Taptoe had winst- maar ook
verliespunten
Steeds betere stemming bij
levende traditie
Arend van 't Hof won de
3-October-wi elerronde
Keurige 3-Octoberparade een
belangrijk feestonderdeel
NIEUWE IEIESCHE COURANT
MAANDAG 5 OCTOBER 1953
Hoe komt het toch
Roezige stad aan de vooravond
van hèt teest
De traditionele taptoe op de avond van 2 October was dit jaar ongetwijfeld
langer dan in 1952. Zij was ook lichter, d.w.z. er werd méér licht meege
dragen. Verliespunten waren echter de fantasieloosheid (met uitzondering
van dè speeltuinvereniging „Ons Eiland" werd door géén groep iets noe
menswaardigs op dit gebied gepresteerd) en de ordeloosheid, die sommige
groepen ontsierde. De belangstelling in de stad was volgens traditie
enorm, de stemming uitstekend.
Omstreeks zeven uur was er op de
Breestraat nog weinig van de nadering
het feest te bemerken. Het
zelfs iets leger dan gewoonlijk 01
tijd. Des te verwonderlijker dat
welijks een half uur later aan
Toen roffelde Nieuw Lever weer de
trommen en marcheerde af.
as er Er werd dit jaar geen taptoe geblazen
deze om de stoet niet te lang op te houden,
nau- Zoals wij reeds schreven, de stoet waa
beide langer dan het vorig jaar en er was voor
Hutspotharing en wittebrood droegen deze padvindsters bij hun kamp
vuur mee tijdens de taptoe van Vrijdagavond.
méér lioht gezorgd. ~o kwam De Zijl
met aairdège Oranje lampiommetjes te
voorschijn en een groep padvindsters had
zijden een dikke haag van geduldige
wachters stond, die om even acht uur
een zucht van verlichting slaakte: daar
kwamen ze aan!
Voorop een representatieve rij agenten
te paard, daarna het muziekgezelschap
Nieuw Leven, keurig musicerend en
marcherend, en dan het bestuur van de
3-Octobervereniging. Voor de statietrap
van het stadhuis, dat trots met al zijn
schoonheid pronkte in het licht van de
schijnwerpers, werd stil gehouden. Het
gemeentebestuur, burgemeester Van
Kinschot met zijn glinsterende ambts
keten voorop, schreed op het bestuur
van de 3-Octobervereniging toe; er wer
den handen gedrukt, de militairen in het
gezelschap (ook de garnizoenscomman
dant was aanwezig) salueerden en het
hoge gezelschap vormde rijen en wan
delde op de maat van de muziek mee
in de lange stoet.
De medewerkende muziekcorpsen:
Nieuw Leven, Dé Post, Concordia, de
R.K. Leidse harmoniekapel, het Chr.
tamboers- en pijperscorps K. en G. en
Werkmans Wilskracht werden geassis
teerd in hun muzikale taak door een
reeks van padvindersbands die met trom
geroffel en trompetten kleur en rhythme
aan de stoet gaf.
Hulde aan Van der Werlt
Aangekomen bij het door schijnwer
pers verlichte standbeeld van burge
meester Van der Werff in het voor het
publiek afgesloten park, plaatste Nieuw
Leven zich rechts van het standbeeld.
Het gemeentebestuur schreed de heuvel
op en twee padvinders droegen de krans
aan, die tegen het standbeeld omhoog
gehesen moest worden. Toen viel een
stilte en Nieuw Leven zette het Wilhel
mus in. Langzaam ging de krans naar
boven. Fakkels knetterden. In de verte
klonk de muziek van de stoet, die langs
het roerloos-zwarte water van het Ra
penburg kwam aangemarcheerd: de
jeugd van Leiden, vrolijk, onbezorgd,
fris en vrij, omdat ons volk mensen
voortbrengt, telkens weer, die voor de
vrijheid op de bres weten te staan, man
nen uit één stuk, zoals die daarboven op
zijn voetstuk, thans in steen, maar eens
een levend, bezield man. „Dat ik toch
vroom mag blijven Uw dienaar t'aller
stond, de tyranme verdrijven)
Kleine tamboer van Concordia
Tekening Corrie van der Baan
kleine lampjes in die halsdoeken gemon
teerd. De traditionele hutspot op het
knappende vuurtje werd in hert geheel
vier maal ten beste gegeven, éénmaal
zelfs op een echt brandend stapeltje hout,
dart opgewekt op een soort draagbaartje
werd meegesjouwd.
