Nieuwe Leidsche Courant | 1953 | 24 november 1953 | pagina 3

B. en W. blijven streven naar
redelijk verzorgingspeil

Eltax begint 1 Januari met lijn
naar Mors en Haagweg

Werklozenzorg? Laten we hen liever

helpen

aan werk

„Goede buren hebben wel
verschil van mening'"

eens

i' NIEUWE 1EIDSCHE COURANT

3

DINSDAG 24 NOVEMBER 1953

„OPEN DEUREN INGETRAPT"

.stille armoede" zoveel mogelijk doen op-
;poren. Maar dit is een teer en moeilijk
werk en de goede wegen zijn hier niet
gemakkelijk te vinden. In dit opzicht
houdt spr. zich voor raadgevingen aanbe-

Bij de behandeling van de begroting voor 1954 zijn gisteren de burge
meester en de wethouders aan het woord geweest. Zij beantwoordden de
door de raadsleden gestelde vragen en gemaakte opmerkingen. Tegen het
scheiden van de markt is de raad gisteravond nog begonnen aan de re
plieken. maar de eerste spreker kwam nog niet eens klaar. Als de raad ook
verder zo lang van stof is, zal het de vraag zijn, of ook Woensdagmiddag
niet moet worden vergaderd, wil de begroting Woensdagavond zijn afge
handeld. We zullen maar hopen, dat dit niet het geval behoeft te zijn.
Gistermiddag was eerst het woord aan de burgemeester, die de politie,
het verkeer en nog enkele andere onderwerpen aansneed. Daarna volgden
wethouder Van Schaik (onderwijs) en wethouder Menken (sociale aan
gelegenheden)

voorzitter tot de heer Van Stralen. En
W. willen zich nog niet te veel

De voorzitter begon met er zijn
voldoening over uit te spreken, dat alle
leden van de raad ditmaal het woord
hebben gevoerd, hetgeen op een goede
belangstelling wijst. B. en W. zullen in
volgende jaren aan de raad meer tijd
geven voor bet bestuderen van het
sectieverslag. Het college zal zich be
raden over het al dar. niet afschaffen
van de rondvraag. Persoonlijk voelde
spr. niet veel voor afschaffing, omdat
de rondvraag z.i. een aardig slot van
de vergaderingen vormt Ook de voor
zitter hoopte, dat de salarissen van de
wethouders zullen worden verbeterd;
hij zal daartoe gaarne medewerking
verlenen.

De voorlichting van het publiek heeft
de grote belangstelling van het college,
dat zich hierover nader beraden zal.

Het aantal geheime zittingen dient in
derdaad wat beperkt. B. en W. zullen
het houden van een Burgerdag, in de
maand Mei, bevorderen.

De voorzitter was het geheel eens met
mr Woudstra. dat de gemeenteraad geen
Tweede Kamer is, en dus niet uit ver
tegenwoordigers maar uit gezagsdragers
bestaat.

Treedt de politie wel zo tactvol mo
gelijk op? aldus was gevraagd. De com
missaris van politie streeft hier zoveel
mogelijk naar. Het politiecorps behoort
stellig te worden vergroot, maa
nister wil er nu eenmaal niet aan. en
bovendien zijn er moeilijkheden bij het

aantrekken van agenten. Inbeslaggeno-i >t byster moc51ijk ccn definitie
men autos blijven inderdaad op de „maasajeusd" te geven, aldus spr. tot de

binnenplaats van het politiebureau staan L, Knetsch. Men kan moeilijk in cén
aldus spr. tot de heer De Kier. maar!zin ZCegcn, wat het begrip „massamens'"
dit duurt nooit lang. I inhoudt.

Het ver/feer' Het probleem zelf is nog moeilijker
maar ook vorige eeuwen (vooral de ne

De drukke Haarlemmerstraat blijkt; gentiendc) hebben hun vormen van ont
Juist aantrekkingskracht op autos uit tejstellende verwording gekend. De massa
oefenen. Waarom rijdt men niet liever'. jeugd, Vormt eer. groot gevaar voor onzi
wat om. bijvoorbeeld over de Oude Sin-;samenleving zij imiteert en kan niet
gel? Méér parkeerplaatsen achtte spr.zichzelf zjjn Zij heeft geen interesse
niet nodig, en mei méér oversteekplaat-voor hogere waarden. Het werk onder
sen en knipperlichten moet men wel wat deze jeugd dient op allerlei wijze gesti-
voorzichtig zijn, anders krijgt men vanmuleerd. niet alleen onder de jonge ar
het goede te veel. Wel voelde spr. voorjbeider£ maar ook onder de leerlingen
het inwerkingstellen van oranjeknipper- van he*L middelbaar en gymnasiaal on-
lichten, om het verkeer te waarschuwenderwjjs Reeds het onderwijs op de la-
R on w gere schólen behoort op de bestrijding

binden, wat de tijdsduur betreft (om
streeks 1 Januari 1955 een voorstel tot
nieuwbouw, zo had de heer Van Stralen
voorgesteld). De voorzitter achtte dit
ook tegenover de commissie onjuist

