Hebben arbeiders een hekel
aan de textiel?
C.F.A. afd. Leiden
„DE MELKWEG
KENT GEEN
WEGENWACHT"
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
3
WOENSDAG 3 FEBRUARI 1954
Het spook ran de crisis drukt
arbeidsvreugde ter neer
BELANGRIJK ONDERZOEK IN TWENTE ONDER
LEIDING VAN PROF. VAN HEEK
(Van een medewerker)
Eindelijk is er dan iets meer bekend geworden over de enquête onder de
Twentse bevolking inzake de afkeer of de waardering, die men heeft van
of voor de arbeid in de textielfabrieken. Enkele maanden lang heeft een
ploeg enquêteurs in betrekkelijke stilte gewerkt in Hengelo, Rijssen, En
schede, Nijverdal en Oldenzaal. Verscheidene jongemannen en enkele
dames, meest studenten in de sociologie, brachten 's avonds een bezoek
aan arbeidersgezinnen, gewapend met een potlood en een notitieboekje,
en begonnen een vraaggesprek om ijverig de mening van de heer des
huizes te noteren. In de regel werd deze mening grif gegeven. Geen won
der ook, want hier wordt zeer duidelijk naar de mening van de werk
nemer gevraagd. Men wil weten, hoe hij tegenover de arbeid in de textiel
industrie staat.
In de villa Val Sugana op de Lonnëker-
berg, het vacantie-oord voor arbeiders»
gezinnen van de N.V. Scholten uit En
schede. gaf prof. dr F. van Heek voor
een groep Leidse en Amsterdamse stu
denten en een aantal vertegenwoordigers
van de vakorganisaties een uiteenzetting
van de eerste nog voorlopige resultaten
van deze groots opgezette enquête. Dal
dit nog slechts voorlopige conclusies zijn,
behoeft niet te verwonderen. De op
dracht, die prof. Van Heek een half jaar
geleden van de Stichting Textielvak
ontving, luidde: Kan het Sociologisch
Instituut te Leiden een onderzoek in.
stellen naar de oorzaken van de z.g. tex-
tiel-aversie in Twente en naar de moge
lijkheden om dit verschijnsel tegen te
gaan?
Dat wil zeggen: Ga toch eens na of de
Twentse arbeiders een hekel hebben
de arbeid in de textielfabrieken en
daar tegen te doen is. Prof. Van Heek
was voor dit onderzoek de aangewezen
man. Hij heeft zich reeds 20 jaar met
sociologisch onderzoek in Twente bezig
gehouden en hield in 1941 een enquête
onder textielarbeiders, waarbij kwam
vast te staan, dat slechts 11% der ge
vraagde personen het textielvak hadden
gekozen, omdat het werk aantrok. Deze
geringe arbeidsvreugde in de textiel
vormde een realistisch uitgangspunt voor
deze nieuwe enquête, die moet vasts'el-
Icn hoe de stand van zaken op dit ogen
blik is
Verkenningswerk
Maar bij een zo belangrijke enquèi
het niet voldoende een goed uitgangs
punt te hebben; men kan verder niet
werken op zijn intuitie alleen,
dient het terrein grondig te verkennen
om te weten, welke vragen men moet
stellen en welke nevenverschijnselen
het onderzoek betrokken moeten w
Dit verkenningswerk heeft nu plaats
gehad. Men heeft in de eerste plaats
tweehonderd werknemers uit de metaal
industrie, die vroeger in de textiel had
den gewerkt, naar de redenen gevraagd
voor het verlaten van de textielindustrie.
Met grote openhartigheid hebben deze
mensen zich over hun motieven uitge
sproken en daarbij kwamen allerlei so
ciale problemen aan de dag, die voor hel
verdere onderzoek van het grootste ge
wicht zijn.
Niet steeds was men naar de me
taalindustrie overgegaan, omdat men
geen zin had in het textielvak. Bij
vele personen bestond nog altijd een
grote liefde voor het oude beroep,
waar men met genoegen naar terug
zou keren. Natuurlijk waren er ook,
die onder geen beding weer in de
spinnerij of de weverij zouden terug
keren en die in de metaalindustrie
hun levensbestemming hadden ge
vonden. Velen waren in de metaal
industrie beland, nadat zij lange tijd
als textielarbeider werkloos hadden
rondgelopen; er waren ook persoon
lijke grieven: willekeur by ontslag
tijdens de crisis.
