ïlieutire gTdJtsrijc ÜTourant
I iftmaster van KLM maakt een
goede kans op eerste prijs
Australische Canberra uitgevallen
2 snelheidsrace; Brit vooraan
in
"effen karpetten
BULTHUIS
Wist U
De vredeskansen in
de koude oorlog
CO
1G 9 OCTOBER 1953
*2 ÏEAUX: Steenstraat 37.
OS. pirectie. Redactie, Abonnementen- en
00 Advertentie-afdeling: Tel. 31441.
Postrekening: 58936.
n - pNNEMENTEN: 6,per kwartaal;
rr. 2,— per maand; 0,47 per week.
VERTENTIËN: 0,18 per millimeter.
LU (Bij contract belangrijke korting).
Vier en dertigste jaargang No 9859
Directie: F. DIEMER
Hoofdredacteur: Dr. E. DIEMER
Chef-Red.: H. W. J. ENSERINK
CHRISTEL1JK-NATIONAAL DAGBLAD
Voor Leiden en Omstreken
,5tantnasticfj If ghebfeoen
tnqn bert la tcgtjeaspoet"
UREN WINST OP HET TIJDSCHEMA
co
a ÊT K.L.M.-TOESTEL Dr ir Damme vliegt
jjs er volgens officiële gegevens uit Lon-
in de handicaprace naar Christchurch
ekend bij.
g feliswaar ligt de Britse Viscount ver-
idene honderden kilometers voor, maar
Sj binst op de handicap is voor de K.L.M.
groter. Vergeleken met de Nieuw-
j* jindse Hastings heeft de K.L.M.-machine
j flinke winst op het zelf vastgestelde
u chema gemaakt.
De Dr ir Damme werd vanmiddag tussen
4.15 en 4.45 in Rangoon verwacht. De Vis
count landde om 12.07 uur Ned. tijd in Co
lombo. De Nieuwzeelandse Hastings verliet
om 9.55 uur Ned. tijd Masirah (Zuid Oost
Arabië) op weg naar Colombo.
In de snelheidsrace heeft de Australische
vlieger Cuming de strijd moeten staken en
heeft de Brit Hodges de beste kans.
|kan moeilijk zeggen dat er gister-
i op London Airport een opgewon-
pmming heerste, toen het startsein
gegeven. Er waren slechts enkele
tóen toeschouwers en hiermee
ten duidelijkste bewezen hoe Enge-
I oud-directeur generaal der
f-T., ir M.- H. Damme, drukt
iagvoerder Kooper, wiens toe-
f de naam van de heer Damme
voert, de hand.
WEERBERICHT
Meer wind
Tot morgenavond ver
wacht De Bilt: Droog weer
tmet enkele overdrijvende
wolkenbanken en in het
Zuid-oosten van het land in
de nacht en ochtend hier
daar mist. Over het algc-
I weinig verandering in temperatuur,
let binnenland aanvankelijk nog
ike, overigens matige tot vrij krach
kind tussen Zuid en West. (Opge-
»t om tien uur).
ZON EN MAAN
ierdag: Zon 6.55 tot 17.58 uur; maan:
lot 18.14 uur. Op 15 October E.K.
