Amerikaanse
spion Oatis
voor rode rechters
sprak
Woordelijk volgens het protocol
hij zijn „bekentenis" uit
Nachtelijke aanval op IJmuiden
werd afgeslagen
Op de hele wereld ongeveer
80 millioen auto's
Ook in Japan ontluikt een
Chr. sociale actie
NCRV en Wereldomroep maken
expeditie langs de Rijn
953 NIEUWE LEIDSCHE COURANT
DINSDAG 29 SEPTEMBER 1953
ld ij vit
kt -
„VOELT U ZICH SCHULDIG?"
5?
V)
(door William Oatis van A.P.)
OP MAANDAG 2 JULI 1951 stond ik dan te Praag voor mijn rechters om
te bekennen dat ik gespionneerd had voor de Amerikaanse ambassade.
Ik herhaal het: ik was geen spion. Ik was een verslaggever van Associated
Press en de drie mannen, die met mij in de bank der beschuldigden stonden,
Svoboda, Moydinck en Muntz, waren mijn Tsjechische employé's. Ik zeide
niet wat ik gezegd zou hebben voor een rechtbank in mijn eigen land, waar
ik er met geheel mijn hart naar zou hebben gestreefd, de waarheid, en
niets dan de waarheid te zeggen. Ik sprak, zoals de communistische politie
wilde dat ik «prak in hoofdzaak en soms woordelijk volgens het ge
schrift, dat zij voor mij had opgesteld en met mij had gerepeteerd. Een
geschrift, dat zij „protocol" noemde en dat was klaargemaakt gedurende
de 70 dagen, waarop ik werd verhoord. Het bestond uit vragen, welke de
rechtbank en de openbare aanklager mij moesten stellen en uit antwoorden,
welke ik hun moest geven.
jaar studie aldaar uit de dienst was ont
slagen. Ik deelde voorts mede. dat de
militaire attaché van de Verenigde Sta
te Praag, lt.-kol. George L. Atwood.
daar oOk was geweest toen ik er was.
it wij elkaar niet hadden ont
moet. Voorts verklaarde ik te Praag
kennis gemaakt te hebben met hem en
zijn „spionnagebijeenkomsten".
(In werkelijkheid sprak ik over ge
legenheden. waarbij ik naar hem toe
gegaan om nieuws op te doen of
inlichtingen te krijgen, die de achter
grond vormden van nieuws over mili-
ire zaken in Tsjechoslowakije).
Alweer een
„bekentenis"
Ik bekende, dat ik „spionnage-
nieuws" had gekregen van mijn em
ployé's, andere Tsjechen en diplo
maten.
Ik sprak over berichten betreffen
de militaire, economische en politieke
onderwerpen, welke in Tsjechoslo
wakije niet waren gepubliceerd. De
politie had mij aangepraat, dat dit
allemaal spionnagemateriaal was.
Ik deelde mede, dat de buffetbe-
diende van het Alcron-hotel te Praag
eens het in het Tsjechisch gevoerde
gesprek voor mij had vertaald van
twee chauffeurs van de regering, die
het andere einde van de bar met
elkaar hadden gesproken. Dit ge
sprek had gelopen over de arrestatie
van een functionnaris in staatsdienst.
'as een verzinsel, opgebouwd
rond een korreltje waarheid. In werke
lijkheid had een chauffeur de bediende
iets over die functionnaris verteld. De
chauffeur had echter de bar reeds ver
laten voor ik binnenkwam.
Ik verklaarde verder, dat ik berichten
had gekregen van een- man. met name
Antonin Kartotsjvil, die beweerd hart op
het bureau van de premier te werken.
Ik wist, dat hij een agent van de ge
heime politie was. maar ik zei daar
niets van. Ik speelde ln hun kaart in de
hoop een korte straf te krijgen-
Die middag verklaarden mijn drie
employé's. dat zij mij hadden geholpen,
..onofficieel nieuws" te verzamelen. Zij
verklaarden verder, dat zij een Tsjechi
sche uitgewekene. Waldimir Komarek.
kenden, die van tijd tot tijd clandestien
zijn land terugkeerde. Deze man
een spion zijn en een medeplichtige
hem zou een politiebeambte hebben
doodgeschoten. Ik had. zoals ik reeds
vroeger verklaarde, deze Komarek nim
mer ontmoet en heb daaraan gedurende
het gehele proces vastgehouden.
20—2: Die morgen verschenen wij met
ieren voor de Hoge Raad van het staats-
gerechtshof in de Pankrac-gevangenis.
welke is gelegen in het Zuidoosten
Praag.
Wij werden daar na het ontbijt heen
gebracht uit de gevangenis,
ondervraagd waren. (Waar die gevange-
kwam ik pas na het proces
We maakten de tocht in een groene
kwe- gevangeniswagen, ieder opgesloten
f °'"een hokje zonder raam. terwijl het gan-
l®'getje tussen deze celletjes was opgevuld
met bewakers. Andere bewakers met
machinepistolen waren opgesteld op de
binnenplaats, toen wij de Pankrac-gevan
genis werden binnengeleid.
