Geneeskundig toezieht en
middelbaar onderwijs
u
RANG
KERK en SCHOOL
Hervormde predikanten hielden weer de
jaarvergadering te Utrecht
Chefarine
melodie en woon
L= Puzzle
2
WOENSDAG 28 APRIL 1954
"l^OOR DE BESPREKING van de principiële zijde van het geneeskundig
schooltoezicht is het van het grootste belang, dat men zich een helder
beeld vormt van de taak der ouders ten opzichte van de kinderen, van het
begrip school, van het wezen en doel van het geneeskundig toezicht op de
leerlingen, en van de taak der overheid in deze.
Naar Gods bestel rust op de ouders de plicht te zorgen voor de lichame
lijke en geestelijke ontwikkeling van hun kinderen. Zelf kunnen zij maar
een gedeelte van deze taak volvoeren. Daarom hebben de ouders tot plicht
die maatregelen te nemen, waardoor anderen in de gelegenheid worden
gesteld het nodige, dat zij zelf niet kunnen doen, te verrichten.
De ouders mogen bij de opvoeding de kerk niet uitschakelen en zij
kunnen de school niet missen. De taak van de school is dus een taak van
opvoeding en onderwijs. „Zij is het orgaan", aldus formuleerde het dr J.
Schouten, „door middel waarvan voor de ouders de mogelijkheid, wordt
geschapen de algemene vorming hunner kinderen naar behoren te doen
plaats hebben. Daarom moet de school van de ouders uitgaan en dienen zij
de richting van het onderwijs, de beginselen waarvan dit heeft uit te gaan,
te bepalen". Tevens volgt hieruit, dat de staat niet geroepen is voor de op
voeding en het onderwijs der kinderen te zorgen, hetgeen natuurlijk niet
zeggen wil, dat de overheid met het onderwijs niets te maken heeft. Uit
gangspunt moet echter blijven de roeping en verantwoordelijkheid der
ouders.
T~\E OUDERS HEBBEN echter ook een taak ten aanzien van de gezondheid
hunner kinderen. Zij moeten niet alleen zorgen voor voedsel en kleding,
voor opvoeding en onderwijs, maar ook voor de lichamelijke en geestelijke
welstand van hun kroost. En dit alles zowel in als buiten het huis. In het
bijzonder klemt dit voor de school, daar enerzijds het schoolleven als zo
danig gevaren meebrengt voor de gezondheid van het kind en anderzijds
het samenbrengen van veel kinderen in één lokaal de moeelijkheid van be
smetting zeer vergroot.
Om deze redenen is het de plicht der ouders de hulp van een deskun
dige in te roepen, opdat deze gevaren tijdig worden herkend en bezworen.
De schooljeugd, die, èn wat haar leeftijd betreft èn wat het schoolmilieu
aangaat, aan bijzondere gevaren voor haar gezondheid bloot staat, eist ook
bijzondere maatregelen, en tot deze bijzondere maatregelen behoort het in
het leven roepen van het schoolartseninstituut.
Het wezen van het geneeskundig schooltoezicht is dus geneeskundige
voorzorg, praeventieve (voorkomende) geneeskunst, en het doel niet anders
dan het bevorderen van het lichamelijk en geestelijk welzijn van het
schoolkind.
T TIT DEZE UITEENZETTING volgt, dat het geneeskundig-hygiënisch
schooltoezicht een wezenlijk deel uitmaakt van de gezondheidszorg en
niet van het onderwijs. Het komt uit de school op in deze zin, dat zonder d<*
srSool dit toezicht geen reden van bestaan had, maar het behoort niet tot
het wezen van de school, omdat het noch met de opvoeding, noch met he*
onderwijs, althans in directe zin, iets te maken heeft. Het werpt wel in
direct vruchten af voor het onderwijs, omdat verzuim wegens ziekte goec'
onderwijs niet bevordert, maar het aanstellen van een schoolarts behoort
fóest de zonnyde
Waar zon is, is ook schaduw
Waar RANG is, is ook namaak
U kiest natuurlijk de zonzijde.
Overtuigt U daarom, dat U
de zonnige RANG ontvangt
door te letten op de naam
RANG die op het bescher
mend omhulsel staat.
