Hlaa
wij denken er zó over
Laten de dominees eerst eens
samen gaan praten
Predikbeurten voor Leiden en omgeving
Hoe Nederlandse schepen
reilen en zeilen
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
7
ZATERDAG 2 JANUARI 1954
Alles
goed
en wel
(Ingezonden stukken)
Geestelijke eenheid
Naar aanleiding van de beide stukjesj
van 19 December als reactie op mijn
stukje onder het hoofd „Eenheid der
Kerken" gaarne het volgende.
Beide inzenders zijn de mening toege
daan, dat de kerkmensen nog teveel aan
hun kerken vastzitten en te weinig naar
elkaar luisteren. Waarbij ik opmerk, dat
de gelegenheid om elkaar te beluisteren
zo niet ontbreekt, dan toch minimaal is,
waartoe medewerkt het veelal op ker
kelijke leest geschoeide verenigingsle
ven. Toch ben ik het wat betreft de jon
geren niet helemaal met de schrijvers
Zeer veel jongeren willen de oude
paadjes, die steeds verder uit elkaar lo
pen, wel verlaten. Een deel meent deze
vraag het best te kunnen oplossen door
de Kerk de rug toe te keren en zich
zodoende te onttrekken aan alle kerke
lijke problemen en de onontwarbare
kluwen van Kerken en richtingen. Dit is
inderdaad de gemakkelijkste oplossing,
alhoewel niet de juiste. Zou het echter
zo kunnen zijn, dat juist deze
ons de weg tot eenheid moeten wijzen? Zij
zijn namelijk niet zo vastgeroest
Kerk als aan een hobby.
Dan nog de opmerking van de heer
De B. over de grote verschillen tussen
recht- en vrijzinnig. Och, mijnheer De B.
u zit, vermoedelijk door uw leeftijd, te
veel vast aan de oude paadjes met de
daarbij behorende etiketten: rechtzinnig,
vrijzinnig, onkerkelijk, niet-meelevend
enz. enz. Wij moeten daar
komen en elkaar open en eerlijk, zonder
etiket en zonder vooroordeel, tegemoet
treden. Dan spreken, niet preken. Velen
zijn al doodgepreekt. De jongeren
gen daden. Overal is een zoeken
eenheid merkbaar.
Laat men op z'n minst trachten elkaar
te begrijpen. Wanneer wij die wil kun
nen opbrengen, zou het dan met Gods
hulp niet kunnen?
Ondertussen is bekend geworden, dat
in Den Haag een comité voor geeste
lijke eenheid is opgericht. Laten we ho
pen en bidden, dat dit het begin mag
zijn van een juiste aanpak om tot eenheid
der Kerken te komen.
Noordwijk
(Het adres in Den Haag is „Geestelijke
Eenheid", Postbus 228. Red. N.L.C.).
Nu ook de kapper nog
I doelt, namelijk op dat der misdaad. Iedere [gorie valt het laatste zeker volledig bui-
Nauwelijks bekomen van de schrik der
prijsverhogingen van thee, koffie, dagbla
den etc. volgde nu weer de mededeling,
dat de kappers hun tarieven mei maar
liefst 30 pet gaan verhogen. In de toe
komst met nog méér zelfs. En de fooien
moeten dan natuurlijk ook omhoog.
Waar moet dat heen? Vooral de grote
gezinnen worden door die sterke tariefs
verhoging van de kapper toch wel erg
gedupeerd, 'k Spreek niet voor me z
daar ik vrijgezel ben, doch ik wil
niettemin nog eens op wijzen, dat we r
al die loonsverhogingen de verkeerde
kant opgaan. We worden er hoe langer
hoe arrmer van, omdat we steeds
de beruchte vicieuse cirkel geraken.
Veel beter is daarom het voeren va:
actie voor lagere prijzen.
Waarom gemakkelijk, als
het moeilijk kan?
Ja, beste medelezers, het nieuwe jaar
begint voor ons goed. wantwij krü
gen loonsverhoging, vijf procent, en dc
belasting gaat ook naar beneden. Al;
men na lezing van deze mededeling de
krant verder heeft laten rusten, dan is
het wel leuk. Maar.
nog verder heeft gelezen, dan begint
het vreugdegevoel wel te tanen.
Men leest dan: Brood 1 cent duurder,
koffie, thee, enzovoort ook duurder,
och, waarom zouden de kappers er i
geen 30 procent bij opzetten omdat de
lonen worden verhoogd? Geef ze eens
ongelijk! Alleen maar jammer, dat de
arbeiders hun lonen niet zelf kunnen
verhogen wegens de huurverhoging.
Maar dat doet de regering dan
ons. Ondergetekende vraagt zich wel af
waarvoor al die rompslomp nodig is,
want we draaien maar steeds in een
kringetje rond. Lonen omhoog? De rest
ook. Als alles nu eens op hetzelfde peil
bleef staan, dan behoefden er geen ver
gaderingen te worden belegd, geen ge
krakeel in de Kamer, geen discussies.
Als ik ongelijk heb moet iemand die
het beter weet. me maar op de vingers
tikken. Me dunkt wel, dat als de kap
pers de huur- en loonsverhoging op hun
klanten gaan verhalen, we maar w
beste doen ons zelf te gaan scheren
knippen. Wan 0.80. 1.— of ƒ1,15 voor
het knippen wordt
G. EELINK
Oranjegracht 41
Te veel vrijgezellen
Met zeer gemengde gevoelens heb ik
dezer dagen de publicatie van het
C.B.S. gelezen. Want daarin werd tot
'dag staat er wel een of andere misdaad
in de krant. Dan is er het buitengewoon
grote autopark; elke derde Zweed heeft
auto.
Doch nu eerst iets over die „fabelachtig
hoge lonen". Dat is wel zo, maar verge
lijk de prijzen nu eens met de onze. Kost
pakje margarine van Va kg in Neder-
land soms 72 cent? En zo is het met alles.
Kortiweg gezegd, de lonen zijn een stuk
hoger dan in Nederland, doch de kosten
levensonderhoud zeker ook.
Als voorbeeld wil ik nóg een paar
prijzen noemen. De huur van een
van een flat (de meeste huizen zijn
hingen met verdiepingen, waarbij die
verdiepingen ook weer zijn onderver
deeld) bedraagt f 105, en dan is men nog
niet ruim behuisd. De Staat is ook niet
met de belastingen. Een kennis
me verdient Kr 485 per maand, en moet
daarvan Kr 93 belasting betalen, bijna 20
iprocent. Neen, van die „fabelachtig hoge
lonen" blijft niet veel
belasting er af zijn.