Een voormalige wever vertelde, dat
hij bij een metaalindustrie was gaan
werken omdat de weg van zijn huis naar
d'e textielfabriek zo slecht was
Conclusie
Na het bijkomstige vara het werkelijk
belangrijke te hebben gescheiden, komt
prof. dr Van Heek nu tot de volgende,
nog altijd voorlopige conclusie:
Er is geen sprake van dat er een al
gemene tegenzin tegen de textielindustrie
zou bestaan. Zeker, er bestaat bij een
deel der arbeiders een geringe waarde
ring voor het textielvak, maar vermoe
delijk kan dat worden verholpen door
passende maatregelen. De voorkeur, die
velen hebben voor-de metaalindukrie,
is meestal niet een gevolg van loonver-
schillen. Van grote betekenis voor de
matige arbeidsvreugde in de textielindu
strie is de bittere ervaring, die vele tex
tielarbeiders in het verleden hebben op
gedaan; de herinnering aan de crisisja
ren met him werkloosheid kleurt nog al
tijd de verwachtingen, die men heeft
t.a.v. de toekomst. Er zijn er, die een her
haling van de crisisellende in de aller
naaste toekomst verwachten.
Ongetwijfeld heeft men hier te ma
ken met wat men sociaal-psychologisch
de maatschappelijke leeftijd noemt, d.w.z.
dat in de mens die indrukken blijven na
werken, die men in zijn jonge jaren, dus
in de voor indrukken gevoeligste periode,
heeft ondergaan.
Bij het voortgaande onderzoek heeft
prof. Van Heek dan ook welbewust als
eerste probleem naar voren geschoven:
welke factoren zijn het die in de perio
den 1918/1929. 1929/1938 en 1945 tot heden
de arbeidsvreugde gunstig of nadelig
hebben beinvloeó? Bij de duizend bezoe
ken onder textielarbeiders in Oldenzaal
en Enschede, die thans door de tien Am
sterdamse en Leidse studenten worden
afgelegd, is dan ook een scheiding naar
leeftijd gemaakt. Verwacht kan worden
dat aldus factoren naar voren kunnen
komen, die in een bepaalde periode voor
de arbeidsvreugde in een bepaalde be
drijfstak beslissend zijn.
In hoeverre is het beeld, dat de Twent
se arbeider van zijn werk heeft in over
eenstemming met de werkelijkheid?, zo
luidt de tweede probleemstelling van
prof. Van Heek: hierover ontstond onder
de aanwezigen, o.i, ten onrechte enige
discussie. De vraag is niet, in hoever de
arbeider het mis heeft, maar in hoever
zijn eventueel door onaangename erva
ringen gekleurde levenskijk door de fei
ten is achterhaald. Voor een deel der
beiders is er stellig sprake van tegenzin
tegen het textielvak; dit is een psychische
realiteit.
Vandaar de derde probleemstelling:
Welke gevolgen heeft deze min of meer
gefixeerde instelling van de betreffende
textielarbeiders op de bereidheid der
Twentse bevolking om in de locale tex
tielindustrie te werken? Het schijnt ral-
zo te zijn, dat er steeds minder echte
Twentenaren in de Twentse textielin
dustrie werken; er is een zekere door
stroming, een opschuiving uit de land
bouw, via de textiel en naar het confec
tiebedrijf of de metaalindustrie: de vraag
is in welke mate dit het geval is e
hoever dit in één generatie gebeurt dan
wel in opeenvolgende geslachten. Trekt
de oorspronkelijke bevolking van deze
oude textielplaatsen z.oh meer en
terug of is de teruggang slechts verhou
dingsgewijze, d.w.z. een gevolg va
toevloed van arbeidskrachten van elders?
De vierde probleemstelling luidt:
ke maatregelen kunnen op grond va
resultaten van het onderzoek worden ge
nomen, opdat de arbeidsvreugde zowel
als de arbeidsproductiviteit zo groot
gelijk wordt? Op dit punt is prof. Van
Heek optimistisch. Hij is voornement
rapport te publiceren mét als conclusie
een stel richtlijnen om de tegenzin, voor
zover deze bestaat, op te heffen of zelfs
in het tegendeel te doen verkeren
Kluifje voor vakbonden
Zullen de industriëlen deze richtlijnen
niet naast zich neerleggen?, vroeg een
der aanwezigen; is er enige zekerheid,
dat de Stichting Textielvak in staat zal
zijn deze richtlijnen door te voeren?
Machtsmiddelen heeft de Stichting
Textielvak niet, verklaarde dr Van
Schelven, maar juist deze machteloos
heid is onze sterkte. Heeft de Stichting
Textielvak bij de crisis van 1952 niet
kunnen voorkomen dat tot massaal ont
slag werd overgegaan? Is de afschaffing
van de zwarte lijst niet een bewijs, dat
de Stichting nuttig werk kan doen?
Een vertegenwoordiger van een vak-
Advert
Donderdag 4 Februari draait In het
CASINO THEATER
om 7 en 9.15 uur de ontspanningsfilm
Stewart en Mariene 1
eien hier de hoofdrolle
Voor ELKE leeftijd
longste opgravingen op
de markt van Athene
Lezing van dr H. Brunsling
Dr H. Brunsting te Leiden hield gister
avond in het Rijksmuseum van Oud
heden een lezing over de jongste opgra
vingen op de Markt te Athene.