*Öe vetsnapewig. van demstetoty
Peruka hield eerste lustrumcongres
Pensionbed~iji in de knel door
bedrijfsvereniging
Materie betreffende de rusthuizen moet
landelijk unilorm geregeld worden
Uit de cijfers van een apart gehouden
administratie is vastgesteld, dat het
werkloosheidsrisico in de woon pensions
kunnen worden gedokt voor zover
het de waohtgel-iverzekering betreft,
door een heffing van 1,8 pot In plaats
van 4 pet als <ot nu toe. Dit deelde de
heer H. Smit urit Utrecht, landelijk voor
zitter van de Ned. Vakbond voor het
pension-, rusthuis- en kamerverhuurbe
drijf, vanmiddag mee op het congres, dat
de Peruka ter gelegenheid van het eer
ste lustrum in de Houtrusthallcn te Den
Haag organiseerde.
B het bestuur van do bedrijfsver-
i uniforme premie
niet tot het nemen van die maatregelen, welke bedoeld zijn om de goede jheef^men^olgens spr. ecr/Tnrec^tvaar-
gang van het onderwijs te verzekeren. besluit genomen door het pension-
bedrijf te belasten voor de risico's, die
Het instituut van schoolartsen wordt daarom niet gerechtvaardigd door name vooral aan het se;zoenbedrijf
Mnhaerent zijn. De heer Smit zeide met
ae stelling, dat de school in deze een eigen taak heeft, maar alleen door trots en dankbaarheid melding te kun-
het feit, dat de zorg voor de gezondheid van het schoolgaande kind. in prin- 'r.en maken van het succes, iat Peruka
cipe thuisbehorende bii de ouders, bijzondere maatregelen vereist. En dézeiÜThujSgg,5SetïSSjS?taISl
maatregelen zijn niet anders dan gelijk gezegd het in opdracht van ning bi; de huurwetwljj-ging per 1 Ja
de ouders stichten van een schoolartseninstituut. Maar de verantwoordelijk- nuari 1954,
heid voor het samenkomen in de school van zoveel kinderen en de daarmede
samenhangende medische problemen blijft rusten op de gezinnen, die deiNed. Fea. Ver. van Pension-, Rusthuis
kinderen samenbrengen, dat is: op de ouders. Kamerverhuurbedrijven, wordt gevon-
;den. aldus spr, in net bestuur van Be-
Idrljfshoieca. de Stichting Vakonderwijs
TN DE MAATSCHAPPIJ zijn vele verbanden aanwezig en elk verband ;Horecabedrijven. de Bedrijfsvereniging
1 hee" ont^erscheidene vervlechten met andere verbanden. Zo is hei lX«aver"°ktrt^d™'31
gezin verweven met de kerk, met de school, met de fabriek, met het kan- voorbereidingscommissie voor het Ho-
Vecabedrijfschap. Wij zullen hierdoor een
orgaan krijgen, zo vervolgde spr., van
geheel nieuwe conceptie, dat tot doel
heeft een voor het belang van het Ne
derlandse volk dienende werkzaamheid
bedrijfsleven te bevorderen.
Hiertoe zijn zelfs bepaalde verordenende
bevoegdheden verkregen.
secretaris van de vakcommissies
pensions voor de Horeca, de heer
J. B. M Schregel, hield vervolgens eer.
rede. waarin hij ook aandacht wyddt
een speciale exploitatievorm, nl. die
rusthuizen. Spr. meende, dat de ma
terie betreffende de rusthuizen landelijk
uniform geregeld moet worden. Hij
dacht hierbij oa. aan de reeds jaren in
voorbereiding zijnde ziekenhuiswet. Wel
licht ligt hier ook een taak der komende
ro zei de heer Schregel.
de morgenuren ontvingen B. en W.
Den Haag het hoofdbestuur en een
deputatie van het District Den Haag van
Je Peruka.
toor, met talrijke verenigingen, enz.
Zo staat de kring van het ziekenfonds in relatie met het gezin, met d°
diverse maatschappijen der medewerkers, met het verzekeringswezen, met
het bedrijfsleven, met de overheid. En zo is het schoolartseninstituut nu
een vervlechting van de schoolkring met de gezondheidszorg, in het bij
zonder met de particuliere gezondheidszorg. Niettemin blijft het genees-
kilndig schooltoezicht onderscheiden van de school als zodanig en behoort
het niet onder onderwijs, maar onder volksgezondheid.
Heeft de overheid in deze dan geen taak? Ongetwijfeld, want de roe
ping der overheid ten aanzien van de volksgezondheid brengt vanzelf mede
het recht van toezicht op de schoolhygiëne. Doch deze taak is van secun
daire aard en draagt slechts een controlerend en corrigerend karakter. Ten
aanzien van het hygiënisch en medisch toezicht op de scholen wil dit zeggen,
dat de overheid slechts de plicht heeft deze arbeid aan te moedigen en zo
nodig te steunen. Eerst bij verwaarlozing door de ouders van hun roeping
in deze heeft de overheid.het recht, dwingend op te treden.
