Waar de Indianen niet meer uitsterven Hoe zijn Canadezen en hoe denken zij over de Nederlandse emigranten? Wegens moord op agent Van E< levenslang geëist ZATERDAG 5 DECEMBER aan water NIEUWE LEIDSCHE COURANT De Black Hawks" vormen een Indiaans hockey-team. Op onze foto ziet U hoe zij instructie krijgen. De knapen kijken wel helder uit hun ogen. mengesteld is als een verzameling van alle mogelijke volkeren. Enonder hen komen weer heel verschillende mensen voor, zodat men het goed en slecht treffen kan. De erva ringen van de emigranten lopen op dit punt dan ook sterk uiteen. Er komen nogal eens klachten voor over de boer, waarbij men het eerste jaar moet werken. Andere boeren zor gen echter reusachtig voor hun arbeiders. Toch is het wel mogelijk, met een zeker voorbehoud, iets te zeggen over de gemiddelde Canadees. Mijn ervaring, die ik met de tientallen Canadezen met wie ik in aanraking kwam en gesprekken voerde, had, was goed. Ze zijn vriendelijk, behulpzaam, niet opdringerig, geschikt om mede om te gaan. Men vindt nog veel eenvoudige hartelijkheid. Slechts één keer werd ik door iemand, wiens bureau ik per abuis binnenstapte, uitgeblaft. Maar dat bleek achteraf eenAmerikaan te zijn. De Canadees is niet gesloten maar open van aard, al houdt hij er niet van om twintig woorden te gebruiken, wanneer hij het met tien ook goed af kan. Alstu blieft niet zeuren en niet hetzelfde laten zeggen Dat merk u al bij de kinderen. Wan neer ze op uw vraag een bevestigend antwoord geven, blijft hun mond geslo ten en zoemen zemmh! mmh! Het 2de op iets hogere toon. Een vraag naar wat u bedoelt is dan: mmh? Dat ze gastvrij zijn, blijkt, wanneer een Canadees, waarmede u onderweg een praatje maakt, u een of andere frisse drank aanbiedt. Hij betaalt! Men kan het geld wel laten rollen en zit er niet hopeloos aan vast. Soms is het: zó ge wonnen, zó geronnen! Of 't ruwe mensen zijn, die Canadezen? Vergist u zich niet! Slechts eenmaal maakte ik het mede. dat een man door het open raam van een bus naar buiten spuwde. Maar daar staan vele andere dingen tegenover, die van wellevendheid ge tuigen. Een W.C. vindt men soms een wat hard woord, en noemt het dan liever een restroom, een rustkamer! Zo op verschei dene stations, waar dan ook werkelijk nog een bank staat om uit te rusten ook. Eén ding hoorde ik in Canada van verschillende kanten, nl dat de Cana dezen over het algemeen meer beloven, dan zij doen. Dat schijnt een euvel te zijn. Daar heb ik zelf meerdere malen enige last van ondervonden. Wanneer ik op een plaats zou spreken of preken, heb ik Naai het derde land van de wereld (IV) dat steeds van te voren bericht. Soms enige tijd vooruit. En dan bleek het mij, dat men toch nog niet helemaal op mijn komst ook door de afstanden? had durven rekenen, waardoor verdere af spraken, waarop ik rekende, nog niet gemaakt waren Had men mijn woord dan meer opgevat als een Canadese be lofte dan als een Hollandse belofte Denken in dollais TTfANNEER MEN VRAAGT aan een Canadees hoe hij het maakt, kan het gebeuren, dat hij u antwoordt: „Ik maak het aardig goed. Ik verdien op het ogen blik zoveel dollars". Dit verraadt een op pervlakkige levenstoon, waarbij men gaat denken in dollars. U behoeft niet te vragen, hoe dan de gehele instelling van het leven isDat onze mensen zich daarin niet kunnen vinden, is slechts een verheugend verschijnsel. De dollarkoorts is wel een van de gevaarlijkste ziekten, die er is. Enwanneer een gesprek in het ge zelschap steeds weer over de car moet gaan of over de koelkast, die het zo fijn doet, of over de laatste film van Holly wood, is het geen wonder dat Nederland se emigranten hun schouders ophalen over