Eigen r.k. partijvorming
De vijfde man in Berlijn
Uikeumati&k
Haagse middenstand keert
zich tegen regering
Van hef erf van
Prot. Chr. Schippersbond vierde
zevende lustrum
AVONTURIERS
LAXEERAKKERÏJES
2
DONDERDAG 21 JANUARI 1954
%V/ENSELIJK is één ongedeelde politieke partij voor r.k. Nederlanders:
zo luidt de conclusie en eigenlijk ook heel de inhoud van het tweede
hoofdstuk uit het rapport over de r.k. staatkundige eenheid. En n^ het
overzicht van de geschiedenis van het partijwezen in ons land, waarop
wij gisteren reeds de aandacht vestigden, begint hier. het rapport uiter
aard eerst recht actueel te worden. Hier ook komt men tal van passages
tegen, waarin men, ook bij blijvende verschillen, de woorden rooms-
katholiek rustig door het woord protestant zou kunnen vervangen. Imrpers,
de vragen die hier liggen voor vele r.k., liggen er evenzo voor vele protes
tanten. Dat geldt uiteraard in het bijzonder het standpunt tegenover de
mensen van de doorbraak. Hoe bepleit het rapport tegenover de aanhangers
van de doorbraak de wenselijkheid van een eigen r.k. partij?
Uitgegaan wordt daarbij van de stelling, dat de r.k. een eigen principiële
kijk hebben op maatschappij en staat. Er zijn beginselen, óók voor het
leven in de aardse gemeenschap, die ontleend worden aan wat God aan de
mensheid heeft doen kennen. Die beginselen moeten in de staatkunde kun
nen doorwerken. Daarvoor is nodig gezamenlijke geordende inspanning.
TPTAT IS die gezamenlijke geordende inspanning anders dan de eigen po-
litieke partij? En wat zulk een party kan betekenen en ook kan be
reiken, laat een blik in de geschiedenis zien. Schoolwetgeving, sociale
wetgeving, de wetgeving inzake de bedrijfsorganisatie: het rapport somt
ze op als evenzovele voorbeelden van wat zonder een r.k. staatkundige
partij niet, en zeker niet in deze mate, tot stand zou zijn gekomen.
Men kan zeggen: dat is geschiedenis. Maar voor het heden is het al
niet anders. Wat op het ogenblik in het staatkundig leven aan de orde is,
vraagt al evenzeer om eigen partijen: de internationale ontwikkeling, het
burgerlijk recht (met zijn vragen van huwelijk, ouderlijke macht, voogdij,
eigendom, arbeidscontract), de schoolwetgeving nog altijd, de cultuurpoli
tiek, het gezin het zijn allemaal kwesties, die vandaag actueel zijn en
waaromtrent een eigen principiële visie tot gelding verdient te worden ge
bracht. De partij is daarvoor het politieke middel.
"V/TAAR ER IS binnen de partij wel eens verschil van mening; kan
daaraan dan misschien een grond worden ontleend voor verwerping
van eigen partijvorming? Het rapport beantwoordt deze vraag beslist
ontkennend. Want dan verliest men naar het oordeel van de opstellers
uit het oog, dat de r.k. maatschappij- en staatsopvattingen een geheel'
vormen, een onverbrekelijke samenhang: „Men verlaat de vaste en veilige
grondslag, welke de katholieke beginselen bieden, indien men slechts aan
(een) bepaalde grondgedachte(n) aandacht schenkt met verwaarlozing
van andere. Men kan bijvoorbeeld zozeer de nadruk leggen op de eisen van
sociale rechtvaardigheid, dat men andere grondgedachte^ uit het oog
liest".
Omgekeerd, aldus het rapport, kan men ook niet zeggen, dat overeen
stemming met andersdenkenden op een of meer practische punten .nu een
afdoend argument is voor partijvorming met andersdenkenden. Hier den
ken de opstellers natuurlijk aan de r.k. leden van de P.v.d.A.
WAT IS de P. v. d. A. voor een partij? Zij bestaat uit mensen van ver
schillende levensopvatting. Maar de meerderheid bepaalt de koers en
de minderheid kan zich niet onttrekken aan de verantwoordelijkheid
voor die koers. In de P.v.d.A. zullen de r.k. nimmer de meerderheid be
halen. De opstellers zijn gaarne bereid toe te geven, dat de r.k. leden van
de P. v. d. A. tot deze party zijn toegetreden uit achtenswaardige
tieven. Ze wilden een dienst bewijzen aan de nationale saamhorigheid en
wensten „nuttig oecumenisch werkzaam" te zijn. Het is ook best moge
lijk, dat ze invloed ten goede kunnen uitoefenen en bepaalde minder wen
selijke dingen kunnen tegenhouden. Maar dat betekent nog geen best
denkbare ontwikkeling van de r.k. maatschappij en staatsopvattingen.
Hoe kan men die ook nastreven in een partij, die voor zichzelf de r.k.
beginselen niet erkent? y
"VTU IS HET ZO, dat de r.k. in de P.v.d.A. wel zijn tegen een r.k. partij,
dat ze anderzijds zijn vóór onderling contact tussen alle r.k.,
in welke partij zij ook zitten. Het is echter begrijpelijk, dat de opstellers
van het rapport dit bepaaldelijk onvoldoende achten.
