m-
^ieuw-Guinea te zien als een
nationale zaak
PP
p-*
)ubbele zending leidt tot nare
tegenstellingen
Bonifatius-herdenking 1954
neemt vaste vorm aan
a'}/]
cJM
Konijnenvrije zone heeft geen
nut meer tegen besmetting
PTEMBEB LEIDSCHE COOBflNT
9
VRIJDAG 25 SEPTEMBER 1953
LOON IN MONDHARMONICA'S GEWENST...
(Door F. H. van de Wetering)
EEN AANTAL artikelen, speciaal geschreven voor dit
dagblad, heb ik gepoogd hier en daar een tip van de
lier op te lichten van het in Nederland nog steeds zo on-
kende rijksdeel Nieuw-Guinea. Geen diepe probleem-
Hingen of bestuurlijke oplossingen vermocht ik in deze
letsen te geven; alleen een beroep op Uw belangstelling
srd bedoeld. Deze artikelen werden ook niet geschreven
n een schone schrijftafel aan de hand van goed ver
gde notities. Integendeel, vaak zat ik te pennen, zittend
een koffer of een kist in het bergruim van een Catalina-
egboot hoog in de lucht, of 's nachts omzoemd door bloed-
rslige muskieten in een galerijtje van een logeergebouw.
Nieuw-Guinea en het
)ok heb ik geen propagandistische
hoogdravende verhalen pogen af
steken; de critiekloze of sentimen-
Nieuw-Guinea-propagandist is,
ien tegenover de achtergrond
vraagstukken, een potsenmaker
een onverantwoordelijke voor-
hter.
(ieuw-Guinea tot ontwikkeling
brengen is „a very hard job" (een
r zwaar karwei)alleen de aller-
sten.zyn in staat van dit land iets
eds te maken. Te veel dilettanten
voor-
oape.
rtieve
güj.
ragen
fL
idt istelli
De schrijver van onze artikelen-
serie over Nieuw-Guinea, de
heer F. H. v. d. Wetering.
v. op het gebied van de landbouw
luden de ontwikkeling tegen.
Daarbij hebben velen, ondanks
los wat zij materieel in Indië ver-
:en,"precies één ding angstvallig
iwaard en dat iseen koloniale
ling: „nét zó als vroeger in
ed.-Indië". Die instelling, ongeacht
ambtenaar, particulier, kolonist
wie ook, is uiterst funest.
)e mensen, die in Nieuw-Guinea de
lotste critiek hebben, zijn eigenlijk
egenen die de uiteindelijke vooruitgang
an dit grillige, woeste en in bepaald-
izicht toch veelbelovende land tegen-
trken. En als men dan nog lieden ont-
oet, die terwille van hun eigen onge-
ond groepsbehoud onbillijk afgeven op
Papoeabevolking, dan moet men zich
zulke lieden geestelijk losscheuren
tot de werkelijk grote problemen
Tweeledig doel
Want Nieuw-Guinea moet worden
aangepakt.' Nederland kan wel juri
disch vaststellen, dat de souvereini-
teit ouer dit overzeese rijksdeel „de
jure en de facto" (Rechtens en feite
lijk) aan hem behoort, maar daar
mee is ten aazien van het wereld-
forum, dat dan ook eisen stelt aan de
souvereiniteitsuitoefening, niets be
reikt. Of anders gezegd: een loutere
juridische zekerheid omtrent de Neder-,
landse souvereiniteit over Nieuw-
Guinea kan in de huidige wereldver
houdingen ons volk geen bevrediging
schenken, noch tot enthousiasme op
wekken.
Wil het Nederlandse volk belangstel
ling krijgen voor het grote land in de
Pacific, waar de driekleur trots waait,
;aii hn zal het spectaculair gesteld moeten
Worden voor grootse en doeltreffende
mtwikkelingsplannen.
Want wat betekent in practische zin
litoefening van souvereiniteit over een
ver van het moederland verwijderd
overzees gebiedsdeel? Ik zou het zo
'illen uitdrukken, dat Nederland daar-
?«.iee een tweeledig doel heeft aanvaard.
