„Zou jij ook meegaan als je ouders emigreerden? debraline 't Is niet zo eenvoudig, daarop ronduit „ja" of „neen" te moeten zeggen Bedrijfschapsprijzen van 1953 zijn er uit Philips had een gunstiger jaar dan ooit tevoren Huiduitslag Toch is het zo! NIEUWE LEIDSCHE COURANT VRUDAG 19 FEBRUARI 1954 EEN PENIBELE VFAAG B Een oplossing is dit vanzelfspre kend niet. De ouders zijn onderweg naar het nieuwe vaderland als zoon of dochter (dikwijls met medewer- (Van een onzer verslaggevers) U DUIZENDEN zijn ze al gegaan. Naar Canada, naar Australië, naar Nieuw-Zeeland of naar Zuid-Afrika. Het is ons allemaal duidelijk geworden na de oorlog: emigratie is een dringende noodzaak voor een be langrijk deel van ons volk. Voor de emigranten zelf én voor de achter blijvers. Meestal zijn ze met het hele gezin gegaan, maar juist die gezins emigratie kent de grootste problemen.... Vaak zijn er kinderen, zo van 1821 jaar, die eigenlijk al geen kinderen meer zijn. En om zeer per soonlijke redenen weigeren zij te emigreren. Daar zij als minderjarigen echter zélf niets te beslissen hebben en zich, tot ze 21 jaar zijn, moeten schikken naar de wil van hun ouders, zoeken ze naar een uitweg door vóór het vertrek te verdwijnen. Maar laten we optimistisch blijven en veronderstellen dat alles naar wens ver loopt. Dan nóg is het niét noodzakelijk, dat de belangstelling van de ouders voor een nieuw vaderland, ook gedeeld wordt door hun kinderen, die reeds op een leeftijd zijn gekomen, dat zij een eigen oordeel over de dingen hebben. Zélf beslissen Mensen van 18—21 Jaar zijn in onze tijd gewend om zélf te denken en dikwijls moeten zij ook al door de verantwoor delijkheden, die' zij In hun betrekkingen opgelegd krijgen, zélf beslissen. Deze jongelui worden ook door de wet, volkomen aansprakelijk gesteld voor het geen ze doen of misdoen. Zowel in het burgerlijke als in het militaire leven komt dit tot uitdrukking, omdat de wet deze jonge mensen oud en wijs genoeg acht om te weten wat ze wel en niet mogen doen. We zullen onze vraag eens stellen aan die drie meisjes daar voor de winkel, j Alle drie zijn ze leerling van een kweek school voor onderwijzeressen. Alle drie zijn ze ook van dezelfde leeftijd als de jonge mensen, die vaak onder dwang met het gezin emigreren. Van links naar rechts, zien we mej. M. Goedemans (19 J.) Drie a.s. onderwijzeresjes: mej. M. Goedemans, mej. A. de Beer en mej. N. Overmeer. king van de politie) is gevonden. Opsporing, arrestatie, verspreiding van portretten van die jongelui met alle gegevens voluit er bij in Pers en Politieblad en dan tenslotte nazen ding onder goede bewaking, alsof het een kostbaar postpakket is. We hebben jongeren de vraag gesteld: Wat denken jullie van emlgratie-onder- dwang? En ronduit is het antwoord gekomen. De dwang is afschuwelijk en ais wij niet zouden willen, dan zouden we ook niet meegaan. Natuurlijk, wij weten het ook vel, er moet op onze leeftijd iemand zijn. die op je let. Maar als het hele gezin Veggaat en voor ons niets overblijft dae mee te gaan (ondanks een goede baan of een verkering met een meisje dat achter blijft) dan zit er iets scheef. En met deze jongelui, zijn we het daar over eens. Er zit iets scheef, als een jon gen of meisje door de politie als een misdadiger wordt gearresteerd. De politie kan dat niet veranderen. Het is slechts de wet. die geen andere mogelijkheid ooen- laat. Deze