Daar komt nog iets belangrijks bij.'Een r:k. kié^êi^ fert'ditzelfde1 "geldt
voor de protestantse) behoort naar vermogen bij te dragen 'van het tot
gelding brengen van zijn maatschappij- en staatsopvattingen. Dat ver
eist een zekere politieke vorming. Hoe moet dat, wanneer er geen „con
fessionele" partijen zouden zijn en alleen maar wat onderling contact tus
sen geloofsgenoten? Zou dat misschien een tweeërlei vorming betekenen?
Eén door de a-confessionele partij en één door dat vage contactorgaan?
Maar de a-confessionele partij zou met dat vormende contactorgaan naast
zich weinig gelukkig zijn. Echter, het laat zich alweer begrijpen," dat de
commissie, die het rapport opstelde, niet maar is voor eigen r.k. partij
vorming, doch ook de wenselijkheid voorstaat van één eigen r.k. partij,
en niet van b. v. twee of drie. Op dit punt heeft zij uiteraard met haar cri-
tiek de party van de heer Weiter op het oog.
TV7ANNEER ER TWEE r.k. partyen naast elkaar bestaan, zo schrijft de
commissie, dan betekent dat strijd. In plaats van samen te werken
ziet men in elkaar mededingers in het werven van de kiezersgunst. Organi
satie pleegt de tegenstellingen aan te scherpen. Daarom moet aan één r.k.
partij de voorkeur worden gegeven boven de altijd zwakke samen
werking van verschillende r.k. partijen.
Het spreekt wel vanzelf, dat het bestaan van één partij hoge eisen
stelt aan inrichting en leiding. In dit verband is Éet van belang om kennis
te nemen van de voorwaarden en vereisten, waaraan dan naar het oor
deel der commissie die ene r.k. partij heeft te voldoen.
In dit opzicht heeft de commissie ook nog wel een boodschap aan het
adres van de K. V. P. Maar dat bewaren we voor ons volgende artikel.
DE Koreaanse krijgsgevangenen-kwestie is in een nieuw stadium geko
men. De Indische bewakingstroepen zijn n.l. begonnen, de 22.000
niet-communistische Chinese en Noordkoreaanse gevangenen over te dra
gen aan de geallieerden. Deze laatsten zijn van plan, hen vervolgens als
burgers in vrijheid te stellen.
Partijen beschuldigen elkaar nu over en weer, dat zij handelen in
strijd met de voorschriften van de wapenstilstandsovereenkomst. Amerika
wijst de commandant van de Indische bewakingstroepen er op, dat hij de
gevangenen pas op 23 Januari mag overdragen, en dan niet als gevangenen,
maar als vrije burgers. De Indiër, generaal Tjimaja, weigerde echter, de
verantwoordelijkheid voor deze beslissing te nemen, en besloot de gevange
nen naar de geallieerden terug te sturen, vóórdat de 23ste Januari was
aangebroken.
Volgens Tjimaja zouden de geallieerden thans verplicht zijn, de gevan
genen vast te houden, totdat: óf overeenstemming over hun vrijlating is
bereikt, óf op de politieke conferentie, die nog over het Koreaanse probleem
moet worden gehouden, over hun lot is beslist. Vrijlating op 23 Januari zou
in elk geval een schending van het wapenstilstandsaccoord betekenen.
ALS de Amerikanen dus straks de gevangenen vrijlaten, nemen zij een
belangrijke beslissing. Het zal een besluit zijn, dat van grote invloed
kan zijn op het verdere verloop van de voorbereidende besprekingen over
een politieke conferentie, daar de maatregelen niet meer ongedaan gemaakt
kunnen worden. Wanneer de communisten op hun stuk blyven staan, is
de kans groot, dat er van een politieke conferentie over Korea geen sprake
meer zal zijn.
Het zou echter teveel van de geallieerden gevergd zijn, het wee van de
krijgsgevangenen nog langer te dóen voortduren. De 23ste Januari is de
uiterste termijn, waarop over hun lot kan worden beslist. Deze 22.000 men
sen willen beslist niet naar hun vaderland terugkeren. Er bestaat dus geen
enkele reden, hen vast te houden.
W'ANNEER er geen politieke conferentie over Korea en (in verband
daarmede) over de situatie in het Verre Oosten komt, zal er geen sprake
zijn van enige Amerikaanse toenadering tot communistisch China. Amerika
eist n.l. van Peking, dat het eerst van zijn vredeswil blijk geeft, vóórdat
de kwestie der erkenning aangesneden kan worden.
Dit neemt intussen niet weg, dat de Russen, die niet voor niets de Ber-
lynse conferentie hebben uitgesteld van 4 tot 25 Januari, op die conferen
tie de kwestie van de krijgsgevangenen zullen aangrijpen om aan te tonen,
dat een vijfmogendhedenconferentie zeer noodzakelijk is. We zullen er dan
ook nog wel meer van horen, al9 de Grote Vier volgende week te Berlijn
bijeenkomen, met Mao als „vijfde man" op de achtergrond.
spierpijn
geeh de genezende ~e
SLOAN'S LINIMENT direct verlichting.
