Zelfverwijt
6
ZONDAGSBLAD 3 APRIL 1954
Correspondentie betreffende deze
rubriek aan de heer W. Jurg. Jan
Luykenlaan 12. Den Haag.
Nieuwe opgaven
r het oplossen toch zeker
waard. Öm de liefhebbers van pittige
problemen niet teleur te stellen geven
we hot aan knaleffecten-ryke no. 191.
Men ziet hierin Viergever op zijn best
en dat wil toch wel iets zeggen voor een
problemist, die altijd met goede con
structies voor de dag komt.
No. 189. A. v. d. Elzen, Rosmalen.
Zwart: 2, 8. 9. 11, 12. 14, 18, 19 22, 23.
26. 29. 45
Wit: 20. 21, 25. 31, 32, 37, 38, 42/44,
ss
s
Hi
■m
m
8
m
i
1p
m m m
m M
JÜ m m
m
35*3
m
V;.
m
LJ
M
C/
m
ÜH mm.
0 8
s
v&rffc VWC/ WW
8 B
©- 0 m
-
No. 190. Jos. v. Kollenburg, Tilburg.
SS
s
5
a
PI SS
m
s
éi
m
m
m
Hl
Hl
m
R
0
m
m a
m
m
B
'WW- w
-
m
No. 191. J. Viergever. Barendrecht.
Zwart: 1. 5. 8/10, 13. 22. 23. 25. 27, 28,
31/33, 35 36
Wit: 16, 19. 21. 24, 26. 30. 34, 37, 39,44,
ml* u m
m mm -
m m m m
m H
Na loting werden de beschikbaar ge
stelde prijsjes toegekend aan de heren
S. Korpershoek en J. A. v. d. Bergh.
We laten nu de problemen in de juiste
stand volgen:
No. 1. Zwart- 2, 11, 12, 16. 29. Wit: 23,
26, 27. 34, 44. Opl.: 23—18. 18x7,
26x6, 6x17.
No. 2. Zwart: 16, 18.19, 28, 32. Wit: 21.
34. 35, 37. 39. Opl.: 39—33, 35x22,
37x28.
No. 3. Zwart: 9. 15, 16, 18. 35. Wit: 20.
21. 27, 29. 45. Opl.: 27—22, 22x4.
4x31, (33—39 gedw.). 31—27, <39—
44 gedw.), 2722 en wint steeds.
No. 4. Zwart: 7, 8, 10. 14, 28. Wit: 17. 19.
21, 22. 33. Opl.: 17—11. 33x2, 2—
24, <23—28, op 10—14 of 15 volgt
24—33). 24—38 (10—14 gedw), 38
15 (2832, want op 1419 komt
15—10), 15—42 (14—19), 42—15 (19
23 anders volgt 1510). 1520
en nu wint op 23—28, 20—42 en op
32—37. 20—14.
No. 5. Zwart: 14. 23. 26. 32, 43. Wit: 19,
31. 37, 41. 42, (Zwart voorgaan
de zet is dus geweest 28—32). Opl.:
19x28, 42—38, 37x10, 10—5.
In deze serie wel één van de moei
lijkste opgaven.
No. 6. Zwart: 12, 13. 16, 21. 29 Wit: 24.
32, 33, 37, 41. Opl. 24—19. 19x26,
27—31 gedw.) 37—32 (31—37 gedw.),
26—21, 41x43.
No. 7. Zwart: 6, 11, 17. 20. 28. Wit: 23,
29. 32, 34, 39. Opl. 29—24, (20x40),
No. llfzwart? n?'l8, 27. 33. 39. Wit: 20.
24. 29. 38, 40. Opl.: 40—34, 38—32.
32x14.
No. 9. Zwart: 3, 12. 16. 32. 44. Wit: 21.
26. 28. 37. 43. Opl.: 43—39, 37x8;
16x27), 26—21!!! en wint. Keurig
slotmotief.
No. 10. Zwart: 1. 11, 17. 31, 43. Wit: 22.
27. 29, 36. 42. Opl.: 42—38, 36x7,
(17x28), 29—23!!!
