TALEN
"Het
spastische kind thans in
de belangstelling
Medische wereld zal het spits
moeten afbijten
Lezing voor oud-strijders over
Kon. Marine
Haardenhuis Jan de Nie en Zn
zestig jaar
1951 NIEUWE IEIDSCHE COURANT
ZATERDAG 16 JANUARI 1954
VOORTVAREND OF ONGERIJMD
(Van onze llJ-redacteur)
een actie gaande, welke v
wordt gevoerd en zeker waard is, nader bekeken te worden. Het spas-
iraaj tische kind is daarvan het middelpunt.
Een spastisch kind kan zich niet normaal bewegen en is dikwijls ook
Haa(: geestelijk gestoord. Zulk een kind mogelijk kent ge er wel een in uw
omgeving heeft bij de geboorte een hersenbloeding gehad en daardoor
e jh| doen zich verlammingen of krampachtige verstijvingen van spieren voor.
rit et Soms ook worden de voorste hersenkwabben even geraakt door de
1 g* bloeding en daardoor kan dan het verstand zich niet normaal ontwikkelen.
Lang heeft de wetenschap vrij machteloos gestaan tegenover de gevolgen
van zulk een aangeboren euvel, doch thans openen zich mogelijk nieuwe
i Nfii perspectieven. In verband hiermede hebben ouders van spastische kinde-
e®'ren zich verenigd in een bond, de BOSK, en ook deze bond is thans in actie.
Bij ruime informatie is ons echter gebleken, dat verschillende be-
:onoi langen elkander hierbij doorkruisen, hetgeen niet altijd de goede zaak dient.
1 H De BOSK (Bond van Ouders van Spas
tische Kinderen) is verleden jaar April
opgericht uit gevoelsoverwegingen, wel
ke niet anders dan sympathiek kunnen
f worden beschouwd.
Juist omdat de afwijking, welke hun
kinderen zozeer in geestelijke en licha
melijke ontwikkeling belemmert,
Ko. uiterst moeilijk mediisoh behandelbaar Is.
min-grijpen deze ouders alles aan, wat hen
dam- hoop geeft om het dikwijls meestgeliefde
heef ongelukkige kind te redden,
on. Het is allemaal begonnen, dóórdat eer
ïden Amerikaanse methode voor spierbehan-
chip deling bij deze kinderen welke reeds
tap! meer dan twintig jaar bekend is werd
a dl gevolgd door een andere Engelse me
thode, gelanceerd door de orthopaedist
(specialist voor het beenderenstelsel)
Bobath.
In Engeland wordt deze therapie toe-
gepast en ook de Scandinavische landen
zijn er mee begonnen. Een Nederlandse
kinderarts, mevrouw van Luypen-van
der Horst te Wassenaar, bracht deze
- methode naar Nederland nadat zij deze.
op aandringen van een Nederlandse
heil gymnast, had bestudeerd,
Met stuwende kracht van een andere
vrouwelijke arts, mevrouw dr Els Pe-
reira-d'Olïvïera te Bussum, heeft zich
daarop in Nederiand de BOSK gevormd,
itbal met het doel, practische mogelijkheden
»citï scheppen om ook hier de methode-
7 3| Bobath te doen toepassen,
ïo.a Een loffelijk initiatief... mits men
euwi daarbij de goede weg bewandelt.
£3 Vreemd verhaal
.4 4! Toen er echter onlangs in Rotterdam
lol een Pcrsc°nferen.tie werd gehouden
io]5! de BOSK en zijn plannen rees bij
ons. terwijl wij luisterden naar de uit-
5.00- eenzettingen van de bonds-proüagandist
5.00r de heer H. W. E. A. Büser, de vraag,
-lof hier inderdaad wel een goede weg
wordt bewandeld.
Laten wy vooropstellen, dat de BOSK
als zodanig in dezen geen enkel verwijt
treft, integendeel, deze leken erkennen
leken te zijn en hebben uitsluitend het
ieu\» belang van hun arme kinderen op het
s 8.1 oog.
y. J Daarom laten zij het uitdragen van
caii j0el 0V€r aan een zeer ijverig, goed
"raw tongriem gesneden propagandist, die
IracB echter schromelijk in conflict schijnt te
12.J raken met de medische kant van de zaak,
ieui* uiteraard de belangrijkste is.
v De heer Büser vertelde ons een lang
2.4 verhaal. Hij deelde mede, hoe de BOSK
raai: was ontstaan, wat men reeds heeft be-
'Jri! reikt en wat men nu nog bereiken wil.
i PaS Deze Propagandist deelde ons dan mede,
cat» da* er in Nederland „eigenlijk nooit
'raaf iets is gedaan voor het spastische kind",
ijzer ten eerste omdat de medische wereld er
in"« geen raac* op en ten tweede omdat
z(j zich er niet voldoende voor interes-
mztó teerde; dat de lekenorganisatie de BOSK
daj> nu de medische wereld had wakker ge-
roepen in zoverre, dat de Kon. Ned. Mij
m J voor Geneeskunst zich thans bezighoudt
lemt met het geven van voorlichtingsavonden
J en dat de Rotterdamse revalidatie-
's 8.1 specialist dr Van Gogh in dit kader spoe-
aieni'dig in Rotterdam een voordracht over dit
'I0"] onderwerp zal houden voor artsen en
ïindj R1°Selijk ook voor leken-toelanghebben-
-)rgo den.