Wc gingen door een onderaardse gang
1 vervolgens een trap op naar een rij
afzonderlijke cellen- Ik wachtte in mijn
cel. zenuwachtig rokend en onder be
waking van een lange politieagent met
:n groot pistool. Later gingen we door
>n andere gang en traden door een zij-
;ur de hoge rechtszaal binnen.
We moeten er voor veronderstelde mis
dadigers vrij behoorlijk hebben uitge-
Vóór wij naar de Pankrac gingen,
n we geschoren en was onze gevan
genisplunje vervangen door gewone kle-
i. Ik droeg het donkerblauwe costuum
met de strikdas. waarin ik op 23 April
werd gearresteerd.
Ik keek de rechtszagl rond om te zien
f er bekende gezichten waren. Ik zag
niemand van mijn vrienden en pas dit
na mijn vrijlating, hoorde ik. dat
i-consul Richard G. Johnson en de
privé-secretaresse van de Amerikaan^-
ambassade. Mary Horak, achter
n'güflizaal hadden gezeten.
w.o. Ik herkende twee Tsjechoslowaakse
perschefs, dr Rudolf Popper van het
ministerie van Voorlichting en Bedrich
Rurvge van het ministerie van Buiten-
landse Zaken- Zij zaten onaandoenlijk
op de perstribune, waar ik ook twee
2*4s|' communistische correspondenten op
merkte. die ik in de tien maanden, ge-
1 durende welke ik in Praag mijn vrijheid
f 300] had genoten, had gezien een verwijfde
neren: Ier van het communistische persbureau
i.oso.j .Telepress" en een negermeisje, van wie
ff II®-' ik niet wist. waar zij in dienst was.
Zij grinnikten breeduit om mijn toe-
pri- De rechtszaal was vol. boven en be-
neden- Speciaal uitverkoren fabrieks
hal' arbeiders en rijksambtenaren plegen voor
htertj zulke processen toegangskaarten te krij-
einer" gen"
'ffi Gevoelt U schuld
nven Wij met ons vieren zaten, gescheiden
even door onze bewakers, op een bank tegen-
n ali over de balie- Ik had een koptelefoon om
and«1 de gelijktijdige vertaling van alles wat
>eien:| in het Tsjechisch werd gezegd te kunnen
voor-; volgen. De vertalers zaten in hokjes
dichtbij de balie en vlak bij mij zat een
h|jJ. andere tolk om als tussenpersoon tussen
I mij en de rechtbank te dienen als ik ver-
nBst.: klaringen moest afleggen,
KW!
Thans traden de rechters binnen.
j vier mannen en een vrouw, in zwarte
j.J toga's en het proces begon.
147—j De ambtenaar van het openbaar minis-
kj terie (openbare aanklager) Josef Urvalek
K^, eveneens in het zwart las de acte
van beschuldiging voor. Daarin werd
angst; Associated Press een spionnagebureau
70, genoemd, dat de Verenigde Staten dien-
rtMO de 'n 6611 ••ooviog tegen het vredeskamp
ivan de Sovjets" en daarin werd voorts
beweerd, dat alle chefs van het bureau
van Associated Press te Praag sinds 1948
spionnen warén geweest. Mijn employé's
f®-* en ikzelf werden in het bijzonder van
-30 k ®Pionnage beschuldigd.
-hs? De President van de rechtbank,
i 199 Jaroslaf Novak, gelastte mij vervol -
fch gens plaats te nemen in de hoefijzer.
vormi2e getuigenbank. Hij verwees
schnaar de acte van beschuldiging en
3ifü vroeg: „Gevoelt gij U schuldig?"
„Ja", antwoordde ik.
50 Zeventig dagen van ondervraging
hadden mij geleerd, dat dit het juiste
loórd Zwoord was.
I* De rechter had een uitvoerig docu-
_0 K ment voor zich. Het was mijn ..protocol"
Sch en nu kwam de eerste vraag. De ambie
er naar van het O.M. verzocht mij te zeg-
:sr„ ?®n wat de kleine kaart betekende, die
75—2 "oh bij het bewijsmateriaal bevond.
k£| Ik deelde mede. dat het de verlofpas
Was' ^ie ik 'n 1944 ha<* 8ekregen van de
Japanse school van de militaire geheime
1 dienst te Fort Snelling, Minnesota.