In Nederland wordt maar hardnekkig
volgehouden, dat de grotere welvaart in
Zweden de leegheid van de kerken in de
hand heeft gewerkt. Mij is gezegd, dat
de eigenlijke oorzaak de radio is. Na een
diouitzending van een kerkdienst werd
:ns gezegd, dat luisteraars hun bijdrage
per postwissel konden inzenden.
Zweden is zeker niet arm. en de men
sen geven graag en gul voor allerlei goede
doeleinden. Men is de hulp uit Zweden
de ramp toch niet vergeten? Om nog
ar te zwijgen van de talrijke inzame
lingen voor Zweedse doeleinden. Dat die
slagen zegt mij meer dan dat de kerken
op Zondag tweemaal vol zijn.
En dan heeft schrijver ook nog het
sleohte van Hamburg gezien. Daarvoor
hoeft men heus niet naar het buitenland
te gaan. Hetzelfde verschijnsel kan men
in Amsterdam. Rotterdam
Den Haag. En vlak sommige Leidse
café'6 niet uit.
Hoeveel dronken kerels zwerven ei
hier niet over de straat, om van beschon
ken „dames" nog maar te zwijgen. De
caféhouders vinden dat wel mooi, Ze
strijken de centen op tot sluitingstijd
de klanten moeten dan maar zien hoe
thuis komen.
Neen, ga alstublieft niet op 't buiten
land schelden, want hier is 't precies
eender. En wat Zweedse zeelui
Amsterdamse beruchte wijken zeggen, zal
ik hier maar niet vermelden.
J. J. v. d. SCHOOT.
Leiden. Kagerstraat 20.
wel wat te gor
tig.
LEIDEN
i j'. Zal-id
XI: :i da. I
mijn schrik ook meegedeeld, dat ons land
op het ogenblik 464.000 mannen, resp.
vrouwen telt, die ouder zijn dan 35 jaar
en ondanks die gevorderde leeftijd nog
altijd niet trouwden. Er zijn altijd veel
vrijgezellen geweest, in alle landen ter
wereld, doch een overschot van bijna
een half millioen ongehuwde mannen
en vrouwen boven de 35 jaar ln een
klein land als Nederland acht ik in hoge
mate ongezond en gevaarlijk. Daar komt
nog bij, dat er natuurlijk ook nog enige
honderdduizenden ongehuwden rondlo
pen, waarvan de leeftijd varieert van
30—35 jaar. hetgeen toch eigenlijk een
haast even ongezond verschijnsel moet
worden genoemd. Want normaal is to~h
dat jongelui tussen de 20 en 30 jaar
het huwelijk treden. Voeg hier nog i
toe de 447.000 weduwnaars en weduwen
onder wie er toch stellig ook nog velen
zijn die voor een huwelijk in aanmerking
komen dan vraag ik mij af. wat van
dit alles de consequenties in de praktijk
zijn.
Hebben we hier niet te maken met
zeer ernstig verschijnssel en is het daar
om niet zaak. dat de oorzaken
zo nauwkeurig mogelijk worden vastge
steld? Want dan alleen bestaat de kans.
verbetering in die verontrustende toe
stand te brengen.
VERREKIJKER
Bliksemreis naar Zweden
In de N.L.C. trof ik het verslag van e
reis naar Zweden aan. Uit alles wat 1
schrijver over Zweden schrijft, blijkt wel,
dat dit wat oppervlakkig is bekeken. Ik
ben met vacantie over en heb reeds vier
jaar in Zweden gewoond, doch dan doet
jnen wel andere ervaringen op dan een
„dagjestoerist" zoals schrijver.
Zweden: Europees Amerika". Daarin
zit'wel een kern van waarheid, doch dan
op een ander gebied dan schrijver be-
T.b.c. bestrijden of kweken?
1 mijn kennissen heeft
die al 4% jaar met t.b.c. ligt, en
die ruim twee jaar heeft gelegen
gelukkig weer aan het werk mag.
Dit gezin kon het altijd nog redden met
de gezamenlijke inkomsten van man er
kinderen. Twee en een halve maand ge
leden is een zoon in militaire dienst ge-
lan en dus blijven ze over met de jong-
e zoon, die het minst verdient.
De zoon, die binnenkort weer mag
ken, is 15 Augustus thuis gekomen uit een
sanatorium. Hij heeft f 27.99 per maand
van de invaliditeitswet en van zijn vak
vereniging f 3.50 per week voor bijvoe
ding, in totaal dus ongeveer f 9.50 per
week.
De andere zoon, die in Zwitserland in
:n sanatorium ligt, vraagt om kleding,
ie mensen kunen hem de kleding niet
geven, want die zoon heeft nu al jaar
f 6 per week van de invaliditeitswet. Bij
hem en bij de ander moest veel geld
worden bijgepast.
Nu klopten deze mensen bij de ge
meente aan. Men zei daar; ,.U hebt f 70
inkomen, en daarmee moet u het
doen." Er gaat van dat bedrag f 18 af
voor huur, fondsen en zakgeld. Dus blijft
er f 52 over voor vier mensen, van wie
er één versterkende middelen moet heb
ben en de ander om kleding vraagt in
het sanatorium.
Hoe wordt daarover gedacht? Is dit
b.c. bestrijden of tjb.c. kweken?
Leiden, ABONNé.
Waarom in Holland toch
zo krenterig?
Teneinde het contact met Holland te
bewaren zenden wij emigranten behalve
brieven nog wel eens graag een klein
cadeautje. Maar als wij allemaal dezelfde
ervaringen daarmee opdoen als onderge
tekende gaat de aardigheid er beslist
gauw af. Waarom moet bijv. degene,
wie we een koralen kettinkje zonden, het
oudige aan invoerrechten
betalen? Het kostte ons nL 49 dollarcen
ten. doch in Holland werd f 3.45
voerrechten geëist! Nog een voorbeeld:
we zonden een baby-pakje van 98 dollar
centen, doch in Holland moest er maar
liefst f 2.40 aan invoerrechten op worden
betaaldEen enkele keer behoefden er
echter helemaal geen invoerrechten be
taald te worden. Hoe zit dat Laat men
niet op de proppen komen met de
veel geopperde, doch foutieve veronder
stelling, dat de koersverschillen
spelen. Want hier kan men v
dollar practisch niets méér kopen dan in
Holland voor een gulden, waarbij dan
nog komt, dat de lonen in Holland, naar
verhouding, veelal iets hoger liggen dan
in Canada. Daarom nogmaals: Hoe zit
dat? Wij kunnen er geen touw i
vast knopen. Wil men op deze
nier nu ook al de schatkist versterken?