Sedert 1931 is de Amerikaanse School
te Athene bezig met een grote opgraving
het hart van Athene, waar tot die tijd
een dichte, enigszins verwaarloosde
woonwijk lag. Het betreft hier de Agora,
het Marktplein van het oude, klassieke
Athene, het centrum van de politieke
bedrijvigheid, van de rechtspraak, en p
in tweede instantie van de handel. Het
de Markt, waar Socrates ieder met zijn
lastige vragen aanklampte, waar Dioge-
met zijn lantaarn naar mensen zocht,
r ook de Apostel Paulus met de
filosofen redetwistte.
Door de opgraving (die hectare
groot is) is men van de geschiedenis
de plaats veel te weten gekomen. Reeds
v. Chr. blijkt er bewoning geweest
te zijn. Rijke graven uit de Myceense tijd
(ca 1300) liggen naast sporen van bewo
ning uit dezelfde tijd. Het plein ontstaat
dan, met het voortschrijden van de
Atheense Democratie, omstreeks 600 v.
Chr. Er worden Regeringsgebouwen en
heiligdommen gesticht. Bij de inval van
de Perzen in 480 v. Chr. wordt alles ver
woest, en het duurt tot omstreeks 400,
alles herbouwd is. Hellenistische
vorsten en Romeinse groten wedijveren
de volgende eeuwen om de Agora zo
toi mogelijk te versieren met zuilen
gangen en publieke gebouwen. Een con
certgebouw en academische gehoorzalen
komen tot stand.
Het eind van dit alles brengen de
Heruli, een Germaanse volksstam, die op
drift geraakt was, in het jaar 267 na Chr
Alles wordt verbrand en verwoest, en uit
s voor herhaling komt men er toe,
kleine kern van de stad met een
e muur te omgeven, opgetrokken van
het afbraakmateriaal van de verwoeste
stadsdelen. Veel onderdelen van de ge
bouwen vond men daarin terug. Na on
geveer 400 waagt men zich weer buiten
de veste en ontstaat op het terrein van
de vroegere Markt een groot gebouwen
complex, waarin men de universiteit van
Athene herkend heeft, een laatste bol
werk van het heidendom, die pas 527 door
keizer Justinianus gesloten werd.
Talrijke lichtbeelden illustreerden het
gesprokene.
organisatie sprak de mening uit, dat vak
bonden zich wel meester zouden maken
van de richtlijnen en er naar zouden
streven ze verwe/ïnlijkt te krijgen.
Maar prof. Van Heek goot olie op de
golven. Een wetenschappelijke conclusie
is een met argumenten beredeneerde
conclusie Zulk een idee vindt zijn
in ieder geval en zeker in Twente,
de textielindustrie in handen is
slechts enkele gezinnen. Het zal niet
plotseling komen, maar dan hier, dan
daar zal iets van de richtlijnen worden
verwezenlijkt, haast zonder dat n
merkt, wanneer het is gebeurd.
Waar gaat het tenslotte om? Prof. Van
Heek heeft daaromtrent een werkhypo
these opgesteld, d.w.z. een opsomming
van de factoren, die wellicht van invloed
zijn op arbeidsvreugde en arbeidsoralust
in de verschillende tihans bestudeerde
perioden
In de eerste plaats het tempo, dat in de
crisisjaren na 1930 zo sterk is opgevoerd,
dat er voor de arbeidsvreugde fatale ge
volgen door ontstonden, zich uitend
vorm van nerveuze storingen en zelfs
van praedispositie voor tuberculose. Ook
thans zijn er nog klachten
De eentonigheid is een andere belang
rijke factor. Gebrek aan afwisseling
leidt volgens Kuylaars tot de zg. gees
telijke drainage: het plezier in het werk
gaat tengevolge van de eentonigheid en
de sleur van de arbeid verloren. Ook dit
moet worden onderzocht, evenals de
vloed van slechte grondstoffen, mi
lijkheden met de tarieven, het ploegen-
stelsel en het boetestelsel
Van belang zijn de menselijke ver
houdingen in het bedrijf: vele arbei
ders roemden de gemoedelijke toon
in de Duitse textielfabrieken, waar
voor de oorlog vele Twentenaren
werkten, anderen beklagen zich over
willekeur bij het verlenen van ont
slag; ook beklaagt men zich over ge
ringe belangstelling van de directie
voor de arbeider. Van veel betekenis
is de voorlichting over het bedrijf.
