Jlicuiuc £ciltsrf)c (üimmnl
Voorspellingen
van B. en W.
Iet drama van Triëst verscherpt de
verhouding Londen-Rome
Premisten van rechts en links hebben
het smeulend vuur aangewakkerd
Tegen
heden
Wetswijziging als vervolging
tegen N.E.S.B. niet helpt
Mossadeq werd
doodstraf geëist
DONDERDAG 12 NOVEMBER 1953
BUREAUX: Steenstraat 37.
Directie, Redactie, Abonnementen- en
Advertentie-afdeling: Tel. 31441.
Postrekening: 58936.
ABONNEMENTEN: 6,— per kwartaal;
2,— per maand; 0,47 per week.
Directie: F. DIEMER
Hoofdredacteur: Dr. E. DIEMER
Chef-Red.: H. W. J. ENSERINK
CHRISTELIJK-NATIONAAL DAGBLAD
Voor Leiden en Omstreken
.Stantoastfdj It gMfeoea
mgn fwrt ia Icgfjenspoci'
Vier en dertigste jaargang No 9888
„Deskundigen op 't gebied van wanordelijkheden"
INDS de heftige onlusten in Triest, waarbij doden en gewonden vielen,
en de volkswoede zich keerde tegen het beleid van de Britse com-
idant Winterton, zijn de betrekkingen tussen Italië en Engeland zeer
ipannen. Vanmorgen is de Italiaanse ambassadeur in Londen, Manlio
isio, die door zijn regering te Rome ontboden was voor overleg, weer
;ar de Engelse hoofdstad teruggekeerd. Men ontkomt niet aan de in-
ik, dat bij de demonstraties en wanordelijkheden, leiders van rechtse
linkse extremistische groeperingen, het smeulend vuur hebben aan-
twakkerd. Men, spreekt thans van „deskundigen op het gebied van
'anordelijkheden", die de heftige incidenten hebben georganiseerd,
lomenteel vertoeft de Zuidslavische minister van Buit. Zaken, Popowitsj,
Wenen, waar hij zijn zienswijze heeft gegeven over het werkelijke
robleem-Triëst. Dit probleem luidt, hoe de Italiaanse inwoners van de
met Italië te verenigen, als zij dat willen.
met de Zuidslavische minister van Bult.
Zaken, dr Popowitsj, „internationale po
litieke aangelegenheden grondig zijn
bestudeerd, en verscheidene concrete
Het is, zo betoogde minister Popowski,
nItaliaanse gemeenschaD. omringd door
Zuidslavische bevolking. Niemand
itkent, dat er in de stad een Italiaanse
irderheid bestaat en de reden, waarom
lid-Slavië een plebisciet onder de be-
ilking van Triëst alleen niet kon aan-
is. dat zulks een erkenning zou
van de denationalisatie-maat-
gelen. die gedurende tal van jaren door
Italianen zijn toegepast.
Hij ontkende, dat hij tijdens zijn drie-
lags bezoek aan Wenen, het vraagstuk
m Oostenrijkse steun, inzake het pro-
m-Triëst heeft besproken. Hij hoopt,
de Gewestelijke mogendheden de
ïidslavische argumenten zullen aan-
larden, zonder dat de noodzaak van
Oostenrijkse interventie zich
lordoet. Oostenrijk, zei hij, moet voor
chzelf beslissen, hoe, wanneer en waar,
it zijn belangen in Triëst moet verde
gen. De kwestie van een spoorwegcor-
dor door Zuid-Slavië naar Triëst is
et in die vorm besproken, verklaarde
problemen, die tussen de beide landen
bestonden, tot een oplossing zijn ge-
Het bezoek van Popowitsj heeft bij
gedragen tot de versterking van de
vriendschappelijke verhoudingen tussen
Oostenrijk en Zuid-Slavië, aldus het
communiqué.
