Turkije na de verkiezingen
Bakkerspatroons willen het
„verse cadet je" terug
D
KERK en SCHOOL
Confessionele Vereniging bezon zich op
Belijdenis en Leertucht
Chr. Geref. Meisjes vierden hun
bondsdag in Deventer
De stem
van 't bloed
Puzzle _i
DONDERDAG 24 JUNI 1$$,
"DIJ DE ONLANGS gehouden verkiezingen behaalde de Democratische
AJ partij een grote overwinning. Haar voornaamste concurrent was de
oude party van Kemal Ataturk. Dit was de tweede keer dat de Democra
tische party een éclatante stembusoverwinning behaalde. Reeds in 1950
had zij de volksparty van Kemal Ataturk, die toen 26 jaar onafgebroken
had geregeerd, bij de eerste vrye verkiezingen in Turkije verslagen. De
Democratische party beschikt thans over 512 van de 541 zetels van het
nieuwe parlement en is voor de volgende vier jaar dus van een grote meer
derheid verzekerd.
Het Turkse volk heeft zo by herhaling zijn vertrouwen aan de
Democratische partij geschonken. Turkije is onze bondgenoot in Navo-
verband en als zodanig wel een ogenblik onze belangstelling waard.
Bovendien ligt het conflict, dat prof. Lieftinck als vertegenwoordiger van
de Wereldbank met de Turkse autoriteiten gehad heeft, nog in het ge
heugen, zodat er aanleiding is om eens nader op de Turkse toestanden in
te gaan.
HET IS BEKEND hoe Kemal Ataturk, die in 1938 stierf, zijn land, dat
na de nederlaag van de eerste wereldoorlog in een staat van chaos
verkeerde, heeft opgebouwd, nu wel niet tot een moderne staat volgens
Westerse begrippen, maar toch tot een land met een stabiele regering, dat
hard werict aan zij# ontwikkeling. Turkije vormt thans een hoeksteen in
het Westerse verdedigingsplan. Turkye vormt thans een hoeksteen in
het Westerse verdedigingsplan, en volgens de lopende begroting wordt 26%
van de staatsuitgaven voor defensiedoeleinden besteed.*).
Het verdrag tussen Turkye en Pakistan vormt een schakel in de ver
dedigingslinie, die het Westen bezig is om het Russisch-Chinese blok te
leggen. In politiek en economisch opzicht ziet Turkye naar het Westen en
de tegenwoordige regering volgt in dezen de politiek van Kemal Ataturk;
de Westerse, moderne, a-religieuze, geïndustrialiseerde staat is het ideaal
van de huidige regering, zoals het dit was van Ataturk.
HET SUCCES van de Democratische party verklaart men uit de be
geerte van de Turken hun democratische vryheid te gebruiken tegen
het min of meer dictatoriale bewind van de partij van Kemal Ataturk.
De krachten die deze had vrijgemaakt bij zyn emancipatiestreven, wendden
zich tegen hem. Thans verklaart men de stembuszege van de Democra
tische partij uit de periode van economische groei en welvaart, die de
laatste jaren in Turkye heeft geheerst.
Zoals gezegd verschillen de beide partijen niet in wezen, doch in me
thode. De partij van Kemal Ataturk had haar streven naar een zo snel
mogelijke ontwikkeling van de Turkse economie willen bereiken, door
aan de staat een zeer belangrijke rol in het economisch proces toe te ken
nen, in het bijzonder na de crisis van 1930. De huidige regering houdt er
in dit opzicht meer liberale opvattingen op na, maakt baan voor de parti
culiere ondernemingsgeest, en tracht vreemde kapitalen in het land te
trekken. Het valt niet te ontkennen dat de met deze politiek behaalde
resultaten in vele opzichten uitstekend zijn.
DE PRODUCTIEVERMEERDERING in de landbouw is in elk geval op
vallend. De productie van graan steeg van 1948 tot 1953 met meer
dan 50%, een productiestijging die werd verklaard door de gunstige weers
omstandigheden, door de stijging van de bebouwde oppervlakte en door
productiviteitsverbetering. De ^tijging van de bebouwde oppervlakte is
weer een gevolg van de regeringspolitiek van hoge gegarandeerde prijzen
en overheidsaankopen, en van de verbetering der wegen.
De mechanisatie van de landbouw is belangrijk toegenomen, hoewel
de tractoren, die in aantal stegen van 3000 in 1948 tot meer dan 30.000
thans, niet steeds zo efficiënt mogelijk kunnen worden gebruikt, als gevolg
van de geringe omvang der boerderijen. De expansie van de landbouw is
verder van de grootste betekenis om de groeiende bevolking op te vangen,
die slechts voor een nog gering deel in de steden emplooi kan (en wil)
vinden. Op het gebied van meer doeltreffende werkmethoden in de land
bouw, vermeerdering der technische kennis, is echter nog zeer veel te doen.
Al met al is Turkije thans het vierde graanexportcrende land ter wereld
geworden, terwyl het vroeger graan moest invoeren.