Tenslotte deelde de burgemeester de
heren Questroo en Lardec mede. dat hij
graag aan wedstrijden in het pijproken
zal deelnemen. Hij begon er al vast

Goede burgers

Enkele leden, aldus wethouder V
Schaik, hebben gesproken over
aankweken van burgerzin, stedelijke
menwerking, en ook van West-Europese
samenwerking. Spr. achtte dit belangrijke
onderwerpen. De aangegeven wegen die
nen allemaal zoveel mogelijk te wórden
bewandeld. De lagere scholen kunnen
daartoe op betekenende wijze worden in
geschakeld, tot een inleiding in de staats
burgerlijke vorming en in de aankwe
king van goede burgerzin In deze rich
ting word al gewerkt. Spr meende, dat
Leiden hiermee wel op de goede w
en gaf hiervan enkele voorbeelden,
het voortgezet en middelbaar onderwijs
hebben deze ideeën
hang gevonden, evenals bij de Leidse
Jeugdactie, die ook op dit terrein goede
arbeid verricht. Volgend jaar in Mei
wordt een Burgerdag gehouden,
evenwel op de vijfde, zoals gevraagd

laas, men zie bijvoorbeeld naar het te
kort aan terreinen en lokalen, naar de
behoefte aan een sporthal met tentoon
stellingsruimte, aan een tweede zwem
inrichting en aan een cultureel centrum.

Zo kwam de wethouder tot het
stel-Meester (stichting van een sport
centrum en van een cultureel centrum)
Spr. voelde wel voor dit voorstel, maai
passage over het Burgerijfonds hoort
niet in thuis. Het bestuur van dit fonds
beslist zélf B. en W willen evenwel de
woorden „binnen afzienbare tijd"
de mogelijkheden tot uitvoering te
derzoeken) op eigen wyze interprete--
•n.(Gelach).

Menselijke kant

Wethouder Menken memoreerde, dat
op het terrein van de sociale zorg, het
maatschappelijk werk en de volksgezond
heid vele vragen werden gesteld. Spr.
achtte het nuttig, er nog eens op te wijzen,
dat sociale zorg van de overheid niet zó
worden opgevat, dat we er zijn met
ïorm, een telmachine en een k
moeten de persoonlijke menselijke
kant steeds blijven zien. Dat dienen de
ambtenaren ook te doen en gelukkig ver
richten bovendien de kerken en de chari
tatieve instellingen in deze geest goed

iverheids- en de particuliere zorg be
horen op elkaar te zijn afgesteld, zodat
goede samenwerking, vooral in dienst
de mensen zelf, wordt verkregen. Na
tuurlijk zijn er wel eens opmerkingen
r het door de ambtenaren verrichte
k. Laat men eventuele klachten bij de
bevoegde instanties indienen.

Gelukkig is het zo, dat het maatschap
pelijke werk in Leiden in 't algemeen
n verdient, zoals ook onlangs nog
g is gekomen, aldus spreker,
commissie voor huishoudelijke vc
lichting doet uitstekend werk. De arbeid
de minder-validen is thans goed op
gang gekomen. Mevrouw Braggaar wil de

r gevaarlijke situaties. B. en W. zullen
het aanbrengen van stuitkanten op de
walmuren van sommige grachten over
wegen.

Inderdaad is de vernielzucht van de
jeugd een moeilijk vraagstuk. Juist vaak
kinderen beneden tien jaar maken er
zich schudig aan. en de ouders werken
vaak niet mee.

Het Breestraat-verkeersprobleem na
dert zijn oplossing, voor zover dat moge
lijk is. Aan het goed omlijnde verkeers
plan, door de heer Huurman gevraagd,
kan eerst worden gewerkt, als de ver
binding Noord-Zuid en de wegen rond
Leiden in uitvoering komen.

Voor demping van de grachten van
Apothekersdyk tot Utrechtse Veer bleek
spr. weinig enthousiast. Hier rijzen tal
van bezwaren, en de practische uitvoe
ring leek spr. ook niet goed mogelijk.

Bioscoopaitiches

Persoon-lijk heeft spr. zich vaak geër
gerd aan bioscoop-affiches in Leiden. De
filmkeuringscommissie keurt de te eta
leren foto's goed. Hieruit neemt de re
clame-ontwerper dan een der meest spre
kende, imaar bijna altijd met de afbeelding
van 'n jufrouw.. Deze dame wordt dan
groot uitgetekend, ongekleurd en opge
hangen. (Hilariteit). De burgemeester zou
overwegen tegen sommige opgekleurde
Juffrouwen proces-verbaal te laten op
maken (Wethouder Jongeleen: Dan
moet U naar heel wat dames toe, want
zijn er wel méér geverfd).

In Leiderdorp Iheeft men inderdaad
grotere keuze in trouwboekjes, zo deelde
de burgemeesteer mee. evenals bij de
vorige vraag tot de heer Van Dijk. Spr.
zou met de ambtenaar van de burgerlijke
stand overleggen.

Tal van beter-gesitueerden vinden Lei
den blijkbaar niet aantrekkelijk. Ze wil
len liever wat meer buiten wonen, en
daarom stijgt het inwonertal niet vol
doende.