Ben Goerion heeft besluit
gehandhaafd
Definitief uit de politiek
getreden
Virus kinderverlamming
geïdentifieerd
Twee Amerikaanse geleerden zijn er in
geslaagd, de verwekker van de kinder
verlamming. een virus, te isoleren en te
indentificeren. Hierdoor is 'het mogelijk
geworden, de scheikundige samenstelling
vele van zijn eigen-
r is overeenstemming bereikt schappen vast te stellen.
faciliteiten aan Oosten-
mor vervoer over Zuidslavische
-egen naar de kust.
Popowitsj zeide, dat zijn bezoek óók
eeft geleid tot overeenstemming, om de
ederzijdse diplomatieke missies in Bel-
Wenen tot ambassades te
laken.
Popowitsj heeft als „noch reëel noch
tvoerbaar" elke suggestie verworpen,
Oostenrijks beheerschap over
riëst, de oplossing kunnen vormen voor
et conflict. „Deze kwestie is niet ernstig
esproken", verklaarde hij. De minister
ntkende, dat Oostenrijks economische
slangen in Triëst. het onderwerp van
besprekingen in Wenen hadden uit-
smaakt.
communiqué, gisteravond uit-
door de Oostenrijkse regering,
rordt gezegd, dat bij de besprekingen
dr
De ontdekkers
Toward Badhrach en dr Carleton
Schwerdt, beiden verbonden aan de
Amerikaanse Nationale Academie van
Wetenschappen. Deze prestatie der beide
geleerden is de bekroning van vijftien
jaar onderzoekingswerk.
Men heeft thans voor de eerste maal
omvang en vorm van het virus, dat een
doorsnede heeft van ongeveer een mil-
lienste inch, (een inch is 2,5 centimeter),
kunnen vaststellen. Men verwacht, dat
het thans mogelijk zal zijn, de strijd tegen
te voeren.
Receptie op het Witte Huis
Eisenhower naar Canada
vertrokken
1400 Diplomaten en meer
Russen dan ooit
President Eisenhower is vandaag voo
een officieel bezoek naar Canada vei
trokken. Eerder vond op het Witte Huis
te Washington een receptie plaats,
bezocht werd door 1400 diplomaten,
waren meer Russen aanwezig dan ooit. De
Sowjetdiplomaten arriveerden vroeg. In
de eetzaal, waar de verversingen werden
geserveerd, bemoeiden zij zich niet met
anderen. Zij verlieten de recept:"
het dansen een aanvang nam.
Inmiddels concentreert de Amerikaanse
belangstelling zich behalve op de zaak'
White vooral ook op de komende Ber
muda-conferentie. Eisenhower heeft op
zijn persconferentie verklaard, dat het
„ronde-tafelbespreking" wordt over
vraagstukken, die voor Amerika, Enge
land en Frankrijk van het grootste be
lang zijn. In dit verband zij nog vermeld,
dat „Tass" nu ook heeft tegengesproken,
dat Malenkof zich bereid zou hebben
klaard, aan een conferentie met de Weste
lijke ..Grote Drie" deel te nemen. DiplO'
Inmiddels heeft het semi-officlële Zuid
slavische persbureau „Yugopress" er het
Italiaanse Hooggerechtshof van Beroep
van beschuldigd, het Italiaanse vredes
verdrag en de Brits-Amerikaanse voor
schriften voor het vrije gebied van Triëst,
te hebben geschonden. Zulks naar aan
leiding, dat het Hooggerechtshof een be
roep had aanvaard, aangetekend door
een firma die voor het Hof van Appèl
in Triëst een zaak verloren had. Zulks
vormt, aldus het Zuidslavische persbu
reau, een schending van het vredesver
drag, wanttegen beslissingen van de
rechtbank in Triëst, kan buiten het ge
bied geen beroep worden aangetekend.
