a
m
m i'
PU 11
PP s
m a
0
e
S3
a
0. lal
0
e
DE TRAP (III)
m m
- m
0 m ia
0
0
-
0 e
0
Q:
3ecler
ió eenzaam
STAMPPOT?
Correspondentie betreffende deze
rubriek aan de heer W Jurg. Jan
Luykenlaan 12, Den Haag
Uitslag ladderwedstrijd
7e serie (No. 147-161)
geaoaden door ruim 50 lezers. Zoals wel
te verwachten was, meldde zich daarna
nog een behoorlijk aantal .nieuwe" op-
losse., aan. zodat aan de 7e serie werd
deelgenomen door 72 personen, t.w. 42
iii' de A en 30 in de B-klasse. Ondanks
de moeilijkheid van diverse vraagstuk
ken viel het aantal goede oplossingen
erg mee. Zelfs van de hersenkraker
158 (van H Boersma) kwamen nog 39
goede inzendingen binnen (w.v. 7 van
B klassersi.
In de A-klasse bereikten 3 deelne
mers met evenveel punten de top der
ladder We besloten daarom de in
uitzicht gestelde extra prijs toe te ken
nen aan één van deze oplossers, waar
door dus het lot niet gehanteerd behoef
de te worden. De prijswinnaars zijn
dus de heren J: 't Hart te Schiedam,
D v Nugteren Jr. te Zwijndreeht en
A v Otterloo eveneens te Schiedam.
In de B-klasse eindigde de heei C
Meinema te Leiderdorp onbetwist als
eerste, terwijl de heer v. d. Bie te Rot
terdam erin slaagde de heer de Waard,
die even verstek liet gaan op de eind
streep te passeren, waardoor hij voor
de tweede maal in deze groep een prijs
veroverde. Overeenkomstig de gemaak
te afspraak verwachten we, dat de prijs
winnaars van de B-groep, bij eventuele
verdere deelname, voor de A-klasse zul-
hartelijke gelukwer
Na de 7e serie ziet de ladder er als
volgt uit:
A klasse 209 ptJ 't Hart (30»D.
v Nugteren Jr 30»A. v Otterloo
(30). 208 pt.: G P. Sterrenburg (30)
207 ptII Kwakkelstein (30>. J C.
Windhorst (30). 205 pt.: L. de Haan
(30). 202 pt J. v. Baardewijk (29).
197 pt.: P Baanen (29). M. Muis (30).
188 pt D. Beekhuizen (30175 ptD.
Hassefras «30. 160 pt.: G v. Rhee
(22). 153 pt.: D Woerlee (27). 150 pt.:
B J. Pranger (30)'). 135 ptM. v.
Nelis (30i 120 pt J. v. d. Doe (30)').
F. N v. d. Ende (30) C. Zijlstra (30).
119 pt.: J. A. v d. Bergh (30). 118 pt.:
W v. Ofwegen (18). 90 pt.: A. v d.
Putten «30. 183 pt C. v Buuren
(29) 60 pt J. C. Knoppert (30)
58 pt G Verbiest (30) 54 pt.: F.
H Franken (24) 48 pt L. W.
Scholtes (30), M. v. Reenen (30). 41 pt
W v. Reeven (6). 30 pt.: A. v d Bosch
(30i, A de Jong (30) A v. d. Krieke
(30). P. M. Maartense <30) M. v.
Noordennen (30) C v Oostrom
(30) 29 pnt H. den Boer (29); G M.
Woelders «29). 12 pt.: H Kamer (12).
6 pt.: H. Leroy (6).
B klasse: 114 ptC Meinenia (20).
100 pt B. v. d. Bie (20) 98 pt.: G.
de Waard (12., W v. d. Heuvel Sr.
(20) 1 96 pt.: D. Sperling (4) 92 pt.:
A P. Balkenende (20), 90 pt.; L. Blom
<20" 80 pt Joh. v. Galen (20). T.
Meulendijk (20) P. Verwilligen (20).
W. J J Vos (20). H C. Zuidgeest
(20)') 76 pt.: E J. Boer (20). 60 pt.:
A, Vos (20) 52 pt.; C Klinkenberg
20» 11 48 pt. H Kuyt (20). 40 pt.:
K. Vermeulen (20), C Verwey (20).
38 pt D den Hertog (20) 32 pt.: J.
Oosterom (16) 24 pt.: H Strating (20).