wet is niet aangepast bij de moderne tijd. Wij erkennen volledig ..het ouderlijk gezag" en toch zouden we het toejuichen, wanneer deze wet (uit een tyd, dat er geen emigratie-noodzaak was) zou worden aangevuld .ten behoeve van de kinderen van 1821 jaar uit gezinnen, die gaan emigreren. Ouders hebben rech ten. maar ook de jeugd heeft die! „El Dorado" Emigreren lijkt voor velen een stap naar het „El Dorado". In werkelijkheid is het een sprong in het duister, die zeer zeker tot nooit-gedroomde ervaringen kan leiden maar evengoed een fiasco kan worden. Wanneer het om mensen gaat, die reeds ouders zijn van volwassen kinderen, betreft het niet meer „een kans wagen en als het niet lukt komen we wel terug en dan beginnen we weer hier". Immers zij hadden reeds een bestaan, dat hun om de één. of andere reden niet meegevallen is en zij hopen in een vreemd land te bereiken, waarvan zij hier slechts ge droomd hebben. Zovele factoren spelen daarbij echter een rol, dat lang niet al die oudere echtparen daarin zullen slagen. Verpleegster omgekomen door kolendamp Een 33-jarige wijkverpleegster van het Groene Kruis te Veendam, mej. A. N. Bolt. afkomstig uit Groningen, is ten gevolge van kolendampvergiftiging om het leven gekomen. Zij werd gisterochtend door haar hos pita gevonden, liggend op de vloer bij het raam in haar kamer. Vermoedelijk heeft zij nog getracht het raam te openen. Goedkoop paling eten op Texel Op Texel worden thans uit de bevro ren Mok.il oot, die dwars door de vrij toegankelijke duinen loopt, emmers vol paling gehaald. De paling is meestal be wusteloos door gebrek aan zuurstof. Er zijn exemplaren bij van ruim een pond (Advertentie). Het leven tefint bil veertl( ook met Dw Bbenmatlekl Bbeimetisebe Pijnen liggen op ge loer. Imb U ia acht - saam Kruicben. Regelmatig! De zes minerale zouten van Kruschen stimuleren Uw bloedzuiverende organen. Zolang die maar krachtig blijven werken, worden pijnverwekkende onzui verheden op natuurlijke wijze afgevoerd en hebt U van rheumatiek geen weet. J. Lagendijk en J. v. Veelen mej. A. de Beer (20 Jaar) en mej. N. Overmeer (19 jaar). Zij begrijpen direct waar het om gaat en zij vinden dat er een wettelijke moge lijkheid móet komen voor de jeugd om (als zij dat willen) hier achter te blij ven. Gok zij houden niet van dwang. Als toekomstige onderwijzeressen zijn zij er van overtuigd, dat de jonge mensen, die in Nederland blijven onder goed toezicht moeten blijven, om ontsporing te voor komen. Er zijn immers zo veel jonge menden boven de 18 jaar. die banden hebben met Nederland, waardoor ze beslist niet weg willen. Een Jongen, een meisje, een be trekking, liefhebberijen, sportverenigin gen. clubs enmisschien alleen maar liefde voor dit kille, natte land. Dan is er voor de jongens nog de dienstplicht, die ook in het nieuwe vader land wacht. De bezwaren der jongeren kunnen niet zo maar worden afgewimpeld. Daarover zijn ook die twee andere leerlingen van de Chr. Kweekschool het eens. Mej. Cobi Heeringa (19 jaar) en de 18-j. W. Moest. Zij zijn er van doordron gen dat het ouderlijk gezag geëerbiedigd moet worden, maar ook zij zouden niet graag het vaderland willen verlaten, als ze dat niet zelf zouden willen. Niet met tegenzin Meer en meer wordt het ons duide lijk, dat bij de jeugd zelf voor dit probleem ook naar een oplossing wordt gezocht. Het heeft geen zin, om jonge mensen