Bestaanszekerheid
De angst voor eventuele werkloosheid
in de toekomst beneemt vele Twentse
textielarbeiders de lust in hun werk, al
dus prof. Van Heek; indien bij de arbei
ders het vertrouwen ontstaait. dat de di
rectie slechts in uiterste noodtzaak tot
massaal ontslag overgaat, dan zal dit de
arbeidsvreugde zeer gunstig beinvloedi
Behalve een reeks van andere facto
ren zal tenslotte ook het aanzien, dat het
textielvak geniet, voorwerp
gezet onderzoek worden. Een groot ge
deelte der ondervraagde personen ver.
telde spontaan, dat jonge metaal-arhei-
ders vroeger gemakkelijker een meisje
konden krijgen dan een lextielman: de
metaalbewerkers waren als huwelijks
partner meer in trek. In dit opzicht be
sprak prof. Van Heek de houding van
vele personen, die invloed hebben op
de beroepskeuze van het jonge geslacht.
Daar bestaat nog te veel de gedachte,
dat de textielindustrie niet naar vakken
nis of bekwaamheid vraagt. Het verbe
terde textielvakonderwijs zal in dit op
zicht veel goeds kunnen doen. Nagegaan
il worden hoe bij deze mensen de
aardering voor het textielvak thans is.
Tenslotte gaf spr. een overzicht van
de onderzoekingen, die op grond' van de
zo juist belichte werkhypothese zullen
worden verricht. Er zal een onderzoek
worden verricht naar de historische ach
tergronden en een vergelijkende studie
n de arbeidsvoorwaarden in Twente
elders zal worden gemaakt. De sociale
waardering voor het textielvak zal wor
den nagegaan, het oordeel van personeel-
ohefs en textielbazen zal worden inge-
het verband tussen arbeids
vreugde en arbeidsproductiviteit zal wor
den onderzocht, een objectief beeld van
de werkelijke toestanden in de textiel
industrie zal worden geschetst, ook de
opleiding zal daarbij in studie worden
genomen, evenals het personeelsbeleid
tenslotte zal met behulp
beidsbureaux worden nagegaan, hoeveel
mensen naar de textielindustrie gaan,
hoevelen weer uit de industrie gaan en
aar zij dan belanden.
Het onderzoek kan nog wel een paar
ar duren, aldus prof. Van Heek. Of
wij met onze opzet zullen slagen, kan
uiteraard thans nog niet gezegd worden;
ik kan u alleen dit zeggen, dat ik een
behoorlijke eindiging van deze opdracht
beschouw als één van mijn levenstaken,
aldus de hoogleraar.
Daar maakt ze dan haar eerste slagen. Nou ja: slagen Voorlopig is
het al lastig genoeg om op de been te blijven. Vandaar ook de stoel,
het beproefde middel, dat onze grootouders al gebruikten. Moeder
heeft die stoel voor haar meegenomen, ze heeft ook haar eigen hoofd
doek vast om de kin geknoopt, en de schaatsen ondergebonden.
Straks volgen opgewonden verhalen aan vader, die de zo erg gladde
en wankele ijzers heeft gekocht en betaald.
Foto N. van der Horst
Drs F. Tieleman sprak voor
Internationale Rechtsorde
Malenkol c.s. manoeuvreren nog handiger
dan Stalin
Drs F. Tieleman sprak gisteravond in het Gulden Vlies voor de afdeling
Leiden-Oegstgeest van de vereniging voor Internationale Rechtsorde over
het onderwerp „Rusland na Stalin als achtergrond van de conferentie te
Berlijn". Spr., die uitdrukkelijk verklaarde slechts een persoonlijke visie
te willen geven, achtte het ondoenlijk het onderwerp uitgebreid te be
handelen.
aldus besloot drs Tieleman zijn rede, zo
dat hopelijk de Russen gedwongen wor
den ditmaal hun kaarten op tafel te
leggen.
In plaats van mevr. H. S. G. J. Amold-
Baumann, mej. J. Boekee en drs F. Tiele
man. die naar elders vertrekken, werden
bij de bestuursverkiezing gekozen: mr E.
Strieker, penningmeester, en de heren A.
C. Tobi (geoloog) en M. J. de Bruin
(chirurg). De voorzitter, de heer K. H W.
ten Bosch, dankte de aftredende be
stuursleden voor hun activiteiten.
Hij wilde daarom volstaan met
overzicht van de meningen van enige
deskundigen als Isaac Deutscher, prof.
Franz Borkenau. Henry Shapiro. G. F
Kennan, en anderen. Als uitgangspunt
nam hij het boek van I. Deutscher „Rus
land na Stalin".
In dit boek wijst Deutscher er op, dat
het bolsjewisme tot de dood van Lenin
internationaal en democratisch georiën
teerd was. Onder Stalin trok het zich
terug in een geestelijk isolement.
