TRIESTE HERINNERINGEN AAN 1929
Stadhuis van Leiden was binnen
drie uur een ruïne
Foto «LDXs
Water, terreinen, gebouwen,
brandweer: alles was ijs
Haagse spuiten konden door bevriezing
een uur geen water geren
Vonkenregen kwam tot bij Zoeterwoudse
Singel terecht
Een getekende De Gijselaar
overleefde de brand
In Duitsland daalde het kwik tot 41, in
ons land (Heerde) tot 30 graden
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
3
ZATERDAG 6 FEBRUARI 1954
DE BRAND VAN HET LEIDSE STADHUIS 25 jaar geleden i
de nacht van Maandag 11 op Dinsdag 12 Februari omstreeks hall 5
door een nachtwaker, die als gewoonlijk de ronde deed, ontdekt. Het
vuur woedde in een vertrek, gelegen in een nevengebouw boven de
afdeling burgerlijke stand aan de Vismarktzijde. De man alarmeerde ter
stond brandweer en politie en keerde toen naar het brandende lokaal
terug om te proberen het vuur zelf te blussen. Maar daar was geen
beginnen aan. De brand sloeg spoedig van het ene naar het andere ver
trek over en na drie uren stonden nog slechts de muren van het raadhuis,
de trots der burgerij, overeind.
Het vuur heeft ontzettend snel ore
heen gegrepen. Geen wonder, want de
wind zwol tijdens de brand tot een felle
storm uit het Zuid-Oosten. Was de brand
niet in het stadhuis zelf ontstaan, weinige
minuten na het uitbreken was ook dit
aangetast. De afdeling burgerlijke stand
was er namelijk tegenaan gebouwd. Toen
de brandweer met twee motorspuiten op
de plaats des onheils aankwam, stond het
gehele complex in lichterlaaie.
Even nadat de brand was uitgibroken
zijn. toen de verschrikkelijke omvang zich
deed vermoeden, alle mensen die in d<
buurt woonden gewekt, tot in de Pieters-
kerkkoorsteeg toe. De belangstelling wai
overweldigend. Duizenden en nog eens
duizenden mensen hadden zich op dt
Breestraat en in de buurt van de Vis
markt opgesteld. Zij bleven echter niet
lang staan, want het was niet mogelijk
langer dan enige minuten stilstaande d(
vreselijke kou te trotseren.
Hulp
Bij de felle kou (de thermometer stond
op 15 gr. C. vorst) had de brandweer
uitermate moeilijke taak. En zij zag spoe
dig in, dat het onbegonnen werk wa
zonder assistentie met de blussing ti
ginnen. Hulp werd dan ook ingeroepen
van alle corpsen in de omgeving.
Haag kwam snel met twee grote m
spuiten. Voorschoten, Oegslgeest en
J. van der Zanden
Breeslraat 141
De oudste speciaalzaak
op fotogebied hier ter
stede; gevestigd sedert
Onze ervaring van Jaren
garandeert U een juist
advigs bij het kopen van
FOTO-ARTIKELEN
en zorgvuldige behande
ling bij het afwerken
van Uw opnamen.
STADHUISBRAND
NU 25 JAAR GELEDEN
exposeren wij een grote
collectie oude foto's,
waaronder zeer zeld-
Afdrukken van deze
foto's zijn op bestelling
dere brandweren volgden met min of
meer verouderd materiaal. De Haagse
spuiten konden echter geen water geven,
doordat ze bevroren waren. Er ging een
uur voorbij, voordat ze konden worden
ingeschakeld. Ondanks de laaiende
zee bevroor het water uit de spuitei
na onmiddellijk.
De brand dreigde intussen steeds gro
ter omvang aan te nemen. Het duurde
niet lang, of de aan het stadhuis gren
zende conciërgewoning werd een prooi
der vlammen. Kort daarop beg. n het
het perceel vap de firma Goddijn in
leggen. Alle omringende huizen weiden
op last van de brandweer ontruimd.
Steeds vanneer een zolder in het bran
dende complex het begaf, sloeg een
kenregen over de omgeving.
De brandweer had intussen besloten
zich te bepalen tot het beschermen
de overige aangrenzende gebouwen,
middags werden ook de zaak van P:
in de Maarsmansteeg en de zaak va
Gruijter aangetlst. De gebouwen naast
het stadhuis aan de kant van deze steeg
waren toen al bijna geheel een prooi der
vlammen, behalve het hoekhuis. Het leek
er veel op, dat het gehele blok zou
den verwoest.
