Mr Woudstra geeft de PvdA
college in de democratie
Raadsleden zijn gezagsd
vertegenwoordig
Waarschuwing tegen isolement, aan
partij die toon wil aangeven
ragers
ers
geen
Vragen staat vrij, maar lees ze
niet op uit een boekje
Van Iterson wil weggooien van
geld voorkomen
LEIDEN LICHTSTAD
PRIJSVRAAG:
De heer Stolp houdt zich bij
de werkelijkheid
NIEUWE LEIDSCHE COURANT 3 1 VRIJDAG 20 NOVEMBER 1953
Eerste dag begroting 19S4
Reeds negen „gewone" raadsleden hebben gisteren, behalve de vijf frac
tievoorzitters, het woord gevoerd op de eerste dag van de behandeling van
de Leidse begroting voor 1954. Dat is nog bijzonder meegevallen, nadat
het er gistermiddag aanvankelijk wat triest uitzag. De eerste spreker had
namelijk niet minder dan 81 minuten nodig. Daarna ging het gelukkig
vlotter. Er is echter nog heel wat spraakwater te verwachten, want alle
leden zullen het woord voeren. Vanmiddag is de tweede ronde ingegaan
en naar men verwacht, zullen vanavond alle raadsleden aan het woord
zijn geweest. Dan kunnen B. en W. Maandagmiddag met hun antwoorden
beginnen.
De heer Van Dijk vroeg het college
opnieuw, te willen bevorderen, dat onwel-
voegelyke of van wansmaak getuigende
bioscoopaffiches Leidens stadsbeeld en
fatsoen niet langer beschamen. Hij was
er over verheugd, dat B. en W. dit in de
memorie van antwoord hebben toege
zegd. Laat men een strenge keuring toe
passen!
Als eerste stelde de heer M
fractieleider van de P.v.d.A., zich achter
de katheder op. Hij begon zijn betoog
81 minuten met zijn waardering uit te
spreken voor de wijze, waarop de begro
ting is samengesteld. Spr, kondigde
dat hij zelf de algemene beschouwingen
zou houden en dat zijn fractieleden
hoofdstuk voor hoofdstuk zouden be
handelen. Hij vroeg herziening van het
reglement
orde, om een Mpa»
andere, hoofd- j
«tuksgewijze
behandeling
van de begro
ting te verkrij
gen in volgen
de jaren. In een
terugblik over
het afgelopen
jaar betrok hij
ook de hulp,
die Leiden ge
boden heeft aan
Nieuwe Tonge.
In gemeen-
.ÊwoSS aclT MEESTER (P.v.d.A)
spr. een volledige dagtaak van de wet
houders aanwezig. Stellig dus in Leiden
met zijn ruim 90.000 inwoners. De jaar
wedde van de wethouders zijn beneden
de maat. Er wordt al lang aan gedokterd.
Kunnen B. en W. de raad op de hoogte
houden van de stand van zaken in dezen?
De venhoginig van de vergoeding voor
Kamerleden en Ged. Staten had heel wat
I mindervoeten in de aarde!
De raadsverkiezingen hebben een goed
resultaat voor de P.v.d.A. gebracht. De
politiekedoorbraak zet zich nog steeds
voort. Spr. las citaten voor uit landelijke
bladen. Ook in Leidon hebben de Prot.-
Chr. partijen,, de K.V.P. en vanzelfspre
kend ook de C.P.N. verliezen geboekt.
•Dat de V.VD. winst behaalde, noemde
een ontwikkeling van de reële ver
houdingen.
i een betoog van ruim een uur wilde
de heer Meester vervolgens een uitvoe
rige principiële verantwoording geven
van een uitgave van de P.v.d.A., geheten:
Vormende Kraoht. Hij noemde dit boekje
richtlijn, ook voor de raad. Spr. on
derstreepte de noodzaak tot samenwer
king en burgerzin, alsmede tot actief
medeleven door de burgerij. Hiervoor
achtte hij voorlichting door de gemeente
gewenst. Voorlopig vroeg hij om een
populaire uitgave van de begroting, om
tentoonstellingen en folders of bruchu-
res voor de opvoeding tot burgerzin.
Aan de omgeving van het station dient
i goede aandacht te worden besteed. Spr.
vroeg ook om voorbereidende maatrege
len inzake krotopruimdng. De woning
nood is nog steeds het volkskwaad num
mer één. Woningbouw volgens de pre
mieregeling is de meest gewenste vorm,
maar daarnaast moet aandacht worden
besteed aan de bouw in de vrije sector.
Onze kinderen zijn onze liefste pan
den. aldus de heer Meester. Hij vroeg
voor hen een veilig verkeer: zo spoedig
mogelijk vervanging van de trams door
bussen, meer oversteekplaatsen en knip
perlichten, uitbreiding van het verkeers-
I onderwijs en tactvol maar beslist optre-
I den van de politie. De nieuwe wijken
hebben buslijnen nodig. Een gemeente
lijk vervoerbedrijf lijkt missohien op het
eerste gezicht niet wenselijk, maar tooh
is het nodig, d'e mogelijkheden op dit
terrein te bestuderen.