No. 11. Zwart: 3, 9, 23. 24, 27. Wit: 15,
22. 31, 33, 41. Opl.: 22—18. 18x20,
(47x24, op 47x29 volgt 20—14 enz.)
20x29 (9—14), 29—23. (3—9), 23—
18, (14—19), 15—10, (19—24). 18—
13, 104 (18—23), 4—10, (23—29)
10—15. Wit kan ook op enkele an
dere manieren winnen (bijv. na
3—9 door 23—19. 15—10 enz.), we
geven echter slechts één der mo
gelijkheden.
No. 12. Zwart: 22, 23. 27, 35, 37. Wit: 8,
38-40, 48. Opl.: 48—42; 38x18, 42x
No. 13. Zwart: 4, 11, 16. 24. 41. Wit: 8,
19. 28, 30, 42. Opl.: 42—37!. 30x10.
8—3.
Rectificatie. Tot onze spijt is in pro
bleem No. 186 (L Blom) een fout ge
slopen, doordat de witte schijf op 48 is
weggevallen.
De stand moet dus luiden:
Zwart: 9. 12. 17 tjn. 20, 30. 32. 35, 38.
Wit: 26, 29, 39 t.m. 41, 44, 45. 47 t.m. 49.
De meeste oplossers zullen deze fout
inmiddels al ontdekt hebben. Niettemin
verlengen we de inzendtermijn met 14
dagen.
Correspondentie
!t-prijswinnaars (waaronder
behouden hun punten. U kunt m.i. dus
voorlopig het best in klas B blijven.
B. v. d. B. We hadden dit verwacht en
u daarom in groep B ingedeeld.
J. S. en W. v. B. In de volgende ru
briek hopen we op uw opmerkingen
terug te komen.
PUZZLE
Een boek om te bezitten
ALS we Selma Lagerlöfs boek: Niels
Holgersson's wonderbare reis uitge
lezen hebben zuchten wij: „Hoe jammer,
waren er maar meer zulke boeken voor
onze kinderen!" En ziedaar, Tamara
Ramsay verrast ons met: ,,De wonder
baarlijke reizen en avonturen van Klei
ne Dot", die we een zusje van Niels
zouden kunnen noemen. J. Philip Kru-
seman's Uitg. Mij. Den Haag.)
De kleine Dot is in de Johannesnacht
ongehoorzaam. In deze nacht, volgend
op de dag van 24 Juni (Zonnewende)
wordt na middernacht het Johannes-
vuur aangestoken. Iedere dorpeling
moet dan bij dit vuur tegenwoordig zijn,
daar dit een reinigende invloed heeft naar
lichaam en ziel. De kleintjes mogen wel
bij het aansteken tegenwoordig zijn. dat
om hunnentwille inplaats van na midder
nacht al vroeg in de avond geschiedt.
Maar dan moeten zij naar huis en de
kleine Dot, die op haar zusje en broer
tje moet pas'sen, is daar boos om. Ze
is al twaalf jaar en had er nu wel op
gerekend deze keer met de volwassenen
bij het vuur te mogen blijven. Ofschoon
haar kleine zusje ziek is verlaat zij het
huis en komt langs allerlei omwegen,
daar niemand haar mag zien wegens
haar ongehoorzaamheid, bij het vuur.
Tot haar grote schrik ziet ze daar in
de kring der volwassenen haar broertje
staan met haar zusje in zijn armen. Het
kleintje kreeg weer stuipen tijdens haar
afwezigheid.
Dot weet zich schuldig, schaamt zich
en gaat naast haar broertje staan om
haar straf te ondergaan, maar niemand
ziet haar omdat ze op haar tocht door
ie wei wonderkruid in haar schoen heeft
gekregen, dat de gave heeft degene die
iet draagt onzichtbaar te maken. Het
ergste is wel dat zij de schoenen niet
can uittrekken, daar zij aan haar voe
ten vastzitten, zodat zij ze stuk moet
Alle vraagstukken, waarvoor geirtt:
wit begint en wint, tellen voor de lad
derwedstrijd. Oplossingen inzenden bin
nen 3 wel-er. na plaatsing.