Harnas van ijs
De gebouwen, waarin het vuur
heeft gewoed, leverden een fantas
tisch schouwspel op. Het waren ijs
paleizen, van beneden tot boven in
gepakt door een harnas van grillig
gevormde pegels. De vijf spuiten, die
door een groot aantal slangen water
gaven, werkten goed, maar waren
niet bij machte het vuur voldoende
te bestrijden.
Zo is het prachtige stadhuis in
vlammen opgegaan. Men was juist
bezig er belangrijke verbeteringen en
restauraties in aan te brengen, vooral
ten opzichte van de raadzaal, die
verplaatst zou worden.
Bevroren handen
Behalve de agent, die de brand ont
dekte en door de verstikkende rook bijna
slachtoffer van zijn plicht was geworden
(in bewusteloze toestand werd hij weg
gebracht) heeft eigenlijk het gehele brand-
:orps bij het blussingswerk in groot
r verkeerd. Talloos waren de malen
dat de E.T'.D. assistentie moest verlenen
de bevroren handen en voeten te ont
dooien. In de sociëteit Amicitia werden
tn geholpen, wat met zeer veel
moeite gepaard ging, omdat men de be
kledingstukken bijna niet van het
lichaam kon krijgen.
De brandweerlieden hebben inderdaad
staaltjes van moed en volharding te zien
gegeven. Een oude rot van de Haagse
andweer, die vrijwel aan de slangen
vastgevroren zat, wilde van geen ophou
den weten, totdat hij, door de kou bevan-
Dver in een ruit tuimelde. Hij
werd door enkele kameraden nog Juist
vallende balk in veiligheid ge
bracht. Toen de man bijkwam, sprak hij
zijn spijt over uit, dat hij niet verder
ee kon doen!
In de Turk was voor de brandweerlie-
?n een gratis buffet Ingericht.
De gehele Woensdagmorgen. 13 Fe
bruari. is men nog bezig geweest met het
nathouden van de puinhopen. Verschil-1
Het blussingswerk, dat, zij het op
een andere manier, even drama
tisch was als de vernietigende
brand zelf. Het water uit de slan
gen was bevroren, voordat het in
de vlammen terecht kwam. Vooral
de ijspegels zijn het geweest, die
de beroemde voorggvel voor totale
ondergang hebben bewaara Aan
deze zijde van de Breestraat wer
den de kijkers ter hoogte van de
firma Van der Zanden, waar een
ketting gespannen was, o p een
afstand gehouden. De heer Van
der Zanden Sr. vertelde ons, dat
hij op de morgen van de brand bij
deze ketting ook een van kou
trappelend oud vrouwtje had ge
zien. Toen hij haar vroeg, of-ze nu
niet naar huis moest, antwoordde
ze: „Maar man, dat kan toch niet.
als m'n stadhuisje afbrandt." IJe
heer Van der Zanden noemt dit
typerend voor de reactie van dc
gehele burgerij in die dagen. Een
aardige bijzonderheid is nog dat
deze foto is gemaakt door de oua-
koster van de PieterskerK. de heer
Rameau.
de woning van prof. Kan en de aingi
zende panden hebben het zwaa< te
duren gehad.
Toen de dikke rook- en stoomwol
op Donderdagmorgen de veertiend" iets
begonnen te minderen, kon een olik ia
het interieur van de ruïne wirden ge
worpen. Het was niet veel meer dan een
verwarde verzameling van rokende en
brandende balken* van stenen, van hout.
van pijpen enz. enz., terwijl hier en daar
nog een stuk muur en plafond van
decimeters dikte als zwevende was
ven hangen.
Temidden van deze zwarte chaos stond
de afgeknot: toren, die tot de eerste
trans was verbrand. Op enkele plaatsen
zag men nog een overblijfsel van het ca
rillon hangen. De toren is ongeveer een
uur na het uitbraken van de brand inge
stort.
Een deel van de geboorteregisters werd
vrijwel onbeschadigd teruggevonden
Merkwaardig is, dat uit de r'ine de ty
pische middeleeuwse poortjes bijna on
geschonden te voorschijn zijn k -men
Gered werden ook de liggende engelen op
trap, de leeuwenfiguren en de beelden
r weerszijden van de toegangspoort
Enige papieren, die uit de puinhopen
aren gehaald en op een vloer tn de
stadsgehoorzaal gelegd (hier werden de
gemeentelijke bureau's tijdelijk gehuis-
waren Woensdagavond (13) aan l.et
smeulen gegaan. Omstreeks half tien werd
ontdekt. De brandweer kwam onmid
dellijk en doofde het vuur.