De stekeligheden over en weer, geënt
op overdreven nationalistische gevoelens,
duren voort. De Italiaanse legatie te
Belgrado heeft eèhter de verklaringen
van Zuidslavische zijde, als zou Italië de i
economische betrekkingen met Zuid- i
Slavië reeds hebben afgesneden, „vol- j
komen fantastisch" genoemd. Het Ita
liaanse verbod op de uitvoer naar Zuid-
Slavië betrof uitsluitend strategische
goederen. Dit, aldus het commentaar,
was wel gerechtvardigd, gezien de mili
taire maatregelen, die Zuid-Slavië geno
men had. Zuid-Slavië heeft al tweemaal
bij Italië tegen het uitvoerverbod gepro
testeerd.
(Voor bijzonderheden omtrent de his
torie van de stad Triëst zie men elders
in ons blad).
Koningin vanmorgen
in Delit
Morgenavond naar lezing over
bestijging Mount Everest
Hedenochtend heeft de Koningin e<
bezoek gebracht aan het waterloopkun
dig laboratorium te Delft, waar H.M.
werd rondgeleid door de hoogleraar
Th. Thijsse en ir P. P. Jansen.
Koningin Juliana heeft verder
jornemen te kennen gegeven om
lezing bij te wonen, die Sir Edmund
Hillary over zijn bestijging van de Mount
Everest morgenavond in het Concert
gebouw te Amsterdam geeft.
Nog een opwindende foto uit
Triëst en wel van de uiterst
zware taak, die de politie daar
had. Met harde hand dreef ze
herhaaldelijk demonstranten
uiteen, die in grote groepen
door de stad trokken, schreeu
wend, stenen gooiend en bran
den stichtend.
(Exclusief N.L.C.)
DAVID BEN GOERION
Volgens radio-Jeruzalem, heeft de pre
mier van Israël, Ben Goerion, aan de
partijraad van de Mapai (Israëlische ar
beiderspartij) definitief zijn besluit ken
baar gemaakt, dat hij zijn functie als
smier en als hoofd dezer partij
;t. Binnenkort zal Ben Goerion zich
•ugtrekken in een kolonie in de Negeb-
woestijn. De 67-jarige Ben Goerion treedt
uit de politiek wegens geestelijke ver
moeidheid. Als eventueel opvolger wor
den de huidige minister van Financiën,
Levy Esjkol, en Mosje Sjarett, de minis-
er van Buit. Zaken genoemd.
Inmiddels heeft de Israëlische regering
■erklaard, dat van een repatriëring di
Arabische vluchtelingen naar Israël, geen
sprake kan zijn. Volgens de lezing
Israëlische zijde werd een patrouilleboot
der Israëlische politie op het meer
Galilea beschoten, van de kant var
Syrische dorp Akav. Bij de bestands-
:en protest ingediend.
Prins Bernhard logeerde
in Athene
Prins Bernhai-d' is gisteravond op weg
naar Ethiopië met de regerings-Dakcrta
te Athene aangekomen.
Zijn bezoek aan de Griekse hoofdstad
was volkomen informeel. De Prins bracht
er de nacht door in het luxe hotel
Grande Bretagne. Vanmorgen zette
Z.K.H. de vlucht naar Addis Abeba
Khartoem voort.
Trieste beelden uit Triëst. In
tussen zijn thans de vlammen
weer gedoofd, maar het poli
tieke vuur smeult voort. De
foto links laat zien hoe een
woedende menigte de meubelen
van de kantoren der Onafhan
kelijke Partij op straat heeft
gesmeten en dit meubilair ver
brandt. Een andere opgewon
den schare bestormde een ge
bouw van de burgerpólitie, die
zich daarin had verschanst
(foto midden). Doch gelukkig
wisten Amerikaanse en Britse
troepen met de bajonet op
't geweer een afschuwelijke
moordpartij te voorkomen. Op
de foto rechts een in brand ge
stoken politie-auto, omringd
door demonstranten.
(Exclusief N.L.C.)
De Willem Ruys doet ook
Gibraltar aan
Het m.s. Willem Ruys zal op de a_s.
thuisreis. 18 November uit Djakarta naar
Rotterdam, behalve Napels en South
ampton bij wijze van proef ditmaal voor
jerst na de oorlog ook de haven van
Gibraltar aanlopen voor het ontschepen
en inschepen van passagiers. Dit laatste
is mogelijk geworden, omdat er in Napels
een aantal open plaatsen komt van reizi
gers, die enige tijd in het Zuiden van
Europa wensen te blijven, of van daar
over land naar Nederland willen reizen.
