Eïï: Schoorsteen-romantiek
s
ZONDAGSBLAD 31 OCTOBER 1953
Correspondentie
aan de heer H. J. i. Slavekoorde.
Goudreinetstraat 125, Den Haag.
Candidatentoumooi
1953
Smyslov niet scheel verwacht winnaar.
De belangrijkste eindtabellea
Conclusies uit het cijfermateriaal.
Het zou voor een psycholoog een
dankbaar maar ook uiterst moeilijk
voorwerp van onderzoek kunnen
zijn de factoren te bepalen, welke in
het (schaak-) tornooispel succes ople
veren dan wel tot verlies leiden. In
elk geval zou het nu alweer een week
geleden geëindigde Candidatentornooi
te Neuhausen—Zürich hiervoor een
grote hoeveelheid materiaal opgeleverd
hebben.
Laten we eerlijk zijn. Voordat dit
tornooi begon heeft niemand in ernst
gemeend, dat juist Smyslov het zou
dal
wel
punten voorsprong. Men kon allerlei
namen voor de eerste plaats horen
noemen: Reshewsky. de wilskrachtige;
Keres, de elegante. Bronstein, de fan
tastische: Geiler, de onvermoeide vech
ter. Maar Smyslov hoorde men alleen
maai noemen als ..goed voor een hoge
plaats". Ln toch heeft deze jongeman
van 32 jaar het klaar gespeeld zich het
recht op een tweekamp met Botwinnik
om de wereldtitel te verzekeren. Hij
need dit in een „Monster"-tornooi: hel
wordt. waarschijnlijk terecht. het
sterkst bezette tornooi ter wereld ge
noemd en de duur in aantal partijen
en dagen moge dan geen absoluut
record vormen, in combinatie met de
zeer sterke bezetting mag men gerust
van een der zwaarste tornooien uit de
schaakgeschiedenis spreken.
Waaraan heeft Smyslov zijn succes
te danken? Aan zijn (vaak griezelige,
soms zelfs irriterende) kalmte? Aan zijn
uithoudingsvermogen? Aan zijn afkeer
van grote risico's? Aan zijn vermogen
om de tegenstander onverbiddelijk af
te straffen indien deze een te groot
- risico neemt? Wie zal het zeggen.
Zeker is. dat de partijen van Smys
lov. hoe degelijk en solide ook. beslist
niet de meeste aandacht getrokken
hebben of zullen trekken. Naar ik
meen is het Euwe geweest, die de stijl
van Smyslov heeft vergeleken met het
handwerk van een sluipmoordenaar
Deze vergelijking, hoe onvriendelijk ze
ook moge schijnen, bevat veel waars.
Smyslov is er de man niet naar om
laten we de beeldspraak even voort
zetten zo af en toe een handgranaat
naar de tegenstander te slingeren, zoals
een Bronstein. een Kotov, een Euwe
om slechts enkelen te noemen
dit bij tijd en wijle zo graag mogen
doen. Hij is eecn man van het geweld;
hii moet niets hebben van het brute
handgemeen. Maar hij houdt van de
rust. van het gepolijste, het geciseleerde
spel. waarmee hij nu en dan herinne
ringen aan Caoablanca oproept. Zijn
geduld is onuitputtelijk, evenals zijn
kalmte. Maar beschouw hem vooral
niet als een apostel des vredes. want
achter die onbeWbgen rust gaat een
nooit aflatende waakzaamheid schuil
Hij heeft (nog steeds) bij wijze van
spreken het ontblote rapier steeds
in de hand en als hij hel juiste ogen
blik gekomen acht stoot hij toe met
een biina nooit falende zekerheid.
De verleiding is groot deze filosofisch
getinte, doch tevens speculatieve, be
schouwingen nog wat uit te spinnen.
Wii doen dit echter niet en wenden
tot de realiteit, n.l. de
abetlei
ipdiepten en berekenden.