Deze warmte dringt diep door In ons
gure klimaat moet U SLOAN'S
LINIMENT altijd In huls hebben.
SLOAN'S liniment'
„Wij gaan het Binnenhol bestormen
Scherpe resolutie werd gisteravond in de
Dierentuin aangenomen
(Van een onzer verslaggevers)
Tijdens een drukbezochte bijeenkomst
a.n middenstanders in de Haagse Die
rentuin heeft de voorzitter van de 's-Gra-
venhaagse Middenstandsvereniging,
heer K. J. Nieukerke, gisteravond
resolutie voorgelezen, waarin de vergade
ring haar ernstige teleurstelling uit
spreekt over het ontbreken van een be
vredigende tegemoetkoming in de door
huur- en loonsverhoging sedert 1 Jan.
anzienlijk gestegen lasten voor het
midden- en kleinbedrijf. Voorts acht de
vergadering de tot stand gekomen ver
mindering van belastingdruk ontoerei
kend. Ontstemd is de middenstand verder
het uitblijven van de reeds
Jaar geleden door de regering in uit
zicht gestelde beëindiging van heffing
omzetbelasting bij de detailhandel
ou graag zien, dat deze vrijstelling
zich ook zou uitstrekken tot ambachts-
i dlenstverleningsbedrijven.
In de-resolutie wordt "voorts aange
drongen op volledige vervulling van de
len, tot uitdrukking gekomen in het
fiscaal urgentieprogram van de drie Ne
derlandse middenstandsbonden. Met
klem wordt gevraagd" .^en wettelijke
regeling van het cadeau-? en kortingstel
sel op korte termijn.
resolutie zal ter kennis gebracht
worden van regering en Staten-Gcnèraal.
De heer L. de Groot, voorzitter van de
Kon. Ned. Middenstandsbond, hield een
over: „Midden- en kleinbedrijf in
de hoek gedrukt!" Geleide economie, zo
zei spr., is niet bevorderlijk geweest voot
do middenstand. Met cijfers toonde hij
I, dat een middenstander, dié jaarijka
ton omzet aan het eind van het jaar
aftrek van alle -lasten slechts, 5600
overhoudt De middenstand is een ver
geten groep, die uiteindeflijk het loodje
zal leggen. De heer De Groot raadde do
vergadering echter aan, niet direct „het
Binnenhof" te bestormen, maar eerst
de Middenstandsnota, die in de pen is,
af te wachten.
Na deze rede sprak de heer Nieukerke
zijn teleurstelling uit over het feit, dat
de heer De Groot niet zo vechtlustigj
Hij deed een beroep op de vergade
ring niet langer te wachten en desnoods
het Binnenhof te gaan bestormen, welk
beroop met applaus werd beantwoord.
Een felle aanval- op de belastingpolitlek
der regering deed" de heer A. G. de Ruy-
ter, accountant en leraar M.O. te Bos
koop, de in zijn rfde, getiteld '^,De fiscus
en wij" het een straf noemde in Neder
land middenstander te zijn. Teïi opzichte
van het bedrijfsleven is de fiscale poli
tiek uit sociaal oogpunt Bezien zeer
billijk. Hij sprak er zijn ergenls over
dat een werknemer óver een zelfde be
drag aan inkomsten veel minder belas
ting moet betalen dan een zelfstandige.
De heer De Ruljter aarzelde niet hier de
woorden „fiscale afpersing" te gebruiken.
De heer F. L. v. d; Leeuw, oud-direc
teur van het Bondsbureau van de
K.N.M.B., zei tenslotte nog, dal het een
ernstige zaak is, waarvoor de midden
stand staat. Uitstel van deze resolutie
was thans niet .pieer mogelijk volgens
hem.
Op ruimere schaal
Weer landbouwscholing
voor emigranten
Naér de commissaris voor de emigratie
mededeelt, is ook voor dit jaar weer voor
adspirant-emigranten. de mogelijkheid
opengesteld tot omscholing in de land
arbeid. Hiertoe zullen scholingscursussen
worden gehouderi in verschillende cen
tra over het gehele land verspreid. Over
de plaatsen van vestiging der centra is
nog overleg gaande met de Stichting voor
de Landbouw.
In 1953 hebben ongeveer 300 adspirant-
ein-igranten, verdeelt? over eeh* tiental
centra, de scholing met goed gevolg on
dergaan. Velen van hen zijn thans reeds
aan het werk in Canada, Australië of
Niéijiw-Zeeland. Dit jaar zal de scholing
op ruimere schaal worden opgezet. De
cursussen, die achttien maahden duren,
zullen in het voorjaar beginnen.
Beioepingsweik
Ned. Herv. Kerk
Beroepen: te Sloten (Fr.) cand. G. J.