Premier Churchill heeft
telegrafisch aan koning Emir Saoed van
Saoedi Arabië zijn medeleven betuigd
met het overlijden van diens vader.
Minister Donker kondigt aan
In de naaste toekomst zal de bewindsman zeker
25 voorstellen aan de Kamers doen
Minister Donker heeft in de memorie
van antwoord op het voorlopig verslag
van de Tweede Kamer bij zijn begroting
zijn programma ontvouwd. In de naaste
toekomst zal hij bevorderen dat er van
25 onderwerpen binnenkort wetsontwer
pen worden ingediend, o.m. met betrek
king tot het nieuwe burgerlijk wetboek,
de adoptie, dierenbescherming, wijzi
ging van de auteurswet bewijzen van
goed zedelijk gedrag herziening van het
matieke waarnemer» in oMskou wijzen
er op,, dat het nog nooit is voorgekomen,
dat de Sowjetregering persberichten heeft
laten tegenspreken. Volgens A.P. wil mer
te Moskou hierdoor uiting geven aan hel
algemene misnoegen over de Bermuda-
conferentie op 4 December.
Het proces te Teheran
Hield eerst nog een fel pleidooi, afgewisseld
door zuchten en huilen
TEGEN DE VOORMALIGE premier van Perzië, dr. Mohammed Mossa
deq, is in het proces, dat thans te Teheran wordt gevoerd, de doodstraf
geëist. In geheel Perzië werd gisteren de spanning voelbaar, nadat Mossa
deq zijn aanval op het recht van het militaire tribunaal, om over hem een
oordeel te vellen, besloten had. In de hoofdstad sloot de politie 20 vrouwe
lijke studenten in hun middelbare school op, omdat zij geroepen hadden
„leve Mossadeq" en de militaire gouverneur van de stad heeft gedreigd,
strenge maatregelen te nemen, om de ongeregeldheden de kop in te druk
ken. Er zijn vandaag twee keer zoveel militairen en politie in de hoofdstad
op de been als normaal, om de dreiging van de, voor vandaag uitgeroepen,
algemene staking onder ogen te zien. Tot deze staking is de vorige week
door honderden communisten en aanhangers van Mossadeq, door middel
van vlugschriften en geruchten, het parool gegeven.
Uit Tabriz, in het Noorden, wordt ge- aanval op de bevoegdheid van het hof
meid, dat in deze stad 50 communisten besloten, door op dramatische wijze zijn
opgesloten zijn. De autoriteiten wisten dagboek dicht te slaan, en met de vuist
daar een algemene staking te voorkomen, slaande, te verklaren: „Ik zal niet meer
door zich te verstaan met de leiders van praten".
Hij legde zijn hoofd te rusten op zijn
armen en scheen te slapen, terwijl de
aanklager zich vier uur druk maakte om
het pleidooi van Mossadeq te ontzenu
wen. Hij noemde Mossadeq „een verra
der", „rebel", en „komiek", wiens op
merkingen grappiger dan die van Charlie
Chaplin waren.
Achter het gehuil, gezucht, geschreeuw
en het wegzinken van Mossadeq. ging
echter een scherp pleidooi schuil, waar
van de voornaamste punten waren
1. Het militaire gerechtshof is illegaal,
omdat hij tijdens zijn bewind, alle mili
taire gerechtshoven bij decreet heeft af
geschaft.
2. De wet bepaalt, dat alle civiele ver
grijpen voor een jury berecht moeten
worden.
3. De wet bepaalt, dat iemand, die
gewerkt heeft onder een beschuldigde
minister, geen rol kan spelen in zijn pro
ces. Hij wees er op, dat de aanklager,
vroeger chef geweest was van het depar
tement van militaire werken en stelde
de vraag: „Wat doet die man hier?"