Jit
U
9. Kotov
9. Taimanov
10 11 A -erbach
10—ll Boleslavsky
12. Szabo
13. Gligoric
14 Euwe
15. Stahlberg
Totaalcijfers 92 236 92 210
Van de 210 partijen werden er 118 (56.2
peti remise. In de eerste helft was het
Le7?.,,£;percent,,*e 533 t*1- 'n de tweede
helft 59.— pet.
Wit won 49 van de 210 partijen. Zwart
43 In de eerste toroooihelft was de ver
houding wil—zwart 23- 26, in de twee
de helft 2617. een nogal opvallende
verschuiving!
Zeer opvallend is. dat de meest aggres-
sieve speler. Bronstein, remisekoning
(20 remises!) is geworden. Men kan het
Stahlberg moeilijk als een verdienste
aanrekenen, dat hij zo weinig remises op
zijn naam heelt staan; daarvoor heeft hij
teveel verliespartijen! ,1
Drie spelers hebben hun positie it* de
tweede helft belangrijk verbeterd; Kères
(die 2 punten scoorde). Geiler en Aver-
bach (die elk 1% punt boven hun score
in de eerst helft uitkwamen). De spelers
die in de tweede helft het meest, terug
vielen waren: Euwe (2% punti, Najdorf
eti Boleslavsky (ieder 1% punt).
2. De Russen tegen de niet Russen:
1— 2. Petrosian 0 5 1 6%
1— 2. Smyslov 5 7 0 .8%
3— 4. Gelier 5 6 18
3— 4. Keres 4 8 0 3
5. Bronstein ..4 7 I 7
6— 9. Averbach .3 5 4 5%
69. Boleslavsky 1 9 2 5%
6— 9. Kotov 4 3 5 5%
6— 9. Taimanov 2 7 3 5
Totaalcijfers 34 57 17 62%
3. De niet-Russen tegen de Russen:
1. Najdorf 3 12 3 9
2. Reshewsky 3 li 4 8%
3. Szabó 3 9 6 7%
4— 5. Euwe3 8 7 7
4— 5. Gligoric 2 10 6 7
6. Stahlberg 3 7 8 6%
Totaalcijfers 17 57 34 45%
De Russen hebben de niet-Russen ten
slotte met flink verschil geslagen. In de
eerste helft was de score Russenniet-
Russen: 29%—24%; in de tweede helft:
3321; in totaal derhalve: 62%45%.
Opmerkelijk is. dat 4 Russen tegen de
niet-Russen onder de 50 pet bleven.
Daarentegen kon geen enkele niet-Rus
tegen de Russen boven de 50 pet komen,
terwijl Najdorf de enige was die dit per
centage juist bereikte. Opvallend is
voorts, dat Stahlberg zich juist tegen de
Russen relatief goed gehouden heeft.
4. De Russen onderling:
1. Smyslov 4 11 1 9%
2— 4. Bronstein 2 13 1 8%
2— 4. Kotov 4 9 3 8%
24. Taimanov 5 7 4 8%
5— 7. Averbach 2 12 2 8
57. Boleslavsky 3 10 3 8
5— 7. Keres 4 8 4 8
8— 9. Geiler 3 7 6 6%
8— 9 Petrosian .0 13 3 6%
Totaalcijfers 37 90 27 72~
5. De niet-Russen onderling:
1. Reshewsky 5 5 0 7%
2— 4. Gligoric 3 5 2 5%
2— 4. Najdorf 2 7 15%
2— 4 Szabó 2 7 1 5Vs
5 Euwe 2 5 3 4%
6. Stahlberg - 0 3 7 1%
Totaalcijfers 14 32 14 30
We gaven na het eerste slaatje reeds
enige percentages betreffende hel aantal
remise-partijen. Hieronder volgen er nog
wat, telkens afzonderlijk voor de eerste-
helft (I). de tweede helft (II» en voor
het totaal (T).
I II T
Russen tegen niet-Russen 50.- 55.6 52.8
Russen onderling 63,9 61.1 62.5
Niet-Russen onderling 40,- 66,7 53,3
In het gehele tournooi werden 17 dub
bele overwinningen behaald. Hiervan
gingen er 13 naar de Russen (Smyslov 3.