Uitslag Boersma-serie
Uit het geringe aantal binnengekomen
oplossingen krijgen we de indruk, dat
we met deze serie voor de gemiddelde
oplosser wel iets te hoog gegrepen heb
ben. Deze indruk wordt nog bevestigd
door de reacties van enkele lezers, die
met 1 of meer opgaven onoverkomenlijke
moeilijkheden hadden (vooral no. 5
leverde door de ongebruikelijke stand
nogal puzzles ">p). Maar de lezers, die
enn slaagden al de problemen tot een
oplossing te bren ,».n, zagen in het alge
meen in deze serie een welkome afwis
seling in de traditionele opgaven. En
als zodanig was deze ook bedoeld.
Goede oplossingen werden ontvangen
van ae heren J. A. v .d. Bergh. Rotter
dam; Blom te Aspercn:-.E. J. Boer,
Oud-Beijerland; J. v. d. Doe. Rotter
dam; F. N. v. d. Ende. 's-Gravenzande;
S. Korpershoek, Vlaardingen; W. v.
Kuyk, (jud-Beijerland; D. v. Nugteren
van de v/eek
Kruiswoordraadsel
open om van het wonderkruid verlost
te worden. Tot overmaat van ramp heeft
zij haar nieuwe schoenen aangetrokken
voor haar vlucht met extra dikke zo
len. Zij kan, dank zij deze betovering,
de taal der dieren verstaan, maar het
blijkt dat deze niet zo erg gesteld zijn
op de kinderen van de mensen. Toch,
zonder hun hulp kan zij het niet stel
len in haar veranderde levensomstandig
heden.
Twee vogels hebben medelijden met
haar en geven haar raad op welke wijze
zij in de kring der dieren kan worden
opgenomen. Daartoe moet zij twee moei
lijke opdrachten uitvoeren en Vrouw
Harke, de door God aangestelde verzorg
ster van al wat leeft, opzoeken. Op wel
ke wijze zij deze opdrachten uitvoert en
met Vrouw Harke de meest fantastische
gebeurtenissen doorleeft uit het verle
den, eeuw na eeuw, is in dit ongemeen
interessante boek zo boeiend beschre
ven dat men het niet eerder uit handen
legt dan nadat men het uit heeft.
Goeriaan de reiger. Busso het hertje
en Comix, de kraai zijn de dieren, die
haar vergezellen en van wie zij veel
NAAST de ethische waarden in dit
boek. waarop ik straks terug kom,
brengt het een schat van folklore uit
Oost-Europa De schrijfster, die van
moeders zijde van RuSsisch-Noordfriese
afstamming is, en van vaders zijde van
Baltisch-Schotse familie, moet in deze
folklore wel goed thuis zijn. Wij kunnen
niet anders dan respect hebben voor de
wijze waarop zij dit boek gecomponeerd
heeft. Zij weet aannemelijk te maken,
dat de kleine Dot is ingeschakeld in de
gebeurtenissen uit het verleden waar
door zij de geschiedenis van haar land
van het beglin tot het einde persoonlijk
meemaakt. Geen kleine opgave!
Om een voorbeeld te geven van de
ethische waarden van dit boek, ver
wijs ik naar het gesprek van een man
en een vrouw, staande bij de moerassen
van de Prignitz.
Dot n.l. moet Vrouw Harke vinden,
die weggetrokken is in de richting van
de Zwarte rivieren. Ze is moedeloos,
want deze aanwijzing is erg onvoldoende
Alle rivieren in de Prignitz zijn immers
zwart van de modder behalve één... Als
HORIZONTAAL: 1. Openbaar ver
voermiddel; 7. zuilengang; 8. voorheen;
10. kaartspel; 12. uitroep; 14. manl.
dier; 15. met name; 16. ijzerhoudende
aarde; 17. Ind. huisvogel; 18. zangnoot;
19. familielid; 21. bijwoord; 22. buiten
haven; 23. vod; 24. klas; 25. gezond;
27. vader; 29. romp; 30. toiletgereed
schap; 31. pers. voornaamwoord; 32.
familielid; 34. Chinese maat; 35. dier;
37. onbehaard; 39. Ned. schaakmeester;
41. ingetogen.