"TiE INDUSTRIËLE ONTWIKKELING vertoont een dergelijk beeld. Ook
hier is groei aanwezig en de Turkse industrie neemt een voortdurend
groter deel van het nationale inkomen voor haar rekening. De afzetmoge
lijkheden in het binnenland zijn groot en zullen bij een toeneming van de
verdiensten in de agrarische sector voortdurend groeien.
Evenals die van landbouw wordt de ontwikkeling der industrie even
wel geremd door een tekort aan technische kennis en ervaring. Hier komt
by dat de Turkse boerenbevolking niet gemakkelijk overgaat van
leven op het land naar de stad en dikwijls het werk in de fabrieken
slechts als een tijdelijke bezigheid beschouwt om zo spoedig mogelijk naar
de dorpen terug te keren.
Staat en particuliere ondernemingsgeest moeten dan ook samenwer
ken om de industrie op te bouwen, en de rol van de staat kan nog niet
worden overgenomen door de particuliere ondernemer. De Democratische
party had weliswaar beloofd, tydens de verkiezingscampagne in 1950, de
industrieën die in handen van de staat waren, aan particuliere onderne
mingen over te dragen, maar hier is tot nu toe niets van gekomen. Sinds
het bewind van de Democratische partij evenwel is de rol van de parti
culiere ondernemer in belang toegenomen.
"V/fEN HEEFT ECHTER verder te kampen met een tekort aan financiële
middelen en de stichting van een kapitaalmarkt zoals de Westerse
landen die kennen is slechts iets voor de verre toekomst. Een belangrijke
rol by de financiering der particuliere industrie speelt echter de Bank
voor Industriële Ontwikkeling.
De kapitaalverstrekking door het buitenland moet verder ook nog
eerst op gang komen en wordt deels afgeschrikt door de beginmoeilijk-
heden in een zo weinig geïndustrialiseerd land.
Er zijn evenwel credieten verstrekt door de Wereldbank, o.a. voor
uitbreiding van de havenfaciliteiten (wegens het sterk gestegen handels
verkeer) en voor de bouw van een stuwdam. Het parlement heeft een
wet aanvaard die het investeren van buitenlands kapitaal moet bevorderen.
Het is in dit verband zeer twijfelachtig of het besluit van de Turkse re
gering om de banden met de Wereldbank te verbreken, juist is geweest.
Hoe dit ook zij, de industriële productie is belangrijk toegenomen:
stelt men de industriële productie in 1948 op 100, dan ia zij in 1953 op 149
gekomen, zeker een fraai resultaat.
DEN ONVERMIJDELIJK GEVOLG van de op expansie gerichte econo-
-■ J mische politiek is voor Turkye gelegen in het tekort op de betalings
balans. Een land dat snel zyn natuurlijke hulpbronnen wil ontwikkelen en
de levensstandaard opvoeren, heeft automatisch de neiging meer te
porteren, speciaal kapitaalgoederen, dan te exporteren.
Dit is dan ook het geval met Turkije. Inflatiedreiging, een tekort op
de betalingsbalans vormen de prijs die Turkye voor zijn snelle ontwikke
ling moet betalen; een prys die uiteraard niet te hoog mag worden. Een
land kan niet al maar tekorten op de betalingsbalans kweken: deze moe
ten eens worden aangezuiverd, uit eigen verdienste of uit elders gesloten
leningen. West-Duitsland schijnt echter bereid te zijn, bij de voortduur
credieten te geven.
Najaar 1952 heeft Turlcye verder zekere invoerbeperkingen toege
past, echter met een twijfelachtig succes. Wellicht zal Turkye als gevolg
van een en ander genoodzaakt zyn, zijn ontwikkelingatempo enigszins af
te remmen. De vooruitzichten op lange termijn zijn echter goed. En hoewei
van de totale Nederlandse uitvoer over 1953 ad f8.174.000.000, de export
naar Turkije ten bedrage van f48.630.000, nu weliswaar niet zo'n enorm
percentage voorstelt (in 1952 bedroeg het laatste cijfer overigens
f79.388.000) kan Turkye als huidige en zeker als toekomstige handels
partner zeker op onze aandacht aanspraak maken.
lelt de
IMPOSANT vsn 26 el, 1
een pure
kwaliteitssigaar I
„fijne sigaar zeg!"
Valentijn Schoonderbeek
overleden
Onverwacht is te Naarden op 46-jarige
leeftijd overleden de organist Valentijn
Schoonderbeek. De overledene was een
der organisten van de Ned. Bachvereni-
ging en als zodanig bespeelde hij geregeld
het orgel bij de uitvoeringen van de
Matth. Passion. Hij was organist van de
Grote Kerk in Naarden en ter herden
king van het feit, dat tal van leden van
de familie Schoonderbeek gedurende 100
jaar onafgebroken organist van de Grote
Kerk zijn geweest, zou hem binnenkort
een concert worden aangeboden. Schoon
derbeek begon zijn studie als leerling var
Anthon v. d. Horsi en voltooide zijn s'udie
in Leipzig bij prof. Günther Ramin. Na
een functie als organist in Amsterdam
volgde hij na diens dood zijn vader
Helma Schoonderbeek op als organist in
Naarden. Zaterdagmiddag vindt aldaar in
de Grote Kerk een herdenkingsdienst
plaats, voorafgaande aan de teraarde
bestelling.