En ons tevens het sturen van pakjes af
leren? Hier is men niet zo krenterig, als
het zulke kleine dingen betreft
St Thomas. H. v. d. BURGT.
Ontario (Canada). R.R.6.
ten beschouwing, aangezien een universi
taire studie een bekroning is van de op
voeding.
Een eindexamen Gymnasium of H.B.S.
een diploma met vele mogelijkheden.
Het is
universitaire studie, dus in ieder geval
selectie, maar het pretendeert niet
garantie te zijn voor het met succes
6tuderen!
Een selectie op „psychische geschikt
heid" (zoals u voorstaat), voor een later
te vervullen taak is wel zeer moeilijk
te verwezenlijken. De a.s. student is
meeste gevallen het putoer-stadium
welijks ontgroeit en biedt een academisch
eindexamen niet legio mogelijkheden, die
"le verschillende eisen stellen
mans kwaliteiten??
Op het laatste punt blaast u wel erg
hoog van de toren. Hebt u zich wel eens
georiënteerd over het percentage, dat
tijdens maar voornamelijk na de studie
zich wijdt aan zuiver wetenschappelijk
werk? Dit is zeer klein, en niet de reden
van emigratie. Over emigratie van acade
mici moet u ook maar eens lezen het
geen mr H. F. van Walsem schreef ln
Elseviers Weekblad van 26 December j.l.
Kijkt u eerst nog eens om u heen in
w universitair milieu!
Leiden/Delft. H. E. DER WEDUWEN.
Kleine zelfstandigen en
de belasting
In de N.L.C. van 24 December behan
delde mr dr Knol uit Leiden de te hoge
belastingen voor bepaalde groepen van
de bevolking. Ik zou graag de aandacht
vestigen op de onbillijke behandeling
de kleine zelfstandigen, in vergelijking
met de loontrekkenden. Laten
basis een inkomen nemen van f70 per
week, een willekeurig gekozen getal.
Loonbelasting en Inkomstenbelasting
schelen niet veel, dus dat verschil laat ik
gemakshalve maar achterwege. De loon
trekkende is verzekerd voor ziekte, on
geval, ziekenhuis, sanatorium, malaise (in
wachtgeld- en werkloos
heidsuitkering), hij krijgt pensioen en
bovendien nog heel wat voordelen als hij
kinderen heeft.
Wanneer de kleine zelfstandige moet
irgen voor dezelfde voorzieningen, wat
blijft er dan eigenlijk van zijn f70 over?
Ik laat dan maar buiten beschouwing, dat
de regel veel langer werkt dan de
loontrekkende, want dat interesseert de
belastingdienst niet.
toch niet meer dan billijk zijn,
dat bij de heffing van belastingen reke
ning wordt gehouden met aftrek van deze
sociale lasten voor de kleine zelfstandigen.
En dat gebeurt niet. Dat vind ik nog heel
wat erger dan de door mr dr Knol ge
schetste gevallen.
Omgeving Leiden KWEKER.
Provincialisme
blad
Verlaging collegegelden V
Zo langzamerhand wordt dit opschrift
een motto, waaronder een vrij persoon
lijk debat volgt. En de heer J. M. schijnt
nog niet uitgesproken te zijn!
In uw vorig schrijven (d.d. 191253)
roert u drie grote problemen aan:
1. Definiëring van het begrip luxe,
wanneer dit wordt gebezigd in verband
met het studeren van meisjes.
2. De psychische gesahikbheid van
student met betrekking tot zijn later
vervullen levenstaak.
3. De plaats die de zuivere wetenschap
Inneemt na de studie.
Na een zeer verward betoog, betreffen
de de mogelijke studie-overwegingen,
welke een rol hebben gespeeld bij de
meisjes, „die het om de titel te doen zou
zijn", tracht u aan te tonen, dat een laag
collegegeld hun studie zal rechtvaardi
gen. Rechtvaardiging tegenover de maat
schappij? Hoe zoudt u zoiets kunnen be
weren, als u weet dat het Rijk, voor der
ving van inkomsten uit hoofde van een
verlaging, een compensatie-regeling voor
de universiteit ontwerpt?
Of bedoelde u: dat de kosten, aan een
studerende dochter ten laste gelegd, pas
gerechtvaardigd zijn, als ze niet te hoog
worden? Voor de hier besproken cate-
De onkerkelijkheid in
ons land
Zij kan zeker geschat worden
op 30 procent
Dr P. D. van Royen rekent in het Alg.
Handelsblad de cijfers over de onkerke
lijkheid in ons land nog eens na. Het
maandblad van het Humanistisch Ver
bond: Mens en Wereld heeft onlangs ge
schreven, dat ongeveer 40 procent der
Hervormden gerust als onkerkelijk mag
worden aangemerkt, dit op grond van
door het Hervormde orgaan Woord en
Dien6t verschafte gegevens naar aan
leiding van een enquête in Leeuwarden
en Hilversum. Wat de R.K. Kerk be
treft, heeft het Genootschap voor Gees
telijke Vernieuwing reeds in Juni 1950
aangetoond dat 15 procent van de als
Rooms-Katholieken opgegevenen
Paasplichten niet nakomt. m.a.w. geen
band met de kerk heeft. Op grond hier
van stelt Mens en Wereld de volgende
schatting op:
Zonder kerkelijke gezindte:1
Onkerkse Hervormden, ca 40°/»
van 31%: 1
Onkerkse R Katholieken, ca
15% van 38,5»/. 5,8%
Kortgeleden las ik i
i Indonesisch
merkwaardige ontboezeming
de Minangkabauer M. Sjafeï, oud-
minister van Onderwijs in de Republiek
Indonesia, thans woonachtig te Kajoe
Tanam, op Sumatra's Westkust.