Keres. Petrosian en Taimanov ieder 2,
Averbach. Boleslavsky, Bronstein en Gei
ler ieder 11 en 4 naar de niet-Russen
(Gligoric, Najdorf. Stahlberg en Re
shewsky). Van de weeromstuit waren er
ook 17 dubbele nederlagen, waarvan er
6 bij de Russen terecht kwamen (Aver
bach. Boleslavsky, Geiler. Keres, Kotov
en Petrosian» en 11 bij de niet-Russen
(Stahlberg 5, Euwe 3. Reshewsky
Najdorf en Szabo ieder 1
Oplossingen
Kruiswoordraadsel
Probleem van L. de Ssasi: 1. Pg5. Na
deze zet komt de pionncnlawine in be
weging. Het vinden der verschillende
matzetten laten we aan U over.
Probleem van W. Weber: 1. Lg4 2. Kxb2
3. Kxb3 4. Kxb4 5. Kxb5 6. Kxb6 Ka8
7. Td8 mat
Eindspelstudie van B. llorwitz: 1. c3t
2. Pa4l- 3. c4f KaS (gedwongen) 4. La8
5—9. Kc2—dl— et—fl—g2 10. Kh3 11. Kg4
12. Kf5 13. Ke6 14. Kd7 15. KcS 16. Lb7
Onze opgaven
Bij het kiezen van onze opgaven hebben
wij boosaardige gedachten gehad. De op
gaven zijn alle afkomstig uit een voor
dracht, welke wij dezer dagen voor een
aantal minder sterke schaakspelers heb
ben gehouden. Wij hadden ons tot doel
gesteld deze lieden enkele eenvoudige
kneepjes uit de praktijk van het eindspel
bij te brengen. Op het program stond o.a.
de wijsheid dat Koning Verkeerde
loper randpion niet kunnen winnen
van de vijandelijke koning alleen. Onder
„verkeerde loper" moet dan worden ver
staan: de loper die het promotieveld i
Wit (aan zet) kan het niet winnen, om
dat hij de zwarte koning niet uit zijn
hoekveld verdrijven kan.
Wij wilden met behulp van enkele
voorbeelden deze regel nader uitwerken,
doch legden deze stellingen tevoren aan
enkele sterkere spelers voor. Het resul
taat was verrassend. Zij hadden er hele
maal geen kijk opToen kwam de slechte
gedachte in ons op: Dan zijn het geschik
te opgaven voor de schaakrubriek Aan
U, lezer.
n ons le beschamen.
1. Partijstelling
Hf
mm
fjM
m m
m m
®gg
m 1
K
A#
im
9
S
f#.- w&
m
mm ap
m
v 'y'
Horizontaal: I Zwaardi is. 4 kleinigheid,
9 gezel. 11 staande rand, 13 niet glan
zend, 14 Ind. rivier, 15. boomvrucht. 18
piooisel. 19 grappenmaker. 20 huid, 22
Noord-Brabant. 23 Grieks, 24 zetel. 26 Du-
slaat. 28 wijde herenmantel, 30 zakboek,
32 slede. 33 aarde. 34 bevel. 36 heilige.
38 amphibie. 39 kuil. 40 loofboom. 42
vaatwerk, 43 roep. faam, 45 uitgestrekt,
46 langzaam. 48 hondenriem. 50 uits eic,
51 boomloot.
Verticaal: 1 Verkeer. 2 rondhout. 3 >m-
li.isting, 5 godsdienst. 6 vaartuig. 7 leer
vak op school. 8 ontvangkamer, 10 insect,
12 Ind. mens-aap, 16 zuinig, 17 ka;.n,
rustig, 20 overeenkomst, 21 het legden
der vogels, 25 bladgroente, 27 sportterm,
29 zinnebeeld der waakzaamheid. 30 af
wezig, 31 bedrog, 35 schriftelijke verkla
ring. 37 hoofddeksel. 39 voedsel. 41 korf
voor vis. 42 hevig. 44 tam. 47 pers. voor
naamwoord. 49 binnen.
