Ziektekostenregeling voor de
ambtenaren verworpen
Leidse
WIMES-SHAI
Leidse raad oefende in
Katwijkse duinen
de
P. G. Hilgersom veertig jaar bij
Twentsche Bank
Z.W.0. steunt aanleg iotoverzameling
gedateerde handschriften
Vage verkeerssituatie op de
kruising Mare-Oude Vest
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
3
DINSDAG 15 IUNI 1954
I Gerekt debat in de raad
Verlaging gemeentel, paspoortenleges
zal worden overwogen
Van twee uur tot tien voor zeven heeft gisteren een woordenstroom ge
klaterd in de Leidse raadzaal. Niet dat de agenda zo bijzonder lang was,
maar de raadsleden lieten hun woorden niet in hun monden besterven bij
twee punten, benoeming van een directeur van de Lakenhal, en vooral
bij het voorstel in principe toe te treden tot de gemeenschappelijke regeling
ziektekostenvoorziening voor het gemeentepersoneel. Over deze lang
ademige kwestie werd de vorige maal ook al beraadslaagd. Nu zette de
ïaad er een punt achter door met één stem meerderheid te besluiten niet
toe te treden.
Het begon al weer goed nauwelijks
had de hamertik geklonken ten teken dat
de vergadering geopend was, of 'n nieuwe
tik kondigdè aan dat de heren achter ge
sloten deuren gingen vergaderen. Na her
opening legde de heer Van Stralen
(PvdA) een verklaring af ten aanzien van
het voorstel drs J. N. van Wessem te be
noemen als directeur van de Lakenhal.
Spr- verklaarde met gemengde gevoelens
het woord te nemen en citeerde een deel
van het prae-advies van B. en W., waar-
In deze mededelen het niet nodig te vin
den niet een voordracht van twee per
sonen te komen. Deze zaak heeft een jaar
geleden ook al in de raad gespeeld,
wet maar tegenhouden. De heren Van der
Hoeven (PvdA) en Portheine (VVD)
handhaafden hun bezwaren en de heer
Schüller hield als enig PvdA-lid voet bij
stuk als voorstander.
Van Weizen (CPN)
hun bezwaren nog eens hadden onder
streept viel wethouder Menken weer de
taak te beurt het voorstel te verdedigen.
„Met niet-aanneming laten we de ambte
naren in de kou staan", zei hij. Met span
ning wachtte men op het resultaat van de
stemming. Het voorstel werd verworpen
met 18 tegen 17 stemmen. Tegen stemden
de PvdA, met uitzondering van de heer
Schüller en wethouder Van Schaik, de
Da Costastraat. De heer D. Wijbenga. on
derwijzer aan de openbare opleidings
school voor ulo aan de Langebrug B,
wordt met ingang van 1 September 1954
overgeplaatst naar de openbare oplei
dingsschool voor gymnasium en H.B.S.
aan de Kernstraat. Eervol ontslag als
onderwijzeres aan de openbare opleidings
school voor ulo aan de Maresingel kreeg
mej. E. R. F- de Jager, en de heer D.
Wijma kreeg eervol ontslag als onder
wijzer aan de openbare opleidingsschool
voor ulo aan de Driftstraat.
Diversen
Geen bezwaar had de raad tegen het
voorstel de Geref. schoolvereniging mede
werking te verlenen voor het aanschaffen
van banken voor de school voor gewoon
lager onderwijs aan de Hooglandse Kerk-
gracht en tot het verbeteren der verlich
ting van enige lokalen van die school.
Hetzelfde gunstige lot onderging het voor-
Nadat de heren stel f 6.650 beschikbaar te stellen voor df
Meester (PvdA) verbetering van de was- en douchegele
genheid in het sporthuisje op de Leidse
Hout. De openbare school aan de Da
Costastraat voor gewoon lager onderwijs
zal worden uitgebreid met twee lokalen-
zo besloot de raad. Ook de andere punten
van minder belang, die reeds zijn
noemd in de agenda, werden zondei
zwaar aanvaard.
Paspoorten
toen de gemoederen danig in beweging VVD en de CPN. Wethouder D.
- - -• - Kwaak, die
Bij de aanvang
vergadering
gebracht, zo zei de heer Van Stralen. De Kwaak. die deze vergadering afwezigdeed burgemeester Van Kinschot mede-
raad heeft toen gemeend no 2 van de was, zou het dus in zijn macht hebben deling van de vragen, die de heer E.