tegen hun zin over te poten naar een ander land. Daar is niemand bij gebaat. Natuurlijk kan het meevallen. Wij horen de ouders al zeggen: „Als ze er maar eerst zijn, dan gaat het best en vergeten ze Holland wel." Ook hun wensen Wanneer het werkelijk serieuze jonge mensen betreft, zijn wij verplicht om ook hun wensen aan te horen en ernstig In overweging te nemen. Wij mogen niet verlangen dat zij plotseling alie schenen chter zich verbranden, omdat wij andere idealen voor hen op het oog hebben dan zü zelf. Natuurlijk: de levenservaring van oudere mensen legt tegenover de oner varenheid van de jeugd dikwijls een groot gewicht in de schaal, maar aan de andere kant is het juist deze jeugd, die opge scheept zit met een wereld vol ongerech tigheden. die zii als erfenis van de oudere generaties heeft te aanvaarden. Het is de Jeugd, die de ouderen moet verdedigen, wanneer zij met al hun levenswijsheid, door hun al of niet „deskundig" optre den de boel in het honderd hebben laten lopen. Dén heeft die jeugd plichten te vervullen, waarbii haar jonge leven op het spel staat! En daarom moeten die Jonge mensen ook rechten hebben. Die twee Schiedamse militairen bij voorbeeld Allebei bankwerker in het burgerleven Links de 20-jarige J. Lagen dijk en rechts de even oude J. v. Veelen. Die jongens zijn al voor een deel onder het ouderlijk gezag vandaan „Wij hebben ook rechten en zeker om zelf te beslissen, wat wij willen" Zij blijken voorstanders van emigratie te zijn, maar als ze er niet voor zouden voelen zouden ook zij graag de wet achter zich hebben om hier te blijven. Die twee soldaten zijn het ec~ gloeiend mee eens. dat er toezicht moet I zijn. Raakt al dit geschrijf een onoplos bare kwestie? Geen sprake van. Wanneer er in overleg tussen ouders j en kinderen een voogd of voogdes wordt benoemd, die kinderen van! 1821 jaar met raad en daad bij staat en toezicht houdt en die bo vendien in geregeld contact staat met de ouders, dan kunnen die ouders met een gerust hart emigreren zonder de zoon of dochter, die liever in Ne derland achterblijft. Het innerlijk contact tussen ouders en kind zal dan. al is het ook schriftelijk, „inniger" zijn. dan bij gedwongen mede-emi gratie van zo'n kind. Steeds weer: toezicht ,Als ik niet wilde en ik zou toch mee moeten, dan zou het zeker mis gaan" zegt één van de drie jongens. Twee stoffeer ders en een leerllng-electro-monteur: C. Takkenbos (20 jaar), J. Ras (19 jaar), en P. Jansen (19 jaar). Ze willen alle drie heel graag emigreren, maar ze voelen het gestelde probleem wel aan. Ook zij zijn er van doordrongen, dat er „goed toezicht moet zijn ais je ouders weggaan, want we zijn nog jong En in dit „als ik niet wilde" zit geen opstandigheid. De bezwaren \>an jongeren J^JAAR Een extra-probleem JN DE FAMILIEKRING is het vraagstuk van alle kanten be keken. Avondenlang is er over gepraat, nadat het idee plotseling zo maar midden in een gesprek naar voren gekomen was. Emigreren? De ouders hebben er ernstig over nagedacht. De kinderen waren enthousiast. Alleen Piet van ne gentien jaar niet. Alle voordelen van dat nieuwe land zijn hem in bonte kleurèn geschilderd. Maar hij gelooft er niet in Hij wil er niet in geloven, want hij voelt zich gebonden ann Ne derland door dat ene meisje, dat niet zal meegaan Hij i.t pns negentien, maar toch wil hij dat meisje niet missen. Voor geen gouden toekomst in dat verre