Spr. zal zijn bemiddeling verlenen om
te trachten, de brievenbus aan- het sta
tion door een andere te doen vervangen,
die daar beter past. en ook om meer
tentoonstellingen naar de Lakenhal te
krijgen. Hopelijk zal de oliestank en
-walm van de Eltax-bussen binnenkort
verdwijnen, nu de Eltax van plan is,
nieuwe bussen aan te schaffen. Voor het
opschrift „dienstauto's" voelde spr. niet
veel. Het instellen van een commissie
voor het geven van straatnamen- zal wor
den overwogen. De burgemeester achtte
het geen bezwaar, dat zijn grote voor
ganger Van der Werff op rijksgrond staat
(sinds 3 October 1884).

Ouden van dagen

Inderdaad vormt de zorg voor bejaarden
;n probleem, of eigenlijk een serie pro
lemen. Intensieve studie is hier nodig.
De daartoe ingestelde commissie heeft al
beschouwingen ten beste gegeven, waar
zij hoopt, „dat zij enig nut zullen heb-
Veel verder dan een juiste pro
bleemstelling is men nog niet gekomen,
dat is ook al heel wat, omdat het
terrein zo uitgebreid is. De huisvesting

de bejaarden is er een onderdeel
Een gemeentelijk tehuis voor hen wordt
overwogen.

Haar is het nu niet mogelijk, aldus
thouder, dat men van vrijzinnige
humanistische zijde rond de tafel gaat
titten om te bespreken, wat er

Ten aanzien van een crèche ad'
le heer Menken, wijksgewijze een oplos-
iing te zoeken. Dat is ook de mening var
ie commissie, ingesteld om de mogelijk
heid van een crèche te onderzoeken.

olgens beantwoordde spr. enkele
i van de heren Sommeling er
Knetsch met betrekking tot het gemeente
personeel. Wenst men naast de gewont
dienstcommissies medezeggenschapscom-

nisch-zieken. De gezinszorg ln die gezin
die niet onder de kerkelijke be
arbeiding vallen, heeft sterk de aandacht.
Voor kinderen uit deze gezinnen is ook
deze zomer het een en ander gedaan.

Wethouder Menken zeide opnieuw,
weinig te voelen voor een „stads- en aca
demisch ziekenhuis". In Groningen en
Utrecht heeft dit moeilijkheden opgele
verd. Te Leiden heeft het college geen
moeilijkheden met het huidige academisch
ziekenhuis. B. en W. zien dan ook geen
reden, zich te mengen in de exploitatie

De gemeente kan nog te weinig contróle
uitoefenen op de verpleging van mensen
rust- en verpleeghuizen, bij gebreke
in een verordening.

Deze week wordt het Leidse revali
datiecentrum geïnstalleerd. In 1954 zal
de raad hebben te beslissen over het aan
stellen van een schoolpsycholoog.

Spr. achtte het onbillijk, de beloning
in ongehuwde tewerkgestelden in de
gemeentelijke werkplaats gelijk te stel-
van gehuwden. Is hier niet
sprake van een gevoelskwestie? zo vroeg
spr. zich af. De gemeente Leiden be
taalt in dit opzicht goede lonen. Spr.
vreesde, dat voor werk aan blinde vrou-
niet kan worden gezorgd. Voor alle
»r in de werkplaats son

geen plaats.

eerste plaats een zaak van
de bedrijven zèl'. Aan de
regeling wordt gewerkt.

dit

de

de r

Open deuren

De door de heer Sommeling aangeroer
de kwestie van een voorzieningsfonds
voor het gemeentepersoneel is al enigt
tijd in studie. Het vragen om een bedrijfs
arts is helemaal het intrappen van eer
open deur, omdat de G.G. en G D. hierir
al voorziet. B. en W. hebben ook het aan
stellen van een maatschappelijk werkster
voor het gemeentepersoneel al een paar
jaar geleden overwogen. De ambtenaren
voelen er zelf evenwel niet voor. De wet
houder adviseerde de heer Sommeling
daarom, zijn voorstellen in te trekken.

Spr. verwachtte binnen niet al te lange
tijd een rapport over het toezicht op de
verzorging van bejaarden en van chro-

Werkloosheid

.-verschijnselen gericht
zijn. Ook daarom: onderwijsvernieuwing.
Hiernaar wordt in Leiden- hard gestreefd.

In de school aan de Haverstraat
den- experimenten met betrekking
deze vernieuwing verricht. Een rapport
hierover zal binnenkort verschijnen. In
het kader

Leiden ook begonnen met 'het Mon-
jorie lagere onderwijs, waar de zelf
werkzaamheid wordt bevorderd. Aan de
Monessori kleuterschool Duivenbodestr.

ordt van de ouders niet de belofte ge
vraagd dat ze hun kinderen later
de Montessori lagere school zullen zen
den Wel wordt er aandrang uitgeoefend
op die ouders.

De heer Van Schaik vroeg ook aan
dacht voor handenarbeid, zang- en mu
ziekonderwijs en verdere culturele op
voeding, verder voor een goede samen
werking tussen ouders en onderwijzers,
de vacatures bij de openbare scholen, en
ook voor de scholenbouw.