Roosendaal viert eeuwfeest
als spoorstad
In Roosendaal begon gisteren het
dertiendaagse stadsfeest Roosendaal 100
jaar Spoorstad. Na de officiële ontvang
sten in het station en het raadhuis, open
de de president-directeur van de Ned.
Spoorwegen, ir F. Q. den Hollander, een
tentoonstelling.
Strijd over winkeltijden
MAAR DE GROTE BEDRIJVEN VERWERPEN
HET DENKBEELD
(Van een onzer verslaggevers)
E DRIE BAKKERSPATROONSBONDEN hebben de laatste weken in
het georganiseerd overleg getracht de verkoop van klein brood gedu
rende de zomermaanden 's morgens te vervroegen en deze om acht uur te
doen beginnen. Deze poging is echter mislukt. Het grootbedrijf bleek over
wegende bezwaren tegen deze maatregel te hebben. Het vreesde moeilijk
heden met de productie en de bezorging (tijdig bevoorraden van de fili
alen) en zag in vervroeging van het verkoopuur een bevoorrechting van
het kleinbedrijf.
Besloten werd de volgende jaarverga
dering ln Amsterdam te houden, omdat
Dit werd gisteren meegedeeld op de
te Middelburg gehouden jaarvergadering
van de bond van Chr. bakkerspatroons
Er werd aan toegevoegd, dat het groot
bedrijf voornemens is rigoureuze voor
stellen in te dienen met betrekking tot
de aanvangstijden en langere bezorgtij
den. maar de werknemersorganisaties
hebben reeds te kennen gegeven dat zij
niets voor voelen; zij vrezen dat
dit zal leiden tot overtreding van de ar
beidswet.
Van de zijde van de Chr. patroonsbond
is nog getracht de vroegere verkoop van
kleinbrood plaatselijk te doen regelen,
nl. daar waar dit geen moeilijkheden zou
opleveren doch pok dit voorstel werd
door het groot-bedrijf verworpen.
De voorzitter van de Chr. patroons
bond, de heer P. Koning van Amers
foort, uitte gisteren in zijn openingsrede
teleurstelling over het feit, dat de prijs
van de bloem nog steeds niet is verlaagd,
ondanks de belofte die is gedaan tijdens
de onderhandelingen over de laatste toon-
ronde Hij hoopte dat deze belofte alsnog
gestand wordt gedaan.
Het broodverbruik Is dalend ln
'.and en we zijn hiermee beduidend bij
het buitenland ten achter. Opvoering
de kwaliteit van het product, betere
service en meer reclame zijn de middelen
om de neergaande liin weer om te bui
gen in opwaartse richting.
Het bakkersbedrijf wordt meer en t
gemechaniseerd. Een commissie bestu
deert dit vraagstuk voor het midden-
kleinbedrijf. Het zal moeilijk zijn vooral
de kleinere bedrijven in de voordelen
van te doen delen. Opvoering van
productiviteit en aanschaffing van ma
chines. zal echter alleen effect sorteren
als ook bij de distrübutickosten de per
soneelssterkte kan worden Ingekrompen.
Een goede oplossing zou volgens spr. zijn,
indien het uitrijden met een half uur en
het verkopen van brood met een uur
zou kunnen worden vervroegd.
Omzetbelasting
De heer Koning vond het verder on
juist. dat ontbijtkoek en gist nog steeds
onder de omzetbelasting vallen Dat zal
moeten veranderen terwijl ook gestreefd
moet worden naar vrijstelling van deze
belasting voor de eerste f 5000 omzet. De
Chr. bakkerspatroonsbond heeft geen
bezwaar tegen het wetsontwerp cadeau
stelsel al zou de beste oplossing zijn
radicale afaohaffing van het geven van
cadeaux met inbegrip van het kortlngs-
stelseL
Gezien de branchevervaging, die tegen
woordig plaats heeft, acht de heer Koning
het noodzakelijk voor de bakkerij
kelen uit andere branches voor de
koop aan te trekken wil niet een groot
deel van, de omzet voor goed verloren
gaan.
Geen maximumprijs
De voorzitter van de Ned. balokersbond
de heer C. Koppert, pleitte gisterei
het jaarlijkse congres van zijn bond te
Apeldoorn eveneens voor een vroegere
ver koopt ijd. Ook hoopte hij op een later
verkoopuur op de avonden die aan Zon
en feestdagen voorafgaan.
Bedriegen de voortekenen niet. dan zal
spoedig de maximum-broodprijs, ook van
het z.g. volkswittetorood, verdwijnen.
Spreker drong eohter aan op het handj
haven van een minimumprijs om gewa
pend te zy'-n tegen hen, die door dum
ping hun omzet willen opvoeren.