20 pt.: J Bos (20), J. Stoorvogel (20),
W. v Kuyk (20) 10 pt.: C. M. Bos
(10). 8 ptJ. Aangeenbrue (8). M v.
Dijk (8). A. v Putten (8). R C. v.
Woerden (8). 6 pt.: C. P de Wit (6).
Kr uis woordr a a dse 1
staan. De Inzendtermijn is ruim geko
zen en wel tot 28 Februari a s. Lezers,
die aan deze wedstrijd willen deelne
men, kunnen zich bij ons aanmelden.
Indien men f 0,27 aan postzegels insluit
zorgen wij voor toezending van het wed
strijdformulier Verdere kosten zijn aan
deze wedstrijd niet verbonden.
Nieuwe opgaven
Het probleem van Boersma is niet
direct merkwaardig door de afwikkeling,
maar meer door de geheimzinnige aan-
vangsstand waarin zwart 5 keer op
slag staat. Het is als St. Nicolaassur-
prise opgedragen aan de heer D. den
Hertog te Den Haag. Van Kollenburg
komt met een goed verzorgde bewer-
No. 165 H Boersma, Groningen
berei
der ladder
Nationale oplosserswedstrijd
K.V.D.
Zoals onze lezers weten organiseert
de Kring voor Damproblematiek ieder
jaar een oploswedstrijd, waaraan ook
door niet-leden kan worden deelgeno
men. Daar hiervoor ook uit onze lezers
kring steeds een grote belangstelling
blijkt te bestaan, is het gebruikelijk
iedere nieuwe wedstrijd in deze rubriek
aan te kondigen. We kunnen dan nu de
aandacht vestigen op de K.V.D. oplos-
wedstrijd 1953'54. Deze is in vele op
zichten aantrekkelijker dan de voor
gaande. Zo kan nu naar keuze
worden ingeschreven voor een A- dan
wel voor een B-klasse. Bovendien zijn
de prijzen vrijwel verdubbeld (le prijs
A-klasse f20. B-klasse f 15). Voor de
ware damliefhebbers is natuurlijk de
kwaliteit der opgaven niet minder be
langrijk. Voor zover wij de vraagstuk
ken reeds oplosten, kunnen we garan
deren, dat ze op een behoorlijk peil
-
m
m
mm
m
r m
<r~.
H ft
HurtionUal: 2. Tevreden; 8. aspunt; 10.
vuuoort; 11. landb.werktuig; 13. oninge
wijde; 15. slim; 16. verlaagde toon; 18.
insect. 20. onmeetbaar getal; 21. boom:
21 onstoffelijk deel van de mens; 24.
kerk; 25. uitdrukking; 27. worstvlees; 28.
hoestmiddel; 29. vrucht; 31. boog; 03.
geen gevaar ziende; 35. werkschuw; 37.
graafdiertje; 30. vogel; 41. uitheemse vo
gel; 43. strafwerktuig; 46. verfsoort; 47.
-rrutig misdrijf; 40. hevig; 50. beslaat;
51 ïutorenner; S3, voorzetsel; 54. gemak
kelijk; 56. ongevuld; 58. treuzelaar; 59.
drinkschaal; 61. hondenriem; 62. struik-
Vertiraal: 1. Vaartuig; 2. oude maat; 3.
bergplaats; 4. dier; 5. telwoord; 6.
klinknageltje; 7. klap; 8. Eng. zilver; 0.
doelloos; 11. smalle opening; 12. zeer
vers (in/ake vis); 14. dwergvalk; 15.
sluwheid; 17. opschik; 10. streep op de
grond: 20 aspunt; 22. vreemde munt;
24 irU; 26. vogel; 28. schraal; 29 kogel
vormig lichaaam; 30. sneeuwschoen; 31.
hooggelegen weide; 32. bergpas: 34.
knaagdier: 36. kreet, faam (letterkeer);
34 vaartuig; 39. vloerlijst; 40. klein per-
"»on; 41 soldeerijzer; 42. stad in Rus-
l«nd: 44 gereed: 45. pottenbakkersaar-
de. 47 schijf; 48. tweegevecht: 51. ver
eniging; 52. hennepbraak; 54. huid; 55.
wiel; 57 agaatsteen; 59. de naam onbe
kend. 60 onmeetbaar getal.
dit blad. In de linkerbovenhoek
aan de adreszijde vermelden; ..Puzzle-
oplrusing" Er zijn drie prezen: 1. 5.—,
2 2 50. 3 2.50.
