Eeuwige strijd tegen tse-tse-vlieg in West-Oeganda En hierbij is de buffeljacht een bittere noodzaak A'damse tramdirecteur met verlof gezonden Sneltrein ontspoord bij de legerplaats Oldebroek Dertig graden vorst in Spa; wolven in Belgrado 5 DONDERDAG 4 FEBRUARI 1954 MET ..BUFFALO BILL" IN DE 1UNGLE T^E DAG is nog jong, als John Milford zijn eigen legertje laat ■*-' aantreden voor inspectie. Stuk voor stuk zijn deze jagers stoere, dappere kerels, die hun sporen tijdens de jacht op groot wild in oerwoud en savanne driedubbel hebben verdiend. De meesten hunner behoren tot het in Noord-Oeganda wonende volk der A-Tsjoli. In geheel Oost-Afrika zijn de A-Tsjoli vermaard, omdat zij zulke uitstekende scherpschutter^ zijn. Milford en zijn mannen hebben hun basis in Bihanga, een verloren buitenpost aan de rand der wildernis. De inspectie is geëindigd. Nu gaat het de wildernis in. Buffeljacht. Met de mannen trekt ook mevrouw Milford mee. Zij is Poolse van geboorte en week in de oorlogs jaren uit. Via het Russische Rijk en Perzië belandde zij in Oost- Afrika, waar zij met John Milford trouwde. Zij houdt van de jacht op groot wild en enige olifanten en buffels wees zij eigen handig de weg naar de eeuwige jachtvelden. Een enkele maal gaat ook pater Konecskowski mee op jacht. Hij is gestationneerd op een ongeveer 30 kilometer van Bihanga gelegen missie der Witte Paters. Daar hij van Poolse herkomst is, is hij een graag geziene gast bij de Milfords. Een praatje met zijn landgenote, een partij schaak met „Buffalo Bill", daar is die missionaris steeds voor te vinden. Een uur na het vertrek van de jagers melden verkenners de aanwezigheid van een kudde buffels. Sohoten in de luaht en lawaai drijven de dieren niet op de vlucht Dan wordt er echt geschoten. Enige buffels vallen. De kudde zet het op een lopen. De gedode dieren blijven achter; de gedode, maar ook de gewonde! En nu begint het gevaarlijke deel der jacht eerst recht, want een aangeschoten buffel pleegt zich te gedragen ajs een niets ontziende, sluwe en tevens razende duivel. Menigeen verloor reeds het leven, als zo'n gewonde oerboskolos ten aan val overging. Behoedzaam, half sluipend, steeds nauwkeurig oplettend, trekken de jagers door het gras. Hier en daar vinden zij sporen van een gewonde buffel. Dan zijn alle zenuwen tot het uiterste gespannen. Menigmaal reeds heeft Oeganda's ..Buf falo Bill" een aanval van zo'n razende buffel moeten afslaan. Tot dusver met succes voor hem. Die .zuivering" van het terrein is inderdaad een levensgevaar lijk werkje, want aangeschoten buffels zijn als franc-tlreursmen ziet ze vaak te laat. Dan kan slechts een welgemikt schot de redding brengen. Zodra de „echte" sohoten weerklinken, spitsen de mannen en vrouwen in de streek hun oren en begeven zich den naar het jachtveld. Kilometers leggen zij af om een deel van de buit te bemachti gen. want het is gewoonte geworden, dat de jagers en de dragers de poten en de huid der gedode dieren mogen behou den en dat de bevolking de rompen en de koppen krijgt. Vlees van wilde buf fels is een begeerde spijs. Niet slechts, omdat het vlees smakelijk is, manr om dat de eter (aldus gelooft men in Mitoma) tevens de moed en de kracht van de buf fel naar binnen werkt Na een welbestede dag trekt het jacht gezelschap huistoe. Het aantal van enige duizenden gedode buffels is weer met een dozijntje vermeerderd. Jachtpartijen als die van vandaag zijn er vele iedere maand. John Milford, de moderne Buffalo Bill, jaagt niet op buffels voor zijn genoegen of ter wille van de sensatie. Hij is even min één dier ,,dure" jagers, die met