Te grote klassen en te
weinig onderwijzers
Toestand op de middelbare
scholen wordt ernstig
Toch is het zo
Tankauto's met drinkwater in
veel gebieden in de weer
AVONTURIERS
WOENSDAG 9 DECEMBER I|
Begioting van O. K. en W.
Minister Cals neemt 8.5 millioen voor
kern-reactor voorlopig terug
(Van onze Parlementsredacteur)
TWEE GROTE vraagstukken be- j Tilanus (C.-H.)
heersten gisteravond in de Twee
strijd: wij kennen
helemaal geen plan en mitsdien kunnen
j v wij het ook niet bestrijden. De heer Van
de Kamer het toen aangevangen^ sieen wilde per se handhaving van de
debat over de begroting van Onder- openbare school als overheidsschooi
wijs, Kunsten en Wetenschappen.
Het waren: de te grote klassen en
het tekort aan onderwijzers. Daar
naast werden uit den aard der zaak
allerlei andere vraagstukken aange
sneden, waarbij de beheersvorm van
de openbare school met name door
de voorstanders van deze schoolvorm
soms aanleiding gaf tot hartstochte
lijke betuigingen.
Mevr. Fortanier-De Wit (VVD) meende
met betrekking tot de te grote klassen
zelfs te kunnen spreken van een noo
toestand: een kwayt van het aantal kin
deren zit in klassen, groter dan 45 leer
lingen. De kinderen komen hierbij be
paald te kort en de leerkrachten staan
voor een lichamelijk en geestelijk te
zware taak. In dezelfde geest sprak de
heer Van Sleen (P.v.d.A.), die van oor
deel was, dat m dergelijke grote klassen
de discipline hoofdzaak is geworden en
de opvoeding de kuiten heeft genomen.
Ook mr Roosjen (A.-R.) kon deze klach
ten verstaan, daarbij meer medelijden
tonend met de kinderen dan met het
onderwijzend personeel, doch hij wees er
op, dat men dit alles de huidige minister
niet mag aanwrijven. Het is een vraag
stuk, dat al jaren speelt. Ook de heer
Tilanus (C.-H.) wilde niet weten van een
schuldig-verklaring van minister Cals:
de oorzaak van de huidige nood ligt in de
automatische aanwas van de leerlingen
aantallen.
Bijna alle sprekers wilden graag maat
regelen, waardoor de toevloed van onder
wijzend personeel wat groter zou wor
den, met name door bevordering van de
terugkomst van degenen, die in finan
cieel moeilijke jaren het onderwijs de
rug toekeerden. Zij bepleitten het toe
kennen voor dezen van een aantal fic
tieve dienstjaren.
Over de behhersvorm van de openbare
school hield de heer Van Sleen (P.v.d.A.)
een philippica, waarbij hij „rechts'' ver
weet, niets van de daartoe bestaande
plannen te willen weten. Welk plan, zo
vroegen de heren Roosjen (A.-R.) en
omzetting
p iedere gedachte
in bijzondere scholen.
Ook kwam hij terug op zijn vroeger
reeds bereden stokpaardje voor de
subsidiëring van bijzondere scholen:
voor V.H.MO, rnoct er eigenlijk een
meer-jarenplan komen nu gaat alies veel
te incidenteel.
De heer Roosjen (A.Rvroeg voorts
aandacht voor het feit, dat er zo weinig
animo is voor de aktestudie bij onder-
wijzérs. Hij wenste herstel van de oude
toestand van extra-beloning. Tezamen
met ds Zandt (S.G.P.) vroeg hij het in
het leven roepen van een leerstoel in de
homoeopathie aan een der riiksuniver-
Samen met de heer Tilanus 'C.H.)
waarschuwde hij tegen algehele afschaf
fing van het schoolgeld voor het lager
onderwijs. Zij vroegen minister Cals zich
te spiegelen aan dc woorden, die oud
minister Rutten hieraan eens heeft ge
wijd.
het schoolgeld voor de eerste zes klas
sen van de lagere school en dan weer
over afschaffing gedurende de gehele
leerplichtige leeftijd. Hij waarschuwde
nadrukkelijk voor de consequenties. Bij
zonder boos maakte hij zich over een
zinsnede in de memorie van antwoord,
dat de nijverheidsonderwijswet geen be
roep op de kroon kent, wanneer de ge
meenteraad in gebreke blijft een noodza
kelijkheidsverklaring af te geven.
Ds Zandt' (SGP.) richtte zijn pijlen
op de slechte lectuur.in leeszalen en
bimliotheken, toneelvoorstellingen voor
de schooljeugd cn tegen de schoolsport.
Hij wilde graag, dat de Hervormingsdag
in de herfstvacantie zou worden opae-
Prof. Lemaire (K NP.) vond ook vele
klassen te gToot, wilde, evenals de heer
Roosjen, salarisverbetering voor de ver
geten groep der onderwijs-inspec-
teurs en instelling van een leerstoel voo»
de homoeopathie
Mevr. Heroma-Meilink (PvdA) hield
een knappe maidenspeech, waarin zü
wees op het belang van voortgezet onder
wijs en verhoging van de leerplicht tot
k> jaar. Ook wilde zij verbetering in de
opleiding van de leerkrachten voor het
nijverheidsonderwijs. Mej. Tendeloo (Pv
dA) tenslotte gaf haar zienswijze op de
beste methode voor juridische vorming
aan de universiteiten.
Vanavond zou het debat worden voort
gezet.