Scholenbouw

Tot 1953 is het program voor de bouw
van nieuwe scholen te Leiden goed af
gewerkt In 1953 is het helemaal mis. het
geen te wijten is aan het gebrek aan ur
gentieverklaringen. B. en W. hadden in
1953 gehoopt op de bouw van 4 J 5
nieuwe scholen, maar het departement
heeft voor Leiden geen enkele urgentie
verklaring afgegeven.

Het tekort aan gymnastiekzalen is
buitengewoon urgent. Leiden komt
ker acht van deze lokalen te kort. B.
W. doen hun best in Den Haag!

De wet op het kleuteronderwijs wacht
nog steeds op afwikkeling. Spr. hoopte,
dat er vele wijzigingen in zullen worden
aangebracht, want anders valt deze wet

Over de sociaal-culturele arbeid onder
werklozen is indertijd overleg gepleegd
met het ministerie. Er werd toen gead
viseerd, even te wachten op de ontwik
keling van de werkgelegenheid. Nu, i
dan een jaar later, is dit punt nog wel
belangrijk, maar veel belangrijker is
dat de gemeente deze mensen (perma
nent-werklozen) aan werk helpt,
moet in de eerste plaats gebeuren!

Leiden heeft 3 a 400 permanent-werk
lozen. Dit aantal is relatief veel te groot
en vormt een ernstig probleem. B. e:
willen dan ook alles doen om het te
dalen. Het college, en gelukkig nu
de vertegenwoordigers van de vakbon
den, zien wel in, dat in Leiden andere
wegen bewandeld moeten worden.

Voor deze werklozen, die moeilijk
de slag kunnen komen, dienen
dan ook werkobjecten te worden ge
zocht.

In Delft is men er reeds in geslaagd,
aan 200 van deze permanent-werkloi
een dagelijkse taak te hebben gegeven. In
Leiden zijn het er nog geen 50, hetgeen
wethouder Menke.i ook aan de houding
van de vakbonden weet.

Middenstand

De heer Van der Hoeven had enkele
opmerkingen gemaakt inzake de midden
stand, sprekend „namens de partij, die als
enige een middenstandsprogram bezit".
De heer Menken verzekerde de heer Van
der Hoeven, dat hij van de middenstands
zaken uitstekend op de hoogte is. En hij
voegde er aan toe, dat men ook wel
anders had kunnen verwachten var
ethouder, die behoort tot „een partij,
ie ook al vóór 1950 zich bezig hield met
middenstandszaken".

Met de melksanering wilde spr.
voorzichtig zijn en di in elk geval door
de melkhandelaren zelf laten uitzoeken.
B. en W. zien de noodzaak van een ge
meentelijk beroepskeuzebureau niet in
Bovendien is er bij het arbeidsbureau een
ongetwijfeld goed gedocumenteerde afde
ling voor beroepskeuze en -voorlichting.

de kwesties der zandaanwinning en
het Merenplan wilde spr. maar niet al te
veel zeggen. Er zijn buiten Leiden wel
:ens burgemeesters, die meer zeggen dan
:lj verantwoorden kunnen, aldus spr.

Als Leiden met het Merenplan één
gulden per kubieke meter zand kan be
sparen. acht spr. dat de moeite wel
waard. Leiden heeft nog heel wat zand

Er bestaat nog steeds een huurtoeslag-
fonds voor grote gezinnen. De wethou
der zegde de heer Van Dijk toe, in het
college te zullen brengen, hoe dit fonds
helpen kan in huidige noodgevallen.

Bouwvolume

De wethouder kon over de grootte
hef bouwvolume voor 1954 nog niets zeg-
Het colege zal naar recht en billijk
heid het volume verdelen in toewjjzin-
roor woningwetwoningen resp. par
ticuliere huizen.

In de nog te bouwen huizenblokken in
het Haagwegkwartier zullen ook weer
woningen voor bejaarden komen. Als de
heer Van Iterson zegt. dat de bouw in
deze wijk niet zo mooi is. wilde spr.
daarop antwoorden, dat hij nog maar
geduld moet hebben, 't Wordt nog
wel wat.

De heer Jongeleen zei, nog steeds
voorstander te zijn van de bouw van
duplexwoningen voor jonggehuwden, al
bouwde hij ook veel liever normale wo
ningen. Een eerste eis bij de woning
bouw te Leiden is: een groter volume.

i W. oefenen op Den Haag grote
aandrang uit om een groter volume te
verkrijgen, o.a. voor het aantrekken van
ve industrieën.

Leiden hielp

de goedkeuring hebben onthouden. B. en
W. wegen de belangen goed tegen el
kaar af.

Als antwoord op een vraag van de heer
Stolp, of Leiden benadeeld is door de
regeling van de ondernemingsbelasting,
zei spr., dat Leiden niet aanwijsbaar na
deel heeft gehad, maar zeker ook niet
aanwijsbaar voordeel. Of de komende be
lastingverlaging van invloed zal zijn op
de gemeente-uitkeringen, trok spr. in.
twijfel. Door de komende loonronde kan.
het wel eens zó worden, dat de belasting
opbrengsten eerder zullen stijgen dan

Lot voor brief

Vele leden hebben inhoud en vorm van
de geleidebrief geprezen. Er zijn sugges
ties gedaan voor een populaire uitgave
van de begroting. Zoyder. we niet eens
eens proef kunnen nemen door de gepo
pulariseerde geleidebrief op grotere
schaal te verspreiden? B. en W. zouden
bij de opmaak hiermee rekening kunnen
houden.