140 x 200 110.—
170 x 240 179.—
i 200 x 300 210.—
I Zeer moderne kleuren
BOTERMARKT 23
land denkt c
Men acht het
el zeker, dat de K.L.M. de handicap
wedstrijd zal winnen. Wie er wel in span
ning waren, dat waren de bemanningen
en de inzittenden van de vliegtuigen
hun familieleden. Een sprong van 20.000
km over wouden, zeeën en woestijnen
nog altijd een onderneming die de vt
beelding aan het werk zet. Twee dagen
en nachten in een wel is waar comfor
tabele stoel, maar het is toch wat ander:
dan je bed thuis. Een race naar Christ
church maken ze maar één keer mee er
het is de moeite waard de kans te heb
ben daar ginds aan de andere zijde var
de aarde de Nederlandse vlag in top tc
Om half vijf (Nederlandse tijd) stapten
de passagiers van de Nederlandse DC-6A
in het vliegtuig en precies om vier
werden de motoren aangeslagen door ge
zagvoerder Kooper. Het vliegtuig (het
grootste dat aan de race deelneemt)
taxiede naar het begin van de nieuwe
startbaan, waar het zijn motoren vast
warm draaide. Slechts een kleine groep
uitverkorenen mocht dichtbij het toestel
komen. De overige belangstellenden
moesten van verre toezien hoe plotseling
de kracht van de 10.000 pk de machine
in beweging zette, toen om half zes pre
cies de Hertog van Gloucester (een oom
van Koningin Elizabeth), met een groene
vlag het startsein gaf. Daar gingen zij
dan de lucht in: 55 emigranten,
vele bruidjes, negen andere passagi
12 leden der bemanning.
„Niet lacen"
De avond daalde rood over de Britse
hoofdstad, een zeker voorteken van regen
of mist. Zwaar en moeilijk kwam de ma
chine van de grond. Zij maakte een bocht
en verdween als een smalle streep in
het scharlaken rood van de vallende
avond: Holland op zijn best. Het zorg-
Holland, dat zijn kinderen naar
landen moet zenden, maar tot het
laatst voor hen zorgt.
Zei niet dr Plesman tegen gezagvoerder
Kooper: „ga niet racen, maar zorg dat
je als gewoonlijk je bestemming bereikt?"
Vijf minuten na het Nederlandse toe
stel volgde de Nieuwzeelandse Hastings
en weer vijf minuten later stoof de slanke
Britse Viscount over de startbaan: de
handicap-race was begonnen.
Om half zeven (Ned. tijd) steeg de eer
ste van de vijf Canberra's voor de race
in de snelheidsklasse op, kort daarna
gevolgd door de andere.
Zoeklichten dwaalden over het vlieg
veld, toen de laatste deelnemer het lucht
ruim koos. Alle vliegtuigen vertrokken
met de regelmaat van een klok en op de
seconde af op tijd.
Toen de vijfde en laatste Canberra
een van de twee van de Koninklijke
Australische Luchtmacht zich van de
grond verhief, had de K.L.M. Liftmaster
al 400 km in de richting van Rome af-
Hazeslaapje
De 4800 pk van de vier motoren te
zamen (op kruissnelheid) dreven het toe
stel voort. Voor in de cabine pakten
eerste officier Griffith en de tweede of
ficier op de veldbedden een hazeslaapje
en achterin werkten de twee stewards
de stewardess als paarden om het eerste
maal gereed te maken. De schrijfwoede
van de journalisten aan boord had ook
de passagiers aangetast. Velen hebbei
met plaatselijke bladen de afspraak ge
maakt een verhaal over de tocht
schrijven en ze kweten zich direct al
met nauwgezetheid van hun taak.
„Een gewone commerciële vlucht"
heeft de K.L.M. over de Christchurch-
race gezegd en als men zo eens in dt
cabine rond keek, klopte deze bewering
als een bus. De stewards liepen heen er
weer met bladen. Met menu vermeldde
consommée van kip, varkenscotelet met
champignons, aardbeien met suiker, gem
berbollen en koffie.
De inzittenden van de K.L.M.-machine
klommen door de wolken heen en kon
den zich nog even in het zonnetje koes
teren voordat ze opgenomen werden ir
het duister van de nacht, die voor dt
passagiers veel geheimzinnigheid verbor
gen houdt, maar die voor de bemanning
klaar is als de bladen van het logboek,
dat van uur tot uur wordt bijgehouden.
„Hebben we een zware lading?", vroeg
iemand aan tweede-officier Aarts. „Hele
maal niet bijzonder", was het antwoord.