T^E CONCLUSIES, uit het bovenstaande te trekken, menen wij als volgt
te mogen samenvatten. Op de ouders rust de plicht te zorgen, zowel
voor de opvoeding en het onderwijs als voor de lichamelijke en geestelijke
welstand hunner kinderen; de school heeft uitsluitend ten doel de algemene
vorming der kinderen en het bijbrengen van de voor het maatschappelijk
leven onmisbare kennis; het geneeskundig-hygiënisch schooltoezicht is een
onderdeel van de geneeskundige voorzorg en beoogt alleen het lichamelijke
en geestelijke welzijn van het kind; de overheid heeft' in deze slechts eer.
bemiddelende en aanvullende taak.
Tegen een schoolartseninstituut zijn dan ook geen principiële beden
kingen aan te voeren en rest ons de vraag te bespreken, of het uit een oog
punt van praktijk evenzeer wenselijk is voor het middelbaar onderwijs.
Op deze vraag moet het antwoord bevestigend luiden. Vooreerst toch
blijven er na het verlaten van de lageTe school afwijkingen voorkomen, die
men vóórdien ook aantrof. Als zodanig zijn met name te noemen afwijkin
gen van het gezichtsvermogen (bijziendheid), orthopaedische afwijkingen
(slechte houding, verkrommingen van de wervelkolom, platvoeten) en
spraakgebreken (stotteren).
EEN TWEEDE ARGUMENT voor het geneeskundig toezicht op de mid
delbare scholen is gelegen in de omstandigheid, dat na het verlaten van
de lagere school er zich afwijkingen kunnen ontwikkelen, welke vóórdien
niet voorkwamen. Hierbij valt te wijzen op de zgn. adolescenten-kyphose
(een verkromming van de wervelkolom, welke op ongeveer 12-jarige leef
tijd begint), op de struma adolescentia op puberteitskrop en verder op en
kele lichamelijke en geestelijke stoornissen, welke in de puberteit kunnen
optreden (uit de kracht groeien, bloedarmoede, slapeloosheid, zenuwziek
ten, ontsporingen op sexueel terrein, en dergelijke).
Een derde reden voor het medisch toezicht op de leerlingen van de
middelbare scholen wordt gevormd door het feit. dat op deze inrichtingen
het gevaar voor besmetting met tuberculose groter is dan op de lagere scho
len. Op het eerste aanhoren klinkt deze uitspraak wat bevreemdend, maar
ze berust op de feiten en kan derhalve aan de praktijk getoetst worden
Met name moet hierbij gedacht worden aan de omstandigheid, dat kinderen
op de leeftijd van 12 tot 16 jaar doorgaans aan een veel meer besmettelijke
vorm van longtuberculose lijden dan jonge kinderen.
Om al deze redenen kan de geneeskundige voorzorg, in eerste instantie
berustend bij de ouders, niet anders dan met voordeel worden opgedragen
aan een speciaal daartoe aangewezen deskundige. Moge daarom de roep om
geneeskundig schooltoezicht op de middelbare scholen en inrichtingen voor
voorbereidend hoger onderwijs ook in onze kringen weerklank vinden
Dr. A. C. DROGENDIJK.
Ook nieuwe organisatie van
bedrijfspluimveehouders
Op een vergadering van de groep vrije
bedrijven van de voormalige Alg. Ned.
Pluimveeteeltvereniging is gisteren In
Utrecht een Landelijke Organisatie van
Bedrijfspluimveehouders opgericht. Deze
nieuwe organisatie zal zich aansluiten bij
de nieuwe Ned. Pluimveeteelt Organi
satie, die onlangs door statutenwijziging
is voortgekomen uit de A.N.P.V.
(Van een onzer
ONDER auspiciën van de Generale
Synode der Ned. Herv. Kerk
hebben gisteren de Ned. Herv. Pre
dikantenvereniging en de Vereniging
van Vrijzinnig Hervormden te
Utrecht de jaarvergadering ge
houden.
De belangstelling voor deze bijeenkomst
was buitengewoon groot. Zij was ook nu
weer een bijzonder evenement in het
ambtelijk leven en een trefpunt, waar
vriendschapsbanden worden gelegd of
nauwer aangehaald.
Aldus ds H. J. F. Wesseldijk uit Eind
hoven, praeses van de Generale Synode,
die de vergadering voorzat.