hun personeel de wildernis intrekken om grootwild te doden tijdens een safari. John Milfordi en zijn mannen jagen op buffels in de wildernissen van West- Oeganda, omdat deze oerbosduivels ,,gast- dieren" zijn van de tse-tse-vliegen, GEEN SAFARI Juist, nadat het oerwoudgebied door het tot tweemaal verongeluk ken van het vliegtuig van de Ame rikaanse auteur Ernest Hemingway in deze jungle, in het middelpunt der publieke belangstelling kwam te staan, omvingen wij het artikel, dat wij op "deze pagina publiceren. Het is geen verhaal van een echte Safari, zo'n'jacht op groot wild in het schier ondoordringbare oer woud van Oost-Afrika De jacht, die hier wordt beschreven, heeft een ander doel. De buffels, die worden geschoten, dragen op hun lichamen de gevaarlijke tse-tse- vlieg, de verwekker van de ge vreesde slaapziekte. En door de strijd tegen die buffels wordt ook deze beruchte Afrikaanse ziekte teruggedrongen. Hoe „Buffalo Bill van Oeganda" dit doet, vertelt dit verhaal. de verwekkers der (dodelijke) slaap ziekte onder het vee. Oeganda, met zijn weelderige plantengroei en zijn over vloedige regenval twee keer per jaar, zou ideaal land zijn voor veeteelt op grote schaal, als er geen tse-tse-vliegen bestonden. Deze insecten ziijn er de oor zaak van, dat meer dan de helft van Oeganda thans onbruikbaar is voor vee teelt. Steeds weer dreigen nieuwe inva sies der dodelijke vliegen. Buffalo Bill en andere ambtenaren van de „Tse-tse Be strijding" moeten hard vechten om de thans voor veeteelt in gebruik zijnde districten te behoeden tegen verdere of ive vliegen-invasies. Ja. men is zelfs plan, de tse-tse-vlieg terug te drij- naar de wildernissen in het donkere n tegen 1956 een gebied ter an 20.000 km2 „vliegvrij" en dm voor de veeteelt te hebben ge- John Milford, de „Buffalo Bill" van Oeganda. In afwachting van onderzoek Er komt een tweede directeur, speciaal voor personeelszaken j~\E DIRECTEUR van het Amsterdamse Gemeentevervoerbedrijf, ir W. B. I.^Hofman, is met behoud van zijn bezoldiging met verlof gezonden, hangende het onderzoek naar de toestand van het tramwagenpark. Dit is gistermiddag in de Amsterdamse gemeenteraad door' wethouder B. Ram meegedeeld. De wethouder oefende namens het college ernstige critiek uit op het personeelsbeleid, zoals de heer Hofman dat in de loop der jaren heeft gevoerd. Hij voegde hieraan toe, dat B. en W. een oplossing zoeken in de vorm van een tweede directeur bij het vervoerbedrijf, die zich dan zou moeten bezig houden met personeelszaken. Zoels men weet, heeft de directeur een Justitieel rapport, dat naar aanlei ding van een dodelijk tramongeluk was uitgebracht en waarin werd gezegd dat de electrische reminstallatie ernstige ge breken vertoonde, niet onmiddellijk kennis van B. en W. gebracht. Als belangrijkste argument voor besluit om de directeur nu met verlof te zenden, noemde wethouder Van Wijck gisteren het feit dat nu een onderzoek zal worden ingesteld napr het tram wagenpark buiten de bedrijfsleiding om „Vooral voor het onderzoek naar hel personeelsbeleid is het beter dat de di recteur niet in het bedrijf aanwezig is", zei hij. Nadrukkelijk wenste de wethouder te verklaren, dat ir Hofman, de directeur van het bedrijf, een man is van bijzon dere kwaliteiten. Hy had in het verleden en heeft ook thans grote verdiensten voor het vervoerbedrijf. „Deze kwestie is voor de directeur een zeer pijnlijke ai gelegenheid". Wethouder Ram zei, dat ir Hofman met zijn personeelsbeleid niet in is ge slaagd om van het personeel in zijn be drijf een harmoniërend geheel te maken. Dit moet volgens de heer Ram