ISTANBUL: stad met een
overweldigend verkeer
En verrukkelijk-geheimzinnige, kleine
winkeltjes met drukke zakenlui
Phasecontrast-microscoop
laat celdeling zien
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
ZATERDAG 21 NOVEMB]
DWARS DOOR TURKIJE (II)
(Van onze reizende corr. Wim Dussel)
TK ZOU RUZIE KRIJGEN met de misschiën honderdvijftig Nederlanders
J- die in Istanbul wonen (waar iedereen „Stanbul" zegt)., ais ik niet éven
wat meer over deze wonderlijke stad zou vertellen. Weet u. iedereen begint
altijd met, zodra je ergens aankomt, te zeggen: „Hoe lang blijft u hier?
Wat? Eén dag? U wou één dag blijven om déze stad te bekijKen? Belachelijk
gewoon, u heeft minstens twee wéken nodig!" Dat verhaal heb ik gehoord
in Antwerpen, in Brussel, in Tübingen, Schaffhausen en in nog zo heel veel
plaatsen en plaatsjes meer die liggen tussen Groningen en Ankara. Men
is nu eenmaal niet in X-land geweest zonder Y-stad te hebben bekeken.
En ik.och arme, ik neem me altijd voor, 24 uur te blijven en dan weer
snel dóór te gaan.Waarom eigenlijk? Ik weet het niet, ik heb het me
duizend keer afgevraagd. Waarom wil een mens steeds verder, waarom
blijft hij niet en geniet wat langer van het vreemde, het nieuwe, het andere?
Waarom wil je in Italië naar Joegoslavië, waarom verlang je in Joegoslavië
naar Griekenland? Is er reden om in dat heerlijke land op stel en sprong
naar Turkije te willen? „Kenners" zeggen dat dat het echte reizen is, het
nieuwe dat trekt. Het is, alsof je door een berglandschap rijdt, waarin elke
bocht van de weg een nieuw panorama doet zien. I k denk soms dat het
niets anders is dan een ziekte: een hart, dat rusteloos is en vérder wil,
stééds maar verder.... waarom.... waarom? Ik weet het niet. Ik weet
wel, dat ik afdwaal. En daarom terug. Naar Istanbul.
Wie Istanbul voor het eerst ziet, schrikt.
Hij schrikt van het verkeer, het allereer
ste waar je mee kennis maakt, als Je van
de boot stapt en de gewoonte getrouw een
uurtje bij de douane hebi vertoefd. Daar
na gaan de poorten van dit heiligdom
open en laat men je los in de stad. Ach,
■wéér een stad. denk je dan. Wat zal het
anders zijn dan in Amsterdam. Parijs,
Hamburg en München? Is er, ih principe,
iets anders, iets verschillends in Genève
en Milaan, Belgrado en Athene Stra
tenauto'slichtreclames
sen, die altijd en overal op de wereld
hóast hebben, die.... nee, geen filosofie.
Istanbul is tóch weer anders omdat .ie
schrikt, zoals ik al zei vande
Ik geloof dat er in Istanbul alléén
taxi's zijn, die in onafgebroken stroom
door élle straten rijden. Eén rij,
rijen, drie rijen soms.
En dat rijdt maar, snel, zeker, zonder
brokken te maken. Het zijn „rijke"
uit de jaren '50, '51, '52 en zélfs '53. En
negen van de tien, negen en negentig
de honderd hebben ze die typische dub-
belgeblokte band rond portieren en ach
terruit en een taximeter een kanji
die vreemd rechtsbuiten er aanhangt. En
geen geluid wordt gehoord, geen
knarsen, geen claxon loeit. De
schuift over het asfalt, stil. En in de
schemering van de vallende avond
rijzen de minaretten als spitsgepunte pot
loden tegen de heldere hemel. Duizenden
lichtjes zie je overal rondom je. duizenden
lichtjes, die weer aansluiten op het ster
renmozaïek, zodat je niet kunt zien waar
de stad ophoudt en de hemel begint.
Want Istanbul is gelijk Rome ge
bouwd op zeven heuvels
Maar je droom wordt verstoord: er flit
sen neonreclames aan. Reclames, die weer
eens geschreven staan in Latijnse letter
tekens, zodat je denkt er iets van te be
grijpen
En wie heeft deze wonderlijke „le
vende" dakreclames gemaakt? Het flitst
aan en uit, heen en weer, woorden
dwijnen en maken plaats voor nie
Een „lopende krant" schrijft ergens i
lucht het laatste, allerlaatste nieuw
de mensen gapen er naar.