Deze vergadering, zeide ds Wesseldijk
verder, is samengesteld uit alle theologi
sche richtingen. Boven richtingen en
groepen evenwel staat de Heer der Kerk.
Evenals de Oecumene moet de Hervorm
de Kerk van genade leven. Als die genade
er niet was, dan waren vrijzinnigen en
rechtzinnigen hier niet bij elkaar, zeide
spr. Dan hadden de richtingen de kerk al
lang uit elkaar gehaald.
Prof. Beek hield de preek
Nadat de vergadering een groot aantal
overleden predikanten in eerbiedige stilte
had herdacht, hield prof. dr M. A. Beek
de domineespreek over Handelingen 18
24-26, het verhaal van de eenvoudige,
rechtlijnige Aquila en Priscilla, noemde
spr. het, die in vroomheid en liefde de
geleerde Apollos corrigeerden. Wij hebben
geen behoefte aan geleerde theologen, die
in deze vergadering komen uitrusten van
doorleefde voorjaarsmanoeuvres, maar
wel aan vrome dominees.
In deze morgenvergadering leverde
prof. dr H. Kraemer een referaat over
het thema, van Evanston: „Jezus Christus
de hoop der wereld". Het zal daar gaan,
aldus spr., over het herwinnen van een
der kernen der Bijbelse openbaring. Het
ware werk komt eerst na Evanston.
Prof. Banning over Europa
's Middags kwam prof. dr W. Banning
aan het woord met het onderwerp: „Wij
in Europa". Deze combinatie sluit een
principiële godsdienstige spanning en een
theologische problematiek in, zowel ten
aanzien van de relatie tot God, als van
de concrete historische situatie. Deze
laatste vertoont als voornaamste aspec
ten het verloren gaan van Europa's poli
tiek en economisch leidende functie, de
worsteling om interne geestelijke verwil
dering te overwinnen en de ligging tussen
Amerika en Rusland.
In verband met de door spr. geschetste
structuurverandering bepleitte hij sociale
Vijltig briefjes van 100
ROOMBOTERPRUS NAAR JORDAAN
nREED glimlachend en in de Westerstraat te van beroep dóór-ziek-
*-* met een strelend ge- Amsterdam beklom en te reeds vele maanden
baar streek gistermiddag haar de heuglijke mede- „zonder verdiensten zat".
deling deed. Op een hol overigens is het niet
ïerkant voor de eeTSte keer dal
r Krui- vader en moeder Van
zy Schaick aan een prijs
vraag meedoen. In de 31
dat zij getrouwd
Schaick-Sijmons 50 brief- liep z\j
jes van honderd glad. van de straat, na
Zij had de hoofdprijs ge- denier C. Libert,
wonnen van de lande- haar boter gekocht had.
lijke roomboterprijsvraag Deze mocht, óók gisteren,
die enige tijd geleden 1000 gulden in ontvangst 2yn( hebben zij c.
uitgeschreven werd door nemen. een' ^les n^eur
hBt NedeTlands Zuivel' Zo lagen daar gisteren enWe andere prijzen bij
°ureauin de geA-llige huiska- elkaar gepuzzeld. „We
Meer dan tienduizend mer in het hartje van de O^an maar trouw door
oplossingen kwamen bin- Jordaan, 50 briefjes van me' piekeren", vindt het
nen op de vraag of men 100 gulden uitgespreid; Jordaanse echtpaar,
het met moeder Veenstra bijkans de hele tafel was pj0g jjj andere in*en
- 'n symbolische figuur er mee bedekt. Toen de zijn de geiukkig'e
eens was, dat room- heer Dorlas uitgeteld was, winnaars van prijzen ge-
boter op de boterham slaakte hy een zucht van Worden Mevr G H
DrVfhoit. Soestdijkseka-
prijs van 500 gulden.
verdient. Daarnaast werd dag had hij met de
gevraagd een rijmpje in loppe met inhoud in zi
te zenden. tas gelopen. Mevrouw v.
n,,.,,..,,,,, v„„ Schaick liet het onder- Daarnaast weraen nog
Mevrouw Van Schaick ,eke„en de kuHtamie Hen menders verbUid
UJUt niet wat haar over. hoar mon ov„ met een prv, van 100
kwam toen op Goede j,, ,chriJf[ mooi„» stilden en ten slotte toer-
Vrijdag de leider van de J den voor honderd andere
afdeling propaganda van Dit buitenkansje komt goede oplossingen prijzen
't Zuivelbureau, de heer het gezin Van Schaick van 25 gulden beschik-
H. Dorlas, de drie trap- wel zéér van pas, daar baar gesteld.
262 III de vader metselaar
verslaggevers)
gerechtigheid, de handhaving van hel
universeel karakter der kerk boven ge
bondenheden van natie, klasse, ras, partij
en ideologie, alsook de onverbrekelijke
samenhang van gerechtigheid, vrijheid
vrede.