Sommige groepen hadden ook besef
het gebeuren: rij negen hun vaandels
voor net standbeeld en een enkele groep
bracht zelfs keurig de Olympische groet.
Maan hoe dne ongeordende massa joelen
de jongens en meisjes met oude para
plu's durfde meelopen, is ons een raad
sel. Anderen herten het aan hun
deldiragers over om de groet te brengen
en liepen lustig koutend en lachend,
soms zelfs baldadig stoeiend, langs het
standbeeld en het gemeentebestuur. De
meesten keken bij het defileren in ieder
geval de verkeerde kant op; dart was
nog het minste.
Dit alles wei-d weer wart goed gemaakt
door de speeltuinvereniging Ons Eiland
die met een alleraardigste verklede groep
voor de dag kwam, en een grobe witte
zwaan meevoerde. Ook de kleine
bour-maitire met zijn sierstokje lustig
zwaaiend, maakte de crirtische toeschou
wer meer vergevingsgezind.
Bijzonder goed voor de dag kwamen
(natuurlijk, zouden wij haast zegigeri) de
jongens van K. en G., „de beste tamboers
en pijpers van Leiden", zoals wij wel
eens hebben horen zeggen; verder
leden van Jahn achter hun drumband,
de Leidse Golfbrekers in hun smaakvolle
trainingspakken en de leden van de RK
korfbalvereniging Crescendo, die de stoet
sloten.
Hoe komt het
Na afloop van de taptoe begaven de
leden van het gemeentebestuur en
genodigden, de bestuursleden van
Leids Sbudenrten Corps en de VVSL zich
met het bestuur van de 3-Octobervereni-
ging naar het stadhuis, waar inmiddels
een carillon-concert begonnen was.
In de koffiekamer sprak de burgemees
ter met een glas parelende champagne
in de hand de leden van het bestuur
van de 3-Octobervereniging hartelijk toe.
De burgemeester begon met zich af te
vragen, hoe het komt, dat deze herden
king van het ontzet van een stad zó vei
buiten de stadsgrenzen overal in het land
en zelfs in het buitenland bekendheid
heeft gekregen. Deze faam van de Derde
October is waarlijk niet alléén te danken
aan de haringen en hert wittebrood!
Dat de viering van 3 October is
Snel en enerverend
Zege werd in de laatste ronde bevochten
Arie van 't Hof, de zwarte renner uit Sassenhcim, is winnaar geworden van de
grote 3-October-wieIerwedstrijd in de Burgemeesterswijk. Opvallend gemakkelyk
reed hy en toen hy «Is eerste de finish passeerde, was hij nog zo fris als een hoentje.1
geworden tot de viering van de over
winning in de tachtigjarige oorlog is
voornamelijk te danken aan het ac
tieve bestuur van de 3-Octoberver-
eniging. De burgemeester hoopte, dat
de nieuwe (jonge) voorzitter van de
vereniging, mr Ph. J. de Ruyter de
Wildt, de viering nog lange jaren zou
leiden.
Mr de Ruyter de Wildt antwoordde, dat
ieder lamd de regering heeft, diie hert ver
dient In döit geval; Leiden heeft hert 3-
October bestuur. dart het verdient. Want
zonder de medewerking van de bevol
king zou een viering ais deze nieit zó
Foto's van 3 October:
N. van der Horst
geweldig kunnen slagen. Mr de Ruyter
de Wildit bracht een dronk uit op het
welzijn van de gemeente Leiden, waar
na men nog endige tijd gezellig bijeen
bleef
Over het stadhuis heen buitelden de
klanken van het carillon de roezige stad
in. „Wij leven vrij„De vrolijke
jongens", een dansliedje en eindelijk,
toen de officiële gasten allang weer ver
trokken waren; het Wilhelmus. Maar
toen lag de Breestraat alweer tamelijk
leeg in hert licht der schijnwerpers. De
drukte concentreerde zich vooral bij het
Schuttersveld. Alleen de trams w
overvol, ook de „Hagenaar".