Ma# Voorts, dat de medische wereld in
Jradj Nederland spastische kinderen „alleen
ami maar tn zwakzinnigeninrichtingen onder-
0 bracht" en dat nu in Amerika is geble-
?n i ken, dat tweederde van deze kinderen
■reldi geestelijk normaal is. (Men zou zich
0 Gj hier dus wel ernstig hebben vergist!)
ozai# Verder vertelde hij, dat de oude
7,4 methode (werd er dus wél iets gedaan?)
regro fout is en de nieuwe heilzaam, doch hij
Pr» kon dit niet nader toelichten. Wel, zo
Eva» Pr°Pa£€erde de heer Büser, houdt deze
nieuwe methode in, dat men nu via be-
:holi werking van de verlamde of verstijfde
•erb4 «pieren de hersenen tracht te genezen en
!.4&| dat men „vroeger" meende, dat alleen
1 -M 'n hersenoperatie gunstige invloed op de
pró) *Pleren zou kunnen hebben.
lo.i Die nieuwe methode vergt samenwer-
I king van een neuroloog, een orthopaedist,
i Mi een logopaedist (para-medische spraak-
Jchj leraar), een heilgymnast
Met spoed
De BOSK nu heeft door een gift ge
legenheid gekregen om op het terrein
van de Ursulakliniek te Wassenaar een
poliklinisch centrum in deze geest op
te richten en vele spastische kinderen
komen daar regelmatig voor een be-
Gre handeling.
Het ligt nu in de bedoeling, met haas
tige spoed in elke provincie en In de
grote steden zulk een centrum uit de
grond te stampen, en daarvoor wil men
giften vragen by grote en middelgrote
l'j bedrijven. Daarna, hoopt men, zullen de
gemeenten die centra wel overnemen en
verder doen draaien. „Wij richten ze
Een dokter nodig?
o ooj De Zondagsdienst der Leidse huisartsen
woTdt morgen waargenomen door de dok
tors Jansen. Langezaal. Nieuwzwaag.
Postel en Pieterse
Welke apotheek?
De avond-, nacht- en Zondagsdienst der
apotheken te Leiden wordit van Zaterdag
16 Januari 13 uur tot Zaterdag 23 Januari
8 uur waargenomen door apotheek Kok.
Rapenburg 9. tel. 24807 en apotheek ,Tot
Hulp der Menschheid" Hooigracht 48.
tel. 21060.
alken maar op en willen er dan weei
zo gauw mogelijk af!"
In Amsterdam, zo deelde de propa-
gandist mede, is op het terrein van dt
Mytylschool reeds zulk een centrum ge
bouwd voor f20.000 en de gemeente
heeft dat mét de Mytylschool overge-
Voorts heeft zich, op initiatief van da
Pereira, een commissie gevormd, welke
bestaat uit 40 vooraanstaande personen
op het gebied van volksgezondheid, welke
de mogelijkheden tot toepassing van de
nieuwe therapie zal bestuderen.
O.m. hebben in deze commissie zitting
prof. dr. P. Muntendam, staatssecretaris
van Volksgezondheid, prof. Creveld, dr
Ledeboer en vele andere specialisten van
bekende naam.
Een en ander was voldoende, onze aan
dacht opmerkzaam te maken, omdat het
opgediste verhaal wel van yver en goede
bedoeling, maar ook van zeer veel on
kunde sprak en wy ondanks vele pogin
gen geen nader commentaar van de heer
Büser loskregen. Bovendien ging het hier
om het vragen van bijdragen van be
langrijke aard en eer wij daartoe mede
werkten door animerende publicatie,
wilden wy toch het oordeel van de me
dische wereld weten.
Wij wendden ons dus eerst tot dr. Van
Gogh, die ons mededeelde niets te weten
van enige lezing, die hij zou moeten hou
den. Voorts zeide hij, dat men inderdaad
vroeger (15 k 20 jaar geleden!) meende,
dat er tegen spastische verlammingen
niets te doen was, doch dat de medische
kennis de laatste jaren opmerkelijk ls
vooruitgegaan.
Hij verwonderde zich mét ons, dat bil
de gehouden persconferentie geen me
dicus aanwezig was geweest, temeer,
omdat deze dan had kunnen vertellen,
dat in Rotterdam reeds lang spastische
kinderen onder behandeling zijn voor de
zgn. „houdingstherapie", welke ook h\j
toepast.
Een eigen centrum zou hij wel toe
juichen, ook voelt hij veel voor een in
ternaat.
De methoden
Ruime Voorlichting gaf ons dr Ph. H.
Fiedeldij Dop te A'dam, die, naar
ons bij nader onderzoek was gebleken,
de enige specialist (kinderarts) was, die
inderdaad een lezing over de behande
ling van spastische afwijkingen had ge
houden.
Hij zeide echter, dat hy dit niet op
verzoek van de Maatschappij voor Ge-
geneeskunst heeft gedaan, doch op ver
zoek van Amsterdamse collega's, die, de
Maatschappij daarvoor toestèniming
vroegen.
Dr. Dop houdt zich nl, al anderhalf
Jaar bezig met.de behandeling van
spastische kinderen volgens nieuwe in
zichten.
Hy legde ons uit, hoe de Amerikaanse
therapie (methode Phelps) is gebaseerd
op het óverspannen, dus krachtig oefe
nen, van verlamde of verstyfde spieren,
om ze daardoor tot betere bruikbaarheid
te brengen.
Volgens deze therapie, en met door
Phelps uitgevonden hulpapperaten (o.a.
skischoenen welke door glydende bewe
ging het lopen kunnen stimuleren) wordt
reeds lang in Nederland gewerkt, o.m.
in de St. Maartenskliniek in Nymegen
(hetgeen wy ook zelf zagen), in de Rot
terdamse Adriaanstichting enz.
De methode-Bobath echter richt zich
op het ontspannen der getroffen spieren,
o.m. door massage en heilgymnastiek.