De Tweede Kamer heeft gisteren
(Van een onzer verslaggevers)
Op Woudschoten te Zeist heeft de Con
fessionele Vereniging gisteren een confe-
rentiedag gehouden, waarin prof. dr
A. A. van Ruler sprak over de belijdenis
en de eerlang in de Herv. Kerk in te
voeren leertucht. Over Kerk ei. Schrift
werd gesproken door dr H. J. Langman.
en over: De Kerk en het minderheden
vraagstuk door ds P. G. de Vey Mestdagh.
Prof. Van Ruler stelde allereerst dat
het subject van het belijden niet in de
enkele belijdende mens gezocht mag wor
den. De belijdenis is alleen te benaderen
als ademtocht van het lichaam van Chris
tus. De belijdenis is de spreekregel der
Kerk.
Het belijden der kerk, zette spr. uiteen,
geschiedt op een veelvoudige manier: in
de prediking, in formulieren, kanselbóod-
•chappen, herderlijke brieven. getuigenis-
Een belijdenisgeschrift wordt gedena
tureerd als het juridische geldigheid gaat
In het uitoefenen van de leertucht, het
meest netelige onderwerp in deze tijd, zal
men het geheel van Gods waarheid om
zich heen moeten hebben. De leertucht is
niet te denken zonder het levend verband
met het gehele Schriftgetuigenis, met de
gehele belijdenis der vaderen en met de
gehele actuele situatie van de huidige be
lijdende kerk. Door de leertucht moet h ij
getroffen worden, die Gods gang in de
geschiedenis tegenstaat.
In het uitoefenen van de leertucht,
besloot spr., moet men voortdurend besef
fen. dat men de sleutelen van het hemel
rijk met die van een particuliere kerk
hanteert.
In het jaarverslag bezag de secretaris,
Goede Lutherse Kerkdag
op Hoekelum
(Van onze kerknieuwa-redacteur.)
Honderden Lutheranen hielden giste
ren op het buitencentrum Hoekeflum bij
Ede hun jaarlijkse Kerkdag.
Grote aandacht werd ditmaal geschon
ken aan het lezen van de Bijbel. Dat is
de nazorg van het feest van 16 Juni in
Houtrust. zoals prof. dr P. Boender
maker, die de Kerkdag leidde, opmerkte.
De voorzitter van de Lutherse synode,
ds J. P. van Heest uit Amsterdam, legde
In zijn openingstoespraak vooral de na
druk op Christus' opdracht aan de ge
meente: „Ook gij moet getuigen".
Nadat ds W. J. Manger uit Bussum op
boeiende wijze de bijbelstudie had geleid
(n.a.v. Handelingen 10), sprak in plaats
van M. Ruppert, die het woord zou voe
ren doch verhinderd was, de heer Stras-
ser uit Amsterdam over: De Bijbel en
het Gezin. Hij wekte zijn gehoor op,
trouw te %ijn in het dageflijks Bijbellezen,
de dagelijkse huis-godsdienstoefening,
waarin de vader voorgaat.
Voorts heeft Pfarrer F. Kellerman uit
Erlangen een en ander verteld over de
Lutherse zending in India. Willem Berk
ier naturalisatiewetsontwerpen, in to-lhemer droe* een gedeelte voor van het
taal 71 personen betreffende, aan de Eer- Boek Samuël en de cantor Willem Mudde
ste Kamer doorgezonden. leidde de samenzang.
(Van een onzer verslaggeefsters)
Met de Bondsdag, die de leden van de
Chr. Gereformeerde Meisjesverenigingen
gisteren in Deventer hielden, is het vijf
entwintigste hondsjaar ingeluid. Acht
honderd meisjes waren in de Buitensocië
teit bijeen.
Behalve de vele bondsvriendlnnen kon
mej. T. Dijkstra uit Sneek, de presidente,
ook vele belangstellenden van andere,
bevriende verenigingen welkom heten en
de ereleden mejuffrouw M. A. Klomp uit
Amsterdam en mej. H. Overweel uit
Haarlem. Er werd besloten telegrammen
van trouw aan H.M. de Koningin en
H.K.H. Prinses Wilhelmlna (op dat aan
de Koningin kwam later op ae dag een
telegrafische dankbetuiging binnen) te
zenden.
In de plaats van mevr. A. van Schalk
werd gekozen mej. T. Drenth uit Amers
foort, terwijl mej. Rebel uit Hilversum
voor Noord-Holland als afdelingsvertegen
woordigster was gekozen. De presidente
zelf, die aan de beurt van aftreden was,
werd met meerderheid van stemmen her
kozen, evenals prof. L. H. van der Mel
den, em. hoogleraar te Apeldoorn.
Een pakkende declamatie van mejuffr.
Janny Berman uit Zeist ging vooraf aan
de toespraak van prof. Van der Meiden.
Deze sprak over De Bijbel voor het
Meisje van Thans.
Het is nodig, aldus prof. Van der Mei
den, te begrijpen dat de Bijbel geen
encyclopaedic is met een register, dat
maar heeft op te slaan om het antwoord
te vinden op een vraag. Evenmin is de
Bijbel een toverboek, dat men slechts
even hoeft te openen om een antwoord
te vinden in het eerste woord, waarop het
oog valt.