Over een eventuele huisvuilbelasting
kon spr. kort zijn. De zaak is in onder
zoek. B. en W. zullen met de gemaakte
opmerkingen zeker rekening houden.

Veel is gesproken over het eigen be
lastinggebied der gemeenten, echter zon
der dat iemand dé oplosisng aan de hand
deed. Voor een gemeente als Leiden kan
eigen gebied ook gevaren meebren-

Achter de tafel van het college, v.l.n.r.: wethouder Van Schalk, burge
meester Van Kinschot, gemeentesecretaris Bool en wethouder Menken.

Foto N. van der Horst. d(

Tenslotte gaf de heer Menken een -
zicht van wat Leiden gedaan heeft voor
de door de watersnood getroffen gebieden.
De voorraad ingezamelde kleding, schoe
nen en voedsel beliep naar schatting een
bedrag van f 900.000. Niet minder dan 126
ton gesorteerde goederen werden verzon
den (21 vrachtauto's van 6 ton). Het plan
om sigarenkistjes met naaibehoeften,
scheergerei enz. te zenden, is met gejuich
ontvangen. Er werden 1020 ki'tjes klaar
gemaakt met een gemiddelde waarde van
tien gulden. Bovendien werden in Leiden
ongeveer duizend slachtoffers aan kleding
geholpen.

Daarnaast kwam de zeer uitgebreide en
evenzeer gevarieerde hulp aan Nieuwe
Tongc. Hulde bracht spr. aan de mannen
en meisjes, die in Nieuwe Tonge hebben
gewerkt, alsmede aan het Leidse Rode
i Kruis. (Applaus).

Wat de overgebleven goederen betreft,
-het restant is niet groot meer en sociale
zaken is bezig de aanvragen af te hande
len en de goederen te verdelen. (Zoals men
weet, kunnen geen aanvragen meer wor-
ingediend).

BOUWEN EN BEWAREN

niet c

De uitbreiding van onze industrie
vraagt een goede opleiding. Het nijver
heidsonderwijs behoort dus te worden
gestimuleerd; het aantal leerlingen dient
nog toe te nemen. Spr. voelde er veel
voor, het Leids Studiefonds, mede daar
toe. een hogere subsidie te verstrekken
(verzoek mr Drijber). Voor de arbeid
van het actieve bestuur der Mytylschool
had spr. grote waardering. Een rapport
over de schoolkindervoeding zal binnen
kort verschijnen.

Enorme groei

B. en W. willen het werk van V.V.V.
zoveel mogelijk stimuleren (zonder dat
overdreven wordt), alsmede alle cultu
rele arbeid en de diverse vormen var
vrije-tij-dsbesteding. De grote opgang var
vele takken van sport stelt ons voor pro
blemenen doet ons ook wel eens

ontstellen. Ook voor culturele avonden
is de belangstelling de laatste jaren
enorm gegroeid. Voor de jeugdconcerten
bijvoorbeeld is het aantal aanmeldingen
thans overweldigend, evenals voor con
certen en andere culturele avonden van
K. en O.

En dat juist in deze tjjd, nu het er met
de gemeentefinanciën niet zo gunstig
voorstaat! We zitten nu wel niet met dc
ui.mu «i. «v gebakken peren, maar deze grote groei

Met uw motie over"dë'rcho'uwburg'traptt"eMt toch vele en frole problemen mee.
U grotendeels een open -leur in, aldus del De mogelijkheden zijn té beperkt, he-

Goede buren..,

Naar aanleiding van wat dc heer Huur
man had betoogd, zeide spr. dat de samen
werking met dc buurgemeenten wel goed
Is, „maar het komt wel eens voor, dat er
verschil van mening ontstaat".

Spr. achtte het opstellen van een „vijf
jarenplan" practisch niet goed mogelijk
We hebben er ook niet veel aan, aldus
spr omdat van-boven-af zoveel wordt
opgelegd, en door de omstandigheden die
de uitvoerbaarheid onmogelijk maken

Leidse veemarkt behaalt dit I
jaar weer records

In de avondzitting was eerst wethouder Jongeleen (openbare werken) aan
de beurt. Hij voerde bijna anderhalf uur het woord. De voorzitter had drie
kwartier gesproken, wethouder Van Schaik bijna vijf kwartier en wet
houder Menken meer dan anderhalf uur. Na de heer Jongeleen zou wet
houder Van der Kwaak (financiën) nog een betoog van ruim drie kwartier
houden. Op de publieke tribune was wel enige belangstelling, maar deze
was lang niet zo groot als Vrijdagavond,

Wethouder Jongeleen bracht eerst
hulde aan de ambtenaren van zijn dienst
en aan die van de gemeentelijke reini
gingsdienst. Hierin sloot hij zich

de wethouder, dat binnenkort hoogst
waarschijnlijk weer twee industrieën
naar Leiden zullen komen. Binnenkort
zal de raad hier meer over horen.