En de stroom van taxi's houdt aan. Het
Is nét een show. Verkeersagenten fluiten:
de stroom stopt. Honderd meter verder
flitst een licht van rood op groen. Och,
Turkije van mijn dromen, wat ben je
andersIk word er wakker
Geen hotelruimte
Helemaal wakker word je als blijkt dat
er practlsch geen hotelruimte is. Iemand
heeft voor m ij gezorgd, maar tientallen
anderen krijgen geen onderdak. Over
twee uur komt er nóg een boot uit Grie
kenland met meer dan duizend
senWaar moeten die heen? „Er zijn
tweehonderd hotels hier", zegt
die mij heeft afgehaald, „maar e
nog geen tien waarin je met fatsoen kunt
slapen. Het is een schandaal
stad als Stanbul met meer dan een mil-
lioen inwoners".
De zorgzame lieden die „voor
nacht" een kamer hebben gekregen
een niet zó slecht hotel" laten me
uur alleen. Het hotel is oi
vijftig jaar. Er is geen stromend water
de sleutel is met veel moeite zodanig te
draaien, dat de kamerdeur op slot kan.
Duitse Joden berooid uit
Israël teruggekeerd
Amerikaanse leiders trekken zich
hun lot aan
Honderden Duitse Joden hebben het
Beloofde Land Israël vaarwel gezegd
zijn na een tragische en ingewikkelde
exodus berooid in Duitsland aangekomen.
Drie Joodse leiders uit Amerika kwa
men in Duitsland aan om eer
haven te vinden voor deze
vrouwen en kinderen, die over de Franse
en Oostenrijkse grenzen Duitsland bin
nengeglipt zijn en nu opeengepakt leven
in e.n synagoge te München.
Ds Grond V.N.-adviseur
voor vluchtelingen
Mr G. J. van Heuven Goedhart, dc
V.N. Hoge Commissaris voor de vluchte
lingen, heeft de benoeming bekendge
maakt van ds L. Grond, evenf
Nederlander, tot adviseur in moeilijke ge-
vaillen bij de 230.000 Oostenrijkse vluchte
lingen die zich onder de jurisdictie van
de Ver. Naties bevinden.
Ds Grond, een socioloog en deskundige
in vluchtelingenaangelegonheden, zal een
onderzoek instellen naar en verslag uit
brengen over de toestand wa
vluchtelingen verkeren die in Oostenrijk
worden verzorgd. Voor zijn onderzoek is
een tijd bepaald van drie maanden.
Mevr. BaruchMackay voert
proces over erfenis
De weduwe van de vroegere Ameri
kaanse ambassadeur in Nederland.
Herman Baruch, voert een proces
New York over haar aandeel van
erfenis. Mevr. Baruch, geboren baronesse
Mackay, een Nederlandse, heett een
kwart van de erfenis, groot ongeveer -
mlllioen, gekregen. Zij eist echter een
derde deel van het vermogen.
Op 4 Januari zal de Amerikaanse
rechtbank uitspraak doen.
Het is er donker er
een-touwtje floept e'
boven als je het naa
staan twee bedden
hoog en een laag.
het rolgordijn
en hard weer
beneden trekt. Er
n mijn kamer:
wonderlijk grote
koperen ballen er op die je doen denken
aan een electriciteit.sproef op scnool.
vroeger.
Na een uur wordt er op de deur geklopt
en onmiddellijk daarop komt een heer
binnen, gevolgd door één der hotelboys.
.Van de minaret af roept een mo
hammedaans geestelijk leider
zijn gemeente bijeen.
De heer spreekt Frans en verontschuldigt
zich. Hij komt uit Israël, is regelmatig
gast hier, maar alle kamers zijn vol. Men
heeft hem naar mij verwezen: kan hij het
óndere bed nemen?
Dat zijn heel gewone zaken in Tur
kije....
Minder gewoon is dat ik natuurlijk
tóch na vijf dagen een rekening krijg
om van te duizelen. Diners, borrels, tien
tallen telefoongesprekken, lunches, wéér
diners, gestoomde en geperste cos-
Geen wonder, de kamer heeft immers
En het duurt minstens drie kwartier,
voor men gelooft dat die Israëlische
Ook dót kan in Turkije.
U weet natuurlijk niet wat een hamal
is? Dan zal ik het u gau\y vertellen: een
man. Een wonderlijke man. die alles voor
u draagt. De straten van Istanbul zijn er
vól van. En juist in Istanbul, omdat daar
die straten zó nauw zijn en zó steil, dat
je er met een auto vaak niet dóór kunt en
een handwagen of een bakfiets alleen
maar met een eenparig versnelde bewe
ging omlaag zou schieten.