In de middagvergadering, welke gedeel
telijk door de NCRV werd uitgezonden,
sprak ds H. W. Eerland uit Lisse over
„Jeugd en vrije Tijd"
Een hartstochtelijk beroep deed spr. op
de aanwezige meisjes zich verantwoor
delijk te weten voor God, „Die ook van
Jouw krachten gebruik wil maken". Er
ls een schreeuwend tekort tan werkers
ln de arbeid Gods: jeugdclubs, Zondags
scholen, gezinnen die geen hulp kunnen
betalen het zijn allen dankbare objec
ten voor de vrije-tijdsbesteding. Juist voor
het meisje.
Het gezinsleven, de cel waaruit de
maatschappij wordt opgebouwd, dreigt
hoe langer hoe meer zijn betekenis te
verliezen. Als het ware over de hoofden
van de jonge mensen heen wenste spr.
een dringend beroep te doen op de ouders
om toch met alle macht mee te werken
aan het hooghouden van de waarde van
het gezin.
Mevrouw M. Bakker-Klomp hield een
toespraak waarin zij de meisjes wees op
de grote zegeningen die zij ontvangen.
Het slotwoord was van prof. dr J. van
Genderen uit Apeldoorn.
ds H. G. Groenewoud uit Groningen, de
positie van de Conferssionele Vereniging.
De reorganisatie in de Hervormde Kerk
deed de vraag opkomen of de vereniging
moet blijven voortbestaan, een vraag die
beantwoord is in bevestigende zin. Zij
heeft te arbeiden aan de realisering van
het ideaal, dat irr de gedachte van een
Christus-belijdende volkskerk ligt opge
sloten. De Confessionele Vereniging heeft
thans een centrum te zijn van bezinning
en studie.
Als bestuursleden zijn herkozen ds C.
W. Corts uit Vianen en dr Gomperts uit
Utrecht. In zijn openingswoord heeft de
voorzitter, ds C. M. Luteijn uit 's Graven-
hage, de heer B. W. Bello uit Zwolle her
dacht.
Van koetshuis tot
vacantie-oord
Geref. mannen gaan logeren
in Huis ter Heide
Aan de drukke Amersfoortseweg te
Huis ter Heide is gisteren het vacantie-
oord van de Geref. mannenbond geopenl.
Bondsvoorzitter, ds Y. van der Zee uit
Nieu/w-Vennep, sprak zijn grote waar
dering uit dat de zoon van de bondspen-
nlngmeester, de Rotterdamse architect,
de heer A. van der Ven, van een oud
en rommelig koetshuis zo'n prachtig va-
cantieverblijf had weten te ontwerpen.
De Geref Mannenbond stelt zich niet
tot doel uit dit vacantieoord geld te
slaan, maar wil alleen de leden van de
bond van dienst zijn. „Het is zelfs de
grote vraag of wfl er financieel mee uit
kunnen komen", aldus ds. Van der Zee.
Maar dat is punt twee. Het belangrijkste
is. dat wij de leden van onze bond en
hun hulsgenoten een goede vacantle kun
nen bieden". De administrateur van de
bond, de heer Andr Span, is tot direc
teur van het vacantieoord benoemd.
Bondspenningmeester M. v. d, Ven uit
Rotterdam richtte waarderende woorden
tot de heer Andr. Span, waarvoor deze
dankte.
De heer E. van Tellingen uit Zeist, die
voor de stoffering van het vaeantiehuis
had gezorgd wees er op, dat hij dezo
medewerking gaarne had gegeven.
Onder architectuur van de heer A. v.
d. Ven heeft de aannemer K Hart van
het oude koetshuis een aantrekkelijk va-
cantieyonderdak „Een vast Blockhuys"
weten te maken. Vier afgescheiden
woon-keuken-slaapafdelingen kunnen to
taal plaats bieden aan 20 vacantiegan-
gers. n.l. 2 afdelingen voor zes personen
en 2 afdelingen voor vier personen. Bo
vendien kan de zolder nog al slaapge
legenheid worden gébruikt. Maar voor
de maand Augustus behoeft men zich
niet meer aan te melden, omdat dan het
Blockhuys reeds volgeboekt is.
Onderwijsbenoemingen
Benoemd tot leraar aardrijkskunde aan de
Nasssu-kweekschool te Utrecht, P Lamain
te Leeuwarden; tot leraar aan het Chr.
ngels), drs J Griffioen
(Wisk.), J Bloemmesteir
I Kwakkel te Amersfoor
luuiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiniiiii
Beroepingswerk
Ned. Herv. Kerk
Bedankt: voor Kootwijk (toez.) C$
d. Bosch te Bruchem en Kerkwijk.
Geref. kerken
Bedankt: voor Ezinge H. Veenitj
te Veenwoudsterwal.
Examens: aan de Theol. Hogesch#
der Geref. Kerken te Kampen is geslaig
voor cand. H. E. Wijnja te Kampen c«
laude. voor prop. A. Bakker te Kielwi»
derwjer, G Gommer te Schoonebeek, U
H. vèn Halsema te Zwolle en
Zwaag te Groningen.