In de eerste plaats om Nieuw-Guinea
open te leggen, beschaving en ontwik-
'eling te brengen, voorspoed en wel
vaart te bevorderen en alle resultaten
■van medische, agrarische, opvoedkundi-
andere aard toe te passen. Daar
van zal de bevolking rijke vruchten mo
ren plukken, daartoe zullen vele Neder
landers in dit land een bestaan kunnen
vinden, daarvoor zal ook in het milieu
[i tan de Zuid-Pacific anderer medewer-
jWï «mg en steun nodig zijn. Ons eerste doel
is dus ten bate
Koninkrijk.
In de tweede plaats zal de ontwik
keling van dit rijksdeel (thans nog
achtergebleven gebied), zó moeten
dat de vruchten dezer ontwikkeling, de
agrarische producten, de myn-
demschatteji enz. ten dienste komen
van de wereldhuishouding. In het
der Verenigde Naties zal onze s
reiniteit over Nederlands Nieuw-Guinea
zódanig gericht moeten zijn, dat deze tén
volle verantwoord is.
Om deze doeleinden te bereiken, is het
nodig, van stonde aan een modern en aan
gepast bestuur te voeren. Met bestuur be
doelen wij dan niet alleen het zogenaam
de binnenlands bestuur, maar het gehel
apparaat, dat wordt ingezet om deze
doeleinden in zo kort mogelijke termijn
te bereiken.
Twee bochten te
nemen
Uit de aard der zaak zal met allerlei
factoren rekening moeten worden gehou
den, als daar zijn de financiële mogelijk
heden van het moederland, de technische
en andere bijstand van wereldorganen,
de allerprimitiefste situatie, waarin
deel der bevolking van Nieuw-Guinea
leeft.
Voor dit laatste verwijzen wij nog eens
naar ons artikel over de Wisselmeren.
Toch mogen deze belemmerende facto
ren om het doel spoedig te bereiken
geen aanleiding zijn om, hetgeen wij thans
gaan doen, niet modern en afgestemd te
Maar daarvoor zijn twee moeilijke boch
ten in deze ontwikkelingsbaan te nemen.
Ten eerste moet radicaal gebroken wor
den mef de papieren rommelwinkel,
waaronder de huidige, naar het mij voor
komt steriele administratie lijdt. Overal
kan men klachten horen; steeds was het
excuus voor te weinig tochten door het
land, dat men aan zijn schrijftafel voort
durend gebonden is. Een ridicuul excuus
in een land, waarin alles draait om per
soonlijk optreden, persoonlijk inzicht en
persoonlijke activiteit. En een bewijs voor
de stelling, dat de centrale overheids
diensten niet op moderne wijze functlon-
neren, doch zichzelf belangrijk trachten
te maken met „staten-in-veelvoud".
De tweede bocht, die moet worden ge
nomen, is dat een klein aantal uiterst be
kwame krachten wordt uitgezonden. Dat
kost geld, want zonder behoorlijke voor
waarden krijgt men deze mensen niet.
Niet het geld, maar
de prijzen
Hiermede zijn wij een nieuw terrein
van moeilijkheden binnengetreden: de
levensstandaard op Nieuw-Guinea. Het
geld is gezond, want de Nieuw-Guinea-
gulden is volledig aan die van Nederland
gebonden. De ziekte zit dan ook niet bij
het geld, maar bij de prijzen der goede-
In Nieuw-Guinea wordt door velen, die
naar Nederlandse maatstaf i-uim bezol
digd worden, armoede geleden en worden
noodzakelijkerwijze schulden gemaakt. De
prijzen liggen ongekend hoog, vaak vier
en méér malen hoger dan in ons land.
Daar zijn allerlei oorzaken voor aan te
wijzen, als daar zijn een volkomen fou
tieve invoerbelasting op levensmiddelen
en goederen, terwijl de binnenlandse
markt vrijwel mets oplevert. Voorts een
onder Amerikaanse na-oorlogse Invloed
ontstane, voor een tropenland kostbare,
levenswijze; een betrekkelijk klein aan
tal Westerlingen, terwijl de markt voor de
autochtonen (inheemsen) bij wijze van
spreken per landstreek verschilt naar ge
lang men behoeften kweekt.