Nederlaagje
Minister Cals heeft reeds vóór het open.
bare debat begon, een klein nederlaagje
geleden. Op het laatste ogenblik wa,
gekomen met een omvangrijke nota
wijziging, waarbij o.a. acht en een half
millioen gulden gevraagd werd voo
bouw van een kern-reactor. In de
missie voor onderwijs is hierover z'
gedebatteerd, omdat verschillende leden
het maar raar vonden, dat de bewindS'
man op het laatste ogenblik met eer
dergelijk voorstel kwam. terwijl het debat
toch voor de deur stond. Een deel wild*
de gehele begrotingsbehandeling uitstel,
len, maar tenslotte werd de oplossing ge
vonden doordat de bewindsman, op aan
drang van de Kamer de post van f8^4
millioen weer uit het wetsontwerp lichtte
Daarover wordt dus in het gehele ver
dere debat r.iet meer gesproken. Alleen
gaf de heer Tilanus (CH) de bewindsman
gisteravond de raad. wanneer er enige
haast met die kernreactor was, hiervoor
een afzonderlijk wetsontwerp in te die
nen en niet een begrotingswijziging: dit
laatste zou immers pas kunnen, wanneer
ook de Eerste Kamer de hoofdbegroting
heeft behandeld en dat zal nog wel een
poosje duren.
Dat loopt spaak
DOOR HET SCHRIKBAREND TEKORT AAN
BEVOEGDE LERAREN
schap geven wanneer het regent. Stap
pen we door een stevige plensregen,
dan staan een paar dingen ons wel is
waar duidelijk voor de geest, maar
we zijn gewoonlijk niet zwartgallig
genoeg om alle nare dingen tegelijk
op te merken. We lopen te mopperen
dat de regen ons bijv. pal in het ge
zicht kletst. Accoord. Maar in de
ruimte gezien, kan de regen uit twee
richtingen komen, t.w. Oost-West (of
omgekeerd) en Noord-Zuid (of omge
keerd). of uit een combinatie van deze
twee richtingen. Duidelijk?
Met uzelf is het al net eender ge
steld, d.w.z. waarheen u ook gaat,
steeds loopt u naar een punt waar
van de richting dooi- de lijnen Oost-
West en Noord-Zuid kan worden vast
gelegd. Dat is ook duidelijk.
Nu heeft een ondernemend man eens
uitgerekend hoe nat een mens in de
regen kan worden en hij heeft deze
wetenschap in een formule vastgelegd.
Daarbij diende niet alleen rekening
te worden gehouden met elke rich
ting die de regen en het nat wor
dende slachtoffer kunnen hebben,
maar ook de snelheden waarmee de
regen kan vallen en de snelheid die
een mens kan ontwikkelen om gauw
thuis te komen. Daarmee is de kous
nog niet af, want ook de lengte,
breedte en dikte van de wandelaar
is bepalend voor de hoeveelheid regen
die op hem neervalt. En de dichtheid
van de bul niet te vergeten, en de
tijd .waarin we aan die nattigheid zijn
blootgesteld, de snelheid van de wind,
de hoek waaronder .de wind ons in
het gezicht blaast, enz. enz. Het werd
een rekenarij om van te duizelen,
maar de onderzoeker van dit vraag
stuk liet zich door al die wisselende
factoren niet ontmoedigen en dank zij
de door hem opgestelde formule we
ten we thans niet alleen hoe nat we
kunnen worden, maar óók en dat
is het belangrijkste met welke snel
heden we naar huis moeien lopen om
zo min mogelijk nat te worden. De
conclusies die wij uit de verschillende
tabellen en grafieken kunnen trekken,
zijn werkelijk verbluffend. Want met
de koele cijfers voor ogen wordt ons
voorgerekend, dat we het beste doen
met zo hard mogelijk naar huis te
hollen, ongeacht de vraag of we de
bui vlak in het gezicht hebben, of dat
de regen rechtstandig neerplenst. De
onderzoeker merkt hierbij laconiek op
dat het interessant is te weten dat de
mens als bij intuïtie handelt volgens
de wiskundige uitkomst van het pro
bleem, gelet op het feit dat de mens
van oudsher reeds gewend is hard te
lopen om de regen te ontgaan!
Maar nu wilt u wellicht ook weten
wat u moet doen indien u de regen
in de rug heeft? Welnu, niets een
voudiger dan dat! Als n.l. de hoeveel
heid regen die op de dwarsdoorsnede
van uw lichaam valt. vermeerderd met
de regen die u opzij heeft, geringer
is dan de hoeveelheid regen die op
uw rug terecht komt, doet u verstan
dig u te bewegen met dezelfde snel
heid als waarmee de regen in de rich
ting van uw rug valt. Tenzij de breed
te van uw lichaam groter is dan uw
totale lengte, maar dat zal waarschijn
lijk niet vaak voorkomen. In alle an
dere gevallen moet u toch ook weer
hard naar huis hollen.
Verder kan aan de hand van de for
mule. welke wij u de vorige keer ver
strekten, worden uitgerekend hoe
onze snelheid moet zijn als regen en
wind voortdurend, zowel van richting
als van snelheid veranderen. Maar u
zult het verder wel geloven, vrees lk.
Misschien wilt u liever weten hoe
groot de grootste regendruppel kan
worden?
Daarover morgen.
(Nadruk verboden).
„De scholen moeten blijven draaien
er zijn geen leraren. Ja, moeten zij
werkelijk blijven draaien? Wordt het
niet de hoogste tijd, dat het tot de bui
tenwacht moet doordringen, dat het
V.H.M.O. danig op weg is naar zijn bank
roet? Wat geeft het. of wij dit gaan ver
doezelen? De ontnuchtering zal er later
maar zoveel te grote>- door zijn".