Geref. Gemeenten
Tweetal: te Veen (N.-Br.) A. vu
Stuyvenberg te Nunspeet en cand.
Rijksen te Middelburg, van wie laatstp.
noemde is beroepen.
Beroepen: te Ridderkerk en
geningen cand. H. Rijksen te Middelbuq
Ere-doctoraat voor studie
van tram en bus
De International Academy te Londa
heeft het eredoctoraat in de letteren
leend aan de heer J. H. E. Reeskamp
Utrecht, op grond van zijn onderzoek!»
gen over de geschiedenis van tram- a
busvervoer in Nederland. De heer Ret»
kamp is o.a. directeur van het Vervoei»
Documentatie Bureau in Utrecht.
Congres Jehova-getuigen in
de Houtrusthallen
Van Donderdag 15 Juli tot i
Zondag 18 Juli wordt er in de Houtrnil
hallen door de Jehova's getuigen
congres belegd onder auspiciën ve
Watch Tower Bible and Tract Society,
Dit is sinds de oorlog het vierde cos
gres dat door het Wachttorengenootschi
in Den Haag is georganiseerd, doch voa
Den Haag is dit de eerste maal dat zuj
een congres 4 dagen zal duren. Er word»
tussen de 10 k 15.000 bezoekers verwacK
Er worden gedelegeerden verwacht ui
de 140 in Nederland bestaande gemea
ten van Jehova's getuigen.
Academische Examens
uni Geslatg
«fusselde:
S de Jo:
iost; J v Loo, Sneek; J Faber,
Doet geschiedenis: J Baas, Winschoten
t scheikunde: G Prins, Andtjk; A Davli
GRONINGEN, 23 Juni Geslaagd
tandheelkunde: F tf Coes, Vriezenvee
Egyèdi, A'dam: G Uddlng, Eext, Doet redk
ten: P J van der Wal, Scherpenzeel
AMSTERDAM (G.U,). 23 Juni
derd tot arts; mevr M M Stemmer-Stelle
mej F G M Schnabel. B A M v d Brekel,
van Dongen, G H Hagens. H Timmers. k
Vergroeien en P J van Staveren.
Geslaagd voor arts le ged.: mej A S 1
Verhoeff. W J M v d Sande. H W van dl
Geld. G P van Buuren. J J Morriën. E J
Lubbers, L Boerman. R Nieuwenhuis, I
Ranti. P Cohen. Amsterdam en L J A Coc
Ned letteren: H W van Rossum. Utrecht
mej M I Reijnders. Utrecht, Doet theologie
W Anker. R'dam. Cand Gei
mej H H Braches. Haarlem (cum laude);
en A C Rijnberg. Bussum. Doet pha:
C F van Mourik, Utrecht. Doet klassit
teren: R C Engelbert, Utrecht (cum
Cand rechten: J M Brunlng, Laren
M H Schütz. Utrecht en M E grav
Limburg Stirum, Utrecht. Cand_r~~
recht gie: P Landw
ziek)- l vius. Hilversu
7.10 Grar
woord vo
8.15 Gram. 8.35 IdeT
9,30 Voor de huisvrouw s.jo waxensi s.tv
dram. 10.55 „Walcheren hersteld", plechtige
herdenkingebijeenkomst lil.43, Gram.
Metropole-orkest jjgf
HlsoMst 12.30 Land- c
ïb.meded 12.33 Metropole-orkest en s
12 59 Klokgelui 100 Nieuwe 1j16 Lich
-riek 1.46 Gram. 2.00 Voor t;i
uitensennble 2.45 Gram.
Kamernvuizdek 4.0Ó Tui nbouwpr aatje
.16 Strijkkwartet 4.46 Gram 5;!6 Promenade
7.40 Gram. 8.00 Radio
krant 8.30 Gram 8 40 „Walcheren herstekl"-
koorzang 8.50 Gram. 9.00 Marinierskapel en
Luchtmechtkapel 9.15 „Opwektangs-predi-
ker» wekkn slapenden en doden op", ca us
9 36 Gram 10 46 Avondoverdenking 111.00
Nieuws en SOS-be r. lil. 15—24X10 Gram
Hilversum II. 298 m. VARA: 7.00 Nieuws
7.10 Gram. 7.16 Gym. 7.30 Gram. 8.00 Nieuws
8.16 Gram 8 45 Voor de huisvrouw 9,00 Gym.
de vrouw 9.10 Gram. 9 40 Schoolradio
11.30 Gram. AVRO:
M .00 Raddof eudl-
33 Sport en
1,16 Meded.
2 00 Kook-
fagot 2.50
i vliegen bU 6e Russische
11.
Het strak getrokken gezicht van Paul ontspan
de, zijn neusvleugels trilden als van een ras
paard. Niet één... twee handen grepen naar de
hand van de veldwachter. Een vloed van woor
den lag op zijn tong, maar zijn lippen lieten
geen geluid door. Sprakeloos las hij het wonde
re papier, dat hem vrijheid en eer teruggaf.