F. Versteegh te Opperdoes (toez.).
Chr. Geref. Kerken
Tweetal: te Harderwijk C. Verhage l|
Broek onder Akkerwoude en J. de Vuyst
të Vlfssingen.
Geref. Gemeenten
Tweetal: te St. Annaland F. J. Diele-
man te Yerseke en H. Lugtenberg
Roterdam-Wcst; te Scherpenisse F. J.
Dteleman te Yerseke en A. van Stuijven-
berg te Nunspeet.
Actie tegen Christendom
in Israël gaande
..Houdt de jeugd weg van het
doopvont
Naar het blad De Joodse Wachter
meldt, is in de staat Israël een actie ont
ketend tegen de Christenen aldaar. Ook
van andere, nl. R.K. zijde, komen derge
lijke berichten binnen. Er zou tegen de
Christenen in Israël een felle opposi
groeien. Streng godsdienstige kringen zijn
een openlijke actie begonnen onder de
leus „Redt de Joodse kinderen uit de
handen van de missionarissen".
In het Israëlitisch Weekblad, dat In
Zürich wordt uitgegeven, is een brief ge
publiceerd van een lid der libefaal gods
dienstige gemeente in Haifa Daarin
staat: „Reeds vroeger kon men lezen
over jonge Joden, die deelnamen aa:
Kerstviering van de Christelijke Jonge
Mannenvereniging in Jeruzalem. Intussen
hebben de missie en zendingsgenoot
schappen hun werkzaamheden zozeer
versterkt, dat het dagblad Haboker een
bijzondere medewerker heeft aangesteld
om dit probleem te behandelen. Onder
de titel „Een golf van dopen gaat over
het land" betoogt deze au'eur, dat de
jeugd var» Israël zich tot vreemde Goden
wendt, omdat zij van de Marxistische
geest vervreemdt en geèn relatie meer
met het liberale Jodendom onderhoudt...
Wij moeten de jeugd van de doopvont
weghouden".
'Hoewel de grondwet van Israël de
Christelijke godsdienst volkomen vrijheid
garandeert, ook wat de scholen betreft,
staat de christelijke afdeling van het mi
nisterie voor godsdienstige aangelegen
heden. o.l.v. dr Chaim Wardi, voor moei
lijke problemen. Het is in Jeruzalem al
eens tot demonstraties voor een kerk ge
komen, toen daar een aantal Joden ge
doopt zóu worden.
ACADEMISCHE EXAMENS
LEIÏ5EN. 20 Jan. Geslaagd voor het doet
JA Iioey Schilt-
Aan het Chr. Lyceum: te Dokkum
zaCpjet ingang van de nieuwe cursus, in
September een middelbare meisjes
school worden verbonden.
Bij Westkapelle
Twee schepen in aanvaring
door de mist
Gistermiddag zijn tengevolge van de
dichte mist twee schepen met elkaar in
botsing gekomen ter hoogte van het Zui-
derhoofd bij Westkapelle. Het zijn de
Franse-trawler Madeleine Louise en het
ongeveer 2000 ton metende IJslandse schip
Godafoss. De Madeleine Louise, die scha
de heeft opgelopen, is met een gewonde
aan boord de haven van -Vlissingen bin
nengekomen. De Godefoss heeft zijn reis
aar Antwerpen kunnen voortzetten.
Ook een A. Plesman-
weg in Rotterdam
In het uitbreidingsplan industrieterrein
Waalhaven te Rotterdam, waar vroeger
het vliegveld Waalhaven heeft gelegen,
zijn door B. en W. de wegen respectie
velijk Westelijk en Oostelijk van het vei
linggebouw aldaar genoemdAnthony
Fokkerweg en Albert Plesmanweg naar
Anthony H. G. Fokker (18901939) en dr
Albert Plesman (1889—1953).
Op naar de 3000 leden
Voor de binnenvaart was 1953 een goed jaar,
alleen Rijnvaart minder gunstig
was de Rijnvaart. De bietencampagne is
buitengewoon groot geweest.. Met de
suikerfabrikanten is overeenstemming
bereikt omtrent overliggelden. Ook aan
tarieven en sleeplonen schonk het be
stuur aandacht,'dat eveneens tal van be
twiste gevallen over los- en laaddagen te
Amsterdam én Rotterdam behandelde.
Aan betwiste vrachten, overligdagen enz.
is door de bond ten bate van de leden
f 53-410,59 geïncasseerd.
Dit verslag alsmede de jaarstukken
van de penningmeester, de iheer A. v. d.
Velde uit Amsterdam, keurde de verga
dering goed.
Verder zijn enige felicitatiespeeches
afgèstoken.
Namens de bond overhandigde de heer
Tf A. Cornet een enveloppe aan de 72-
jarige heer W. Kleine als blijk van waar
dering voor z(jn 25-jaxig bestuurslidmaat-
School en Kerk
Zuidafrikaans predikant
over emigratie naar
zijn land
Ds E. G. Mulder, predikant bij de Ned.