HARING EN WITTEBROOD
Wiegend op de maat van een
vrolijk wijsje...
r 44 minuten en 35 seconden, een gemiddelde snelheid
Van de start af aan werd er in een
hoog tempo gereden. Er kwamen daardoor
al gauw uitvallers.Wie pech kreeg, was op
dit snelle parcours van 2 km lengte zo
goed als van de kaart
ituatie aan de kop wisselde aan
vankelijk steeds. Arend van 't Hof en de
met een opvallend gemak rij
dende Amsterdammer R. Janissen bleven
steeds vooraan en sleepten en passant
erscheidene premies in de wacht- Ook
Krijn Post uit Nieuw-Vennep en de Haar
lemmer WimRustman roerden zich in het
begin geducht, maar vielen later terug-
Het duurde vrij lang voor er tekening in
de strijd kwam. Maar toen er nog een
kleine 20 ronden te rijden waren, kon men
toch de renners aanwijzen tussen wie het
gaan zou. Er vormde zich toen namelijk
kopgroep van zecen man: Arend van
't Hof, R. Janissen, Fr. Mik (Nieuwe Pe-
kela), W. Vreeswijk (Alphen aan den
Rijn), J. Ottenbros (Alkmaar). F. Nij-
meyer (Hengelo) en B. Lute i's-Grave-
land).
Dit selecte gezelschap, met diverse pro
vinciale kampioenen, nam een voorsprong,
die geleidelijk aan groter werd, naarmate
de saamhorigheid in het pe
loton ging schorten.
Ronde aan ronde bleef de kopgroep bij
elkaar- Niemand kreeg kans om er van
door te gaan en toen de bel voor de laat
ste ronde luidde, was het duidelijk, dat
de sprint de beslissing zou moeten bren
gen. Arend van 't Hof nestelde zich aan
de kop en hij reed de laatste km zo
hard, dat geen der anderen zijn wiel kon
houden. Onbedreigd ging hij als eerste
de eindstreep, gevolgd door B. Lute.
J. Ottenbros en R. Janissen- Vijfde werd
Mik. 6. Wim Vreeswijk. 7. F. Nij-
meijer en 8. J. Bruggenkamp.
Een speciaal compliment voor de
IJmuidenaar Bruggenkamp is op z'n
plaats, want deze knaap heeft lange tijd
eentje jacht gemaakt op de kop
groep. Als er een prestatieprijs geweest
zijn dan had Bruggenkamp die ver-
De organisatie was perfect. Inspecteur
Cornelissen en zijn mannen zorgden voor
uitstekende afzetting van het par-
s. Ongelukken deden zich dan ook
voor. Slechts een volger op een
motor slipte in een bocht, maar ernstige
gevolgen had dat niet. De jury deed haar
werk goed- Protesten kwamen niet los.
Na afloop heeft de heer M. de Marcas.
bestuurslid van- de 3 Octobervereniging.
het Vlies de prijzen uitgereikt.
TIMDELERCLUB BETER
DAN OOIT
Het is zo langzamerhand een traditie
geworden, dat de leden van de Leidse
Christelijke Oranjevereniging de avond
van 3 October bij elkaar komen om zich
als één grote familie enkele uren door
de Timdelerelub te laten bezig houden.
En konden we vorige jaren al schrij
ven dat men het best aan de Timdeler-
club kan overlaten om zo'n avond te
verzorgen, deze keer hebben we daar
nog meer reden toe, omdat het pro
gramma beter was dan ooit. Zo goed
zelfs, dat de eerste knallen van het vuur
werk de mensen uit de droom moesten
wekken.
De voorzitter van de L C.O.V., mr dr N.
Ieder jaar wordt de stemming bij de uitdeling van haring en wittebrood
beter. We hebben mensen horen vertellen, dat de oude generatie van voor
de oorlog beter wist wat stemming was, en dat de jongeren, die na de
oorlog aan de traditie zijn gaan meedoen, maar een stel nette, oppassende
en niet uit de plooi te brengen dames en heren waren. Nu, de ingewijden
weten wel beter. Er is gehost, gejoeld en gezongen in het Waaggebouw
dat het een lieve lust was. Dat is echt levende traditie in de beste zin van
het woord.