voordracht te moeten benoemen, en niet gehad de stemmen te doen staken, en het Meester (PvdA) had gesteld. 1. Heeft het
in vaste dienst, maar voor een jaar op vroegtijdig vertrekken van de heer Woud- college van B. en W- kennis genomen van
proef. Dezerzijds is toen direct gezegd, stra (Prot. Chr.) deed de schaal juist in het bericht in de pers, dat de rijksleges
aldus spr., dat dit neerkwam op een het nadeel van het voorstel overslaan. voor paspoorten met ingang van 1 Juli
"vaste benoeming met een jaar tijdelijke worden verlaagd van f 10 tot f 2,50
dienst en ook is dezerzijds toen aange- Benoeming en Ontslag -■ Tevens van de mededeling In de pers,
kondigd, een jaar later niet de conse- dat de regering hoopt dat provincies en
quenties te willen aanvaarden. res* van agenda ging als even- gemeenten het voorbeeld zullen volgen
Met nadruk verklaarde de heer Vanjzoveel hamerpunten er vlot door. Tot on- en tot verlaging van leges zullen
Stralen, dat het zijn vaste overtuiging derwijzeres aan de o.l. school aan de komen»? 3. Dat de regering in gedachten
was dat het meerderheidsbesluit van toen! Zuidsingel A werd benoemd mej. J. P- zou hebben een totaal bedrag van f 5
was genomen op grond van een niet voI-jSloos te Lelden. De heer J. G. Gorlee te j voor het paspoort, zijnde f 2,50 voor het
ledige kennis van de feiten. Hij gaf het Zuidlaarderveen werd benoemd tot onder- R1jk en f 2,50 voor provincie en gemeente
college in overweging een voordracht i wijzer
van twee personen op te maken en heti
onderhavige voorstel in te trekken. Toen
het college niet van zins en willens bleek j
hieraan gevolg te geven maakte de heer
Van Stralen er een voorstel van, dat in
drie delen uiteenviel, a. Afvoeren van de
agenda van het onderhavige voorstel;
b. het plaatsen van een nieuwe oproep
voor een directeur van de Lakenhal;
c. Als resultaten van het onder b. ge
noemde bekend zijn een nieuwe voor
dracht op te maken met twee personen
Nadat de heer Woudstra (Prot- Chr.), die
de vergadering maar voor een klein ge
deelte bijwoonde, nog had verklaard geen
behoefte aan dit voorstel te hebben, werd
tot stemming overgegaan. Alleen de
PvdA en de CPN bleken voor het voor
stel Van Stralen te stemmen, zodat het
werd verworpen met 16 tegen 19 stem
men. (Eén van de PvdA-leden miste juist
de stemming). De heer Van Wessem werd
in vaste dienst als directeur van de
Lakenhal benoemd met 20 stemmen voor
en 16 blanco.
Technisch debat
openbare opleidingsschool
tezamen 4. Is het college met onder
getekende niet van oordeel, dat het door
de regering genomen besluit moet worden
toegejuicht en navolging verdient 5. 7c
ja, is het college dan bereid direct maat
regelen te treffen, dat ook de gemeente
lijke leges por 1 Juli kunnen worden ver.
laagd
Wethouder Van Schaik, die de voor
zittershamer van burgemeester Van Kin-'
Leids merenplan
In de volgende vergadering van
de Leidse raad zullen de gisteren
door de heer J. van Iterson (Prot
Chr.) ingediende vragen worden
behandeld:
1. In welk stadium verkeren
de voorbereidende werkzaamheden
van het Merenplan?
2. Wanneer kan de raad het
toegezegde rapport inzake dit plan
tegemoet zien?
3. Kan de bouw van woningen
in de eerst komende jaren nog on
gestoord doorgang vinden, ook
zonder de zandwinning uit het
Merenplan?
Agenda van Leiden
Dinsdag
Lindestraat, Vondellaan, Sumatrastraat
en Stadhuisplein, half 8; demonstraties en
wedstrijden sportweek.
Pieterskerk, half 8: Leger des Heils,
uitzendingsdienst kapiteins Dros (naar
Zuid-Afrika).
Woensdag
Hoogl. kerk, half 8: Avondstilte.
Steenschuur 6, 8 uur: De Natuurvriend,
Leidse Hout, 7.15 uur voetbalwedstrijd
Leidse raad-journalisten, met athletlek.
Sociale Zaken, Steenschuur 21, half 8—
half 9: zitting voorlichtingscommissie
prijzen en huren.
Geregraoht bij1 de Korevaarstraat, 8
uur: Contactcommissie voor Evangelisa
tiewerk, openluchtsamenkomst.
Donderdag
Lindestraat, Vondellaan, Sumatrastraat
en Stadhuisplein, half 8: demonstraties
en wedstrijden sportweek.
Pieterskerkplein, 8 uur: openluchtcon
cert harmoniekapel T. en D-
Oud-Hortuszicht, 8 uur: tuinconcert
Sempre Avanti met „Jong en Jolig".
Tentoonstellingen
Boerhaavezalen, 101 en 25 uur: Kin
deren uit 44 landen tekenen sprookjes
van Andersen (tot 16 Juni).
Nachtdienst apotheken
Apotheek Nieuwe Rijn, Nieuwe Rijn 18,
tel. 20523 en de Doeza-apotheek, Doeza-
straat 31, tel. 21313.