Westerse Marxisme werd onder hem
doordrenkt door de primitieve magie er
de barbaarse achterlijkheid van de Rus
sische Moesjik. die nog in 't tijdperk var
de houten ploeg leefde
Doordat Stalin, evenals Peter de Grote,
het barbarisme met geweld te lijf ging
en noodzakelijkerwijs een autocratisch
regiem uitoefende, werd de revolutie
de daarmee gepaard gaande technische
ontwikkeling tot in de verste uithoeken
het rijk gebracht. Volgens Deutscher
ondergroef het Stalinisme daarmee zich
zelf.
i oorsprong
Na het boek „Betekenis
het Russische
Berdjajew te hebben behandeld, merkte
spr op. dat het thans lijkt, dat de Russen
geen afstand hebben gedaan van hun uit
eindelijke doelstellingen, ondanks hun
zogenaamde vredespolitiek en inciden
tele concessies.
Sluwer
Malenkof cs. manoeuvreren echter nog
handiger en sluwer dan Stalin, aldus drs
Tieleman. Hun doel Hjkt de eenheid in
het Westen te verbreken. Volgens „The
Economist" was het Westen in zekere zin
„outmanoeuvred" door naar de conferen
tietafel te Berlijn te gaan. Al zou door
het bewaren van de eenheid in het optre
den. alles nog kunnen worden gered.
Uit de berichten van de laatste week
iu men incidenteel kunnen concluderen,
dat de Westerse mogendheden een be
paalde eenstemmigheid hebben bereikt,
Leids kantongerecht
Achttienjarige veroorzaakte
dodelijke aanrijding
Agenda voor Leiden
Woensdag
Filmzaal academie. 8 uur: Vereniging
voor Staatkunde, prof mr P J Oud over
de regels van het parlementaire spel
Gulden Vlies, half 9: Reünie-commissie
van 't „Oude Vierde", gezellige bijeen
komst.
Dienst voor sociale zaken, Steenschuur Een achttienjarige inwoner van Warmond had op 12 November jl. met de
21. half 8--half 9: voorlichtingscommissieauto van zijn vader in de Emmalaan te Oegstgeest gereden met een snel-
pryzen en huren. Iheid van 60 km. In deze laan waren toen ook een grote autobus, een per-
Donderdag Isonenauto en enige wielrijders. Het gevolg was, dat de autorijder de 34-
C. F. A„ De melk-1 jarige mej j Minger, die met haar bromfiets linksaf wilde slaan, aan-
Tippett.
Foyer stadsgehoorzaal, 8 uur:
color-avond.
Hotel Bellevue, 8 uur: Ned. vereniging
De Verzamelaar, ruilbeurs.
Vrijdag
Universiteitsbibliotheek. 11—5 uur:
Dies-tentoonstelling van verluchte hand
schriften uit eigen bezit.
Schouwburg. 8 uur: LS.T. en T.V.S.L,
The Grass Harp van Truman Capote.
Gulden Vlies, 8 uur: Broederschap van
oud-padvinders, kring Rijnland, A. Bee-
?s over Baden Powell
Stadsgehoorzaal, 8 uur: A.V.R.O.-tour-
;e-avond „Op en top".
Kleine Burcht, half 8: athletiekvereni-
ging De Bataven, jaarvergadering.
Koor Pieterskerk, 7.157.45 uulv
Avondgebed
Tentoonstellingen
Rijksmuseum voor Volkenkunde.
Steenstraat la, zeven eeuwen Chinese
calligraphic en schilderkunst (collectie
dr R. H. van Gulik), 10—4 uur (tot 14
Februari).
Lakenhal, expositie „Nood" (foto's van
Martien Coppens), 10-4 uur (tot 1 Maart).
Prentenkabinet, 2—5 uur: Het landschap
in de Noord-Ned. prentkunst (eerste
helft 17de eeuw), t.m. 27 Februari.
Nachtdienst apotheken
Apotheek Herdingh en Blanken, Hoge-
woerd 171, tel. 20502, en apotheek Reijst.
Steenstraat 35. tel. 20136.
Ballet-recital
Groep van Sonia Gaskell voor
het L.A.K.
Toen Maandag de vlammen een gretige prooi vonden in een garage in Am
sterdam verteerden ze daar ook décors en requisieten van het Ballet van
Sonia Gaskell en het Scapino-ballet. We kunnen ons voorstellen, dat zo
iets deprimerend werkt en dat men bij het eerste optreden daarna misschien
te veel moet improviseren om zich voluit te kunnen geven.
Hoewel: het dansen zonder eigen decor,
alleen im gordijnen, was nog zo kwaad
niet als Soma Gaskell, die voor de aan
vang het verlies vertelde, ons eerst deed
vrezen. Of we dit alles mogen beschou
wen als de oorzaak van gebrek aan be
zieling weten we niet. We kunnen
slechts het manco constateren.