deze levenstoon en dit alles te „kin derachtig" vinden. Maar denk nu astublieft niet, dat alle Canadezen zo zijn! Niet te veel zelf bewustzijn "TJE CANADEZEN HEBBEN in het al- gemeen niet teveel zelfbewustzijn. Het is bekend, dat zij niet zo bluffen en opscheppen als de Amerikanen. Ook dat zij niet zo hoekig zijn als de Austra liërs. Ook in nationaal opzicht kan men ER LEVEN IN CANADA heel wat rassen in vrijheid tezamen Men vindt er niet alleen alle soorten Europeanen en Amerikanen en Joden, maar ook Chinezen, Japannezen, Negers, Eskimo's en Indianen. Zelfs vindt men er in het Westen in Brits Columbia een aantal Indonesiërs. Begrijpelijker wijs gaat onze belangstelling vooral uit naar de Indianen, die met de Es kimo's de oorspronkelijke bewoners van het land vormen. In Zuid-Ontario had ik de gelegenheid een van de tweeduizend reservaten te bezoeken, die in Canada aan de 137.000 daar levende Indianen zijn toegewezen. een verdrag is gesloten, toen de emi granten hun jacht- en visgronden in be slag namen, krijgen nu vanaf hun zes tiende jaar een vergoeding van veertig dollar per maand. De kinderen ontvan gen de bekende toelage van de regering. Overal waar Indianen Dit getal wijst niet het totaal aan van de in Canada voorkomende Indianen, want hieronder zijn niet begrepen de In dianen, die „meerderjarig" werden en dus de volledige burgerrechten van een Canadees verkregen. De „ferry", een pont, bracht ons bij Wallaceburg over de rivier naar Walpole Island, dat ook wel Indianeneiland ge noemd wordt. Met de wagens kan men dit eiland doorkruisen, hoewel de wegen hier abominabel slecht zijn, vol met met kuilen en gaten. Op dit bosrijke eiland, met hier en speciale scholen voor hen ingericht. Gezondheidszorg DE GEZONDHEIDSZORG strekt zich eveneens tot hen uit. In Manitoba zag ik een sanatorium voor t.b.c.-lydérs spe ciaal voor Indianen en Eskimo's. Het is een hele weg. om deze mensen van „minderjarigheid" tot ..meerder jarigheid" te brengen. Gelukkig werken zij zelf hieraan mede. In het schooljaar '50'51 waren er van de kleine vijftigduizend Indianenkinde- ren (hierin zijn de jongSten medegcre- kend) een 26 903 op school, en meer dan duizend volgden middelbaar of hoger onderwijs. Iemand, die ter zake kundig is, vertel de mij het merkwaardige feit. dat de In dianen in hun taal geen woord bezitten voor vloeken, „to swear". Zij wisten blijkbaar niet wat dit was. Zy hebben dit ondertussen echter wel van de blan ken geleerd, want, vloeken dat kunnen de Canadezen ook Gelukkig, dat zij nu echter nog iets heel anders van de blanken geleerd heb ben, nl. bidden! Hoe zijn de Cana dezen l-JEZE VRAAG IS VAN GROOT belang, omdat de emigranten het met de Canadezen moeten vinden. Het is echter niet eenvoudig, om op deze vraag een simpel antwoord te geven, omdat de be volking van Canada zo verbazend sa- Het ts voor een Hollands meisje wel vreemd tussen al die In- dianenkindertjes, maar ze kun nen het blijkbaar goed met el kander vinden. Samen spelen vooruit dan maar Hoofdverdachte bekende ook 32 inbraken Indianen-jongens nemen een frisse duik in de Blauw Water rivier. Het zijn echte water ratten. Aan de horizon: Amerika. daar open plekken, leven nog paarden in het wild. Wij zagen ze in groepjes bij elkaar staan. En tussen de bomen duiken telkens kleine huisjes op. Van hout of van steen. Soms verveloos, soms vriendelijk, waar de Indianen wonen. Er was een huis, waar een oud Fordje naast stond. Zo één op „hoge poten". De car van een In diaan De Indianen-kinderen speelden aan de waterkant van de Blauw Water rivier, waar grote schepen passeren en aan de overkant Amerika ligt. Vele Amerikanen brengen hier hun zomervacantie