Hij bepleit de autonomie der daërahs
i verzoekt dit niet als .provincialis-
ïe" te betitelen. Zo zegt hij bijvoor
beeld, dat Sumatra een voorname bron
landsinkomsten vormt, waarvan
slechts een klein deel dat eiland
ten goede komt. Ook wijst hij er op. dat
op onderwijsgebied Sumatra misdeeld is,
bij Java vergeleken, zodat hij op verbe
tering aandringt.
Wanneer men zou denken, dat de Bui
tengewesten met uitzondering van Atjeh
Ambon, tevreden zijn, vergist
zich, en doet men goed ook de verlan
gens dier nu nog rustige gebieden te be
vredigen hetgeen 't best door middel
autonomie zou kunnen geschieden. Aldus
t kort deze bij uitstek bevoegde
beoordelaar.
Totaal 35,2%
In 1949 ondervroeg dr Van Royen ln
Batavia 2000 repatriërende militairen,
waarbij bleek dat hiervan 29 procent
kerkelijk was, m.a.w. 6.2 procent minder
dan de zoëven genoemde schatting. Iets
gunstiger dus. Dr Van Royen besluit
zijn beschouwing als volgt;
„In ieder geval heeft de schatting in
„Mens en Wereld" overtuigend aange
toond, dat het officiële cijfer voo
onkerkelijkheid in ons land, n.L 17%, de
werkelijke situatie in genen dele w
geeft. Men kan veilig aannemen dat
geveer een derde deel van ons volk
generlei kerkelijke belangstelling aan
dag legt"
Noodweerwapens weer
teruggegeven
Naar aanleiding van ons bericht v
Donderdag betreffende de inbeslagneming
van chemische tranenverwekkende nood
weerpistolen, vernemen wij, dat deze pis
tolen alsmede de andere goederen, inmid
dels weer door de politie ter beschik
king van de Haagse handelsonderneming
zijn gesteld.
Zonder sealed beam-lampen
Maximum snelheid wel
gewenst, niet verplicht
De wettelijke verplichting om vanaf
1 Januari in de koplichten van auto'
slechts gloeilampen te gebruiken, welke
voorzien zijn van een zogenaamd „af-
schermkommetje" betekent niet, dat
de avonduren een bepaalde maximale
snelheid verplichtend is voorgeschreven.
Het Centraal Overleg van Wegverkeers-
en Vervoersorganisaties heeft de auto
mobilisten wel in deze zin geadviseerd.
Dit advies steunt op de overweging, dat
de zogenaamde sealed beam-lampen,
welke vanaf 1 Janüari verboden zijn, ei
grotere lichtspreiding hebben dan de i
verplicht gestelde lampen, welke door
een speciaal kommetje worden afge
schermd. De sealed beam-lampen komen
bijna alle Amerikaanse autoY
De Europese wagens zijn practisch alle
uitgerust met de duplo-lampen, welke nü
worden voorgéschreven. Het nieuwe
voorschrift, dat rijet j Jenuari inging, Is
een uitvloeisel van de wijziging, die het
Wegenverkeersreglement in de loop van
dit jaar heeft ondergaan.
Middenstandsbank verhoogt
dividend tot 7 pet
De directie van de Nederlandsche Mid
denstandsbank deelt mede dat het bedrijf
zich in 1953 gunstig heeft ontwikkeld en
dat de resultaten zeer bevredigend zijn.
Het ligt in de bedoeling te zijner tijd
aan aandeelhouders voor te stellen op de
gewone aandelen een dividend uit te
keren van 7 pct( v.j. 5 pet).
Uit de kerkelijke pers
Nieuwjaarsdag Weg met de kerstman
Protestantisme leeit op in Zuid-Amerika
Het is bekend, dat de kerkdiensten
op Oudejaarsavond veel beter be
zocht zijn dan die op Nieuwjaarsdag.
Eén van de oorzaken is, dat het be
sef, dat Nieuwjaarsdag een Christe
lijke feestdag is, in onze kringen
vrijwel is uitgesleten, zo schrijft men
in de Gereformeerde Kerk
bode van Rotterdam.
Men ziet ln deze dag niets anders dan
de aanvang van het burgerlijk jaar. Toch
heeft Nieuwjaarsdag zijn vaste plaats ln
de feestcyclus der Christelijke Kerk. Het
is de octaafdag (de achtste dag) van
Kerstmis. Nieuwjaarsdag (aldus de schrij
ver) is liturgisch gezien de dag van de
Besnijdenis en Naamgeving des Heren.
Als zodanig is het, van oude tijden af,
door de Kerk gevierd. Voor zover be
kend, wordt het feest der besnijdenis op
1 Januari het eerst vermeld In can. 17
de Synode van Tours in 567. De
Roomse Kerk viert nóg steeds 1 Januari
als het „feest der besnijdenis des Heren
en octaafdag van Kerstmis".
Wat onze Gereformeerde Vaderen be
treft, willen wij er op wijzen, dat de
Synode van 's-Gravenhage van 1586 be
sloot tot de viering van „Besnijdenisse"
en dat de Synode van Dordrecht van 1618
besloot tot eenparigheid in de viering,
waar deze in vele plaatsen reeds bestond;
's morgens moest over de besnijdenis,
middags over de naamgeving gepreekt
worden. Later heeft men er een Nieuw
jaarspreek van gemaakt, al hield men ziel
aanvankelijk nog wel aan de tekst (Lucas
2 vers 21). Het is toch wel jammer, dat op
deze Christelijke feestdag weinig
in onze kringen meer denken a
heilsfeit, dat wij dan herdenken,
geen schone gedachte, het j"-
op
Is het
ote begin-
de dag, waarop Christus de
Zaligmaker, ontving? Het
jaar dus In Zijn naam te beginnen, en
dat niet slechts persoonlijk, doch ook als
Kerk?
Kerstfeest vroeger
In de eerste eeuwen van de Christelijke
Kerk is er nog geen spoor te vinden van
de viering van Christus' geboorte, schrijft
ds (MDr(ayer) te Drachten in het Chr.
Geref Kerkblad voor het Noorden De
oudste Chr. feesten zijn Pasen en Pinkste
ren: op Pinksteren vierde ir
hemelvaart.