Henri Welbooren voor
de radio
De zanger Henri Welbooren zal Don-
derag 17 Juni van 13.20—13.45
de K.R.O., Hilversum I, zijn volgende
recital van de serie programma's, gewijd
één componist, verzorgt
Fryslan vergaderde in
Burcht
In de Burcht kwam gisteravond de
vereniging Frysl&n bijeen. Het aantal
Friezen, dat zich in de Jacobazaal ver
zamelde. was minder groot dan gewoon-
maar huishoudelijke vergaderingen
schijnen nu eenmaal geen grote aantrek
kingskracht uit te oefenen. Ruim dertig
leden schaarden zich om de bestuurs
tafel. waarna de voorzitter, de heer G
Lijzinga. opende en een Fries lied liet
zingen. De secretaresse vertelde, dat het
ledental constant 195 was gebleven. De
financiën zijn gezond, zo deelde de pen
ningmeester mee Het jaar kon men een
behoorlijk voordelig saldo worden afge
sloten De boekverkoper meldde een
verkoop van Friese boeken tot een waar
de van f 250.
Na de pauze kwam het winterwerk
19541955 in bespreking. Er wachten de
leden twee grote avonden, waarop een
toneelstuk wordt gegeven, en vier kleine,
waar een spreker zal optreden en een
eenacter voor het voetlicht wordt ge
bracht. Bij de geanimeerde besprekingen
werden veel waardevolle suggesties ge
daan, onder andere dat er meer zal wor
den gezongen uit de schat van Friese
liederen. Er werden twee nieuwe be
stuursleden gekozen, mevrouw Soldaat
uit Leiden en de heer Roodbergen uit
Rijnsburg. Het Friese volkslied besloot
de avond.
Op zoek naar zilverschat
Zaterdagmiddag hield de jongensver
eniging De Valken van de Hervormde
wijkgemeente Molenwijk een speurtocht
door Leiden en omgeving, waaraan werd
deelgenomen door verscheidene Leidse
jongensclubs. Mede dank zij de mede
werking van enkele winkeliers slaagde
de tocht bijzonder. Het doel was het vin
den van een zilverschat bij de Leidse
Hout. Uitslag: 1. Phebe B, 2. Mors B-
3. Phebe A, 4. Rehoboth. 5. Mors A.
DOUWE EGBERTS
zachte geurige rijpbruine
kwaliteits-shag
welke 't rookgenot geeft van
de beste Amerikaanse cigaret
Rol
Uw eigen
Amerikaan
„Het mag", juichte A. van Dijk
Op mijn tenen ben ik weggeslopen de
vroedschap achterlatend panklaar
17 mag het gerust weten, maar Ik was
gistermorgen even aan 't loslopen voor
de voetbalwedstrijd. Want nu mag ar ti-
i. 'Ditmaalkelen schrijven nog zo'n gezonde licha-
,had overgenomen toen deze om j zullen" worden uitgevoerd van Hugo Wolf j me'Üke bezigheid
de zaal verliet. beantwoordde de Möricke-lieder „Fuszreise", „Gebet",beenwerk komt er et V P -f
vraag 1 bevestigend. Wat de vragen 2 en „Der Tambour". „Verborgenheit". Voorts 20 liep tk dan ffutemtddaff met je
3 betreft, dit denkbeeld is B. en W. niet!,,Der Musikant" en „Heimweh" (Eichen-1Pax door de Katwijkse duinen, toen I
bekend. In de twee brieven, die over dit dorf). „Biterolf" (Scheffer) en „Der Rat- opeens stemmen hoorde. Stemmen, ate
onderwerp zijn ontvangen, wordt overi tenranger" (Goethe). Begeleider is ook!me bekend voorkwamen. Ze kwamen u»
verlaging van de gemeentelijke leges niet; ditmaal Jan Nederpelt. Het volgende con-|een duinpan.
gerept. Wat de vragen 4 en 5 aangaat,; cert in deze serie is bepaald op 27 Juli. Ik sloop nader en. verborgen achter
B. en W. kunnen zich voorstellen, dat heti te verzorgen door de A.V.R.O. 'een bloeiende bremstruik, zag ik een
besluit tot verlaging van de rijksleges
met instemming is begroet, al Is het tijd-1
's Morgens huldiging, 's middags receptie
als men de vrij omvangrijke arbeid na
gaat, die de ambtenaren moeten verrich
ten voor de uitschrijving van een pas
poort.
Het college is bereid verlaging van
t bedrag zo spoedig mogelijk in
gemeenschappelijke regeling ziekte-jinspectieder belastingen te LeidenGe af- overweging te nemen, en daarbij te) Gisteren heeft de heer P. G. Hilgersom.l de heren Crommelin, oud-directeur van
nvoorzien-ing gemeentepersoneel al; deling, is met ingang van 1 JUU ver- I streven naar een zo groot mogeliikea,8emeen procuratiehouder bij de Twent-'de Leidse bank, thans directeur te Den
l0eras van technische i plaatst naar de inspectie der belast ngen J"r zo ^root mogelyke L zjjn veertig_jarig Ju_ H en B j Molenaar, fchans verbon.