Inzending per briefkaart uiterlijk Don
derdagmorgen a.s. aan het bureau van
dit blad. In de linkerbovenhoek aan de
aareszijde vermelden: „Puzzle-oplossing
Lr zijn drie prijzen: 1. 5.2. f 2.50.
3. 2 50.
OPLOSSING KRUISWOORDRAADSEL
24 OCTOBER
Horizontaal: 1 Kwartier. 9 baars. lOi.n.,
12 cM„ 14 ecu. 15 horde. 17 echt, 18 roos,
20 he3, 21 are, 22 sabel. 24 A.D.. 25 ta.tr 1,
27 baten. 28 St., 29 repel. 30 ana. 31 ter.
32 wier. 33 Isis, 34 baret. 35 leg. 37 S.E.,
31! e.d., 38 boter, 42 albatros.
Verticaal: 2 W.B., 3 aards. 4 ra. 5 tra,
li is, 7 richel. 8 schraal, 11 muts, 13
moord, 14 echel, 16 roe. 19 wafel, 22
sater, 23 ben, 25 tap, 26 starten, 27 bezig.
28 snees, 29 reseda. 30 air. 31 file. 32
waker. 36 boa. 39 B.B., 40 t.t.. 41 R.O.
zet. Resultaat?
Zoals wij in onze rubriek van 3
October j.l. 5 staatjes over de stand
op de helft (dus na 15 ronden) eaven.
zr» presenteren wij nu dezelfde staatjes
met de eindstand (dus na 30 ronden
ook nog de resultaten van de tweede
helft (ronden 1630) in tabelvorm te
geven Wie er belang in stelt kan ze
zelf maken, door de tabelletjes van
vandaag te verminderen met de gege
vens der staatjes van 3 October j.l.
Wij geven ook nu weer achtereen
volgens: aantal winstpartijen, aanta.
remises, aantal verliespartijen en totaal
aantal punten.
mden:
4 Bronsteii
4 Keres
4 Reshewsky
5. Petrosi- n
7 Geilei
7. Najdorf
bij net óAneaeken van het stookseizoen
7Ï L heeft ons de zomer dit jaar goeJ-
gunstig verrast met enkele weken
prachtig afscheidsweer, toch vereisen
de killer wordende avonden kunstmatige
warmte. Laten we het maar heel ge
woon zeggen: het stookseizoen is aange
broken
Op sommige plaatsen is het zelfs tra
ditie geworden, de kachel te zetten,
wanneer dc laatste aardappel van het
land is Bezigen wij in onze moderne
tijd de meest uiteenlopende brandstof
fen. alias verwarmingsinstallatics, onze
voorvaderen waren vooral op hout en
turf aangewezen. De laatste brandstof
werd geleverd door de veengronden, de
moeren". Zo kon het gezegde ontstaan:
Deze ..moer-gronden", gewoonlijk
moerassig, gaven door hun „onheil-spel
lende gloed in het phosphoriseren der
dwaallichtjes aanleiding tot veel volks
geloof en heksenvrees. Het blauwgroene
lichtje, dat op en neer dansend de een
zame wandelaar van zijn pad het moe
ras inlokt, werd een doodsfakkcltje en
talrijk zijn er de sproken en sagen,
waarin het moerasvuur een altijd hui
veringwekkende rol heeft gespeeld in het
zompige moer."
Naast turf stookte de boer ook gedroog
de mest en op de zandgronden stak hij
plaggen, om op het haardvuur te leggen.
Was de stookplaats aanvankeljk de
zeer primitieve haard, een holte in de
kamervloer, waaruit het brandend ma
teriaal sorns haast verstikkende rook
omhoog walmde, later komt de schoor
steen boven het vuur, zodat door deze de
verbrandingsgassen kunnen ontsnappen.
\/OL geheimzinnigheid hing dit lange
w kanaal, dat de kamer in directe
verbinding bracht met het luchtruim.
Was dit niet een goede passage voor de
bovennatuurlijke wezens?
Hierdoor konden ook „goede gaven"
binnenkomen. Denk maar aan Sinter
klaas! En laat door de schoorsteen niet
de ooievaar het rose nieuwe wereldbur
gertje dalen?