Deze alarmerende woorden schrijft dr
A. la Fleur, voorzitter van de Vereni
ging van Leraren bij het Chr. VHMO en
van de Raad van Leraren, in het week
blad der vereniging. In een discussie met
de heer J. H. Schouten uit Den Haag,
schrijven beiden, dat het volkomen spaak
loopt met de personeelsvoorziening bij
het V.H.M.O.
De heer Schouten meent: „Van de uni
versiteit. hebben we VQor .de exacte vak
ken weinig te verwachten: een enkele,
die vöor researchwérk of het bedrijfs
leven ongeschikt is, zal misschien wel
voor de klas willen staan. Maar op grond
van dergelijke negatieve criteria kunnen
we geen goed lerarencorps krijgen en dit
op verantwoorde wijze aanvullen en ver
nieuwen. Voor de exacte vakken is dus
de nood het grootst. Dan komen Neder
lands en de moderne talen."
Zowel de heer Schouten als dr. La
Fleur menen, dat het verlenen van dis
pensatie van hoger hand (aan onbevoeg
den) als abnormaal beschouwd moet
blijven.
Zoals men weet, heeft de heer v. d.
Zant. hoofd van het Bureau voor Rijks
studietoelagen, onlangs de ónbevoegden
aangespoord, by het V.H.M.O. te sollici
teren, waarbij zij steun van het Rijk
ontvangen indien zij intussen de B-akte
behalen, en dus bevoegd worden.
De heer Schouten spreekt van een
noodtoestand, maar dr. La Fleur meent,
nen desondanks zeer waakzaam moet
blijven wat de bevoegdheids-eisen betreft.
Men komt er licht toe, de suggesties van
de heer Van der Zant niet los te zien
Advertentie
Maak 'n einde aan
dat ondragelijke znnrbranden
Heem een of twee Rennlee,
n op 't zelfde moment is dat zuurbranden
geblust. Geen wonder dat talloze mannen
rouwen over de hele wereld dwepen
Rennies en altijd zorgen ze bij de
hand te hebben. Rennies zijn hygiënisch
erpakt één voor één. Ze zijn smakelijk
gemakkelijk in te nemen, zonder
van „een zekere gemakkelijkheid, waar
mee men in departementale kringen
soms over deze eisen oordeelt"
Dr La Fleur geeft enkele middelen aan
om het leraarsambt wat aantrekkelijker
te maken, hoewel „er een Ministerie van
Onderwijs bestaat om dat uit te dokte
ren.De salarissen zijn „met pijn en
moeite" verbeterd, ofschoon het initiatief
daarvoor niet is uitgegaan ven de minis-
Maar dr La Fleur begrijpt nog
steeds piet waarom er in de nieuwe sa
larisregeling geen volledige betrekking
kon worden gedefinieerd van 24 tot 26
lessen per week. Waarom cle sprong naar
29 lessen? En dan rijn er nog altijd de
overvolle klassen, waartegen vele leraren
opzien.
In de N.O. Polder
Waarom er gewerkt
moet worden op
Zaterdag
(Van onze Parlementsredaeteuir)
Bij de behandeling van de begroting
van het Zuiderzeefonds die tenslotte
zonder stemming werd aangenomen
is gistermiddag in de Tweede Kamer ter
sprake gekomen de kwestie van de bouw
vakarbeiders, die weigeren, des Zaterdags
te werken. Minister Algera herinnerde
er aan. dat werken op Zaterdag normaal
is. maar dat. mede uit een oog-punt van
vervoer, hiervan langdurig dispensatie
word* verleend. Op het ogenblik is het
echter zo. dat men niet voldoende dag
licht heeft om het wekelijkse aantal uren
te halen zonder op Zaterdag te werken
Daarom is de dispensatie gedurende 11
Zaterdagen ingetrokken. Op de eerste
Zaterdag, waarvoor de dispensatie niet
meer gold, werkte er een zeer gering
percentage van de bouwvakarbeiders. Op
28 November werkten er 126 van de 650
cn op 5 December (dus op St Nicolaas)
was dit aantal gestegen tot 166. De be
windsman was zich er van bewust, dat
het hier gaat om een impopulaire maat
regel, en hij constateerde, dat verschillen
de bouwvakarbeiders er geen bezwaar
tegen hebben, de door hun houding op
tredende loonderving te dragen
Waardering voor PTT
tijdens ramp
Maar niet voor de vijftien
telefoongidsen
(Van onze Parlementsredacteur 1
Bij de behandeling van de PTT-begro-
ting, gistermiddag in de Tweede Kamer,
hebben de heTen De Ruiter (CH), Er.gel-
bertink (KVP), Zegening Hadders (VVD)
en Posthumus (PvdA) zich niet bijster
verheugd getoond over het voornemen,
de thans uit twee delen bestaande lande
lijke telefoongids te vervangen door een
uit vijftien dolen bestaand boekwerk.
Daarnaast vroeg de heer Reuter (Comm.)
op Tweede Kerstdag geen postbestelling
te doen houden, betreurde de heer Zege-
ing Hadders (VVD) het. dat de rente van
de Rijkspostspaarbank -niet werd gebracht
op 2,64 pet, wilde ir Posthumus (PvdA)
ook gestencilde producten voor de PTT-
taricven onder de gedrukte stuikkcn laten
vallen en vroeg dr Verkerk (AR) een
r.ota met een overzicht van de afsohrij.
ingen gedurende de laatste jaren
Minister Algera zou hedenmiddag op
deze en andere gemaakte opmerkingen
antwoorden. Gistermiddag sloot hij zich
harte aan bij de woorden van waar
dering. die alle sprekers hadden geuit
voor het werk van de PTT tijdens en na
ae rampdagen. Hij betrok in deze waar
dering, in het voetspoor van dr Verkerk
(AR) ook de radio-amateurs en telefo
nisten van particuliere bedrijven, cie
zich tijdens de rampdagen verdienstelijk
hebben gemaakt.