4. Volgens de grondwet kan de Sjah
niet een minister-president zonder de
goedkeuring van de Majlis (Kamer) aan
de kant zetten. Mossadeq beweert, dat
hij tot 10 Januari premier van Perzië is,
krachtens de speciale wet, welke de
Majlis eind 1952 heeft aangenomen, en
welke de Sjah niet buiten werking kan
5. Daar hij nog steeds premier is, kan
hij voor geen enkel Hof verantwoording
afleggen, voordat de Majlis hem zijn
rang en bevoegdheid heeft c
groepen machtige kooplieden en studen-
De militaire autoriteiten hebben bevel
gegeven, dat iedereen voortaan een per
soonsbewijs bij zich moet hebben.
In de cafés van de hoofdstad wordt
slechts over het proces tegen Mossadeq
gesproken. De meeste bladen in Teheran
hebben woordelijke verslagen gegeven
van het proces.
In de Spiegelzaal, waar het proces op
15 km afstand van de hoofdstad gehou
den wordt, heeft Mossadeq intussen zijn
materiële en processuele kinderstraf
recht, administratieve rechtpraak,
we beroepswet sociale verzekering,
we organisaties van de belastingrecht-
spraak, de Friese kwestie, de politiewet.
De minister zal trachten te bevorde-
deren, dat een herziening van het fiscale
strafreoht opnieuw ter hand wordt geno
men. Hij staat sceptisch tegenover de
veronderstelde preventieve werking
de doodstraf, vooral bij een misdrijf als
moord, over de bestrijding van
nazisme merkt de bewindsman op, dat
indien het resultaat van de tegen
N.E.S.B. ingestelde strafvervolging
slotte negatief zou zijn, hij de wettelijke
voorschriften zal aanvullen om
komen dat deze organisaties zich onge
stoord kunnen ontwikkelen.
Uit Oost-Europese landen verblijver
momenteel 14 vreemdelingen in De Ro
zenhof te Almen. in afwachting van de
beslissing op hun verzoek orp asyl. Het
gebruik van de Friese taal in het rechts
verkeer is aan het oordeel van de mi
nisterraad onderworpen. Zodra een
standpunt is ingenomen zal de Tweede
Kamer dit weten. De minister zal nagaan,
hoe het oetreden van buitenstaanders tot
de rechterlijke macht zoveel mogelijk
kan worden bevorderd. Voor toekomstige
leden van het O.M. wordt een opleidings
periode van 7 jaar gesteld, voor de zit
tende magistratuur van 10 jaar. Geen
onderscheid is gemaakt tussen manne
lijke en vrouwelijke candidaten. Zowel
gegradueerden als niet-gegradueerden
zullen als secretaris der rechters kunnen
optreden. De belanghebbende instanties
hebben nu overeenstemming bereikt over
de bouw van een centraal vrouwenge
sticht.
Ongeluk of misdrijf?
Directeur dood in eigen
bedrijf aangetroffen
In een beelden- en ornamentgieterij te
Hengelo (O.) is gisteren een der direc
teuren van dit bedrijf, de heer J. A. Meu-
ris levenloos aangetroffen. Aangezien
een natuurlijke dood niet kon worden
vastgesteld, werd de recherche gewaar
schuwd, die thans onderzoekt of hier
sprake is van een ongeluk of
drijf.
HET WEER IN EUROPA
Weerrapporten van hedenmorgen 7 uur:
Parijs'1
•IK
WEERBERICHT
Veel wind
Het KNMI te De Bilt ver
wacht tot morgenavond:
Overwegend zwaar bewolkt
met in de noordelijke helft
van het land morgen plaat-
selijk enige regen. Matige
tot krachtige en aan de kust
tijdelijk harde Zuidweste
lijke wind. Weinig verandering in tem
peratuur. (Opgemaakt hedenmorgen 10
uur).
ZON EN MAAN
Vrijdag: Zon van 7 56 tot 16 52 uur;.
Maan van 13.31 tot 23.05. Op 14 Nov. EX.