De uitdeling is vroeg begonnen. Er wa-1 een van Leidens hofjes aan- de Waag
ren Leidenaars, die om 7 uur al met een geweest, die een vreemdsoortig voertuig
emmertje haring en een tas wittebrood voortduwde: een kinderwagen. Hij kw
terug kwamen uit het aloude Waagge-voor het hele hofje haring en wittebrood
bouw. Druk was 'het toen weliswaar nog halen, z'n wagentje piepte
ir het is ook beter, dat grote op
stoppingen niet een stemming kweken
m „wat gaat het weer langzaam".
Om 8 uur meerde een boot van Tuin-
stadwyk aan de steiger, geheel gevuld
met een uitermate vrolijk gezelschap. Ge
laden met de pikante haring en het verse
brood voer het gezelschap een kwartier
later verder. Een jolige agent bij de Kip-
penbrug liet zich verleiden tot de uit
roep: „Gaan jullie eens lekker zingen,
lui?" Nu, gezongen hebben ze, dat het
schalde over het water!
Toen was ook al een oud heertje uit
Tijdens de optochtpauze
Na half negen begon het echt druk te
worden. Er kwamen toen ook hossende
gezelschappen binnen, waarbij vooral de
dames zich niet onbetuigd lieten. Wiegend
op de maat var. een vrolyk wijsje deel
den de witgejaste dames de haring uit,
al waren hun jassen nu niet bepaald
brandschoon geworden na anderhalf
uitdelen.
De Wereldomroep en de binnenlandse
radio scharrelden nu met lange kronke
lende kabels door het gebouw, met
het eind een microfoon met een rood
lampje. Ze waren net op tijd, want om
tien over half negen arriveerde het bur
gemeesters-echtpaar.
Jonkheer Van Kinschot toonde over
moed te beschikken. h(j sprong kwiek
over een uitdeeltafel heen en doopte de
handen gretig in een grote ton, om
kele tientallen haringen op witte bordjes
te laten glijden.
Echtpaar Van Loei
Even later werd de burgemeester door
luid „Lang zullen ze leven"-gezang op
merkzaam gemaakt op het feit, dat het
echtpaar Van Loef, Zaterdag 65 jaar ge
trouwd. was gearriveerd. Hij drukte de
erg onder de indruk zynde oudjes harte
lijk de hand. De Wereldomroep had een
gesprek van vijf minuten met het echt
paar, waarbij zich ook voegde mejuffrouw
A. S. C. Wilschut die met een bouquet
bloemen van de koraalmutziek k'
waar ze gehuldigd was.
De heer J. Brouwer sprak het echt
paar Van Loef toe. Hij zei. dat de 3 Oc-
tober-vereniging er zich hartelijk over
verheugde, dat zij zo lang en zo trouw
van de uitdeling hebben geprofiteerd. Hij
wenste de heer en mevrouw Van Loef
toe, dat zij nog heel vaak op deze
hen zo vreugdevolle dag de gang
de Waag zouden kunnen maken, en druk
te mevrouw Van Loef een fraai bouquet
bloemen in de armen.
Buitenlanders
Ook het buitenland heeft zich niet
betuigd gelaten. Daar was allereerst de
heer I. L. Henderson, consul-generaal van
Engeland te Rotterdam, en zijn echtge
note De heer Henderson vertelde ons. dat
hij zich bij zijn officieel bezoek aan Lei
den in Mei van dit jaar al had voorgeno
men, het grote feest van 3 October mee
te maken. Engeland is immers ook een
land van tradities, zodat soortgelijke eve
nementen in Nederland sterk tot de En
gelse verbeelding spreken. Dit temeer,
omdat bij het beleg van Leiden ook en
kele Engelsen aan onze zijde hebben ge
streden, zo vertelde de consul-generaal
Amerika was vertegenwoordigd door
twee heren Noppen. Vader H. Noppen
was 50 jaar geleden koetsier geweest aan
hetzelfde Waaggebouw, waar zij nu ston-
G. Geelkerken, opende de avond, heette
alle aanwezigen welkom en wensten hun
smakelijk eten van de Timdelerhutspot.
Vóór de pauze was het programma
gevarieerd. Men begon hoe kan het
anders met een lied op het Leidse
feest bij uitnemendheid.
Hierna volgden volksdansjes, liedjes,
samenzang en een schetsje. Ton van den
Berg bezong uit volle borst zijn ervarin
gen, tijdens het feest opgedaan.