toege- Westen grootte geschikt maakt. Tragisch ongeluk Ie Varsseveld Kind trok petroleumstel omver en verbrandde Een twee-jarig zoontje van de familie Peet in Varsseveld trok dezer dagen een keukentafeltje een brandend petro leumstel omver, waardoor zijn kleertji in brand vlogen en het aan de opgelopen verwondingen is overleden. De moeder, die in de keuken de waa deed, zag het ongeluk gebeuren en trachtte nog de vlammen te doven. Zelf liep zij daarbij ernstige brandwon- Inbrekers namen kollers mee voor de buit In het magazijn van de N.V. Hema de Statenweg te Rotterdam is 's nachts ingebroken. Om de gestolen goederen, ter waarde van 2.000 te kunnen vervoeren, namen de nog onbekende inbrekers eerst een aantal koffers uit de rekken, en bor gen daar bijouterieën, dameskousen en textiel In. Vertegenwoordiger stak j 25.000 in zijn zak De rijkspolitie in Voorst (Gld.) heeft aangehouden de 35-jarige vertegenwoor diger A. van M., die zich heeft schuldig gemaakt aan oplichting tot een totaal bedrag van 25.000 a 30.000 gulden. De man was vertegenwoordiger een te Leeuwarden gevestigde firma in chemische producten. Voor deze firma bezocht hij o.m. hotels en restaurants. Hij vertelde de cliënten dat de firma korting zou geven op nieuwe leveranties, en oude producten zou terugnemen. Het gevolg was dat hij meer orders kon teren. De korting betaalde hij uit eigen zak, doch de vroeger geleverde produc ten konden niet teruggenomen worden. Hij kwam in geldnood en wendde zich tot vrienden en kennissen die hij door gefantaseerde verhailen over Inrichtin gen van militaire tehuizen er toeD, hem flinke bedragen te geven. Tenslotte kreeg men argwaan en kwam de politie er aan te pas. De man heeft bekend. Valhelm voor ambtenaren van Landbouw Minister Mansholt heeft besloten aan de onder zijn ministerie (Landbouw) die nende ambtenaren en arbeiders, die tij dens de uitoefening van hun dienst een motor berijden, een valhelm in bruik leen te verstrekken. Het gebruik daarvan is verplicht, ook voor de duoberijders. Z.W.O.-studiebeurzen voor jonge Nederlandse geleerden De Nederlandse organisatie voor Zuiver- Wetenschappelijk Onderzoek (Z.W.O.) zal voor het studiejaar 19541955 wederom een aantal stipendia (studiebeurzen) toe kennen aan jonge Nederlandse geleerden (doctorandi, Ingenieurs en doctores), om hen in binnen- of buitenland verder te laten studeren. Als 't niet anders kan John Milford's buffeljachten zijn een onderdeel van de oorlog tegen de tse-tse- vliegen. Het staat namelijk vast, dat deze diertjes leven van bloed en geen zon kunnen verdragen. Zij laten zich over lange afstanden transporteren door hun „gastdieren", maar ook door auto's en fietsen. Daarom zijn er langs de belang rijkste wegen in West-Oeganda hier en caar contröleiposten, waar alle vehikels op tse-tse-vliegen worden onderzocht en tegen deze vliegen worden behandeld. En de buffels? Maakt men een brede strook oerbos ..schoon", dan zou de vlieg alleen daar niet overheen komen wegens de felle zonneschijn. Maar als er veel wild is in de buurt, brengen de oenvoud- Buffalo Bill" Milford thuis hij zijn Poolse vrouw en zijn kinderen. falo Bill genoemd, weln-u, noem die beide ..Vliegen-Jongens" dan maar Prikkebeen I en Prikkebeen II, want met hun netjes vangen ze, als wijlen Prikkebeen, alle vliegen, die zich op het ruind neervleien. Zo verkrijgen we studiemateriaal onze wetenschappelijke onderzoekers. Weet je, als dat een echte buffel r.uen John kan wederom zijn spot maar nauwelijks bedwingen. Ik ben niet alleen buffeljager en leider van de vliegen-aflweendienst (vervolgt hij dan)' maar ik moet