Ook hiervan was ln Nederland reeds nota
genomen eer de BOSK werd opgericht,
doch een mankement is, dat dr Bobath
zijn therapie nog steeds niet wetenschap
pelijk heeft verantwoord, zodat men om
trent blijvende reacties en resultaten nog
in het duister tast.
Wat nu de geestelijke gesteldheid van
een spastisch kind betreft, hierover ver
telde dr Fiedeldij Dop het volgende. Een
baby, die niet de beschikking heeft over
armpjes en beentjes, leert ook niet grij
pen en kan dus zyn wereldje niet groter
maken. Het kind kan niet op tijd zitten,
blijft dlkwyis jarenlang liggen, als het
een ernstig geval ls.
Vanzelfsprekend blijft daardoor ook de
geestelijke groei achter, zozeer dikwijls,
dat pseudo-debillteit optreedt, terwijl een
kind toch normaal ls. Een kinderarts of
neuroloog ontdekt dit echter altijd.
Het komt echter zeer vaak voor, dat
een spastisch kind geesteiyk niet normaal
ls en dat ook nooit kan worden. Heeft
een kind lichte spastische afwijkingen,
bijv. een styve arm of een verlamd been,
dan kan dit euvel ook aanleiding zijn, dat
het kind, met llchameHjke stoornissen
kampend, in de klas wat achterblijft, ter
wijl zijn intelligentie toch normaal is.
Evenals dr Van Gogh ons reeds had ge
zegd, legde dr Fiedeldij Dop er ook de
nadruk op, dat een spastisch kind niet te
genezen Is (dit zeggen ook Phelps en
Bobath) doch dat men alleen trachten
kan, verlichting en verruiming van moge
lijkheden te brengen door de verlamde
of verstijfde spieren meer of minder tot
bruikbaarheid te brengen.
Experiment
Sinds anderhalf jaar heeft dr Fiedeldij
Dop zelf een werkgroep gevormd, welke
gezamenlijk spastische kinderen behan
delt. Deze groep zetelt ln Amsterdam,
doch iedere specialist (kinderarts, neuro
loog, psycholoog, orthopaedist, heilgym
nast, logopaedist en masseur) werkt zelf
standig.
Dr Fiedeldy Dop wenst echter, dat de
patiëntjes via de hulsdokter bij hem ko-
dus gewoon met een ziekte
dr Fiedeldy Dop dan consult met
meer der andere specialisten, doch hij
vindt dat het kind gewoon thuis moe'
blijven, daar volgens medische of para
medische voorschriften oefenen en dat alles
heel rustig aan voortgang moet hebben
Op den duur probeert men zo mogelijk
een kind naar een buitengewone of ge
wone school te doen en zc
patiëntje gewoon onder doktersbehan
deling.
„Neen, ik doe niets buitengewoons, ik
probeer alleen nieuwe wegen, die ov
al bekend zijn, met mijn patiëntjes
gaan. Ik spiegel de mensen geen prachtige
resultaten voor, wij zyn nog geheel
experimenteel stadium, wij behandelen
onze patiëntjes totaal individueel....
nu spreek ik met name over de normale
spastische kinderen. Een geestelijk mis
deeld kind kan nimmer van verstandelijk
tekort genezen worden. Wél kan mogelijk
achtergebleven geesteiyke ontwikkeling
worden bevorderd".
„Krijgt U Uw patiëntjes via de BOSK
ook?"
„In geen geval, een lekenorganisatie kan
niet medisch adviseren. Elke ouder be
hoort met een spastisch kind....
huisdokter te gaan. De huisdokters weten
dikwijls geen raad, zij zyn geen specialis
ten. Ik heb Juist myn voordracht gehou
den voor de huisartsen, opdat zy weten,
dat specialisten pogingen in het werk
stellen, ook al kunnen zy niet genezen.
De verstandige huisarts verwyst spas
tische patiëntjes dus naar de specialist,
ln casu de kinderarts of de orthopaedist.
Dr Fiedeldy Dop ziet geen heil ln inder
haast opgerichte centra, want leken kun
nen niet oordelen ln deze en de behan
deling is totaal Individueel.
Géén centrum
Wat was logischer, dan dat wij ons
vervolgens wendden tot d r D. Wi 11 e-
brands, de orthopaedische chirurg van
de Amsterdamse Mytylschool, die alles
zou weten van het op het terrein van de
school gebouwde centrum
Tot onze verbazing hoorden wy daar,
dat er geen sprake is van zulk een cen
trum. Er is door de heer Büser we] eens
een balletje over opgegooid, maar daar
van is nooit iets terechtgekomen.
Ook dr Willebrands zeide ons, dat de
medische wereld nooit op de hoogte is
gesteld van de wetenschappelijke achter
grond van de methode-Bobath. Op de
Mytylschool gaan vele spastische kinde
ren, doch de school heeft alleen een con
trolerende taak en past dus geen be
handeling toe.
Dr Willebrands verzekerde ons, dat
hy lp 1932, in zyn studletyd, al met de
methode Phelps leerde werken en dat hy
ook de methode Bobath uitwerkt en be
studeert.
Hy vertelde voorts, dat men ln Enge
land al terugkomt van de speciale scho
len voor spastische kinderen, men acht
het juister, hen onder de algemene licha-
melijk-gebrekkigen te rekenen.
Dat de medische wereld door de BOSK
op de Amerikaanse en Engelse methoden
attent zou zijn gemaakt, noemde dr.
Willebrands belachelyk. Inderdaad stond
men vroeger vrij machteloos tegenover
deze afwijkingen, maar toen kende
ook vele andere ziekten niet voldoende
om ze te kunnen bestrijden. De opkomst
van de revalidatie heeft veel meegewerkt
ln deze.
„Het ligt in de geest van de tijd,
beids- en bewegingstherapie wordt overal
en veel toegepast".