Zo maakte ik in Sorong mede, dat
Papoea-werklieden plotseling een deel
van hun loon In mondharmonica's wens
ten betaald te zien. Met het gevolg, dat
de kashouder in eens overal van deze in
strumenten moest zien te betrekken.
De vrachten der scheepsmaatschappijen
zijn hoog, afgezien van het feit, dat de
behandeling der goederen zeer ruw is.
Volle winkels
Voor het K.L.M.-hotel in Biak was
groot gedeelte van het meubilair bij het
scheepstransport gekraakt zodat een i
belmaker per vliegtuig uit Nederland
moest overkomen om de reparaties te
richten.
De Koninklijke Paketvaart Maatschappij,
die hoge vracht- en andere tarieven be
rekent, blijft zelf buiten schot. Haar sche
pen worden vanuit Indonesië met
eigen lijnschip van levensmiddelen
voorzien. Op Nieuw-Guinea investeert
deze maatschappij niets, doch bewoont
gouvernementswoningen en gebruikt voor
kantoren en opslagruimte de toch al
spaarzame overheidslokaliteiten.
Nog vele oorzaken zijn te noemen, dit
het leven in #Nieuw-Guinea te kostbaai
en daardoor voor velen financieel ondra
gelijk maken. De oplossing zal dan ook
gezocht moeten worden in verlaging dei-
prijzen, desnoods met een gedeeltelijke
subsidie op het levensmiddelenpakkf
Dit laatste is verre te verkiezen t
verhoging der salarissen en lonen, omdat
zulks tegelijk prijsverhoging en geen
betering van de levensstandaard met
zou brengen. Want het is niet zo, dat de
voorziening van levensmiddelen en
deren op Nieuw-Guinea onvoldoende
zijn. Integendeel, overal constateerde ik
volle winkels met gevarieerde voorraden.
Op de onderlinge str'yd tussen Zending
en Missie in verschillende delen
Nieuw-Guinea wil Ik niet uitvoerig
gaan. Die strüd te moeten constateren,
acht ik echter reeds een ernstige zaak.
Men kan wel allerlei theorethische en
theologische argumenten aanvoeren ter
bepleiting van het recht der dubbele
zending, maar ik acht haar onder de
uiterst primitieve inheemsen, die
binnenland van Nieuw-Guinea bewc
niet gezond.
Het aantal nare verhalen, dat mü werd
opgedist, waarbü of een zendeling of een
pastoor het slachtoffer werd van door
de andere part'ü opgezette bevolking,
lijkt mü noch bevorderlük voor de ker
stening van heidengebieden, noch i
de vestiging van gezag, orde en rust.
Hoewel in vele gevallen naar mün ge
voelen en dan denk ik in het büzonder
aan de noordkust van Nieuw-Guinea
de vestigingsüver van de rooms-katho-
licken hier de schuld van draagt, moei
ik tot mün grote spüt óók verklaren, dat
het protestantse zendingswerk menig
maal mün ernstige critiek heeft gewekt.
Beneden de maat
Bepaaldelijk wil ik de zendingsartsen
en de meeste onderwüsmensen hiervan
uitsluiten. Maar vele zendingspredikan
ten blüven beneden de maat, die
in deze moeilüke omstandigheden
hen mag stellen. Wanneer de Hervorm
de Kerk. wier naam aan dit zendings
werk nauw is verbonden, niet ingrüpt
en leiding geeft, dan vrees ik als pro
testant, dat Rome uiteindelük met de
vlag zal gaan strüken.