door met watersport en logeren dan in de cabins, de witte aar dige vacantiehuisjes. Vandaar, dat wij blank en bruin hier door elkaar heen zien spelen en joelen Westers georiënteerd EN DE INDIANEN ZELF Die zijn wel heel anders, dan de Indianen waarover Karl May heeft ge schreven. De Winnetou-figuren zoekt u hier tevergeefs. Deze Indianen zijn aan gepast. Ze zijn tam geworden. Zij dragen „Westerse" kleding. Indianen-vrouwen rijden hier met hun kinderen in een kinderwagen van Europees makelij. Dat hadden hun voor ouders eens moeten weten Toen wij een paar blijde moeders ont moetten. poseerden zij met alle genoe gen voor ons om even een foto te maken. Voor hun primitief huisje zat een Indianenfamilie mais te eten. Een paar schamel geklede Indianen- Dit is de Protestantse Indianen- kerk op Walpole Island, die er mag zijn kinderen waren helemaal niet schuw, toen wij hen aanspraken op de weg. Dat het tot voor kort natuur-mensen waren begrijpt u wel, wanneer u de Indianenjongens rustig op een paaltje midden in het water ziet staan en ziet duiken als ratten. Het verhaal, dat de Indianen in Canada uitsterven is beslist niet waar. Dat is vroeger zo geweest, toen de Europeanen hun ziekten op de Indianen overbrachten en kwamen met het „vuur water", waar deze bruine mensen niet tegen konden. De laatste tientallen jaren is or een gestadige bevolkingsaanwas bij de Indianen. Het mag gezegd worden, dat Canada behoorlijk voor zijn oorspronkelijke Inwoners zorgt. De zgn. „treaty Indlens" d.w.z. de Indianen waarmede Het was keurig ingericht. Een protes tantse predikant was aangewezen voor de geestelijke verzorging. Door deze gezondheidszorg is het nu zo dat het getal der Indianen zich weer uit- Opgemerkt moet worden, dat de India nen in Canada niet van eenzelfde ras zijn. Het is niet één volk, maar de stam men verschillen onderling zeer veel er hebben ook verschillende talen. Er zijn andere stammen, die nog veel meer in het wild, in de natuur, va jacht leven, al hebben pijl en boog dan ook plaats gemaakt voor het geweer. Er is veel studie voor nodig om het leven der Indianen beter tt leren kennen. Douglas Leechman vertelt in „The Beaver", het driemaandelijkse tijdschrift de Hudson Bay Company, iets de Punt-Huid of de Chipewyan Indianen, die in het Noorden van Manitoba ten Noorden en ten Westen van Churchill, aan de Hudson Bay gelegen, leven. Deze Noordelijke Indianen staan in het algemeen slecht bekend. Hun gevoel van minderwaardigheid komt daarin uit, dat zij de blanken noemen: „degenen voor wie het land bestaat". Zij bestaan van visvangst en m.n. van de jacht op de caribou, een rendier. De vishaken ont lenen hun waarde aan wat ermede ge vangen is. Een haak, die veel „gevangen" heeft is iets bijzonders eneen nieuwe haak waardeloos, omdat deze er nog niet in geslaagd is iets beet te krijgen! De neus en de kaak van de caribou wordt er met een zeker ceremonieel af gesneden, want daarin huist de ziel van het beest. Dit is dan ook de grootste lekkernij! Deze stam erkent geen leiding. Ieder vecht voor zichzelf. Wie sterk genoeg is verovert een vróuw op anderen, en moet steeds weer oppassen, dat zij hem niet weer wordt ontroofd. Tenslotte komt de dood. Iemand die uit geput is, wordt op z'n verzoek dan alleen gelaten om te sterven. Zijn geest reist dan in een uit steen gehouwen kano naar het eiland van de dood, naar zij geloven. Wanneer hij een goed leven geleid heeft, bereikt hij zijn doel, maar in het andere geval zinkt de kano onderweg. Hij blijft dan voor eeuwig met zijn voeten in de modder vastzitten, terwijl zijn baard juist boven de oppervlakte van het water uitsteekt. Christen-Indianen yELE INDIANEN zijn