Nog niet zo heel lang geleden, verhaalt
ons Van der Ven. haalden de opgescho
ten jongens allerlei kattekwaad uit op
en in de schoorsteen. Bij bruiloften of
partijen wisten ze dan de chocoladeketel
van het fornuis te kapen om de inhoud
er van op een stil veilig plekje op te
drinken In alle stilte werd de ketel
daarna weer, ongemerkt, op de kachel
Waren de gedupeerden slecht bij kas,
dan deponeerde men de kostende prijs,
in geld. in dc ketel.
DE Drentse jongelui hadden een geraf
fineerde methode bedacht, om op
spinavonden, die daar gedurende de win
termaanden gehouden werden, de scho
ne spinsters, die niet vlug genoeg de
huisdeur voor de mannelijke Jeugd ont
sloten, tot snelheid aan te sporen. On
hoorbaar klommen ze op het dak, dicht
ten de schoorsteen met heideplaggen, zo
dat de rook zich door de kamer ver
spreidde. Zo werd het schone geslacht
„uitgerookt": de deur werd opengewor
pen, om de rook te laten ontsnappen,
maar verleende dan tevens de jonge
mannen vrije toegang.
BIJ processies door de velden en op
kermissen vormen „vlaaien" verruk
kelijke attracties. In Limburg komen
nog op vele plaatsen schilderachtige
oventjes voor, waar dit smakelijk ge
recht wordt gebakken.
Nadat de oven met een „wis" gereinigd
is. brengt de bakker er een paar korena
ren in. om te constateren ol de tempe
ratuur hoog genoeg is. Waren ze licht
bruin geroosterd, dan kon het bakken be
ginnen.
Nog trekt de jeugd op een enkele
plaats in Limburg met de ovenwis langs
de boerderijen, wanneer Sint-Maarten of
Vastenavond gevierd wordt en beuken ze
zolang ermede op de schuurdeur, lot de
boerin opendoet. Ze zingt dan:
Ich kwaam ins aangeloope,
Ich zaag het zeer wreken.
Ich zaag aan de ovenwis.
Of ter get gebakken is.
Is ter niks gebakken'
Geef dan eine korf mit appele,
Is de korf te groot.
Geef dan eine bujel brood!
Vrouwke. vrouwke geef.
Dal ger lang nog leef.
XJOT haardvuur bleef de eeuwen door
■Heen zekere bekoring uitoefenen op
de mens. In de woningen der rijk met
aardse goederen bedeelden was natuur
lijk geen plaats voor het open vuyr. Om
toch de „idee-haard" te handhaven,
kwam men tot smakelijke imitaties er
van Men kon pseudo-houtblokken van
gips bewonderen, voorzien van gaatjes,
je hun gloed uitstraalden.
Intussen blijft het waar:
EIGEN IIAARD 18 GOUD WAARD!
ZONDAGSBLAD 31 OCTOBER 1953
3
VOOR VROUW
Een taak voor ons op clil terrein
WL nauw bedwongen s chrijfdrift
heb ik gedurende enkele weken
de teactie's afgewacht van onze le
zersfessen) op het verlangen, dat de
heet O. in onze krant uitte, naar
Christelijke dansinstituten enz.
Och arme, wat kreeg hij van links
en rechts om z'n oren! Dat was te
Wee, wie aan één van de laatst over
gebleven bolwerken, waarachter wij
Christenen ons jarenlang zo heerlijk
veilig gewaand hebben, gaat rukken.'
Zo iemand wordt maar dadelijk ge
doodverfd als wereldgelijkvormig,
lichtzinnig enz. enz.
Hoeveel wanbegrip en misverstand
is er toch onder ons! Zo'n vraag ge
tuigt m.i. juist van een nauw geweten,
van een zoeken om óók op dit levens
terrein Gods wil te verstaan.