Technisch klopt de zaak wel, maar
daar kwam men gisteravond ook niet
bovenuit. Men liep vast in pirouettes en
sprongen, alles licht en met goede
lichaamsbeheersing. maar toch niet
overtuigend De enige die er bovenuit
kwam was Marianne Hilarides. Technisch
was ze niet zo veel beter dan de ande
ren, maar bij haar was de bezieling en
daarbij denken we speciaal aan de Pas-
samezzo uit de dansflitsen van Sem
Dresden en „Pas de deux" uit Le Lac
de Cygnes" van Tsjaikowsky.
Veel fantasie vertoonde de choreogra
fie niet. Men dreef nog al eens de kant
van de pantomime op en daar dit bij de
Etude-Flitsen met muziek van Alex
Voormolen, waarmee het program ge
opend werd, riet mogelijk was. werd
dit van het geheel nog niet het minst ge
slaagde. In „La Belle et la Béte", muziek
van Purcell en in „Mariage Force", een
comedieballet van Molière met muziek
van Rameau ging men geheel ever in de
pantomine en kreeg men gedanst toneel.
Dit aanvaardend kon men er vrede mee
hebben, want men zocht geen goedkoop
succes, al weet men goed wat het pu
bliek graag ziet en waarmee men succes
heeft. Daarvan getuigde Rar.imemet
muziek van Strawinsky. 't Was wel leuk,
maar er werd zoveel bij gebuiteld e.. .-
dikwijls werden dames op ruggen van
heren weggedragen, dat het met ballet
niet zo heel veel te maken had.
Er waren heel veel bloemen voor de
dames en een ovatie voor de heie groep,
die we hum, ondanks onze -bezwaren,
toch van harte gunnen.
A. C. Bouwman.
Lyceum hield stertocht
Vandaag heeft de (nog naamloze)
schoolvereniging van het Chr. lyceum
een stertocht met de schaats gehouden
over afstanden van 9 tot 18 km Het
eindpunt was café De Vergulde Vos in
De Kaag. waar de rector, dr P. C. van
Arkel. zijn leerlingen heeft opgewacht.
Morgen hopen we de uitslag bekend t«
maken.
Twee knapen te water,
maar gered
Gisteravond om zes uur raakten twee
jongens van omstreeks acht jaar in een
wak in de Groenhazengracht nabij de
huishoudschool. De heer Van Berkcl uit
de Acaciastraat, die juist passeerde, snel
de te hulp en kon met behulp van een
voorbijganger één der knapen, die op he:
punt stond onder het ijs te raken, net op
tijd op de walkant trekken. De andere
jongen had zich inmiddels via het ijs in
veiligheid weten te brengen. De jeugdige
drenkelingen werden daarop mei de
meeste spoed naar huis gedirigeerd.
Doorgereden
Een arbeider uit Voorschoten was op
1 November met zijn bromfiets, zonder
op het verkeer te letten, plotseling naar
links uitgeweken, waardoor hijde pas
serende motorrijder K. Breedijk uit
Voorschoten had aangereden. Deze werd
over de weg geslingerd en gewond. Zon
der naar zijn slachtoffer om te kijken,
was de bromfietsrijder echter doorge
reden. De heer J. Wouda was verdachte
nagereden en wist hem met hulp van
een andere weggebruiker aan te houden.
Het O.M. vond het beestachtig om na
zo'n aanrijding snel door te rijden en
niet naar het slachtoffer om te zien
eiste rekening houdend met het grote
gezin en, de weinige inkomsten van ver
dachte 50 boe e of 20 dagen. De heer
Breedijk had ook nog een civiele vorde
ring van 22.85 ingediend. De kanton
rechter wees deze toe en veroordeelde
verdachte voorts tot ƒ15 boete of 6 d
Geen geduld
Een Leidse chauffeur had op 19 No
vember jl. weinig geduld getoond, toen
hij met zijn motorrijwiel te Leiderdorp
voor de brug moest wachten. Alsmaar
claxonerend was hij, hoewel er niet vol
doende ruimte was. op het van de an
dere kant komende verkeer ingereden.
Hjj bracht hierdoor een bromfietser in
waarbÜ enige klappen vielen.
Het O.M. eiste voor het onnodige toe
teren 20 boete of 10 dagen en voor het
hinderen op de weg 25 boete of 10 da
gen. De uitspraak was 5 boete of 2
dagen en 15 boete of 5 dagen hechtenis-
O, die regels
Een Chinese koopman uit Leiden w
op 11 December, zonder op het verkeer
te letten, per auto op een doodlopende
weg te Rijnsburg plotseling achteruit
gereden, waardoor hij een paard en wa
gen aanreed. Het paard raakte gewond
-n de wagen werd beschadigd.
xrIlet,bleek' dat verdaobte, die slecht
Nederlands spreekt, ook slecht met de
Nederlandse verkeersregels op de hoogte
is. Het O.M. eiste 20 boete of 8 dagen.