Een hamal brengt uitkomst; hij is een
lastdrager. Hij sjouwt met dozen, met
kratten, met kistjes en met kisten. Op zijn
rug liggen op een soort draagstel
rollen textiel, ijzeren buizen, kachels, en
stapels boeken Eén kist is hem te licht:
hij draagt er meestal twee of drie. U zult
het niet willen geloven, maar ik lieg niet:
de mannetjes dragen met gemak honderd
kilo en beklimmen daarmee de steilste
straat. Ik ben bij een Nederlandse fami
lie op oezoek geweest, die op de vijfde
verdieping woonde: hun piano was door
één hamal in één keer alle vijf trappen
opgedragen.
Wie ze ziet lopen houdt zijn hart vast
aanstonds zal die man bezwijken! Maar
Wat ze eten. deze krachtpatsers
Yoghurt, witte kaas, uien, olijven en
brood, véél brood: een kilo per maaltijd.
En denkt u niet dat ze daar boter op
netjes met een mand op zijn rug met u
meeloopt naar de 'markt. Moeder de
vrouw doet haar Inkopen en gooit al die
kleine en grote pakjes, de appels, de drui
ven, het brood in die mand.
Huizen peperduur
Wie gaat verhuizen, roept een hamal.
Wat zegt u. wie verhuist er in deze tijd
van woningnood? Dat moet u niet zeggen:
in Turkije zijn de huizen er om uit te
zoeken! Bevalt het u niet, dan neemt u
een ander huis. Bevalt u dat óók niet, dan
neemt u weer een ander. Er is slechts één
nadeel: zij zijn verschrikkelijk duur. Een
vierkamerwoning met een keuken kunt u
krijgen voor ƒ80, maar er zijn er ook
en dat is heel gewóón van ƒ300 Met
parketvloeren en centrale verwarming,
badkamer, kelder en nog meer moois zijn
ze er voor ƒ600 of méér
Bij élk huis krijgt u dan gratis lekken
de kranen, stop-loze wastafels en cen
trale-verwarmingsraadsels. Want er is
blijkbaar in heel Turkije niet één behoor
lijke gas- en waterfitter En wie eens een
man, die zich als zodanig uitgeeft, in huis
heeft gehaald, komt nooit weer van hem
af, want hij móókt uw kraan en draait
tegelijk ergens anders iets los, zodat u
hem de volgende week wéér roept. Ook
dat kan in Turkije en het is héél gewoon.
Istanbul is eigenlijk helemaal niet
Turks: de Grieken hebben er zó lang
geheerst dat hun taal er nog veel ge
sproken wordt Zaken en zaakjes wor
den gedreven door (Griekse) Turken
met (buitenlands) Griekse voortvarend
heid. Helemaal druk is het. als de Ame
rikanen eens „aan land" zijn: een kleine
twintigduizend matrozen en mariniers
komen er dan hun op de Middellandse
zee verdiend salaris opmaken, waarbij
de toch al hoge prijzen nóg eens stij
gen. De elfduizend vijfhonderd taxi's
komen dan ruimte te kort, ondanks het
feit, dat ze er een eigenaardig systeem
van „laden" op nahouden, het zoge
naamde „dolmus" systeem. Men stijgt
in een taxi, rijdt weg en stopt na hon
derd meter, want iemand anders wil
ook mee in de zelfde richting. Misschien
is hij alleen, misschien komen ze U met
drie, vier of desnoods vijf man gezel
schap houden. Voor U op de plaats var
bestemming bent stijgt misschien eer
gedeelte van het gezelschap uit. mis
schien bent U het. die zich, over de be
nen en tassen der anderen héén een uit
weg moet zoeken. Enige troost: U be
taalt slechts 25 of vijftig ghurush 35
of 70 cent, al naar gelang het een „kort"
of een „lang" traject is.
De moeite waard
Laat ik U niet vermoeien met de na
men van de pleinen, de kerken, de be
zienswaardigheden die U móét hebben
gezien: waarschijnlijk komt U er toch
niet aan toe. Eén ding geef ik toe: Is
tanbul is de moeite waard en je kunt
er twee of drie weken over doen. Ik heb
de „bazaar" gezien, een soort overdek
te winkelstraten-wijk, die om de drom
mel geen bazaar is. want de brede gou
den armbanden elke Turk belegt daar
in zijn geld liggen er als de toren
hoge broodjesstapel in een drukbeklan-
te Hollandse „één-half-om- en één-met
lever-winkel.
Gouden ringen schitteren je tegen,
edelstenen liggen zó voor het grijpen.
Er hangt een héérlijke lucht van écht
Oosterse tapijten en je vraagt je alleen
af hoe het mogelijk is dat vijf en
dertig tapijtwinkels naast elkaar bestaan
kunnen.