Aan de voorkant van het gebouw had
len niets gemerkt. Daar werd een diner
sn S.S.R. gehouden. Wel hadden de
heren studenten b-andwachten zien lopen
dit had geen argwaan gewekt. Om
herhaling te voorkomen, werden twee
brandwachts in de gehoorzaal geposteerd
Op Maandag 18 Februari schreef
onze verslaggever: „Hoe diep de bur
gerij onder den indruk is van de
Dat w\j onze pagina's over de
Leidse stadhuisbrand van vijf-
en-twintig jaar geleden zo rijk
konden illustreren, is te danken
aan de fotohandel Van der
Zanden van de Breestraat, uit
wiens bijna onuitputtelijk ar
chief van het oude Leiden wij
deze greep mochten doen. De
meeste foto's zijn ook door de
firma Van der Zanden gemaakt.
ramp, moge wel blijken uit het feit,
dut iedereen nog vol is van het ge
beurde. Nog steeds bevinden zich
groepjes van aandachtige, het onheil
betreurende stadgenooten en ook
mensehen van buiten op de Bree
straat om naar de ruïne te kijken en
uiting te geven aan hun deelneming.
Merkwaardig zijn de gesprekken.
Oude herinneringen worden opge
haald en wijze lessen en adviezen ten
beste gegeven.
Sympathiek was zeker, dat in bijna
alle kerken van de stad de ramp is
herdacht. Van menigen kansel is een
g^bed opgezonden voor de regeerders
der stad. die in den komenden tijd
wel in bijzondere mate wijsheid be
hoeven".
Huwelijksvoltrekkingen
in de stadszaal
Op 12 Februari 1929 werden in Leiden
seen huwelijken voltrokken De volgen
de dag vier, waarvan de voltrekking
plaats vond in de stemkamer achter het
toneel van de stadsgehoorzaal Het wa
ren de huwelijken van de volgende echt
paren: J M HaalebosA A. Schellinger.
D. KanbierM J Viscourt, Janvossen-
steeg 23a J MattersK. Goedraad, Ju-
lianakade 19. en E van der HoogtM
van der Hoogt. Varkenmarkt 24 Het eer
ste echtpaar is na de huwelijksvoltrek
king direct naar Arnhem vertrokken
Enkele dagen heeft Leiden in grote spanning verkeerd omtrent het lot
van de kluis, waarin zich een hoge waarde aan effecten en andere
geldmiddelen bevond. Tot grote vreugde van gemeentebestuur en
gemeentenaren werd de schatkist vrijwel onbeschadigd teruggevon
den en later niet zonder moeite! naar een bankgebouw 'han het
Rapenburg gebracht.
Drie uren laaiend vuur verzwolgen
menigte historische schatten
Het is opmerkelijk, dat reeds op de dag na de brand allerlei stemmen op
gingen om tot herbouw van het geblakerde stadhuis te komen. Er kwamen
zelfs giften binnen. Maar dr Kalff van Monumentenzorg kon toch niets
anders verklaren dan dat gebouw en voorgevel als verloren moesten wor
den beschouwd. Een architect van de rijksgebouwendienst beweerde ten
opzichte van de voorgevel echter het tegendeel
Door de ijslaag waren de stenen matig
verhit geweest en omdat het geheel ge
schraagd werd door houten balken (Ijzeren
:ouden kromgetrokken zijn), kon de gevel
geen schade hebben geleden.
Gestold in greep van ijs en sneeuw
Heeft het jaar 1929 door de brand van het stadhuis een bijzondere plaats
in de Leidse geschiedenis, nationaal en internationaal kreeg het een spe
ciale aantekening vanwege zijn uitermate strenge winter. De in ver
gelijking met nu bescheiden opmaak van de kranten werd dagen achter
een doorbroken door grote koppen als „Kouderecord van gisteren gebro
ken", „Scheepvaart stilgelegd met auto's over de rivieren", „Koudste
dag sinds 154 jaar", „Kinderen doodgevroren vastgevroren spoor
wagons" en „Per ijsschuit over de Zuiderzee".