Daar er nog een schade van ƒ50 is te
vergoeden, werd verdachte veroordeeld
tot 15 boete of 4 dagen.
Een mevrouw uit Rijnsburg bleek ook
niet goed de verkeersregels te kennen.
Op 3 October was zij, zonder op het ver
keer te ietten, met haar fiets op de R(jns-
burgerweg naar links uitgeweken, waar
door zij door een auto werd aangereden.
Zy werd hierbij vrij ernstig gewond.
„Ik heb toch m|jn arm uitgestoken!",
merkte zij voor de Leidse kantonrechter
op. Het O.M. vertelde haar echter, dat
zy geen verkeersagent is en al heeft zij
haar arm uitgestoken, dan had ze er zich
toch nog van moeten overtuigen, of de
weg vrij was. De els was 15 boete of
5 dagen, wat ook de uitspraak werd.
Hierna stonden nog 103 personen te
recht voor verschillende verkeersover
tredingen, zoals geen voorrang verlenen,
geen rijbewijs hebben,enzovoort. Zij wer
den veroordeeld tot boeten van ƒ15 tot
Casino, 7 en
weg kent geen wegenwacht. i -
Schouwburg. 8 uur: L. S. T. er. T V S reed< doordat hij niet tijdig kon remmen. Mej. Minger is hierdoor
L., gala-première The Grass Harp van leden.
Truman Capote. T -
Stadsgehoorzaal, 8.15 uur: Alma Maler- Leidse -..ntoereehter werden
koor en De Stem uit Voorburg ora".fe' mi"2? d"* vler ?etjli8en stflöonl
riiim a -KiiH „f t t. 1 Deze verklaarden eenparig, dat ver-
r Time van Michael j dachte op de slecht verlichte weg, die
bovendien nog glad was, te hard heeft
gereden: bU het uitwijken was hij op het
trottoir terechtgekomen. De chauffeur
van de autobus had al dadelijk gezien,
dat dit mis zou lopen.
Het O.M. vond, dat verdachte de zaak
kalm opnam en weinig berouw toonde
en wilde niet geloven, dat hy door een
motorrijder was verblind. De eis was
40 boete of 20 dagen hechtenis.
De verdediger, mr Van Veen, betuigde
zijn leed over de dood van het slacht
offer, dat echter geen voorrang zou heb
ben verleend. Over zijn cliënt merkte
mr Van Veen op, dat deze niet welspre
kend is en wat verlegen; deze had ech
ter wel spijt over het gebeurde. Over
veertien dagen zal de plaatsvervangend
kantonrechter, mr Van den Brink,
schriftelijk vonnis wijzen
GEMEENTE LEIDEN
Olliciële publicatie
Het bevolkingsonderzoek
op tuberculose
Zoails wij ongeveer 14 dagen geleden
reeds meldden, is men thans bezig met
het onderzoek van de bevolking van de
laatste wijk. Nadat hiervoor enige dagen
is gewerkt un de Stadsgehoorzaal, is het
toestel sinds enkele diagen weer opge
steld in het Weeshui6, Hoogl. Kerkgracht
ook weer avondzittiragen worden
gehouden
Het eind van het onderzoek is thans
bepaald op Vrijdag. 5 Februari 1954-
Daarna gaat het toestel weer naar een
andere gemeente-
De onderzoektijden op de twee laatste
dagen zijnDonderdag 4 Februari 1954
14.00—16-30 uur en 19-30—21-30 uur. en
Vrijdöig 5 Februari 195414.0016-30 uur
19 00—21.30 uur-
Op deze zittingen kan ieder nog terecht
e om een of andere reden verhinderd
as te verschijnen op het tijdstip, waar
op hij of zij was opgeroepen.
Ook wanneer men zich niet tevoren
heeft opgegeven of kunnen aanmelden.
r gelegenheid om op bovenge
noemde dagen en uren te worden onder
leder diie nog niet is onderzocht, raden
wij ernetng aan. van deze laatste gelegen
heid gebruik te maken.
Firma M. Langezaal en Zn.
110 jaar
Op 14 Februari is het 110 jaar geleden,
dat de firma M. Langezaal en Zn te Lei
den werd opgericht door wijlen M. Lan
gezaal. Ter gelegenheid hiervan houdt
de firma op 15 Februari 's middags in
De Doelen receptie.
Tegen
pijnen
verkoudheid
Leids Kunst Centrum maakt
plannen voor expositie
De Burcht is meest geschikte plaats
In een geanimeerde ledenvergadering, die ondanks de snijdende koude niet
slecht bezocht was, besprak het Leids Kunst Centrum gisteravond in Nieuw
Minerva de plannen voor de komende zomer. Zoals wij reeds eerder meld
den, wil men in de hoog-zomermaanden (waarschijnlijk in Juli en Augus
tus) een tentoonstelling van beeldhouwwerken in de open lucht organiseren.