ook toezien op de ontginning van brokken wildernis, ik moet letten op de aanleg van wegen van „tse-tse-gangen"juist, net als in Europa de brandgangen in de bossen. Dan moet ik nieuwe kolonisten aanmoe digen, steunen en raden om zo een „men selijke" muur tegen die ellendige vliegen te helpen bouwen. Ik moet die tse pest nu eenmaal de wildernis indrijven! Met alle ter beschikking staand# middelen. Een ongevaarlijk Angkolerunddat wordt gebruikt om de tse-tse-vlieg te vangen. dieren de vliegen toch ovfer naar het beschermde gebied. Men is begonnen met „lawaai-campag- es" om de dieren op te schrikken en it een terugtocht in westelijke richting te bewegen. Losse flodders werden ver schoten, blikken deksels en bussen tegon elkaar geslagen. De olifanten en de giraf fen reageerden hierop in dc gewenste Niet eohter de kudde wilde buffels, in zo groten getale rondzwerven door het gebied van Mitoma nabij de Katon- 'vier. Zou men deze kudden de kans geven om Oostwaarts te trekken, dan zouden zij de tse-tse-vlieg brengen in gebied, waar dit insect zich zeer thuis >u gevoelen. John Milford's taak is het om kos! wat ,het kost de buffels terug te drijve Westelijke richting. Hij mag alleen dan doden, als er geen ander middel is, dooh gezien de aard der wilde buffels, er heel vaak geen andere middelen het gestelde doel te bereiken. Met zijn e dozijn Afrikaanse jagers schoot Oeganda's ..Buffalo Bill" reeds ver over de tweeduizend buffels dood. naar schat ting 15 k 20 procent van alle daar rond zwervende buffels. Al schietende slagen Milford en zijn donkere helpers er in de expansie van de tse-tse-vlieg in Oostelijke richting tot staan te brengen. Is dat een buffel, daar tussen de bomen? Als ik deze vraag stel, lacht John met zweem van spot. Neen, wees maar bang, dat is een Angkole-rund. Het nmoiun gemaakt tegen de tsè-tse- vliegen en nu laten we het dier door het bos trokken. Twee Afrikaanse op passers begeleiden het. Je hebt mij Buf-, Dat is natuurlijk allemaal erg interes sant, maar het is stellig niet minder moeilijk. Als je hier een paar weken zoudt blijven en enige malen de span ning, het gevaar en de sensaties onzer buffeljachten zoudt meemaken, zou Je dat allemaal veel beter begrijpen. Die buffeljachten hier in Mitoma zijn levensgevaarlijk, geloof me, maar ik zou ze todh niet graag missen! Bommen fegen vliegen Door een Engelse uitvinding is het thans mogelijk grote gebieden van aegua- toriaal Afrika, Waar de Tse-Tse-vheg de mensen teistert, van vliegtuigen uit met een insectendodend middel te bom barderen. (Nadruk verboden) Acht jongens veroordeeld Leden van Riosbende uit Tilburg berecht Met gesloten deuren heeft de Bredase politierechter gisteren de zaak behandeld tegen de eerste acht Jeugdige leden van de zogenaamde Riosbende in Tilburg, Te recht stonden twee meerderjarigen, n.l. J. A. K. en M. J. K., beiden uit Tilburg. Hun was diefstal, mishandeling en aan houding ten laste gelegd. Zij werden ver oordeeld tot resp. zes maanden, waarvan drie voorwaardelijk, en vier maanden, waarvan drie voorwaardelijk. De overige verdachten waren minderjarig. Hun straf fen varieerden van zes maanden tucht huisstraf, waarvan vier voorwaardelijk, tot een voorwaardelijke terbeschikking stelling. Te hard gereden bij wissel? Grote ravage, baanvak geheel versperd, maar geen persoonlijke ongelukken STUKKEN RAILS knapten af als brandhout, bumpers werden afgerukt en een electrische sein-installatie kwam verwrongen in de berm te recht. toen gisteravond om 7.15 uur bij Oldebroek een sneltrein uit het Noorden grotendeels uit de rails liep. De trein, die behoorlijk