Na enkele vragen, die niet op het pro-
k gramma stonden over mijn geboorte-
kj plaats en zo zette ik in antwoord op
u t vragen uit het protocol uiteen, da ik van
Fort Snelling naar een overeenkomstige
school aan de universiteit van Michigan
te Ann Harbor was gegaan en na een
k
—34;
Eli getuigen
De volgende dag traden elf getuigen
verhaal van de brief, die hij mij voor
zijn vroegere baas, Russell Jones van
United Press, had gegeven. Hierin werd
Jones op de hoogte gebracht van het
vermoeden, dat één van diens employé's
een politiespion was- (De brief had ik,
onbekend met de inhoud, aan Jones ter
hand gesteld. Deze had hem verscheurd
en op de grond geworpen op het Praagse
studentencongres. De stukken werden
later door de politie weer aan elkaar
geplakt.).
Bijna alle andere getuigen verklaar
den. dat zij mij of mijn employé's ..on
officiële inlichtingen" hadden gegeven-
Toen kwamen de ambtenaren van het
O M. en mijn verdediger aan het woord.
Mijn verdediger betoogde, dat ik
schuldig was. maar dat er verzachtende
omstandigheden waren.
De volgende morgen werden wij alle
vier schuldig verklaard. Ik kreeg tien
jaar. Svoboda 20. Woydineck 18 en
Muntz 16.
In een grote, zwarte, gesloten wagen
werd ik naar de gevangenis te Roezien-
je. acht kilometer ten Westen van
Praag, gebracht.
Onderweg merkte ik vlak voor ons
een grote auto op, waarin éen man en
een jongen zaten. Het waren kolonel
Atwood en zijn zoontje.
(Copyright Associated Press)
Droogpompen Schouwen
zou heden beginnen
Polder van 9000 ha kan eind
October droog zijn
De werkzaamheden aan de nieuwe
ringdijk bij Schelphoek op Schouwen-
Duiveland zijn zo opgeschoten, dat van
daag zou worden begonnen met het leeg
pompen van het waterschap Schouwen
Dit betekent dat. indien alles vlot ver
loopt, eind October weer een oppervlak
van ongeveer 9000 ha droog zal komen.
Dan zal in het gehele rampgebied alleen
de Vlerbannenpolder van Duiveland.
groot ongeveer 2500 ha. met daarin de
dorpen Ouwerkerk en Nieuwerkerk als
laatste overstroomd gebied resteren. Dit
gebied zal eerst kunnen worden droog
gemalen na de sluiting van het laatste
gat, nl. bij Ouwerkerk. Aan dit laatste
karwei wordt met man en macht ge
werkt.
Het dljklichaam van Middelharnls-
haven naar de polder Oude Stad op Goe-
ree-Overflakkee ls na vijf maanden harfl
werken gereed gekomen. Met het her
stel van de dijk is op 25 April J.l. be
gonnen. Sindsdien is 340.000 kubieke
meter zand over een lengte van in totaal
vier en een halve kilometer opgespoten.
Begin October zal, naar wordt ver
trouwd, het zandprofiel van de dijk ge
reed kunnen zijn en eind van die maand
de asfaltering. Een maand later zal ook
de kleibekleding zijn aangebracht. De
Noordzijde van het eiland kan dan vei
lig worden geacht.
De nieuwe dijk is zo gelegd, dat bij
het Brienentgors ongeveer zestig hectare
nieuw land is gewonnen.
Aan de Zuidzijde van het eiland ver
lopen de werkzaamheden eveneens naar
Ned. militair omgekomen
bij Grand Repulse
Dodelijk getroffen door deksel
van tank
Naar eerst thans bekend wordt, is kort
voor het einde van de oefening Grand
Repulse in Duitsland een Nederlands
militair om het leven gekomen. Tijdens
het ronddraaien van een tankkoepel
sloeg een stuk geschut tegen een tank
deksel. De 25-jarige soldaat Th. M. J.
Furer van het regiment huzaren Prins
Alexander kreeg het deksel tegen hel
hoofd cn is nog dezelfde avond overle
den. Het slachtoffer woonde in Groes-
k en was gelegrd in Amersfoort
Het ongeluk gebeurde bij Rostrup.
Vliegveld Haamstede
weer bruikbaar
Het vliegvrli Haamstede op Schouwen-
Duiveland is nu weer door de lucht be
reikbaar. Van af Ypenburg doet
ongeveer een half uur over. Dit luchtver
keer is mogelijk geworden door het aan
leggen vari een noodstartbaan, hetgeen
nogal wat moeite heeft gekost.
Haamstede, dat vóór 1940 al was opge
nomen in de KLM-lijn AmsterdamRot
terdamVlissingenKnokke, raakte in
de oorlog zijn vliegveld kwijt. Het
rein werd onbruikbaar gemaakt ei
de bevrijding had men handen vol
Oatis en zijn mede-beklaagden voor de communistische rechters. De
tweede van links is Oatis. Voor deze gelegenheid mocht hij het donker
blauwe pak en het strikdasje dragen, welke hij droeg bij zijn arrestatie.