Op Dinsdag 12 Februari verscheen vanl vallen, waarin op één of meer achtereen-
de zijde van het K.N.M.I. de mededeling, J volgende dagen lagere temperaturen
dat het kwik te Rotterdam .ot 16.4 graden kwamen: 21 gr. op 21 Januari 1850,
gedaald. Voor de filiaalinrtchting j °P 8 D<
instituut in de Maasstad
lende brokstukken muur werden omge
trokken. Het gevaar beperkte zich niet
tot de directe omgeving van het stadhuis.
Niet alleen de tamelijk nabije Pieterskerk
werd omzwermd door vonken en stukken
brandend papier, maar zelfs *ot op de
Zoeterwoudse Singel vielen deze „vuur
makers" onophoudelijk neer, zodat men
ook daar in grote ongerustheid heef: ge
leefd.
Zeer bedenkelijk is dit geweest voor de
huizen tegenover het stadhuis. Speciaal
land
de laagste temperatuur, ooit geconsta-
„De hevige koude", zo meldde De Bilt
op 11 Februari, „heeft vannacht
stormachtigen Oostenwind ook o
overstroomd, op sommige pla; tsei
voret brengend dan sinds 35 jaar is voor
gekomen, zooals in Den Helder, waar 1
graden vorst werd genoteerd, tegen 14 gi
in Januari 1894. Voor De Bilt was cl
laagste temperatuur 16.7 gr., weliswaar
geen record, maar in de geheele reeks
sinds 1849 vindt men toch slechts
Een kijkje in het Leidse ijspaleis, nadat het bluswater zijn werk had
gedaan. Leidens trots „wit-omfloerst door treurwilgen van ijs".
ber 1872 en 3 Februari 1912.
19 gr. op 25 Januari 1881, 17 7 gr op 18
Februari 1855 en 17.5 gr. gp 9 December
1889. De laagste temperatuur, 19 gr.
heden uit Groningen gemeld: de minste
vorst, te Vlissingen waargenomen,
toch nog 12 graden.
De zeer strenge koude is ond.r
een gevolg van de buit ngewoone droogte
van de lucht, die heden wel een record
heeft opgeleverd. Hedenmorgen
dampspanning slechts 0.6 mm, zoodat de
lucht eerst bij min 25 gr. C. verzadigd
zou zijn".
op 12 Februari
Maagdenburg 23.7
graden vroor en dat in de buitenwijken
van de stad een temperatuur
was genoteerd. In de nabijheid van Mans-
eld daalde het kwik tot 34 gr. Verschei
dene scholen moesten daar worden ge
sloten. Het observatorium te Breslau gaf
temperatuur van 32 graden aan. Uit
mgeving werd zelfs het cijfer 41 ge
meld. „Aangezien bij deze temperatuur
kwikthermometers niet meer bruikbaar
zijn en men ter plaatse niet over alcohol
thermometers of andere instrumenten be-
ichikt, kunnen nog lagere temperaturen
liet worden gemeten".
Op het rangeerterrein te Praag bleken
vagons aan de rails te zijn vastgevroren.
De thermometer te Wenen wees
29 graden aan, de laagste
peratuur sinds 154 jaar. Het gehele Oos-
lijke deel van Zwitserland was bedekt
et een pak sneeuw van tien cm. Door
- vorst lagen alle Deense vee.diensten
il. Tn de bosrijke streken van Lithauen
heerste een ware wolvenplaag. Te Boeda
pest viel sneeuw tot een dikte van 60 cm
Engeland meldde hevige sneeuwvallen ir
Schotland en Wales.
de situatie in Nederland? De
volgende flitsenreeks geeft er een oeeld
12 Februari: De veerdiensten te Rotter-
im liggen alle stil, alles moet over ds
uggen, tegenover Kralingscheveer li
:t ijs gaan kruien; Schiermonnikoog g.-
t I isoleerd, gistermiddag half twe. daaldi
I er een K.L.M.-vltegtuig; de sleepboot
I „Volharding", die uit Terschelling Har-
1 lingen poogde te bereiken, is op zo
ijs gestuit, dat men moest teru^keeren;
j het is op de Gouwzee is zoo sterk, dat
men Marken per auto kan berdken; de
heer O. te Hengelo (O.) werd door de
koude bevangen en overleed; in
woonwagenkamp te Emmen, waar
kwik daalde tot 27 graden C. is een kind
ten gevolge van de koude bezweken; in
het Westland zijn de tomaten en <1e sla
planten doodgevroren; de Zuiderzee is
over vele kilometers uit de kust dicht en
goed berijdbaar.