Het is een vraag van groot belang
voor ons en onze kinderen, een vraag,
die tve mét elkaar bij het licht van
Gods Woord onder ogen moeten
zien. Wij moeten ons oriënteren óók
op dit terrein. En dan zullen u>i.' het
er wel allemaal over eens zijn, dat on
ze moderne dansen sterk appelleren op
de se.vnele driften. Die dansen op zich
zelf zijn niet slechtmaar 't kwaad zit
in ons hart. De één zal er vatbaar voor
zijn, de ander niet. Louter uit aeslhe-
tisch oogpunt bezien zijn onze moder
ne dansen evenzeer spiegel van onze
verarmde cultuur, als veel zinne
lijke en zinloze lectuur, hotjazz-mu-
ziek, lijntjes en rondjes-schilderijen en
krankzinnige gedichten dit zijn. Maar
het zedelijke gevaar, verbonden aan
onze moderne dansen, mogen it'ij èn
voor onszelf èn voor onze kinderen niet
onderschatten. Er zijn al heel wat hu
welijken in danszalen kapot gemaakt.
Wij kunnen als ouders moeilijk zeg
gen: Jantje mag wel en Pietje mug
niet dansen, omdat het Jantje met zijn
nuchtere, kinderlijke aard geen ktcuad
zal doen.
Maar wat moeten wij als Christen
ouders hier dan toch mee aanZeggen
„Nee kinderen, daar doen wij niet aan
mee. Dat is de „wereld", dat is zondig
Is dansen zondigNatuurlijk niet!
De dans, deze vreugde-beweging is ons
ingeschapen. Dacht u nu heus, dat dit
trage, lompe lopen, dat u>ij doen, onze
oorspronkelijke bewegingsvorm isIs
er in de hemel ook niet een reidans
der engelen
Dansen is het levensrhythmewaar
in God de mens eens schiep. Zó ont
luisterd door de zonde is dit levens
rhythme, dat dans en religie dikwijls
vijandig tegenover elkaar staan, ter
wijl ze krachtens haar oorsprong: God,
bij elkaar behoren.
In de primitieve cultuur behoorden
bidden, werken en dansen zo dicht bij
elkaar, dat ze nauwelijks te onder
scheiden waren. David danste vóór de
Ark uit
Nu, in onze tijd is de dans ternau
wernood als uitdrukking van het hei
lige denkbaar.
Daarom is het m.i. hóóg tijd, dat ook
de danskunst weer in positieve zin
dienstbaar wordt gemaakt aan het
evangelie, de blijde Boodschap. Dit is
een thcologisch-ethische aangelegen
heid, om tegenover de zinnelijke dan
sen der wereld, die des geestes te zet
ten. De natuurlijke expressie van ge
zonde, blijde mensen.
Daarom zou ik mijn kinderen, liever
dan hen dansen te laten leren op de
bestaande dansscholen, mee laten doen
aan volks- en reidansen. De volksdans
zou eigenlijk in heel ons land de na
tuurlijke beweging van onze jeugd
moeten worden, 't Is beter èn mooier
èn God verheerlijkender dan dat han
gen tegen brugleuningen, het geslcnter
of ge-hos langs de straten!
Op het terrein van de dans viert Sa
tan momenteel zijn triomfen. Moeten
wij dit nu zomaar laten en onze kinde
ren met dikke woorden en dooddoe
ners de mond snoeren? Dan zullen er
onder hen zijn, die, zodra zij buitens
huis op eigen benen staan, tóch naar
een dansinstituut gaan en zodoende be
landen in een levenssfeer, waaarin zij
niet thuishoren, waar grote gevaren
hun innerlijk leven bedreigen.
Toch moeten juist wij Christenen,
die ons te allen tijde kunnen nerblij-
den, omdat Christus onze Verlosser is,
het bést t»orm kunnen geven aan die
innerlijke blijdschap. En waar wij, ou
deren, te stram geworden zijn, waarom
zou dan de jeugd haar blij-zijn niet ui
ten in gratievol dansen en springen?
Ik denk, dat die jongeman en mét
hem zeer vele jongeren (èn ouderen
daarom behoefte gevoelt aan Christe
lijk dansonderricht.
Nu ben ik allerminst vóór, overal
dat woordje Christelijk, bij wijze van
étiket. op te plakken, maar wel geloof
ik, dal hier een taak ligt voor onze
Chr. gymnastiekleraren en leraressen,
musici en jeugdleiders Noem het
dan b.v.: „Volks- en reidans-instituut.