„We konden er nog best 10.000 Engelse
ponden bij hebben".
„Heb jij nu een idee dat we aan
race meedoen?", zei een verslaggever bo
ven de Alpen tegen de jongste passagie:
Paul Franken uit Den Haag. „Ik niet,
antwoordde hij, „ik weet alleen dat ik
in een lekkere fauteuil zit en net prima
heb gegeten. Het is niet mijn eerste
vlucht. In 1948 heb ik eens van Groningen
naar Amsterdam gevlogen en ik dacht
toen, laat ik het nou maar doen, later
kom ik misschien nooit meer in een
vliegtuig...."
De lente tegemoet
Middelerwijl zagen de luchtreizigers de
lichten van Milaan onder zich doorglij-
en het werd wat koud. Buiten was
de temperatuur 18 graden en de Italianen
weten dat ze de winter tegemoet gaan.
Maar de deelnemers aan de race vliegen
Het grote moment voor de
K.L.M.-Liftmaster: de Hertog
van Gloucester staat met
startvlag in de hoogte, de vier
machtige motoren draaien in
duizelingwekkende vaart, over
enkele seconden komt er in
ir Damme beweging en zal
de grote tocht naar Christchurch
beginnen.
(Telefoto)
In Rome:
29 minuten vóór
Om vier minuten over half negen land
de de Dr Ir Damme in Rome. Voor Lon
den—Rome had de machine dus slechts 3
uur en 4 minuten nodig gèhad, waarbij
een gemiddelde snelheid van 470 km per
uur werd bereikt. Twee en twintig minu
ten na de landing was het toestel al weei
vertrokken. Dat betekende: een voor
sprong van 29 minuten op het tijdschema
En voort ging het, in de richting Bag
dad. Een sprong van 3.000 km. Over de 60
km brede straat van Ottanto, dan de
Griekse bergketens met o.a. het 2.000 m
hoge Pindosgebergte, een traject van 360
km over zee, ongeveer 1.000 km over
Turkije en ten slotte nog omstreeks 700
km tot Bagdad.
Ten Westen van Athene en ten Westen
van Cyprus gingen door storm in totaal
negen minuten verloren. Het weer was
zelfs zo boos, dat de passagiers de veilig
heidsriemen moesten vastmaken. Slechts
enkelen aan boord hebben echter een
beetje last van het woelige weer gehad.
De meesten sliepen vredig, al werden ze
zo nu en dan wakker geschud.
Mevrouw Kooper, de vierjarige Hans Kooper en de driejarige Koen
Kooper volgen vol belangstelling de vlucht van hun vader op de
grote routekaart.
De kwestie-Marokko
Wat doen de Russen
in Centraal Azië
Jebb steunt het Franse
standpunt
In de „politieke commissie" der Assem-
blée van de V.N. werd het debat over
Marokko, dat, zoals men weet door de
Fransen wordt geboycot, voortgezet. Ook
de Britse afgevaardigde, Sir Gladwyn
Jebb, bestreed de bevoegdheid der As-
semblée het Marokkaanse probleem aan
te snijden. De landen, die „Marokko" wil
len bespreken, zouden er verstandig aan
doen hun aandacht te vestigen op de toe
stand in Sowjetrussisch Centraal-Azië,
waar de cultuur van de Mohammedanen
wordt onderdrukt, ja, die liep zelfs ge
vaar letterlijk te worden uitgeroeid. De
Russische afgevaardigde. Tsarapkin,
noemde dit „grove leugens".
Om de storm te ontwijken, werd een
iets zuidelijker koers dan dé rechtstreekse
gevlogen. Als laatste traject is 't stroom
gebied van de Euphraat door Syrië en
Irak gevolgd.
Zoals men zich zal herinneren, vond in
de woestijn van dit gebied de beroemde
Douglas Uiver, die de Melbournerace
won, op 12 December 1934 zijn einde.