Verlokkelijke geheimzinnige, kleine
winkeltjes trekken je naar binnen, want
hebben er zulke prachtige souve
en échte souvenirs: een Koran van
driehonderd pond (400 gulden), oude
Turkse kleding, sieraden in koper, zil-
vér, goud, schilderijen op ivoor, vazen
en kannen.
Het is zo verlokkelijk om te kopen,
want het is zo écht, zo schitterend. Het
is zo rijk daar te dwalen en te genieten
van al dat moois
Maar de tijd dringt, het is om even
na vijven al donker hierde lichtjes
pinkelen weer aan, het neon schiet weer
heen en weerDe kantoren in de stad
gaan uit en de taxi's glijden weer ge
ruisloos door de straten
En van de minaret af roept de muezzin
(mohammedaans, geestelijk leider) op
tot het gebed
Zo is Istanbul.
Binnen afzienbare tijd zal er aan
de Schiedamseweg te Rotterdam
een nieuw kerkgebouw verrijzen,
dat door de moderne vormgeving
zeker aandacht zal vragen. Voor
de Geref. Gemeente van Rotter
dam-West heeft de architect C/ir.
de Heer uit R'dam een buitenge
woon fraai project ontworpen, dat
circa 1100 vierkante meter zal be
slaan. Deze kerk wordt van binnen
en van buiten in gele steen opge
trokken, krijgt een enigszins acht
kantige vorm en biedt plaats aan
circa 950 personen (750 op de be
gane grond en 200 op de galerijen).
De kerk wordt 20 m. breed. 29 m
lang en 11 m. hoog (de nokhoogte
buiten is 14.50 m.). Links is een
apart gebouw geprojecteerd als
vergaderzaal voor ruim 200 perso
nen, terwijl op de eerste étage zo
wel pastorie als kosterswoning
komen. Tussen kerk en bijgebouw
komt een centrale hall van 7 m.
breed met glazen wanden en ban
ken, teneinde de kerkgangers de
gelegenheid te geven vóór en na
de dienst nog een kort gesprek te
hebben met bekenden. In deze mo
derne vormgeving zien we het
streven naar de echte tempelidee,
waar het Woord de centrale plaats
inneemt.
Doorsnede van een menselijke zenuw. Links opname door een nor
maal microscoop, rechts opname door een Zeiss
phasecontrast-microscoop.
Uitvinding van prof. ZerniJce
DOOR OORLOG GINGEN OCTROOIRECHTEN
VERLOREN
De toekenning van de Nobelprijs aan de Nederlandse professor dr Zernike
heeft in brede kring de aandacht op de geniale uitvinding van deze Gro
ningse geleerde gevestigd. Geniaal, omdat hij met zijn idee zijn tijd ver
vooruit was. Reeds 20 jaar geleden heeft prof. Zernike zijn uitvinding de
bekende Zeissfabrieken aangeboden, maar toentertijd was een verwezen
lijking der phasecontrast-microscopie nog niet mogelijk.
Niettemin waren er bij Zeiss geleerden
die de theoretische betekenis der vinding
beseften en mogelijkheden voor de toe
komst zagen, want met goedvinden van
prof. Zernike werd octrooi op het phase-
contrast-principe aangevraagd, hetwelk
aan Zeiss in 1934 werd verleend De
vervaardiging kon echter nog niet ter
hand worden genomen, in elk geval niet
tegen een dragelijke prijs.
Een andere vinding bracht hierin uit
komst. In 1936 hoorde men voor het eerst
van Zeiss T-optiek. Dit is een toepas
sing voor lenzenstelsels, waarbij de vlak
ken der lenzen volgens een moeilijk pro
cédé met een dun vliesje worden bedekt,
waardoor storende reflexen worden uit
geschakeld. de lichtdoorlaatbaarheid
wordt verhoogd en contrastrijkere beel
den worden verkregen. Bij lenzen voor
fototoestellen en kijkers wordt deze vin
ding thans algemeen toegepast en ze is
als reflexvrije optiek (coated of T-optiek)
bekend.
Maar ook bij het vervaardigen van de
phasecontrast-optiek had men met derge
lijke dunne vliesjes te maken. Het was
de jonge dr Loos. en later ook dr Michel,
die toen een methode voor het vervaar
digen van phasecontrast-optiek konden
uitwerken Nog vóór de tweede wereld
oorlog stonden de eerste phasecontrast-
microscopen van Zeiss ter beschikking.
Ook in de eerste jaren van de oorlog
plaats, maar de vervaardiging kwam als
gevolg van de oorlog helaas tot stilstand.