Een patrouilleboot werd in de haven
„tot zinken gebracht". De overige boten
slaagden er in. te ontkomen, doch buiten
de haven werd er nog één door geschut
vuur „vernietigd." De radar-installatie
bleef onbeschadigd.
Gisteren lagen in de mond van de Wes-
Eén van hen verklaarde, dat hij de terschelde konvooien en konvooi-escorte-
politiebeambte had vermoord met een schepen. Daarbij
pistool, dat Komarek hem had gegeven.
.Een tweede, Jan Stransky,
Vlootoelening Mariner
Mariniers stelden gelande troepen buiten gevecht
en boorden schip in de grond
ZES KLEINE, snelvarende patrouillevaartuigen van de Oranjepartij heb
ben tijdens de Navo-vlootoefening Mariner een nachtelijke aanval uit
gevoerd op de haven van IJmuiden, waar de radar-installatie van de
Blauwe partij blijkbaar het doel was. Kustbatterijen vernietigden twee van
de aanvallende boten bij het binnenvaren van de haven. Eén boot slaagde
erin, een detachement aan land te zetten, doch bij Blauw ingedeelde Ne>
derlandse mariniers, die met de bewaking waren belast, wisten dit gehele
landingsdetachement buiten gevècht te stellen.
lucht uit werd aangevallen en dat tegen
de aanvallende vliegtuigen door de
luchtverdediging werd geoefend Men
kreeg daarbij van de wal af de indruk,
dat de verdediging doeltreffend was.
De oefeningen van de mijnenuitkyk-
dienst. die al enige dagen aan de gang
waren .werden voortgezet. In de omge
ving van de Scheldemond zijn thans ook
Engelse mariniers, o.a. kikvorsmannen
mSf/K/KtKÊtKÊ. kleine tankers
bewapende treilers. De oefening wilde,
vertelde hetdat deze schepenverzameling van de
Keten van achtmaal rond de aarde
Ir Van Lakerveld pessimistisch over kansen
voor Ned. personenwagen-industrie
IN NEDERLAND houden zich thans tien bedrijven bezig met de vervaar
diging van automobielen en met de assemblage daarvan, hetgeen aan
circa 3200 Nederlanders werk verschaft. De brutoproductie beliep vorig
jaar circa f 85 millioen, waarvan ongeveer 75 pet op de binnenlandse markt
is afgezet. Men verwacht voor 1953 een omzet van f 140 millioen, doch een
daling van het exportcijfer. Aangenomen wordt, dat er op de hele wereld
80 millioen automobielen bestaan. Achter elkaar geplaatst, zou deze „op
tocht" acht maal de aarde omspannen.
Dit deelde ir W. L. van Lakerveld gis
teren in Eindhoven mee op een bijeen
komst van het Nederlands Verkeers-
instituut".
„Zolang de eenwording van de Weste
lijke wereld nog geen feit is. moeten de
automobiel-industrieën in kleinere landen
zich -wel tweemaal bedenken, alvorens tot
uitbreidingen over te gaan. Slechts wan
neer men iets zeer bijzonders en iets zeer
voortreffelijks weet aan te bieden, heeft
men kans van slagen", aldus ir Van
Lakerveld.
Ir Van Lakerveld verklaarde, pessimis
tisch te zyn over de kansen voor een
eigen personenauto-industrie in ons land.
Het is naar zijn mening beter alle krach
ten in te spannen voor de ontwikkeling
van de vrachtautomobiel-industrie.
De productie van automobielen heeft
voor de industrie door de zo ver uiteen
lopende productieprocessen, meer dan
enig ander productieproces, vele vraag
stukken opgeworpen. Spreker hekelde de
eindeloze variëteit in typekeuze, die de
Nederlandse consument er op na pleegt te
houden. Dat kost per jaar honderden
millioenen guldens, die beter besteed kun
nen worden. Gebruikers en fabrikanten
moeten tot elkaar komen, teneinde de
produtie te kunnen beperken tot een be
paald aantal typen.
commando's, ingeschakeld, die speciale
operaties zullen uitvoeren, om de naar
zee gekeerde kustverdediging te testen.
Zij zullen reeksen van kleine acties on
dernemen.
Van marinezijde is meegedeeld, dat de
inkwartiering van marine-personeel op
Walcheren van Westkapelle tot
het Sloe bijzonder vlot en goed is ver
lopen. Grote waardering heeft dit
soneel voor de wijze, waarop het door
de tijdelijke gastheren en gastvrouwen
ontvangen en wordt verzorgd. Het me
geven van warme koffie, het beschik
baar stellen van wekkers enz. toonde,
hoezeer de gastheren en gastvrouwen
meeleefden met de mariniers.
Vliegtuigen van de Amerikaanse ma
rine hebben gisteren tijdens de Nato-
oefening Mariner voor de eerste grote
blunder gezorgd. Zij vielen het Britse
slagschip Vanguard aan in plaats var
„vijandelijke" oorlogsbodem.