Zo zaïl dieze tentoonstelling niiet ail leen
een overzicht gieven van de artistieke
prestaties van het centrum, maar ook
vrijwel alle leden representeren. Van hen.
cMe inmiddels verhuisden, werd bericht
ontvangen, dat zij gaarne meedoen: en de
nieuwelingen zullen met nieuw werk een
kans krijgen-
Vooraf gwvg een verslag van de na-
jaarstentoonsteling. die zeer geslaagd
De vergadering stond onder leiding
de voorzitter, wethouder J. C. van
Leids student veroordeeld
Daartoe heeft het bestuur at met ver'
schlLlendie unstoaiitiies, zoaJs Kunst en Ge'
de Leidse middenstand, de VV-V-. d«
directeur van de Lakenhal, drs Van Wes
tern. en diverse beeldhouwers contact
opgenomen. Nadat verscheidene parken
en mooie plekken in de stad warer
keken, de voor- en nadelen overwogen
en de betreffende bestuurders, respec
tievelijk beheerders, waren gepolst, bleef
De Burcht als meest geëigende expositie
ruimte over. Waarnaast men dan op
schillende punten in de stad een enkel
beeldhouwwerk wil plaatsen-, dart dan als
een soort „affiche" dienst zal doen.
Daar het Leids Kunst Centrum op 4
Mei a-s- hert eerste Lustrum hoopt te
ren. organiseert men in Mei een lustrum-
tenrtoonetelhmg. waarvoor men de beide
Boerhaaveza'len zal inrichten en een keuze
zal doen uit het werk. dat m de afgelo
pen vijf jaren is geëxposeerd-
Wefsonfwerp aanvaard
Garantie voor kliniek
in Leiden
De Eerste Kamer heeft gistermiddag
z.h.s. een wetsontwerp aangenomen, dat
de stichting Medisch-psychologlsche Kin
derkliniek te Leiden van rijkswege een
geldlening garandeert ten behoeve van
het aankopen en inrichten van een ge
bouw met terrein.
De wenselijkheid tot het verlenen van
de rijksgarantie is gelegen in de om
standigheid, dat de stichting op grond
•an deze garantie een geldlening kar.
angaan op aantrekkelijke gronden.
De te stichten kliniek zal de voortzet-
ing zijn van de in 1940 opgerichte en
in 1946 opgeheven Medisch-psychologl
sche Kinderkliniek te Oegstgeest.
Burgerlijke stand van Leiden
GEBOREN: Johanna H. Chr. dr van
N. Flanderhijn en C. Freeke; Anna M.
an W. J. G. v. d. Heijden en C. J
de Poll; Trijntje dr van E. Hoek cn
K. Vooijs; Sara M. dr van I. Otto cn J
Beij; Pierter zn van B. J. Erades en M.
Marijt; Martin zn van A. v. d. Leede cn
A. de Wilde.
GEHUWD: G. J Sukkel en J. M. van
Diest.
OVERLEDEN: E. v. d. Walle, wed. van
Kooreman, 75 jaar.
Het Haagse gerechtshof heeft een
Leids student veroordeeld tot ƒ200 boete.
as een week. Verdachte was ten
laste gelegd, dat hij zich het vorige jaar
op beledigende wijze in Noordw(jk over
H.M. Je Koningin had uitgelaten.
Gouden huwelijk
Het echtpaar P. J. van PuttenA. Ver
eer. Verl. Nassaustraat 8 te Leiden,
hoopt op 17 Februari vijftig jaar ge
trouwd te zijn.
Mej. F. Chr. van Beukering
overleden
Grote verslagenheid was er vanmor-
;en in de R.K. huishoudschool over het
heengaan van mej. Van Bcukering. die
gisteravond in het Sint Elizabethzieken-
huis op 46-jarige leeftijd is overleden.
Bijna 27 jaar was zij eerst als mede
werkster cn later als hoofd verbonden
de huishoudelijke dienst van de
school en het internaat. Deze omvangrij
ke cn verantwoordelijke functie heeft zij
crvuld met een voorbeeldige ijver en
grote plichtsbetrachting. Bij haar drukke
werkzaamheden had zij altijd belang
stelling voor iedereen.
ZOETERWOVDE
Hardrijden voor dimn
Gistermiddag werden schaatswedstrij
den gehouden door de ijsclub Zoeterwou-
lamelijk hardrijden voor dames
boven de 14 jaar. Er waren twintig deel
neemsters. Uitslag: 1. M. v. d. Geest; 2.
d. Geest, 3. R. Groen; 4. R. de Jong;
5 J. Kraan.
Morgenmiddag 2 uur wedstrijden voor
schoolkinderen op de ijsbaan achter de
Miening.