Met ingang van 1 December is het
313 tactische jachtsquadron opgericht,
et wordt onder de bevelen van de com
mandant van de eerste tactische lucht
basis (Volkel in Noord-Brabant) gesteld.
nieuwe squadron zal het Thunder-
jets vliegen.
En nog maar geen regen...
Droogte is nadelig voor het zoute land in de
overstroomde streken
HOEWEL IN DE GEBIEDEN, waar nog geen centrale drinkwatervoor
ziening bestaat, het watertekort momenteel groot is, valt er voor het
overgrote deel van het land geen tekort te verwachten. In de duinen zit
water genoeg, in de Maas eveneens en waar men Maas noch duinen heeft,
kan men veelal pompen uit putten tot 500 meter diepte. De onderaardse
watervoorraden storen zich niet aan wat meer of minder regen per seizoen.
Minister Van de Kielt:
Geen dwang in zake
langlopende lening
Het is niet waar, dat het rijk, om te
voorzien in toekomstige uitgaven, de Wet
Toezicht Credietwezen zo zal toepassen,
dat daardoor de particuliere credietin-
stellingen genoopt kunnen worden op
directe of indirecte wijze haar kastegoe-
den bij de Nederlandsche Bank om te
zetten in schatkistbilietten of lang
lopende 10-jarige schatkistobligaties.
Deze tegenspraak van desbetreffende
berichten seeft minister V=n de Kieft
in zijn antwoord op schriftelijke vragen
van het Tweede-Kamerlid Van de We
tering (C.H.).
Wijziging van de Kieswet
Partijlijsten A en B
niet naast elkaar
Voor stemmen bij volmacht
geen doktersverklaring
Minister Beel heeft aan de Tweede
Kamer enkele wijzigingen van de kies
wet voorgesteld.
De minister wil de A- en B-lijsten van
een zelfde partij niet meer naast elkaar
Op het stembiljet laten afdrukken. Hij
wil de B-lijsten als laatste lijsten op het
stembiljet plaatsen. Dit is nodig, omdat
kiezers in enkele grote gemeenten bij
de raadsverkiezingen vermoedelijk de
B-lijst hebben aangezien voor een lijst
van een andere partij. Het voorstel om
dit bezwaar op te heffen, heeft minister
Beel overgenomen van het Tweede-Ka
merlid mr Beernink (C.H.)
Ook de regeling voor het stemmen bij
volmacht wil de minister wijzigen. Als
gemachtigde van een kiezer zal slechts
aangewezen kunnen worden de echtge
noot. een der bloed- of aanverwanten in
de eerste tot en met vierde graad, de
echtgenoot van een schoonzuster of zwa
ger. of een der huisgenoten van de vol
machtgever. Deze beperking dient om het
winnen van stemmen van zieken en af
wezigen tegen te gaan.
Voor zieken, die bij volmacht wensen
te stemmen, zal volgens het voorstel van
minister Beel geen geneeskundige ver
klaring meer behoeven te worden over
gelégd.
Ned. scheepje Comelis in
Kopenhagen beschadigd
Het 288 ton grote Nederlandse motor
scheepje Comelis uit Zwartsluis hééft
gisteren in de haven van Kopenhagen
zware averij opgelopen, toen bij het pas
seren van een open basculebrug de stuur
man de macht over roer verloor. Het mo
torschip Portland, dat achter de Cornclis
voer, raakte het Nederlandse scheepje
aan bakboordzijde.
Raad voor de Kunst
voorgesteld
Minister verplicht om
advies te vragen
Maar in Limburg (speciaal in De
Peel», in de Brabantse streek rondom
Moergestel, in het Gelderse rivierenge
bied, in Oost Gelderland en de hoge
delen van Drente en Oostelijk Friesland,
hoort men vele klachten De regentonnen
staan droog en de putten geven geen of
ondrinkbaar water. De toestand wordt
gaandeweg précair. Tankauto's voeren
het drinkwater aan, maar mondjes-
Ook op Noord-Bevèland staan tonnen
putten droog. Via de plastic-leiding
ie na det ramp naar het eiland werd
gelegd, pompt men nü dag en water, dat
verder per as over het eiland wordt ver-
■d. Op Schouwen en Goeree-Over-
flakkee drinkt men meestal duinwater.
iaar alleen in Ouddorp zit men zonder.
Voor de in Februari overstroomde ge
bieden is het uitblijven van de regen in
zeker opzicht n.l. voor het te zoute
land nadelig.
Het Westen van het land heeft, zoals
gezegd, nergens last van. De Haagse duin
watermaatschappij bijv. haalt 18 millloèn
kubieke meter water per jaar uit de zoet
waterreservoirs in de duinen, hoewel
daar gemiddeld slechts 5 millioen kubieke
meter per jaar regenwater bij is.
millioen kubieke meter meer of minder
komt er niet op aan
Mej. P G. Veenhoven, le hoofdassis
tente en plv. directrice van de openbare
leeszaal en bibliotheek te Utrecht is over
leden.