■tes niet Inge-, te Baarn Hu wordt belast met de functieuniformiteit op dit punt in de steden j bileum gevierd. In een huldigingsbijeen- den aan het kantoor Oegstgeest.
van Zuid-Holland. Vraag 5 moetkomst 's morgens ten kantore sprak de
Mutaties bij Belastingen
i-titulair ter i dit bedrag zo spoedig mogelijk in
C. Col
Legermuseum in 1953
De directeur van het Ned. Legenmuiseuim
meldit in zijn jaarverslag over 1953, dat
t museum dat jafl|r door 2076 mensen
bezocht, onder wie 1170 militairen in i
groepen. Wat -betreft de uitbreiding van j
de verzameling was ook dit jaar er een
grote voorspoed. Zo kreeg het mu
seum een uit ongeveer 1540 daterende
originele en complete wapenrusting, als
mede een schilderstuk van P. Meulener,
voorstellende een ruitergevecht tussen
Nederlanders en, Spanjaarden uit de 80-
jari-ge oorlog. De Stichting Vrienden vam
het Legermuseum kocht vele voorwerpen
i schonk deze aan- het museum.
Het jaar sluiit met een nadelig saldo
m f2.694,03. In studie is thans de voor
ït museum belangrijke kwestie over de
Inrichting en ontwikkeling, die een uit
breiding van het stafpersoneel onvermdj-
dolij'k maken.
Het jaarverslag van- de Stichting Vrien.
;n van het Legermuseum meldt, dat het
aantal gewone donateurs per 31 Dec. 120
bedroeg, het aantal donateurs voor het
leven bedraagt 25. Het batig saldo ia
f69,19. Met d'e aankopen was f 1.442,57
gemoeid.
den verlaagd.
Sfeer in 't gezin?
De Nieuwe Leidtehe" e
kostenvooi
détails,
wijden volledig moeten ontgaan. De heer!van chef de bureau aldaar.
De Bree (KVP) kwam als eerste ver-! De heer C. Geel, adspirant-schrijver t».
klaren, dat zijn fractie geen bezwaar had inspectie der belastingen te Leiden^ le, tt;
om voor te stemmen, omdat het hier een
regeling betreft van groot sociaal be
lang. Naarmate er meer gemeenten aan
deelnemen wordt het raakvlak ook gro
ter. zodat op steeds steviger basis kan
worden doorgewerkt. Hierin is een soli-
dariteitsgedachte verwerkt en men kan
toch onmogelijk staande houden, dat de
ambtenaren zouden moeten worden be
schermd tegen hun eigen organisaties,
die deze regeling graag willen Invoeren.
De heer De Kier (Prot. Chr stelde
vast, dat de bonden van overheidsperso
neel, die de kwestie uit-en-te-na hebben
bestudeerd, er glad voor zijn. Hij toonde
zich er over verbaasd, dat sommige le
den zo spoedig al een wettelijke regeling
van deze materie tegemoet zagen. Het
kleuteronderwijs zou Immers ook al Jaren
wettelijk zijn geregeld, terwijl dit nog
steeds in de lucht hangt. Hier is iets
goeds geboren voor de ambtenaren, zon
der dat de gemeente grote risico's be
hoeft te nemen.
Tegen en voor
Een heel ander geluld liet prof. Gos
lings (PvdA) horen- Spr. wie de kwestie
zeer hoog zat en die niet kon nalaten
andere sprekers herhaaldelijk te inter
rumperen, verklaarde dat de zakelijke
cijfers van de ziekenfondsen op dit punt
nooit zijn weersproken. In de raad heb
ben de leden verantwoordelijkheid te
dragen, en niet zonder meer het Onder
ling Overleg in alles te volgen. Als me
dicus bestreed hij op vele punten onder
delen van de voorgestelde regeling, waar
bij hij zich een principieel tegenstander
toonde van het stelsel van de bijbetaling,
dat in de betrokken regeling is verwerkt
om de leden te helpen hun eigen verant
woordelijkheid te beseffen. Hij noemde
het volkomen fout op enigerlei wijze bij
mensen onder de weistandsgrens remmen
aan te leggen om naar de medicus te
Dokter Kortmann (KVP), sloot zich aan
bij de heer De Bree en meende,
eens op medische gronden, dat het
gestelde stelsel juist wel de voorkeur
verdiende. Zaten de medici eikaar ln de
haren, de andere raadsleden kaatsten el
kaar ook naar hartelust deze twistappel
toe. De heer Van Weizen (CPN) vreesde
een ongunstige werking voor de grote ge
zinnen en de heer Knetsch (Prot. Chr.)
toonde zich een voorstander, waarbij hij
nog eens speciaal de nadruk legde op de
bijzondere positie van de ambtenaren. Hij
vond, dat de overheid door het Invoer
van deze ziektekostenregeling haar plicht
jegens haar werknemers nakomt. De al
gemene verbondsraad, omvattende 600.000
ambtenaren, heeft zich trouwens ook vóór
uitgesproken.