Hwricoiitaal: 1. Twistappel; 7. kol; 9.
helder. 13 pa; 14. keker; 15. sla; 16. er;
1* staf: 19 set; 21. puntig; 23 tier; 25.
27 en; 28 om; 30. kl.; 31. oo; 32.
wees. 34 tube; 36. missen: 37. lev; 38
r«»et. 40 R O.; 41. eer; 42. buste; 45. es;
47 moeder; 49. moe; 51. bouwvallig
Verticaal: 2 Wee; 3 trek; 4 PK 5.
pof; 6 el; 6. raaf; 9. heester; 10. L.K.;
II den. 12 rebus; 13. plag; 15. stip; 17.
rein; 18 stelt; 20. te; 22. nok; 24. roest;
26 toevoer. 29. mes; 31. ober; 32. wier;
31 serum; 35. ui; 36 moes; 38 reep; 39
Ate; 43 s«da; 44. e.d.; 46. kou; 48. Eli:
49 MO.50 e.W.
7.0- ze9* de bezoeker, als hij
gezeten is. Daar in die voor
kamerdrie hoog. waar hij feite
lijk helemaal niet op bezoek wilde,
maar op een trap weet je nooit
waar je belanden zult. „Zo, en
vertel nou maar eens op. U bent
er niet en U bent er wel, en de
juffrouw hier weet overal en
nergens vanaf. Wat is er precies
aan de knikker...? Als U dat
tenminste kwijt wilt. Ik dring me
niet op. hoor
„Nee", antwoordt de man. „Nee,
dat weten we wel Maar deze keer
valt er echt niets te vertellen. Ik
ben er zo onschuldig an, nou. as
die tafel daar, zal ik maar zeggen.
Maar ze moeten mijn altijd heb
ben Het is geen bar duidelijk
antwoord Het laett allerlei nieuwe
vragen open. maar het is weer
beter om die vooralsnog niet te
stellen. Vragen is het werk van
politie en justitie, van heel de
ambtenarij en hoe minder de kerk
daarop lijkt, hoe beter dat het is
Voor ons komt het op luisteren
aan Ook al vallen er telkens
adempausen, waar je geduld voor
moet hebben.
Het geduld wordt beloond, ivant
de vrouw neemt nu het woord.
Dat is nog niet eens zo slecht van
haar bekeken: tegenover mannen
zijn vronuten altijd in hel voor
deel. Ze kunnen op het gevoel
appelleren, en wie weet kunnen
ze zodoende nog eens wat gedaan
krijgen ook.
,.U weet toch wel" zegt ze. „dat
ie bij zim vrouw weg is? Nou.
en nou toil die vroiito dat ie voor
haar opbrengt. Voor haar en de
kinderen En nou niet voor het
een of ander, maar zij is per slot
eerst bij hem weggelopen. Ze heeft
hem aan zijn lot overgelaten, waar
of niefV Dan hoeft hij toch niet
op te brengen voor zo'n mens,
zo'n ik zal maar niet zeggen
wat ze precies is. Maar zij heeft
gezegd dat ze er werk van zou
maken en nou dachten we ineens
dat U iemand van de politie of zo
Zwart; 2. 7, 9. 11. 12. 16/19, 24. 30.
34. 40
Wit: 21. 25/28, 31. 33. 41. 42. 45/47. 49.
was. En ze krijgt geen centIk
zou nog liever, meneer
Ze zegt niet uiat ze nog liever
zou hebben of doen. Erg nood
zakelijk is dat ook niet: haar
woorden en gebaren zijn nu pathe
tisch genoeg De laatste kun je
evengoea uit/eggen in de zin van
moord en doodslag, als in de zin
van een complete zelfmoord. Maar
zo duideujk als haar kwaadaardige
bedoelingen zijn, zo onduidelijk is
de zaak zelf. Ér zal wel iets anders
achter zitten. Geen mens is zo
achterdochtig als het enkel maar
om eventuele finantiële ader-
lalingen ten bate van nagelaten
eigen betrekkingen gaat. Trouwens,
deze man en dere vrouw moeten
toch allebei wel weten dat de
Uil de
VOLKSWIJK
politie belangrijker werkzaam
heden te verrichten heeft dan het
achterna draven van recalcitrante
ex-echtgenoten. Of is dtt nu één
van die vele gevallen, waarin de
geheimzinnigheden van de samen
leving een stel mensen te geleerd
is geworden?
„Hoe staal het tegenwoordig met
uw werk?" informeert de be
zoeker opeens. Er schijnt geen
verband te bestaan tussen deze
vraag en het voorgaande gesprek.