Minister Cals heeft nu, zoals reeds was
aangekondigd, in een wetsontwerp
voorgesteld, een Raad voor de Kunst in
stellen. Dit lichaam vervangt de Voor
lopige Raad voor de Kur.st, die in 1947
tijdelijk in het leven werd geroèpen om
hiermee ervaring op te doen
De voorlopige raad was bevoegd om
desgevraagd of uit eigen beweging de
regering van advies te diénen. Een ver
plichting van de regèring
schakelen, was er niet. De
gestelde raad zal echter door de
moeten worden gehoord over alle belang
rijke maatregelen die hij op het gebied
jvan de kunst wil treffen of bevorderen
Alleen in bijzondere omstandigheden
Imag de minister hiervan afwijken
Om te bereiken, dat ook de kunste
naarswereld vertrouwen in de raad zal
stellen, wil de minister de meerderheid
van de raad laten bestaan uit leden, die
zijn benoemd in hun hoedanigheid van
kunstenaar. Van deze kunstenaars-leden
zal dan weer de meerdeheid worden be-
noèmd op aanbeveling van representa
tieve kunstenaarsorganisaties. Naast deze
kunstenaars zullen andere kunstlievende
personen tot lid worden benoemd.
De leden worden benoemd door de
Kroon. Om de twee jaar zal een derde
deel aftreden.
Van het erf van School en Kei
Beioepirigsweik Engelse dominee uit Moskc
terug met goede berichten
Ncd. rferv. Kerk
Beroepen: te Wezep J. T. Doorne
bal te Oene; te Gesselte A. J. RoodZant.
cand. teHasselterboerveen.
Bedankt: voor Aalst (by Zaltbom-
mel) J. G. A'obringh te Oosterivolde; voor
's Grevelduin-Capelle D. v. d. Ent Braat
te Opheusden.
Geref. Kerken
Beroepen: te Oppenhuizen, cand.
H. Riezebos te Wageningente Nieuw-
land J. van Eerden te Drachtster Com
pagnie.
Geref. Gemeenten
Bedankt: voor Lisse en voor Pa-
térson (V.S.) J. W. Kersten te Gene-
muiden.
Evang. Luth. Kerk
Beroepen: te Wiidervank-Veendam
Mej. M. P. Stol te Groede.
Lt.-kol. Palstra chef-secr.
Heilsleger
Als opvolger van kolonel Jac. Smaal,
die enkele weken geleden om het leven
kwam, is benoemd tot chef-secretaris
van het Leger des Heils in Nederland
luitenant-kolonel W. F. Pailsrtra te Am
sterdam.
De mfieuwe chef-secretaris begon zijn
loopbaan ir. Indonesië in 1925, waar
vader eveneens een leidende functie had
als officier van het Leger des Heils. Na
de oorlog kwam kolonel Palstra
Nederland, waar hij enkele jaren belast
was met de opleiding van officieren
de Kweekschool te Amstelveen. Later
werd hij veldsecretaris.
Amsterdamse universiteit reikt
erepenning uit
In de plechtige zitting van de senaat <j
t te Amsterdam, die 1
ies natalis der univ«
Tijdag 8 Januari 1954 zal word
Gemeente Uni
zal
prijsvraag inzake het hersenonderzoek.
Staathuishoudkunde M.O.
DEN HAAG, 9 Dec. Voor het exai
Staathuishoudkunde M.O. zijn geslaagd;
H van der Glas, Leek; J H Geerlings. Oos-
Dijkslag, Zwolle; H P P Groo-
Haag; B L de Groot, Den
endörst, D<
laag en A J A Gos'selink, Rotterdam.' V(
iet examen Staatsinrichting M O. slaagden:
Oost. Den Haag en M Oosterbosch. Maas.
Arresfafie in Borgharen
Oplichting gepleegd bij
verkoop van kasteel
De 56-jarige zaakwaarnemer H. P., die
een vleugel van het historische kasteel
Borgharen (L.) bewoont, is in voorlopige
bewaring gesteld wegens oplichting vat
de Amsterdamse hotelier A. de Cocq, dl<
thans het kasteel exploiteert als hotel
café-restaurant.
Enige tijd geleden heeft de heer De
Cocq door bemiddeling van H. P. het
kasteel voor de officiële prijs
67.000 gekocht. P. zou daarbij echter
hebben bedongen, dat hem 10.000 toe
kwam als uitkoop van zijn huurrechten
op het kasteel. De heer De Cocq gaf hier
voor een schuldbekentenis. Daarnaast
zou P. de koper nog hebben bewogen tot
het „onder tafel door" betalen van
10.000, die de verkopende kastoèl-
eigenaar George E; P. M. G. baron de
Moffart, te Ukkel (Brussel)nodlg:
deze raad hebben ter voldoening van belösting-
andcre verplichtingen in Nederland.
Baron de Moffart heeft verklaard, dat
P. geen huurrechten meer kon laten
gelden, omdat hjj zijn verplichtingen niet
was nagekomen, dat hij verder geen
kele opdracht heeft gegeven om 10.000
extra, boven de officiële koopprijs, te
vragen en dat hij ook nietmeer dan
67.000 door bemiddeling van P. heeft
ontvangen.
PAKK1E-PAKKIE
STINKIE-STINKIE"
„Pakkie-pakkie. stinkie-stinkie" n
dén twee Chinezen dê opium, die gisteren
op de groene tafel in het gebouw va
rechtbank te Rotterdam lag. waarvoor zij
wegens smokkel van dit verderfelijke
goedje terecht stonden.
Het lied der aethergolven
DONDERDAG 10 DECEMBER
rsum I. 402 m. KRO: 7,00 Nieuws 7 10
7.45 Morgengebed 8.00 Nieuws 8.15
"•40 Schoöl-
10.30 Mor
de hi
adio NCRV; 10.00 Mannei
'endlenst KRO:
12.03 ^Lunchi
Schoolradio 12.00 Angel
Hllvi
t 8.20 Gev. programma 9.4!
over.... ell VI 9 55 Amuse.