Na de oorlog hoorde men voor het
eerst over phasecontrast-microscopie
door een film, die de Amerikanen in de
Zeiss-fabrieken hadden gevonden. Deze
film, die ook door de Amerikanen in Ne
derland en wel voor geleerden van de
Universiteit in Amsterdam werd getoond,
verwekte groot opzien. Het was een film.
die dr Michel door een phasecontrast-
microscoop had gemaakt en die voor hel
eerst een interessant biologisch verschijn
sel nl. de deling van een levende cel
weergaf.
De Zeiss-fabrieken, en vooral die in
West-Duitsland, hebben na de oorlog de
vervaardiging van phasecontrast-micro-
scopen onmiddellijk weer opgenomen, en
Uil de diplomatieke bijenkort:
Laniel op 2 December
naar Bermuda
Laniel, de Franse premier, vertrekt op
2 December met zijn minister van Buit.
Zaken, per vliegtuig naar Bermuda vc
de conferentie met Eisenhower
Churchill. Naar verluidt, zal Churchill
Bermuda de steun van Amerika
Frankrijk pogen te winnen voor c
door hem tc brengen, bezoek aan Mi
kou. Daar zal Churchill dan besprekin
gen willen voeren met Malenkof. Laniel
staat niet onwelwillend tegenover dit
plan van Churchill. Volgens Reuter zul
len Amerika, Engeland en Frankrijk de
Sowjet-Unle, door het zenden van
nota, opnieuw uitnodigen een bijeen
komst der plaatsvervangende ministers
van Buit. Zaken tc beleggen over Oos
tenrijk.
sindsdien werden vele duizenden dezer
microscopen naar laboratoria in de ge
hele wereld geleverd. Het is dus niet ge-
lenstemming met de feiten,
Nederlandse firma de eerste
die deze vinding uit 1932 toepast, zoals
de laatste dagen in vele dagbladen werd
Practisch elk groot laboratorium werk!
reeds sinds jaren met deze microscopen,
en nog steeds worden nieuwe toepassin
gen der vinding van prof. Zernike uitge
werkt.
Nieuwe mogelijkheden verwacht
men bij de kankerbestrijding. Uit de
hiervoor ingezamelde gelden werd
dan ook door het kankerinstituut te
Amsterdam een grote» filminstallatie
met Zeiss phasecontrast-microscoop
aangeschaft.
Te betreuren is wel, dat na de oorlog
op grond van geallieerde bepalingen de
octrooirechten op deze belangrijke vin
ding van Zernike verloren gingen. Pro
testen hiertegen mochten helaas niet ba
ten. Het is ook daarom bijzonder op prijs
te stellen, dat prof. Zernike door
kenning van de Nobelprijs thans ook in
materieel opzicht de waardering heeft
verkregen, die hem voor zijn prachtige
uitvinding toekomt.
Er was eens een nachtegaal
Sprookjes van Andersen en van
Godfried Bomans
Keurige collectie van Jongens- en meisjes
boeken verschenen
„EN DAAR ERGENS BIJ DE ZEE, in één van die bomen, woonde een
nachtegaal, die zong zo mooi.Begin daarmee een vertelling voor kin
deren en ze zullen direct geboeid luisteren naar het sprookje van de Chinese
nachtegaal van de grote verteller H. C. Andersen. De verhalen van deze
wereldberoemde Deen uit de vorige eeuw, zijn in 50 talen overgezet. Ze
zijn van alle tijden. Niet alleen de kinderen zullen van deze sprookjes ge
nieten, ook bij de ouderen wordt bij zo'n eenvoudig, onopgesmukt verhaal,
vonden nog leveringen dezer microscopen I weer iets van het kind wakker.
Lees en herlees ze maar, vertel die'nei. omslagen zien er aantrekkelijk uit
wondere geschiedenissen over mooie pa-|cn zijn vlot naverteld in de stij
leizen, knappe prinsessen, dappere rid- j daag door A. D. Hildebrand. De tekenin-
ders en heksen een en andermaal aan de:gen en gekleurde platen zijn van Wim
kleinen. De NV. Uitgeverij Lit-]van Nieuwenhoven, J. F. v. d. Broecke
tera Scrlpta Manet te Joppe.en Jan Lutz. Er zullen enige
(Gld.). heeft acht oude sprookjes van j schijnen. In de eerste serie van 8 zijn
Andersen, Grimm, Wilh. Hauff
1001-Nacht-vertellingen (ƒ0.95 per deel
tje). opnieuw uitgegeven. De kleine, han
dige deeltjes met geïllustreerde karton-
Nieuw gevelplan voor toekomstig
station Rotterdam Centraal
Front van natuursteen en sierbeton, geflankeerd
door beeldhouwwerken
ER ZIJN BREDE besprekingen gevoerd over het uiterlijk van het nieuwe
station Rotterdam Centraal en tenslotte is er overeenstemming bereikt
tussen gemeente, N.S., architecten die de bouwplannen moeten keuren en
de ontwerper, ir S. van Ravesteyn. Het resultaat is, dat de gevel van het
station nu een wat meer kloeke en massale allure zal krijgen dan oorspron
kelijk was bepaald. Maar de ontwerper was er niet toe te krijgen, ook maar
een centimeter te laten vallen van de geprojecteerde hoogte van het ge
bouw. Het blijft dus 18 meter, ook al maakt de gemeente daartegen be
zwaar omdat het Groothandelsgebouw zo enorm hoog is. De frontgevel zal
110 meter breed worden en een gebogen lijn vertonen. De hall springt
daarin iets naar voren.