bezet was, kantelde gelukkig niet. Er sneuvelden slechts enkele ruiten en persoonlijke ongelukken deden zich dan ook niet voor. Beide hoofdsporen van het baanvak Zwolle-Nunspeet werden echter versperd, doordat de eerste wagon van de trein tientallen meters naast de zware electrische locomotief schoof. De vermoedelijke.ooraak yan.de ontsporing is dat de sneltrein met te grote vaart een wissel is gepasseerd. Volgens de Ned. Spoorwegen heeft de ontsporing zich als volgt toegedragen: Op het station legerplaats Oldebroek stond de stoptrein die om 18.15 uur uit Zwolle naar Amersfoort was vertrokken. Deze trein had o>m 18.31 de legerplaats Oldebroek moeten verlaten, maar door- '■er een rijtuig van 'deze trein defect was geraakt en dit rijtuig uit de trein moest worden gerangeerd, was vertra ging opgetreden. De stoptrein hield het spoor dat de sneltrein zou hebben moeten volgen bezet en daarom werd de snel trein op het emplacement van de leger plaats over een ander spoor geleid. Tij dens het overgaan op het andere spoor zijn de electrische locomotief en turquoise D-trein rijtuigen ontspoord. De passagiers van de sneltrein en' AI 70 doden in Frankrijk Op sommige plaatsen was 't nog nimmer zó koud, vandaar het grote aantal slachtoiiers /~\OK GISTEREN was het in Europa weer bitter koud, hetgeen in vele landen tot ongerief, schade en sterfgevallen leidde. Met Reuter en Ass. Press maken wij opnieuw een droeve tocht door het Avondland in de greep van de winter. SPANJEIn Seville viel gisteren 30 n sneeuw. Sinds 1918 was het hier nipt zo koud- FRANKRIJK: Kouder dan ooit sedert mensenheugenis. Nóg is het einde van de vorstperiode niet in zicht. Het aantal slachtoffers is tot 70 gestegen- De Parijse daklozen zijn thans allen ondergebracht BELGIë: Acht doden in de afgelopen vyf dagen. In Spa werd een temperatuur gemeten van 30 graden onder nuL Van de Franse gnen6 tot Namen is die boven - Maas dichtgevroren. ITALIë: Sneeuwstormen in het berg gebied- In Midden-Ita'liië zijn honderden dorpen al geruime tijd geïsoleerd'. In één dtomp overleden gisteren drie kinderen nn de koude- TRIëST: Eén van, de slachtoffers van de krachtige storm, die' hier Dinsdag woedde ,is overlieden'. WEST-DUITSLANDWeerkundigen voorspellen, dat de hevige koude binnen enkele dagen voorbij zal zijn- Tot dusver er één dode. ENGELAND: In totaal minstens 30 doden. Koude houdt aan- In Zuidoost Kent zijn vyf dorpen van de buitenwe reld afgesneden- In Schotland dooit het OOSTENRIJKIn totaal i doden. HONGARIJEAlle sneltreindaensten (behalve de internationale) zijn komen te vervallen als gevolg van de zware sneeuwval. Lawinegevaar, doordat d« temperatuur is gestegen- ZUID-SLA Vlë: In totaal 19 doden. Door zware sneeuwval is het treinver keer en wegverkeer vrijwel stil komen te liggen. In een woonwijk van Belgrado zijn hongerige wolven waargenomen. In de stad is geen brandstof meer te krijgen. ROEMENIëDoor sneeuw en vorst |zijn telegraaf cn spoorwegverbindingen verbroken. In Boekarest is haast geen water meer te krijgen, evenmin als het aJiIernoodEakelijlcsie voedsel- Ook brand stof is schaam SCANDINAVISCHE LANDENDe temperatuur stijgt. Deze landen zijn. evenals Zwitserland, ingesteld op koude winters- Er hebben zich dan ook geen sterfgevallen voorgedaan tengevolge van de koude. LAPLANDHier werd gisteren dc laagste temperatuur sedert jaren geme nd- 35 graden Celsius onder nul de stoptrein, ongeveer tweehonderdvijftig in totaal, zijn met autobussen Amersfoort vervoerd. Wegens de sperrLng van het baanvak moest mi wel rekening mee houden dat vandaag voor het grootste gedeelte van de