„Tot in het midden van de vierde
dus tot de tijd van keizer ConsUntijn de
Grote, heeft men zich om een Seboorte
feest van Christus niet druk gemaakt. Wel
begint men in het Westen er over te
denken, wanneer eigenlijk Christus ge
boorte bepaald zou kunnen worden. De
schrijver zet uiteen, dat onder invloed
ook de
LEIDEN; Hervormde Gemeente: Pie
terskerk 10 u ds Van Achterberg, bevesti
ging van ambtsdragers; Hooglandse kerk
10.30 u as Van der Wiel, jeugddienst;
Oosterkerk 10 u ds Vossers bevestiging
ambtsdragers, 5 u ds Kloek; Mare-
keric 9 u dr Schooniheim, 10.30 u dr
Sahoonheim bevestiging van ambtsdra
gers, 7 u as Ottevanger; Kooikapel 10
u ds De Ruiter, bevestiging van ambts
dragers; Morsweglokaal 10 u dr Oppen-
heimer; Eglise Wallonne 10 30 u ds Caba-
nis; academisch ziekenhuis ds Vermet,
em. pred. te Leidschervdam; diaconessen-
huis 10.30 u ds Kloek; tehuis voor ouden
dagen Donderdag 7 u ds Groot; ver
eniging van vryz Hervormden Volkshuis
10.30 u de heer Hulsebos.
Geref Kerk: Zuiderkerk 10 u ds Spier.
u ds Van Popta, beiden van Rijswijk
bij Den Haag; Herengracht 10 u ds Ver-
spuij, legerpredikant, 7 u ds Bijleveld
van Rijnsburg; Oude Vest 10 u ds Geuze-
broek van Amsterdam, 5 u ds Verspuij;
Mors-Rijndijk 10.30 u ds Post van Rijns-
burg, 5 u ds Geuzebroek.
Geref Kerk art 31: geen opgave ont
vangen.
Chr Geref Kerk: 10 en 5 u ds Van der
Weele.
Geref Gemeente: 10 en 5 u ds De Wit.
Evang Lutherse Gemeente: 10.30 u prof
dr Boendermaker van Hilversum.
Remonstr Gemeente: 10.30 u ds Van
Goudoever.
Doopsgezinde Gemeente: 10.30 u ds
Snaaijer.
Oud-Kaüh Gemeente: 9.45 u hoogmis,
Woensdag 9 u heilige mis.
Baptisten Gemeente: 10 u breken des
broods. 5.30 u de heer Schouten sr. Dins
dag 8 u Bijbelbespreking. Vrijdag 8 u
bidstond.
Evang Christengemeenschap: 10 en 5
u de heer Van der Horst, Maandag geen
jeugddienst.
Leger des Heils: heden 8 u openlucht-
werk, morgen 10 u heiligingsdienst, 6 45
uur openluchtwerk, 7.30 uur verlossings-
samenikomst. Dinsdag 8 u soldatensamen-
komst, Donderdag 8 u heiligingsdienst.
Hersteld apostolische Gemeente in de
eenheid der apostelen: 9.45 en 4 u dienst.
TER AAR: Herv Gemeente 9.30 en 6.30
u ds Van Amstel.
Geref Kerk: 10 u leesdienst, 6.30 u ds
AARLANDERVEEN: Geref Kerk: 10 u
ds Van Hoek. 6.30 u ds Tom van Ouds
hoorn.
Chr Geref Kerk; 9.30 en 6.30 u dl
Westerterp van Lutten aan de Dedems.
ALPHEN AAN DEN RIJN: Herv Ge
meente: Juiianastraat 9 u ds Lefeber.
10.30 u ds Kempenaer van Leusen, 6.30 u
ds Stehouwer. bevestiging van ouderlin
gen en diakenen; gebouw Jonathan 10
u ds Lambour; kapel Gouwsluis 6.30 u
ds Lambour; Martha-stichting 10.30 u ds
v d Bovenkamp van Waardenburg; Ouds-
hoornseweg 10 u ds Veenendaal; Hooft-
straat 9.30 en 6.30 u ds Van Wier
Putten (des morgens H Doop).
Geref Kerk: Zuiderkerk 10 u ds Wijma,
30 u ds Van Swigchem. vair Oude
Nieuiwe Wetering; Noorderkerk 10 u
Schippers van Ermelo, 6.30 u ds Van
Hoek van Aarlanderveen; aula 10 u ds
Van Swigchem, 6.30 u ds Schippers;
Oudshoorn 10 u ds Ton^ 6.30 u ds Wijma
van Alphen aan den Rijn.
Geref Kerk art 31: geen opgave.
Chr Geref Kerk: 10 en 6 u ds Baaij.
Oud Geref Gemeente: geen opgave.
ABBENES: Hervormde Gemeente: 9.30
u ds Kruijne van Ledmuiden. 3 u ds Faber
van Hoensbroek.
NIEUW-VENNEP; Herv Gemeente: 9.30
ds Faber van Hoensbroek, 3 i
Kruijne van Leimuiden.
Geref Kerk: 9.30 en 3 u ds Van der
Zee.
Chr Geref Kerk 9.30 en 3 u ds Floor.
BENTHUIZEN: Herv Gemeente: 9.30
u ds Van Eijk, 6 u de heer Grisnigt van
Hillegersberg.
Geref Gemeente: 9.30 en 6 u leesdienst
HOOGMADE:. Herv Gemeente: 10 u ds
De Jong.
HAZERSWOUDE: Herv Gemeente: 9.30
u ds Van der Leeden, 6.30 u ds Lekker-
kerker van Valkenburg Zuid-Holland.
Geref. Kerk; 9.30 en 2.30 u cand. Rik-
kers van Hillegom.
HILLEGOM: Herv Gemeente: 10 u ds
Knottnerus, 5 u ds Visser van Oegstgeest.
Geref Kerk: 10 u ds Krabbe, 5 u ds
Nijhuis van Valkenburg Zuid-Holland.
Chr Geref Kerk: 10 u leesdienst. 6 u
ds Eerland van Lisse.
DE KAAG: Herv Gemeente: 10 1
Van Leeuwen, bevestiging van ambts-
KOUDEKERK AAN DEN RIJN: Herv
Gemeente: 10 en 6.30 u ds Poort.
Geref Kerk; 10 en 6.30 u dr Westerink
KATWIJK AAN ZEE: Herv Gemeente:
Nieuwe Kerk 10 u ds Moerenhout (H
Doop), 6 u ds Pras; Oude Kerk 10 u ds
Bouman, 6 u ds Hagen; kapel 10
Pras, 6 u ds Moerenhout; zeehospitium
- u ds Bogers.