1.20 Orgelconcert 10.45 Avond.
.00 Nieuws 11.15—12.00 Gram
AVRO: 7 00 Ni-
Gym
7.30 Gra
Nieuws 1.20 Viool en piano 1
NCRV: 2.00 Kamermuziek 2.30 C
Voor de vrouw 3.15 Gram. 3 50
4.00 Bijbellezing 4.30 Viool, piano
6.00 Gram.
Raadhuis-p
7.00 Nieuw
s J«UM 5.4<
aat 6.40 Legér des Heilskwart
7.10 Voor de jeugd 7.30 Gra
1.
Nadenkend en onzeker stond Adolf Bauer voor
zich uit te staren in het felle zonlicht.
Toch was hij een vrolyke jongen met een hél
der hoofd, een geestig pratende mond en een
rijke fantasie. Maar die middag was hij stil. Het
was een warme zomerdag en toch stond hij met
beide handen in de diepe zakken van het buisje
van grof linnen, dat hij droeg. Peinzend keek hij
naar zijn grootmoeder, die op een bankje tegen
de zijgevel van vaders boerderij zat in de scha
duw van het huis.
Hij kende haar als een lieve geduldige vrouw
en kon niet geloven, dat zij haar leven lang mens
en dier had kwaad gedaan en nu de schuld droeg
van de droeve dood van die arme waanzinnige.
Toch was dat het niet, wat hem het meest be
zwaarde. Hij had die dag ontdekt, dat er een echte
wijde wereld was, een werkelijk bestaande grote
wereld, geheimzinnig cn onbekend, waarin vreem
de dingen gebeuren konden, waarbij zijn eigen
fantastische knapenwereldje maar een belachelijk
verzinsel werd.
Hij had zichzelf een wereld geschapen, waar
andere mensen niets van wisten, maar waar hij
zich in vermaakte. Die wereld was groot en ruim
en omvatte alle bekende en onbekende streken
der aarde. Van alle grote gebeurtenissen in die
wereld was hij de hoofdpersoon, van alle helden
tochten de bevelvoerende ridder. Als vader hem
verteld had van zijn tocht als landsknecht van
Graaf Bernhard van Lippe naar het kasteel van
de boze Graaf Rittberg, reed Adolf dagen lang als
edel en weldenkend ridder rond om het belegerde
slot van een kwaadaardig burchtheer. Als groot
moeder oude herinneringen opriep aan hervor
mende predikers, die het volk het zuivere Evan
gelie verkondigden, stond hij in plechtig gewaad
op de kansel onder de gewelfde beuken van een
schemerige kathedraal met gekleurde vensters en
luisterde een opgepropte schare ademloos naar
zijn indrukwekkende woorden. Hij zag het leven
als een sprookje. Altijd werd de deugd beloond
en de ondeugd bestraft, altijd zegevierde de ge
rechtigheid en werden leugen en bedrog ontmas
kerd. want zo behoorde het te gaan en zo ging
het natuurlijk ook altijd!
Maar nu stond hij verbijsterd. Nu wist hij plot
seling geen weg meer. Altijd was alles vlot ver
lopen, van al zijn bedenksels had hij de ont
knoping steeds tijdig voor ogen gehad, maar nu.
Hij keek weer naar de oude vrouw en zei
zachtjes: „Grootmoeder".
Onderzoekend zag ze hem aan, turend, want
haar ogen werden zwak, hoewel haar verstand
nog ongeschonden was.
„Wat is er, Adolf? Waarom sta je zo?"
UIT HET LAND VAN
PRINS BERNARD
dooi K. JONKHEID
„Wat is er gebeurd, toen vader als landsknecht
uit Lippe terugkwam en de volgende dag zou
worden afgedankt?"
„Toen is hij in Waldeck gaan werken. Daar is
hij getrouwd en daar zijn je zusters geboren."
Wat sprak grootmoeder rustig! Dat kalmeerde
hem. Doch slechts even. Als zij is, wat die oude
knecht van Vogelwald vandaag beweerde, dan.,
dan kan het allemaal schijnvertoon en misleiding
wezen! Dan is grootmoeder., en dan is vader..
Nog hoorde hij de vijandige woorden, die hem
werden nageschreeuwd: „Je Grootje hoort op de
brandstapel en je vader aan de galg!"
Daar wou hij meer van weten. Maar hij vroeg
niet verder. Hij had wel gemerkt, dat grootmoeder
het gewenste antwoord niet geven zou. En als zij
het gaf, zou hy het dan geloven? Die vraag ver
bijsterde hem opnieuw. Vertrouwde hij haar niet
meer? Kon hij zijn vader niet meer vertrouwen?
En zijn moeder? Verborgen ze iets v^pr hem?
Wilden ze hem bedriegen? Hadden zij hem altijd
bedrogen?!
Och nee, misschien was alles maar boze praat.
Hij schudde zijn hoofd en liep weg, een deuntji
fluitend, maar niet van harte.
Even later stond hij weer stil. Die oude knecht
vertelde, dat hij de ongelukkige broer van zijn
baas gekend had van zijn kindsheid af en dat
het jongetje altijd betoverd was geworden doo?
Adolfs grootmoeder en dat de duivel hem nu
naar de strop had doen grijpen, om aan de bange
beïnvloeding van de oude heks te ontkomen. En
vader was indertijd naar Waldeck gegaan, dat
wist hij wel. Zeker, dat heeft hij altijd geweten.
Maar waarom, waarom? Nee, grootmoeders ant
woord was geen antwoord. Ze heeft het ware ant
woord ontweken.
De volgende dag drentelde hij weer in de rich
ting van Vogelwald en zocht, rondkijkend, de
oude knecht.