Spr. zal de waarschuwing van de heer
Huurman: Wees toch voorzichtig met het
:n van risico's bij nieuwe industrieën,

de woorden, door de heer De Hosson ge
sproken.

De wethouder kon het verlangen van
de Leidse volkstuinders naar een perma
nent volkstuincomplex best begrijpen. Ze
zullen evenwel nog wat geduld moeten
hebben. Voor een complex is in Leiden-
Noord een stuk grond gereserveerd. De
landerijen, die zich hier bevinden, zijn
echter nog niet pachtvrij. Ook in Leiden-
Zuid-West zijn enkele gronden bestemd
voor volkstuinen.

Gevraagd was om een sociografisch
onderzoek naar de gezinssterkte, zulks
in verband met de toewijzing van wonin
gen. Volgens de wethouder is voor dit
onderzoek geen aanleiding aanwezig.
Niet de gemeente, maar eerder de wo
ningbouwverenigingen hebben tot taak
over te gaan tot het eventueel inrichten
van een expositie „Goed Wonen". De
raad zal binnenkort over een voorstel
tot verbetering van het wegdek der
Hooigracht hebben te beslissen.

Eerst schetsplannen

De heren Van Iterson en Schiiller had
den gevraagd, voor diverse objecten
eerst schetsplannen te maken, zulks
onnodige onko^en te voorkomen,
wethouder zegde toe, er zoveel mogelijk
naar te zullen streven, eerst met schets-
nlannen te komen.

Begin volgend jaar zal de raad eer

voorstel bereiken tot de bouw van onder
grondse toiletten, zowel voor dames als
heren, bij de Koornbeurs. Voor de sug
gestie van de heer Van Iterson. om over
te gaan tot demping van de Oostdwars-
graoht, voelde spr. niets. Aan de door
GoudswaardKnipscheer ge
vraagde verbetering van de zweminrich
ting De Zijl kan spr. niet op korte ter
mijn voldoen. Het zal evenwel stellig zc
ver komen. Tegenover het plan van eer
flat voor alleenwonenden stond de wet
houder sympathiek. Thans is er echter
geen bouwvolume voor aanwezig.

Het is nog niet zeker, wanneer aa
demping van het laatste stukje Leven
daal (een kostbare geschiedenis!)
worden begonnen. De afbouw van
Gravensteen wordt spoedig ter hand ge
nomen. Ook is in principe overeenstem
ming bereikt over de restauratie van de
houtzaagmolen d'Heesterboom (Haag-
weg).

Het uitblijven van straten bij de Trek-
vlietbrug is te wijten aan moeilijkheden
met de grondeigenaren, aldus deelde de
wethouder op een vraag van mr Dryber
mede. Er is een onteigeningsprocedure
over gevoerd, en thans kan de straat-
aanleg beginnen Als de brug gereed is
zal in deze omgeving ook worden be
gonnen met het bouwrijp maken va:
dustrieterrein. Voor het bouwen
industrieflats was indertijd weinig be
langstelling uit de kringen van de kleine
ambachtsbedryven

Verheugend was de mededeling

Vervoer in de stad

Na vele besprekingen blijft de H.T.M.
vasthouden aan de concessie (tot 1970)
de tram in de Haarlemmerstraat,
tenzij Leiden jaarlijks een groot bedrag
betaalt.

Ook de N.Z.H. blijft haar concessie
rechten handhaven. Deze maatschappij
zóu wel willen praten, als haar r
gehele stadsvervoer in handen werd ge
legd. De N.Z.H. denkt over enkele j.
aarschijnlijk nog vóór 1960, in de stad
k>er te schakelen van tram op bus: Daar
zit dus een mogelijkheid in.

Nieuwe buslijn

De Eltax heeft thans, onder bepaalde
voorwaarden, een tijdelijke vergunnini
verkregen voor een nieuwe buslijn naai
het Morskwartier en het Haagwegkwar
tier, naast de reeds bestaande stadsring-
lijn dus. De vergunning loopt vijf jaar.
Er zal met een half-uurdienst worden be
gonnen. Traject: Station, Morssingel,
Morskwartier (tot Jacob Catslaan), Haag
wegkwartier (tot nieuwe buurt), Noord-
eindsplein (overstapgelegenheid op rin
lijn). Steenstraat. Station. Op 1 Janu;
hoopt men te beginnen. De prijs per rit
ls vastgesteld op f 0,15, overstapjes f 0,25.

In verband met het bovenstaande gaf
de wethouder de heer Meester in
ging. zijn voorstel in te trekken (het
treffen van een voorlopige regeling op
korte termijn). B. en W. vinden de op
lossing niet ideaal, maar na jarenlange
onderhandelingen zit er niets anders op.
De stand en de walm van de Eltax-bus
sen zullen ook verdwijnen. De Eltax gaai
namelijk nieuwe bussen en nieuwe moto
ren aanschaffen.