Recht
In een uitvoerig betoog verdedigde
wethouder Menken het voorstel, waarbij
hij zowel de sprekers uit de vorige raads
vergadering van repliek diende als de
genen, die nu hun licht over deze kwes
tie hadden doen schijnen. Tien provincies
hebben de voorziening al voor de amb
tenaren ingevoerd, en in drie provincies
hebben tientallen gemeenten het ook al
gedaan. Lelden dient dit voorbeeld ti
volgen omdat dit zijn plicht ia als werk
gever van 1600 ambtenaren. „Met welk
recht kunnen wi, aan de ambtenaren ont
houden, wat zij als hun recht zien", zo
vroeg hij zich af-
Repliek
In de repliek betoogde de heer Somme-
ling (PvdA), dat dergelijke partiële rege
lingen de invoering van een landelijke
de heer F. G. Kool, woorden j
van waardering tot de jubilaris. Aange-j
boden werd een enveloppe met inhoud i
en aan mevrouw Hilgerson een boeket I
bloemen.
worden beantwoord.
"l November Hiervoor is een wijziging nodig van
de leges- en belastingregeling, die
goedkeuring van de Kroon behoeft,
en daarmee gaat in de regel geruime H™"dTw Heer J. o. J. Verhey van
tijd neen. Het is dus uitgesloten, dat! Wijk een getuigschrift met gouden leg
de gemeentelijke leges met ingang penning aan. De heer H. C. Broxterman
van 1 Juli reeds zouden kunnen wor-
Op hun rug en i
dertiental mannen
liggende schedel i
de lange s
Van drie tot vijf uur werd in de Turk
;n receptie gehouden. Onder anderen
aren hier mr Trapman namens de Leid- j slagvaardigheid
iging van industriëlen, de heer! die normali
Verhey
Wijk
het departe-
schouwspel, dat ik mijn leven lang niet
zal vergeten.
de volle zon lag een
Ik zag de krullebol
leer Piena, de braaic
n de heer Phlltpsen,
professor Goslings..
en ik wist met één slag, dat hier de
vroedschap bijeen was. De afdeling sport,
zogezegd. De ongelukkigen, die twee
dagen later tegen de pers zouden moe
ten aantreden in de Leidse Hout.
Ik liet mijn ogen verder gaan, en ik
zag de heer Drijber. die zijn bril zolang
in een vlierstruik had gehangen, de
heer De Kier, die zijn kuitspieren aan
mr Bool toonde, mevrouw Braggoar, die
met een korf suikerklontjes rondliep,
moederlijk uitdeelde en vaderlijk v
maande om er lang over te doen, en
zag, ten slotte, de burgemeester, staa
op de top van een aangrenzend duin, c
hangen met zijn ambtsketen.
„Dames en Heren!" schalde zijn stem,
en drie zeemeeuwen schoten haastig de
blauwe lucht in. „Dames en Heren! Nog
enkele dagen scheiden ons van, ik mag
wel zeggen, dé gebeurtenis van dit jaar:
de slagvaardigheid! Niet d<
de tong, zoals w\.
de raadszaal betrach
Steen op graf van
ds De Wit
Op Zaterdag 26 Juni 's middags half
4 zal op de begraafplaats aan de Groene-
steeg aan de familie een steen worden
overgedragen, namens de Geref. Gem.
Leiden, die geplaatst is op het graf
ds W. De Wit, die daar enkele maan
den geleden is ter aarde besteld.
Naar Billy Graham
De heer Dikkes, Middelstegraoht 3,
belde ons hedenochtend wanhopig op, dat
hij zijn deur niet meer uitkwam, zoveel
ien kwamen vragen of hij nog kaar
ten had voor de spreekbeurt die de Ame
rikaanse evangelist Billy Graham op 22
Juni in het Amsterdamse stadion hoopt te
vervullen. Er zijn geen kaarten meer voor
zitplaatsen. Zaterdagochtend kunnen hon
derd mensen geholpen worden aan een
kaart, die recht geeft op een staanplaats.
de slag
1 het personeel
Nijverheid en Handel, de heren Van de
Wal en Hofstede, resp. hoofdinspecteur
en inspecteur van politie te Leiden, de
heer Meerpoel namens de Kamer van
Koophandel en Fabrieken voor Rijnland,
ten, doch de slagvaardigheid van been
voet. Het prestige van onze vroed
schap gebiedt u te winnen! Hel koste
het kost. De pers ts gewend van ai
de perstribune op ons neer te zien, laten
wij zorgen dat wij Woensdagavond op hen
kunnen
i Perzisch kleed. Verder spraken! zakenrelaties en personeel.
Dr Lieftinck kon assistent aanstellen
en gaat reizen
Burgerlijke stand van Leiden
GEBOREN: Jansje, dr v H J van der
Louw en M Luijendijk; Hendrik,
H Bink en M C Keijzer; Pieter, zn v
Rijssel en M H Schalk; Cornelis Y,
J Schutte en J J Veerman; Anja C.