VERTICAAL: 1. deel van de Bijbel;
2. schadelijk insect; 3. akelig; 4. gewas;
5. roofdier; 6. zangnoot; 7. voetafdruk;
9. minderterm van een sluitrede; 11.
groot onheil; 13. bijzonder lekker; 15.
roofvis; 19. uitroep; 20. zangstem; 24.
bende in ongunstige betekenis; 26.
honingbij; 28. vriend; 32. gekheid;
33. levenslucht; 35. slaghout; 36.
scheepsttouw; 38. spil; 40. was getekend.
Inzendingen per briefkaart uiterlijk
Donderdagmorgen a.s. aan het bureau
van dit blad. In de linkerbovenhoek
aan de adreszijde vermelden: „Puzzle-
oplossing". Er zijn drie prijzen: 1.
5; 2. 2.50; 3. 2.50.
B L Y A IC S
L O O A E O S
B O N K S E L
W T E E L T D
I K O R A L A
LOON PLUG
P O E N
R E I S H E E T
I K L E I T E
B K A D E R L
M O G E L Y K
D U O L S A S
D I K E T S
Aardige dorpskiek uit Moerkapelle.
ze over haar land uitkijkt wordt ze be
droefd! Zwarte modder, waterpoelen en
drassige bodem en als ze dit niet ziet
is er niets anders dan zand en een pijn-
bos.
Plotseling hoort ze achter zich stem
men. Een moeder vertelt aan haar doch
tertje hoe Gods engelen hun mooie land
geschapen hebben met het gele zand,
de groene pijnbossen, akkers en weiden
en kleurige dorpen en steden onder een
blauwe hemel met witte wolxen. En
juist toen ze zo vreselijk blij waren
met hun werk kwam de duivel, en trok
met zijn vinger lelijke strepen door him
schilderij; de zwarte rivieren, de mod
derpoelen en de moerassen!
De vader van het meisje lacht en
zegt: ..Je doet het moeras wel erg veel
onrecht als je het als duivelswerk voor
stelt." Dan vertelt hij over het ontstaan
van deze moerassen, hoe zich er boven
hoe langer hoe meer plantengroei ont
wikkelt en zich eronder een geheimzin
nig proces afspeelt gedurende de eeuwen
waardoor we uit de zwarte modder vol
afgestorven plantendelen eerst de turf,
later de bruinkool en nog veel later de
steenkool winnen, welke steenkool ons
warmte en licht geeft, gas en electri-
citeit, gaven Gods. zonder welke wij niet
kunnen leven. ..Geef nu maar toe", zegt
de man als hij alles verteld heeft, ,,dat
het ontstaan van het moeras geen dui
velswerk is!"
..O. maar daarom kan de sage toch
wel gelijk hebben", zegt de jonge vrouw
glimlachend, „de lieve God kan toch
ook het werk van de duivel in licht en
warmte en electriciteit veranderen. Het
is juist die arme domme duivel die het
nooit voor elkaar kan brengen iets ge
heel en al slecht te doen, dank zij Gods
hulp!"
Inderdaad, een boek om te bezittenl
Vol verlangen zien we uit naar het
tweede deel, waarin Dot op zoek gaat
naar het wonder dat haar kleine zus
je genezen zal.
Het boek is prachtig uitgevoerd, van
een kloek formaat, gedrukt met een
mooie letter en versierd met pittige il
lustraties van Alfred Seidel.
We wensen Dot een goede wereld- en
daarna een behouden thuisreis!
A.S.
ZONDAGSBLAD 3 APRIL 1954
3
M VOOR óe VROUW~
Zo jagen wij naar ons ein
Buurpraatje in de schoonmaakdrukte.
Voedingswaarde van enkele producten
J*EMPO! Tempo! We zijn er allen
van bezetenméér dan dit in vorige
eeuwen ooit het geval geweest is. De
stoepen van de zenuwartsen raken uit
gesleten van de vele, vele voeten der
opgejaagden, die haar betreden.
Moeten wij ons dan nog afvragen,
waar die grenzeloze vervlakking, die
zich op welhaast alle levensterreinen
openbaart, vandaan komt? Een mens,
die nerveus-gejaagd leeft, móét ver
vlakken.