Gistel-avond heeft ds G P. Klijn gespro
ken over „Het apostolaat in grijpbare
vorm". De referent merkte op, dat het
apostolaat als concrete dienst vrijwel ge
heel buiten het gezichtsveld van het ge
wone gemeentefid valt. ,Het artikel, hoe
wel voorradig in de winkel der kerk,
wordt niet over de toonbank verkocht".
Referent achtte het onmisbaar, dat het
de gemeente duidelijk wordt dat zij aan
het werk van Jezus moet deelnemen.
Om hiertoe te geraken is een apostolair
gerichte theologie nodig. Verder toonde
spr. aan, dat de opleiding der predikanten
aan dit ideaal moet worden dienstbaar
gemaakt opdat in catechese en omgang
met de gemeente een nieuw en levend
evangelisatiewerk van man tot man moge
ontstaan.
Op elk der referaten volgde discussie.
(Advertentie)
4doen meer dan een!
De werking van 4 geneesmiddelen
in één tablet verenigd is krachtiger
en weldadiger dan van elk middel
afzonderlijk. Chefarine „4" helpt
ook bij hevige pijn en griep, wanneer
andere middelen falen.
4 in doet wonderen
Volksonderwijs de Vereniging
ter Bevordering van 'het Volksonderwijs
en het Schoolbezoek in Nederland zal
op Zaterdag 8 Mei in Bellevue te Am
sterdam de algemene vergadering
houden.
■C. (wijk-
te Dor-
Beroepingsweik
Ned. Herv. Kerk
Beroepen: te Amsterdam-C.
gem. Oude-Kerk) W. A. Smit
dredht.
Geref. Kerken
Beroepen: te Haarlem-Z. (vac.;
A. M. Boeijinga) D. J. Roos te Sleen; te
Wateringen en te Wilnis J. Hengeveld,
cand. te Aalten.
Geref. Kerken (Art. 31)
Beroepen: te Ulrum M. L. Mul-i
ders cand. te Kampen.
Inauguraties aan de V.U.
Dr H. Schreuder. benoemd tot gewoon
hoogleraar in de faculteit der letteren!
en wijsbegeerte zal Vrijdagmiddag 7 Mal1
om half twee zijn inauguratie aan de
Vrije Universiteit houden.
Dr L. Geschiere zal -Vrijdagmiddag
28 Mei om half vier eveneens zijn inau-j
guratie houden als gewoon hoogleraar in
dezelfde faculteit.
Promoties
AMSTERDAM (V.U.) Tot doctor ln de
rechten hoopt op 28 Met te promoveren o
proefschrift: De Russische problematiek i
het Sowjet-staatsbeeld. mr G. Kuypers. t
Naarden, redacteur Buitenland aan het dai
blad Trouw.
De promotie in de faculteit der rechtsgt
leerdheid aan de rijksuniversiteit te Utrecl
welke oorspronkelij
mstandigheden
is thans nader vj
l op 12 Mei te 16 i
L wis-
dames M J Ectehai
Haag; Doet exam
Schijfsma. Lelden.
mei M I C P de Jong. Leiden en de heer
F Klein, Leiden; Doctoraal examen pharma-
cie: de heer A J Moolenaar. Lisse; Candl-
daatsexamen geneeskunde: de «eren K van
Hoek. Oègstgeest en H R Kraus. Aerden-
hout.
AMSTERDAM (G.U.), 27 April -
voor cand psycologie: H Langhout, Amster-
Indlsch recht:
Utrecht; C
rop theologie: A C Lan-
R L Millet, Am
irs. Utrecht; F C Schrö-
Tiggelman, Zeist; K A
-kunde (D): F Zcrnlke.
Groningen: idem (K): K H Postuma, Eel-
derwoldc; idem (L)mej E A Wiegman.
Sneek; Doet wis- en natuurkunde, wiskunde;
J H Rcints, Hoogezand; natuurkunde: A van
Mei VELPON zie je er geen barst van!