J Schutte en J J Veerman; Johan-
zn v J Nell en A van den Berg;
Yvonne M, dr v C Bodrij en C J van
Walle; Margaretha, dr v J Eradus e
J v d Ing; Ingrid H J, dr v B van Gelder
en C C Verkerk; Angelica J M C. dr
L G M A Geijer en C B M J Langemeijer;
Paul G, zn v A A van Nood en W
Dam; Antje, dr v H van der Nagel
G Kroon; Inger C, dr v H L Hendriksen
en L F Verhaar; Reijn, zn v H G Lam
mens en R de Waard; Petronella. dr
A Brouwer en G F C Koning; Geertruida
G, dr v A Aben en G G Kapel; Alida. dr
v H van der Weijden en P Moerland;
Martha J, dr v P van Hoven en M J de
Rijk; Philippus, zn v P van Hoven er
M J de Rijk; Marinus. zn v W van dei
Weijden en M M van der Jagt; Isaac, zr
v J Nievaart en N Stikkelorum; Jac
queline, dr v P van der Plas en E Spaan
derman; Agnes F T .dr v L W van dei
Blij en J Nieboer; Hilbrand. zn v A F
Leemans en F W Boschma; Grietje, dr
H Akse en J W Donderwinkel.
GEHUWD: P van Vliet en E M de
Vries; A J Wingerder en W Zuiderduin;
H J Offerhaus en M A Brouwer; D
der Weijden en C H van den Broek; P
de Graaf en C Hartvelt; P J J Zaalberg
en L C Piket
OVERLEDEN: W F van Tongeren,
weduwnr, 82 jr; P J de Vink, huisvr van
Arnoldus, 57 jr; W F Groos, man. 49 jr;
A Verhoeven, weduwnr, 72 jr; G
Empel, man, 45 jr; B J Mulder, huisvr
van Den Blaauwen, 73 jr; J C W Piket,
huisvr van Etienne, 78 jr.
Aan Rapenburg ligt prachtig materiaal over de
historie van het H.O.
De Nederlandse organisatie voor zuiver wetenschappelük onderzoek heeft dr
G. I. Lieftinck, conservator der Westerse handschriften van de rijksuniversiteits
bibliotheek te Leiden en lector in de handschriftenkunde aan de Leidse academie, een
subsidie toegekend, bestemd voor de financiering van de^verkzaamheden aan een
inventaris, aan de hand waarvan men een fotoverzameling wil aanleggen van alle
gedateerde handschriften, die zich in Nederland bevinden. De aanleg van deze
fotoverzameling is een gevolg van besprekingen, gevoerd tijdens de „colloque in
ternational de paleographie", die einde April 1953 te Parys is gehouden en waa
door dr Lieftinck werd deelgenomen. By deze besprekingen werd besloten, dat
de aanwezigen, ieder in eigen land, een dergelijke verzameling zouden opbouw
Voorts kwam men overeen, dat de daar aanwezige paleographen een of twee keer
per Jaar zouden vergaderen en dat een eigentalig (Latyns, Frans, Italiaans, Spaans,
Nederlands, Engels, Duits, Zweeds en Russisch) woordenboek voor paleographische
termen zou worden samengesteld.
gekocht). Een deel der handschriften v
Vossius stamt uit de vermaarde collecti
a Paul en Alexandre Petau. De Petai
vader en zoon hadden een uit be
roemde Franse kloosters afkomstige ve
zameling. waarbij vele zeer oude manu
ipten. In het geheel zijn er te Leid'
n 100-tal handschriften van vóór 900.
Identificatie
Voor de subsidie, welke Z. W. O. aan
dr Lieftinck heeft verleend, kon deze een
aanstellen, die thans alle cata-
Nederlandse handschriften na
gaat en deze met de manuscripten zelf
vergelijkt. Bovendien stelt de subsidie de
conservator in staat de met het oog op
de fofoverzameling noodzakelijke reizen
Sprekende over de handschriftenverza
meling der rijksuniversiteitsbibliotheek
te Leiden, vertelde dr Lieftinck aan het
A.N.P., dat deze een ander karakter
draagt dan bijvoorbeeld de zusterinstel-
Utrecht. In de Domstad,
volgde hij, is een rijke collectie manu
scripten aanwezig, voornamelijk afkomstig
uit Utrechtse kloosters en fraterhuizen. De
handschriftenverzameling van de Leidse
bibliotheek, die omstreeks 1600 werd ge
sticht. bestaat voor een groot
keurcollecties. die door de humanisten
werden opgebouwd. Als reactie op de
kloosterboekerijen, waar men veel hand
schriften, betrekking hebbend op liturgie
en kerkvaders vindt, richtten de huma
nisten hun belangstelling op de klassieke
auteurs en op werken van litterai
grammatisch karakter.