Gretig zochten zijn ogen naar het beslissende
woord. Heel onderaan vond hy het: spreken
verdachte vrij van het hem ten laste gelegde.
Het waarom liet hem onverschillig, vrij was
hij, het aangedane onrecht was hersteld.
„Zie je wel dat ik onschuldig ben", riep hij
Spontaan tegen de veldwachter.
Het antwoord temperde even zijn vreugde:
„Dat geloof ik onvoorwaardelijk, maar in je vrij
spraak staat het niet. Lees maar eens goedl
...overwegende, dat het wettig en overtuigend
bewijs niet geleverd is... dat wil zoveel zeggen
als vrijgesproken wegens gebrek aan bewijs.
Voor de wet is dat iets geheel anders dan een
onschuldigverklaring. Breek daar echter je hoofd
maar niet over, je bent vrij en dat is het voor
naamste
„Dus kunnen de rechters nog wel denken, dat
ik de dader ben?"
„Best mogelijk., je alibi deugde niet, en zo
lang werkelijke dader niet gevonden is, moet
de rechtbank déze woorden gebruiken."
Dreigend besloot de veldwachter: „Maar we
vinden de echte dader nog wel. Jij doet net of
er niets gebeurd is, je vergeet het ehele geval,
over enkele maanden heeft niemand er meer
weet van. Niemand in 't dorp geloofde aan je
schuld, Jan Prins zeker niet; als je gehoord had
hoe die te keer ging toen we jouw naam noem
den... En voor de rest... geluk er mee en tot
Met een beklemd gevoel zag Paul de veld
wachter na. De vrijspraak, waarop hij gewacht
had, was niet eens een vrijspraak, eigenlijk al
leen maar een verklaring, dat de opgaaf te
moeilijk was voor de rechtbank. De rechters
hadden wellicht onder elkaar gezegd: ..Laat die
jongen maar lopen, hij kan het net-zo goed niet
als wel gedaan hebben."
Tenslotte moest deze redenering echter wijken
voor zijn door alles heenbrekende blijdschap.
Wat de rechters dachten moesten ze zelf weten,
de vrijspraak was er. zelfs een week te vroeg.
Uitgelaten gooide Paul zijn pet omhoog, een
schelle kreet joeg een koppel mussen op, en
drong zelfs door tot aan de varkensschuur van
Drinkwaard.
Verschrikt holde Drinkwaard naar buiten, hij
vreesde een ongeluk bij Kommers... een trap
van een paard, of misschien een koe in 't water.
Maar toen hij Paul zo opgewonden zag, kreeg
hij een vermoeden Om zekerheid te hebben,
door C. BAARDMAN
de konderen 5.00 Gram. 5._.
Nieuws 6.19 Lichte muziek 6.40 Meisjeskoor
7.00 Boekbespreking 7.15 Muz caus. VPRO:
7 30 „Op bezoek bij anderen", rep Jktankb,
7.46 Ber 8 00 Nieuws 8 05 Boekbe&prekini
8.10 Kamerorkest en solist 8,30 Een half mil-
Hoen vluchtelingen", caus. 8,40 „Huiman
als levenshouding", oaus, VARA:9.00
de Jeugd 9.35 Lichte muziek 10.00 Bui
overzicht 10.(16 Dansmuziek. VPiRO:
„Vandaag", caus 10 46 AvondwUdlnf,
VARA: lil.OO Nieuws 10.16—12.00 Kmer-oit
Engeland. BBC.
- - r muziek -
:lek 1.40 I
spel 4 40 Gram
muziek 12.55 Weerber.
100 Nieuws 1 10 Gevar,
spel 1.56 Sport 2.00 voor X
Hoorspel 3.30 Sport 4.30 Hoot..
5.00 Voor de kinderen 5 56 Weerber.
Nieuws 6.16 Sport 6,30 „111 never roll tv
7.00 Gevar programma 8,00 Discussie 8.30
Gevar. programma 9.00 Nieuws 9 16 Caus.
9 46 Gevar programma 9.16 Recital 9 46 Pari
overzicht lil.OOilH.08 Nieuws.
Engeland. BBC. Light Programme. 1500
"47 m.
Orket
I Voor c.
muziek 4jI6 Mrs Dale's Dagb 4,30 Orgelst
5.00 Orkestconcert 5 30 Verz programma 6 IJ
Sport 6.46 Hoorspel 7.00 Nieuws 7 25 Soort
dek 8.00 Gevar. programma
0 16
9 16 Gevar
ct 10.20 Gevar.
10.00
stapte hij naar de dam, die door de brede schei-
dingssloot lag.
Van verre zwaaide Paul met het papier, dat
de vrijspraak bevatte.
,,'t Is in orde hoor", schreeuwde hij naar
Drinkwaard. „Ik ben zo vrij als een vogeltje in
de luent."
Drinkwaard maakte niet veel drukte met zijn
felicitatie. Rustig zei hy: „Dat wist ik wel
maar ik heb al lopen denken, dat het toch maar
beter is, als je a s. Maandag met je werk bij
mij begint, tenminste als het jou uitkomt."
Nu, met zijn vrijspraak in de handen, ant
woordde Paul:
„Graag!"