Stadssanering

Aan het slot van zijn betoor deelde
de wethouder mede. dat het 5 -rings-
plan Gortestraat-Waardgracht byi
reed Is. Voor de sanering van de hele stad
zal een structuurplan moeten worden op
gesteld. Daartoe zullen enkele ambtena
ren dienen te worden aangetrokken.

De voorbereiding en uitwerking var
een dergelijk plan eisen enkele jaren. In
totaal zullen 400 a 500 woningen
verdwijnen. Ze kosten de gemeente ge
middeld fflOOO per stuk. 't Is heel goed
mogelijk, dat B. en W. over de doorbra
ken en de dempingen nog eens tot heel
andere gedachten komen Aan het plan
tot overplaatsing van het feestterrein
(Schuttersveld) naar de Kikkerpolder
wordt gewerkt, mede in het kader
de plannen voor een nieuwe veemark:
?en openluchttheater.

Bescheiden boekje

Bij de vele Leidse begrotingen, die ik
in mijn bezit heb, ligt een klein boekje,
aldus wethouder Van der T~
Een zeer bescheiden werkje, dat ik toch
niet graag zou 'missen: de plaatselijke be
groting van 1847, geschreven door Thor
becke. Men komt steeds weer onder de
indruk van de visionnaire blik van deze
grote staatsman.

echter niet het enige argument,
dat spr. naar dit boekje doet grijpen. Het
als het ware een vademecum. Hebben
dit keer niet de zelfstandigheid vai
gemeenten en het sluitend maken
begroting in het middelpunt va
belangstelling gestaan? Thorbecke
wenste reeds allerminst, „dat de gemeen
ten onder contróle of voogdij in
sel van chicane zouden komen te staan,
noch dat de gemeente-vertegenwoordiging
plaatselijk bureau van provinciaal
bestuur zou ontaarden".

In één adem noemde de heer Van der
Kwaak het begrotingstekort. Sinds 1847
hebben de colleges van B. en W. met de
vraag gezeten: Hoe komen wjj
sluitende begroting? Steeds weer
verhouding tussen Rijk en gemeenten ge
weest, die de financiën moet regelen
Steeds weer ups en downs voor de ge
meentefinanciën, steeds weer herzienin
gen. Altijd is er strijd geweest. Deze werd
de oorlog heftiger, omdat de rijksmid-
en almaar groeiden en de gemeenten
daarentegen kort werden gehouden.

Wethouder Jongeleen

ter harte nemen. Maar dat deden we ook
al, zei de wethouder.

Wanneer 't gaat over, nieuwe wijken,
heb ik beslist geen bezwaren tegen ga
rages, autoboxen enz., aldus spr. Maar
in de oudere wijken zijn ze vaak onge
wenst. De wethouder ziet geen aanlei
ding, de exploitatie van de Leidse Hout
van de stichting over te nemen, zeker
-niet uit financieel oogpunt.

Dc aanvragen om bouwvergunningen
kiinnen wel eens wat lang in behandeling
zijn, maar dat is geen gewoonte, aldus
de wethouder.

Het afgeven van voorlopige vergunnin
gen (voor werken beneden de f 5000)
door de directeur van Bouwtoezicht zal
worden overwogen. De wethouder voelde
wel iets voor dit idee van de heer Huur-

Merenplan

de heer Van Iterson

Redelijk peil

Spr. meende echter, dat de techniek der
financiële verhouding niet het culminatie
punt moet zijn voor het besturen ve
gemeente. Dc wethouder had de zeker
heid, dat deze begroting is opgesteld

redelijk verzorgingspeil. Wij zullen-,
spr., dus stelling moeten nemen tegen
personen en colleges, die dit peil willen
aantasten. Indien recht en billijkheid
worden betracht, weet spr. bij voorbaat.

er gelijk heeft. Deze begroting
evenals vorige jaren met grote zorg
samengesteld.

Ook nu weer gaan er stemmen op
soberheid en zuinigheid. Bij voorbeeld de
van mr Drijber, naar wie spr. met
groot genoegen had geluisterd. Op
gegeven moment drong hy echter aa
verhoging van de subsidie voor het Leids
Studiefonds tot f 15.000 (thans begroot
op f5000, 1953: f3500, 1952: f2600). Dat is
nu juist de moeilijkheid bij het opstellen
van een begroting. B. en W. moeten het
gehele veld overzien, alles naar recht
billijkheid verdelen en het kan onmoge
lijk alle wensen, op maxima afgestemd,
in één of twee jaar vervullen.

Dokter Kortmanrv wees er op dat de
post onderhoud plantsoenen en idem stra
ten stijgt. Hij zou ook de verlichting kun
nen noemen. Wat heeft dokter Kortmann
liever, dat het benzineverbruik van
auto voor de praktijk hoog of laag
Leiden groeit, nieuwe wijken worden
aangelegd, wat is logischer dan dat ook
de genoemde posten stijgen?

In de zeven Jaren, dat dit college op
treedt, Is nog geen enkel voorstel afge
stemd. omdat de begrotingspositie de uit
gave niet zou toelaten. En veel meer moet
nog tot ons spreken, dat ook Ged. Staten,
zelfs in dit jaar, aan geen enkel voorstel

Wethouder Van der Kwaak

gen Voor mij is dan ook van groter be
tekenis. hoe wij meer verantwoordelijk
heid krijgen als gemeentebestuurders,
aldus spreker.