Men kan het aanzien van het nieuwe
station dus voorstellen, zoals de tekening,
welke wij hierbij afdrukken, aantoont.
Een waardig breed front met twee vleu
gels en een uitspringende, in de totaal
lijn dominerende hall als entrée.
De pui wordt opgetrokken uit sier
beton met strenge, rechthoekige glas
verdeling en een ruim afdak boven de
ingang van de hall. Een grote klok
jrmt een stijlvolle decoratie.
De hal] Is breed en hoog gedacht,
aar de vleugels krijgen twee verdie
pingen. Elke verdieping krijgt dus als
st waren twee stroken ramen.
Het ligt in de bedoeling, dat het bouw
werk, nu overeenstemming is bereikt,
snel zal beginnen. De Ned. Spoorwegen
hebben nu officieel berioht van het ac-
coord ontvangen. Niets staat dus meer
de bouw in de weg.
Rechts en links van het gebouw
jn inrijpoorten geprojecteerd. Deze
?ven aansluiting op het Groothandelsge
bouw en op een hoogbouw, welke het
nieuwe stationsplein aan de andere
zijde zal afsluiten. De poort bij het
Groothandelsgebouw sluit aan op een
verkeersplein, waarop de voetgangers
tunnel naar de Spoorsingel uitkomt.
Zoals op de tekening reeds ruw is
aangegeven, zullen beeldhouwwerken
de beide poorten sieren, waardoor
fraaie afsluiting van de gevel wordt
bereikt.
Het station wordt gebouwd van
tuursteen, waarbij men voor het
geven van de hoofdlijnen zwarte
natuursteen zal gebruiken.
Het inwendige
Het aanvullende bouwplan heeft al
leen betrekking op de voorgevel var
het gebouw en dus niet op de indeling
van het inwndige. Wij gaven destijds
reeds een uitvoerige beschrijving
de plannen hiervoor en deze blijven
hetzelfde.
In de hall komt een plaatskaartenkan-
toor met loketten aan weerszijden,
voorts de gebruikelijke dienstvertrek
ken, een telex- en telegraafkantoor en
natuurlijk het onontbeerlijke inlichtin
genbureau.
Gezelligheid wordt mede bereikt door
ingebouwde, open winkeltjes, een kiosk,
enz. De wachtkamer aan de achterzijde
zal klein zijn. maar voor de wachtende
passagiers komt er tevens een lang
De beide vleugels worden ingercht
voor de verschillende spoorwegdiensten.
thans uitgekomen (de titels spreken
zichzelf). Ali Baba cn de 40 rovers; Alad
din en de Wonderlamp: De Gouden Gans;
De kleine Moek; de Chinese Nachtegaal;
De gelukkige Hans; De nieuwe kleren
van de Keizer en De Kleine Zeemeermin.
Wel titels, die het ook vandaag nog doen
bij de jeugd.
Andere verhalen uit onze verzakelijkte
tijd zijn die van Godfried Bomans. eer
bekende journalist-schrijver, die, even
als Anclersen, de kunst verstaat een dood
eenvoudige en ongecompliceerde vertel
ling te scheppen. Zó op de man af, dat
men geneigd is achter de schijnbare
zin naar een tendenz te gaan zoeken. En
ook zo. dat is nu juist het grappige
dat oud en jong om dat dwaze verhaal
moeten lachen. Jan Emmink en Jaap
Pander, hebben dit zestal werkjes, uitge
geven door de N.V. J. F. Duwaer
Zonen te Amsterdam, van rake, veel
kleurige illustraties voorzien. De titels
van de goedverzorgde prentenboeken
(prijs per deeltje 1.50) luiden; Jan de
Zebra; Het luie jongetje; De ontevreden
vis; De verliefde Zebra; Het Locomotief
je en De ijdele Engel. Het laatste werkje
lijkt ons. hoe knap van conceptie ook,
voor de kleinen minder geschikt.