Al twintig jaar
Onze informaties zouden niet volledig
zyn, wanneer wy niet gegaan w<
een van de Nederlandse inrichtingen,
waar zwakzinnige spastische kinderen
worden verpleegd.
In de Dr Mr Willem van den
stichting te Noordwijk ontving
geneesheer-directeur, dr S t e k e
„Zeker twintig jaar lang passen wU op
onze patiëntjes reeds bewegingstherapie
toe", vertelde dr Steketee ons. „Dat ls
niets nieuws. Het is ten enen male
gelijk, dat een geestelijk normaal kind
ooit in een zwakzinnigeninrichting „wordt
opgeborgen". Trouwens, een kind, dat
hier ls, wordt nooit „opgeborgen"
doen alle mogelijke moeite, ook
zwakzinnige patiëntjes tot beter bewegen
te brengen".
Dr Steketee corrigeerde direct de mede
deling van de heer Büser, als zouden
volgens de Amerikaanse statistieken
tweederden van de daar getelde spas
tische kinderen geestelijk normaal zijn.
Dit ls nl. volgens die statistieken: nog
geen derde deel.
Ten slotte hadden wy een gesprek met
de heer Meulblok. hoofd van de afde
ling Geestelyke Volksgezondheid van het
ministerie van Sociale Zaken.
Deze hoorde met verbazing, de actie
van de BOSK aan. ,.Ik houdt van voort
varendheid en geloof zeker, dat de
BOSK te goeder trouw is, maar
gaat op ongerijmdheid ïyken. Wy
langen geen halsoverkop opgerichte
tra en deze zullen er zeker ook niet
komen", zeide de heer Meulblok.
Hy achtte het stimulerend voor de
medische taak, dat de ouders van spas
tische kinderen zich hebben verenigd,
hetgeen trouwens ook dr Fiedeldij Dop
reeds had opgemerkt. Maar dit houdt
niet in dat men op eigen houtje maar
medische centra moet gaan stichten.
Inderdaad is de staatssecretaris lid
van de commissie uit vooraanstaande
specialisten, doch deze commissie heeft
tot taak ,.het bestuderen van de proble
men der cerebrale verlammingen". Het
zal geruime tyd vorderen, eer deze gro
te commissie tot conclusies is gekomen,
temeer, omdateen aantal aangezochte
specialisten, om. dr Van Gogh. dr Fie
deldy Dop en de geneesheer-directeur
van de St- Maartenskliniek, het verzoek
nog in beraad houdt- Zij vrezen dat de
tyd nog niet rijp is om tot conclusies te
komen, daar alles nog in een absoluut
experimenteel stadium is.
Het mag dus minstens voorbarig wor
den geacht, dat de BOSK zomaar centra
gaat oprichten. Ook betreurde de heer
Meulblok de verwarde voorlichting, wel
ke de pers in Rotterdam had moeten
aanhoren.
Uit dit alles ls ons wel gebleken, dat
de BOSK zeker te goeder trouw U,
doch dat zyn propagandist een te rijke
fantasie bezit om de zaak waarlyk goed
te dienen.
Dat de BOSK alvast tracht, belang
stelling wakker te roepen en gelden in
te zamelen, ls toe te Juichen, doch het
inlatief om op bepaalde wijze tot be
handeling van patiënten te komen, moet
de Bond overlaten aan bevoegden, ln
dit geval aan de medische wereld.
Handelen op deze spectaculaire ma
nier ls een wijze van hardlopen, welke
op doodlopen aangaat.
Wij zouden daarom bescheidenlijk
willen adviseren tot het vormen van
fonds, waaruit straks, als de me
dici nieuwe perspectieven zien, be
paalde dingen kunnen worden be
kostigd.
Helpend Nederland zal ook de
BOSK niet in de steek laten. Maar
dan dient er betere en wetenschap-
pelijk-gefundeerde propaganda te
worden gemaakt. Men dient eerst te
weten, waaróm het precies gaat en
wanneer de BOSK dan gelden wil
inzamelen, zullen wij gaarne door
publicatie onze medewerking verle
nen, hetgeen trouwens de bedoeling
was van de informatie, welke wij
tijdens de persconferentie niet kon
den krijgen en welke wij daarom
onszelf verschaften.
Jubileum prof. Sirks
Prof. G. J. Sirks, hoogleraar vanwege
ït seminarium der Remonstrantse Broe
derschap aan de Leidse universiteit, hoopt
op 25 Januari de dag te herdenken, waar
op hij veertig jaar geleden bij de Re
monstrantse Gemeente te Dordrecht het
predikambt aanvaardde.
Vloot en luchtvaartdienst
Over de Koninklijke Marine werd gisteravond in de Harmonie op boeiende
wijze verteld door de bekende radiospreker van de marine, de ltz II voor
speciale diensten W. C. Lemaire. Deze lezing werd gehouden voor de
Leidse afdeling van de Ned. bond van oud-strijders en dragers van het
mobilisatiekruis.
CORRESP. CONVERS.
Kon. Erk. PITMANSCHOOL
PLANTSOEN 65 TELEF. 26558
Hei vorig jaar had ltz Lemaire eer
lezing over hetzelfde onderwerp gehou
den. Hij behandelde toen in het bijzonder
het hoofdbestanddeel van de marin
vloot. Gisteravond zou hy de aandacht
op het korps mariniers en de ma
luchtvaartdienst richten. Omdat er
wel veel nieuwe gezichten onder zyn
gehoor waren, behandelde hy ook r
de eerste plaats de vloot. Daardoor kwam
het verhaal over het marinierskorps
het gedrang. Het werd uitgesteld tot t
volgende maal.
In 1945 was er weinig van onze vo
oorlogse vloot over, zo begon de spreker.