Spr. drong aan op een politiek voor
algehele werkgelegenheid. Het is ge
wenst, nieuwe industrieterreinen bouw
rijp te maken. Leiden is voor de industrie
een gunstige stad. In dit verband moet
ook het nijverheidsonderwijs worden be
vorderd, niet te vergeten het textiel-
onderwijs. Ook voor de bevordering van
de industrievestiging vroeg spr. om de
uitgave van een boekje.
Naast bestrijding van de werkloosheid
moet aan de werklozen morele steun
worden geboden. Het onderwijs dient zijn
basis midden in het leven te vinden. De
kunst en vooral ook de culturele zelf
werkzaamheid moeten worden gestimu
leerd. Spr. achtte het Boerhaavecomplex
een goed geheel voor een cultureel cen
trum, vandaar zijn voorstel in die geest.
Er is behoefte aan sportzalen, een grote
sporthal en een tweede overdekte zwem
inrichting. De sporthal zou zó ingericht
kunnen worden, dat er ook congressen, cn
tentoonstellingen kunnen worden ge
houden.
Ten slotte vroeg de heer Meester aan
dacht voor het bevorderen van het
vreemdelingenverkeer. Hij hoopte dat
de uitgave Vormende Kracht een sym
pathiek Onthaal in de raad zou vinden en
dat een basis kon worden gevonden om
samen te werken.
..Vijl-jarenplan"?
In aansluiting aan de woorden van Mr
Woudstra (zie elders) noemde de
heer Van D ij k zich ,,de derde dominee",
wat enig gelach veroorzaakte. Spr. dreef
een beetje de spot met de stroom, van
verlangens, door de raadsleden, naar
voren gebrachtbij een tekort van een
slordige 1.350 000 guden. Bescheidenheid
is ook een. deugd, aldus de heer Van Dijk.
Zijn de jeugdige raadsleden niet wat al
te voorbarig geweest met hun ontvou
wing van een soort „vijf-jarenplan" Of is
het alleen maar een demonstratie van
onze armoede? Dan wilde spr. daar niet
graag aan mee doen. In elk geval zag
hij er maar van at al de gestelde vragen
te bespreken.
Trouwboekje
De heer Van Dijk had gevraagd om
een meer zinvol trouwboekje, niet voor
zichzelf, maar voor de bruidsparen, die
hun wettig huwelijk te Leiden sluiten.
..Het trouwboekje is een administratief
hulpmiddel, bestemd voor het vastleggen
van zakelijke gegevens", aldus hebben B
en W. in hun memorie geantwoord Dit
antwoord was spr. veel te „zakelijk"
Kiik maar eens naar Leiderdorp
De heer Quest roo: Zeg 't maar niet
te hard. anders annexeren ze ons no^
Sprekende over de woningbouw, hoopte
de heer Van Dijk. dat het plan va
particuliere bouw spoedig definitief
wordt. Hij vroeg om invoering van
zinstarieven voor electriciteit, on» tot
gerechtvaardigde verdeling van de lasten
te komen. B. en W. dienen de raad
vroegtijdig in kennis te stellen van de
plannen voor de bouw van scholen, vóór
dat tot het aanvragen van urgentiever
klaringen wordt overgegaan Ook vroeg
de heer Van Dijk medewerking voor het
uitbreiden van het aantal kleuterscholen.
Hij toonde zich teleurgesteld, dat de
financiële gelijksteling tussen het bijzon
der en het openbaar kleuteronderwijs er
nog steeds niet is. Over het vermenig-
vuldigingscijfer van het schoolgeld wilde
spr. het thans niet hebben.
Ten slotte besprak de heer Van Dijk
de ingediende voorstellen. Vervoerbedrijf:
in elk geval niet gemeentelijk. Voor het
Morskwartier vooral hoopte spr. op
spoedige oplossing Sporthal en cultureel
centrum: zullen wij de financiën er voor
hebben? Een tweede overdekte is nodig.
Die noodzaak is trouwens al lang uitge
sproken. Het Burgerijfonds moet in dezen
zelf beslissen. Voorbarige voorstellen
noemde spr. die ten aanzien van
schouwburg (aan wie moet de exploitatie
komen?). Waarom heeft de heer Van der
Hoeven zijn voorstel inzake een stadsver-
warmingsbedrijf niet eerst in de commis
sie voor de lichtfabrieken gebracht,
waarvan 'hij zelf lid is? Dit probleem
speelt al vijftien jaar! Wat de voorstellen
van de heren Piena en Sommeling be
treft, wilde spr. eerst de nadere verkla
ringen afwachten.
Badkuip......
Iets tilt de goede onde tijd wilde spr.
nog even naar voren brengen, ter onder
steuning van de jonge leden met hun
„vüf-jarenplan". Honderd jaar geleden
was de badkuip in de Verenigde Staten
nog een nieuwigheid. De wetenschap
waarschuwde er tegen op medische gron
den. In Philadelphia werd in 1943 voor
gesteld, het baden in een badkuip vai
1 November tot 15 Maart om gezond
heidsredenen verboden te verklaren. Het
voorstel kwam weliswaar twee stemmen
te kort. maar niettemin, jonge leden:
Moed houden, je kunt nooit weten of 't
niet lukt!