DONDERDAG 29 APRIL
rsum i. 402 in. KRO: 7.00 Nieuws 7.10
Gram. 7.45 Morgengebed 8.06 Nfeuws 8.15
9.00 Voor de huisvrouw 9.40 School
radio NCRV: 10.00 Gram. :0.30 Morgendienst
Ie zieken 11.45 Pianorecital
i Lunchconcert 12.55 Zon-
ws 1.20 Gram. 1.40 Blaas-
55 Gram NCRV; 2 00 Pro
solist 2 45 Voor de vrouw
luziek 3 35 Gram. 4 00
Biibe::cz;nc 4 CO Vocaal ensemble 4.55 Voor
ugd 5.25 Zigeunerkwintet 5.40 Zeeuws
programma 6.00 Gram. 6.10 Sopraan en piano
6.35 Raadhuispraat 6 45 Leger des Heils-
kwartier 7.00 Nieuws 7.10 Voor de jeugd 7.30
icert 7.55 Ga mee naar Jubo II 8.00
8.20 Gev. programma 9.45 Gram.
Orgeli
RadioKran
9.50 Ik d<
7.10 Gram. 7.15 Gymnastiek 7.30 Gram.
VPRO: 7.50 Dagopening AVRO: 8.00 Nieuws
8 15 Gram. 9.00 Morgenwijding 9.15 Gram.
9.30 Voor de vrouw 9.35 Gram. 10.50 Voor
de kleuters 11.00 Gram. 11.15 ^Van de hak
Musette -orkest C12.00 Zang en 'piano' 12.25
Intermezzo 12,30 Land- en tuinbouwmede-
dejingen 12.53 Hammondorgelspel 12.50 ,,Uit
het bedrijfsleven" 1.00 Nieuws 1.15 Mede
delingen 1.30 Amusementsmuziek 2.10 ..De
man van Hatton Garden", hoorspel 2.30 Bel-
tabletten:
volle melk
chocolade of gevuld
met noten en vruchten
5.
In die ogen leest ze van alles. Wanneer vader
niets zegt, is de lectuur het rijkst. Zij alleen kan
het lezen. Zij is de enige, die de code kent.
Die heeft ze nooit geleerd, die kende ze al, toen
ze twee jaar oud was. De anderen, die de code
niet kennen, lezen heel anders. Glad verkeerd.
En het schrift in Truus' eigen ogen zien ze he
lemaal niet. Daardoor denken ze, dat Truus bui
ten hun leven staat. Juist andersom. Zij staan
buiten het hare. Zij kijken nooit door de vensters
van haar zielehuis naar binnen. Daar is altijd
actie. Maar van buiten lijkt het stil en zonder
passie. Vader weet beter, Die kent haar code
even goed als zij de zijne. Zo corresponderen ze.
Moeder heeft alles verteld aan Annie. Ze was
in de wolken. Op het ogenblik vertoeft ze nog
op het kantoor. Nooit was de aanslag van de
toetsen zo licht en veerkrachtig als vandaag.
Haar vingers huppelen over het bord. Hoe lang
nog?
Ze heeft ook stilletjes zitten cijferen. Net als
Dirk. En kan haar eigen cijfers niet geloven, ze
is er ontdaan van. Zo ontdaan als de Oosterse
vorst uit de Legende van het Schaakspel.
Ze ziet visioenen van een prachtig huis, een
auto, een... Eén auto? Een garage vofl! Chauf
feurs in uniform. Huisknecht...
Gegroet, schrijfmachine' Vaarwel beminnelijk
baasje. Tot ziens, tot ziens'.
's Avonds loopt ze met Jan. Er over spreken
mag ze niet. Er over zwijgen kan ze niet.
„Wat heb je toch?" vraagt Jan, „het ene ogen
blik babbel je honderd uit en een moment later
ben je totaal afwezig Waar zit je dan?"
,,Ja, jongetje, dat moest je nu eens weten!"
Een amicale klap op zijn schouder. Dat is een
uitbundigheid die Jan verbaast.
,,Ik heb ernstige dingen om over te denken",
verklaart ze.
Dat is mis. Nu wil Jan weten, wat het is.
En Annie is veel te vol om te zwijgen. „Maar
denk er aan, dat je er met niemand over praat!"
V. DE EERSTE STAP.
Dirk is naar het Departement geweest en komt
met groot lawaai thuis
„Het is een miljoenen-erfenis, miljoénen! 't Is
reusachtig! Maar het zit ingewikkeld in elkaar
Erg ingewikkeld".
Hij kijkt rond. Naar vader, naar moeder, naar
Truus. Annie is niet thuis.
„Dat dacht ik wel", zegt vader. Zijn ogen to
nen niets van de verheerlijkte adoratie, waar
mee moeder haar zoon aankijkt.