Zo bezit de bibliotheek aan het Rapen
burg onder meer Latijnse en Griekse ma
nuscripten afkomstig uit legaten en aan
kopen uit nalatenschappen van Vossiui
Scaliger en Perizonius (de bibliotheek van zUn reizen vooral de steden, wa
Isaac Vossius werd in 1690 door curatoren collecties uit een en hetzelfde kb
van diens erfgenamen en Engeland aan-l byeen zUn gebracht. Het
Dr K. A. de Meijier, een der conservato
ren. heeft aan deze oude collecties zijn
proefschrift gewijd. Vele cedices uit dt
Vossiuscollectie. zowél Latijnse als Griek
se, stammen uit de verzameling van ko
ningin Christina van Zweden,
do herkomst van de handschriften be
schouwt hy als zyn voornaamste taak.
In Laon trof hij zestiende-eeuwse ban
den aan, die overeenkwamen met die
van manuscripten in de Leidse bi
bliotheek. De vroegere kloosterlibryen
zyn thans vaak in hun geheel In
bibliotheken van grote steden onderge
bracht. Zo zyn de boekeryen van
Brussel, München en speciaal van
Parys bewaarplaatsen geworden van
hele bibliotheken afkomstig uit kloos-
ters.
Een groot deel van de handschriften
an het klooster Ter Duinen bij Nieuw-
poort, waarvan de abt indertijd door
rnard van Clairvaux tot opvolger wen"
gekozen, ligt nu in de bibliotheek var
Brugge. De uit dit klooster afkomstig*
handschriften weerspiegelen de eenvoud
der cisterciensers. die in grote armoede
gehoorzaamheid leefden. Ook de Leidse
bibliotheek bleek er een drietal te her
bergen. Hoewel de Leidse handschriften,
die op de klassieke wereld betrekking
hebben, uit en te na zyn bestudeerd, aldus
dr Lieftinck, heeft men nog weinig spe
ciale studie gemaakt van de manuscripten
als bron voor de kennis van oude cul
tuur. Van die abdij van Ter Duinen ii
bijv. niets meer over dan de handschrif-
Een onbetekenende codex van Vergillus
bijvoorbeeld wordt weinig bekeken door
philologen, omdat de tekst slecht is, er
door het ontbreken van miniaturen koes
teren de kunsthistorici er al evenmin be
langstelling voor. Toch kunnen zulke ma
nuscripten als cultuurdocumenten zeei
important zijn voor de geschiedenis vaT
het klooster van herkomst.
Prachtig materiaal
Hierna vestigde dr Lieftinck er de aan
dacht op. dat de rijksuniversiteitsbiblio
theek te Leiden door haar grote collectii
brieven, nagelaten papieren van geleer-
(Christiaan Huygens) en dictati
En daarom heb ik deze bijzondere bij
eenkomst uitgeschreven. En wel om
redenen. In de eerste plaats wen
et. dat mijn raadsleden met witte
n en benen te velde verschijnen;
vandaag moet ge ze bruin laten bakken,
zodat ge als sportieve, door tuind en
gestaalde kerels in de arena ver
schijnt
Ten tweede gaat ge oefenen, onder lei
ding van onze rheuma-specialist, profes-
Goslings, die teven het vroedschap-
pelijk doel zal verdedigen, tijdens dc
wedstrijd. Mannen! Stroopt
broekspijpen op tot bouen de
ellebogenik bedoel in andere
andere volgorde. Trapt de spieren
zuigt uw longen vol goede Katwijkse
lucht! Diep zuchten zonder partijzucht,
u af trappen, zonder elkaar te trap
pen, de geestelijke handen ineen slaan,
de geestelijke zowel als de lichamelijke
borst vooruit, verteerd van een heilig
uur, zonder erbij te roken..,, zo en
alleen zult gij, ridders van het woord,
het vulgus van de pen straks kunnen
maakte over de bibliotheken
van het Vaticaan en van Leiden verdeeld
zijn. Het is daarom, dat dr De Meijier ten
behoeve van zijn catalogus der Griekse
Vosslani thans te Rome vertoeft. Het
komt vaak voor, dat van dezelfde coplïst
handschriften te Rome en te Leiden lig
gen. Het identificeren van deze Griekse
afschrijvers, meestal geleerden van naam.
is het voornaamste doel van zijn reis.
Daar ook de herkomst van de andere
Leidse handschriften vaak moeiiyk is
na te gaan, bezoekt dr Lieftinck op
te leren kennen
Door de huisvesting van de bibliotheek
van de maatschappij der Nederlandse
letterkunde is de rijksuniversiteitsbiblio
theek te Leiden ook belangrijk op het ge
bied van middel-Nederlandse handschrif
ten. In 1937 verkreeg men uit de aange
kochte nalatenschap van dr De Vree.
leven bibliothecaris te Rotterdam, inl
santé gegevens over middel-Nederlandse
manuscripten, verspreid over heel Eui
pa: de Bibliotheca Neerlandica Manus-
Het schouwspel dat ik thans zag, wa^
ontroerend. Ik zag de heer Van der
Kwaak de heer Van Stralen omarmen,
de heer Verstegen uiel de heer Lardee
aan de borst en de heer Schüller sloeg
snikkend zijn arm om de schouder van
de heer Portheine, terwijl de heren
Meester en Stolp, ieder met een brok
de keel, elkaar de hand drukten.