Beperking
In de beperking toont zich de meester,
aldus de heer H a g e n s (WD). En daar
moest de raad een beetje om lachen, met
een knipoogje naar de fractieleider
de PvdA. De 'heer Hagens wilde niet alle
wensen op tafel leggen. Over dingen als
de woningbouw zullen we het allemaal
wel eens zijn. aldus spr.
Wat de verkiezingen betreft, voc
VVD is de uitslag verre van ongunstig.
Wat evenwel nog méér verheugt, ij
vele denkbeelden van de VVD toch pro
gressiever zijn gebleken, dan men ooit
gedacht had. Er is nu sprake van belas-
in wijzigingen in de
veel evenwel worden
particuliere eigendom
ij de mening van anders
denkenden bil
lijken en stre
len naar sociale
rechtvaar
digheid.
College van mr Woudstra
Democratie is niet: de toon willen aangeven
Mr Woudstra (Prot.-Chr.) sloot zich aan bij de woorden van dank aan B. ei
ele arbeid, in het afgelopen jaar verricht. Op één punt wilde hü nader
ingaan, namelijk de hulpverlening aan de getroffen gebieden, met name as
Nieuwe Tonge. Uit deze adoptie zijn voortgevloeid de wederzijdse bezoeken as
Leiden en Nieuwe Tonge. Deze bezoeken waren voortreffelijk georganiseerd.
Wat het financiële gedeelte betreft,
loest spr. zeggen, dat hij de geleidebriei
iet buitengewone interesse haa gelezen,
et is dan ook een suggestie! stuk, dat
S een roman gelezen kan worden. Maar
innoud is narde werkelijkneid. Een
critische opmerkingen geplaatst.
Achteraf constateerde spr., dat men wel
zijn suggesties heeft gezien, gelet
op de voorstellen, die veel later werden
ingediend, bijv. méér-lagenbouw en be
vordering van particuliere bouw. Sprekei
erheugde zich er over. Serieuze jongelui
hebben nu een kans. Tot nu toe is
bepaalde groepen van de bevolking
enigszins bittere stemming van het col
lege over ae gang van zaken klinkt er in
door, en die stemming acntte spr. volko-
en begrijpelijk. De begroting 1953 is
?g niet goedgekeurd, terwijl de finan-
eie verhouding tussen Kijk en gem
in nog niet denniuef geregeld is.
Spr. wilde niet op aiie suggesties
Geo. Staten inzake het slunend maken
de begroting ingaan.' De suggestie
de reserves aan te spreken ge
tuigt naar zijn mening niet van veel eer
bied voor de zelfstandigheid van de ge
meente. Spr. kreeg de indruk, dat de
eerbied voor deze zelfstandigheid ook
zoek is bij de hogere organen.
Huisvuilbelasting
Tegen het invoeren van een huisvuil
belasting is ae Prot-Chr. fractie sterk
gekant. Zij wil eerst afwachten, hoe de
regeling van de financiële verhouding zal
verlopen. Spr. vroeg zich echter ai, of
onze generatie die definitieve regeling
nog wel zal belevein. Nu is het ook een
bovenmenselijke taak te aezer
sen regeling te treffen. Spr. wilde
op een ding de aandaent vesti
gen: het uitblijven van de regeling mag
niet de oorzaak hebben een streven naar
perfectionisme, want dat is levensge-
•aarlijk Er zal een evenwicht moeten
komen tussen het belastinggebied van de
gemeente en het collectieve belastingge
bied van alle gemeenten samen. Het
Rijk wil de gemeenten awingen tot het
betrachten van de grootste zuinigheid,
Rijk dit met effect wil be
reiken, zal men het beste doen meer
verantwoordelijkheid te leggen bij de ge
meenten.
niet onwaarschijnlijk, dat het
tekort voor Leiden Vh millioen zal be
dragen Het feit, dat Leiden met vele
andere gemeenten in hetzelfde schuitje!
zit, vond spr. een schrale troost. De
grootste voorzichtigheid blijft geboden.
Uit vele door de raadsleden gestelde
vragen blijkt, dat dit niet algemeen
wordt ingezien. Het college heeft het
standpunt ingenomen, dat de uitgaven in
principe beperkt moeten blijven tot de
ramingen voor 1953. Spr. gelooft, dat dit
juist is. Mr Woudstra wilde hier nog een
vraag aan toevoegen: hoe staat het met
de wethouderssalarissen? Het college
spreekt van een redelijk verzorgingspeil
■oor de gemeente. Spr. geloofde, dat het
erzorgingspeil van de wethouders niet
redelijk is.