Geref Kerk: Voorstraat 10 u ds Pijl
man, 5 u ds Haspels van Gauw; Uni-
gebouw 10 u ds Haspels.
Chr Geref Kerk: 10 en 5 u ds De Jong.
Geref Gemeente: 10 en 5 u leesdienst.
Gesch Geref Gemeente: 10 en 5 u idem.
Geref Kerk art 31: 10.30 u ds Verleur
van Lisse, 5 u leesdienst,
LISSE: Herv Gemeente: 9 en 10..30
dr Jongeboer, 5 u de heer Den Blaauwen.
Geref Kerk: 10 en 5 u ds Feenstra
Klundert.
Chr Geref Kerk: 10 en 4 u ds Eerland.
Geref Gemeente: 10 en 4 u leesdienst.
Oud-Geref Gemeente: 9.30 en 3 u lees
dienst.
Geref Kerk art 31: 10 u geen opgave,
4 30 u ds Verleur.
Ned Prot Bond: geen dienst
LEIMUIDEN: Herv Gemeente: geen
°PGeref Kerk: 9.30 en 2.30 u <3s Ooster-
h°LEIDERDORP: Hervormde Gemeente:
10 u ds Honnef, 6.30 u dr Huls van Gouda
met medewerking van het kerkkoor
Hart en Stem", jeugddienst)
Geref Kerk: 10 en 6.30 u ds Sweepe.
NOORDWIJK AAN ZEE: Herv Gem:
10 u dr Looher van Oegstgeest 5 u ds
Geref Kerk: 10 u ds Nijhuis van Val
kenburg, 5 u ds Dokter van de stichting
Vogelenzang.
NOORD WIJK-BINNEN; Herv. Gem.
i en 7 u ds Meuzelaar.
Geref Kerk: 930 u ds Bouma van
Noordwijk aan Zee, 5 u ds Den Boer
Voorschoten.
NOORDWIJKERHOUT: Herv Gem:
10 u vicaris Van der Staat 7 u ds De
Hertog van Loosduinen.
OUDE EN NIEUWE WETERING: Herv
Gemeente: 9.30 u ds Knottnerus.
Geref Kerk: 9.30 en 3 tl ds Snel van
Nieuwveen.
OEGSTGEEST: Herv Gem; Groene
Kerk 10.30 u ds Visser; Pauluskerk 10 u
dr Jansen Schoonhoven, 7 u ds Hilde-
ring; Hoge Mors 9 u ds Visser.
Geref Kerk: 10 en 5 u ds Eringa.
Geref Kerk art 31: geen opgave.
Ver v vrljz Hervormden: 10.30 u dr Van
Biemen van Bentveld.
RIJNSBURG: Herv Gemeente: Grote
Kerk 10 u ds Groenewoud (H Doop), 5 u
as Van, Gosliga; Kleine Kerk 10 u ds Van
Gosliga, 5 u ds Groenewoud.
Geref Kerk: Voorhouterweg 10 u ds
Van der Linde, 5 u ds Posl; Rapenburg
9 u ds Post, 10.30 en 4.30 u ds Bijleveld,
6 u ds Van der Linde.
Chr Geref Kerk; 10 en 5 u ds Brandsma.
Geref Kerk art 31: 10 en
Bruning.
RIJNSATERWOUDE: Herv Gemeente:
geen opgave.
Chr Geref Kerk: 9.30 en 5 u leesdienst
VOORHOUT: Herv Gemeente: 10 u ds
Kalkman, bevestiging van ouderlingen
en diakenen.
VOORSCHOTEN: Herv Gemeente:
Grote Kerk 10 u ds Meljering, 5 u ds Van
Leusden van Leidschendam; Rijndijk 10 u
ds Fortgens; HuLp en Heil 10 u dienst
(voorganger ndet bekend).
Geref Kerk; 10 u ds Den Boer, 5 u ds
Wiersema van Noordwljk-Binnen.
Geref Kerk art 31: 10 en 5 u ds Teunis
van Monster.
VALKENBURG: Herv Gemeente: 10 u
ds Lekkerkerker, 6.30 u ds Van der
Leeden van Hazerswoude.
Geref Kerk: 10 u ds Wiersema van
Noordiwijk-Binnen, 5 u ds Bouma van
Noordwijk aan Zee.
Geref Kerk art 31: geen opgave.
WOUBRUGGE: Hervormde Gemeente:
9.30 en 6.30 u ds Van Dijk.
Geref Kerk: 9.30 en 6.30 u camdidaat
Woltjer van Amsterdam.
WARMOND; Hervormde Gemeente:
10 en 7 u dr Zandee.
•WASSENAAR: Herv Gemeente: Dorps
kerk 10 u dr Honders, 7 u ds Wierama;
Kievitskerk 10 u ds Wiersma; Deylerhuis
9 u de heer Mekking, 10.15 u ds Mackaay
van Oegstgeest.
Geref Kerk: 10 en 5 u ds Feringa; Zuid
10 en 5 u ds Van Duinen.
Ned Prot Bond: 10.35 u dr Faber.
Remonstr Geref Gemeente: geen dienst
ZEVENHOVEN: Herv Gemeente: 9.30
u de heer Dekker van Alphen a d Rijn.
Geref Kerk: 9.30 en 6.30 u ds Wynia.
ZWAMMERDAM; Herv Gemeente:
10.45 cn 630 u ds v d Broeck.
Geref Kerk: 9.30 en 2.30 u ds Van Eijk
van Maartensdijk.
ZOETERWOUDE: Hervormde Gemeen
te: 10 u ds Postma.
ZOETERMEER: Herv Gemeente: 10 u
ds Ottevanger van Leiden (H Doop), 6.30
u ds Bouman van Katwijk aan Zee.
Geref Kerk: 10 en 6.30 u ds Teerimk
van De Lier.
Geref Gemeente: 10 en 6.30 u leesdienst.
Herv evangelisatie: 650 u de heer
Kruithof van Monster.
Ver v vrijz Hervormden; 1050 u dr
Jonges van Rijswijk bij Den Haag.
RADIO BLOEMEND AAL: 9 en 10.30 u
dr Koole, 11.45 u ds Buitink van Am
sterdam, 250 u ldnderkerk, 3.30 u dr
Koole.