dag d( stoptreinen van Amersfoort in de rich ting Zwolle niet verder zouden rijden dan Nunspeet. De reizigers voor plaat sen tussen Nunspeet en Zwolle zouden met autobussen worden vervoerd. Reizigers uit het Noorden die naar het Westen wilden gaan en reizigers uit het Westen die naar het Noorden wilden, werd aangeraden via Zwolle-Deventer- Apeldoorn-Amersfoort te reizen. Dit be tekende een uur vertraging. Vanmorgen na acht uur zou de verbin ding Nunspeet-Zwolle worden onderhou den met een dieseltreinstel, dat te leger plaats Oldebroek over een zijspoor werd geleid. Men moet echter in Nunspeet blijven overstappen. Het spoorwegongeluk heeft stagnatie veroorzaakt in het postvervoer. De nacht posttreinen ondervonden flinke vertra ging. In de grote plaatsen ln Noord- Nederland wordt de post in een extra be stelling uitgereikt, en overigens in de middagbestellingen opgenomen. Ook in de loop van vandaag moest op enige traging worden gerekend. Men hoopt hedennacht weer een vrij normale toe stand te bereiken. Een dode bij botsing in Heerlen Een botsing tussen een bestelauto er een truck met oplegger heeft gisteren te Heerlen het leven gekost aan de 24-jarige V. uit Voerendaal. Zijn bestelwagen werd op het kruispunt Diamantstraat-Huskens- stuurd door H. van Itteren. V. werd hal verwege uit zijn bestelwagen geslingerd Terwijl hij met de benen in de cabine beklemd bleef zitten, reed het rechter achterwiel van de tractor over zijn hoofd I» man was op slag dood. Nederlanders in nood Tienduizenden Nederlanders in Indo- esië verkeren ln nood. Hierover ls reeds veel geschreven, doch niet allen beseffen hoe hoog deze nood wel ge klommen is Daarom heeft de stichting Pro Patria een kleine brochure uitgege- waarin de wanhopige positie onzer mede-Nederlanders geschilderd wordt, toegelicht met huishoudingsbegrotingen welke een fel licht op de toe stand' werpen. De stichting dringt er ook op aan, dat aan deze mensen het recht wordt gegeven zelf te beslissen of zij met regeringssteun naar Nederland zullen gaan of niet. De gemeenteraad van A m s t e r a m benoemde dr F. Grewel, chef var de psychiatrische polikliniek in het Wil- helminagasthuls tot lector ln de kinder psychiatrie aan de Gemeentelijke Unb sltelt schreven worden aan het type van de heer Hofman, die elk overleg als een aantasting van zijn beleid riet, Ontstemd was wethouder Van Wijck over het feit dot de Justitie een pers communiqué verstrekt had. Ieder debat, ts op het ogenblik Immers „inopportuun'^ en „voorbarig". Leden van de K.V.PTen de Prot. Chr. fracties wezen er nog op, dat er nog wel andere gemeentebedrijven zijn, waar de directeur onvoldoende begrip voor de ge zagsverhoudingen heeft Voor het ln te stellen onderzoek ls de leiding thans opgedragen aan dr Ir J. G. J. C. Nleuwenhuis, oud-directeur van de Rotterdamse electrische tram en voor zitter van de Ned. ver. van Transport ondernemingen. De opdracht voor deze deskundige is. „het instellen van een diepgaand onderzoek buiten de leiding van het gemeentevervoerbedrijf om, naar de hoedanigheid en de riiveiligheid van het Amsterdamse tramwagen park, als mede naar de technische outillage in de werkplaaisen". „Drink minder koiiie, dan wordt ze goedkoper" Aldus de burgemeester van Brooklyn De commissie voor de landbouw van de Amerikaanse Senaat heeft aanbevolen het wetsontwerp goed te keuren, dat ten doel heeft het Amerikaanse ministe rie van Landbouw de bevoegdheid te geven toezicht te houden op termijn transacties in koffie, teneinde een specu latieve stijging van de prijzen te voor komen. Dc burgemeester van Brooklyn, een voorstad