Maar het antwoord verraadt on
middellijk dat dit wel het geval is.
De man kijkt opeens argwanend
en zegt nors: „Ik ben werkloos!"
„Dat is niet zo mooi", zegt de
bezoeker Hij zegt 't een beetje met
een vraagtoonf;e. misschien dat ze
nu los zullen komen. Misschien dat
hy nu hoort waar het in werkelijk
heid om gaat. Maar de ander gaat
er niet verder op in. De bezoeker
weet dat het gesprek daarmee in
mi.
m m
-
R» -
,,-v
tzl
Zwart: 7 10. 12. 13. 16. 18. 20. 23. 24.
26. 29. 35. Dam oo 19.
Wit; 17. 21. 27. 30. 31. 37/44. 44. 50.
Voor alle opgaven geldt: wit begint
en wint. Alle vraagstukken tellen voor
de ladderwedstrijd. Oplossingen inzen
den binnen 3 weken na plaalsing.
Hoe men vroeger at
Onze maaltijden kunnen wij
Wit: 19. 20. 23.
No. 166 Jos v. Kollenburg. Tilburg
voorstellen zonder vork. lepel of
mes. Maai vroeger heeft men het toch
maar zonder die voor ons besef onmis
bare voorwerpen moeten stellen.
Nog tot in het midden van de 19e eeuw
werden vorken en messen als luxe
voorwerpen beschouwd. En nog in het
begin van de regering van Koning bode
wijk XIV. de Zonnekoning, grepen zelfs
de vorsten, edelen en prinsessen nog
zonder meer met hun handen in het eten
al trachtte men dat dan ook met enige
gratie te doen.
Erasmus heeft er ons iets van verteld
in zijn boek „Lof der zotheid", waarin
hij op vele bladzijden een beeld geeft
van zijn tijd. Hij zegt daarin onder
meer: ..Het is een teken van onbe
schaafdheid. om, wanneer men van ta
fel vuile en vette vingers gekregen heeft,
die in zijn mond te steken en ze af te
zuigen Evenmin mag men ze aan zijn
kleren schoonvegen. Men doet beter, het
tafellaken daarvoor te gebruiken.
Als we een oud schilderij enigszins
nauwkeurig bekijken, waarop mensen
aan de maaltijd staan afgebeeld, dan
ontdekken we op zulk een schilderij vaak
ook een hond. Die honden bekleedden
een bijzondere functie. Want de mensen
aan tafel plachten wel hun vingers af
te vegen aan de vachten der dieren...
Natuurlijk trachtte men wel bepaalde
manieren ingang te doen vinden, welke
op wat hoger peil stonden, maar het
bleef alles gebrekkig, zo lang men zich
niet had gewend aan de voorwerpen
zonder welke wij ons de maaltijd niet
meer kunnen voorstellen.
feite beëindigt ia. Hij tueet niet
of hij dat be'reuren moet of niet
Hij heeft zelf de beslissende vraag
over het werk gesteld. Hij wist
dat hij daarmede alles riskant
maakte. Want de man had een
goede baan: hij was vakman en
geschoold personeel wordt maar
niet zo opeens werkloos. Dan moet
er iets ergs gebeurd zijn. Zijn er
diefstallen op zijn bedrijf gepleegd
Is hij betrapt of op een of ander*
manier zo sterk verdacht gewor
den dat hij maar beter weg kon
zijn? Hebben ze hem er uit ge
gooid of heeft hij eigener bewe
ging het hazenpad gekozen? Vragen
zonder tal. Dal het iets ernstigs is,
staat wel vast. Daarvoor was de
spanning bij het begin wan de
ontmoeting te duidelijk. Maar als
men niets zeggen wil, heeft verder
navorsen geen zin.
Nog even probeert de bezoeker
het: „Moeilijkheden?" Maar de
vrouw antwoordt direct: „Dat zeg
ik toch al, zijn vrouw is er van
door?" Ze zegt het ook met een
uithaaltje. Eentje in de trant van:
zit niet verder dóór te zaniken.
En dus neemt de bezoeker zijn
hoed maar weer op, en zegt: Die
juffrouw Mertels woont zeker
achter, is het niet?"
De vrouw knikt. Ze doet geen
moeite haar gast tegen te houden.
De man schijnt er eventjes anders
over te denken, en staat óók op.
Alsof ie de weg zou willen wijzen
en stiekem toch nog wat zeggen.