Dat een groot zendingsgebied, name-
tük van Fak-Fak en Merauke, het zo
genaamde terrein van de Molukse kerk,
geestelük gesproken in zün leiding vol
komen afhankelük is van twee door
het gouvernement te betalen zendelings
salarissen, is een zaak, die de Protes
tantse Kerken in Nederland moet
ontrusten. Bovendien zal ook deze bron
worden afgesneden, zodra het drie-jarig
t-verband" der beide zendelingen,
ARFAH-gehergte op Nieuw
Guinea, gezien van Manokwari
uit. Op de voorgrond een gouver
nementsstomer.
Güsberts te Fak-Fak en Knüf te Me
rauke is beëindigd.
Meer wil ik van deze narigheid in dit
artikel niet zeggen, want „de andere
partü luistert mee".
Na A ook B
Nieuw-Guinea tot ontwikkeling te
brengen is „a very hard job", stelde ik
in het begin van dit laatste artikel. Deze
stelling poneerde ik niet om af te schrik
ken, wèl om alle dillettantisme, sentimen
taliteit en groepspropagandisme de kop
In te drukken.
Waar ik een critische toon liet horen
en het verleden geelt daartoe alle
aanleiding was dit bedoeld tot waar
schuwing. Want Nieuw-Guinea moet
aangepakt worden! We hebben A ge
zegd, namelük dat Nederland de souve
reiniteit bezit en zal uitoefenen, doch nu
moet B ook volgen.
Voor dat A-zegger ben ik zeer dank
baar. Voor mü is het de christelyk-his-
torische lyn, want de zorg voor dit land
acht ik een opdracht. Een opdracht,
■aar perspectief in zit, ais wü ons doel
matig inspannen, moderne paden willen
betreden, de ontwikkeling van Nieuw-
ea in rüksverband en tegen de ach
tergrond der wereldverhoudingen kun-
~in zien.
Daarvoor is algemene belangstelling
m het gehele Nederlandse volk nodig.
Ons volk heeft hierin een nationale taak,
die niet alleen lasten en verplichtingen
oplegt, maar ook goede impulsen -
de Nederlandse samenleving schept.
Laat Nederland niet afzakken tot
een onbeduidende staat in de wereld,
waarin de roep tot emigratie naar
vreemde gebieden een panacee vormt
tegen de mufheid en doodsheid van
een ondergaand volk.
Nieuw-Guinea biedt nieuwe kan
sen, eist grote inspanning, vraagt be
kwame mensen, maar zal ons volk,
dat altijd in wereldruimten heeft ge
dacht, in nationale eendracht gele
genheid bieden, ginds, in de Pacific,
een nieuw Nederland, een tehuis voor
Papoea en Nederlander, te bouwen.
Als we Nieuw-Guinea maar als na
tionale zaak kunnen zien!
Utrechtse sterrenwacht
viert eeuwfeest
Een der oudste ter wereld
Maandag wordt in Utrecht het honderd
jarig bestaan gevierd van de Utrechtse
rrenwacht. De herdenking heeft plaats
Sonnenborgh, het bastion waar de in
stelling nu een eeuw lang is gevestigd.
Eigenlijk is de Utrechtse sterrenwacht
2el ouder dan honderd jaar. Reeds in
542, zes jaar na de stichting vai
Utrechtse universiteit, werd de toenma
lige Smeetoren door het stadsbestuur
ngewezen voor „astronomische specula-
tiën". Sindsdien is de Utrechtse sterren
acht blijven bestaan en daardoor is zij
én van de oudste ter wereld. In histo
rische volgorde komt ze direct na
icaanse sterrenwacht (16de eeuw)
Leiden (1632) en gaat ze vooraf
Kopenhagen (1657) en Parijs (1667).
Het denkbeeld om het observatorium
onder te brengen in Sonnenborgh ia
gegaan van de beroemde hoogleraar Buys
Ballot. Tot 1896 was op Sonnenborgh
het K.N.M.I. gevestigd, dat in dat jaar
De Bilt. werd overgebracht e
Januari 1954 zijn* eeuwfeest zal vieren.
De Utrechtse sterrenwacht legt zich
thans vooral toe op het onderzoek var
de zon. De tegenwoordige leider is prof.
M. G. J. Minnaert.
De Oostenrykse tarieven voor spoor
weg-pereonen vervoer zullen van 1 Jan.