Nog nooit voorgekomen
13 Februari: Tc Mildam, Steenderen.
Borne en Hengelo (O.) zijn men.chen we
gens de koude overleden; de Wadden
eilanden en Urk geheel geïsoleerd; op
het Sneekermeer reed gisteren een per
sonenauto, wat daar nog nooit is voorge
komen; wat in tal van jaren niet is voor
gekomen. is thans geschied: het kanaal
door Walcheren is in de beide laatste
nachten geheel dichtgevroren; een ijzer
gieterij te Middelbu g moest wegens de
vorst worden gesloten; de gemeenten Lek-
kerkerk. Krimpen a. d. Lek, Krimpen
d. IJssel en Ouderkerk a. d. IJssel zitten
zonder drinkwater; in Heerde daalde de
temperatuur tot 30 graden; vanuit En'>
huizen hebben zes Urkers hun eiland
voet bereikt; In Enschede werden vele
fabriken stilgelegd; het verkeer op de
Waal van Zuilichem op Herwijnen
luxe auto's geregeld.
In de berichtgeving van Leiden
geving in die dagen domineren uiteraard
dc brand en de blussing. „Onder
lijke omstandigheden had het blusschings-
werk plaats. Door de barre kou
water, dat uit de spuiten gegeven werd.
dadelijk ijs. De terreinen van de brand
in :js. De gebouwen, die door de
brandweer „bestookt" werder, waren var
ijs. De brandweerlieden waren ijs. Alle:
ijs. Een brand onder verschrikkelij
ker omstandigheden is bijna niet denk
baar. Hoe de brandweerlieden de vreese-
lijke kou hebben doorstaan, is niet te be
grijpen". Ziehier een van de sombere re
lazen uit de krant van de twaalfd-.
„De vreeselijke koude drijf; velen tot
is om wat brandstoffen en dekens'
schrijft de heer F. H. van der Horst va
het tehuis voor arme verzwakte kindere
„Jeruel" op 13 Februari in een Ingezon
den stuk. Verder: Op het strand te Kat
wijk vormt zich een ijsdijk; in de Hoog-
landsche kerk wordt op Zondag 17 Fe
bruari geen dienst gehouden; aan ver
schillende gezinnen te Leiderdorp Is var
gemeentewege een mud eierkolen ver-
stre'. sinds vele jaren heeft men in Ki t-
wijk aan den Rijn niet zoo kunnen profi-
teeren van het ijs als thans, omdat e
ijn zelden zoo dicht was.
Op 1 Maart luidde het weerbericht var
het K.N.M.I.: In het Noorden van het land
zwakke veranderlijke, in het Zuiden
zwakke wind uit Oostelijke richting; hel
licht bewolkt; droog weer; matige
tot lichte vorst 'snachts; overdag lichte
ONGESCHONDEN
KLUIS
Op 15 Februari werd bekendr
gemaakt, dat de totale schade,
die door de gemeente Leiden
bij de brand was geleden, on
geveer één fin drie kwart mil-
lioen bedroeg, waarbij het be
drag, dat aan kunstschatten
verloren was gegaan, natuurlijk
buiten beschouwing was ge
laten. Het bleek niet mogelijk,
dit verlies in geldswaarde uit
te drukken.
Vertegenwoordigers van een
bekende sleutelfirma in ons
land hebben de gemeentekluis
enkele dagen na de brand ge
schouwd. Voorzover toen was
na te gaan, had deze de brand
wel doorstaan. De in de kluis
geborgen waarde ging het mil-
lioen te bovenhet grootste ge
deelte bestond uit effecten, voor
ongeveer 1 800.000. Het groot
ste deel van dit bedrag bevond
zich in een ijzeren geldkist, die
in de kluis was neergezet.
Op de vijftiende 's middags
twaalf uur werd officieel mee
gedeeld, dat de kluis in onge
schonden staat was terugge
vonden. Het zware stuk is
onder politiebewaking naar een
bankgebouw aan het Rapen
burg overgebracht.
Dc spanning in de stad in zake het al of
met zijn van de gevel was groot. „Wan
neer de gevel moet worden afgebroken,
laten we dan flink zijn", werd in de
krant van 25 Februari „van geachte zijde"
geschreven. Op 6 Maart bracht de voor
zitter van de rijkscommissie voor de mo
numentenzorg prof. dr Hofstede -ie
Groot, een bezoek aan de ruïne. Hij ver
klaarde toen tegen Jvvr een erslaggever,
dat restauratie van he' overgebleven de
van de gevel niet alleen mogelijk, maar
zelfs wenselijk was.