Maar daar komt niets van in. De
vrouw snapt het maar al te wel
en snijdt eventuele pogingen tol
begeleiding af: „Precies, ze woont
hier achter. Het kan niet missen!"
Met andere woorden: er bestaat
geen reden voor wie dan ook om
de bezoeker niet verder volkomen
in zijn sop te laten gaarkoken. Dan
groet deze en sluit de deur achter
zich. Maar hij hoort nog even hoe
ze begint uit te varen. Neen, die
knaap heeft het met vrouw Twee
ook niet getroffen.
WIJKPREDIKANT.
1
-/=
VOOR VROUW
J7EN wereld met honderden millioe-
nen bevolkt. Wereldsteden als pie-
t-enbakken, waarin de één den ander
jhet brood uit de mond eet. Kerken,
'yiaarin Zondag aan Zondag honderd
duizenden bij monde van hun predi
kers belijden: „Ik geloof de gemeen
schap der heiligen".
Wie praat er dan over eenzaamheid?
Ach, vraag liever: wie ként een
zaamheid?
Het antwoord is openlijk gegeven:
j.Ieder is eenzaam". En zuiver men
selijk bezien i s de diepste kern van
ieders wezen dat ook. Al zijn we nóg
zo gelukkig getrouwd, toch zal in
ieder mens een plekje blijven, waar
zelfs de liefste ons niet volgen kan
Dat plekje, dat daar zit, sinds wil met
gebogen hoofden langs de cherubs
met het vlammend zwaard, uit Gods
tegenwoordigheid uit het volkomen
jyaradijsgeluk die grote. tuyde, don
kere aarde moesten gaan bewonen.
En als Christus niet gekomen wus,
om God en mensen weer te verzoenen,
als Hij niet in onpeilbare eenzaamheid
voor ons was afgedaald, zou op de
plaats waar nu ons hart is, één grote
open. wond van schrijnende ellende
er eenzaamheid zijn. Dan zouden we
er niet eens over kunnen praten, om
dat we niet beter wisten
Dank zij Hem, die alle eenzaamhe
den voor ons gedragen heeft, zijn er
nu nog millioenen, die ondanks dat
cue door mensen onbegrepen stukje
in hun leven, tóch gelukkig zijn.
Maar beslist benauwend is het,
te bemerken hoe ontelbaar velen, oók
onder de belijders van Zijn Naam, bit
ter lij de n onder hun eenzaamheid.
Ze liggen hier vóór me, brieven van
mannen en van vrouwen, van ge
trouwden en van ongetrouwden.
Lieve mensen dit meen ik ten-
volle. omdat ik jullie als m'n broe
ders en zusters in Christus zie 20
hoeft het toch niet.
Ik heb hier nu even alléén de ge
trouwden op het oog, by wie door
kleinedingen werelden tussen hem
en haar geschoven zyn. De één schrijft:
Jarenlang heb ik haar aangehaald,
maar nooit ontving ik eens een harte
lijke liefkozing terug. Nu ben ik er
mee opgehouden, maar nu is ons leven
een hel, al lijkt aan de buitenkant
alles goed".
Een ander: Jt Is bij hem alleen
maar om het sexuele te doen, maar
nooit kan er zo gewoon eens een itef
gebaar, een bemoedigend woord, of
een aardige attentie af. Noemt u aat
liefde'' Ik niet".
Een volgende: ,JZij haalt altijd ouwe
koeien uit de sloot en een verleden,
waarover schuld beleden is, moet je
laten rusten", enz. enz.
In al deze brieven beluister Ik de
Adventsklokken, die de naderende
komst oan onze Bruidegom vermelden:
„En het zal zijn in het laatst der da
gen. dat de liefde bij velen zal ver
koelen. De mensen zullen zijn: liefheb
bers van zichzelven".
Dat is de kardinale fout. Die zclf-
hamihaving. Hoe slécht kunnen wij
onszelf verloochenen, hoe erbarmelijk
zelfzuchtig zijn we tot in de trefde
voor onze man of vrouw toe. En tdch
waarschuwt de Heiland: „Wie zich
zelf niet verloochent en Mü navolgt,
kan Mijn discipel n iet zijn".