1954 af, met 25 pet worden verhoogd.
Lord lsmay, de secretaris-gene
raal van de N.A.T.O.-raad
(midden) bracht onverwachts
een bezoek aan Delmenhorst in
Noord-Duitsland, waar de ge
vechtenin de N.A.T.O.-ma-
noeuvres Grand Repulse op dat
ogenblik het hevigst waren.
Lord lsmay liet zich door twee
N.A.T.O.-officieren uitvoerig
omtrent de troepenverplaat
singen voorlichten.
Psychiater bij president
Robert L.
De verhalen van de zich nog altijd ui
preventieve hechtenis bevindende „pre
sident" Robert L. blijken van dien aard
te zyn, dat een psychiatrisch onderzoek
wordt verwacht. Een beslissing hierover
van de Maastrichtse rechtbank is eerst
daags te verwachten.
Dokkum bereidt zich voor
Protestants, Rooms en Humanist werkt hier
eendrachtig samen
De plannen voor de plechtige her
denking, volgend jaar Juni, van Bonifa
tius' marteldood, 1200 jaar geleden ïr
Dokkum, nemen vaste vorm aan. Zoals
men weet, is er een ere-comité voor deze
herdenking opgericht onder bescherm
heerschap van Prins Bernhard, in welk
i-comité in verband met het Europees
..Geen
liefdadigheids
concert"
=1' (L1 1 n~
mk
CawrtgM P 1. 9. 6
karakter van het zendingswerk van deze
Angel-saksische „Apostel der Duitsers"
ook de bisschoppen van Fulda, Mair
Plymouth hebben zitting genomen. Het
werkcomité, dat met de uitvoering is be
last, bestaat uit practische overwegingen,
uit personen, die in Friesland woonachtig
zyn. Aan deze herdenking nemen Pro
testanten. Rooms-Katholieken en Huma
nisten eendrachtig deel. De Friese dich
ter Fcdde Schurer (Heerenveen), schryft
een herdenkingsspel, waarvoor de Geref
predikant van Achlum. ds B. Smilde, de
muziek componeert. Het is de bedoeling
dat het spel tweetalig, in het Nederlands
en in het Fries, in de Bonifatiuskapel te
Dokkum wordt opgevoerd, met muzikale
medewerking van het Frysk Orkest
(LO F.) te Leeuwarden. De muziek zal
zodanig gecomponeerd worden, dat zij
ook voor orgel geschikt is, opdat er
plaatselijke opvoeringen in enkele Fi
dorpen mogelyk zullen zijn. Voor dit
herdenkingsspel is een regeringssubsidie
van f 3000 toegezegd.
In het voorjaar van 1954 zullen er on
der leiding van ar P. Glazema opgravin
gen op het oude Dokkumer kerkhof wor
den verricht. Aansluitend aan de Bonifa-
tius-herdenkingen in Juni, zullen er eind
Augustus feesten worden gevierd ter ge
legenheid van 1200 jaar Dokkumer ge
schierienis. De kosten van deze Bonifa-
tius-manifestaties worden geraamd op
f 20 000 a f 30 000 Giften kunnen gestort
worden op de bankrekening van de
Stichting tot Herdenking van Bonifatius'
Marteldood bij de Amsterdamse Bank te
Dokkum of op giro nr 582900. De Rooms-
Katholieken hebben het plan los van
deze officiële herdenking een aparte pro
cessie naar Dokkum te organiseren. Ter
principiële voorbereiding van de komen
de plechtigheden heeft dr M. P. van
Buytenen dezer dagen in Dokkum een
uiteenzetting gegeven van Bonifatius' be
tekenis voor de kerstening van Europa
en de daaruit voortvloeiende invloed op
de Europese cultuur in het algemeen. In
i.in voordracht hield dr v. Buytenen een
pleidooi voor de spelling van de naam:
Bonifatius met een t (de man. die een
goede boodschap spreekt! en niet met
ien c (de man, die het goede doet).