De vliegtuigen hielden het slagschip
blijkbaar voor de Britse kruiser Swift-
sure en gaven de Vanguard de volle laag.
De Vanguard trachtte zich met alle
mogelijke middelen als een bevriend
schip bekend te maken, maar de vlieg
tuigen bleven aanvallen. Daarna vuurde
het schip met losse granaten terug.
K.S.G. zoekt contact met
arbeiders
Het Hoge Gezagslichaam van de Euro
pese Kolen- en Staalgemeenschap zal,
naar wij van het internationale Christe
lijke Vakverbond vernemen, een bijzon
dere dienst voor betrekkingen met ar
beidersorganisaties in het leven roepen
Het verbond heeft reeds lang hierop aan
gedrongen en tenslotte het verzet der ge
meenschap overwonnen.
Geen woorden
om na Ie
zeggen
i het 1
Het
veld was in lange tijd niet onderhouden
en door talloze konijnen ondergraven,
zodat meterslange holen moesten worden
opgegraven en gedicht.
Na de watersnood werd een klein deel
van het veld noodgedwongen gebruikt
door kleine vliegtuigen. Daar de behoefte
bestond om een terrein op korte termijn
gereed te maken, werd een verharde start
baan van 640 meter lang en 30 meter
breed aangelegd. Deze is nu in gebruik
genomen
Het vliegveld Haamstede heeft ook
historische betekenis, want het gere
gelde binnenlandse luchtverkeer werd
op 1 Juli 1931 geopend met het 53
lange lijntje RotterdamHaamstede.
Op 63-jarige leeftijd is in het
diaconesscnhuis te Haarlem overleden de
heer A. G. J. van den Berg, penning
meester van de Kon. Ned. Bond tot het
Redden van Drenkelingen.
Nederlands geleerd om Kuyper te lezen
Prot. Chr. Arbeidsinternationale viert in
Diisseldorf zilveren jubileum
EEN JAPANNER, ouderling van een kleine kerk in zijn woonplaats, kreeg
een tijdlang „toevallig" het blad toegestuurd van een kleine Chr. vak
beweging in Canada. Toen ging voor hem een venster open, want hü zag
daarin, dat het Evangelie van Jezus Christus niet alleen betekenis heeft
voor het persoonlijk geloofsleven, maar dat hiervan ook een boodschap
uitgaat voor het leven in bedrijf en beroep, dat hierin de opdracht ligt tot
de enige ware vernieuwing der gehele samenleving. De Japanner ging Ne
derlands leren, want hij wilde hierover meer te weten komen en zo be
studeerde hij de werken van Kuyper, Bavinck en anderen. Thans is er in
zijn woonplaats een kleine kring gevormd, die de Chr. sociale beginselen
uitdraagt en die de stichting van een Chr. sociale organisatie in Japan voor
bereidt. Dit is een van de onverwachte resultaten, die de Prot. Chr. Arbeids
internationale op haar werk mocht zien, een van de oorzaken waardoor het
zilveren jubileum van deze organisatie in deze dagen te Düsseldorf met
blijdschap en dankbaarheid mag worden gevierd.
Want dat er in Canada een Christian
Association of Labaur bestaat, is mede te
danker, aan de P.C.A.I., die de heer F P.
Fuyksohot naar dit land zond om te hel
pen bij de opbouw van een Chr. vak
beweging. De P.C.A.I. zond de heer J. F.
Beekman naar Indonesië om daar de
organisatie van de Chr. werknemers ter
hand te nemen en in nauw contact mei
deze internationale zond het C.N.V. z(Jn
vice-voorzitter K. de Boer naar Nieuw-
Guinea. Voor vele Christenen in vele
landen heeft de P.C.A.I. al een venster
opengestoten, doordat zij hun liet zien,
dat het Christen-zijn consequenties mee
brengt voor de gewone arbeid van alle
dag, voor de verhouding tussen werk
gever cn werknemer en voor het geheel
van het maatschappelijk Wen.
Op 10 April 1928 werd de P.C.A.I. Ie
Düsseldorf opgericht. De stoot hiertoe
werd voornamelijk gegeven door twee
Nederlanders, n.l. door de toenmalige
secretaris van het C.N.V., de heer H.
Amelink, en door prof. dr J. R. Slote-
maker de Bruine, die destijds minister
nn Arbeid was.
Karavaan van reporters en technici
Rotterdammer schonk fraai cadeau voor
geboortehuis van Beethoven
(Van onze correspondent te Bonn)
Een internationale karavaan van radio
verslaggevers en radiotechnici uit zes lan
den trekt langzaam langs de Rijn om
overal onderweg interessante opnamen te
maken. Zij begonnen in Zwitserland bij
de St Gotthard, waar, zoals u op school
geleerd hebt, de Rijn ontspringt en ze
eindigennu ja, ik behoef niet te
vertellen waar de Rijn ophoudt.