Leiden zal zeker nog een beroep op de
kapitaalmarkt moeten doen De gemeente
beschikt nog over f20.500.000 De kapi
taalmarkt is thans gunstig en enkele
•oordelige leningen zijn reeds uitge
stoten. B. en W. menen, dat het percen
tage van 33i van het financieringsfonds
gehandhaafd zal kunnen blijven.

Het efficiency-onderzoek is een zeer
teer werk. De heer De Hosson stelde dc
zaak zó, dat een buitenstaander meer kan
bereiken. Is dat inderdaad een juist uit
gangspunt? Dit werk staat of valt met de
vakkundigheid en de persoonlijke instel
ling van de onderzoeker. De heer De
Hosson wachte maar eens op het rapport
het slachthuis, dat een dezer dagen
gereed komt. Berichten uit andere ge
meenten hebben spr. in zijn mening ver
sterkt.

Volkscredietwezen

De heer De Bree zou de vo'.kscrediet-
bank willen onderbrengen by Sociale
Zaken Deze mening deelde de wethouder
allerminst. Laten wij toch de vertrou-
enssfeer van privé- en gezinsleven niet
onnodig aantasten! Vele gezinnen, geluk
kig, vinden het nog erg om gegevens op
tafel te leggen voor een credietaanvrage.

In deze sfeer worden ook de huisbezoe
ken afgelegd. Het aantal huisbezoeken- is
de laatste jaren sterk gestegen, maar
Itijd weer zal dit werk met grote voor
zichtigheid moeten geschieden. Wat spr.
prettig vond. was dat de aanvragers in
staat zijn om hun verplichtingen na te
komen en in talrijke gevallen vrijheid
handelen hebben. Als er van het ver
leende crediet van f 1.809 000 in 1952
lechts f209 moest worden afgeschreven,
zegt dit toch wel iets. Mej. Noordam
pleitte voor nazorg in de gezinnen, maar
wel een taak voor de volks-
credietbank? Het reorganisatierapport
de bank zal spoedig worden inge-

Veemarkt: records

Het veemarktvraagstuk is door ver
scheidene leden aangeroerd. B. en W.
zullen binnenkort een keuze moeten ma
ken uit twee terreinen. Enkele leden heb
ben de zaak zó gesteld, dat er een nieuwe
•eemarkt moet komen, omdat het ver
keer dit eist. Spr. zei het anders: Leiden
heeft een nieuwe veemarkt nodig, om
zich te kunnen handhaven a!s markt
plaats en omdat de inrichting dit vereist.
Terwij! tal van andere markter. afnemen,
leeft die van Leiden sterk op. De hoogste
op de Dinsdagse markt bedroeg
vóór de oorlog, in 1936: 11 386 stuks. In
1953 zullen wij een record-aanvoer heb-
18.500 stuks. Dit jaar zal even-
recordjaar worden voor de aan-
schapen. Het laat zich aanzien,
dat wij dc 80.000 halen. Dit is 20.000 meer
dan vorig jaar.

Leiden staat ver bovenaan als eerste
schapenmarkt ln geheel West-Europa. De
totale aanvoer op onze veemarkt be
droeg vorig jaar 132.531 stuks vee, terwijl
dit Jaar op 170.000 stuks kan
rekenen.

Electriciteit

De heer Van der Hoeven vroeg om een
euw administratiegebouw voor de
lichtfabrieken. Sedert enige maanden
heeft dit vraagstuk de aandacht van B.

W. Binnenkort zal een beslissing moe
ten worden genomen. Misschien kan dan
ook nog eens worden geprobeerd, groen
aan te brengen.

Voor invoering van gezinstarieven voe
len B. en W. niets. Het was spr. boven
dien niet duidelijk, waarom nu juist de
gezinsgrootte wordt gekozen om de draag
kracht van een gezin te bepalen. Vele
elementen bepalen die draagkracht. Alle
eerste levensbehoeften worden toch ook
aan een ieder tegen dezelfde prijzen ver
kocht? Kruidenierswaren, aardappelen,
brood, groente). Er zijn ook practische
bezwaren.

Stadsverwarming

Reeds van 1936 af heeft het vraagstuk
van een stadsverwarmingsbedrijf de aan
dacht van de directie der lichtfabrieken
gehad Nog nooit heeft de directie zulk
een afwijzend standpunt ingenomen als
juist de laatste jaren. Voor een stadsver
warming zijn zeer kostbare machines
nodig. Voor het leggen der buizen moet
men over rechte trajecten beschikken. In
Leiden is dat onmogelijk En de kosten
bedragen circa f400 per strekkende

Bj) het stadsverwarmingsbedrijf ln de
Rotterdamse binnenstad past het Rijk
Jaarlijks f325.000 bij. (Het betreft hier
een experiment). Misschien kan de heer
Van der Hoeven dit zaakje overnemen?
HU kan er op rekenen, nog geld toe t«
krijgen. De wethouder raadde hem aan,
zUn voorstel ln te trekken.

Voor vervolg

zie pagina 4