reeds tot het Christelijk geloof overgegaan. Op Walpole eiland zag ik 'n Protestantse Indianen-kerk, die er met z'n torentje en witte muren, erg vriendelijk uitzag. Maar er blijft nog genoeg zendingswerk onder hen te doen. Al is de kwestie van de Indianen niet het meest geliefkoosde onderwerp een Canadees, gezien de pijnlijke kanten, die het heeft, men krijgt toch de indruk, dat Canada heel veel doet om z'n oor spronkelijke bewoners tot zelfstandigheid op te voeden. Voorlopig staan de meeste Indianen nog onder voogdij. Wanneer er een „treaty"-Indiaan in een biergelegenheid wordt aangetroffen, is hij strafbaar. Hun bezit wordt voor hen beheerd. In 1951 was er een fonds van meer dan twintig millioen dollar aanwe zig, samengebracht door vele Indianen stammen. Toch gaat hun gemeenschappelijk bezit zoals van de grond steeds meer in persoonlijk bezit. De nieuwe wet van 1951 inzake de gelegenheid der Indianen, aangenomen na een zeer uitgebreid onderzoek, heeft een ommekeer gebracht in de Canadese politiek t.o.z. van de Indianen. Hierdoor heeft de regering veel meer verantwoor delijkheid overgebracht naar de Indianen, die in stamverband levend, onder toezicht van de regering hun eigen zaken mogen behartigen. Elke troep heeft zijn eigen bestuur, dat door de Indianen zelf ge kozen wordt Voor het bouwen van woningen van deze vroegere tentbewoners, wordt veel gedaan. Alleen in 1951 werd daarvoor meer dan een millioen dollar besteed. Zo ,s Canada bezig z'n oude schuld aan de Indianen af te lossen. Nieuw groot pand (38 m.) op Coolsingel In een procedure van het bedrijfsp sioenfonds Groot Metaal contra een van Noord Metaal, d* N.V. Scheepshol f] unie te Groningen, heeft de Gronir rechtbank het vonnis van de kantonre ter te Groningen bevestigd. t«r De door Groot Metaal ingestelde t [e ordening tegen de Scheepsbouwunie ife opnieuw afgewezen, omdat de verplu n stelling door de minister tot deelneB m in Groot Metaal onverbindeld is. Scheepsbouwunie heeft dus terecht led re in Groot Metaal onverbindend is. g( Groot Metaal werd veroordeeld in vi kosten van het geding. c Slager woonde tien jaar op een... bom gel in de ómgeving van Den Haag oc r. op een politie-agent had geschoten, werd toen tot 8 jaar gevangenisstraf oordeeld. Hij heeft deze straf uitgezeten, want hij werd in Maart voorwaardelijk in vrijheid gesteld. In totaal heeft hij na zijn laatste i- 1 tatie 32 inbraken bekend. Deze wf l(^r door hem in de regel gepleegd tes met zijn jongere broer Jan B., sorai één nacht. bet Loterij-perikelen voor 't Hof Boete van 2000 gevraa (Van een onzer verslaggevers) De 55-jarige organisator J. K. uit Haag, die in eerste instantie was ve j deeld tot ƒ2000 boete en drie maa: voorwaardelijk voor het meermalen deplegen van valsheid in geschrifte, thans in hoger beroep terecht voor Haagse hof. Hij zou als organisator loterijen voor 'de Kon. Ned. Veren Luchtvaart in samenwerking n verenigingssecretaris hogere netto-ii#™ sten van de loterij hebben opgeg dan in werkelijkheid waren geïnd. leiding hiertoe was het voorschrift van een loter'j de netto-inkomsten 0 moeten zijn. De onkosten zouden et bij deze loterijen zo hoog zyn gew 'at er slechts 27 pet overschoot. De verdachte ontkende, dat de t n zo hoog waren. Diverse getuigen den hierover gehoord. De proc.-generaal meende, dat c eniging en de verdachte een houding willekeur tegenover de overheid ha aangenomen en daardoor het vertroi van het publiek hadden geschonden.! middel van 4000 agentschappen had de loten aan de man gebracht. Zo ka n. het ook, als men genoegen i a 30 pet van de opbrengst, zei de p generaal. Hij meende, dat door de ge opzet het uit handen geven vat organisatie enz. de sfeer van de lo| he niet juist was. De verdachte had 3 de opzet zich te verrijken en vc overigens voortreffelijke werk bij de o n 1 nisatie van vliegfeesten en van de Rol .y damse tentoonstelling Ahoy had de pi generaal wel waardering. Alleen oi er moeilijkheden zouden ontstaan bijf in het komend jaar te organiseren tentoonstelling te Rotterdam, wilde proc.