Bewogen historie
Het oude stadhuis was inderdaad een
monument van betekenis. Het wordt
reeds in 1392 vermeld. In 1426 cn 1427 is
het vergroot. Omstreeks 1480 moet het
geteisterd zijn door een buskruitontplof-
fing en tijdens het beleg in 1574 werd het
ook beschadigd.
ne gevel is een goed specimen van de
zwierige renaissance-architectuur, waarin
het raadhuis was opgetrokken In 1735 is
de hoofdwacht met hardsteen bekleed,
nadat in 1704 de gehele gevel reeds was
verfraaid.
In 1807 werd het stadhuis door de be
kende buskruitramp 12 Januari zo
gehav-.nd, dat een bedrag van f 22.000 no
dig was om het te herstellen. In 1858 wer
den de meeste kruiskozijnen uitgel oken
en in 1868 is de middelste topgevel her
bouwd onder leiding van de heer J. W.
Bouw
Het gebouw, dat een prooi der vlam
men werd, bestond uit een middenbouw;
een Oostelijke aanbouw. Westelijke aan
bouwen en de toren.
De middenbouw, met de oorspronke
lijke middeleeuwse gevel verbouwd, ver
moedelijk naar een ontw.rp van L. de
Keij, is gebouwd door L. van Bentheim.
In hel midden was de voorgebouwde
stoep, leidend naar de toegangspoort, d e
d geflankeerd door de beelden van
Gerechtigheid en Vrede. Een rijkbewerk-
topgevel boeide veler oog.
De Oostelijke a nbouw dateerde van
'04 en werd opgetrokken in de trant
in de middenbouw met een rondboog-
poortje als toegang. De tot was verdwe
nen cn een hardstenen pomp was aange
bouwd.
Het Westelijke complex (1662), waarin
de kamer van B. en W. was opgenomen,
vertoonde een afwijkende stijl. Men vond
r ook de hoofdwacht en de raadzaal,
stond een vierzijdig torentje met zon
newijzer.
De toren wordt ai in 1392 genoemd. Hij
ad een vierkante bakstenen onderbouw
met spitsbogige doorgang, waarin een ge-
eld topgewelf, en een achtkante hou-
bovenbouw <1577, nadat de oude tn
was ingestort). In de toren hingen
twee grote klokken, daterend van 1572 en
1680. Het carillon bevatte 37 klokken,
er 27 gegoten waren door F.
Hemony en 8 door H. Fremy.
Schatten inwendig
In de kar.iei van B. en W. (1664) bevon
den zich een gesneden schcorsteen n.et
vuurijzers, een allegorisch schilderstuk
F. Bol (1664), een met wapens ver
sierde koof cn wandtapijten. In de raad
zaal vroegen de schoorsteen met marme-
mantel. het plafond met wapens cn
aantal wandtapijten de aandacht
De rechtzaal was in tweeën gedeeld door
met snijwerk versierde boog (1687).
Ook hier e»n kleurrijke plafondschilde
ring.
In dc kamer van financiën vond men
een betimmcringsfragment uit de zeven
tiende eeuw. Dc secretariekamer was be
kend om haar eiken betimmering en in de
weeskamer domineerden een rijk wand-
beschot ui', het begin van de zeventiende
eeuw en een schouw. In een nieuwe aan
bouw v n het raadhuis hingen twee wand
tapijten uit de zeventiende eeuw, afkom
stig uit het kasteel Endegeest.
Een puinhoop
De brand werd 's morgens om half vijf
door een nachtwaker ontdekt Teg;n half
acht 's morgens stonden nog slech's de
muren van liet gehele complex overeind.
„Van het uit twee verdiepingen hooge
gebouw met den prachtige.i geve) en het
rdes is iii*ts dan een puinhoop over
bleven". schrijft de verslaggever op 12
Februari. „Slechts eenige vrijwel waarde-
looze ooeken en een getefk.nd portret
oud-burgemeester De Gijselaar kon
den worden gered. Alles was verzekerd"
„Halt Leiden gaat er aan 1"
„We mogen achteraf dankbaar zijn, dat
de ramp beperkt Is gebleven tot de hui
dige ruïne. Wanneer de hulzen in da
Maarsmansteeg waren aangetast, was het
onheil niet te overzien geweest. Geen
wonder, dat de burgemeest-r bij het be
gin van den brand uitriep: „Half Lelden
gaat er aan!"
I I Dat vonden wij In de N.L.C. van Don-
J derdag 14 Februari.