Misstand dreigt
Vervolgens maakte spr. enkele opmer
kingen over de behandeling van de be
groting, zoals deze dit jaar heeft plaats
gehad. Als men de sectieverslagen door
leest, springt direct de veelheid van de
gestelde vragen in het oog, alsmede het
feit, dat vele vragen door dezelfde groep
van leden is gesteld. Bij het doorlezen
vond spr. het een oase te lezen: „een lid
vraagt" of „enkele leden vragen"Dit
ijst op een persoonlijke bestudering en
meningsvorming over de begroting. Spr uc ,„„UM1,Kevcuut. p«r,
vroeg zich af, of vele leden collectief de myn programma maar
begroting hebben bestudeerd en geko
men zijn tot het collectief stellen var
vragen. Mr Woudstra zag in dit collecti
visme een groot gevaar, zowel voor d«
betrokkenen als voor de raad.
Voorts was het spr. opgevallen, da'
vele vragen op min of meer theoretische
wijze werden ingeleid, alsof het nodig
zou zijn, B. en W. in te lichten over dr
achtergronden van de vragen. De tech
niek van deze wijze van vragen stellen
achtte spr. onjuist.
Maar het summum vond spr. toch
dat hij de beschouwingen en theoretische
inleidingen van een vrU groot aantal
vragen letterlijk terugvond in het boek
je Vormende Kracht, waarin de richt
lijnen voor het gemeentebeleid door de
P. v. d. A. zijn aangegeven. Spr liet
hier een waarschuwend woord horen,
omdat door deze samenhang het college
op zijdelingse manier gedwongen wordt,
zich uit te spreken over de richtlijnen
van een politieke partij. Hier dreigt
misstand, want het college heeft niet
met partijen te maken, doch alleen met
raadsleden
Gezagsdragers
Spr. knoopte hier zijn politieke be
schouwingen aan vast. Weer „vele leden"
brengen in het sectieverslag de sterke
ontwikkeling van het democratisch socia
lisme naar voren. De heer Meester heeft
er aan toegevoegd., dat het toenemende
vertrouwen van de bevolking in de P. v.
d. A. te danken is aan de politiek van de
vertegenwoordigers van deze partij en
de constructieve richtlijnen, in Vormen
de Kracht uiteengezet. Hier moest spr.
een waarschuwend woord en een protest
laten horen.
Het is mogelijk, dat de raadsleden
de P. v d. A. zich vertegenwoordigers
van die partij voelen. Als dat zo Is. is
het fout! Een raadslid vertegenwoordigt
niets en niemand, geen politieke partij
en geen belangengroep. De raad Is geen
vertegenwoordigend college, het is een
bestuursliehaam. In de raad zit men als
overheidspersoon en gezagsdrager, ter
behartiging van de belangen van de ge
hele burgerij!
Eigen beginselen
Voorts had de heer Meester gesproken
over de overwinning van de P. v. d. A.
bij de raadsverkiezingen. Spr. begreep
volkomen, dat deze partij tevreden is
over de uitslag, maar wat hij niet be
greep, was dat de fractie van de P. v. d.
A. daarbij de hoop heeft uitgesproken,
dat de raad de richtlijnen van de P. v. d.
A, tot richtsnoer voor zijn arbeid zal
némen. Welke grond bestaat er voor het
uitspreken van deze hooip? Meent de
P.v.d.A. dat zij het monopolie in Leiden
heeft, en dat haar visie de enig juiste is?
De behandeling van het boekje Vormen
de Kracht in de raad zou dit doen ver
onderstellen. Wij zitten in de raad als
burgers, elk met een eigen beginsel. In
dien wij hiervoor uitkomen, zal dit ver
helderend werken. Op deze basis moe
ten wy trachten tot overeenstemming te
komen, aldus spr. Dit is een bestuurs
vorm in een democratische samenleving.
Als één party zich echter aanbiedt als
maangevende partij, en zegt: neem
dan wordt
slechts vrij zyn
In een demo
cratische ge
meenschap Dan
hoort hij ook
het belang van
het geheel te
respecteren.
Maar helaas is
na de almacht
van de bezetter
in veel opzich-
J. G. Hagens (V.V.D.) ten de almacht
van de staat
overgebleven. Te vérgaande overheids
bemoeiing leidt tot verstikking van de
menselijke persoonlijkheid en het mense
lijk initiatief. Naar sprekers mening is
ons vaderland na de oorlog gered door
het niet altijd zo gewaardeerde bedrijfs-
Verkeerde weg
Doordat de financiële verhouding tus
sen Ryk en gemeenten nog niet is ge
regeld, zyn de begrotingen maar klaar
gemaakt „op hoop van zegen", aldus de
heer Hagens. We gaan de verkeerde weg
op, door de reserves aan te spreken. Die
reserves raken spoedig op.
Het redelijk verzorgingspeil wordt door
B. en W. wel voorop gesteld, maar dat is
een rekbaar begrip. Het Ls jammer, dat
de gemeenten geen eigen belastinggebied
hebben, dan zou het verzorgingspeil zich
daarin weerspiegelen. Een huisvuilbelas
ting achtte spr. van weinig importantie
om uit de moeilijkheden te geraken.