-generaal de voorwaardelijke vangenisstraf wel laten vervallen, boete van ƒ2000 achtte hij niet te Arrest 18 December. Canada zo weinig van een oorspronkelijke nationale literatuur kan gesproken wor- De historische achtergrond hiervan is o.m. dat er in Canada geen vrijheidsstrijd werd gevoerd, althans niet gewonnen, zoals in Amerika, om tot nationale zelf standigheid te komen. Afgedacht van de schaduwzijden, heeft dit ontbreken van het surplus aan zelf bewustzijn, dit gevolg, dat de Canadezen daardoor prettig in de omgang zijn. Geen peentjes opscheppen" A LLEEN MAAR. LATEN de emigranten nu niet naar Canada komen met de gedachte de peentjes eens te zullen op scheppen. Wij zijn als Hollanders in feite een vrij gevochten volk en niet altijd zonder eigen waan. Wanneer de „Dutchmen" nu het zaakje in Canada willen opknappen, nemen niet. Dan gaan zij op hun tenen staan om te laten merken, dat zij er ook nog zijn. Begrijpelijk! Zo vertelde mij een man ergens in een winkel in Manitoba, dat de Hollanders goede boeren zijn, maar dat de Duitsers de beste boeren waren van de hele we reld. Toen ik verwonderd over die laatste opmerking opkeek voegde hij eraan toe: „maar dat geloven zij alleen maar zelf!" Wanneer u dan een Canadees ziet lachen, begrijpt u wel noe laat het is. Hoe denkt men over ous Kort gezegd: goed! Vele Canadezen lieten zich uit eigen beweging goed uit over de „Dutchmen", die zij aan het werk hadden. Zij vonden het: goede kerels. Zo komt het, dat Canadezen wel aan kloppen bij één van de fieldmen van de Chr. Reformed of Reformed Churches, omdat zij heel graag een Hollander voor het werk hebben. Een handelskweker uit de buurt van Hamilton was buitengewoon goed te spre ken over een Nederlandse kracht. Mr Van der Kruk, die kans zag coniferpii in anderhalf jaar tot dezelfde grootte te kweken als anders altijd vier jaar had geduurd. Hij had hem al driemaal opslag gegeven zonder dat hij erom gevraagd had en zelfs zijn zaak al aangeboden ter Het is fijn, dat onze mensen in Canada zo'n goede naam hebben! Dat maakt de overkomst en tewerkstelling van nieuwe emigranten gemakkelijk. Onnodig te zeg gen; dat één Hollander, die het slecnt doet het voor vele anderen kan bederven! Rijswijk (Z.-H.) Ds H. J. SPIER. Baby te 's-Heerenberg in bedje gestikt Arbeider in moddersloot omgekomen Toen mevrouw W. Schuurman-Holle man te 'sHeerenberg (Gld.) Donderdag haar negen maanden oude baby uit het bedje wilde nemen, bleek de kleine zich zo onder de dekentjes te hebben ver ward, dat het meisje gestikt was. De broer van de moeder kwam een jaar geleden door gasverstikking om het leven. De 26-jarige ongehuwde arbeider J. H. E. uit Arnhem is aldaar in de Johart de Witlaan onwel geworden, van zijn fiets gevallen in een langs de weg lopende moddersloot en daarin gestikt. Vijf gevallen in Rotterdam van kinderverlamming Van 22 tot en met 28 November zijn zes gevallen van kinderverlamming ge constateerd, waarvan in Rotterdam vijf en in Bathmen (O.) één. Er deden zich 205 gevallen van roodvonk voor. R'damse auto reed op klas inzeven gewonden Toen gisteren een automobilist op de 's-Gravendijkwal te Rotterdam wilde remmen om een schoolklas ongehinderd te laten oversteken, is Zijn wagen geslipt en op de kinderen ingereden. Zeven kin deren werden gewond en