Voor wereldoorlog twee was onze
macht behooriyk aan de eisen van de tyd
aangepast Maar meer dan de helft werd
de oorlog vernietigd. Van het resteren
de deel was de helft totaal verouderd
as in '45 de vlootkracht tot een derde
gereduceerd. Er werd een tien-jarenplan
opgesteld. Dat is nu in zoverre uitge
voerd, dat wij net als in 1939 weer drie
kruisers hebben.
Op het ogenblik bezitten wy 6 torpedo
boot-jagers. Dit aantal wordt met 12 uit
gebreid. Deze 18 schepen krygen in de
toekomst een andere naam. Zy zullen
onderzeebootjagers worden genoemd,
in verband staat met een herwaardering
van het onderzeebootwapen vooi
marine. Hadden wy voor de oorlog 27
duikboten, nu hebben wij ,er nog 7
dat aantal zal nog met één worden
minderd. De resterende zes boten zullen
in hoofdzaak dienen als oefeningsmidde
len voor de onderzeebootjagers.
Mijnenvegen
In 1945 lag de Noordzee vol met anker-
mijnen en acoustische en magnetische
mynen. Elke mynsoort vereiste een aparte
veegmethode. In 1945 begon de mijnen-
veegdienst met de grote schoonmaak
de haringvijver.
Wie hoort, dat alleen het Neder
lands territorium nog maar in De
cember '51 was gezuiveerd, zou den
ken, dat er niet aangepakt is, maai
men moet weten, dat de mijnenveeg-
dienst met het reinigen van de Augi
asstal, die de Noordzee was voor on
ze kust, een titanenwerk tot een goed
einde heeft gebracht. Over enige tijd
zal de marine over 42 mijnenvegers
beschikken. Daaruit blijkt wel, dat
Nederland op dit punt een belang
rijke taak in het Westerse defensie-
systeem heeft gekregen.
Na de overige scheepstypen van onze
vloot nog te hebben aangeduid, zei spre
ker, dat onze vloot nu 110 schepen telt
Als het vlootplan geheel uitgevoerd
zullen wy' er 120 hebben. Allemaal sche-
;n, die aan de modernste eisen voldoen.
Oog en vuist
Het Jongste wapen van de marir
Personeel bood glastableau aan
Het Leidse haardenhuis Jan de Nie en Zonen bestond gisteren precies
zestig jaar. Dit diamanten jubileum is op feestelijke wijze gevierd. Des
morgens was er in De Doelen een bijeenkomst voor directie en personeel
3 middags werd daar een receptie gehouden, waarop enige honderden
mensen zijn gekomen om de heren De Nie geluk te wensen met deze dag
en met de voorspoedige groei van het bedrijf.
De oudste firmant de heer Joh. de
Nie, heeft 's morgens in de bijeenkomst
directie en personeel een overzicht
gegeven van de geschiedenis van het
bedrijf, zijn ontstaan en ontwikkeling.
In 1894 toog de heer Jan de Nie met
f 100 naar Amsterdam om aan het Water-
looplein de eerste gereedschappen voor
zijn werk te kopen. Hy kocht er blijk
baar heel wat, want met slechts een
dubbeltje op zak maakte hij de terug-
Hot bedrijfje is toen begonnen in de
Dwarsbolwerkstraat. In 1906 werd het
pand aan de Herengracht gebouwd met
werkplaats en kantoor. Omstreeks 1912
Is de firma De Nie met de handel be
gonnen. In 1923 kwam het haardenhuis
Jan de Nie en Zonen tot stand. In 1923
werd de afdeling handel verplaatst van
Herengracht 112 naar Kort Rapenburg 10.
Februari 1953 word de nieuwe zaak aan
Scherts en Schoonheid
Uitverkoop in Wim Sonnevelds
Winckel van Sinckel
De bezoekers van de tweede voorstelling in de serie Scherts en Schoon
heid van K. en O. zijn gisteren de winckel van Sinckel binnengedromd.
Dit door Wim Sonneveld beheerd riant etablissement bleek inderdaad een
keurige sortering humor in voorraad te hebben, die tegen afbraakprijzen
van de hand is gedaan. Daarvoor is het tenslotte uitverkoop.
Wim Sonneveld heeft in zyn winckel,
let wel, met ck, een serie schetsjes, lied
jes en zomaar malle gevallen bijeenge
bracht. Voor ieder was er ruime keus, al
zullen de verwende klanten zich bij voor
keur door de chef zelf willen laten hel
pen. Het solo-optreden van Wim Sonne
veld is cabaretkunst van de bovenste
plank. Zo losjesweg, en schynbaar als
maar improviserend, keuvelt hij maar wat
voort. Goedkoop succes streeft hy nooit
na. Zorgvuldig hoedt hij zich voor de
kuil, waarin zovelen vallen, namelijk het
speculeren op publieke vooroordelen. Zijn
teksten munten uit door oorspronkelijk
heid. Steeds weet Wim Sonneveld er het
stempel van zyn unieke persoonlijkheid
op te drukken. Dat is, menen we, wel de
grootste factor in zijn succes.
Die „beelden uit m'n kinderjaren" b.v.,
was het geen voorbeeld van mimische
voordrachtskunst, zoals men maar zelden
in ons theater ziet
Het zal wel niet mogelijk zyn in een
land als het onze, waar tekstschrijvers
van het goede genre zo dun zijn gezaaid,
een programma op te bouwen, dat zonder
één enkele inzinking verloopt. Minder
fijngevoelig achten wc, om slechts één
voorbeeld te noemen, „Nog twee minu
ten", van Michel van der Plas. Hoe ge
vaarlijk het is de platvloersheid van de
mens te trekken in dit vlak is hier wel
irduidelyk gebleken.