De bonte karavaan, die uit 18 personen
uit Nederland, Beligë, Engeland, Duits
land, Frankrijk en Italië (een televisie-
man) bestaat, is thans te Bonn aangeko
men. Van Nederlandse zijde zijn er Her
man Felderhof van de N.C.R.V. en J.
Acda van de Wereldomroep bij, tezamen
met de twee technici Ruls en Poyer.
Van de overige deelnemers aan de reis
wil ik alleen maar even Mchael Rarsley
de BBC noemen, die ook in Neder
land zeer bekend is cn die een bewijs
wel hoe goed hij óók in de allerhoogste
kringen in ons land aangeschreven staat
indertijd de tocht van het koninklijke
gezin naar Friesland, kort voor de plech
tige inhuldiging van onze Koningin aan
boord van de Piet Hein heeft meegemaakt
en de vermaarde radioreporter Samy
Smon van Radio Paris.
Deze expeditie van radioreporters uit
diverse landen is, zoals Herman Felder
hof, wiens stem u natuurlijk allemaal
kent, mij hier in het geboortehuis van
Ludwlg van Beethoven vertelt, de groot
ste internationale manifestatie op radio-
gebied sedert de oorlog.
Inbraak in radiowagen
In Schwetzingen, niet ver van Mann
heim, had men, zo vertelt Felderhof me
verder, opeens een grote schrik te pakken
gekregen. Want in het holst van de nacht
was in de Nederlandse opname-auto van
de Wereldomroep, die de hele tocht mee
maakt, ingebroken.
Een koffer met kostbare bandopnamen,
die men onderweg gemaakt had, met de
papieren van de wagen, die men bij het
passeren van de grens weer nodig
Conflict in de P. v. d. A.
te Purmerend
Geschil over candidaat-
stelling
Een conflict, dot voor de twee raads
leden die er bij zijn betrokken, kan uit
groeien tot een uitstoten door hun partij
bestuur, is in de raad van Purmerend
ontstaan over de zetels van de
P.v.d.A.-leden, C. Beukenkamp en S. de
V.rie«.
Het geschil begon bij de candidaats-
stelling voor de gemeenteraadsverkiezin
gen. Een groep leden, die oppositie voer
de tegen de toenmalige wethoudster
mevr. G. J. Steert-Brouwer. was
mening, d'at niet mevrouw Steert, doch
de heer De Vries boven aan de lijst dien
de te worden geplaatst. Het partijbestuur
plaatste echter mevr. Steent als ru
de heer de Vries als nr 6. De kiezers
waren het hiermede blijkbaar niet -
want de heer De Vries verkreeE zc
voorkeurstemmen, dat hij in de raad
werd gekozen.
Bij de wethoudersverkiezingen stelde
het P.v.d.A.-bestuur weer mevr. Steert
camdidaait. maar ook dit vond geen gun
stig onthaal. Met acht van de dertien
stemmen werd de heer Beukenkamp ge
kozen. zodat mevr. Steert voor haar
partijgenoot het veld moest ruimen.
Het partijbestuur is van mening dat de
heren Beukenkamp en De Vries, die hun
stem niet op de door de P.v.d.A. bevolen
candidaten hadden uitgebracht, de partij
discipline hebben doorbroken. Ook het
feit, dat zij voor de samenstelling der
raadscommissie® hun stem op C.P.N.-
leden uitbrachten, wordt hun kwalijk
genomen.
Donderdag komt het gewestelijk oe-
•tuur van de Partij van de Arbeid bijeen
om een motie te behandelen, waarin
bedde heren voor de keuze worden ge
steld, hun zetels ter beschikking te stel
len of uit de party te worden geroyeerd.
Als deze motie wordt aangenomen en
de heren Beukenkamp en De Vries wei
geren hun zetels ter beschikking te stel
len. zouden zij als onafhankelijke raads
leden gedurende hun vijfjarige ambts
periode aan het bewind kunnen blijven.
hebben, en een verbandtrommel waren
verdwenen.
De Duitse politie schijnt het als een
erezaak beschouwd te hebben de dader
te vinden. Inderdaad is zij er binnen drie
dagen in geslaagd de dief, een 19-jarige
jongen, in een plaatsje op een afstand
van ongeveer 30 kilometer op te sporen.
Men heeft gelukkig al het gestolene dat
ten dele zelfs in een schoorsteen verbor
gen zat, teruggekregen.
Beethovens geboortehuis
In het „Beethovenhaus" hier in Bonn,
waar 's werelds beroemdste toondichter
in December 1770 geboren is, werden en
kele opnamen voor de N. C. R. V. ge
maakt. Men weet, dat Beethoven van
Zuidnederlandse afkomst was. Zijn voor
ouders hadden in en om Mechelen ge
woond. Zijn grootvader, die reeds op
jeugdige leeftijd naar Bonn was gekomen,
was nog in Mechelen geboren.