Herv. Gemei
Afrika), die gisteren
moveerde tot doctor
voegde aan zijn disser
over de emigratie to
Bij de emig:
Zuid-Afrika diei
Pretoria (Zuid-
Groningen pro-
i de Theologie
ie twee stellingen
Stelling 7 luidt:
vanuit Nederland
gelet te worden
op het overwegend reformatorisch-kerke-
lijk karakter van het Afrikaanse deel
van Zuid-Afrika, teneinde de aanpassing
van emigranten gemakkelijker te maken.
Stelling 8: Het emigratie-vraagstuk
vanuit Nederland naar Zuio-Afrika is nief
te beschouwen als alleen een sociaal-
economische aangelegenheid, maar tege
lijk als een cultureel-religieuze zaak var
belang voor Nederland, zowel als vooi
Zuid-Afrika.
PROMOTIES
LEIDEN, 20 Jan, Gepromoveerd tot doe.
tor ln de rechtsgeleerdheid op proefschrift
getiteld „De Japanse bezetting van Indo
nesië en haar volkenrechtelijke ziide". mr
A. A. Zorab, gebor
Gepromoveerd tot doctor
Leider
-oefschrlft, getiteld „Histo-
rische gegevens over onze vroegere ornitho
logen en over de avifauna van Nederland"
de heer G. A. Brouwer, geboren te 's-Gra-
venhage en thans Wonende te Bllthoven.
AMSTERDAM (G.U 21 Jan. Gepro
moveerd tot doctor in de wis- en natuur,
kunde op proefschrift; Géologie de 1)
Région de Ponte Leccia (Corse). J F Bron-
dijk. geb te Zaandam.
DELFT. 20 Jan. Gepromoveerd tof doc
tor in de technische wetenschap op proef
schrift; Stootspanningen op. transformatoren
ir E, G. Provoost.
cand theol<Ir
theologie: mej J R Dijkstra, Amsterdam.
AMSTERDAM (G.U.), 20"jan. Geslaagd
arts: M C baronesse Van Hardenbroek van
Ammerstol, A'dam; mej M Zeeman. Pur-
merend; A R J Burgers en Tjoa Thay Yang,
beiden Adam, Artsex. Ie ged.: de dames
S E Sibinga Mulder, Veenhulzen; A Strack.
ke-Kuijer, A G van Doorne en de heren
J F A Felix, L R Bruinsn
J W L Kleevens, HIJS
B H Sohermer, allen A'da:
kes, Naarden.
LEIDEN, 20 Jan. Geslaagd doet examen
de heer J Vlieger (eum laude), te Leiden:
Doet examen wiskunde, de heer H Radstake,
te Oegstgeest; Cand examen A, wis- en na
tuurkunde, de heer R Hartmans te Den
Haag; Doet examen pharmacie, mevr A G
C Prooije-Belle te Amsterdam: Doet exa
men geologie, de heer H A Vos te Leiden:
rheikunde, mej A de Blan-
G J H Beckers,
hardaun, J Keja,
en J W M Gies-
Zoeterwoude.
(Van onze Amsterdamse correspondent)
De algemene vergadering van de Prot.
Chr. Schippersbond,, gisteren, te Amster
dam gehouden, droeg een feestelijke tint
aangezien de bond 35 jaar bestaat. Een
schaduw viel over dit verblijdende feit
doordat de toegewijde bondsvoorzitter, de
heer Z. Bruins Slot, burgemeester van
Nijkerk, wegens gezondheidsredenen als
zodanig moest aftreden. Derhalve werd
de vergadering geleid door de tweede
voorzitter, de heer W. Kleine' van Am
sterdam. Deze schetste in zijn?''-openings
woord de geschiedenis van de jubilerende
Hij memoreerde de benoeming van mr
R. Bosch uit Kampen tot böndspropa-
gandist, voorlopig voor een jaar. De 700
Leden van thans moeten tot 3000 uit
groeien.
Het jaarverslag van de secfetaris, de
heer T. A. Corvet uit Rotterd'ain memo
reerde de aanvallen op de georganiseerde
schinoerij. die binnenskamers konden
worden uitgevochten. Over het algemeen
ls 1953 een zeer gunstig jaar voor de bin
nenscheepvaart geweest. Er was zelfs
tekort aan scheepsruimte. Minder gunstig
Faillissemen ten
egeven door Van der Graaf
■■■HiWaalwij k,
A C OverdiJk, hotelhouder, Noordstr A 34,
Domburg, cur mr P C Adriaanse, Middel
burg.
Surséance van betaling: aan H G ter Wen-
gel, Hengelo, h/o Conféctlefabr H G ter
Wengel, def 1)4 jaar, bewindv mr G Barnas-
Synthetische Hars-
274. A'dam, verh 7/4 vm 10 u; M C v
manufacturier, Zoetermeer, verz om vei
bewindv mr A A Eygenraam, Spoorsingel 2
Voor steunlraude
Vonnis van vier maanden
wordt drie weken
(Van een onzer verslaggevers)
Tegen de 53-jarige Rotterdamse huis
vrouw J. van dér H. was wegens steun-
fraude voor het Haags gerechtshof be
vestiging Van het rechtbankvonnis (vier
maanden) geëist. Zij werd thans tot drie
weken veroordeeld.