Arius vooral in het Oosten de 6e Januari
werd gekozen, omdat men meende,
met de doop van Christus Zijn Goddelijk
heid was begonnen. Arius werd ten slotte
ls ketter veroordeeld; men maakte zich
)s van de 6e Januari en vond de uitweg
laar 25 December.
In die tijd, aldus ds Drayer, wa
cultus van de Perzische zonnegod Mithras
bijzonder sterk. Men vierde de overwin
ning van de zon na de langste winternacht
in een feest dat enige dagen duurde. De
Mithrasgemeente had veel aanhang
genoot algemene populariteit. Daarom
legde Kerk van Rome op deze dagen be
slag als de geboortedag van de goddelijke
verlosser. Het eerste document, dat het
Kerstfeest op 25 Dec. vermeldt, is
kalender van 354. Dit Kerstfeest ls eerst
locaal Romeins, maar wist zich ln de ge
hele Kerk door te zetten; het stelde ln
het Oosten het feest van Epiphanie
6 Jan. ln de schaduw.
De Kerstman
In het weekblad De Hervormde Kerk
protesteert ds A. K. S(traatsma) tegen de
Kerstman:
„Het ls inderdaad gebeurd! Naast mij
gt een plaatje: de Schevenlngse red
dingboot „Arthur", gevuld met kwajon
gens, enkele mannen en voorop een
met een aangeplakte baard, ln
costuum, dat van Sint Nicolaas kon zijn.
Alleen de mijter ls vervangen door
Ik vind deze vertoning in de eerste
plaats fantasieloos en smakeloos. Daarom
begrijp ik, dat men voor deze man
reddingboot heeft uitgekozen, al vrees Ik,
dat zelfs deze boot deze figuur niet kan
redden.
Dit ls Sint Nicolaas II, vandaar die
komst per boot. Maar deze man komt toch
niet uit Spanje, hij wordt verondersteld
uit het hoge Noorden te komen, hij kan
het dus niet met minder doen dan met eer
arreslee.
Bovendien vind ik deze vertoning vol
komen ontoelaatbaar 'en zover over dt
grens, dat ik niet kan nalaten hiertegen
te protesteren.
Zijn wij in Nederland dan al zo „ver-
heidenst", dat dit kan en dan nog wel in
Scheveningenl U moet weten dit bleek
informatie dat deze vertoning
bedoeld is als reclame voor een kinder
matinee in het Kurhaus. Op Tweede
Kerstdag, waar „de Kerstman" de gast
heer zal zijn. Wat een verwarring ln de
kinderzielen als het kind in de kribbe
moet wijken voor een man met een aan
geplakte baard.
Wie met het Kerstfeest niet mee kan
doenaccoord! maar blijf er dan af
degradeer het niet tot zo'n zielig
sprookje.
Men vertelde mij verder, dat de netto
opbrengst bestemd ls voor het hospitaal
kerkschip De Hoop. Ik kan het haast niet
geloven, want dan zou de Kerstman feite
lijk in dienst van de Kerk komen. Ik ver
onderstel dat dit aan de aandacht van het
bestuur van dit mooie werk is ontsnapt.
De Romeinen zeiden wel „pecunia non
olet" (geld stinkt niet), maar aan dit geld
zit toch ln elk geval een luchtje".
der Wey meent echter, blijkens een op
merkelijk artikel in De Nieuwe
w, dat de oorzaak van deze pro
testantisering ligt in de oppervlakkigheid,
het franje-kathollcisme, de tekorten van
vroegere R.K. geestelijken, het gebrek aan
religieuze concurrentie, enz. Dr v. d. Wey
schrijft:
„De Braziliaanse protestant heeft zich
verbonden met de protestanten ln de Ver
enigde Staten en Europa en dit geeft hem
ln het „nieuwe" land een besef van saam
horigheid met het verleden. HU is tevens
net een boodschap: hij voelt zich
apostel en priester. Daarom gaat hij ge
tuigen en verbergt niet zijn geloofsover
tuiging. Hij voelt in zich 'n drang om die
heilsboodschap ook aan anderen te ver
kondigen. De talrijke bekeringen tot het
protestantisme komen niet zozeer op
rekening van de activiteit der domlné's,
die ook zeer weinig in getal zijn, maar
zijn vooral te danken aan de ijver van alle
protestantse gemeenten en verenigingen.
De Braziliaanse protestant is ook de
mens der verwachting: hij verwacht Gods
tussenkomst in zijn leven. Een levend
messianisme blijft hem steeds bezielen.
Het algemene optimisme in Brazilië over
de toekomst van dit land versterkt ook
nog deze verwachting der protestanten.
Reeds telt Brazilië meer protestanten dan
alle Latijnse landen samen. In de ogen der
evangeliserende protestanten verschijnt
Brazilië als een „land der toekomst", als
een „open deur".
Geboren onder het landvolk heeft het
protestantisme ook zijn verburgerlijking
beleefd en het heeft zijn aristocratie ver
loren, die óf het geloof verliet óf als
sociale groep plaats moest maken voor
nieuwe maatschappelijke groepen uit de
handel en Industrie. Tegenwoordig zijn de
protestanten het sterkst vertegenwoordigd
in de middenklassen der vrije beroepen.
Vooral in de staat Sao-Paulo is hun In
vloed aanzienlijk, want de filosofische
faculteit, die eigenlijk voor „neutraal"
doorgaat, noemt men daar de „protes
tantse faculteit". Vooral zijn de protes
tantse advocaten en dokters bijzonder tal
rijk, maar toch behoudt 't protestantisme
zijn landelijke en boerenbases, dank zij
succes bij de bevolking der pas ontsloten
kolonisering. Ook bij het stads-proleta-
rlaat, speciaal in Sao-Paulo, krijgt het
protestantisme ruime toegang, met name
de Pinkstergemeente boekt er succes.
Vooral die vormen van protestantisme
in Brazilië, welke naast de domlnatie van
de Bijbel de „geestesgaven" vrij baan
laten, bereiken met hun boodschap ook
die klassen van de bevolking, welke de
reformatie, na ze eerst aangetrokken te
hebben, al te vaak weer van zich heeft
afgestoten".
Samen eten
Een van de meest geanimeerde momen
ten van een Franse Synode ls het ge
meenschappelijke diner, schrijft ds H. J.