's Avonds kwam een briefje van Donkera het
zelfde vragen en weer luidde het antwoord:
Graag! Het leven was voor hem opnieuw open
gegaan
Twee namen noemde hij slechts: „Drinkwaard
en Donkers."
„Vergeet je niemand?" vroeg dominee Ver
zicht, die was komen oplopen, om mee te delen
in de blijdschap.
„Jan Prins? U?"
„Neen, wij hebben niet meer gedaan dan
onze plicht en daarmee dienden wij ook onszelf.
Als je 't niet weet wie ik bedoel, moet je maar
eens goed nadenken."
In bed nog trachtte Paul het raadsel van de
dominee op te lossen. Hij dacht echter in een
cirkel, waar hij niet uit kon komen. Vrijspraak,
Drinkwaard, Donkers, Jan Prins, dominee...!
Naast hem lag zijn negenjarig broertje en die
gaf hem het antwoord, waarnaar hij tevergeefs
zocht.
„Weet je, wie dominee vanmiddag bedoelde?"
vroeg Piet.
Wrevelig, omdat zijn gedachtengang werd af
gebroken, zei Paul: „Ik niet."
„Maar ik weet het wel", riep Piet, blij dat hij
iets wist, waarnaar zijn grote broer nog moest
zoeken. „Dominee bedoelde God, begrijp je dat
nietl"
Beschaamd zweeg Paul. Hoe was het moge
lijk! Het was God, die alles zo wonderbaar had
doen samenlopen, eerst verdenking, toen een dub
bele betrekking, daarna vrijspraak. De vrij
spraak bracht hem op een verkeerde gedachte:
eigenlijk had God maar half werk gedaan, een
vrijspraak wegens gebrek aan bewijs.
Met dit laatste wist hij geen weg, het was hem
te zwaar, daarover moet hij eens met dominee
spreken. Met dit besluit viel hij in slaap.
De voormiddagen bij Donkers gingen rustig
voorbij. Paul boekte bestellingen, deed prijsop
gaven, beantwoordde brieven en noteerde in
komsten en uitgaven Hij deed wat van een goed
boekhouder verwacht kan worden... niets meer,
niets minder. Daardoor geleken alle dagen op
elkaar, uitgezonderd de Zaterdag. Dat was de dag
van loon ontvangen- „Centjesdag", zei het per
soneel in de fabriek Voor Paul waren alle Za
terdagen feestdagen. Telkens opnieuw genoot hij
er van als hij het geld kon neertellen op tafel,
terwijl zijn moeder het dankbaar in ontvangst
nam.
Voordracht U1.30. Gevar. muziek lil.5010.06
Nieuw*
NWDR. 309 m. 12,00 Lichte muziek 100
Nieuws 1 10 Opera-nvuziék 4,00 Viool, t"
viool en piano 5.00 Nieuws 5.35 Grwm.
Nieuws 7 16 Dansmuziek 9.46 Nieuws 1(
Kamermuziek en solist 12.00 Nieuws
Rhythm muziek 1.16 Gevar muziek.
Frankrijk. Nationaal Programma. 347
12 30 Orkestconcert 1.00 Nieuws 1 56 Isré.-
sche uitzending 7.10 Gram. 8.02 „Rigoietto'.
opera 10.45 Gram. lil 00 Piano en
ld.46—'12.00 Nieuw».
Brussel. 324 en 484 m. 324 m:
GTam 12 30 Weerber 12.34 Gram
Nieuws 1 15 1.35 en 2.CO Gram 3 00 Orkest
concert en koorzang 3 55 Gram 4 00 Vlaam
se muziek 4 30 en 4.56 Gram 5 00 i
5 10 Lichte muziek 5 46 en 6 00 Gra>
Protestantse causerie 6.30 Vóór de
7 00 Nieuw» 7(0 Gr -
Kunstkale'doscoop 9BW
Nieuws 10.16 Int. Radio Universiteit 10.
Gram 10 56— lil CO Nieuws
Gram. 10.56—46 00 Nieuws. 484 m: 18wi
Gram. 100 Nieuws 1.20 Operette-muriek 2.001
Orkestconcert en koorzang 2.46 Gram 3 00
Tdem 4.06 Lichte muziek 5.00 Nieuws 5 U
8.00 Hoorspel 9.8
10»
5.30 Zang i
intse causerie 7.30 Nieuv,
teuws 10.15 Jazzmuziek
Verborgen zegswijze
Neem uit elk der onderstaande woorden
3 opeenvolgende letters, die in de ge
geven volgorde een gezegde kunnen vor*
zakelijkheid
Horizontooi: 1. Protectie, 6. 6pati«,
8 slap, li nes. 12, boert, 14. Ems. 15 or»,
ee, 17 traag 18. eer, 20. Indo, 22.
ulevel, 23. necroloog
Verticaal: 1. Postelein. 2. opa, 3 eU,
4. tent. 5 eksteroog, 7 beleid. 8. lamoen
poort, 10. kraai, 13. era 17. truc, 1®.
Leo, 2L neo.