„Waarom dacht u dat?" vraagt Dirk, gekrenkt
vanwege de geringe indruk, die hij maakt.
„Als het niet ingewikkeld was, zou het zo lang
niet vastzitten. En doordat het lang vastzat, liep
het op tot een grote som".
Deze logica sluit in haar eenvoud zo secuur,
dat Dirk staat met verstomde lippen.
Gelukkig komt Annie juist thuis.
„Ga zitten, Dirk", noodt vader gemoedelijk,
„en vertel ons rustig wat je weet".
K. JONKHEID
HET PORTRET
VAN DE
ERFLAATSTER
De romantische geschiedenis van een erfenis
„Het is nog al ingewikkeld", zegt Dirk oog eens
om op streek te komen „Die Alexander de Bas
moet afkomstig zijn uit Middelburg, waar hij in
het oude doopboek staat ingeschreven als San-
der. Misschien 13 dai later Alexander geworden
Catherina Huydecoper was een Amsterdams
weesmeisje, dat in Indië met hem getrouwd is
Van hun twee zoons was er een getrouwd met
een Portugese vrouw. Die zoons waren zelf ook
rijk evenals hun ouders, maar zijn indertijd ver
dwenen Uitgevaren op een schip, dat nooit terug
kwam. De nalatenschap van hun ouders kon hun
dus niet worden uitgekeerd. De Heren van de
Oost Indische Compagnie hebben daarover toen
het beheer genomen. Een gedeelte van het kapi
taal is in een of ander tijdperk zoek geraakt, men
weet niet waar of door wie De nalatenschap
pen van die zoons zitten ook nog vast Waar de
vrouw van die getrouwde zoon is heengegaan, is
niet bekend. Misschien naar Portugal. Ook weet
men niet, of er kinderen waren en of zij een
deel van haar mans nalatenschap heeft meege
nomen. Voorlopig hebben wij daar niets mee te
maken, want wij heten Huidekoper en zij heet
ten De Bas Het gaat er voor ons maar om. of
die Catherina Huydecoper, het weesmeisje, dat
later een rijke Indische dame werd, een bet-
over-achter-nicht van ons is".
Dirk zwijgt. De vrouwen zwijgen ook, moeder
en Annie kijken naar Dirk. Vader knijpt zijn
ogen diep denkend, tot smalle spleetjes. Truus
kan er niets in lezen Ze staat tussen de deur en
de tafel, slank en licht als vader. De anderen zit
ten zwaar op stoelen. Annie en vooral Dirk heb
ben het potige en zwaarlodige van de Van Veens.
„Dan kunnen wij die mannen laten rusten",
zegt vader. „Het gaat alleen om de graad van
bloedverwantschap met de moeder".
„Hoe het zij", roept Dirk, „het gaat in elk
geval over onnoemelijke bedragen en als wij
maar één procentje van de hele boel krijgen, zijn
we al dubbel en dwars binnen".
Alle gezichten lachen.
„Dan gaan we fijn in een groot nieuw huis wo
nen. Deze ouwe kast... En natuurlijk een auto,
wat jij, Dirk? Jij hebt al zo lang over een be
drijfsauto gepraat".
„Stil toch, Annie", vermaant vader, „jij doet,
alsof we de millioenen al in handen hebben".
„Ja ja, vadertje, u praat wel eens over aan
passen. Geef mij alvast een fijn zomermanteltje.
Die aanpasserij moet een beetje tijdig gebeuren,
anders steekt de tegenwoordige toestand te veel
af bij later. Nu zit u er tussen".
Lachend staat vader op.
„Nee nee, loop er nou niet tussen uit!"
KORTE INHOUD VAN HET VOORGAANDE
In de Nederlandse Staatscourant is een op
roeping verschenen aan hen, die menen ge
rechtigd te zijn tot. de nalatenschap van het
echtpaar De Bas-Huydecoper, drie honderd jaar
geleden te Batavia overleden.
Dit bericht brengt grote spanning in vele
gezinnen, ook in dat van de heer Kuidekoper,
handelaar in bouwmaterialen. Dirk, de oudste
zoon, gaat in Den Haag inlichtingen inwinnen
op het departement van Justitie. Als hij in de
ouderlijke woning is teruggekeerd, deelt hij
mede. dat deze erfenis om miljoenen gaat.
Annie, de dochter, praat al over een nieuw
huis. een auto. een fijn zomermanteltje enz.