We hebben jaar in, jaar uit gezon
gen: „Maar 't vrome volk in U ver
heugd, zal huppelen van zielevréugd",
zonder bij de betekenis van dat hup
pelen stil te staan.
Hoe roept Psalm 98 de ganse schep
ping op tot vreugde-beweging; tot zelfs
het gebergte wordt opgeroepen tot
springen en huppelen voor des Heren
oog. Psalm 149: „Dat Zijn gunstgeno
ten van vreugde springen! Laten zij
Zijn Naam loven met reidans!"
„Zijn Naam loven met reidans". Dat
zegt de Bijbel!
Daarom is het niet juist, maar di
rect iemand te verketteren, die zo'n
vraag over de dans stelt. Ik kan nvj-
voorstellen, dat deze vraag juist in een
ernstig, wèlmenend hart opkomt.
Er zijn woorden in ons leven, die we
verminkt hebben tot totaal verkeerde
begrippen. Daar is wereldgelijkvormig
heid er een van.
Die zit niet aan de buitenkant, maar
in het hart Een Calvinistisch Christen,
die zich achter zijn bolwerken van:
géén kaartspel, geen film, geen
schouwburg, geen dans, geen make-up
enz. veilig waant, maar in wiens hart
egoïsme, gierigheid, onreine begeerten
hoogtij vieren, is, ondanks die voor
mensen zo braaf schijnende bolwer
ken. voor God zo wereldgelijkvormig
als 't 7naar kan.
Wij herdenken vandaag met grote
dankbaarheid de Kerkhervorming. Dat
hervormen, dat reformeren bestaat niet
alleen in uiterlijke vormen, maar is een
zaak van hel hart. En dat hart zal iede
re dag weer hèrvormd. ge-réformeerd
moeten wordeyi met de hulp van de
Heilige Geest.
God ziet het hart aan en kent van
verre onze gedachten. Wij kunnen Hem
loven in ons lied, maar óók in onze
dans. in ons „huppelen van ziele-
vreugd".
En laten we die hand. waaraan die
vinger zo bestraffend tegen onze naas
te opgeheven ivordt, liever in eigen
boezem steken èn houden.
We hebben met dat eigen zwarte
hartje ieder genoeg te stellen!
MARGARJTriA
-Qen appel ooor de dorót
de wetenschap,
ook door sprookjesschrijvers en zangers
van legenden. Denk maar eens aan het
verhaal van Atlanta, de Griekse hard
loopster. die een beslissende wedstrijd
verloor, daar zij driemaal bukte om een
appel op te rapen. Die appelen waren
weliswaar van goud, maar dat doet er
weinig toe. En dan Sneeuwwitje, die voor
de verleiding van een mooie appel be
zweek. De oude toverheks wist wel wat
zij uitkoos! Wij menen dat U Uw kin
geen appel op het hoofd zult ge-
het verhaal
laar wel in de mond.
geen speelgoed en geen
ven (gedachti.
Wilhelm Teil).
Fruit is immer
artikel om roekeloos
gen. Daarvoor is het te duur. te lekker
en te gezond. Wat zegt de wetenschaps
mens ervan: dat het rijk is aan bestand
delen, die het lichaam niet kan missen.
De appel slaat geen slecht figuur
vergeleken bij andere vruchten. Rauw
is- hij het best voor het gebit en voor de
gezondheid. Hebt U appelen in de tuin,
denk hier dan eens aan. Gebruik ze vers,
bewaar de voorraad, die U niet meteen
kunt gebruiken op een luchtige, koele
plaats. Het drogen van een grote hoe
veelheid appelen voor eigen gebruik is
Toetjes met
appel.
