen onaer deze loftuiting antwoordde
Paul: ..Ik zal mijn best doen."
,,Dat vertrouw ik", zei Drinkwaard alleen.
,,Die zaak met De Bom moet je vandaag nog
maar laten rusten Ik heb iets anders te doen
voor je. Iets waarbij geen boekhouding te pas
komt en dat je daarom zonder vragen kunt
doen. Als het tijd is. zal ik spreken; tot zolang
moet je geen opheldering vragen en verder zwij-
gCToen werd het even stil Het leek daar even
zo gemakkelijk, maar het valt niet mee, iets,
dat je twintig jaren begraven hebt gehouden,
voor een medemens bloot te leggen. Het was
weer de trots, die de boer in de weg zat. Waarom
zou hij een vergeten geschiedenis oprakelen en
zijn naam te grabbel gooien? Zelf gaf hij het
antwoord op deze onuitgesproken vraag door de
woorden: „Omdat ik naar mijn zoon verlang en
omdat het recht hersteld moet worden. Het
Vastbesloten gaf hij Paul de opdracht: „Mor
genmiddag ga je naar Langdijk en daar infor
meer je voorzichtig naar Lena Verkerk en haar
zoon. Ik zal voor een auto zorgen." Verheugd
nam Paul de opdracht aan. Hij dacht aan een
zakelijke informatie.
HOOFDSTUK 5
Brommend loopt Jan Verkerk door het huis.
Waar hij een voet neerzet blijft een natte plek.
Door een verkeerde aanloop te nemen, is hij
door C BAARDMAN
niet over maar in een sloot gesprongen.
Rillend en bibberend is hij naar huis ge
sjouwd en daar vond hij een koude, verlaten
kamer.
Zijn moeder was naar een boer, die ziek lag
en niemand had om hem op te passen.
„Ze is niet wijs", bromde Jan. terwijl hij een
droog hemd uit de linnenkast trekt. „Telkens op
nieuw wordt ze afgesnauwd en toch gaat ze hem
elke dag helpen, 't Is me 't boertje wel, je zoudt
die vrek..." Deze laatste naam verdient Prins
echter niet.
Boer Prins is een eigenaardig mens. De mees
ten noemen hem een vrek en schraper en daar
voor is wel enige aanleiding.
Alleen woont Prins in zijn grote boerenhuis en
hij kookt zelf zijn potje. Als een daggelder zo
sober leeft hij, geen cent gaat er over de balk.
Enkelen spreken anders. Die zeggen: „Prins
is een vreemd type, dat is waar, maar gierig
is hij niet."
Zij die zo praten, zijn de mensen, die weten
hoe Prins ieder jaar drie varkens slacht, ter
wijl hij zelf aan een half genoeg heeft.
Zij weten ook van arme gezinnen, waar na een
bezoek van Prins alle kinderen op nieuwe klom
pen liepen, 't Is hun bekend van een gezin, om
zijn talrijkheid „Klein Rusland" genoemd, waar
Janus de lappenkoopman met een smoesje bin
nen kwam vallen: „Ha moeder, daar is Janus.
Wat kan ik vandaag aan je verdienen?"
„Geen geld Janus!"
„Kom, kom... Eerst eens kijken, wat zeg je
van deze deken of van die borstrokken?"
„Neen Janus, het zal niet gaan," zei d(
der met een zucht, want er was gebrek aan alles.
„Kan je 't niet gebruiken?"
„Gebruiken wel, maar ik heb geen geld."
„Wie praat er over geld," zei Janus veront
waardigd. „Je houdt de hele zaak hier, dan ben
ik eraf. Met nieuwjaar zal ik er wel voor komen
zingen."
Grinnekend was Janus daarop weggegaan. Het
was een best handeltje, boer Prins was goed voor
de rekening.
De verblufte en gelukkige moeder ging aan
het gissen en vanzelf kwam ze bij boer Prins te
recht. Als Prins bij „armelui" op bezoek kwam,
was in zulk een gezin de meeste kou geleden.
De meesten in het dorp wisten dit echter niet.
want duidelijke bewijzen liet Prins nooit achter.
Voor hen was Prins de geldwolf, die alleen leef
de voor zijn gouden tientjes.
Er werd gemompeld, dat hij drie duizend
die gele schijfjes in huis had, goed verstopt on
der de vloer.
Voor een groot deel was Prins zelf de schuld
van deze gedachten. Kort aangebonden in de om
gang en snauwerig ook voor zijn personeel; onge
makkelijk kon hij iemand de les lezen.
Bovendien kon hij vreemd uit de hoek komen
als iets of iemand hem ergerde.
Daarvan kon de dorpsdiender meepraten.
j
s
4
b
M
n
13
IA
■aa
It
17
it)
Uü
11
u
ii
Kruiswoordraadsel
HORIZONTAAL: 1 Fabelachtig
8 vissoort, 10 arbeidsvermogen, 12
in Italië. 13 rustoord. 14 besluit,
taal. 16 planken Vloer, 17 gekt»
vervoermiddel, 21 deel van
22 behoudens uitlatingen. 23 inb<
25 flitsen licht afgeven.
VERTICAAL: 2 Gereed, 3 droji
van turf, 4 slop, 5 onbepaalde bjj
heid. 6 maat. 7 berghol, 9 schrijn?
schippersboom. 12 gemene streel
Arab, bevelheöber. 19 rekening,
stand der «delen. 23 mil. rang, 2?
Oplossing vorige puule
HORIZONTAAL: 1 Conditie. 1
roe. 9 al, 10 dun. 11 en, 13 pot, 1
16 kino, 17 aat. 19 as. 20 vos, 21 pi.'
23 rag, 24 dolleman.
VERTICAAL: 1 Cel. 2 os. 3 -
ion. 5 te. 6 eentonig, 7 bastaard, 1
12 zot. 13 pil. 15 ras, 18 pose,
21 pan, 22 1.1., 23 ra.