land. En als de gesprekken over dat nieuwe vaderland han delen, zwijgt hij. DE REST van het gezin •.e opgehouden. Met moed en doorzettingsvermogen (twee eigenschappen, die reeds hier in Nederland bij de aanpak van de emigratie nodig zijn) is Vader X begonnen om door die hele grote rijstebreiberg te eten. Papieren, papieren een hele lawine. Doktersverklaringen, be zoeken aan het gemeentehuis, het Gewestelijk Arbeidsbureau, de Emigratiecentrale, de legaties in Den Haag. En wat al niet meer. Stap voor stap gaat Vader X ver der op de weg naar de loopplank van het schip, of het trapje van het vliegtuig. Maanden zijn verlopen, voordat het zover is, dat die hele admini stratieve rompslomp is doorge werkt. Want emigreren is niet een voudig. In het eigen land moet reeds energiek worden aangepakt om zich alleen maar de mogelijk heid te openen voor het leggen van de eerste steen voor die nieuwe toekomst: de stap aan boord Er komen steeds meer papieren aan te pas. Ook voor Piet! T?N ALS EINDELIJK, vele maan- den nadat het plan voor het eerst geopperd werd, het Gezin X gereed is voor het vertrek, dan is Piet verdwenen. Er wordt gezocht. Maar met de volgende boot ver trekt de jongen toch. Ondanks het feit. dat hij zich sterker aan het oude vaderland gebonden voelde dan al zijn andere familieleden. Maar hij moet, want hij staat nog onder het gezag van zijn ouders. Dit is één van de grootste pro blemen van emigratie-met-het- hele-gezin. Is er een oplossing voor? Wat zou jij doen in zo'n geval? We hebben aan jonge men sen van 18—21 jaar die vraag ge steld. En allemaal waren zc het er over eens: Daar moet een op lossing voor gevonden worden ouders een stimulans zijn om pres taties te leveren, waarop die ouders trots kunnen zijn. Zij zullen tonen, dat zij het waard zijn om op eigen benen te mogen staan. Daarom is het te hopen, dat óók de autoriteiten zo veel vertrouwen in de Nederlandse rijpere jeugd zullen krijgen, dat zij begrijpen hoe urgent dit probleem wel is. Een aanvulling van de verouderde wet is dringend nodig. Dan zal er in de toekomst veel el lende voor de ouders en voor de jeugd verdwijnen, want opsporing, publi caties in Pers en Politieblad en ar restatie van jonge mensen, werpt een onverdiende blaam op de jeugd En daarom moet er een oplossing worden gevonden. Cotii Heeringa en W. Moest. tegen, emigratie zullen ook berusten op feiten, dié hun levensbelang of levens geluk betreffen. Dat zeggen weer de 24-jarige verkoper F. N. Gerritsen en de 18-jarige verkoopster G. Ploeg: „Schel den? Nooit Oplossing Het zou jammer en dwaas zijn om verbittering op te wekken by zulke jonge mensen, waar men met liefde en begrip zo veel goeds zou kunnen bereiken. Zij zijn het vertrouwen waard. Alle ondervraagden zijn van mening, dat er toezicht moet zijn, als de ouders vertrekken. Zij beseffen dus ten volle, dat ouders, die zelf weg gaan uit ons land, maar hun kinde ren vrijlaten om hier te blijven, het grootste vertrouwen aan hen geven, dat ze kunnen. Voor velen van deze jonge mensen, zal dat grote vertrouwen van de F. N. Gerritsen en mej. G. Ploeg Patrouilleboot voor Marine te water Eerste van een serie van vijf vaartuigen Op de rijkswerf in Den Helder wordt Woensdag a.s. het eerste van een serie vijf patrouillevaartuigen te water gelaten. De schepen worden in Den Hei- voor de Kon. Marine gebouwd vol gens het programma van de Amerikaanse