De heer D. A. Visser, „papieren vlie
ger" aan boord van de K.L.M.-Liftmaster,
vierde even na middernacht zijn dertigste
verjaardag. Hij ontving een zoen van ste
wardess mej. E. M. L. Pinault, en eer
zakmes van gezagvoerder Kooper. De pas
sagiers zongen: „For he is a jolly good
fellow". En piloot Visser maar stralen.
Niet om zichzelf, maar om het feit
de Dr Ir Damme tot dusver de Nieuw
zeelandse Hastings klopte.
Ht kwam het K.L.M.-toestel goed
pas, dat ijsafzetting op de Liftmaster
niet mogelijk was, doordat vleugels
staart verwarmd zijn. Het vliegtuig kon
daardoor hoger en minder gestoord vlie
gen dan de Hastings, die een dergelijke
uitrusting niet heeft.
„Hup Holland."
De stemming kwam er pas goed in,
toen het toestel ondanks de tegenslag
de storm reeds om 3 uur 25 Nederlandse
tijd in Bagdad aankwam. De voorsprong
op het tijdschema was reeds gestegen to
146 minuten! Het tanken ging vliegens
vlug, zodat de Liftmaster reeds na vijf
tien minuten weer los van de grond was.
„Wat een wilde jongens", dachten ken
nelijk de goede lieden op het vliegveld,
die snel en kundig hielpen met tanken.
De passagiers van de Dr ir Damme zon
gen namelijk luidkeels „Hup Holland,
hup", overtuigd als ze waren dat de
leeuw ditmaal niet in zijn hemdji
staan.
Een treffende vergelijking: de Dr ir
Damme heeft thans over de 4300 km lange
afstand Londen—Bagdad 9 uur en 55 mi
nuten gevlogen, de Uiver (een Douglas
(Voor vervolg zie pag. Vi
De president-directeur van de K.L.M., dr A. Plesman, wenst de be
manning van de Liftmaster >,Ir Damme" een voorspoedige reis.
DAT de Ned. Spoorwegen de 2 over
gangen in Bêrkhout (N.-H.) willen ver
vangen door knipperlichtinstallaties, maar
en W. dit te gevaarlijk vinden en
een adviseren aan de raad.
DAT op de dag der Ver. Naties (24
Oct.) de volkshogeschool Overcinge te
Havelte (Dr.) een gastendag houdt, ge
wijd aan de UNO.
DAT B. en W. In Hoorn het Parkhotel
aldaar willen aankopen om in de plaats
daarvan een Schouwburg te bouwen.
DAT het Ned. instituut voor volkshuis
vesting 22 Oct. in de Zuiderkerk te Am
sterdam zijn jaarvergadering houdt.
DAT de 27-jarige patiënte Anna A. v.
Dijkv. d. Lagemaa* uit het gesticht Zon
Schild te Amersfoort wordt vermist
haar opsporing wordt verzocht.
DAT Zd-Afrikaanse autoriteiten, o.w
de burgemeester van Johannesburg, t.g.v
de openingsvlucht met de KLM-super-
constellation ons land bezoeken en gis
teren in Rotterdam ontvangen werden.
DAT de handelsraad der Franse am
bassade, F. Malgrat, eind October naar
Ankara gaat als chef econ. afd. der Franse
vertegenwoordiging aldaar en de 2e secr.
van het gezantschap van Peru, F. de
Bustamente, in ons land is aangekomen.
DAT Zaterdagmiddag om 5 uur bij de
werf Gusto te Schiedam het m.s. Biscaya
van N.V. Dammers en V. d. Heide's
scheepvaart- en handelsbedrijf te Rotter
dam te water wordt gelaten.