Meinema's uitgaven
Zoals elk jaar komt de N.V. W. D.
M e i n e m a te Delft met een serie kin
derboeken. Vooral op Zondagsscholen
jeugdverenigingen moeten deze werkjes
hun weg vinden naar de harten v;
jongens en de meisjes. Elk jaar
blijkt hoe moeilijk het is om met iets
goeds. d.w.z. ongekunstelde en zuivere
jeugdlectuur op de markt te komen. Ze
ker is het goed onze kinderen vroeg
leren in hun gebedjes al hun noden a
God op te dragen. Maar wij betwijfelen,
of er ooit een kleuter vandrie rond
loopt, die in zijn avondgebedje de Here
Jezus vraagt of de kippen geen vogelpest
krijgen. Toch wil Joh. Elzen ons dat ir
zijn boekje, „Janbaas en de kip
pen" wijs maken (prijs ƒ0,35). Er zijn
meer verhalen over ondeugende jonge
tjes, die lief beloven nooi meer stout tc
zullen zijn. A. van Hulzen schreef „D c
Hulsttakje s", een goed Kerstverhaal
een diefstalletje van Jaap, die
graag de kerk wilde versieren voor
kerstfeest. Maar de juffrouw merkt het
i gaat s
met Jaap naar de baron
s aan te bieden. Het wordt
nooi feest. Een boekje
meisjes van 79 jaar (prijs
jongens
ƒ0.95).
Ina van VeenVan der Vlies weet in
:n vertelling voor meisjes van 8—10
jaar. „Het Kerstfeest op d
de juiste snaar te treffen. Het is
het verhaal van Mieneke, die door haar
kinderlijk geloof een ommekeer teweeg
brengt in het van de kerk vervreemde
gezin van haar tante (pr(js_/0.45). „Een
door
Piet Tcrlouw (prijs ƒ0.70) en „Het
;at bij de spoorlijn" (prijs ƒ0.30),
:ijn aardige verhalen voor jongens van
110 jaar.
Ook voor de iets oudere kinderen (van
I14 iaar) een goed Christelijk boek te
brengen, schijnt niet niet mee te vallen.
Voor deze categorie moet de schrijver
prekerig zijn. niet onnatuurlijk en
opgeschroefd-vroom. maar toch moet zijn
positieve en paedagogische
strekking hebben. H. te Merwe. die graag
teruggrijpt in de historie, heeft de fel-
bewogen dagen van de Kerkhervorming
hier te lande tot onderwerp gekozen. In
zijn boek „Met verboden waar"
voert hij de aanhangers van de nieuwe
leer omstreeks 1520 ten tonele, die in het
verborgen trachtten Bijbels te versprei
den. Als schipper of koopman reisden ze
het land door. waar overal het verraad
hen beloerde. Zij bleven, zelfs tot in de
cü
en t
dood. trouw en standvastig (prysi
De bekende schrijver P de Ze
G.zn heeft de stof voor zijn verh
dezelfde periode geput, maar dan
geland. „De kleermaker
North N i b I e y" (de titel van he i
is de man, die zichzelf opoffert o:
liam Tyndall te helpen bevrijde
op weg naar Brugge, door een „pindal
werd verraden. Tyndall, een vurig ,ehai
diker. legde zich toe op dc vertaliiL„ni1
de Bijbel in het Engels. Het is e
kerkgeschiedenis in prettige er
houdende trant (prijs ƒ1,30). we]
Het water heeft nog altijd een .telle
aantrekkingskracht voor de jeugdige
verhaal over boten en schippers jtaat
door jongens graag gelezen. Inmia i
Volharding" vertelt H. Hoo&ien v
van een Friese jongen, die graa_jng
varen op een beurtschip. Na aan' _jël«
lijke teleurstellingen te hebben ove jsiiu
nen krijgt hij de kans eens mee te onv
Keimpe beleeft spannende avoi f
maar heeft ook een strijd door te i gv-
voordat hij zijn vriendje (dat eertj,jns
baantje had) minder jaloers bej .erD-
Tot slot bekent hij zijn ongelijk. Ee in„
antwoord boek, dat we graag aanb naan
ac [ten
(prijs ƒ1.
Van „Jongens uit 't Z
door D. J. Douwes. kunnen we
opmerken, dat het een aardig mem
letje is over alledaagse gebeurtc
van een stel jongens uit de Zaan a<.