Die vrouwen, die wél aangehaald
willen worden, maar zelf nooit eens
siumtaan haar man omhelzen, doen
hem onherroepelijk te kort. En sctiei
mm uit met dat kinderachtige: „Dan
moet h ij maar beginnen". Nee be
gin j ij nu maar eens. En dan niet na
één keer jezelf een schat van 'n vrouw
vinden, er kunnen gerust nog een paar
schepjes bij op. En wie ouwe koeien"
uit de sloot haalt is er helemaiil
naast. Die weet niet wat vergeven
is Echt vergiffenis schenken houdt
óók een radicaal vergeten in.
Wéét toch wat je doet, met hel toe
laten van die kleine vossen in je hu-
welijkstuin! Straks wordt de wereld
overstroomd door een geslacht van
menten. die niet meer in de hefde
geloven omdat zij die bij hun ouders
nooit of sporadisch hebben waargenó-
Lecs het huwelijksformulier nog
maar eens en buig je sdmen eens
over l Corinthe 13. Verlies jezèlf ter-
wille van de ander en je zult een kost
baar kleinood vinden.
Hoe kunnen we Christus' komst in
deze wereld zó tegemoet leven, zo
koud en liefdeloos? Is dat een afscha
duwing van de band, die Hem aan
Zijn gemeente bindtMet Zy»i hulp
kan je jezèlf, de ander en alle daemo-
nen overwinnen.
Bidt er dan om en laat het vanaaag
aan den dag nog u i t zijn met cfat
koppig zwijgen, die hoogmoedige zelf
handhaving. dat liefdeloze, dat alleen
maar zinnelijke, die ontrouw...
Dan ligt hier een ontroerende brief
van een ongetrouwde en één van een
kinderloze weduwe, wier eenzaamheid
zó vreselijk kan zijn, dat zij soms
denkt: Here, ga ik m'n verstana ver-
De brief van deze ongetrouwde
vrouw maakte mij beschaamd. Hoe
weinig leven wij ons i n in het een
zaam bestaan dezer zusters. Zij be
klaagt zich niet, vindt bevrediging m
haar werk. wenst in de allerlaatste
plaats medelijden, maar die stille
hunkering, naar één voor wie je de
liefste bent. en met wie je samen den
Here zou willen dienen, naar eigen
kindertjes, d i e wordt maar door wei
nigen begrepen Zij schrijft: „Bij een
doopsbediening b v. kan een dominee
noq wel eens bidden voor kinderloze
echtparen, maar nooit heb ik er één
horen bidden voor hen. die hun ge
stelde idealen niet in vervulling zagen
gaan. Hoewel veertig jaar oud, is zij
nog bij vader en moeder thuis, wat
natuurlijk altijd het gezin van vader
en moeder blijft, waar zij, als één van
een jongere generatie vele dingen
graag anders zou zien
Ja. dit is ook eigenlijk zo fout.
We hebben het daar vroeger al eens
over gehad. Ouders, die een veertig
of vijftigjarige nog altijd als een kmd
behandelen en beschouwen.
Weet dit. eenzamen, dat al leven
mensen zelfzuchtig en oppervlakkig
aan u voorb'j. God al uw tranen in
Zijn fles bewaart en ze eens Zélf zal
afwissen van uw ogen. Straks nadert
u tot de kribbe en zingt: „En onder
millioenen hebt Ge óók op mij het
oog". In eindeloos erbarmen, ook met
üw grote nood. omsluit Hij u reddend
met zegenende armen. Hij alléén kan
een eenzaam mensenhart volkomen
vól maken, vól van grote blijdschap.
MARGAR1THA
P.S. Ongetrouwde: Bij aie
door mij geciteerde uitspraak van
prof. Staltlin moet u de nadruk leg
gen op worden en maken. En wat
dat andere betreft: kinderen kunnen
met al hun liefde nooit de liefde van
je man vergoeden.
Twee moedersNatuurlijk
Laat haar op die avondjes maar eens
méé „groot doen". Zó piepjong is ze
nu óók met meer en zo'n enkel keer
tje moeten wij moeders wel eens wat
door de vingers zien. Het vertrou
wen behouden, dat is 't voornaamste.
M.
Moeder heeft de goede Sint een handje geholpei
is alles klaar
Maar dan een goede
De etensstamper is een attribuut, dat
vele huisvrouwen '3 winters graag han
teren Stamppot neemt in het Nederland
se wintermerui immers een belangrijke
plaats in. dikwijls zelfs een te grote
plaats. Degenen, die meermalen per
week de stamper zwaaien, weten ver
moedelijk niet. dat zij met deze stam
per een deel van de voedingswaarde van
de aardappelen en groenten vernietigen.