Zeg niet te snel, dat dit gejacht en
gehaast aan uw te overladen werkpro
gramma ligt. Dit is in negen van de
tien gevallen een kwestie van ver
keerde organisatie óf gebrek aan ar
beidsvreugd.
Wie bóven zijn werk blijft staan zal
dat zó weten in te richten, dat de
uren, waarin men zich bezinnen kan,
de uren, waarin men zich geeft aan zijn
taak in Gods Rijk daar niet bij in
schieten.
Bij dit laatste reken ik óók de op-
.voeding van onze kinderen. Een ner-
'veus-gehaaste vader en moeder zijn
funest voor de sfeer in het gezin, waar
dan weinig of geen tijd is. om te luis
teren naar elkaar, óók naar de ons
minder interesserende schoolverhalen
van de kinderen, een minimum aan
tijd voor een rustig gesprek, dat soms
vruchten kan afwerpen voor een heel
mensenleven, geen tijd voor de huise
lijke godsdienstoefening, geen tijd voor
persoonlijk bijbel-onderzoek....
De mens jaagt voort, 't Begint al bij
de kinderen, die zo graag „groot" wil
len zijn, het zet zich voort in het le
ven van ouderen, die van het éne
pretje op het andere aanleven en zich
niet lekker voelen, als ze niet één of
ander pleiziertje in 't vooruitzicht heb
ben.
De huismoeder slaakt bij ieder ka
lenderblaadje, dat zij afscheurt, een
zucht van verlichting. Gelukkig, 't
worden alweer twéé cijfers, denkt ze,
als het de tiende van de maand is en
ze rekent: nu nog „maar" een kleine
drie weken en dan is het nieuwe sa
laris er weer!
Een andere huisvrouw, wier man
een weekloon ontvangt, beleeft tel
kens weer die wonderlijke Donderdag,
waarop het verbeide loon 's morgens
nog een halve week in 't verschiet ligt
en 's avonds maar twee dagen.
Iiier is een man, die op zijn perio
dieke salarisverhoging aanleeft en
ginds één, die met smart wacht op de
pensioengerechtigde leeftijd van de
man, wiens opvolger hij zal zijn.
Dat met ongeduld ergens op aan le
ven, we kennen het allen wel.
Allen? Ik kan wel eens jaloers zijn
op oude mensen, die rustig van hun
pensioen genieten en zo de tijd hebben
voor bijbellezen, gebed, een rustig ge
sprek en voor hun liefhebberijen. Maar
wie hen daarover spreekt, krijgt in ne
gen nan de tien gevallen te horen: ,Je
weet niet wat het is, om uitgerangeerd
te zijn. 't Is mooier om middenin het
volle leven te staan".
Staan ja, maar als je er doorheen
hólt, gaat het wézenlijke nóg aan je
voorbij.
Is dat soms léven, als je je dagen op
Gods schone aarde aldvs doorbrengt:
,Jiomen jullie nou je béd uit! Moet jij
nu nog leren? Moeder, waar is m'n
schoolboek? Gauw even bidden. Lezen?
Hè nee vader, 't kan onmógelijk meer!
Vader moet zélf trouwens óók weg.
Een hap brood met een slok thee naar
binnen spoelen, rrtsss!, wèg.
Ieder rent naar z'n werk en eer je
beseft, zit je aan de avondmaaltijd,
toaaraan het voor ieder gezinslid over
laden avondprogramma besproken
wordt. Schichtige blikken naar de
klok, gauw even lezen, gauw even dan
ken, tafel afruimen, helpen afwassen,
je bent niet in een hotel, gauw, gauw!,
schiet dan toch óp jij met je lange
vèrhalen, vertel me dat straks maar.
Wanneer is straks?
Zó ontglippen ons door ons waan
zinnig haasten wellicht kostbare mo
menten.
Heus, als we ons leven zo eens rus
tig onder de loupe nemen, kunnen wij
ons alleen maar verwonderen over het
feit, dat we nog normale mensen
denken te) z\jn.
Zó jagen we voort naar onze dood.
Want, dat is het in feite, als we van
het éne op het andere pretje aan
leven, of op de dag, dat het nieuwe
salaris binnenkomt, op de vacantie en
dan weer op het Kerstfeest, op de
lente, op Pasen, Pinksteren en wéér
op de vacantie.