Overigens zyn we naar huis gegaan met
specialist gaan. Zo nodig adviseert' het idee, dat de slotregels van Sonneveld
in de finale, „wa hebben ons gewoon bui
tengewoon geamuseerd", een waarheid
bevat, die niet kan worden bestreden. En
dat was ten slotte de opzet van deze
winckel.
G. Tulp
Vierde avond van het
amateur-festival
Donderdag a.s. de vierde avond ln
het amateur-festival zullen ir
Leidse schouwburg 3 toneelverenigingen
optreden, ieder met een één-acter.
belooft dus weer een gevarieerde avond
te worden, die een indruk kan geven
de wijze, waarop men in Leiden het a
teur-toneel beoefent. Opgevoerd zullen
worden: „Vakwerk" door de toneelver
eniging Tot Ieders Genoegen. „Dlnertje
bij Lucretia Borgia" door Sempre Avanti
en „Late Liefde is als oude wyn" door
de Rynlandse Rederijkerskamer. Het is
een weinig voorkomende gelegenheid, op
één avond drie toneelverenigingen te
kunnen zien optreden. Het amateur
festival schept die gelegenheid en men
late haar niet onbenut voorby gaan.
Nieuwe zaak
De firma Rich. J. Blok heeft de zaken
uitgebreid. Gisteren is de nieuwe winkel
In verfwaren, glas, behang en huishou
delijke artikelen. Hogewoerd 62, on-der
grote belangstelling geopend.
het Noordeinde, hoek Kort Rapenburg,
geopend.
De beer De Nie wees er in zyn over
zicht nog op, dat de haardenfabriek een
zeer geslaagde afdeling mag worden ge
noemd. De grond hiervoor werd gelegd
In 1937, evenals de basis voor de afde
ling centrale verwarming. Thans werken
er by De Nie een 35 man.
Spr. bracht hartelijk dank aai
medewerkers van nu. Van "belang is,
ieder z'n werk naar behoren doet. Her
dacht werd de oprichter van de zaak, de
heer Jan de Nie, die in 1949 is overle
den.
De andere firmant, de heer J. de
Nie, wees eveneens op de betekenis
der plichtsbetrachting. Hij deelde
mee, dat de directie had besloten het
personeel een gratificatie te verstrek
ken. Tevens werd aan allen een her
inneringslepeltje uitgereikt. Van
avond is er bovendien nog een feest
avond in Royal.
De heer H. J. Sloos, boekhouder, sprak
namens het personeel woorden van ge
lukwens. Hy bood aan de heren De Nie
prachtig glastableau aan, voorstel
lende de oprichter en het huidige bedrijf.
De beide firmanten dankten het perso
neel hartelijk voor dit mooie en biy-
vende geschenk.
Receptie
Op de receptie kwamen uiteraard in
de eerste plaats tal van zakenrelaties.
Van de andere receptiegangers noemen
we de heren Straatman en Batist na
mens de stedeiyke fabrieken van gas en
electrioiteit, de heer Voorbach, chef van
de afdeling onderhoud gebouwen ten
stadhuize, de heer Evers, plaatsvervan
gend garnizoenscommandant te Leiden,
de heer Den Hartigh, chef van de afde
ling openbare werken ten stadhuize, de
heer Brilman, directeur van de Leidse
ambachtsschool, de heer De Mey na
mens het gewesteiyk arbeidsbureau te
Leiden, de commissaris van politie, de
heer Meijer, de heren Zwart en Van der
Kloot namens de afdeling Leiden van de
Kon. Ned. middenstandsbond, de heren
Fortmann en Van Kleef namens de
Midza, mej. Broerse, adjunct-directrice
van de R.K. vakschool, mej. Beks na
mens de afdeling Leiden van de Ned.
Chr. relsvereniging. de heren Wilbrink
en Stigter namens de kerkvoogdij van
de Leidse Hervormde Gemeente, de he
ren Jongeleen en Van der Kwaak na
mens het gemeentebestuur en ds De Wit.
Hervormd predikant.
Ver over de honderd bloemstukken
sierden de zaal, waarin de receptie
werd gehouden. Men had er zelfs de
trappen mee versierd. Ook zijn er op
deze dag tal van brieven en geluks
telegrammen binnengekomen. Allen
die bij De Nie werkzaam zijn, zullen
deze jubileumviering niet vergeten!
de marine-luchtvaartdienst. De M.L.D. is
het oog (waarneming) en de vuist (aan
val) van de vloot. In 1907 besefte de
Rambaldo al. hoe belangrijk
zyn, als de marine werd uitgerust
met luchtschepen voor waarneming van
de vyand. In de eerste wereldoorlog, in
1917, kwamen de eerste vliegtuigen by
de marine, watervliegtuigen uiteraard.
In wereldoorlog twee kwamen de varende
vliegvelden, de vliegkampschepen, in ge
bruik. Na de lezing werden drie korte
films vertoond. De eerste gaf een indiuk
van de graad van geoefendheid, die het
vliegend en varend personeel van de
Karei Doorman heeft bereikt. De tweede,
.Veilig varen", bracht de toeschouwer in
kennis met de taak van het Nederlandse
loodswezen en de derde gunde een blik
op Nieuw-Guinea.
Het huishoudelijk gedeelte van de ver.
gadering nam niet veel tyd in beslag. In
bestuursvacatures werden bij accla
matie de heren A. W. van der Hoeven en
A. G. Hooyer benoemd. Er werd door de
waarnemend voorzitter, dr P. H. Pott, een
beroep op de leden gedaan zich voor de
te houden schietoefeningen op te geven
Als er zich geen 25 leden komen melden
voor de oefeningen, is alle moeite voor
dit doel tevergeefs geweest, want dan
gaan de oefeningen niet door.