Er zit weinig actie in (nrijs 1.50)j7f.rd'
Hetzelfde oordeel hebben we i
„Het geheim van de oud(e,en
t e r m o 1 e n", door G. van Heerdc ibjkl
een goede strekking, maar als geheeL„es
te weinig dynamisch (prijs 1.05).Ts°trè
Van een ander genre is .De kv-iük
tenjongen" 1,10) door H. Hct;
Veenland. Freek heeft zijn vader '0I
loren en mist hem erg. Moeder nad
dat niet, omdat zij te veel opgaat innng
het leze
bed
igen verdriet,
komt er een ommekeeer
Freek, als hij door het goede voor)"
van zijn vriendje ziet, dat hij zelf i
beginnen met aardig en niet-egoistii p[;
„Huize Iepenhorst" doo:^
Troost met aardige illustraties
M. Machielse 1,40). Een prettig
baar verhaal over een jongen. L«S0"0,
het vaak te kwaad heeft met zj
maar dank zij de invloed van de^
School en het Chr. gezin, anders
We willen dat graag aanvaarden,
kunnen ons toch moeilijk voorstelle (..-vc
een wilde knaap aan zijn moeder TVe
„Lieve moeder, ik ben zo blij. dqco
Here alles weer goedgemaakt heetfo
heb veel gebeden, moeder".
Jongens van die leeftijd uiten zickL 'b
en en als ze het een keer doen, ian
het zeker niet zo.
De vrolijke jonge meisjes-stijl p"de
Rie Smaal-Meeldijk i ------
pakken, met plaatjelpnt
Adri Alindo (ƒ1.40). Hier nu eem
boek met levensrust. In zuivere sfe^1 e
toch blijmoedig.
De stormramp van 1 Februari j.l.
verscheidene schrijvers geïnspireen
te Merwe geeft in „De Reddil*
ht (f 1,20) een beschrijving pi
tocht met een sleepboot uit F
dam naar Duiveland. Nel Verschot
der Vlis geeft een goedgeschreven F
haal over een jongetje uit Middel]
in de stormnacht bij zijn vrij
Vlissingen logeerde.
„Ke
Wa
La Rivière
Wat spelen
Bij de Haagse Uitgeverij H. P. 1
V. verscheen „W at spelen
in Jan Schaap. Jeugdvereniging!
clubs kunnen uit dit handige boekje!
ten bij het maken van een keus voos
aardig spel. Het biedt 136 spelen.j
eensdeels meer geschikt zijn vooi
huiskamer en andere, die zich
lenen om buiten te worden bec
Voor jeugdleiders zal dit duidelijk
lustreerde werkje ongetwijfeld
s geraadpleegde gids zijn.
Gouden boei F
Bijzonder aardig uitgevoerd zijn
:s „gouden boekjes" van „De B(
Bij" te Amsterdam. Deze alleraan
geïllustreerde boekjes zijn voor
land vertaald en bewerkt door Annii
G. Schmidt en Han G. Hoekstra. Zij
reeds in vele landen verschenen,
grote opgang maakten, vooral g
de kinderen van 810 zijn deze boete£
aantrekkelijk. Prijs per deeltje i s. i
De titels zijn: Bij Kiki thuis; Piel»;
het circushondje; Vijf brandweerlui
netjes; Konijntje Woelwater; Plofje] fl
olifant.
D. A. Daamenis, Uitg. Den Haag k*.
met twee keurig uitgevoerde wer*ji
Ma 11 e m o 1 e n, versjes van Jac. v£ej
Ster en prentjes van Henk Krijgertl
tje van de Vloer, versjes
Bouhuys en plaatjes van Jan (A|
Heel. De kleinen zullen er plezier f
hebben.
R.'
Over zeven jaar al e«*°
millioen brommers
ongeveer een millioen bromfietsen
de Nederlandse wegen snorren. O.
Augustus j.l. waren er reeds 2831'
brommers, dat betekent een stijging
niet minder dan 30 pet binnen één jk-i
Ook het aantal motorrijwielen en atf fl
neemt, zoals uit de bovenstaande teken*-!
blijkt, nog in snel tempo toe. Men reb-C
reeds op. dat het in 1960 driemaal) l
Motorrijwielen,
SÜüS-ftpE
druk op onze wegen zal zijn als thans,
liefst zesmaal zo druk als vóór de c
De meeste bromfietsen vindt men
%rerhouding in Drente, namelijk
bromfietsen per 1000 inwoners
komt Overijssel met 33.4 en dan Zee
met 33,3 brommers. Limburg staat met
bromfietsen per duizend inwone
De stad waar men naar verhoud»
-t meest „bromt" is Enschedé (41 bron-
fietsen per 1000 inwoners). Dan volg»
Rotterdam (29). Amsterdam (28,1), Ac
hem (27,2), Utrecht (27,1) en Den II
(26,2).