moesten naar ziekenhuizen worden overgebracht. De verwondingen zouden niet van ernstige aard zijn. De kinderen horen thuis in het schippersinternaat, dat is gevestigd In een schip aan de Coolhaven. Na behandeld te zijn, konden ook zij het ziekenhuis weer verlaten. Er gaat thans bijna geen week voorbij, of er is nieuws over belangrijke bouw werken in de binnenstad van Rotterdam. Donderdag is er weer een vlag gehe sen, ten teken dat een hoogste punt is bereikt, nu zelfs in de onmiddellijke om geving van De Stadhuistoren. Recht tegenover het stadhuis op de hoek Cool singel—Raadhuisplein, heeft nl. het acht- verdiepingen hoge Holbeinhuis zijn hoogste punt (38 meter) bereikt. Het wordt gebouwd voor rekening van de Basler Transport Versicherungsgesell- schaft te Basel. lndianenmoeders zijn, zoals alle moeders nu eenmaal zijn, gek op haar kleintjes. Rechts een vriendelijk wit zomerhuisje. Links: een verkeers bord met de maximum snelheid: 30 mijl. niet zeggen, dat Canada lijdt aan zelf overschatting. Dit is ook gemakkelijk te verklaren, gezien de grote mate van af hankelijkheid van de rijke zuidelijke buurman, die het economische en cul turele leven in Canada sterk beïn vloedt. Aan de andere kant is er, histo risch gezien, de culturele afhankelijkheid van Engeland en van Frankrijk. 'k Las in een mooi Engels boek over Canada, dat de Canadezen zichzelf willen zijn en beslist geen Amerikanen en geen Engelsen willen zijn, maarCanadezen. Daarom stelde ik onderweg aan een ontwikkelde Canadees, met wie ik in ge sprek raakte, de vraag, wat nu feitelijk dat eigen karakter van de Canadees was. Echtergeen antwoord! Deze vraag vond hij wel erg moeilijk. Later herhaalde ik deze vraag aan een andere Canadees. Weer hetzelfde resultaat! Geen antwoord! Het bleek mij later, dat deze vraag in Canada zelf een belangrijke kwestie vormt. Prof. Edward McCourt, die erover schrijft in een rapport over de Canadese literatuur, zegt, dat men veel gemakke lijker kan zeggen hoe de Canadees niet is, dan hoe hij wel is. Hij ziet daarin één van de factoren, waardoor er in Een Indianenfamilie aan de maaltijd voor haar min of meer primitieve woning. In Zoutkamp, dat zonder drink* zit, is een peloton van de water* zieningscompagnie van de genie gei i veerd, om zoet water uit de Lauwer elders op te pompen en dat te zuivt de tot drinkwater, dat in de thans d' regenputten kan worden opgeslagen. K water wordt opgepompt in canvas r( lei voirs met een inhoud van elfduizend "k en na gezuiverd te zijn met tankai naar het dorp gebracht. A »ii Groot Metaal weer ii«< het ongelijk gesteld 1 Wegens diefstal uit k< anderhalf jaar geëis Twee jaar voor het wegnemen loonzakjes met totaal 1000 Achttien maanden gevangenisstraf Donderdag vóór de A'damse recht: 0r geëist tegen de reeds zes maal eerder oordeelde 37-jarige koopman A. G. I J W. uit Amsterdam, die 4 maal juist wezig was geweest op plaatsen wai werd vermist, o.a. uit een kerk l. klooster. Verd. ontkende echter iett hebben gestolen en distz hele verhale:u die zijn verblijf op de bewuste plaa moesten rechtvaardigen. Uitspraak 17 December. Wegens diefstal van loonzakjes met totaalbedrag van f 1000 werd de 37-ja IV' loswerkman H. E. uit Amsterdam oordeeld tot 2 jaar (eis jaar). Dr J.H. v. Stuyvenberg uit D Haag hoogleraar te R'daav' Tot gewoon hoogleraar in de ec: mische en sociale geschiedenis aat 'J Ned. Econ. Hogeschool te Rotterdan met ingang van 1 Jan. as. benoemd a heer dr J. H. van Stuyvenberg te 's-( T( venhage, thans werkzaam als hoofd de afdeling tuinbouw van het Landb|(J. Economisch Instituut. Genie helpt Zoutkamp 1

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1953 | | pagina 6