Hollen wij zo óók deze lijdensweken
door?
,Jleiziger „doet" Golgotha" dichtte
Gerrit Achterberg. Is hiermee niet de
moderne mens, óók de Christen van
deze tyd, getypeerd? We „doen" Gol
gotha even aan, als we in de kerk zit
ten, als het bijbellezen er ons enkele
ogenblikken bij bepaalt, als ons oog
op een kalenderblaadje of op een
stukje in de krant valt.
Zijn we er van doordrongen, dat die
dwaze jacht in ons leven zonde voor
God is? Dddrvoor geeft Hij ons het
leven niet, zoals in bovengenoemd ge
dicht staat: „nog vóór Pasen moest ik
me naar mijn schip in Jaffa haasten".
Waar moeten wij ons nog mee haas
ten vóór Pasen? Moet dit nog af en
dat nog klaar?
Ach mens, sta stil! Regel uw werk
zó, dat er tijd overblijft om met een
schuldverslagen hart den Man van
Smarten te volgen op Zijn weg naar
het kruis. Spreek er met uw kinderen
over, dat de Here Jezus óók hen zó
liefgehad heeft, toef met hen in
Gethsemanè, luister met hén naar Zijn
woorden aan de Paasmaaltijd, waar Hij
begint met dat oneindig tedere: „Uw
hart worde niet ontroerd", sidder op
Golgotha vanwege die beker zo boor
devol gramschap Gods, die Hij, die
Ene moest ledigen tot op de bodem
voor u en voor mij
Wacht stil bij Zijn gesloten graf op
de Paasmorgen.
Bezinning, inkeer, we hebben dit
nodiger als brood, opdat ons leven niet
worde één dolle run naar het graf,
waarop we duizend kansen Gods ons
hebben laten ontglippen. En dan?
MARGARITHA
Mej. N. D. te Sch. Binnenkort zult
u wel enkele artikelen in ons blad le
zen, dne dit probleem behandelen.
Hebt u gelezen, hoe de A.R. vrouwen
hierover een forum-gesprek hadden,
de 18e Maart l.l. in Utrecht? Er is mo
menteel grote belangstelling voor ciit
vraagstuk, zowel binnen- als buitens
lands. Ik loop hier nu niet verder op
die artikelen, die u uitvoerig zullen
inlichten, vooruit.
Mej. M. H. te 's Gr. Wonderlijk ge
noeg schreef ik m\jn artikel van de
vorige week „Laat elkaar toch vrij"
op dezelfde dag waarop u mij schreef
over de gerezen moeilijkheden tussen
u en uw vriendin. Uw vriendin kan
bedoeld stukje nu als ook speciaal tot
haar gericht, lezen. U hebt dan tevens
uitvoerig antwoord op uw brief.
Ja, - en nu heb ik hier nog enkele
brieven liggen over dat uitgekauwde
onderwerp van de lange broek. Som
migen vragen mij regelrecht of ik zo'n
ding bezit. Welja, - wilt u nog méér
weten van mijn garderobe?Ik zal zo
vrij zijn daar niet op te antwoorden.
Al liep ik in pyama met de hoge zij-ë
van m'n man op over straat, dan had
u daar nog géén van allen iets mee te
maken. En hoe ik over die lange broek
denk? Daar denk ik helemaal niet
over. 'k Kan m'n tijd wel beter ge
bruiken.
M.
Bij vele huisvrouwen rijzen af en toe
vragen over de voedingswaarde van be
paalde producten. Wij zullen enkele
veel voorkomende vragen beantwoorden.
Schapen- en paardenvet. De samenstel-
lnig van deze vetsoorten wijst niet op
een bijzondere waarde voor de gezond
heid.
Kippen-, eenden- en ganzeneieren ont
lopen elkaar in voedingswaarde niets.
De eieren van eenden en ganzen mo
gen echter niet zacht of halfzacht gege
ten worden of in de huishouding in ge
bak, puddingen e.d. worden verwerkt,
omdat er dan gevaar voor infectie met
paratyphusbac'.eriën dreigt. De enige be
reidingswijzen. die we mogen toepassen,
zijn hard koken en bakken met doorge
prikte dooier, totdat de gehele massa
gestold is. Het bakken dient dan bo
vendien aan twee kanten te geschieden.