Dit geldt voornamelijk voor het vitamine
C. Deze stof komt in belangrijke hoe
veelheden voor in de portie aardappe
len en groenten, die u koopt. In hoever
re hij behouden is. in het gerecht, dat
u op tafel zet. hangt af van de bewer
king. die u het hebt laten ondergaan.
U kunt er zeker van zijn. dat het vi-
•lies groot is, wanneer u de
lein snijdt en dan een poos in
it staan. Dit is ook het geval
na een tijdje afgiet en opnieuw aan de
kook brengt Of wanneer u ze lang
kookt, laten we zeggen een paar uur.
of ze 's ochtends reeds gaar maakt en
gauw even opwarmt voor de maaltijd.
Vergelijkt u de smaak van aardappe
len, die met veel en met weinig water
zijn opgezet, dan zult u merken, dat de
laatste lang zo waterig n-iel zijn als
de eerste. U bespaart brandstof boven
dien.
Schudt u een klontje boter of marga
rine door de spruitjes wanneer ze een
half uurtje opgestaan hebben, en dient
u ze daarna meteen op. dan smaken ze
veel beter (fan na uren stoven. U krijgt
J foe iuc aan de zakdoek gekomen zijn
NS dagelijks leven kunnen wij ons
moeilijk meer indenken zonder zak
doek. Wij gebruiken dit nuttige voor
werp met zijn wel erg neutrale naam
van zakdoek voor allerhande doeleinden.
Bij de heien moge de zakdoek dan ook
werkelijk de meeste tijd in de zak zitten,
daarmede is het eigenlijke doel niet aan
gegeven Dit doel wordt pas dan be
reikt. wanneer de zakdoek uit de zak te
voorschijn wordt gehaald.
Hoe onbeholpen voelt men zich niet.
als men op reis, op visite of in de kerk
is. en men komt plotseling tot de pijn
lijke ontdekking, dat de zakdoek thuis
is achtergebleven. Op zulke momenten
kunnen we ons moeilijk voorstellen, dat
vroegere geslachten het eeuw in eeuw
uit zonder zakdoek hebben moeten stel
len. En toch was dat het geval.
Wie gebruikte d« eerste zakdoek?
Zulke vragen zijn niel gemakkelijk te
beantwoorden, omdat de eerste gebrui
ker of gebruikster mogelijk niet van dat
gc-bruik melding zal hebben gemaakt en
haar of zijn tijdgenoten op-dit punt mis-
op dit punt dan ook i
konden op i
lijk rekenei
Het schijnt niet uitgesloten te zijn, dat
de eerste gebruikster een Venetiaanse
dame is geweest. Zij noemde het voor
werp een ..fazzolctto" en zij had met
haar uitvinding wel succes. Ook de da
mes in Frankrijk sloten zich graag bij
het nieuwe gebruik aan en de heren ble
ven niet lang achter. Zoals gebruikelijk
gingen de hofkringen hierin voor. waar
na de adel en later de lagere standen
volgden. Men ging de zakdoekjes zelfs
al vrij spoedig parfumeren en noemde
deze dan „zakdoekjes van Venus".
Waar liet men de zakdoek? Naar het
schijnt in de wijde mouwen, die trou
wens ook gebezigd werden om de beurs
en andere belangrijke voorwerpen voor
de e
En
plaatsje
Naar het Italiaanse woord „fazzoletto"
werd de zakdoek in Duitsland aanvan
kelijk ..faziletlein" genoemd. Men gaf
daar bij huwelijken een hoeveelheid zak
doeken als geschenk, een gewoonte, die
bij ons thans nog wel wordt aangetrof
fen De lagere standen bleven eerst log
wat achter totdat die lagere standen zelf
wat meer met de weelde van het leven
in contact kwamen en zich toen even
eens zulke zakdoeken gingee veroorlo-
Maar merkwaardig is. dat de groten
zich hiermede kwalijk konden verenigen.
Zij wilder het monopolie van het zak-
doekengebruik. behouden, en zo kon in
het jaar 1595 in Dresden zelfs een offi
cieel verbod van de zakdoeken voor het
gewone volk verschijnen. Dat verbod
heeft echter niet kunnen verhinderen,
dal juist sedert deze datum de zakdoe
ken het land veroverden.
En toen in tii 18e eeuw de gewoonte
van het snuiver, ingang ging vinden,
kregen de zakdoeken, de „Schnupf-
tücher". een onmisbare functie te ver-
Het schijnt al vrij vroeg gebruikelijk
té zijn geweest om de zakdoeken met
bepaalde voorstellingen te bedrukken.