Enkele antwoorden van B. en W. in
memorie vond spr. niet geheel bevre
digend, bijv. over de ziektekostenverzeke
ring -gemeentepersoneel. De bouw
middenstandswoningen is verre achterge
bleven bij die van arbeiderswoningen
Bij het onderwerp „volkscredietbank'
rezen bij spr. enkele vragen. De volks
credietbank behoort bij voorrang voor
efficiency-onderzoek In aanmerking te
komen. De wethouderssalarissen achtte
spr. te laag. Wat de voorstellen betrof,
sloot de heer Hagens. zich aan bij'
Woudstra. Gezien de reeds in de m
rie gegeven antwoorden, had spr. er geen
behoefte aan, zich nader over deze voo
stellen uit te spreken. De heer Hagci
besloot ten slotte met hulde aan B. en V
mede gezien het overstelpend groot aai
tal gestelde vragen.
Met kracht
Als fractievoorzitter van de C.P N. be
toogde de heer '"au Wel zen. dat de
strijd voor het behoud van de gemeente
lijke autonomie met kracht dient te
de., voortgezet. Spr. achtte het in hoge
mate gerechtvaardigd, dat Leiden vooi
een extra uitkering uit het Gemeente
fonds in aanmerking kojnt. Gelukkig zijn
B. en W. nog niet ingegaan op de sug
gestie van Ged. Staten tot invoering var
huisvuilbelasting. Een groter bouwvolume
is voor Leiden nodig.
De P.v.d.A. kan nu wel prachtige wen
sen op papier zetten, maar het is hele
maal de vraag of daarvoor de technische
voorwaarden en materiële middelen,
dit alles te verwezenlijken, binnen
bepaalde periode aanwezig zijn.
Op sommige scholen zijn de klassen te
groot, wat het aantal leerlingen betreft.
Hoe staat het met het tekort aan leer
krachten bij het openbaar onderwijs? Hoe
met de plannen tot scholenbouw?
In het slot van zijn betoog beantwoord
de de 'heer Van Weizen een opmerking
van de heer Meester. De P v.d.A.-fractie-
voorzitter had gezegd, dat de C.P.N geen
politieke partij is, maar een groep, die
haar instructies van een bepaald land
ontvangt. Volgens de heer Van Weizen
kan deze opmerking de toets der critiek
niet doorstaan. Heeft niet juist de P.v.d.A.
de doelstellingen van Marx overgeno
menhoewel gewijzigd als haar dit te
pas kwam?
Ook 2000 nieuwe woningen in Almelo
Duister Merenplan moet nu maar eens
in 't volle licht
Voordat de heer Van Iterson (Prot.-Chr.) j
wilde hy dank brengen aan tal van ambtenaren i
bijzonder aan B. en W. voor de zeer uitvoerige
achterliggende jaren is heel wat werk verricht,
werken gereed gekomen, die voor Leiden een
an zjjn beschouwingen begon,
n werklieden, en voorts in het
n duidelijke geleidebrief. In de
naar de vraag is: zyn er ook
ooruitgang betekenen boi
e: de Spoorw?gwerken en de nieuw-
In de voorgaande jaren heeft spr. wel genoeg niet gebouwd in Leiden. Tal van
'Leidenaars betrokken een aardig huis in
de naburige gemeenten. Andere gezinnen
"wonen thans in woningwetwoningen, ter
wijl ze daar niet thuis horen. Bovendien
wordt door de bouw van particuliere wo
ningen ons stadsbeeld verbéterd. Spreker
hoopte, dat het college de helft van het
bouwvolume voor deze woningen beschik
baar zal stellen.
Matig jaargemiddelde
De woningbouw heeft in 1953 aardige
vorderingen gemaakt, en toch komen we
nog maar aan een matig jaargemiddelde.
In onze stad is de 2000ste nieuwe woning
na de oorlog in gebruik genomen, maar
ook bijv. in Almelo, met 45.000 inwoners.
Kan Leiden niet eens een extra volume
van 200 a 300 krjjgen? Ons jaargemiddelde
zou daardoor iets omhoog komen, maar
ook dan nog niet gunstig afsteken.
Laten wij ook de woningen zo goed
mogelijk bouwen. Wij hebben in onze ge
meente voorbeelden van hoe het wèl (bij
het Kanaal) en hoe het niet moet (Haag-
wegkwartier). Spr. hoopte ook, dat B. en
W. spoed zullen betrachten bij het maken
van uitbreidingsplannen (bijv. Zuid-West).
Men tast als raadslid nu volkomen in het
duister, hoe men de ontwikkeling van
een wijk moet zien. Zo kwam spr. tot
zijn vraag, waarom nog niet begonnen
wordt aan de bouw van 99 woningen in
het Morskwartier. Spr. had veel critiek
op de tekeningen van deze huizen. Kun
nen we niet beter ten halve keren dan
ten hele dwalen?