Kat har ma von Bora, die 21 jaar de echtgenote is geweest
van dr Luther. Over zijn huwelijk schreef de grote
Hervormer: „Op aarde is geen groter plaag dan een boze,
eigenzinnige vrouw. Maar jou, Ka the. zou ik niet voor
Frankrijk of Venetië willen ruilen. Kathe, je bent een
eizerin, want je hebt een man, die je lief heeft
de X knipt
Deze week een patroon van een war
me flanellen pyama. Bijzonder aardig
is de zak op de linkerheup. De mouwen
hebben een aangeknipt puntje, dat bij
wijze van manchet naar boven omge
slagen wordt. Van lingerie katoen ge
maakt is dit model ook voor de zomer
zeer geschikt.
Benodigde stof 5 m. van 80 cm.
breed.
tr
uit oogpunt van voedingswaarde onge
wenst. Een groot deel van de bescher
mende waarde gaat nl. bij deze ver
werking verloren. Gebruik voor het dro
gen alleen valappels die niet bewaard
kunnen worden. Een verse appel, fris
en stevig, mooi glimmend gewreven of
schoon gewassen op een fruitschaal op
gediend: een beter lot kunt U een tafel
appel niet toewensen.
Verwerk ze slechts bij uitzondering.
MOGELIJKHEDEN MET APrKLEN
Maak vruchtensla van een meng
sel van sinaasappel, appel en banaan
of van appel, peer en druif.
Roer kort voor het gebruik fijngesne
den of geraspte appel door vanillevla,
griesmeel- of havermoutpap, yoghurt of
hangop.
Gestoofde appel.
Gebruik gestoofde appelstukjes in
griesmeel- of gclatincpudding, in grue!
Stoof stukjes appel het laatste kwar
tier mee met rodekool, bieten en zuur
kool. Vul gehalveerde gestoofde appelen
Dit patroon no. 152, is tot 7 Novem
ber a.s. aan ons loket verkrijgbaar (n
de maten 44. 46 en 48. Maat 42 uitslui
tend op bestelling. Bestellingen per
post per briefkaart, met aan de VOOR
ZIJDE f .50 aan postzegels, geplakt
naast de normale zegel voor franke-
rine.
Bestellingen na 7 November kunnen
niet worden aangenomen.
i of kersen- of aard-
Gebakken appelschijven.
Leg gebakken appel op een boterham
of gebakken rolpens of bloedworst, om
gebradtn varkensfricandeau of lapjes.
Giet er pannckoekbeslag over en bak
er koeken van.
Maak een schoteltje van laag om laag
sneetjes brood en warme appelmoes.
Gebruik eens marmelade of gemberjam
om het moes op smaak te maken. Scheo
een stijfgeslagen eiwit door het appel-
moes. Bedek het moes met vanille- of
caramel vla Koud appelmoes garneren
met witte of roze schuimpjes.
Appclbescliuitcn.
4 beschuiten of coeosmacronen, 2 ai>-
pelen. pl. min. 2 eetlepels suiker,
liter custardvla, janv, geconfijte kersjes.
De beschuiten of macaronen bestrij-
ken met jam De appelen boren, schil-
Jen en doormidden snijden. De appelen
zachtjes gaar bakken in boter of mar-
E! garine, in een gesloten pan. Ze bestrooi-
en met wat suiker. Na afkoeling de ap-
pelen op de beschuiten leggen met de
bolle kant boven. De custardvla er over
schenken. Boven op een versiering ma-
ken van stukjes geconfijte kers.
Vruchtenerème.
H 1 appel, I
4 eetlepels
5 dl yoghui
De rozijnen wassen. De banaan fijn-
maken. De sinaasappel uitpersen en het
sap met de banaan en de yoghurt men-
gen. De appel fijnsnijden en met de
rozijnen en de suiker door het nteng-
Even lachen
Haastige mijnheer.
Zeg conducteur, gaat de tram of
gaat-ie niet
Conducteur: Ja mijnheer, om u de
waarheid te zeggen, ik geloof dat-ie
stil staat. Maar ik wil het wel een*
aan dc bestuurder vragen.
Heel gemakkelijk.
Mevrouw: Dokter kunt u ook iets
aan mijn man doen?
Dokter: Wat scheelt er aon?
Mevrouw: Hij tobt over z*jn geld.
Dokter: Zo, daar zal tk hem wel
afhelpen!