Zij genoot steun, maar had ook andere
inkomsten, dié zij Vèrzweég. Dat leverde
haar in tótaal ƒ5500 op. Zij had een bui
tengewoon gunstig reclasseringsrapport.
Uit de pers
De vloek der publiciteit
Dr R. J. van der Meuten, Gereformeerd
predikant te Scheveningen, schrijft in de
Geref. Kerkbode van Scheveningen vol-
gende ontboezeming:
„De moderne mens is niet weetgierig,
maar nieuwsgierig.
Er zijn ook in deze tijd geleerden die
op hun studeerkamer zwoegen om de
waarheid te vinden of op hun laboratoria
zoeken naar de werkelijkheid.
Toch werkt de drang naar weten
slechts in enkelen. De meesten zijn be.
lust op nieuws.
Alle kranten zij gedegradeerd tot
nieuwsbladen. Door vette koppen wordt
de aandacht van het publiek gevraagd
voor artikelen wier belangrijkheid om
gekeerd evenredig is met de lawaaierig,
heid en drukdoenerigheid van stijl en
typografische verzorging.
De radio, die een zegen kan zijn doorj
haar snelle berichtgeving voor een mensi
in nood, is ontaard in een kletserige oudel
juffrouw, die de buren enerveert doorj
haar sensationeel geroddel.
Om de primeur te hebben van schok
kend nieuws acht de publicist ieder mid
del geoorloofd.
De berichtgever begeeft zich in de!
grootste gevaren, riskeert zelfs zijn leven,
want de grauwe massa vraagt om de'
prikkel van daverende nieuwtjes.
Omdat de nieuwsbrenger nooit te ver
zadigen is, maar evenals holle bolie Gijs
met d-e mond vol naar steeds meer voed-i
sel vraagt wordt de bakker van hetj
nieuwsbrood in een dwangpositie ge-j
bracht. Hij moet steeds nieuw voedsel!
bedenken. Hij moet telkens weer eeni
andere methode uitdenken. Hij moet naarj
middelen grijpen, die hij zelf niet geoor-i
loofd acht, maar nodig oordeelt voor zijni
bestaan.
Het is te betreuren, dat zelfs de Kerkj
bedreigd wordt door de vloek van de
publiciteit. Er kan in de Kerk niets ge
beuren of het wordt ontdekt door de
man van de pers die het terstond predikt
op de straten van Askelon.
Natuurlijk zou het onbillijk zijn bona
fide journalisten, wier levenstaak het is
het publiek op de hoogte te stellen van
belangrijke gebeurtenissen, te brandmer.
ken als persmuskieten.
Toch is het meer dan tijd een pleidooi
te houden voor de intimiteit van hel
leven ener plaatselijke kerk, die niet ge
schonden mag worden door redacteuren
Weekbladen welker bestaan afhan-j
kelijk is van interessant nieuws uit heel;
het land.
Je kunt moeilijk stichtelijk noemen d.L;
bevorderlijk voor .de gezonde groei
het kerkelijk leven als een of ander pas
toraal vermaan, dat eigen Gemeente be
treft binnen enkele dagen door alle luid
sprekers van de publiciteit het Neder
landse volk wordt kond gedaan.
In sommige grote Gemeenten bestaan!
Wijkblaadjes waarin de Wijkpredikairutj
wat gezellig keuvelt over het een enl
ander dat van betekenis is voor de Wijk
bewoners. Niemand verwacht dat der-'
gelijke Wijkpraatjes in de grote "kerke-j
lijke pers verschijnen voorzien vanj
sprekende opschriften. Toch beleeft men;
et in Nederland herhaaldelijk, datj
uteursrechten, die wel niet wettelijk be
schermd zijn, doch erkend moesten wor-l
den door ieder minnaar van het kerke-l
lijk Jeruzalem, brutaal worden geschon-j
den? j
Wie verlost het Kerkewerk. van de-op
dringerige publiciteit,- die elk kerikelrijki
orgaan naspeurt of er iets te vinden is,
dat de nieuwsgierige mensen zo echtj
doet genotteren?
Wee de schrijver van dit artikel!
Reeds ziet hij voor zich branden vlam-;
mende opschriften fel belichtend dej
overmoed van een Kerkbode-redacteur,!
die de persvrijheid aan banden wil leg-j
gen!"
De eerste openbare zitting van het
of van de Europese Kolen- en Staalge-j
meenschap, welke 27 Januari a.s. was i
belegd, wordt uitgesteld.
Het lied der aethergolven
35.
De Spanjaarden kenden op hun eigen schip de
beste schuilhoeken en van daaruit vuurden ze op
hun aanvallers, die zich moesten bloot geven.
„Voorwaarts, mannen, voorwaarts!"
Met woeste doodsverachting drongen de aan
vallers op. Nu kon er niet meer gevuurd wor
den. Het werd een bloedig handgemeen, een
vechten van man tegen man,
Opnieuw gingen de Spanjaarden over tot een
eendrachtige aanval. Maar de rovers weerden
zich als bezetenen. Ze wisten, dat het om hun
leven ging, dat voor hen de Spanjaarden geen
genade kenden. Werden ze overmand, dan zou
dit hun laatste dag zijn. Dan zou het grote graf,
de zee, zich boven hun hoofden sluiten vóór de
zon haar middaghoogte had bereikt.