bestellingen overzee. Dez serie is van het type dat bij de Amerikaanse marine wordt aangeduid als „Submarine Chaser" (S.C.): De Neder landse benaming zal zijn: patrouillevaar tuigen voor de martiieme havenverdedi ging. De standaard waterverplaatsing zal on geveer 160 ton bedragen. De bemanning zal uit 28 koppen zijn samengesteld. De schepen zullen onder meer van een lichte Anti-luchtbewapening worden voorzien. Mevr. A. Hitchkock, echtgenote van kapitein ter zee Russel S. Hitchkock, Amerikaans verbindingsofficier in Den Haag. is uitgenodigd het schip te water te laten. Boerderij bij Hoofddorp jn de as gelegd Gisteravond om circa half tien is brand uitgebroken in de boerderij van de heer Rijken, gelegen aan de IJweg bij Hoofddorp. De vrijwillige brandweren uit Hoofddorp en Zwanenburg, die spoedig ter plaatse waren, konden niet direct met de blussing beginnen, omdat enige hon derden meters verder water moest wor den gehaald. Het gelukte de bewoners het grootste deel van de huisraad naar buiten te brengen. De brandweer, die met drie stralen water gaf, kon niet voorko men. dat de boerderij met aangrenzende landbouwschuur verloren ging. Niet al het vee heeft men tijdig in veiligheid kunnen brengen. Vier koeien, een zeug en tien biggen kwamen in de vlammen Over de oorzaak van de brand is niets bekend, de schade wordt door verzeke ring gedekt. Tegen pijnen verkoudheid Landbouwjongeien bijeen in Scheveningen Plattelander moet eigen cultuur vasthouden en dienstbaar maken Aldus de heei A. v. d. Hoek, voedselcommissaris voor Noord- en Zuid-Holland (Van een onzer verslaggevers) Plattelandsjongeren uit Noord-Holland. Zuid-Holland en Gelderland hebben gis teren in het Kurhaüs te Scheveningen het èerjte lustrum gevierd van de Jongeren Organisatie van de Holl. Mij van Land bouw. Van heinde en ver waren zij ge komen. zelfs uit Alkmaar en Putten. De Kurzaal was in een echte plattelandszaal herschapen. Korenschoven, tulpen en narcissen waren op het toneel en vlóór in de zaal aangebracht. Het belangrijkste punt tijdens de mid, dagbijeenkomst was wel de rede van d* heer A. v. d. Hoek voedselcommissaris voor Noord- en Zuid-Holland. Spr wilde het plattelander zijn niet idealiseren, maar zei toch, dat deze naar drie voor waarden van de vrije mens kan leven. Deze zijn in zijn persoonlijkheid een scheppingsdrang, een streven naar succes en een zucht tot verder gaan. Verheugend vond de heer v. d Hoek het, dat het plat teland in tegenstelling tot de stad gene reert en daardoor de volkskracht vormt. Spr. drong er bij de jeugd op aan, dat deze zich moest bezinnen op de waarden De Robert William, KW 123, die één der bedrijfschapsprijzen 1953 kreeg. Hier is het schip nog „stoomfiets"dus de verbouwing (in 1952) had nog niet plaats gehad. Foto D. Kruyt VISSERI1GOLF Robert William en Vrouw Anna beste van Katwijk Het bedrijfschap voor visserijproducten zullen in een officiële bijeenkomst in heeft voor de zevende maal prijzen toe gekend aan schippers, die de best ver zorgde haring en/of vis hebben aange voerd. Voor het jaar 1953 zijn als prijs winnaars aangewezen: van de Vlaardingse haringvloot: schipper L. Rog van de.VL 83 Corne lls" van de rederij C. vèn Toor Hzn.. Viaardingen; van de Scheveningse haringvloot: schipper B/Rog van de SCH 233 „Dirk" van de rederij N V. v:r. A. v. d. Toorn. Scheveningen; haringvloot- schipper C. Dubbelaar van de KW 