Jachttaferelen, fabels, gedeelten van to
neelstukken, romans en muziekstukken
werden op de zakdoeken afgebeeld. Zo
dateert uit het jaar 1820 nog een zak
doek mei gedeelten uit ..Der Frei-
schütz" van Weber Zulke bedrukte zak
doekje» worden bij ons voornamelijk
voor kinderen gebezigd, al zijn de zak
doeken vaak versierd met fraaie en aar
dige motieven.
Hoort men zo één en ander van de ge
schiedenis van de/.e ons vertrouwde voor
werpen. dan kijkt men ze toch met iet
wat andere ogen aan. Zij zijn ouder dan
wij ons wel voorstellen en ze hebben
ook reeds heel wat meegemaakt...
bovendien geen koollucht in huis Dit
zijn enige in het oog lopende voordelen.
U kunt er echter zeker van zijn. dat
het voordeel van een hogere voedings
waarde. hetwelk u niet kunt zien of rui
ken. nog belangrijker is.
Om nu op de stamppot terug te ke
ren: met het stampen en trouwen» ook
met flink roeren, brengen we lucht in
het voedsel Daar kan het vitamine C
niet tegen Dit wil niet zeggen, dat we
voorgoed afstand moeten doen van de
boerenkoolstamppot of de echte Holland
se hutspot. Deze gerechten bieden zeker
voordelen Het is echter ongewenst om
meermalen per week stamppot te eten
en om alle groentesoorten fijn te prak
ken met de aardappelen, of 't nu an
dijvie is of bieten, koolraap of witlof.
Kookt u dan toch stamppot, doe het
op de juiste wijze, d w.z. bereken de p«>r
tie groente naar de aardappelportie.
Neem per kg aardappelen 11 1 kg
groente Zet ze tegelijk op beide zijn
in circa 30 minuten gaar. Uitzonderin
gen zijn boerenkool en rode kool. die
wel een kwartier voorgekookt dienen te
worden. Zorg. dat u weinig kooknat
overhoudt en verwerk dit door de stamp
pot. Stamp kort. maak het gerecht
smeuig met melk of bouillon van vlees
of worst. Voeg desgewenst boter of
margarine toe. Roer kort. Dien het ge
recht spoedig op.
Gebruik eens kaas of peulvruchten om
de stamppot voedzamer te maken.
RECEPTEN VOOR 4 PERSONEN
250 g varkenskluif,
nargarine. laurierblad.
Het vlees opzeilen met zoveel water
lat hr
blad,
zachtjes gaarkoken in 1 i Ui i
botjes verwijderen en het vlees in stuk
jes snijden
De aardappelen, wortelen en uien
schillen en in niet te kleine stukken snij
den. Ze opzetten met weinig kokend wa
ter en zout en gaar koken in plm. 30
minuten De aardappelen en groenten
stampen. Een scheut bouillon, een stuk
boter of margarine en de stukjes vlees
er door roeien en de stamppot opdienen.
Zuurkoolstamppot.
1\4 kg aardappelen. kg zuurkool.
V* kg appel, 100 g of meer mager spek.
3 dl melk. boter of margarine, zout. pe
perkorrels
De zuurkool opzetten met weinig wa
ter. Het spek en de peperkorrels er tus
sen leggen Het geheel vlug aan de kook
brengen en gaar koken in ca. 45 minu
ten. Het spek er uit nemen.
De aardappelen schillen, opzetten met
-weinig water en zout. vlug aan de kook
brengen en gaar koken in plm. 30 mi
nuten. De aardappelen stampen De
melk aan de kook brengen en door de
aardappelen roeren. De zuurkool er vlug
doormengen. De stamppot op smaak af
maken met zout en boter of margarine.
Koolstamppot mei kaas.
1 Vi kg aardappelen. ¥4 kg groene of
witte kool, 150 g belegen kaas (eventueel
kruidkaas», boter of margarine, plm. 3
dl melk, zout. nootmuskaat.
De aardappelen en kool schoonmaken
De kool fijnsnijden of schaven Aard
appelen en kool samen opzetten met een
weinig water en zout. vlug aan de kook
brengen en zachtjes gaar koken in plm.
30 minuten
De melk aan de kook brengen. De
kaas in kleine blokjes snijden. De groen
te en aardappelen stampen De melk,
kaas en boter of margarine er door roe
ren. De stamppot op smaak afmaken
met nootmuskaat en opdienen.