Als furiën en demonen sloegen en hieuwen de
mensen op elkander in. Het was een gruwelijk
schouwspel.
Ook Adolf deed mee, hij moest wel. Eerst had
hij geaarzeld, maar de vrees spoorde hem aan
Wat zou er worden van hem en al de anderen,
als de aanval mislukte! En dan de goudstukken.
Hoe groot zou zijn aandeel wel zijn? Neen, het
kon niet anders. Het moest. Die overtuiging
dreef hem verder. Zijn handen werden rood van
mensenbloed
Toen de helft van de Spaanse bemanning ge
wond of dood was, gaf de rest zich over.
De buit was veroverd.
De gevangenen werden overgebracht op de
„Stad Hoorn De doden zonder onderscheid ge
plunderd en in zee geworpen, ook de eigen do
den. Maar de gewonden werden verzorgd.
De lading bestond uit driehonderd vaten wijn
i honderd kisten suiker. De enterhaken werden
losgemaakt, de schepen met een tros verbonden
en het veroverde schip bemand met enige ma
trozen. Zo zouden ze naar de haven van Saleh
Maar eerst moest de overwinning feestelijk
gevierd. Dat was een onaantastbare gewoonte.
Enige vaten wijn en twee kisten suiker werden
aan boord van de „Stad Hoorn" gebracht.
Het drinkgelag begon en het bleef niet bij
I
drinken, het werd zwelgen, tieren en te keer
gaan. Het bacchanaal duurde tot diep in de
nacht.
Adolf had zich tijdig verwijderd. Die beesten
boel stond ihem tegen. Hij ging zijn geld tellen
en berekenen hoe veel het wel worden kon. Het
was voor hem nu alleen nog een kwestie van
geld, van de avonturen had hij al genoeg.
Wat was zijn leven eigenlijk geworden? Waar
hadden de mensen hem gebracht? De mensen?
Of hij zelf? Zijn geweten begon hem toe te
spreken en te zeggen, dat alles zijn eigen schuld
was. Van het begin af had hij zich laten leiden
VRIJDAG 22 JANUARI
Hilversum I. 402 m. VARA: 7.00 Nieuws
7.13 Gram, 8.00 Nieuws 8.18 Gram. 8,45 Voor
de huisvrouw 9.00 Gymnastiek voor de
vrouw 9.10 Gram. 9.35 Schoolradio VPRO;
10 00 „Kinderen en mensen", caus. 10.05
Morgenwijding VARA; 10.20 Voor de kleu-
1.15 Mededelingen 1.30 Amusi
mentsmuziek 2.00 Kookpraatje 2.20 Viool c
plano 2.50 Voordracht cn muziek 3.10 K;
merorkest en solist 3.30 Lichte muzi«
VARA; 4.00 Gram. 4.30 Muzikale causer
5.10 Voor de jeugd 5,40 Hawaiianmuziek 6.1
Nieuws 6,16 Amusementsmuziek 6.45 „De
Haverkist", hoorspel 7.00 Kinderliedjes 7.10
Gev. muziek VPRO: 7.30 „Ménsen en cor*11"
ten" hoorspel met toelichting 7.50 Be
ten 8 00 Niéuws 8.05 Boekbespreking
Kamerkoor 8.25 „Benelux", caus. 8.40
vrouwenemancipatie1', caus. VARA;
Voor de jeugd 9.35 Lichte muziek 10.00. Bul-
UIT HET LAND VAN
PRINS BERNHARD
door K. ÏONKHEID
op verkeerde wegen, eerst door Dietrich, later
door de kameraden op „De Goede Gunste" en
door de mannen van de „Stad Hoorn" en zo al
verder en verder, door verkeerd gezelscnap,
door slechte mensen, door gezanten van... Nee,
dat niet. Schei uit, zwijg!
Haastig begon hij zijn geld weg te stoppen. Hij
wilde terug naar het gezelschap. Alles vergeten,
drinken, als de anderen. Hij haastte zich, want
hij werd bang. Vlug! Hij deed een greep en pak
te per ongeluk het bijbeltje. O. dat ellendige
bijbeltje! Woede maakte zich van hem meester.
Weg er mee!
Een patrijspoortje.stond open en in het volgen
de ogenblik was grootmoeders aandenken op weg
naar het open gat.
Een ondeelbaar ogenblik, een fractie van een
seconde, terwijl het boekje door de lucht zweefde
hoopte hij dat hij zou misgooien. Maar in
onverschillige nonchalance had hij goed gemikt,
het boekje was een nietig voorwerpje in een on
eindige zee geworden.
Adolf ging terug naar dek met vastberaden
schreden, maar met een donker hart. Hij had
een pantser orn zijn ziel gesmeed.