Na de pauze volgde de opvoering van
het blijspel „Zoek het maar uit" van
Albert Kehm. Het was een vlot en geestig
stuk, juist geschikt voor een 3-October-
avond. De wijze, waarop de spelers het
brachten, deed de mensen in de zaal
dikwijls schateren van het lachen.
Deze opvoering heeft weer eens be
wezen. al had het stuk dan ook geen
enkele pretentie, dat de Timdelerclub
onder leiding van de regisseur, de heer
P. A. Kouwenhoven, iets goeds presteert.
Na 15 jaar had de heer Noppen genoeg
van dit baantje, en hij emigreerde naar
Amerika. Twee zoons, respectievelijk 81
en 76 jaar oud, kwamen nu. in gezelschap
van een kleinzoon uit Leiden, eens kij
ken, wat de Nederlanders wel van hun
tradities weten te maken. Ze vonden het
„wonderful" en splendid" en zo. en lie
ten de camera's met kleurenfilms lustig
klapperen.
Om al die haringgeur op afdoende wijze
te bestrijden, deelde de praeses-collegii,
de heer J. L. Wansink, fraai verpakte
De heer R. L. Schulz zorgde bij
„haring en wittebrood" voor
Radio Zuid-Afrika.
Burgemeester jhr mr Van Kin
schot en mr De Ruyter de Wildt,
waarnemend voorzitter van de
3-Octobervereniging, wensen
koraalmuziek-jubilarissen
mej. Dee, mej. Wilschut en de
heer Mulder geluk.
flesjes eau de cologne uit aan de dames
van de uitdeelploeg.
Vroeger en nu
De oudste dame van die uitdeelploeg
was mevrouw L. Wijling uit. hoe kan het
ook anders, de 3 Octoberstraat. Zij ver
telde ons tussen de bedrijven door, dat
ze 35 jaar geleden met dat baantje was
begonnen: ze is nu 62 jaar. Toen was
haar schoonmoeder ook nog hier. Jans
Wijling. maar die emigreerde drie jaar
later naar Amerika. Mevrouw L. Wijling
kwam in haar plaats, en zij heef: dat
werk met kennelijk plezier tot nu toe
volgehouden.
Vroeger was het wel wat anders dan
nu. Zü heeft de t(Jd van inzinking nog
meegemaakt, toen slechts 300 broden en
600 haringen hun weg vonden naar de
Leidse magen.
De uitdelende dames waren toen nog
getooid met witte mutsjes, maar dat heeft
zij afgeschaft, omdat het te duur werd.
De beloning was in die dagen ook wel
heel erg pover: drie hele guldens!
Ook in de manier van uitdelen is een
wijziging gekomen. In de e.rste tijd wer
den de haringen, voor diezelfde dne gul
dens. de dag tevoren geteld er. in open
kuipen klaar gezet. Klaarblijkelijk waren
er dan altijd lieden, die eens een voor
proefje Wilden nemen, want by de uitde
ling waren er steevast haringen tekort.
Nu gaat dat anders, en worden de vis
sen direct van de tonnen in de kuipen
gestort. Vorig jaar waren de haringen
veel groter dan nu, vertelde deze erva
ren dame ons. Toen. gingen er ongeveer
600 in een ton, nu zeker 800. En wat er
over blijft gaat naar het oudeliedenhuis.
Om half tien behoorde de grootste
drukte tot het verleden. Marsmuziek van
de RK Harmondekapel spoorde de laat
komers aan wat voort te maken. Een
kwartier later was het gebeurd, en pak
ten de muzikanten hun instrumenten in.
Even verder bleef alleen een droefgees
tige oude heer achter, getooid met bol
hoed. die onder het belangstellend oog
van een paar kleine jongetjes, enige zeer
onmuzikale noten aan zijn gedeukt in-
strument wist te ontlokken
NATIONALE RESERVE SLOEG UITSTEKEND
FIGUUR
Lang voordat Zaterdagmorgen in de nevelvochtige Breestraat de eerste
tromroffels van de drumbajid der Nationale Reserve hoorbaar werden,
stonden de trottoirs en alle portieken vol parademinnaars en -minnaressen,
keken velen vanuit hoge vensters neer op de kleurige mensenmenigte, en
werd menigmaal de verzuchting geslaakt, wanneer „ze" nu eindelijk eens
kwamen.