Weggegooid geld
De heer Van Iterson vroeg B. en W.,
voortaan de rekening van elk uitgevoerd
werk, waarvan de begroting door de raad
goedgekeurd, aan de commissie van
openbare werken te verstrekken. Te lage
ramingen en tegenvallers komen te vaak
oor. De post „kosten niet-uitgevoerde
'erken" moet volgens spr. kunnen wor-
en verlaagd. Er behoort meer te worden
gewerkt met schetsplannen in plaats van
geheel uitgewerkte plannen. Spreker
noemde twee sterke voorbeelden:
1. De vernieuwing van de brug over
de Oude Vest in het verlengde van de
Mare. Door de demping moest de brug
deze weg verlaten. Spr. had dan ook
einig waardering voor de politieke be
schouwingen van dit jaar. Hij vreesde,
dat de P.v.d.A. zich zal gaan isoleren,
hetgeen hy niet bevorderlyk achtte voor
de samenwerking en waarmee ook het
belang van de gemeente niet gediend zal
zün_
Onderwijs
Mr Woudstra sloot zich aan by de lof
voor de wethouder van onderwijs voor
zijn activiteit op velerlei gebied. De raad
mist evénwel het juiste inzicht in de be
hoeften aan schoolruimte en in de plan-
om in die behoeften te voorzien. Spr.
hoopte, dat het college zou terug komen
van het standpunt, dat de schoolbouw-
plannen eerst bekend gemaakt kunnen
worden, nadat de urgentieverklaringen
zijn afgegeven.
Inzake het kleuteronderwijs sprak hij
de hoop uit, dat de desbetreffende wet
spoedig tot stand 'zal komen, maar dat
er in het ontwerp zodanige wijzigingen
zullen komen, dat het Leidse bijzondere
kleuteronderwijs meer armslag krygt.
Kan de wethouder op dit punt nadere
mededelingen doen?
Ten aanzien van de ingediende
stellen kon spr. nog slechts zyn persoon
lijke mening geven. Hy begreep het
stel-Meester (vervoerbedrijf) niet, na
geen door wethouder Jongeleen eerder
is opgemerkt over de moeilykheden on
de Eltax vergunning te geven tot uit
breiding van haar ringlynen. Bovendin
lag er toen een concreet voorstel van een
vervoermaatschappij. Daarover wachtte
spr. nadere mededelingen.
Spr. had geen behoefte aan een t_„.
stel, dat midden in het hangende onder
zoek de oprichting van een gemeentelijk
vervoerbedrijf beoogt. Zou dat de moei
lykheden wel oplossen? En waarom moet
dit een overheidsbedryf zyn? Er dient
niet meer gesocialiseerd le worden dan
strikt noodzakeiyk is.
Bij de voorstellen tot stichting van
sporthal, een overdekte zweminrichting
?en cultureel centrum plaatste spr.
aantal vraagtekens. Is er meer be
hoefte aan een sporthal dan aan gym
nastiekzalen? Een overdekte is geen
overdadige weelde, maar B. en W. heb
ben de wenselijkheid daarvan reeds be
toogd. Is combinatie in deze gevallen wel
gewenst? In plaats van een beroep
doen op het Burgerijfonds, om fondsen
ter beschikking te stellen, wachtte spr.
liever initiatieven van dit fonds af.
Toneel en lilm
Staat het al vast. dat de nieuwe
schouwburg een stadsschouwburg zal
zijn? Spr. had dit geconcludeerd uit en
kele uitlatingen van B. en W. in de stuk
ken. Daar wilde spr. zo maar niet instap
pen. Aan een beslissing over de bouw
een schouwburg was spr. nog niet
toe. Hij wilde eerst wel eens weten, hoe
het zal gaan met de exploitatie er van.
Van goede toneelstukken, met een zede
lijk verantwoorde inhoud, kan een goede
invloed uitgaan op het volksleven. Helaas
het met het toneel net als met de
bioscoop: er wordt veel slechts gebracht.
Voorshands gaf spr. de voorkeur aan het
subsidiëren van goede films en goede to
neelstukken, zoals die byv. door K. en
O. kunnen worden gebracht.
Met betrekking tot de voorstellen in-:
zake een stadsverwarmingsbedryf en so
ciaal-cultureel werk voor werklozen
wilde spr. de nadere toelichting en het
antwoord van het college afwachten.
Evenzo ten aanzien van het aanstellen
;en maatschappelijk werker (werk
ster) en een bedryfsarts voor het ge
meentepersoneel.
(Advertentie)
Doet Uw Sint-Nicolaas-inkopen in Leiden. Schitterende feestverlichting in
een groot aantal straten tot en met 5 December a.s. Ontsteking van deze
illuminaties door de Burgemeester on Woensdag 25 November a.s. te 17.30
uur op het Waaghoofd.
Winkels op Zaterdag 28 November tot 9 uur geopend en van 30 November
tot en met 4 December tot 9.30 uur. Van 30 November tot en met 4 December
elke avond CARRILLON-BESPELING.
Actiecomité „LEIDEN LEEFT"
AANTAL DEELNEMERS
Stationsweg Botermarkt
Steenstraat Donkersteeg
Turfmarkt Maarsmanssteeg
Haarlemmerstraat Breestraat
Mare Noordeinde
Jan Vossensteeg Doezastraat
Hooigracht Herenstraat
Nieuwe RynProfessorenwyk
Gangetje
Ingezonden door:
NAAM WONENDE
Wijsheid is nodig
Na een uitstapje naar Montevideo, waar hy de oud-student d'Italiaan bezocht,
wees de heer Stolp (Prot.-Chr.) op de verantwoordelykheden van de raad, ook
in het kader van de grotere gemeenschap, die Nederland heet. Hoe dankbaar we
ook mogen zijn voor tal van gunstige factoren, we zullen toch alle maatregelen
moeten treffen om te behouden wat we hebben.