Het weer was de volgende dag stil en druk
kend. Het zachte windje was juist voldoende om
de „Stad Hoorn" behoorlijk in de vaart te hou
den. De manschappen waren moe en slaperig
door de strijd en het feest van gisteren. De
was vlak en zonnig, de lucht zwoel. De naviga
tie van de beide schepen eiste weinig zorg. Een
deel van de bemanning sliep op het dek, de ge
vangen Spanjaarden lagen gekluisterd in hel
ruim te hijgen van de broeiige hitte door de felle
zon, die op de scheepsromp brandde. Zelfs de
man in het kraaiennest was ingedut. Maar dat
zag niemand, daarvoor was zijn uitkijkpost te
hoog.
De resterende schietvoorraad van het verover
de schip was overgebracht naar de „Stad Hoorn"
want munitie werd nooit verkocht, moest inte
gendeel tegen fabelachtige hoge prijzen worden
ingekocht bij de kooplieden, die voor de geroofde
waar niet meer betaalden dan een vijfde van
de waarde, doch de rovers voor de nodige muni
tie schandelijke prijzen in rekening brachten.
Daardoor waren de helers, die buiten gevaar
bleven, eerder rijk dan de stelers die hun leven
waagden. Daarom ook waren de rovers en koop
lieden van Algiers zo gebeten op Saleh en op de
vrijbuiters die deze haven binnen voeren.
Een van de slapende manschappen hief zijn
hoofd en keek door de verschansing naar bui
ten. Hij sprong op. Wat was dat nu? Waarom
waarschuwde die kerel in het kraaiennest niet?
Hij schreeuwde naar boven: „Uitkijk, slaap
je?"
Nog voor er antwoord kwam, sprong de hele
bemanning overeind en tuurde over zee. Kreten
van verrassing klonken. Halverwege de horizont
naderden twee vaartuigen. Ze voerden weinig
zeil, maar uit ieder boord stak een rij roeirie
men, die gelijktijdig zich bewogen als een aan
eengesloten vlak. i
Avondwijding VARA; 11.00 Nieuws 11.1
12.00 Gramofoonmuzlek.
Hilversum II. 298 m. NCRV; 7.00 Niet
jouwmededelingen 12.3:
12.30 Land-|
1.15 Lichte
1.36 Gram, 2.00 Schoolradio 2.30 Prom
orkest 3.00 Gram. 3.15 Voordracht 3.35 Strijk
kwartet 4.00 Tuinbouwpra
iade-
Vocaal
5.20 Mozartvleu-
gel en viool 5.45 Friese uitz. 6.00 Orkest-
concert 6.20 Gram. 6.45 Muziek voor blazers
7.00 Nieuws 7.10 Regeringsuitzending; Ver.
klaring en toelichting, waarin opgenomen het
emigratiepraatje door H. A. van Luyk 7.3f
Gram
koor
Coni< HWI
Vocaal dubbelkwartet 10.25 Langs wegen
van kunst en schoonheid 10.45 Avondover
denking 11.00 Nieuws 11.16—12.00 Gram.
Engeland. BBC. 330 m. 12 00 Voor de scho
len 1.00 Gram. 1.25 Gev. muziek 2.00 Nieuws
2.10 Filmprogramir
1.00 Hoorspel 4.30
1.00 Voor de kinder
7.30 Wilfred Picjdes vraag „Where s
now?" 8.00 Gev. programma 8.45 Kla:
9.30 Gev. programma 10.00 Nieuws
Wereldoverzicht 10.45 Gev. programn
Pianorecital 11.45 Parlementsoverzicht
Voordracht 1.00 Parlementsover
Leger des Hellsonkest 1.45 Concer
de kinderen 3.00 Voor de vrouw
•k 4.46 Gev muziek 5.16
agboek 5.30 Orgelspel
programma 9.00 Gram.
Gev. muziek 11.00 Niê1
11.30 Gev. muziek 12.0!
Sport 8.30 Gev.
15 Discussie 10.00 1
11.15 Reportage j
:ht 12.20 Gev.
.00 Nieuws.
Brussel. 324 m. 11 46 Gram. 12.00 Concert
1.00 Nieuws 1.15 Orgelspel 2.00 Schoolradio
Schöpfung" oratorium 8.30 Kunst-
>op 8.45 „Die Schöpfung" 10.00
0.15 Int. Radio Univei
10.45 Vlaai
iek 10.55—11.0(
Brussel. 484 m. 12.00 Gev. muziek 1.00
Nieuws 1 20 Gram. 4.05 Lichte muziek 5.00
Nieuws 5.15 Gram. 5.30 Kamermuziek 7.30
Nieuws 8.00 Variété 10.00 Nieuws 10.15 Jazz
muziek 10.55 Nieuws.
Engeland. BBC. Uitzending voor Neder
land: 10.00—10.30 Nieuws; Hoe de weekbla-
3en het zien; Nieuwe films (op 224 m.).
Televisieprogramma. AVRO; 8.15 Tele-
rizler; 8.25 Zes weken onder Nederlandse
ïmigrantcn; 8.40 Film; 9.10—9.45 Cabaret.
Help Uw darmen
bij hun zo belangrijk werk. I
I Neem eens per week 1 of 2[