123 .Robert William" van de rederij A. Ouwehand Azn., Katwijk aan Zee; de Katwijkse trawlloggervloot: schipper C. Guyt van de KW 52 „De Vrouw Anna" van de rederij C. Guyt. Katwijk aan Zee; de IJmulder trawlloggervloot: schipper P. Visser vanade RO 15 „Antje" van de rederij Visserijmaatschappij Piscator N.V. IJmuiderf. Voorts is een prijs toegekend voor de beste in 1953 geproduceerde visconser- ven. namelijk aan de conservenfabriek Wylax te Woudrichem voor het product gerookte zalm in olie. Schipper B. Rog van de SCH 233 won ook in 1950 en 1952 de bedrijfschapsprijs. Door deze derde bekroning wordt hij eigenaar van de wisselbeker. Dit Is de eerste maal sinds de instelling van de bedrijfsprijs.dat een schipper een beker definitief in zijn bezit krijgt. Binnenkort Men hoopt op een grote vlucht in 1954 voor het concern C. Takkenbos, J. Ras en P. Jansen Philips heeft een voorspoedig jaar ach ter de rug en voedt een gegrond opti misme voor 1954 Er is meer voortge bracht, meer uitgevoerd en meer ver kocht aan de afnemers over de gehele wereld dan in enig vorig jaar. De pro ductie steeg met 7 procent, het personeel in Nederland is 44 600 man. waarvan 27.600 in Eindhoven, aldus verklaarde de president, ir P. F. S. Otten, op de half jaarlijkse bijeenkomst van dc raad van bestuur der N.V. Philips' Gloeilampen fabrieken. De taken voor 1953 zijn over het geheel volbracht en waren belangrijk boven die van 1952. Het bestaande pro- ductiepeil bleek onvoldoende. In het bijzonder de nieuwe producten zoalf televisiebuizen, en apparaten, benevens scheerapparaten traden bij de uitbrei ding van de productie op de voorgrond Men vond een blijvende uitbreiding van de productiecapaciteit door uitbreiding van ruimte, machines en personeel. Thans is dit laatste in Nederland groter dan op 1 December 1952. De productie van glas en beeldbuizen zelf moest worden ver- hoogd. nieuwe fabrieksrilimten werden I daarvoor geschapen en machines aange schaft. Vooral in de laatste maanden ging de voortbrenging omhoog, Met de werkgelegenheid in 1954 staat het er niet slecht voor. De vraag naar producten is nog steeds groot en de kansen, dat de nieuwere producten een grote vlucht nemen, zijn voor 1954 niet slecht. Van bestuurszijde deelde men mede, dat Phi lips voor de vervaardiging der televisie- apparatuur >n de vrije wereld buiten de Verenigde Staten aan de spits staat en dat men van plan is deze positie te be houden. Voor de kleurentelevisie mag men in Europa de eerstvolgende jaren geen se rieuze verwachtingen koesteren. Deze verkeert nog in experimenteel begin stadium, ook in Amerika. De techniek is dermate moeilijk, dat men in de eerste jaren nergens ter wereld veel kan ver wachten Ook Philips' laboratoria hou den zich er mede bezig. Zuiderkruis heeft vertraging De Zuiderkruis, op weg van Nieuw-Zee land naar Nederland, heeft door slecht weer enige vertraging ondervondei, waardoor het schip pas op Zondag 21 Februari omstreeks het middaguur te Amsterdam wordt verwacht Den Haag de onderscheidingen aan opvarenden en rederijen, alsmede de directie van genoemde 1 fabriek worden uitgereikt. Eem b Maria De trawler Maria van Hattum was gis teren in zijn eentje aan de afslag en had .130 kisten schelvis, 30 makreel, 830 kool- vis, 90 gestripte en 5 kisten dichte wijting bij zich, plus 30 radio. 