van New York, met 3 mil- lioen inwoners, heeft er bij de bevolking op aan gedrongen, de gehele maand Fe bruari des Woensdags geen koffie te gebruiken uit protest tegen de hoge koffieprijzen. Brand in ziekenboeg in Den Helder De bovenverdieping van de achterste vleugel in de centrale ziekenboeg der Kon. Marine ln Den Helder is gisternacht geheel uitgebrand. Op het eerste alarm rukte de Helderse brandweer met groot materieel uit. De zieken werden overgebracht naar de na- bijliggende gebouwen van de Kon. Ma rine. Er waren geen ernstige patiënten onder, zodat allen zonder moeilijkheden in veiligheid konden worden gebracht. Doordat er geen wind stond, kon de brand worden beperkt. De brand ontstond op de zolder, boven de ziekenfverblijven, en werd ontdekt door een patiënt die naar het toilet ging. Het vuur is vermoedelijk veroorzaakt door een electrische straalkachel. Toch is het zo TTET WOORD, waarmee een vuur- toren in het Frans wordt aange duid, is phare, in het Spaans en Ita liaans: faros, en ook in de Engelse taal kan men met het woord pharos terecht. De oorsprong van al deze verwante benamingen is te vinden in het Latijnse woord pharus, waarmee de Romeinen een vuurtoren plachten aan te duiden. Maar de Romeinen hadden op hun beurt dit woord ook niet zó maar uit de lucht gegrepen, doch hadden deze naam gekozen om dat op het Egyptische eilandje Pha ros, nabij de havenstad Alexandrië zich de befaamde vuurtoren bevond, die eveneens Pharos heette. Nu kun nen we in het midden laten, of het eiland Pharos naar de vuurtoren is genoemd, of dat het omgekeerde het geval is geweest, Hoe het ook zij, wan neer iemand in die dagen sprak over de Pharos, dan bedoplde hij de hoge vuurtoren die aan de Lngang van de haven van Aiexandric zijn schijnsel vér in zee zond, en dientengevolge noemden de Romeinen hun vuurtoren ln Ostia insgelijks een pharus, evenals die te Ravenna, zodat pharos of pha rus de algemene benaming voor vuur torens werd. Hoewel vuurtorens, of althans din gen, die daarvoor moesten doorgaan, aan de kust van Egypte reeds vele eeuwen vóór Chr bekend waren, wordt de vuurtoren voor de haven ingang van Alexandrië toch algemeen beschouwd als het prototype van de werkelijke vuurtoren. Toen de toren gebouwd werd, bestond Alexandrië - gesticht door Alexander de Grote - nog geen driekwart eeuw, maar des ondanks stak deze stad alle steden van de destijds reeds Oude wereld, met haar rijkdom, handel, macht, kunsten en wetenschappen naar de kroon. Enorme dokken lagen langs de ha vens van Alexandrië en de sohepen, die de Spaanse en LevantiJnse kusten bevoeren lagen er broederlijk ge meerd naast de vrachtschepen uit de Indische Oceaan of de Afrikaanse wateren. De tin van dc Britse eilan den vond er even gretige kopers als de zijde uit China of de katoen uit Indië. Gedurende de regering van koning Ptolemaeus Philadelphia werd door Sostratos ln het jaar 280 v. Chr. op een eilandje bij dc haveningang de thans verdwenen vuurtoren opgericht, het hoogste ooit door een Hellenistisch ingenieur geconstrueerde bouwwerk, dat volgens de ene schrijver een hoog te moet hebben gehad van bijna 200 ra, volgens anderen echter 120 m. of daaromtrent. Wanneer we ons houden aan een hoogte, die ongeveer met die van de Utrechtse dom overeenkomt, zullen we ons in ieder geval wel op veilig terrein bevinden. In dat geval was het een bouwwerk zo hoog als een moderne wolkenkrabber,, maar er Izijn redenen om aan te nemen, dat het [uiterlijk van de Pha-ros aanzienlijk Daarover morgen. (Nadruk verboden)

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1954 | | pagina 5