DAT tegen de 63-jarige tribunebouwer
W. H. Th. uit De Punt (Dr.), die in het
Sportpark van Aduard <Gr.) een tribune
had neergezet, welke instortte, waarbij
3 mensen gewond werden, voor het
Leeuwarder hof bevestiging van het Gro
ningse rechtbank-vonnis 100 boete) is
DAT een Ned. smaldeel (de torpedo-
bootjagers Evertsen en Kortenaer. de fre
gatten Van Amstel en De Bitter en de
onderzeeërs Walrus en Zeeleeuw), van 17
t.m. 19 Oct. Kristiansand (Zd Noorwegen)
bezoekt en daarna 3 dagen naar Bergen
DAT van 14 t.m. 16 0?t. in Amsterdam
het congres van de Broederschap
Notarissen in Nederland gehouden wordt.
DAT de 65-jarige P. J. Croese sedert
6 October vermist wordt uit zijn woning:
Berkelselaan 89b te Rotterdam.
DAT de Utrechtse ver. tot bescherming I
van zuigelingen 19 October het eerste
rijdende consultatiebureau voor zuige-j})*
lingen in ons land in gebruik neemt
Plesman naar geboorte
plaats" der luchtvaart
Ter gelegenheid van de 50e verjaardag
van het motorvliegwezen zullen lucht
vaartpioniers uit verschillende landen
o.w. dr A. Plesman van de KLM. op 13
October een bezoek brengen aan de ..ge
boorteplaats der luchtvaart", Kitty Hawk,
in de Verenigde Staten.
De moord op Bobby Greenlease
Arrestatiebevel tegen
Thomas Marsh
De Amerikaanse regering heeft gister
avond onverwachts een arrestatiebevel
uitgevaardigd tegen Thomas Marsh, die
betrokken zou zijn geweest bij de ont
voering van het Amerikaanse jongetje
Bobby Greenlease en de moord op het
knaapje zou hebben gepleegd.
Carl Hall en mevrouw Bonnie Heady,
resp. de hoofddader en de eigenlijke ont
voerster, hebben verklaard dat Marsh het
kind heeft doodgeschoten. Zoals gemeld
heeft Marsh een lange straflijst wegens
zedendelicten en andere misdaden.
Aanvankelijk verklaarden de politie
autoriteiten, dat zij geen arrestatiebevel
zouden uitvaardigen, omdat de verklarin
gen van de gearresteerden (Hall en me
vrouw Heady) met elkaar in strijd waren
en ook als geheel geen aanleiding gaven
tot arrestatie van Marsh. Nu is de politie
daar blijkbaar anders over gaan denken.
Hierdoor is er plaats voor de veronder
stelling, dat Marsh, die het kind in op
dracht van Hall naar het huis in St. Jo
seph bracht. Bobby heeft vermoord. Men
behoeft maar naar de aard van Marsh's
strafregister te kijken om een antwoord
te vinden op de vraag: waarom zou hij
Bobby doden?
Zoals gezegd: dit is slechts een ver
onderstelling. Het is heel goed mogelijk,
dat Hall de moord heeft gepleegd (vol
gens de eerste berichten zou hij deze mis
daad reeds hebben bekend) en dat Marsh
.slechts"
medeplichtige is.
ai)
WILLEN wij kunnen concluderen, dat
met betrekking tot Sowjet-Rusland
werkelijk iets is veranderd, dan zullen
we toch eerst moeten onderzoeken, of
er in de Russische politiek, vergeleken
met de tijd van Stalin, een principiële
wijziging van de tactiek is ingetreden.
Want is die er niet, dan zouden wij ons
niet alleen schuldig maken aan bewust
zelfbedrog. maar. tegenover de Oost-
europese staten, aan de Kaïnshouding
van het: ben ik mijns broeders hoeder?
En dat is nog erger.
'VIJN er nu enige tekenen voor zulk een
principiële wijziging? Ik zie ze tot
op dit ogeneblik noch in de binnenlandse,
noch in de buitenlandse politiek.