De garnizoenscommandant werd ver
tegenwoordigd door kapitein S. Gerits,
de stichting Moveo door mevr. Groot-
Balfoort
(Advertentie)
Vragen over huur
verhoging
De heer H. van Weizen heeft de raad
verzocht enige vragen te mogen stellen
aan B. en W. met betrekking tot de ver
hoging der huren voor de woningen aan
de Albert Verweystraat, de Louis Cou
perusstraat, de Herman Gorterstraat, de
Lodewijk van Deysselstraat, de Frederik
van Eedenlaan enz.
D. E. V. gaat in Maart
jubileren
De Leidse tuiniers- en bloemistenver
eniging Door Eendracht Verbopden hield
gisteravond in café Anlba aan de Heren
straat een vergadering. Na een inleidend
woord van de voorzitter, de heer J. H.
Smit, werden de huishoudelijke zaken af
gewikkeld.
Vervolgens was het woord aan de voor
zitter van de feestcommissie, de heer W.
Dool, die iets meedeelde over de plannen
voor de feestelijke herdenking van het
65-jarig bestaan van de vereniging op 13
Maart aanstaande. Het feest wordt ge
houden in de Burcht.
Na de pauze gaf de voorzitter een toe
lichting op de dif jaar te houden bloem-
bollen-kweekwedstrijd. In verband r-et
het jubileum heeft het bestuur besloten
de voor deze wedstrijd in te zenden pro
ducten door een jury te laten beoordelen
op de middag van de dertiende Maart.
Deze week in Luxor
„Het mysterie van het leven",
opmerkelijke Duitse film
Naar de roman van Kathe Lambert, Haus des Lebens, heeft Karl Hartl
een film gemaakt, die in Nederland wordt uitgebracht onder de titel „Het
mysterie van het leven". Wanneer men de verfilming van een dergelijk
subtiel gegeven als het leven in een kraamkliniek ter hand neemt, moet
men wel uitermate omzichtig tewerk gaan. Deze Duitse regisseur heeft dat
ook gedaan. Zo draait op het ogenblik in Luxor een film, die wel een zeer
opmerkelijke plaats inneemt in de Duitse productie.
van het leven". We kunnen
De tijd ligt nog te kort achter
waarin ons land werd overstroomd met
films uit Duitsland, die er geen twyfel
over lieten bestaan, dat het melodrama al
daar nog steeds hoogtij viert. Maar zo nu
en dan verlaten ook films de studio's, die
direct opvallen door grote eerlijkheid en
psyohologisoh verantwoorde behan
deling van de stof.
'n film is „Het mysterie van
leven". De psychologische belevenis
/rouw, die in een kraaminrichting de
geboorte van haar baby afwacht, ziedaar
wen nobele als broze onderwerp
deze speelfilm. We zien de vrouw vai
treinmachinist, die haar derde meisje
kr(jgt cn deswege door haar domme,
harteloze man niet meer wordt aange
keken, omdat hy op een jongen had: ge
hoopt.
Aks tegenhanger de persfotografe, echt
genote van een al even zonderling uiige-
fotograaf, die de verrassing van zyr
leven krijgt in de vorm van een tweeling.
Daar is de ervaren hakkers vrouw,
de geboorte van een baby een
daagse gebeurtenis is. En, dan de geëxal
teerde zangeres, die volkomen verandert
door de geboorte van haar kind, dat a
ternauwernood het leven krijgt.
Daar doorheen is gevlochten de roman-
i tussen de vrouwenarts, dr Peter Haidt,
i zyn eerste assistente. Dit is nu eens
iet een zoetelyk verhaaltje om de aan
dacht wat af te leiden, maar een tot een
ontroerende apotheose uitgroeiende lief
desgeschiedenis, De vrouwelijke arts
blijkt geen kinderen te kunnen krygen,
terwyl Peter Haidt juist zonder kinde
niet leven kan. „Maar ach", zegt hij
aan het slot van de film, „wat doet het
igenlijk voor ons toe. Hier, in de kliniek
bloeit elke dag nieuw leven op, het
God bemoeit zich ook
met de kleine dingen
In de gisteravond in het wijkgebouw
Rehoboth gehouden vergadering va
afdeling Leiden van de Ned. Christen-
vrouwenbond heeft mevrouw L. Hoe
kendijk uit Heemstede gesproken over
het onderwerp „Bemoeit God Zich ook
met de kleine dingen in ons leven?'
In haar uit tal van persoonlyke erva
ringen opgebouwde inleiding ging
vrouw Hoekendijk uit van het bekende
woord van de Bylbel, dat geen musje ter
•arde valt zonder de wil van de hemelse
Vader en dat zelfs de haren van
hoofd alle zyn geteld.
We denken wel eens. dat het leven al
leen maar uit grote, belangrijke en ge
wichtige dingen bestaat, maar als we
goed opletten en luisteren, worden we
gewaar, dat God juist in zoveel kleine,
schijnbaar onbetekenende dingen tot ons
wil komen. Als wij acht geven op de
kleine dingen, doet God1 grote daden in
het mensenleven. Het gaat er maar
dat we Hem horen en dat we, zonder
uitstel, ook doen, wat Hij zegt, vóór het
te laat is. We zijn zalig,als we Zijn
woorden horen en ze ook doen.
Mevrouw Hoekendijk schetste in dit al
les vooral onze houding tot de naaste.
Bijbelse examens Chr.
kweekschool
Voor het Bybels examen zUn aan dt
Chr. kweekschool te Leiden geslaagd de
dames T A. Dijkstra, P. A. Willemse en
E. v. d. Wijngaard, Lelden; L. v. d. Berg,
G. M. van Teylingen en A. van Goever-
den. Sassenheim; E. Y. Piso, C. Huyssoon
en Ch. A. Kroon, Alphen aan den Ryn;
M. de Vlieger, Katwyk aan Zee; J. Vooys,
Katwyk aan den Ryn; W. Zuurveen, A. P.