35 haring, 20 stokkebit en 100 stuks stijve kabeljauwen. Haring uit de Zuid Behalve de aarzelende haringaanvoe- ren uit de Noordzee wordt ook nog steeds zeebanket uit het Kanaal aangebracht: de UK 68 en de 2 kwamen beyie met 200 kis ten ijle haring ter markt. Kleingoed uit de kotters De visvelden werden gecompleteerd door zes kotters, die met wat kleingoed aan de afslag verschenen, en de KW 176 met 3000 kilo tongen en 100 kisten varia. Het schip kwam pas om zeven uur nen, maar werd toch nog gelost. Noord- en Zuidharing De goede Noordharing bracht gisteren tussen de 18 en de 14 op. de ijle kwali teiten van de Breskensvisserij deden niet meer dan 11 tot 10. van de plattelandscultuur en deze vast houden om haar dienstbaar te maken, voor de toekomst. Met het oog op het t veiligstellen van de levensmogelijkheden van de boer zei spr.. dat de boerenstand niet te zwaar ..verzekerd" moet zijn Deze moet vrij zijn om zijn taak naar behoren te vervullen teneinde economisch en cultureel aan de volkskracht te kunnen blijven bouwen. In de middagbijeenkomst werden tal rijke gelukwensen aangeboden. Het woord voerden de heren J C. Dijksen, voorzitter van de Holl. Mij van Land bouw; mr E Kuilman, secr. Kon. Ned. Landbouwcomité; A. Hartman, secr Lan- delijke Organisatie van Plattelandsjonge ren; A Verburg. van de Chr. Jonge Boe ren- en Tuindersbond Zuid-Holland, als mede vertegenwoordigers van de regionale afdelingen. Des avonds voerden leden van de af delingen van de Jongeren Organisatie een lustrumspel in zes delen op. In dit spel werden scènes uitgebeeld over de stad en het platteland, de „strijd" tussen de ouderen en jongeren, historie en heden, van de boerenstand, wensen en tradities van de landbouwer, enz. De regie had de her K. Schekkerman. Moet Manusama zwijgen Is het juist, dat aan ir Manusama. mi nister van Defensie der republiek Zuid- Molukken in Nederland een spreekverbod Is opgelegd?, aldus luidt de vraag, die de stichting Door de Eeuwen Trouw door bemiddeling van het Nederlandse Insti tuut voor de Publieke Opinie aan vele mannen en vrouwen, die tezamen een ge trouwe afspiegeling vormen van de ge hele Nederlandse bevolking in al haar geledingen, heeft gesteld. Van de ondervraagden noemde 12 pet. de oplegging van het spreekverbod Juist, namelijk bij de aanhangers van de KVP 12 pet., van de P.v.d.A. 14 pct„ AR. 8 pet.. C.H. 7 pet, VVD 16 pet. Daarentegen heeft de meerderheid zich tegen dit spreekver bod verklaard^ namelijk 56 pet., van de KVP 48 pet., P.v.d.A. 57, AR 70, CH 6- en VVD 64 pet. Een op de drie onder vraagden, namelijk 32 pet.-gaf. geen oor deel. Verkouden kinderen? Genezende warmte door wrijven met: b vis De was gisteren bijzonder prijzig. Voor de schelvis is bijvoorbeeld graag ƒ60 gegeven als het pennen w; en daarboven kwamen de kleinmiddel, grootmiddel en grote soorten. Zwarte koolvis kwam tussen de ƒ40 en de ƒ45 terecht en de kisten kabeljauw werden voor liefst 130 verhandeld. Grote gul deed ƒ50, middel ƒ45 en de torren De schol varieerde van ƒ45 tot ƒ30. Mooie reis Dat de Maria van Hattum onder deze omstandigheden een mooie reis maakte verwonderde niemand: de veertien dagen werden afgesloten met 24-500 en IJM 276 maakte 3650. Belgische rijen De paar regels kabeljauw, die ln de hal verschenen waren, gingen naar de Belgi sche afnemers: er is van ƒ80 tot ƒ112 voor betaald. Tong stabieler De tongprijs zakte niet verder door bleef gisteren op het peil van de Woens- dagmarkt