De staatsuitgaven stijgen met de dag,
het aantal ambtenaren wordt steeds gro
ter, de in zekere mate schijnwelvaart var
thans wordt voor een groot deel bepaald
door de militaire uitgaven, terwijl de
komende loonsverhoging, hoe noodzake
lijk ook op zichzelf, een zekere matt
inflatie In de hand kan werken, die funest
zou zijn juist voor de minder-draagkrach-
tigen. Reeds is de bankbiljettencirculati
tot enorme hoogte gestegen en niet te
voorspellen is, waarheen dit alles zal
Wat zien we nu by de gemeenten? Dai
zU zó afhankelyk van de staatsfinanciër
zyn gemaakt, dat practisch elk belasting
gebied is verdwenen. Dat de gemeentel
aan handen en voeten gebonden zyn. Da:
de maatstaven volkomen ondeugdelyk er
willekeurig zyn. En dat de gemeenten
meter breder worden. In de tijd
kwartier ging het kostbare plan,
n en uren was getekend
berekend, onder de tafel.
Verbetering van de zweminrichting
De Zyl. De jaadscommissie kon zich
het plan niet verenigen, wilde meer
doende verbeteringen aanbrengen, met
het gevolg dat veel arbeid voor niets
Merenplan: geheim
Het voorstel inzake het Leidse Meren
plan moest de raad op 28 Juni 1950 met
grote spoed behandelen. Voor de Spoor
wegen, plan-Noord en plan-Zuid-West,
geen zand meer te verkrijgen
zijn! De Spoorwegen zijn nu klaar, pl;
Noord is nagenoeg gereed, Zuid-West is
wording, de industrieterreinen zijn
r zover nodig opgehoogd.... met el
ders verkregen zand.
De aantrekkelijkheid van het plan is
voor spr. dan ook af. In vele colleges,
behalve in onze raad (waar het behoort),
'ordt over deze zaak gesproken. Spreker
meende, dat alle geheimzinnigheid
het Merenplan en wat daarmee sa
hangt, achterwege kan blyven. Uit
schillende bronnen vernam spreker, dat
andere overheidslichamen niet met
materie willen samenwe
omdat de nu gemaakte grondboringen
enstemming zouden zyn
de eerder gemaakte, en dan nog we
de slechte zin. Dat zou betekenen, dat
de raad op de eerst gedane, gunstig uit
gevallen grondboring een conclusie heeft
getrokken, die Leiden misschien nog wel
zal betreuren.
list dezer dagen, toen spr. een taxatie
ichtte in Warmond, wist men
daar te vertellen, dat nog onlangs
boringen zyn verricht, echter niet op de
het Merenplan bestemde grond. Spr.
nu werkeiyk niet meer, waa
aan toe is, en zou dan ook gaarne
op de hoogte worden gesteld.
Sanering en Rhijnhol
De stadsontwikkeling moet in
lynen worden bezien, er is een i
stadsplan nodig. Spr. gaf daarvan
sprekend voorbeeld, in verband met de
Wolbrug over de Oostdwarsgracht
tevens in verband met de Oude Singel,
grote verkeersproblemen moeten
s worden bezien. De bewoners
het Mors- en Haagwegkwartier behoren
spoedig mogelyk uit hun isolement te
worden verlost, op welke manier dan ook.
By het vooronderzoek is de vraag ge
steld, of B. en W. bereid waren, maat
regelen te treffen tot het aanbrengen van
aula op de begraafplaats Rhynhof.
Het college antwoordde terecht, dat deze
begraafplaats eigendom is van de Leidse
Hervormde Gemeente. Uit anderen hoof
de kon spr. de roededeling doen, dat
binnenkort zal overgaan tot het inrichten
aula. De plannen daartoe
keren in een vergevorderd stadium.
Voor 't eerst stond er gisteren in de raadszaal een katheder. De raads
leden namen er achter plaats om zich beter verstaanbaar te maken.
Hier is mr V/oudstra bezig aan zijn les, die hij de P.v.d.A. gaf. Naast
hem v.l.n.r. de heren Van Dijk, Ten Broek, De Hosson, Kortmann en
Aalders van de K.V.P. Op de achterste bank ambtenaren van het
stadhuis.
Foto N, van der Horst
thans nooit weten waar ze aan toe zyn.
Welk standpunt moet de raad dan in
nemen? Als we nu al uit de reserve-
saldi gaan putten, wat dan als de tyden
eens slechter worden? De enige weg voor
Leiden is en blijft een verhoogde alge
mene uitkering. De raad staat hierin ge
heel achter B. en W. Een drastisch in
grijpen zou de gehele gemeentelijke huis
houding verstoren. Maar het gaat in deze
omstandigheden evenmin aan, om nu
maar op alle terreinen uitbreiding te
geven aan de gemeentelijke bemoeiingen.