Haar vader probeert haar opgewonden stem
ming wat te sussen.
glsohe muziek 3.00 Voor de zieken 3 45
Gram. 4.15 Voordracht 4 30 Gram. 5.00 Voor
de jeugd. 5.4?-Regeringsultzending; Rijks
delen Overzee: D. Q. R. Mulock Houwer;
„Kind en samenleving in de Nederlandse
Antillen" 6.00 Nieuws 6.15 Sportproblemen
6.25 Voor de jeugd 6.40 Reportage en gram.
6.55 Conferentie der Grote Vijf 7.00 Voor de
kinderen 7.05 Gesproken brief uit Londen
"40 Rondetafelparli
8.05 Ronde van Nederland
inenkoor en sol. (In
0 ..Reis dot
7.10 Jaz
8 20 Niei
Phllh. Orkes
pauze: plm. 9.10—9.40 „Reis door een kinder
hoofd". hoorspel) 10.05 Gram. 10.15 Vrouwen
koor. piano en sol. 10.45 Sportactualiteiten
11.00 Nieuws 11.15—12.00 Jazzmuziek.
Engeland. BBC. 330 m. 12.00 Orgelspel 12.25
Voor de arbeiders 1.00 Nieuws 1.10 Mede
delingen 1.20 Amusementsmuziek 2.00 Con
cert 2.45 Gram. 315 Reportage 4.00 Licht
concert 4.40 Voordracht 5.00 Voor de kinde
ren 6.00 Nieuws 6.16 Causerie 6.25 Sport 6.30
Gram 7.00 Hoorspel 7.30 Kamermuziek 8.13
Causerie 8.30 Gev. programma 9.00 Nieuws
9.15 Discussie 9.45 Gev. muziek 10.25 Repor
tage 10.45 Parlement-'-
11.08 Nieuws.
Engeland. BBC. 1500 JHMMI
sementsmuziek 12.45 Concert 145 Voor
kleuters 2.00 Voor de vrouw 3.00 Lie
muziek 3 45 Amusementsmuziek 4.15 I
Dale's dagboek 4.30 Cai
iverzicht 11.00-
1 247 m. 12.00 Amu-
.00 Amusementsmuziek
8.30 Klankbeeld 9.00 Hoorspel 9.30 Gev. pro
gramma 10.00 Nieuws 10.15 Actualiteiten
11.05 Voordracht 11.20 Dansmuziek 11.50
12.00 Nieuws.
Brussel. 324 m. 11.45 Gram. 12 50 Koersen
12.55 Gram. 1.00 Nieuws 1.15 Muziek voor
millioenen 2.00 Engelse les 2.15 Gram. 2.20
Franse les 2.45 Omroeporkest en sol. 3.30
Cellorecital 3.55 Gram 4.00 Operamuziek
5.00 Nieuws 5.11
5.15 Voor de kinde-
6.30 Voor de soldaten
Nieuws 7.40 Gram. 7.50 Literaire causerie
8.00 Gram. 8.10 Klankbeeld 8 40 Verzoekpro
gramma 9 15 Ethnologisohe muziek 9.40
Muziek uit 'de Congo 10.00 Nieuws 10.15
Planorecital 10.45 Gram. 10.55—12.00 Nieuws.
Brussel. 484 m. 12.00 Gram. 1.00 NicUws
1 15 Gram. 3.00 Symphonie-orkest 3.45 Gram
4.05 Li oh te muziek 5.00 Nieuws 5-15 Gram.
7.30 Nieuws 8.00 Hoorspel 10.00 Nieuws 10.15
Gram. 10.55 Nieuws.
BBC. Uitzending voor Nederland; 10.00—
10.30 n.m. Nieuws; ..Beste allemaal"; Engelse
literatuurgeschiedenis (op 224 en 75 m.).
Kruiswoordraadsel
Horizontaal; 1. Ellendig. 7. werkelijk. 8.
gi aaigereedsohap, 11. verkeerd, 13 vreemde
munt. 16 uitroep van afkeer; 16. zonder doel
lopen. 18 grondtoon. 19. wiel; 20 echtgenoot;
22. hevig; 24 edelsteen, waarin figuren zijn
gesneden; 26 uit de aard slaan.
Verticaal: 1. Kledingstuk: 2. advocaat; 3.
rivier in Utrecht: 4. trekvogel; 5 onder
richt; 6. vluchtig. 9. drank; 10 vlaktemaat;
12. keukengereedschap: 14. raadsel; 16 sme
king; 16 mager; 17 zouteloos: 20. verb v.h.
werkwoord eten; 21 Japanse parelduikster,
23. streep; 24. nieuwjaarswens; 25. wint er-
Oplossing vorige pu--.!a