Bij het Waaggebouw: drie hoeraatjes voor het echtpaar Van Loef.
Maar het is een goede militaire tra
ditie op 3 October, dat het défilé op tijd
begint. Klokslag half tien arriveerde de
territoriaal bevelhebber West, generaal-
majoor F. W. J. M. Peters, bij het bordes
van het Stadhuis, waar hij het défilé zou
afnemen. En onmiddellijk daarna werd
achter in de Breestraat de kleurige uit
monstering van de drumband der Natio
nale Reserve zichtbaar. Toen duurde het
- luttele ogenblikken meer voordat
het commando „Hoofdenrechts!!
klonk.
Tegenover het bordes stelde eerst de
kapel van de marine-luchtvaartdienst
te Valkenburg zich op. later kwam daar
de kapel van de Kon. Luchtmacht
staan.
Pro Patria, bedreven in het houding-
innemen. marcheerde achter de drum
band voorbij. Keurig geformeerd volg-
twee compagnieën van het beroemde
marinierskorps.
Toen viel er een ogenblik pauze, die
eerst zacht in de verte en daarna dich
terbij al nadrukkelijk werd afgesloten
door de marsmuziek van de Kon. Lucht
machtkapel. Een detachement
bewakingscorps Kon. Landmacht werd
door de schoolcompagrie van de koks-
school gevolgd. Met de daarna komende
twee compagnieën sloeg de koksschool
voorbeeldig figuur Recht waren
rijen en gericht de geweren, soldaat
soldaat zag er uit om door een ringetje
Het leste was het beste. Het leste
wam de compagnie van de Nationale
Reserve, gevormd door soldaten, die
- een paar uur per week het uniform
dragen en die dus burgers zijn te noe-
Welnu, deze burgers vielen tegen
het selecte andere deel van het gezel
schap niet uit de toon en dat mag een
marsprestatie van de eerste orde worden
genoemd.
Kwam niet een deel van de voorbij
trekkende compagnie pas enkele maan
den geleden op voor de eerste oefening?
Nu marcheerden deze jongens als ge
trainde soldaten de keurende oeen van
de militaire autoriteiten voorbij. Kolonel
Van Hinte. de inspecteur van de Natio
nale Reserve, moet gevoelens van ge
rechtvaardigde trots hebben gekoesterd.
Op het platform voor het stadhuis be
vonden zich, behalve generaai-majoor
Peters en kolonel Van Hinte. nog gene-
raal-majoor J. F. M. Steenmetzer. in
specteur der artillerie, brigade-generaal
H. W. Kromhout, inspecteur der inten
dance. B. en W. van Leiden en mevr.
Van Kinschot, de garnizoenscommandant
te Leiden, luitenant-kolonel H. W.
Gerth van Wijk, kapitein ter zee vlieger
J. M. van Olm, commandant van het
marinevliegkamp Valkenburg, majoor S.
de Jong, commandant van de Transva
van het marinevliegkamp en eerste lui
tenant H. E. T. E. Mathon, commandant
van Pro Patria. Paradecommandant wa*
kapitein der infanterie G. Peetsold,
TONTEIN „SPRONG"
Om tien uur begon de fontein aan
de Vismarkt zo maar te spuiten
(„springen"): traditioneel onderdeel
van het programma, waaraan in het
algemeen niet zóveel aandacht wordt
besteed. Een kleine kring van stille
beschouwers is er echter gedurende
de twee uur, dat de sierlijke water
straaltjes hun boogjes beschrijven,
steeds te vinden, meestal vaders of
moeders met kleine kinderen.
Een jochie van nauwelijks drie
poogt tegen het natgespoten hek op
te klauteren om in de fonteinbak te
kijken, waar de feestelijke druppels
neerspatten, en een meisje van vier-
vijf jaar zegt vertrouwelijk naar
moeder opziende ,£>at ding spuit,
omdat het feest is, hè mams?"
En zo hebben de kinderen het sym-
bool van de vrolijkheid neerklateren-
de dolfijnen, van de sierlijke, draai
ende straaltjes en het geruis van
neerplassend water het best begre
pen. Het is feest en daarom zijn we
royaal en doen we dingen, die voor
het leven van alle dag te duur zijn,
ook als stad, ook als gemeente.
Wanneer de fontein dagelijks
spoot, zou het lang zó leuk niet zijn.