Het lykt wel, of men van bepaalde zijde
van mening is, daf Sint Nicolaas in aan
tocht is. Spr. houdt zich liever bij de
werkelijkheid.
Paard achter wagen
Komende tot de maatregelen, die Ged.
Staten hebben aanbevolen om de begro
ting 1953 alsnog sluitend te maken, moest
spr. eerlyk zeggen, dat hy er niets meer
van begreep. Het voldoen aan de sugges
ties van G.S. zou zijn: het paard achter
de wagen spannen. Spr. achtte de sugges
ties volkomen gespeend aan een solide
financieel beleid.
Het geraamde tekort voor '54 vond spr.
ontstellend. Het zal door enkele factoren
nog aanzienlyk stijgen. Staan hier nog
meevallers tegenover? Welke consequen
ties heeft dit alles, nu elke basis ont
breekt? Wanneer de uitkering niet wordt
verhoogd, zal behalve dat nu de reserves
moeten worden aangesproken, het mes er
bij de volgende begroting moeten inge
zet. Dit zal een aantasting van het rede
lijk verzorgingspeil betekenen.
Nadat de heer Stolp had gesproken over
het opnemen van gelden op termyn en de
mogelijkheden tot overschakelen naar
een lager rentetype, wees hij op het rela
tief teruglopen van het inwonertal:
1 Januari 1953 91.631, 1 Januaui 1952
91.461. Hoe Is dit te verklaren? Spr. vroeg
cijfers over het veemarktwezen te
Leiden. Het was hem gebleken, dat nieu
we subsidies in de begroting worden ge
bracht, zonder dat hierin b.v. de com
missies worden gekend.
Wanneer men vreest, dat de rente by de
volkscredietbank te hoog ls, zal men moe
ten begrijpen dat ook de administratie
kosten moeten worden gedekt Kunnen B.
en W. meedelen, hoe de ontwikkeling van
het volkscredietwezen is? Hoe ver is het
college gevorderd met de plannen tot
reorganisatie?
Kraak- en aardgas
Kan het college meedelen, welke gevol
gen de levering van kraakgas, die thans
reeds plaats heeft, voor de lichtfabrieken
heeft? Nu doet zich ook het vraagstuk van
het aardgas voor. Welke zijn hiervan de
perspectieven? Hierby aansluitend vroeg
de heer Stolp, wanneer het gehele pro
gramma voor verbetering van de stads
verlichting gereed kan zijn. Hy bracht
dank voor wat reeds gedaan is, en vroeg
voor het Rapenburg een verlichting met
een eigen cachet. Spr. dankte de heer Van
Weizen voor diens waarderende woorden
voor de heer Knol; hij sprak de hoop uit
op een spoedig herstel.
De financiële vooruitzichten zijn duis
ter. Voor de Christen echter moet de toe
komst gezien worden In het licht van de
wederkomst van Christus. Juist ook in
dit licht bezien, hebben wij ons met al
krachten in te spannen om de taak,
>ns door Hem op de schouders is ge
legd, te vervullen naar Zijn wil en naar
Zijn wet. Mogen wij dan deze roeping
getrouw, ook het college van B. en W.
toewensen, dat zU die wijsheid van boven
ontvangen, welke nodig is om onze ge
meente tf leiden naar een goede toe
komst. Met deze woorden besloot de heer
Stolp.
Voor avondzitting
zie pag. 4
Erecomité voor afscheid
Jo Vincent
Ter gelegenheid van h«t afscheidscon-
:ert van Jo Vincent op Dinsdag 24 Nov.
heeft zich een ere-comité gevormd, waar
zitting hebben genomen: Jhr mr F. H.
n Kinschot, burgemeester van Leiden;
J. C. van Schaik, wethouder; prof. mr J.
an Bemmelen, rector-magnificus der
Leidse universiteit; prof. dr E. W. Sehal-
lenberg, docent aan de universiteit in
de muziekgeschiedenis; J. L. Wasrink,
praeses van het Leids studenten-corps;
mej. A. Boven, praeses van dc vereniging
vrouwelijke studenten; C. Grypma,
zitter van de Maatschappij van toon
kunst; H. de Wilde, voorzitter van de
Stichting K. en O; R. Hali, praeses van
het Leids studenten zangkoor en colle
gium musicum; J. Vavier, voorzitter van
de Chr. oratoriumvereniging Con Amore;
C. Zandbergen, voorzitter van het R K.
Alma-Materkoor cn het Ned. Madrigaal
koor; mr A. J. Sormani, voorzitter van
de Leidse Kunstkring voor allen; de heer
H. W. A. van Oordt, voorzitter van Sem-
pre Crescendo.
PUZZLE-
PROMINENTEN
1 A. v. d. Putten. Herenstraat 147.
Leiden; 2 mej. M. van Dolder huize
„Altijd Iets", Ter Aar; 3 mevr. F.
NaafsJelsna. Balistraat 38, Oegst-
geest