Prof. dr J. Schmidt-Görg, de direc
teur van het Beethoven-archief in Bonn,
heeft thans een paar woorden over de
zich in Bonn bevindende handschriften
van Beethoven voor de NCRV-microfoon
gesproken. Die zult u ook pas in Octo
ber te horen krijgen.
Professor Schmidt-Görg laat mij vol
trots een nieuwe aanwinst in de toch al
zo rijke collectie herinneringen aan de
grote meester zien: een hangklok, die
Beethoven iri 1811 te Wenen aan zijn
vriend Von Breuning gegeven heeft. De
klok loopt net als een kleine anderhalve
eeuw geleden. En wanneer zij twaalf uur
slaat, hoor ik dezelfde heldere klanken,
die ook in Beethovens helaas vrij dove
oren moeten hebben geklonken.
„Wij hebben deze klok pas een paar
weken geleden van de grote Rotterdamse
muziekliefhebber en muziekkenner An
thony van Hoboken cadeau gekregen"
vertelt de professor me, „Van Hoboken
is een oude vriend van ons huis. Hij ls de
klok zelf naar Bonn komen brengen".
Philips breidt uit in
Drachten
Straks werk voor 1000 a 1500 man
De Philipsfabrieken te Drachten zullen
worden uitgebreid van 11.000 m2 vloer
oppervlakte tot rond 18.000 m2. Het aan
tal werkkrachten zal daardoor lot 1000
a 1500 kunnen worden opgevoera
Om deze nieuwbouw te financieren
heeft de N.V. Philips aan de gemeente
Smallingerland verzocht een bedrag van
van 4 millioen gulden te lenen. B. en W.
van Smallingerland stellen than? aan de
van 4 millioen gluden te lenen. B. en W.
van Smallingerland stellen thans aa nde
raad voor 4 millioen gulden tegen 2||
pet te lenen van de N.V. Bank voor Ne
derlandse Gemeenten en dit bcdiag tegen
dezelfde rentevoorwaarden aan Philips
te verstrekken. De lening zal een loop
tijd van 10 jaar krijgen cn dc bijkomende
kosten worden door de N.V. Philips ge
dragen.
In de fabrieken zijn thans ongeveer
650 personen werkzaam.
Film over Hitier en derde rijk
Volgende maand zal volgens de „Frank
furter Allgemeine Zeitung" in West-
Duitsland een film. getiteld „bis 5 nach
12". vertoond worden, die het leven van
Hitier en de geschiedenis van het derde
rijk in beeld brengt. De film wordt aan
gediend als documentaire, maar heeft de
lengte van een spéelfilm. Er zijn tot nog
toe niet gepubliceerde filmopnamen van
Hitier in verwerkt, destijds opgenomen
door Eva Braun. die in de bunker onder
de Rijkskanselarij met Hitier trouwde, en
door haar zuster Grete Fegelein, aldus
meldt de „Times".
Benoemingen bij de politie te
Rotterdam
Bij de R'damse politie werd benoemd
tot commissaris hoofdambtenaar 3e kl. de
hoofdinspecteur J. P. Bontenbal en bevor
derd tot hoofdambtenaar 2e kl. de com
missaris van politie hoofdambtenaar 3e kl
J. M. Lens, chef van de zeden- en kinder
politie.
Het kostte enige moeite, dit plan te
verwezenlijken, want in Duitsland be
stond geen Prot. Christelijke, maar een
interconfessionele vakbeweging, waarbij
dus ook R.K. arbeiders waren aangeslo
ten. Nu wu Juist in 1920 het Inter
nationaal Chr Vakverbond opgericht,
dat eveneens mtercorvfessiooneel is en
waarbij de R.K. vleugel verreweg het
sterkste was en is. De Duitse Protestantse
arbeiders vreesden, dat de oprichting van
een Protestantse internationale hen m
conflict met het I.C.V. zou brengen. In
Nederland, waar zowel de K.A.B. als het
C.N.V. bij het I.C.V. zijn aangesloten, zag
men dit gevaar niet zo. daar de Prot.
organisatie een geheel ander karakter
zou krijgen.
Men wist echter de vTees der Duitse
broeders weg te nemen en zo kwam de
P.C.A.I. tot stand met als leden de Prot.
organisaties in Nederland, Duitsland,
Denemarken. Zweden en Polen. In 1932
trad de kleine C.LA. in de Ver. Staten
nog als lid toe. De Duitser Wilhelm Kocü
werd voorzitter en de Nederlander Ame
link secretaris.