Niet binnenslands. Zeker, minister
Zwerew heeft in zijn op 6 Augustus jL
gepresenteerde begroting het voor de
landbouw uitgetrokken bedrag van 34,7
milliard roebel in het vorige jaar ge
bracht op 53,5 milliard. D w z. dat de
agrarische sector (en uit de begroting
kan men aflezen: ten koste van de in
dustriële sector) anders behandeld wordt
dan onder Stalin het geval was.
Dit stemt overeen met de mededelin
gen, volgens welke vooral in de land
bouwsector ernstige spanningen heersen.
En de nieuwe machthebbers, die hun
strijd om de greep op het volk net be
gonnen zyn, hebben daarmede te reke
nen. Zij verdelen de koek in Sowjet-
Rusland. en moeten een grotere hap nu
aan de boeren geven. Dat wil zeggen:
waar Stalin met gruwzaam harde hand
regeerde, zijn de nieuwe machthebbers
gedwongen, zachter op te treden. Doch
principieel wijzigt dit niets.
Men kan voorts wijzen op de amnes
tie. met zoveel ophef aangekondigd.
Echter vielen daarbuiten de politieke en
zwaarst-gestrafte gevangenen, hetgeen de
kring al zeer beperkte. Over de uitvoe
ring heeft de wereld niets meer gehoord.
En over de wijziging van het strafwet
boek, beloofd bij het decreet van 28
Maart 1953, hoort n
iets.
i consolidatie
die bij t
al vergeten 1
Men kan integendeel wijzen op een
voortzetting van de lijn van Stalin. Sta
lin brak met de zgn. „Sowjetische wet
matigheid" van Lenin, die het recht van
de vrije argumentering en van een gro
tere vrijheid van beslissing bij de kring
machthebbers handhaafde en die
het bewind inderdaad nog een grond
slag van medezeggenschap der lagere en
allerlaagste organen poogde te verschaf
fen zij het ook gegrond op de inzieh-
wat hij de besten uit een partij
noemde.
Het nieuwe collegiale bewind heeft
met geen enkele maatregel getoond, dat
het tot die opvatting terug wil keren.
De alleenheerschappij van Stalin is ver
vangen door de heerschappij van een
groep, waarin een wankel en steeds be
wegend evenwicht heerst. Een groep, die
steunt op het ambtenarenapparaat, op
het leger, op de partij, op de politie en
op de economisohe hogere functionaris-
tussen welke in werkelijkheid de
machtsstrijd blijft lopen.
(Zie vervolg pag. 7).
Broederlijk zaten we naast elkaar
op het bankje. Ik met, hij aonder
de Nieuwe Leidsche.
Het bankgeheim kent men niet in
plantsoenen en daarom deed hij alle
moeite om het aantal „medelezers"
in de wereld met één te vermeerde-
Nu vind ik he
zo'n geval eer
ding aan te n
(ook voor eei
ieder aangeboi
Het beste recept is
tieke moment de kn
beslist onjuist om in
teruggetrokken hou-
men, want de liefde
gecellige krant) ia
i op het kri-
nemende glimlach te overhandigen
en te zeggen: Ik kan me best inden
ken dat U ao geïnteresseerd bent, ga
gerust even Uw gang.
Dat geeft resultaten. Zo ook hier.
Toen hjj me na twintig minuten de
Nieuwe Leidsche teruggaf, kon ik
zonder overdrijving zeggen: Meneer,
U bent nu toch lezer van de Nieuwe
Leidsche, zullen we het administra
tieve gedeelte ook maar niet even
regelen?
Het zal U geen moeite kosten. Een
gezellige krant trekt immers altijd.
VOLGT HET IDEE VAN WELTEVREE
EN ZENDT EEN NIEUJVE ABONNE!
Ik doe mee aan de wervingsactie. Noteer de volgende week/maand/
kwartaal abonné als mjjn aandeel.
Woonplaats:
S.v.p. doorhalen v
Afzender: abonné