Maar hij zag veel drukte van mensen, want
een dode werd uitgedragen met kerkelijk cere
monieel, wierook en wijwater en omfloerste lan
tarens op lange stokken, gedragen door jongens
in witte meisjeskleren en met eentonig gezang
van Miserere en Ora pro nobis.
De dode werd neergelegd in gewijde aard^ om
dat hij ongelukkig en weerloos was en de Boze
hem in overmacht gedood had.
Het schoot Adolf te binnen, dat de Vogelwalds
Rooms waren. Ze behoorden tot de weinige fami
lies in het land Lippe, die de oude kerk warén
trouw gebleven.
Men had hem veel lelijke en dwaze dingen ver
teld van de Roomsèn, maar vader en moeder
zeiden, dat zij gewone mensen waren, niet slech
ter en niet beter dan de anderen, maar hun gods
dienst gemengd was met allerlei bijgeloof en hij
dankbaar moest zijn, van zijn jeugd af het zuivere
Evangelie te mogen horen.
(Wordt vervolgd)
VPRO: 8 00 Nieuws 8.15 Gra
wijding 9 15 Gram. 9.30 Voo
Gram. 10.50 Voor de kleuters 1100 Gev
muziek 11.40 Voordracht 12 00 Prómen;
orkest 12.25 In 't spionnetje 12.30 Land.
tuinbouwmededclingen 12.33 Promenade
orkest 1250 „Uit het bedrijfslev*
1 00 Nieuws 1.15 Mededelingen 1.
1.35 Pianospel 2 05 „Een vroegere vriend",
hoorspel 2 35 Sopraan cn piano 3 00 Voor
zieken 3.45 Gram. 4 15 „Gelijk 'n kraan d
lekt", caus. 4 30 Gram. 4.45 Voor de jèui
5.30 Gram. 5.45 Regeringsuitzending- dr
D. Brongersma; „Nlcuw-Gulnea's 'diere
00 Nieuws 6.15 Sportproblenu
6.45 ..Bill
6 25 Reportage of gram. 6.30 Grar
Sheriff en zijn prair'
met muziek 7.00 Voor c
sproken brief uit Lond<
7.40 Rondetafelparlemei
kinder
•els", hot
roeporkest o l.v. Ferdir
Margot Pinter, piant
10.20 Re|
id Leitner
9.25 Caba
irtage No"
10.00 Orgelc
prils uitz. Stockholm
"15 Reportage 11.20 Sporti
>1-
1.00
3012.00 Jazz-competitie Arnhem.
Engeland. BBC. 330 m. 12.00 Voor de scho
len 1.00 Orgelspel 1.25 Voor de arbeiders
2.00 Nieuws 2.10 Mededelingen 2,20 Amuse
mentsmuziek 3.00 Voor de scholen 4.30 Hoor
spel 6.00 Voor de kinderen 7.00 Nieuws 7.15
Sport 7,20 Commentaar 7.30 Dansmuziek 8 00
Hoorspel 8.30 Concert 9.15 Causerie 9 .30
Gev. programma 10.00 Nieuws 10.15 Discussie
11.30 Wetenschappelijk
rzicht 12.00-
ovcrzicht 11.45 Parler
12.03 Nieuws.
Engeland. BBC. 1500 en 247 m. 12 00 Mrs
Dale's dagboek 12.15 Concert 12.45 Voordracht
1.00 Parlementsoverzicht 1.15 Dansmuziek
1.45 Concert 2 45 Voor dc kinderen 3.00 Voor
de vrouw 4.00 Recital 4.30 Gram. 4.45 Gev.
muziek 5 15 Mrs Dale's dagboek 5.30 Cau
serie 5.45 Gev. muziek 6.30 Concert 7 00 Vra-
genbeantwoording 7 45 Hoorspel 8.00 Nieuws
Verzoekprogramma 10.00 Hoorspel met
■iek 10 30 Gev muziek 11.00 Nieuws
Actualiteiten 11.20 Dansmuziek 12 05 t
tracht 12.20 Dansmuziek 12 56—-1.00 Nie
6.30 Voor de soldaten 7.00 Nieuws 7 40
7.50 Politieke causerie 8 00 Gram. 8 15
ert 10.00 Nieuws 10.15 Ethnologisché n
>.55—11 00 Nieuws.
Brussel. 484 m. 12.00 Gram. 1.00 I>
15 Gram. 2.30 Polyphont
Na zijn terugkeer van een bezoek
de Sowjet-Unie heeft de Anglic*
geestelijke Stockwood meegedeeld,]
patriarch Alexius in Moskou hem 1
hoffelijk had ontvangen en tijdens
langdurig onderhoud had verklaard,
er op het ogenblik 25.000 kerken in
Sowjet-Unie zyn met 75 bisschoppen
32.000 geestelijken. De opleiding van
geestelijken geschiedt op 12
Er melden zich meer mens<
geplaatst kunnen worden. De patri
heeft, zo zeide de Anglicaanse geeste!
verder, openlijk toegegeven dat
Marxisme en het Christendom als
reldbeschouwingen niet met elkan
te verenigen zijn. Doch men is tot
modus vivendi met de regering gekon
De patriarch wees op het geval
bekende dokter en drager t an de Stal
prijs, die kort geleden verklaard ha
dat hü priester wil worden. Zijn
beeld is door enkele ingenieurs e
dere vertegenwoordigers van vrt.
roepen gevolgd. On de laatste Zon
van zijn verblijf in Moskou pr<
Stockwood voor 3 000 leden van
Baptist engemeente
Ds A. Snethlage overlede
Te Heemstede is in de ouderdom
76 jaar overleden ds. A. Snethlage,
predikant der Ner. Herv. Kerk. De ov
ledene werd 20 Juni 1877 te Heilo
boren en studeerde aan de R.U.