Beversluis en N. Bos, Bodegraven; P.
M. Blonk, E. L. Berg en C. van Gemeren,
Boskoop; C. A. Blansjaar, Oegsgeest; J. C.
Bloem, Koudekerk aan den Ryn; A. van
Dyk en A. H. Slettenaar, Den Haag;
R. van Haarst, Voorburg; L. v. d. Spek,
Lisse; B. E. Andringa, Voorschoten; W
A. Buist. Delft en M J. Meiners. Leider
dorp.
De volgende heren zyn geslaagd: A, P,
in Dalen, J. Th. Labordus, P. J. Vis. G
Kuipers, W. Kukler en D. Bavelaar,
Leiden; G. Blankert, Rynsburg; A. Boer,
Oude Wetering; G. van Doorn, Alphen
den Ryn; P. J. de Vos, Leiderdorp;
an Duin en J. A. v. d. Niet, Noord-
wyk aan Zee; J. M. de Jong en W. v, d.
Plas, Katwijk aan Zee; H. Schuurman.
Nieuwkoop; en N. Hornsveld, Zwammer-
dam.
Drie candidaten werden afgewezen,
drie hebben een herexamen.
ling
Agenda voor Leiden
Zaterdag
Leids Volik^huis, 4 uur: W. N. Wind-
meyer over Damascus, Athene en Rome.
Schouwburg, 8 uur: Toneelgroep Euri
pides met Rebecca van Daphne du
Maurier.
Schuttershof, 8 uur: VOLA, H. J. Stu-
vel uit Voorburg: Gevecht met het water,
met films.
Antondus-clubhuis, 8 uur: Ons Toneel
met „Wilde Vaart".
Overdekte, 8 uur: zwem-vierkamp ZUL
L. Z. C„ Watervrienden en Golfbrekers.
Maandag
Stadhuis, 2 uur: gemeenteraad.
Turk, half 12: N.V. Lahad Datu cul-
tuurmaatschappy, aandeelhoudersverga-
Stadsgehoorzaal, 8 uur: Leidse Kunst
kring Voor Allen, Janine Andrade (viool)
en Gerard Hengeveld (vleugel).
Snouck Hurgronjehuis, 8 uur: K. en O.
studiecursus ..Pen en Penseel" door drs
F. P. Huygens.
Dinsdag
Casino, 7 en 9.15 uur: K. en O., Engelse
film „Whisky als Water" van Alexander
Mackendridk.
Stadsgehoorzaal, 8 uur: uitvoering Leids
politie-muziekgezelschap.
Filmzaal academie, 7 en 9 uur: Leids
Acad. Kunstcentrum, „Waverley Steps"
(Elridge) en „The Overlanders"
Foyer stadsgehoorzaal, 8 uur: Kon. Ver
eniging „Oost en West", kleurenfilm De
Andesexpeditie 1952, toegelicht door drs
T. de Booy.
Oegstgeest, recreatiezaal Endegeest.
8 uur: Oranjevereniging (verjaardag van
Prinse6 Margriet), Lily Bouwmeester o.a.
met „By stukjes en beetjes".
Lisse, H.B.G.-gebouw, half 11: ope
ning Bloemlust-tentoons telling.
Tentoonstellingen
Lakenhal: Tussen Romantiek en Haag
se School (landschappen uit het midden
der vorige eeuw) 10—4 uur, (tot 25 Jan.).
Rijksmuseum voor Volkenkunde
Steenstraat la, zeven eeuwen Ch'neae
calllgraphle en schilderkunst (collectie
dr R. H. van Gulik). 10—4 uur (tot 14
Februari).
Prentenkabinet, Kloksteeg 25, 2—5 u.:
Het landschap ln de Noord-Ned. prent
kunst (eerste helft 17de eeuw) (tot 30
JBnuari).
Salonboot Turfmarkt, 9 uur vm.10
uur n.m.: miniatuur spoorweg enz. (t.m.
19 Januari).
Alphen aan den Ryn, Museum
Rijnkade 11, 29 uur: werken van Paul
Citroen. Diana en Johfra (tot 23 Jan.).
Nachtdienst apotheken
Apotheek Kok, Rapenburg 9, tel. 24807.
en apotheek „Tot hulip der Menschheid".
Hooigraoht 48, tel. 21060.
Gunstig verloop van de
Leidse arbeidsmarkt
Op 9 Januari 1954 stonden bij het ar
beidsbureau Leiden 1600 geheel werklo
zen ingeschreven, terwyl daarenboven
144 personen op diverse werkvoorzie
ningsobjecten tewerkgesteld waren. Het
totaal beschikbare aanbod geheel
werklozen plus arbeiders werkobjecten
bedroeg derhalve 1744.
De styging van het totaal beschikbare
aanbod (91) ls vrijwel geheel aan sei
zoensinvloeden toe te schrijven. Een ver-
gelyking met het overeenkomstige tijd-
in 1953, nameiyk 2393 toont aan. dat
nog steeds van een gunstig verloop van
de arbeidsmarkt gesproken mag worden.
Het verschil is belangrijk en bedraagt 649.
De vraag onderging een kleine styging,
an 124 tot 154, en is naast aanvragen
n los personeel voor zogenaamd gele
genheidswerk voornamelijk gericht op
jeugdige krachten (15 t/m 18 jaar) voor
vrijwel alle bedrijfstakken, en op perso
neel voor de metaalindustrie.
Het aantal werkloos ingeschreven vrou-
en steeg iets en bedroeg op 9 Januari
1954 161. De vraag onderging geen wij
ziging van enige betekenis.