Professor Goslings intussen had de
plaats van de burgemeester ingenomen
commandeerde: „Op de rug, allemaal!
Mevrouw Braggaar, hebt u 't vlugzout
bij de hand?"
Toen werd mijn oog getroffen door de
heer De Hosson, die treurig in 2pn
eentje op een graspol zat. Hij tuurde als
een jonkman, die op zijn meisje wacht,
de horizon af en scheen de commando's
van de professor niet te horen.
Maar opeens sprong hij op en wees,
opgewonden dansend naar de heiige
horizon. En zie, terwijl iedereen over
eind sprong en meetuurde, ontwaarde ik
een heel klein stipje, dat zich losmaakte
uit de wazige verte en zich in een razend
tempo in onze richting bewoog. Het was
een mannetje, dat uieldra een man blecK
te zijn. Als een haas sprong hij over
gagel, brem en vlier, dook tussen het
struweel van eikenhak- en wilgenhout
en scheen geen vermoeidheid te kennen.
Het was de heer van Dijk. De heer A.
van Dijk.
Als een raket schoot hij nader, heftig
gesticulerend. Als een fret nam hij de
laatste duintop, liet zich naar beneden
rollen en wierp zich juichend aan ie
boezem van zijn geloofsgenoot De Hos
son, uitroepend: „Het mag! Het mag!....
Ik heb opgebeld naar het Episcopaat, en
we mogen meedoen! We mogen voorzet
ten geven aan Piena, aan Lardee, aan
van Stralen, aan Meester, aan Van der
Hoevenhet még!"
Op mijn tenen ben ik toen weggeslo-
De vroedschap achterlatend in de duin-
Panklaar, zogezegd.
Voor de kantonrechter
ï~\OOR DE BOUW VAN EEN DIRECTIEKEET midden op de gedemp
-L' Mare bij de Oude Vest is ter plaatse een verkeerssituatie ontstaan,
die sommige weggebruikers in verlegenheid brengt. De politie heeft daar
de laatste tijd een aantal processen-verbaal opgemaakt tegen overtreders
van de verkeersregel, die hen verplicht rechts te houden. De kantonrechter
veroordeelde gisteren een bromfietser tot 2.of één dag hechtenis voor
het feit, dat hij links van de directiekeet langs de Oude Vest was opgereden
in de richting Steenstraat. De kantonrechter hield daarbij rekening met
de plaatselijke omstandigheden.
kwam zij waarschijnlijk proces-verbaal
boekjes te kort. Wij namen gistermiddag
namelijk eens een kijkje bij de keet en
toen bleek direct, dat men zich inder
daad van geen kwaad bewust is, als men
links van de keet langs de Oude Vest
op gaat. Van de zeven wielrijders, die
binnen vijf minuten passeerden, waren
er zes volgens de letter van de wet In
overtreding. De enige automobilist, die
met zijn Volkswagen eveneens de Oude
Vest opreed in de richting Steenstraat,
hield wel rechts. Het is de vraag, of een
middelgrote vrachtauto de bocht naar
links, rechts van de directiekeet langs,
zal kunnen nemen. Hoe het zij, ovur
veertien dagen zal de kantonrechter ln
de bovengenoemde zaak een beslissing
nemen en dan zullen ook de vrachtauto
chauffeurs weten, waar ze zich aan heb-
houden. Wielrijders en bromfiet-
goed aan, direct te eginnen
Een vrachtautochauffeur moest voor
hetzelfde feit terechtstaan, maar de
rechter en de ambtenaar van het O.M.
waren het, nadat de wagenvoerder zich
met klem van redenen had verdedigd, er
over eens. dat de verkeerssituatie ter
plaatse wel een nadere beschouwing
waard is alvorens de chauffeur wordt
veroordeeld. Met zijn 6-tons auto had de
chauffeur volgens zijn zeggen onmogelijk
rechts om de directiekeet heen over het
smalle bruggetje linksaf de Oude Vest op
kunnen komen. Hij had de rijbaan links
van de directiekeet gekozen net als zyn
collega's vrachtautöchauffeurs. Ook al
omdat er bii de directiekeet geen ver-
keerspijl is aangebracht, die de wegge
bruikers rechts om de keet wijst. De
rechter en de ambtenaar oordeelden in
dit geval niet naar de letter van de wet
en besloten de zaak aan te houden. Zij
zullen deze week de situatie in ogen
schouw nemen.
Fietsers, opgepast
met rechts te houden.
Voor dez weggebruikers moge de
veroordeling van de bromfietser tot het
betalen van f 2 boete of het ultzi ten van
één dag hechtenis duidelijk spreken.