Fabriek van gasfornuizen
in Venray
Midden October zal in Venray (L.) een
nieuwe metaalindustrie worden gevestigd,
nl. de gasfornuizenfabriek Condor. Deze
fabriek zal voorlopig haar intrek nemen
in een gedeelte van de voormalige ge-
meentelyke gasfabriek. Er zal met een
personeelsbezetting van ongeveer 20 man
nelijke arbeiders worden begonnen Men
hoopt dit aantal te zyner tüd op 60 te
brengen.
Vliegenvangers voor de hokken
„Jagerslatijn" uif België is helaas reeds
waarheid in Frankrijk
(Van onze Parijse correspondent)
NU DE KONIJNENZIEKTE ook in Nederland is geconstateerd, voelt
iedereen zich verplicht, er bijzónderheden over te vertellen. Daar
onder zijn vaak onjuistheden, waarmee de bestrijding Van de vreselijke
ziekte niet gediend is. Ook de autoriteiten blijken niet altijd op de hoogte
te zijn. Zo verklaarde de heer E. J. A. Quaedvlieg, directeur van de Vee-
artsenijkundige Dienst in Nederland, dat een ziek konijn zich in zijn hol
verbergt en dat de verhalen over de honderden of duizenden dode konijnen,
die in een bepaalde Belgische streek zouden liggen, niet anders zijn dan
jagerslatijn. Misschien sterven de Belgische en de Nederlandse langoren
in hun holen. Best mogelijk. Maar in Frankrijk sterven de door myxoma-
tose aangetaste konijnen blijkbaar ook buiten hun holen.
De Franse televisie heeft er een ui
ding aan gewaagd. Geen duizenden,
honderdduizenden dode konijnen werden
hier opgeschept en in vrachtwagens gela
den. Frankrijk ligt inderdaad bezaaid
dode konijnen.
Het heeft nu maar weinig zin meer,
zone langs de Belgische (en Duitse) grens
leeg te schieten. De heer Quaedvlieg
heeft aan het A.N.P. verklaard, dat hij de
overheid in deze geest een voorstel wil
doen. De lege zone moet ook langs de
Duitse grens liggen, want ook Zuid-
Duitsland is aangetast. Vermoedelijk is
het nu al te laat. De ziekte is in Neder
land reeds op diverse plaatsen geconsta
teerd en zal over uiterlijk twee tot drie
weken heel Nederland hebben besmet De
lege zone heeft dan geen enkel nut i
Maar waarom hebben de autoriteiten
niet veel vroeger ingegrepen? De ziekte
teistert Frankrijk nu ai enige maanden.
Al weken geleden hebben wij uitvoerig
geschreven, hoe een en ander zich In
Frankrijk afspeelde. We hebben toen
waarschuwd dat Nederland ook bes
zou worden. De autoriteiten schijnen
gereageerd te hebben, toen ook België de
onheilspellende berichten begon door
geven. Toen wij over de ziekte schreven,
was België nog niet aangetast.
Ziekteverschijnselen
De eerste ziekteverschijnselen zijn niet
altijd dezelfde. Soms openbaart de ziekte
zich met een klein builtje op de neus.
Een andere keer beginnen eerst de ogen
te etteren. Ook andere in Nederland ge
publiceerde gegevens zijn niet geheel
juist.
De myxomatose heeft de konijnenstapel
van uw correspondent teruggebracht
zestig langoren op negen. Herhaaldelijk
bleek, dat de incubatietijd vijf tot tien da
gen bedroeg. Nadat de eerste uitërlijke
ziekteverschijnselen waren geconstateerd,
Herenhoeden duurder
door konijnenziekte
Dat de haarvilten hoed van ko
nijnenhaar gemaakt is, weten vele
heren. Dat in een hoed ongeveer
vier konijnenvellen zijn verwerkt,
is minder bekend.
Tengevolge van de myrnmatose,
de zo gevreesde konijuenziekle,
waardoor honderden konijnen zijn
gestorven, zijn in de lansen van
ric grootste haarleveranciers. zoals
Australië, Frankrijk en België, öc
prijzen van het haar de laatste
maand met 50 procent gestegen.