Nadrukkelijk was in de statuten vast
gelegd. dat de P.C.A.I. geen vakvereni
gingswerk zou verrichten. Dat werd aanr
het I.C.V. overgelaten. De nieuwe orga
nisatie was bestemd voor gemeenschap
pelijke bezinning op de Chr. sociale vra
gen, voor onderling contact tussen de
Prot. arbeiders in de verschillende lan
den en voor het verlenen van steun aan
de oprichting van een Chr vakbeweging
m lanöen, waar deze nog niet aanwezig
Ontplooiing
Toen Hitter aan het bewind kwam, wa
ren de Duitsers van deelneming aan het
werk uitgeschakeld en r.a het congres
ven Zürich in 1939 werd al de arbeid van
de P.C.A.I. door de oorlog lamgelegd. Na
de bevrijding herleefde de activiteit
weer; de heer M Rupperi werd voorzitter
en de heer F. P. Fuyksohot secretaris.
Wij memoreerden boven reeds, welke
activiteit werd ontplooid op het terrein
van de steunverlening aan Chr. sociale
organisaties in andere landen. Wat de
bezlnningsarbeid betreft, moet de Chr
sociale boodschap worden genoemd, die
aan de verschillende wereldorganisaties
van kerken werd ge2onden, en het con
gres over de vakverenigingsstrijd. dat in
1950 te Kopenhagen werd gehouden. Dit
laatste was r.a ast bezinningswerk tevens
een grote morele steun voor de nietige
Chr vakbeweging ln Denemarken, die
zich tegenover de oppermachtige socialis
tische organisatie slechts met moeite
staande kan houden.
Van 1 t/m 3 October wordt dan nu het
Jubileumcongres in Düsseldorf gehouden,
ln de stad dus. waar de P.C.A.I. eer»
kwart eeuw geleden het levenslicht aan
schouwde. Ook thans kan het. naast een
gelegenheid tot bezinning in eigen kring,
weer tevens een propagandistisch karak
ter hebben.
In deze tjid, nu dc Christenen In de
Duitse Eenheidsvakbeweging in het ge
weer komen, omdat dezr D.G.B zich
tijdens de verkiezingsstrUd duidelijk sla
een socialistische organisatie heeft laten
kennen, nu opnieuw b. West-Duitsland
de roep om een Chr. vakbeweging wordt
♦ernomen. is het van het grootste belang,
dat deze internationale manifestatie juist
bi Düsseldorf gehouden wordt.
Duitse arbeidersleiders zullen hier in
nauw contact treden met hun Protes
tantse vrienden uit andere landen en zij
zullen een steuntje ln de rug ontvangen
bij het streven om aan de rode overheer-
«sng van het D.G.B. een eind te maken.
Chèque van 1 ton voor
Grieken overhandigd
Nederland bracht tot nu toe
ruim 150.000 bijeen
Voor de overhandiging van een che
que van 100.000 (bijna 800 millioen
dradimenl op naam van Koningin Fre-
derike van het door aardbevingen ge
troffen Griekenland was gistermiddag in
het kantoor van de Hollandse Bankunie
te Amsterdam een korte plechtigheid
belegd. De Griekse gezant, de heer N.
G. Lely, was daarheen gekomen op uit
nodiging van het comité Hulp Aardbe
ving Griekenland, waarvan ook burge
meester d'Ailly deel uitmaakt. Het co
mité was vertegenwoordigd door Jhr H.
van Lennep. directeur van de K N.S.M.,
mr N. E. Rost Onnes, hoofddirecteur van
de Hollandse Bank Unie. en de heer W.
L. Morsink, vice-consul honorair van
Griekenland.
De actie, die na de eerste berichten
over de aardbevingen is ingezet, heeft
1700 giften tot een totaal van ƒ110 000
opgeleverd. Na 15 October, als de actie
ten einde is, zal het restant worden
overgemaakt.
Ook bij de Griekse ambassade zijn al
giften binnen gekomen en wel tot een
bedrag van ƒ43.000. De heer Lely sprak
zijn dank uit en herinnerde aan de bijna
100.000 daklozen en de 455 doden, die de
ramp heeft geëist.
Aanklacht inzake ex-echtgenote
van Reimann
Mevrouw Maczek uit Dortmund heeft
een aanklacht ingediend tegen de West-
duitse communistenleider Max Reimann,
die in 1934 haar toen nog minderjarige
dochter naar Rusland zou hebben meege
nomen. Men weet thans niet waar deze
dochter is. Wel Is bekend, dat zij inder
tijd met Reimann trouwde.
Bierverhaal bekroond
met f 4000
De 33 prijswinnaars van de wedstrijd
uitgeschreven door De Amstel brouwerij,
zijn thans aangewezen. Gevraagd was een
verhaaltje (vers) over een voorval waar
hek bier een rol speelt.
>e eerste prijs (f4000) kreeg de heer
Joh. A Pols uit Rhoon. de tweede (f 2000)
Truus Armann-De Wijs uit Am-
sur de derde (f 1000) dc heer K.
A. J. Meester uit Tilburg.