Winter, Geref. predikant te Sens (Fr.) in
Zuid-Amerika
In recente Rooms-Kath. publicaties
wordt de snelle voortschrijding van het
Protestantisme ln Zuid-Amerika vooral
toegeschreven aan het tekort aan R.K.
priesters. De R.K. geestelijke dr A. van
Lettres de Pa
„Zelf heb ik nooit een Hervormde of
Geref. Synode meegemaakt, maar één
ding staat als een paal boven water: dat
daar veel te lang gesproken en veel te
kort gegeten wordt Vele ruzies zouden
bijgelegd, zo niet voorkomen kunnen wor
den, als men eerst eens met elkaar ging
dineren. Daarbij gaat het er zeker niet
om, geweldige hoeveelheden naar binnen
te slaan, dit zou zelfs zeer af te keuren
zijn. Maar het gemeenschappelijke eten in
een aangename omgeving schept een
zekere sfeer van behagelijkheid en harte
lijkheid. waarvan het belang niet onder
kend kan worden. Men mene niet, dat ik
denk hierin een panacée, een middel tegen
alle kwalen gevonden te hebben, maar het
zou nog niet zo gek zijn, als alle dominees
in de grote en kleine plaatsen eens per
maand verplicht samen gingen dineren in
een restaurant Het zou veel geharrewar
en onchristelijk geconcurreer voorkomen.
Zolang de Christenen nog niet aan één
Avondmaalstafel kunnen zitten, zou het
niet dwaas zijn als ze eerst eens begonnen
1 met om de eettafel te zKten".
COURBET 30 t
ALPHERAT 1
amstÊldijk
NNO Paramaribo
AMSTELDIEP 30
ARKELDIJK 30 te Le Havr.
ARENDSKERK 30 v Penang
ARGOS p 30 nm Gibraltar
A VERDIJK 30
AXELDIJK 30
BONAIRE 30 t
BOSKOOP p
BREDA 30 WZW Sdllya
BARENDRECHT 31 v Mena
Al Ahmadl
BANK A 30 v Djibouti
BENNEKOM 31 te Pimentel
BOSCHFONTEIN 30 te Gem
BADZO 30 v Londen
BLOMMERSDIJK p 31 Cap
BORCULO 31 NNO Kp VUaao
CALTEX PERNIS (t) p 30 Kp
de Gat*
CELEBES 31 te Belawan
CISTULA (t) 30 V Melb
CORILLA (t) p 30 Kp Leeuwin
CRONENBURGH 30 te
CALTEX NEDERLAND 30 2
CALTEX UTRECHT 30 ZO
CARPO 30 V Dublin
COOLSINGEL 31 v Galway
CERONIA 30 ZO Aden
CHAMA 30 NO Mahe
CLAVELLA 30 ZW Galapagoa
DELFSHAVEN 30
DUIVENDRE"HT
DELFTLAND 30 t
DOLLARD p
DOMBURGH
DOURO 30 v
DRACO pea
DOURO 31 t
31 Hanatholm
9 31 Kp Vllano
Kopenhagen
Gothenburg
i Sim
ESSO ROTTERDAM ft) 31
Saltend
ESSO DEN HAAG p 30 Algl
EENDRACHT 3 te Bremen
ETREMA 1 te Saigon verw
EEMLAND 30 V Puerto
EOS__31 te Rotterdam
ipemount
FARMSUM 30 v
FELIPES ft) 1 Ji
rEROCIA 31 te 1
FIDUCIA 30 v
GAASTER KERK
GAASTERLAND 1
GANYMEDES 31 te
HEEMSKERK
S 30 v Londen
HATHOR
HECUBA
HELDER 3
HER A 31
INDRAPOERA
JAGERSFONTEIN 31 te
JAVA 31 te TJ Prlok
JAN KREUMER p 0 Blakeney
KORTENAER 29
KEMPHAAN p
KUNLABORI 31
KOTA BAROE J
LUCITA 30 v Heyi
LEERSUM 31 V A'
LINGE 31 te Mon:
LOENERKERK 30
LYDIA 1 te R'dan
LUCAS BOLS 2 p
LANGKOEAS 30 N
LEEpSUM 3
MARKEN
MEERKERK 31
MELISKERK
MOLENKERK 30 Kp Palmaa
MAASLAND M v Lu Palraa*
dw Kp St Vineent
MANOERAN 31 te Safaja
MIES 30 te Schwarzenhuetta
NIEUW AMSTERDAM 30 te
NOORDWIJK 30 ONO
NETTA 30 dw Oporto
ooster BURGH 30
fJT 31 te VUitlngen
PENDRECHT ft) p 30 Gibraltar
PRINS FRED HENDRIK 30
PHILIPS WILLEM 30
WILLEM V ORANJE
POOLZEE met
ROEPAT 30 nm redJ Sema-
RELIABLE 30 t
RIJNSTROOM 30
RIJNLAND 3 Z St
ROELF 30 v A'dam
SLAMAT p 30 Malta
SOEMBA 31 v Genua
SOESTDIJK 30 W riorea
SPOROTA p 30 Royal Sove-
STRAAT MALAKKA 30
STAD SCHIEDAM 30 te
STAD ALKMAAR 30 te New
Port
STAD BREDA 30 v CrUtobel
STAD MAASTRICHT p 30 Kp
St Vineent
STAD VLAARDINGEN IB v
Narvik
SUNETTA 30 B Mindanao
TANKHAVEN UI 31 te Sg
TJIPANAS 30 dw Slngkep
TIBERIUS 30 te Rotterdam
TIDE p 30 Wleklow
TIBA 30 n Fer Nor
TOMORI 31 te Surabeja
TOSARI 30 V Port Swetteah
TöOS 29 v Brlitolkanaal
TROMPENBERG 30 ZW
TRIANCA 30 NW Pltboel
TYRO 31 te A'dam verwar
VAN RIEBEECK 30 v DJaki
VAN LINSCHOTEN 31 te Du
VEENENBUROH 30
VREDE 30 v Kopenhagen
WATERMAN 30 ZtW Kaap
WIELD RECHT 30 Z Ooatpunt
i bil Noordhlnder
WESTERMARKT M v Palaley
WICKENBUROH 30 te R'daro
WIM 30 te Ipawleh
WALENBURGH 30 te Rnrdeauj
mtf L 30 OtN Gibraltar
ZIJPENBERO 30 dw Kp