De hoeden zijn daardoor schrikba
rend veel duurder geworden.
stierven de dieren na zes tot
dagen. De eetlust bleef echter uitstekend,
tot op de laatste dag.
De ervaringen met de preventief wer
kende entstof zijn verschillend. We zul
len ons daaromtrent geen oordeel aanma
tigen. Duidelijk is wel, dat ook groen
voer In een afgesloten tuin besmet kan
zijn. Sommige vogels brengen de besmet
ting over.
Wiegen vangers
Onze tuin is geheel afgesloten. Er kan
geen wild konijn ln. Toch werden de
tamme konijnen besmet, vermoedelijk via
/oer. De ziekte verspreidde zich on-l
middellijk over alle hokken. Maar één
hok bleef verschoond Wij hadden voor
het deurtje vliegenvangers gehangen.
Enige gezonde dieren uit een overigens
besmet hok, die onmiddellijk veertig
meter verder werden geplaatst, hebben
de ramp overleefd.
Volwassen en goed doorvoede tamme
konijnen zijn minder vatbaar dan half
was-diertjes. Opmerkelijk is nu echter,
dat uit een hok. waarin negen halfwas
diertjes zaten en dat we als verloren be
schouwden, omdat na enige dagen afwe
zigheid zes langoren bleken te zijn aan
getast, de overige drie kerngezond zijn
gebleven, zonder ooit een preventief
middel te hebben toegediend gekregen.
Zonder vliegenvangers en met voer. dat
uit de besmette tuin kwam. Vermoedelijk
zijn deze dieren nu immuun geworden.
Uit bovenstaande kan blijken, dat er
enige middelen zijn: onmiddellijk afmaken
Indien ziekte wordt geconstateerd, de ge
zonde dieren ook slachten of onmiddellijk
op andere plaatsen zetten en slechts één
dier in een hokje. Voorts hange men vlie
genvangers voor de deurtjes en geve men
uitsluitend hard voer.
Laat de ziekte vooral niet doorwoeke
ren. Wie éénmaal een konijn in het laatste
stadium heeft gezien, lust het eerste jaar
geen boutje meer.
Bij gewetensbezwaren:
Ontheffingen van
vee-onderzoek
Blijkens een beschikking van minis
ter Mansholt kan in bepaalde gevallen
aAn veehouders ontheffing worden ver
leend van de verplichting tot aansluiting
bij de provinciale gezondheidsdienst voor
dieren, als daartegen zeer beslist reli
gieuze bezwaren bestaan.
Voorwaarde is dan echter, dat het vee
niet langer dan 16 maanden geleden met
„t.b.c.-vrye verklaring" werd aangekocht.
Ia deze termijn verstreken dan moet dit
vee onderzocht of opgeruimd worden.
Zoals men weet, ls iedere veehouder In
Nederland verplicht, zich aan te sluiten
by de gezondheidsdienst en volgens de
voorschriften van deze dienst zijn vee te
laten onderzoeken. Ontheffing van deze
verplichting kan thans worden aange
vraagd bij do minister van Landbouw,
Visserij en Voedselvoorziening, die, al
vorens een beslissing te nemen, advies
inwint van een speciaal daartoe ingestel
de commissie van de gezondheidsdienst.
Bij ontheffing van de verplichting wordt
het enkele onderzoek op geldige papieren
van krachtt.
Deze regeling is overeenkomstig de toe
zeggingen die minister Mansholt bij de
behandeling van de Wet Bestrijding
Tuberculose onder het Rundvee in de
Tweede Kamer heeft gedaan.
Er is een voorlopig overzicht uitgege-
?n van de schade, die door herhaalde,
zware aardschokken op het eiland Cyprus
in de Middellandse Zee is aangericht In
totaal werden 110 dorpen door de schok
ken getroffen, waardoor 1300 huizen zijn
vermeld en 3500 ernstig beschadigd. Zo
al^ gemeld waren er ongeveer 40 doden.
5 000 mensen slapen in de open
behoefte aan tenten is groot.