hangen. De lappen deden dus ƒ2,40 en de grootmiddel ƒ1,50 tot ƒ1,55, terwijl de halfpondjes daar een dubbeltje bovenuit kwamen. Voor eentjes is 1.20 en voor de tweeën ƒ0.95 gegeven. vergalt Uw leven. Gij zuil üp- verbaasd zijn over de snelle =- en afdoende werking van hel -=== beroemde huidgeneesmiddel r De afdeling AmsterdamenC streken (de grootste) van de Ver. Christelijke Onderwijzers vierde haar jarig bestaan. T\E GESCHIEDENIS van de harp 1 reikt terug tot vele duizenden Jaren vóór Chr. Het Instrument '-eeft zich ontwikkeld uit de met één of meer snaren bespannen boog, maar ruim 3500 Jaar v. Chr. was in Meso- potamië al een harp in gebruik met 12 snaren, die met koperen schroeven waren bevestigd op twee, met een scherpe hoek aan elkaar verbonden balken. Deze vorm werd ook in het oude Egypte cebruikt. Om de span ning op te vangen, werd in een vol gend ontwikkelingsstadium van do harp «en stang lussen de uiteinden van de hoek geplaatst, waardoor een driehoekig raam ontstond dat speci fiek is voor het Europese type. In de achtste eeuw werd dit instrument reeds gebruikt door de Ieren, maar sedertdien zijn er tal van verbeterin gen aangebracht, waarvan de belang rijkste wel dateert uit 1811, toen S. Erard met de dubbele pedaalharp het moderne muziekinstrument schiep. Waarvoor de pedalen van een piano dienen, behoeft niet te worden uiteen gezet. Zelfs iemand die nooit verder is gekomen dan jan-daar-ligt-een-kip- in't-water-jan, weet dat pianopedalen dienen om de toon langere tijd aan te houden. Gewapend met deze kennis, vindt de leek het dus alleszins ver antwoord te veronderstellen dat ook de harp voor eenzelfde doel met pedalen is uitgerust. Dit gokje mag de leek wagen, want daarvoor is hli nu eenmaal erkend ondeskundig. De functie van de zeven pedalen aan de harp Is echter totaal -'erschil- lend van de taak, die de pianepedalen Is toebedeeld. Bij de harp verstemt e n pedaal n.l. ajle gelijknamige sna ren, waardoor deze tweemaal een halve toon hoger gestemd kunnen wor den. Door eenmaal In te drukken, worden b.v. de des-snaren in alle octaven omgestemd tot d. en bij ver der indrukken tot dis. Deze functie van de pedalen is buiten de kleine kring van harpisten zó weinig bekend, dat zelfs musici uit de hoogste regio nen daarvoor dezelfde blunders kun nen debiteren als de zojuist genoemde leken. Het Is nog maar betrekkelijk kort geleden dat een wereldvermaard diri gent, hier te lande optredend voor een eveneens vermaard orkest, ver zocht „meer pedaal te geven' Hij wilde de harptonen langer laten aan houden, maar gaf ongewild bevel wat hogere noten te tokkelen, een ver zoek waaraan de harpspeelster wijse lijk geen gevolg heeft gegeven. Het was natuurlijk geenszins uitge sloten, dat deze dirigent een uitzon dering was, zodat we ons hebben ge wend tot enkele leden van Neder landse orkesten welker reputatie lot ver over de grenzen reikt. Hetzelfde resultaat Geen dezer musici bleek ook maar enig benul te hebben van de functie der harppedalen Zodat wij leken, ons in dit gezelschap hiiznnder op ons gemak kunnen gevoelen. Al thans wat de harp betreft. Nu we toch over muziek spieken, kunnen we ons ook wel eens bezig houden met de zingende telegraaf palen. welker geheim men eerst na lang speuren heeft kunnen ontsluieren. Daarover morgen. (Nadruk verboden»

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1954 | | pagina 5