Yoghurt. De z.g. Bulgaarse yoghurt
wordt in tegenstelling tot de dunnere
melkyoghurt bereid uit ingedampte melk.
In het algemeen is de voedingswaarde
van de dikke yoghurt anderhalf maal
zo hoog als die van een even grote hoe
veelheid dunne yogihurt. Wie yoghurt in
de winter te koud vindt, kan de fles
gerust enige uren bij de kachel zetten,
zonder gevaar dat de yoghurt daardoor
in kwaliteit achteruit gaat. Dit geldt
eveneens voor karnemelk, vla en pud
ding.
Ook fruit of vruchtensap kunnen zon
d-er enig bezwaar op kamertemperatuur
gebracht worden. We halen ze daartoe
een dag vóór het gebruik uit keuken of
kelder te voorschijn. Vooral voor kin
deren en oude mensen moet afkoeling
door het voedsel worden vermeden. Het
is echter ongewenst om vruchten enke
le dagen in een warme omgeving te
houden, omdat ze dan uitdrogen of rim-
Vruchtensap in blik, fles of tube, het
zij op drinksterkte, hetzij geconcentreerd,
Jeeft bij de juiste verdunning een drank,
ie in vitaminegehalte niet behoeft on
der te doen voor vers verkregen sap.
Wordt geconserveerd sap van citrus
vruchten of tomaten als bron van vita
mine C gebruikt, dan is het raadzaam
de inhoud van het geopende blik of fles
je in ten hoogste drie dagen op te ma
ken. Het vitaminegehalte gaat namelijk
achteruit wanneer het sap met lucht in
aanraking komt. Toevoeging van suiker
beïnvloedt de voedingswaarde van ci
troen- of ander sap niet nadelig.
Groenten en aardappelen verliezen bi)
het bewaren vitamine C; dit gaat vooral
snel, wanneer zij gesneden zijn. Wie de
groenten gesneden kan kopen, moet er
daarom op toe zien, dat zij fris en ste
vig zijn. De vitaminewaarde van blik-
groenten en bevroren groenten behoeft,
indien zij op de juiste wijze zijn gecon
serveerd, niet of niet veel onder te doen
voor die van verse groenten. Het mag
echter als bekend worden verondersteld,
dat gezouten groenten, met uitzondering
van zuurkool, in dit opzicht geen waar
de hebben.
Degenen, die de beschikking hebben
over een hogedrukpan kunnen gerust zijn
over de voedingswaarde van de hierin
bereide spijzen. Het verlies aan vitami
nes en voedingszouten, zoals kalk- en
ijzerzouten, zal in het algemeen niet gro
ter zijn door de korte verhitting bij ho
ge temperatuur dan door een langere
kooktijd bij 100 gr. C.
De erwten en bonen kunnen ook zon
der weken gaar worden. Het beste re
sultaat, de mooist opgezwollen bonen
krijgen we echter toch, wanneer we de
peulvruchten vóór het koken enige tijd
laten weken, b.v. één nacht.
Zijn champignons of andere produo-
ten goed?
Helaas geeft het meekoken van een
zilveren lepel hieromtrent geen uitsluit
sel. We kunnen beter op onze reuk- en
tastzintuigen vertrouwen.
Zowel voor verse producten als voor
inmaak geldt altijd: wegdoen bij twij
felgevallen! Ondeugdelijk voedsel wordt
niet deugdelijk door koken of verwer
ken met specerijen of scherpe sausen.
Werd door ons Uw naam beleden
voor de vrouwen en soldalen?
Hebben wij voor U gestreden
door Pilatus te overreden,
niet Bar-Abbas vrij te laten?
Wreekten wij de geselslagen,
die Uw heilig lichaam striemden?
Wilden wij de smaadheid dragen,
die Gij droeg, zodra wij zagen,
dat de kroon Uw hoofd doorpriemde?
Heer, Gij weet wat wij niet deden,
maar wil ons verzuim vergeven.
Want wy hebben niet gestreden,
niet getroost en niet beleden,
noch de lasteraars verdreven.
ANTHONIE STOLK.