Utrecht. In 1902 candidaat in Zee
aanvaardde hij het jaar daarop het
dikambt te Heemskerk, welke stai
plaats hij in 1925 met Spaarndam
wisselde, - waar hij werkzaam bieef
aan zijn emeritaat in 1942. De overle#01
was 20 jaar geestelijk verzorger vai
St. Elisabeth-gasthuis en de Maria-*
ting beide te Haarlem en maakte
jaren deel uit van het classicaal best
van Haarlem. Donderdagmorgi
zijn stoffelijk overschot op „Zorgvliet#
Amsterdam teraardebesteld
Ds D. A. Vorster overlede JJ
Te Arnhem is in de ouderdom vs
jaar overleden ds D. A. Vorster,
predikant der Ned. Herv. Kerk en
vooraanstaand figuur in de Ver.
Vrijz. Hervormden. De overledene, d
1880 geboren en in 1904 candidaat
in Zeeland, aanvaardde in 1905 het
dikambt te Oldeberkoop. Hij diende
gemeenten van Renesse en Olst
1924 te worden benoemd tot voorgas
van de afdeling Arnhem van de Ver.-^'
Vrijz. Hervormden, waar h;
zaam geweest tot 1947. De overledf^
maakte deel uit van het hoofdbestuur f
de Ver. van Vryz. Hervormden
zitting in de commissie voor de
kerkorde.
Ds Vorster heeft drie bundels ged; £n'
M
ten bet licht gegei
getijde: Op uwe drempel
dat iemand zingen kan. Van zijn gesch
noemen we; De kathedraal; God
ziel; Verlossing; Mystiek, Geeste
Christendom en Ned. Mystiek. Een
gieus lekespel „Van vrijheid en gev
en een declamatorium geschreven te
legenheid van het 40-jarig jubileum
Koningin Wilhelmina staat eveneer
zijn naam. Enkele van zijn gedichten
den opgenomen in de bundel van
Ned. Prot. bond.
dedigen, getiteld Mixi
ACADEMISCHE EXAMENS
LEIDEN, 9 Dec. Geslaagd doet e
jfijf ndel. Leid
ies var
- de
recht de
M
H
Smidt i die
v 0P<
Gelder, Overve
Haag; Candidaatsexamen wis
kunde (I); D Boschma, Leider
v d Plas. Oegstgeest; idem i]
Haag; idem_(IO: W Vink. Sc-iuu:
Si
ne. Den Haag; Doet examen scheiii
E Schuyer-Brandenburg. Gelee-.
AMSTERDAM. 8 Dec. (G.U.) Gcsia^
J Soepnel
bri
R.-Kaiholieken vieren
hun Maria-jaar
Gisteren, op de jaarlijkse R.K. feesti
Maria's Onbevlekte Ontvange: F
hebben de Rooms-Katholieken
Maria-jaar geopend, bij gelegenheid
het. eeuwfeest van de afkondiging van.
dogma der onbevlekte ontvangenis v
de maagd Maria. Met dit dogma beli J
de R.K. Kerk, dat Maria, de moeder
Heren, zelf nimmer door de erfzonde
geweest. Een groot aantal pie; i
tigheden begeleidde de opening i
Mariajaar, en ongetwijfeld zal een
groter aantal plechtigheden er op volg Se
De Paus begaf zich gisteravond,
eerste pelgrim, naar de basiliek i {[j»
Maria de Meerdere in Rome. de ve
naamste van de hele wereld aan Ms lac
gewijde kerken. Hy' bad er hel getfhe
dat hij zelf speciaal
Maria-jaar heeft samengesteld. BloenJ"
werden opgestapeld a
Mariabeeld op het Piazza di Spa#13
Overal ter wereld worden ter ere v va'
Maria godsdienstoefeningen gehouden dai
dal
1 di,
Nederlanders in Canad
voor de radio
Tijdens de -kerstdagen en de ja
wisseling zal de Nederlandse afdeü uit
de Canadese Radio-omroep speels ®e'
programma's uitzenden. Deze zijn t
's middags van kwart voor 6
Nederlandse tijd, op de golflengtl(!
16.84 en 19,58 meter, en 's avonds
kwart over 7 tot kwart voor 8. op
golflengten 25.60 en 31,22 meter. Daai £a
zullen groeten van Nederlandse im
granten in Vancouver, Kelowna, Wit
peg, Toronto, Hamilton en Montreal n
Nederland worden overgebracht.
In Nederland zullen de omroepvert
gingen eveneens groeten uitzenden v
Nederlandse immigranten uit gehl'
Canada.
Faillissementen
UITGESPROKEN
iiinsekade 96. Don
demobiliseerde Militairen (V.G.M
Den Haag,
J Ci
fresh, Pr Beatrlxlaan
d Berg, Voorb
L Melai; K M 1
.05 Lichte muzi,
ansmuziek 6.30 Grar
Hoorspel 10.00 Nieuws 10.15
Gram. 10.55 Nieuws.
BBC. Uitzending voor Neder
land: 10.00—10.30 n m. Nieuws; Engelse lite-
ratuurgeschiedems (op 224 m.).
sn", köopman,
Th Bakker.
N; Joh v d Po], vroeger
Sao Paulo (Brazilië,A
venlngen; wed Q v d Bn
SURSéANCE "an betaling- aan 1
Thoen. Groenteweg 102. Den Haag dei
Jaar, bewindv mr A J M v Moorse!)
